Procedury postępowania nauczycieli. w sytuacjach zagrożenia uczniów.

Transkrypt

1 Procedury postępowania nauczycieli Procedura I w sytuacjach zagrożenia uczniów. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń szkoły używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji: 1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy ucznia. 2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów ucznia), przekazując uzyskaną informację przeprowadza rozmowę w rodzicami oraz z uczniem w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zobowiązuje do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. Może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do odpowiedniej poradni lub udział dziecka w programie terapeutycznym. 4. Gdy rodzice odmawiają współpracy i nie stawiają się na wezwania, a napływają wiarygodne informację o demoralizacji dziecka, dyrektor szkoły powiadamia pisemnie o zaistniałej sytuacji policję i sąd rodzinny. Procedura II W przypadku podejrzenia, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków:

2 1. Powiadamia o swych przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względu na jego bezpieczeństwo nie pozostawia go samego, zapewniając ochronę jego życie i zdrowie. 3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udziela pomocy medycznej. 4. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmawiają odebrania dziecka, o pozostawieniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz po ustaleniu stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. 5. Dyrektor szkoły zawiadamia policję gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjścia do szkoły, a on jest agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia, albo zagraża życiu lub zdrowiu innych. Policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, o czym powiadamia rodziców/opiekunów. 6. Jeżeli powtarzają się przypadki przebywania ucznia na terenie szkoły pod wpływem alkoholu lub narkotyków, dyrektor ma obowiązek powiadomienia policji bądź sądu rodzinnego. Procedura III W przypadku gdy na terenie szkoły znajduje nauczyciel substancję przypominającą wyglądem narkotyk, powinien podjąć działania:

3 1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem, do przyjazdu policji. Próbuje w zakresie działań pedagogicznych ustalić do kogo dana substancja należy. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły i wzywa policję. 3. Po przejeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. Procedura IV W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor) ma prawo żądać okazania substancji. Może domagać się okazania zawartości torby szkolnej, kieszeni w odzieży ucznia, okazania innych przedmiotów mogących mieć związek z substancją. Przeszukanie odzieży i teczki ucznia możliwe jest tylko przez policję. 2. O swych spostrzeżeniach informuje dyrektora szkoły, rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawienia się w szkole. 3. W przypadku gdy uczeń odmawia wydania substancji i okazania zawartości kieszeni ubrania, dyrektor szkoły wzywa policję, która dokonuje przeszukania odzieży i przedmiotów należących do ucznia, zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do analizy. 4. Gdy uczeń wyda dobrowolnie substancję, nauczyciel po jej zabezpieczeniu przekazuje ją jednostce policji. 5. Nauczyciel stara się ustalić, od kogo uczeń otrzymał substancję. Całe zdarzenie dokumentuje notatką wraz z spostrzeżeniami. Procedura V Postępowanie nauczyciela wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa: 1. Niezwłocznie powiadamia dyrektora szkoły.

4 2. Ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. 3. Przekazuje sprawcę o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły, dyrektorowi, pedagogowi pod opiekę. 4. Powiadamia rodziców ucznia - sprawcy. 5. Powiadamia policję w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest znana. 6. Zabezpiecza ewentualne dowody przestępstwa, przedmioty pochodzące z przestępstwa i przekazuje je policji. Procedura VI Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego: 1. Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej lub zapewnia jej udzielenie wzywając lekarza gdy ofiara doznała obrażeń. 2. Niezwłocznie powiadamia dyrektora szkoły. 3. Powiadamia rodziców/opiekunów ucznia. 4. Powiadamia policję i w ramach działań pedagogicznych ustala okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. Procedura VII Postępowanie nauczyciela w przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów. 1. Nauczyciel uniemożliwia dostęp osób postronnych do znalezionych materiałów. 2. Powiadamia dyrektora szkoły. 3. Dyrektor celem zapewnienia bezpieczeństwa przebywającym na terenie szkoły ogłasza ewakuację szkoły zgodnie z opracowaną procedurą. Dyrektor powiadamia służby ratownicze (straż pożarną, policję) oraz Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty.

