RZEPAK OZIMY KATALOG ODMIAN 2019 ROZUMIEMY RZEPAK PRINCE F1 DUKE F1 CROME F1 ODMIANA KIŁOODPORNA ATORA F1 NOWOŚĆ NOWOŚĆ. ODMIANA ODPORNA NA TuYV

Transkrypt

1 ROZUMIEMY RZEPAK RZEPAK OZIMY KATALOG ODMIAN 2019 ATORA F1 PRINCE F1 ODMIANA ODPORNA NA TuYV DUKE F1 ODMIANA ODPORNA NA TuYV CROME F1 ODMIANA KIŁOODPORNA NOWOŚĆ NOWOŚĆ

2 Szanowni Państwo, Andrzej Duszejko, Leszek Goliński, Zarząd Rapool Polska sp. z o.o. Globalny popyt na oleje roślinne wykazuje w ostatnich latach stały wzrost. Stanowi to podstawę dla rozwoju uprawy roślin oleistych. W bilansie światowej produkcji olejów roślinnych pierwsze miejsce obecnie należy do oleju palmowego, którego udział w rynku sięga 30%. Na drugiej pozycji znajduje się olej sojowy z udziałem ok. 25%. Olej rzepakowy z ponad dziesięcioma procentami światowej produkcji zajmuje miejsce trzecie. Uprawiany głównie w Europie rzepak ozimy, jako surowiec podlega globalnej grze rynkowej, gdzie popyt, jak też wynikające z niego ceny na giełdach są ściśle powiązane z sytuacją w uprawie innych roślin oleistych na całym świecie. W szczególności dotyczy to tych o największym udziale w rynku, czyli soi i olejowca gwinejskiego, z którego pozyskuje się olej palmowy. Dodatkowo na cały rynek olejów roślinnych wpływa także cena ropy naftowej, ponieważ istotna część zużycia tych olejów przeznaczona jest do produkcji biodiesla. Biorąc jednak pod uwagę właściwości odżywcze, skład kwasów tłuszczowych, czy przydatność do smażenia, olej rzepakowy należy do najbardziej wartościowych olejów spożywczych, co sprawia że jego znaczenie w porównaniu do innych olejów stale rośnie, gdyż w wielu przypadkach nie sposób go łatwo zastąpić. Właściwości te są wynikiem trwających od kilku dziesięcioleci prac hodowlanych ukierunkowanych między innymi na wprowadzanie nowych standardów jakościowych, poczynając od odmian jednozerowych, poprzez dwuzerowe, aż po tworzenie odmian o pożądanym składzie kwasów tłuszczowych. Należy założyć, że chociażby z powyższych względów zapotrzebowanie na surowiec rzepaczany utrzyma się na odpowiednio wysokim poziomie, zapewniając godziwą ekonomikę uprawy tej rośliny. Dla rolnika, oczywiście najważniejszym jest, aby w każdych warunkach uzyskać korzystny, w miarę pewny efekt ekonomiczny uprawy, na który składają się uzyskany plon, koszty uprawy i cena sprzedaży. Z uwagi na praktyczny brak możliwości wpływu producenta na cenę, istotne jest skoncentrowanie się na takim dobraniu środków do produkcji aby uzyskać odpowiedni plon przy racjonalnych kosztach. W uprawie rzepaku jednym z najważniejszych środków produkcji jest materiał siewny czyli dobrej jakości nasiona odpowiedniej odmiany. W dzisiejszym czasie częstych anomalii pogodowych, presji chorób i szkodników to taka, która oprócz wysokiego potencjału plonowania posiada zestaw różnego rodzaju odporności, aby nawet w bardzo niekorzystnych warunkach zabezpieczyć zadawalający plon. Godne zaufania odmiany z RAPOOL stale potwierdzają swą wartość, plonując bardzo wysoko w korzystnych warunkach, jednak wielokrotnie wykazały swą niezawodność w stresowych sytuacjach. W tegorocznej ofercie Rapool znajdziecie Państwo oprócz uznanych i darzonych wielkim zaufanie starszych odmian, także te nowe wprowadzające do praktyki postęp hodowlany. Ich charakterystyki znajdziecie Państwo na kolejnych stronach niniejszego katalogu. Przedstawiając Państwu naszą tegoroczną ofertę odmianową, życzymy jak najpełniejszego wykorzystania potencjału tkwiącego w odmianach rzepaku ozimego Rapool. 2