5 Procedura VIII Postępowanie nauczycieli w przypadku zniszczenia mienia szkoły lub własności innego ucznia Interwencję podejmuje pracownik pedagogiczny, który był świadkiem zdarzenia, lub któremu został zgłoszony fakt dokonania przez ucznia zniszczenia. Nauczyciel: 1. Jest zobowiązany do wyjaśnienia okoliczności zajścia i ustalenia sprawcy oraz przeprowadzenia z nim rozmowy wychowawczej. 2. Dokonuje wpisu o zajściu w zeszycie uwag klasowych. 3. Powiadamia wychowawcę o problemie. Wychowawca: 1. Informuje pisemnie rodziców/prawnych opiekunów o dokonaniu zniszczenia, poniesionych stratach finansowych i zobowiązuje rodzica/prawnego opiekuna do zrekompensowania wyrządzonej szkody w nieprzekraczalnym terminie 7 dni. 2. W przypadku braku rekompensaty w wymienionym terminie wychowawca informuje o problemie dyrektora szkoły, który podejmuje decyzję o ponownym wezwaniu do wyrównania szkody lub kieruje sprawę do wyjaśnienia na policję. Procedura IX Postępowanie nauczycieli w przypadku przywłaszczenia cudzej rzeczy. Interwencję podejmuje pracownik pedagogiczny, który był świadkiem zdarzenia lub, któremu został zgłoszony fakt dokonania przez ucznia przywłaszczenia. Nauczyciel: 1. Jest zobowiązany do wyjaśnienia okoliczności zajścia i ustalenia sprawcy oraz przeprowadzenia z nim rozmowy wychowawczej. 2. Dokonuje wpisu o zajściu w zeszycie uwag klasowych. 3. Powiadamia wychowawcę o problemie.

6 Wychowawca: 1. Informuje pisemnie rodziców/prawnych opiekunów sprawcy i pokrzywdzonego o incydencie i podjętych działaniach. 2. W przypadku nie odzyskania przywłaszczonej rzeczy wzywa rodziców/prawnych opiekunów do przybycia do szkoły w wyznaczonym przez siebie terminie w celu wyjaśnienia sprawy. 3. W sytuacji braku możliwości wyjaśnienia sprawy z dzieckiem i jego rodzicami/ prawnymi opiekunami wychowawca informuje o problemie dyrektora szkoły, który podejmuje decyzję o ponownym wezwaniu do wyrównania szkody lub kieruje sprawę do wyjaśnienia na policję. Procedura X postępowanie nauczycieli w przypadku nierealizowania przez ucznia obowiązku szkolnego. Interwencję podejmuje się w przypadku nieobecności i braku informacji o przyczynie absencji ucznia powyżej 10 dni roboczych. Wychowawca: 1. zobowiązany jest do podjęcia próby kontaktu z rodzicami/prawnymi opiekunami w celu wyjaśnienia przyczyny nieobecności ucznia (rozmowa telefoniczna, wywiad środowiskowy). Pisemne wyjaśnienie rodzica/prawnego opiekuna o przyczynie absencji ucznia. 2.W przypadku niemożliwości nawiązania kontaktu z rodzicami/prawnymi opiekunami lub braku pisemnej informacji o przyczynie nieobecności ucznia: - powiadamia pedagoga i dyrektora szkoły, - wysyła list polecony do rodziców/prawnych opiekunów wzywający rodzica/prawnego opiekuna do kontaktu ze szkołą w celu wyjaśnienia nieobecności dziecka w szkole. 3. W ciągu 7 dni od wysłania listu poleconego i dalszego braku kontaktu z rodzicami/prawnymi opiekunami prawnymi wychowawca wysyła kolejny list polecony. 4. Po upływie kolejnych 14 dni powiadamia się organ prowadzący szkołę o niezrealizowaniu przez ucznia obowiązku szkolnego.

7 Procedura XI Postępowania wobec uczniów w szczególnej sytuacji zapewnienia im ochrony w przypadku odmowy powrotu do domu. 1. Po zgłoszeniu przez ucznia odmowy powrotu do domu po zajęciach szkolnych, pedagog rozmawia z uczniem ustalając motywy jego decyzji, zbiera informacje o sytuacji rodzinnej, zapisuje dane osobowe ucznia i sporządza notatkę służbową. 2. Pedagog informuje dyrektora szkoły przekazując mu sporządzoną z rozmowy z uczniem notatkę służbowa i o zaistniałej sytuacji zawiadamia komisariat policji właściwy dla szkoły. Kopia notatki sporządzonej przez pedagoga pozostaje w dokumentacji szkoły, a jej oryginał przekazuje się policji. 3. Jeśli rodzice ucznia lub on sam znajdują się już pod nadzorem kuratora sądowego, pedagog zobowiązany jest do poinformowania go o przeprowadzonej z uczniem rozmowie i podjętych działaniach. 4. Funkcjonariusz policji po przybyciu do szkoły rozmawia z pedagogiem. Rozmowa z uczniem przeprowadzona jest w siedzibie komisariatu komisji w obecności tego samego pedagoga, który przyjął zgłoszenie ucznia. 5. W zależności od poczynionych ustaleń funkcjonariusz policji nawiązuje kontakt telefoniczny z rodzinnym sędziom dyżurnym w celu ustalenia dalszego toku postępowania. Spis nazwisk sędziów, dyżurów i numerów telefonów jest przekazywany przez Sąd Rejonowy do wszystkich komisariatów policji na początku każdego roku kalendarzowego. 6. Funkcjonariusz policji podejmuje dalsze czynności sporządzając stosowną dokumentację. 7. W przypadku konieczności umieszczenia dziecka w zastępczej formie opieki funkcjonariusz policji wnioskuje o jego przyjęcie sporządzając pisemny wniosek. 8. Należy podjąć wszelkie działania, by dziecko do 10 roku życia zostało przyjęte przez pogotowie rodzinne, do 13 roku życia przez grupę interwencyjną domu dziecka, a dziecko powyżej 13 roku życia przez pogotowie opiekuńcze. 9. Informacje o wolnych miejscach w placówkach interwencyjnych dostępne są w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. 10. Po zabezpieczeniu dziecka poprzez umieszczenie w placówce interwencyjnej funkcjonariusz policji zobowiązany jest do zawiadomienia rodziców dziecka (opiekunów

8 prawnych). 11. Po sporządzeniu pisemnej informacji o stanie sprawy funkcjonariusz policji przekazuje ją właściwym instytucjom (sąd rodzinny, prokuratura). 12. Wszelkie czynności należy wykonywać z zachowaniem dyskrecji. Procedura XII Postępowania dyrektora w przypadku gdy policja dokonuje zatrzymania nieletniego sprawcy czynu karalnego przebywającego na zajęciach w szkole. 1. Funkcjonariusz Policji przedstawia dyrektorowi powód przybycia i okazuje się legitymację służbową. 2. Dyrektor zapisuje dane osobowe i numer legitymacji służbowej policjanta celem sporządzenia własnej dokumentacji. 3. Policjant informuje dyrektora o przyczynie zatrzymania ucznia. 4. Pedagog szkolny sprowadza nieletniego do gabinetu dyrektora, gdzie policjant informuje wymienionego o przyczynach przybycia i czynnościach, jakie zostaną wykonane związku ze sprawą np. przesłuchanie, okazanie. 5. Policja informuje rodziców nieletniego, opiekunów prawnych o wykonywanych czynnościach i zobowiązuje ich do przybycia do szkoły, komendy lub komisariatu Policji, celem uczestniczenia w czynnościach. 6. Dyrektor szkoły informuje telefonicznie rodziców o podjętych działaniach względem ich dziecka przez policję. W przypadku braku kontaktu telefonicznego sporządza pisemną informację i przesyła do miejsca ich zamieszkania. 7. W przypadku niemożności uczestnictwa rodziców w przesłuchaniu nieletniego, dyrektor wyznacza nauczyciela, pedagoga szkolnego do uczestnictwa w czynnościach, które są przeprowadzane w szkole lub w jednostce Policji. 8. Po wykonaniu czynności policjant za pisemnym potwierdzeniem odbioru przekazuje nieletniego rodzicom lub opiekunowi prawnemu. W przypadku, gdy czynności wykonywane są w obecności pedagoga szkolnego, po ich zakończeniu Policja odwozi ich do szkoły lub miejsca zamieszkania. 9. W przypadku zaistnienia przesłanek do zatrzymania nieletniego w Policyjnej Izbie Dziecka policjant informuje o tym rodziców, pedagoga szkolnego.