3 Nowy sezon i nowe wyzwania Artur Kozera, Produkt Manager Z opublikowanych przez GUS danych wynika, że w minionym sezonie rzepak zebrano z powierzchni około 800 tys. ha, a zbiory oszacowano na około 2,2 mln ton. Jest to wynik mniejszy o 8% w porównaniu do roku poprzedniego. Tym samym powróciliśmy do niskiego poziomu plonów i zbiorów z roku Jak wiemy ubiegły sezon nie oszczędził zmartwień plantatorom. Zasiewy w 2017 roku były w opóźnione ze względu na opady i wysokie uwilgotnienie gleby. Późniejsza jesienna wegetacja także nie sprzyjała optymalnemu przygotowaniu roślin. Po stosunkowo łagodnej zimie nadeszło bardzo szybko wznowienie wegetacji z wysokimi temperaturami i brakiem opadów. Wszystkie te czynniki przełożyły się na efekt w postaci spadku plonów. Rzepak bardzo szybko dojrzewał, tym samym szybciej niż zazwyczaj rozpoczęły się żniwa. Wielu rolników mając w pamięci ubiegły sezon podjęło decyzję o wcześniejszym rozpoczęciu siewów. Powoduje to, że te plantacje są nadmiernie wyrośnięte, co przy zwiększonej presji ze strony intensywnie pojawiających się szkodników i niepewności, co do warunków jakie wystąpią w okresie wegetacji, może okazać się zagrożeniem. Należy również dodać, że w przeciwieństwie do ubiegłego sezonu w trakcie siewów i po nich mieliśmy i mamy do czynienia z suszą, która po raz kolejny spowodowała bardzo niewyrównane wschody. Wiele plantacji szczególnie w centralnej i północnej Polsce jest zagrożonych. Część z nich została już zaorana inne budzą niepokój. Jak wiemy rzepak należy do roślin, które najdłużej znajdują się na polu. Siejemy go w sierpniu, a zbieramy w lipcu kolejnego roku. Kluczowym momentem w programowaniu przyszłego plonu jest jesień. Rozpoczynający się sezon na pewno nie będzie łatwy w podejmowaniu decyzji o strategii uprawy. Pomocne będą na pewno dotychczasowe własne spostrzeżenia i obserwacje z uprawy. Niezbędne będzie pogłębianie swojej wiedzy na temat nawożenia, ochrony przed szkodnikami czy chorobami oraz dobór odmian o podwyższonej tolerancji na warunki stresowe jakie funduje nam zmieniający się klimat. Na rynku pojawiły się już odmiany rzepaku tolerujące okresowe susze, budujące głęboki dobrze zbudowany system korzeniowy, posiadające geny odporności na choroby np. suchą zgniliznę kapustnych czy wirusa żółtaczki rzepy (TuYV). Hodowla stale poszukuje nowych rozwiązań, które przede wszystkim mają zapewnić stabilność i powtarzalność plonowania w latach o różnym przebiegu warunków pogodowych. Nasza oferta to propozycja rozwiązania przynajmniej kilku problemów, z którymi będziemy spotykać się w nadchodzącym sezonie. Niedobór wody - różny stopień rozwoju tydzień po siewie Zmieniające się warunki klimatyczne są motywacją dla hodowców w poszukiwaniu nowych rozwiazań. Po siewie wystąpiły opady ( r.) Brak opadów po siewie ( r.) 3

4 ATORA F1 SPRAWDZONA ponadprzeciętny potencjał plonowania, średnio 120% wzorca średni plon bezwzględny na poziomie 47,5 dt/ha wysoka zawartość oleju w nasionach wybitna zimotrwałość szybki rozwój jesienny ATORA F1 systematycznie wzrastajaca powierzchnia uprawy w Europie ATORA F1 to zarejestrowana w 2015 r. odmiana mieszańcowa. Charakteryzuje się stabilnym plonowaniem, niezależnie od warunków klimatycznych, tolerancyjna na okresowe susze. Buduje silny system korzeniowy. Może być uprawiana na różnych stanowiskach od słabych do dobrych. Bardzo wysoka tolerancja polowa na choroby występujące w uprawie rzepaku, w tym na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV). Mocną stroną odmiany ATORA F1 jest wysoka zimotrwałość potwierdzona w badaniach i na polach plantatorów rzepaku. Odmiana średniowczesna w kwitnieniu oraz średniopóźna w szybkości dojrzewania. ATORA F1 potwierdzona stabilność i powtarzalność plonowania (% wzorca) WZORZEC % 123% ATORA F1 WZORZEC 2016 ATORA F1 WZORZEC % 116% ATORA F1 WZORZEC 2018 ATORA F1 Źródło: Badania rejestrowe i PDO, 2015 n=11, 2016 n=19, 2017 n=25, 2018 n=19 4