9 Do podejmowania działań interwencyjnych przez szkołę w sytuacjach kryzysowych zobowiązuje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami. Procedura XIII Postępowanie w przypadku agresji. Pod tym pojęciem rozumiemy: a) bójki i inna przemoc fizyczna b) zastraszanie c) przezywanie d) wyśmiewanie e) obgadywanie f) wyłudzenia g) wulgarne słownictwo, zachowanie 1. Natychmiastowa reakcja na łamanie dyscypliny ustne upomnienie lub ostrzeżenie głosem, rozdzielenie bijących się 2. Udzielenie pomocy przedmedycznej (jeżeli taka jest potrzebna) 3. Przekazanie informacji o zaistniałej sytuacji wychowawcy i włączenie do dalszych działań 4. Wychowawca informuje dyrektora i pedagoga (w przypadku rażącego i powtarzającego się przejawu agresji) 5. Interwencje wychowawcy: rozmowa wychowawcy z uczniami ustalenie powodów bójki wysłuchanie wszystkich osób biorących udział w bójce, a także świadków zdarzenia.

10 kierowanie uczestników bójki do pedagoga szkolnego w celu znalezienia przyczyn takich zachowań. poinformowanie o wydarzeniu rodziców uczniów biorących udział w bójce. ustalenie konsekwencji zgodnie ze Statutem Szkoły 6. W przypadku czynu karalnego stosować procedurę V 7. Zapewnienie fachowej pomocy psychologa (psychoterapeuty) dla rodziców i uczniów poszkodowanych i agresywnych 8. W miarę potrzeby i na wniosek rodziców zorganizowanie w szkole zajęć terapeutycznych dla dzieci i rodziców 9. W przypadku braku współpracy rodziców sprawcy i ucznia ze szkołą oraz powtórzenia czynu poinformowanie Policji i Sądu Rodzinnego. Policja jest wzywana przez dyrektora w przypadku: a) gdy zachowanie ucznia zagraża bezpieczeństwu jego lub innych osób, b) znalezienia na terenie szkoły nielegalnych substancji psychoaktywnych c) gdy istnieje zagrożenie, że uczeń może posiadać nielegalne substancje psychoaktywne d) kradzieży lub innych wykroczeń

11 Celem programu jest: Bezpieczeństwo w sieci program dla szkoły podstawowej w Człopie zabezpieczenie szkolnego systemu komputerowego przed możliwością dostępu uczniów do niewłaściwych treści oraz przed zniszczeniem systemu; dostarczenie uczniom wiedzy dotyczącej zarówno korzyści, jak i zagrożeń płynących z użytkowania komputera i dostępu do Internetu; kształtowanie postaw uczniów sprzyjających podejmowaniu racjonalnych decyzji, związanych z czasem i doborem treści programów komputerowych oraz Internetu, a także stosowania zasad zdrowego stylu życia; nabywanie przez uczniów praktycznych umiejętności umożliwiających ochronę własnych praw; podnoszenie świadomości uczniów dotyczącej ograniczeń prawnych wynikających z korzystania z komputera i Internetu; zrozumienie konieczności odpowiedniego zachowania, zgodnego z zasadami kultury osobistej, w odniesieniu do społeczności internetowej); podnoszenie świadomości rodziców dotyczącej bezpiecznego korzystania z sieci, zachęcanie do kontrolowania czasu, który dziecko spędza przy komputerze oraz treści zdobywanych przez dziecko korzystające z mediów, np. poprzez zawieranie z dzieckiem umowy i jej egzekwowanie. ZADANIE Zabezpieczenie komputerów w pracowniach informatycznych i bibliotece przed dostępem do niewłaściwych treści oraz zastosowanie systemu chroniącego przed zniszczeniem danych (np.użycie programu filtrującego CENZOR i oprogramowania anty wirusowego). Opracowanie dla rodziców zasad bezpiecznego korzystania z Internetu oraz wzoru umowy między uczniem a jego rodzicami w formie ulotki informacyjnej. Osoby odpowiedzialne - dyrektor szkoły - nauczyciele informatyki - pedagog - wychowawcy klas - nauczyciel odpowiedzialny

12 Umieszczenie folderu informacyjnego na stronie internetowej szkoły. Zredagowanie, przeprowadzenie i opracowanie wyników ankiety dla rodziców, diagnozującej możliwości korzystania uczniów z komputera oraz ich dostępu do sieci internetowej. Przekazanie rodzicom ulotki informacyjnej podczas spotkań z wychowawcą Opracowanie zasad korzystania z Internetu z uwzględnieniem zagadnień bezpieczeństwa, umieszczenie zasad w widocznym miejscu oraz przypominanie uczniom o ich stosowaniu. Spotkania uczniów klas V VI z policjantem specjalistą do spraw nieletnich poruszanie m.in. tematyki dotyczącej przestępstw i wykroczeń w Sieci. - wicedyrektor - osoba odpowiedzialna za prowadzenie strony internetowej - pedagog - wychowawcy klas - pedagog szkolny - wychowawcy klas - nauczyciel biblioteki szkolnej - nauczyciele świetlicy - pedagog szkolny Projekt znaku ostrzegawczego lub informacyjnego opracowanego na lekcjach techniki w klasach IV Uważaj, jesteś w Internecie. Przygotowanie przez uczniów klas VI spotu reklamowego i jego prezentacja - nauczyciel techniki - nauczyciele j. polskiego Ankieta ewaluacyjna zredagowanie z uwzględnieniem grupy wiekowej IV VI, opracowanie wyników. Podsumowanie programu. - pedagog szkolny - nauczyciel odpowiedzialny za zadanie - wychowawcy klas IV VI - nauczyciel odpowiedzialny - wicedyrektor

13 Karta informacyjna o uczestniku wycieczki Imię i nazwisko ucznia : Adres zamieszkania ucznia: Imiona i nazwisko rodziców/ opiekunów prawnych: Telefon kontaktowy do rodziców/opiekunów prawnych: Telefon komórkowy ucznia: Leki, które dziecko stale przyjmuje (proszę wpisać nazwę leku, sposób dawkowania): Jeżeli dziecko cierpi na Przypadłość zdrowotną, przewlekłą chorobę, proszę wpisać, na jaką: Jeżeli dziecko jest alergikiem, proszę wpisać, na co jest uczulone: Szczególne uwagi rodziców: Podpisy rodziców / opiekunów /

14 METODY WSPÓŁPRACY SZKOŁY Z POLICJĄ 1. W ramach pracy profilaktyczno - wychowawczej szkoła i policja utrzymują stałą, bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń. 2. Koordynatorami współpracy są: koordynator ds. bezpieczeństwa, pedagog szkolny oraz specjalista ds. nieletnich KPP w Wałczu. 3. Do współpracy ze szkołą zobowiązany jest także dzielnicowy, w rejonie którego znajduje się szkoła/placówka. 4. Pracownicy szkoły wyznaczeni do współpracy z policją, specjaliści ds. nieletnich oraz dzielnicowi powinni wspólnie ustalić wzajemnie zasady kontaktu, by móc na bieżąco wymieniać informacje i rozwiązywać problemy związane z bezpieczeństwem i dobrem uczniów. 5. W ramach współpracy policji ze szkołą organizuje się: spotkania pedagogów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów szkół specjalistami ds. nieletnich, podejmujące tematykę z zaproszonymi zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym, spotkania tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości itp. oraz z młodszymi uczniami, na temat zasad bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych oraz sposobów unikania zagrożeń, informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły wypełniających znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia uczniów oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży, udzielanie przez policję pomocy szkole w rozwiązywaniu trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na terenie szkoły, wspólny - szkoły i policji - udział w lokalnych programach profilaktycznych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem demoralizacji i przestępczości nieletnich. UWAGA: Każda, dotycząca uczniów wizyta policjanta w szkole, powinna być wcześniej zasygnalizowana dyrektorowi, lub uzgodniona z wychowawcą klasy lub pedagogiem szkolnym.