5 GWIAZDA NA RYNKU ATORA F1 Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe Termin siewu wczesny optymalny opóźniony Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego wczesne średniowczesne średniopóźne Wczesność kwitnienia Wczesność dojrzewania TOLER A NCJATuYV Wysokość roślin niskie średnie wysokie Odporność średnia dobra bardzo dobra Wyleganie ATORA F1 odmiana zdrowa, stabilnie plonuje również w warunkach słabszych stanowisk, na których prowadzona jest mniej intensywna ochrona fungicydowa. Jest jedną z trzech najczęściej wybieranych do uprawy odmian mieszańcowych w Polsce. Bardzo ceniona za niezawodność i powtarzalność plonowania, co szczególnie jest doceniane przy bardzo niestabilnym przebiegu warunków w trakcie wegetacji. ATORA F1 zdobyła uznanie wśród szerokiego grona plantatorów w Europie. U naszych południowych sąsiadów w Czechach i na Słowacji zajmuje czołowe lokaty w oficjalnych badaniach. Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa ATORA F1 zimotrwałość potwierdzona w badaniach (% martwych roślin po zimie) ATORA F1 WZORZEC ŚREDNIA DOŚWIADCZENIA Źródło: Badania COBORU, 2016 n = 12, odmiany n = 63, wzorzec: Monolit, ES Valegro, Arsenal, ATORA Anna Brzozowska, Parcewo, woj. podlaskie Prowadzimy gospodarstwo rolne o powierzchni 900 ha. Rzepak ozimy uprawiany jest na około 80 ha. W gospodarstwie przeważają gleby mocne o zwięzłej strukturze. Powoduje to, że nie wszystkie odmiany rzepaku udaje się uprawiać w takich warunkach. Dlatego zanim dokonamy wyboru testujemy je wcześniej na mniejszych areałach. Od kilku lat uprawiamy odmiany firmy Rapool, bo sprawdzają się w naszym mroźnym klimacie, doskonale też radzą sobie w warunkach suszy, a co najważniejsze powtarzalnie i wysoko plonują. Wiodącą odmianą w gospodarstwie jest Atora stanowi 90% tegorocznych zasiewów. Wybraliśmy ją ponieważ bardzo dobrze plonowała, uzyskaliśmy plon 5,1 t/ha z pól testowych. Odmiana wyróżniała się stabilnymi zdrowymi roślinami, oraz ponadprzeciętnym plonowaniem. 5

6 Azot na tle innych czynników plonotwórczych dr hab. Witold Szczepaniak, Katedra Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Czynniki plonotwórcze można podzielić na trzy grupy: definiujące, ograniczające i redukujące plon. Do pierwszej grupy zalicza się przede wszystkim czynniki roślinne, jak odmianę czy architekturę łanu, a także promieniowanie, temperaturę i dwutlenek węgla. W drugiej znajduje się woda i azot oraz czynniki odpowiedzialne za ich efektywność. Natomiast w trzeciej wyróżnia się chwasty, patogeny i szkodniki. Wymienione czynniki plonotwórcze w dużym stopniu są ze sobą powiązane. Stąd też w uprawie rzepaku między innymi należy poszukiwać odmian, które dostosują się do zmiennych warunków pogodowych, a także będą mniej podatne na patogeny. Bardzo ważne jest także to aby efektywnie gospodarowały azotem, który jest zarówno głównym składnikiem plonotwórczym, jak i stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego. Tym bardziej, że obowiązujący od roku ubiegłego Program działań mający na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu obliguje rolników do racjonalnego stosowania azotu, co w wielu gospodarstwach między innymi będzie wiązało się ze znaczącym obniżeniem poziomu nawożenia tym składnikiem. Dlatego uzyskanie zadowalających plonów rzepaku będzie możliwe tylko w przypadku wysokiej produktywności zastosowanych nawozów azotowych. Jak już wspomniano efektywność nawożenia azotem zależy między innymi od stopnia porażenia, jak i reakcji roślin na patogeny. Dlatego warto rozważyć uprawę odmian, które posiadają gen odporności na wirusa żółtaczki rzepy (Turnip Yellows Virus TuYV). Badania, które przeprowadzono w ubiegłym sezonie wegetacyjnym na południu Wielkopolski wykazały, że odmiana Prince niezależnie od terminu siewu i poziomu nawożenia azotem plonowała znacznie powyżej odmiany wzorcowej. Wyższy poziom plonowania był następstwem zarówno mniejszego stopnia porażenia, jak i większej tolerancji roślin na wirusa żółtaczki rzepy. Na uwagę zasługuje również to, że na obiekcie nawożonym 120 kg N/ha uzyskano tylko nieznacznie niższe plony niż na obiekcie, na którym zastosowano 60 kg azotu więcej. Wskazuje to na wysoce efektywne gospodarowanie azotem przez testowaną odmianę. Jednocześnie warto podkreślić, że podobne zależności w pierwszym terminie siewu uzyskano dla odmiany Atora. Doświadczenia na efektywnosć wykorzystywania azotu prowadzone są w systemie plot in plot Wpływ terminu siewu i dawki azotu na plon nasion odmiany Prince na tle wzorca (t/ha) kg N/ha 180 kg N/ha 4 3 Termin siewu: wzorzec 22. VIII ATORA F1 22. VIII PRINCE F1 22. VIII wzorzec 4. IX PRINCE F1 4. IX 6