15 PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA NAUCZYCIELI PODEJMUJĄCYCH INTERWENCJĘ 1. Nauczyciel podejmujący interwencję : a) powinien unikać: agresji fizycznej, agresji słownej (nie obrażać, nie zawstydzać, nie oceniać ucznia, nie stosować komunikatów Ty ), okazywania niepewności, długich monologów i moralizowania, wchodzenia w rolę sprawcy, by mu pokazać, co czuje osoba poszkodowana. b) powinien natomiast : reagować stanowczo, mówić prosto i jasno, traktować sprawcę jako osobę, która może sama wziąć odpowiedzialność za swoje czyny. jeśli to konieczne to użyć tylko tyle siły, ile potrzeba np. do rozdzielenia bijących się uczniów, szanować ucznia (mówić o zachowaniu, nie o osobie) 2. Interwencja wychowawcy powinna zostać odnotowana w teczce wychowawcy klasy. 3. W przypadku braku efektu interwencji doraźnej nauczyciel powinien podjąć dalsze działania: 1) Przeprowadzić rozmowę z uczniem o jego zachowaniu: - jeżeli w zdarzeniu przemocy uczestniczy więcej niż jedna osoba należy rozmawiać z każdym z osobna, zaczynając od lidera grupy, - miejscem rozmów powinno być pomieszczenie zapewniające spokój i brak świadków, - nauczyciel, który decyduje się na przeprowadzenie rozmowy powinien jasno określić jej cel, - nauczyciel powinien opisać zachowanie ucznia, które jest powodem rozmowy, - należy upewnić ucznia, że nauczyciel chce mu pomóc,

16 - sprawca musi otrzymać od nauczyciela jasny i jednoznaczny komunikat o braku akceptacji zachowania agresywno- przemocowego, - należy dać uczniowi szansę wypowiedzenia się na temat zachowania będącego powodem interwencji - wysłuchać, stosując aktywne metody słuchania, - jeżeli uczeń milczy należy powrócić jeszcze raz do propozycji pomocy, - omówić z uczniem skutki przejawianych przez niego zachowań oraz poinformować o potrzebie spotkania z rodzicami. 2) Omówić z rodzicami zachowanie dziecka. 3) Ustalić strategię współpracy rodziców ze szkołą pozyskać ich do współpracy, ustalić jej zasady. Opracować wspólnie z rodzicami projekt kontraktu dla dziecka. Określić w nim zachowania nieakceptowane, oczekiwania wobec dziecka. Ustalić katalog kar i nagród, terminy wykonania poszczególnych zadań określonych w kontrakcie. Ustalić hierarchię konsekwencji oraz zasady odzyskiwania przywilejów. 4) Wspólnie z dzieckiem i rodzicami przyjąć ostateczna wersją kontraktu. 5) Monitorować realizację kontraktu. 6) Jeżeli kontrakt ma być udostępniony innym nauczycielom w celu obserwowania zmian w zachowaniu ucznia, o fakcie tym powinni być powiadomieniu rodzice i uczeń. 4. W przypadku braku efektów przyjętego kontraktu szkoła powinna podjąć dalsze działania, w tym wynikające z przepisów prawa. 5. W rozmowach z dziećmi - ofiarami przemocy należy pamiętać, aby: - aktywnie, uważnie słuchać, - powiedzieć dziecku o swoich intencjach, - wczuć się w stan emocjonalny dziecka, - okazać ciepło i akceptację, - dostosować się do sposobu mówienia, siedzenia dziecka, - zadawać pytania ułatwiające nawiązanie kontaktu, - unikać zbyt wielu dociekliwych pytań, - być cierpliwym dawać czas na udzielanie odpowiedzi, - nie oceniać dziecka ani zdarzeń, które przedstawia, - nie podważać jego wypowiedzi,

17 - nazywać uczucia dziecka, - nie mówić za dziecko, - nie wyręczać dziecka, - pokazać dziecku jego mocne strony, dowartościować je, - docenić odwagę dziecka, kiedy mówi o bolesnych dla siebie zdarzeniach, - uszanować jego odmowę i lęk, kiedy nie wskazuje sprawców, - przypomnieć dziecku normy i prawa, które go chronią, - informować dziecko o wszystkim, co zamierzamy zrobić w tej sytuacji, - pomóc dziecku w poradzeniu sobie z sytuacją, - zmotywować je do współpracy ( z wychowawcą, pedagogiem szkolnym, terapeutą, przedstawicielami innych instytucji) w celu rozwiązania problemu. 6. Rodzice dziecka będącego ofiarą przemocy i agresji powinni być poinformowani o problemie i otrzymać wsparcie i pomoc ze strony szkoły.