7 Wirus żółtaczki rzepy w uprawie rzepaku dr hab. Natasza Borodynko-Filas, prof. nadzw. IOR-PIB, Klinika Chorób Roślin i Bank Patogenów Instytut Ochrony Roślin-Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Najczęściej występującym, a tym samym najgroźniejszym wirusem w uprawie rzepaku ozimego jest od kilku lat wirus żółtaczki rzepy (Turnip Yellows Virus TuYV), który może powodować nawet 50% straty w plonie. Porażenie roślin przez wirusa prowadzi do zahamowania jej wzrostu, a także do ograniczenia liczby odgałęzień bocznych oraz nasion w łuszczynie. Wirus przenoszony jest głównie przez mszycę brzoskwiniową, która jest polifagiem żerującym na roślinach psiankowatych, bobowatych czy kapustowatych, a także przez mszycę kapuścianą. Ponadto, mszyce te równie chętnie żerują na niechronionych chemicznie poplonach czy chwastach, z których przenoszą się na uprawy rzepaku ozimego. Długa i łagodna jesień powoduje, że mszyce dłużej żerują na roślinach, a tym samym rozprzestrzeniają wirusy na kolejne, sąsiadujące rośliny. Badania prowadzone w latach , w Klinice Chorób Roślin w Instytucie Ochrony Roślin-PIB w Poznaniu wykazały, że w sprzyjających warunkach, jeszcze przed zimą, plantacje mogą być porażone przez TuYV nawet w 100%. Pierwsze objawy obserwuje się już na początku wegetacji. Na brzegach blaszek liściowych pojawia się najpierw jasno fioletowe przebarwienie, które z czasem ciemnieje i obejmuje coraz większą powierzchnię liścia. Trzeba jednak pamiętać, że przyczyną takiego zabarwienia może być lekka fitotoksyczność stosowanych fungicydów, niedobory fosforu czy uszkodzenie systemu korzeniowego przez śmietkę kapuścianą lub kiłę kapusty. Na roślinach z objawami infekcji, po spodniej stronie liści, można często zauważyć występowanie mszyc, które są wektorami wirusa. Masowemu Mszyce na spodniej stronie liścia to najczęstsze wektory wirusa rozwojowi mszyc na roślinach sprzyja długa i ciepła jesień, ale także wycofanie z użycia zapraw neonikotynoidowych, które zabezpieczają roślinę przed szkodnikami do fazy 6 liści. Obecność wirusa potwierdzana jest za pomocą testu serologicznego DAS-ELISA z wykorzystaniem zestawów komercyjnych do identyfikacji wirusa. O obecności wirusa w roślinie świadczy żółte zabarwienie na płytce, gdzie jedna studzienka odpowiada jednej roślinie. Obecność TuYV w mszyca ach została potwierdzona w laboratorium w niskiej koncentracji. Prowadzone od kilku lat badania w Klinice w uprawie rzepaku ozimego w Polsce. Jedną z metod ochrony przed wirusem co nie eliminuje zagrożenia, a jedynie z wykorzystaniem testu molekularne- go, pozwalającego na wykrycie wirusa Chorób Roślin wskazują, że TuYV pozo- staje jedynym wirusem występującym jest zwalczanie mszyc, które często oka- zuje się działaniem spóźnionym, przez je ogranicza. Dlatego, oprócz chemicz- nej ochrony plantacji warto stosować odmiany tolerancyjne na TuYV. Wirus może w nich występować, jednak straty w plonach przez niego powodowane są znacznie niższe, niż w przypadku odmian standardowych. Obecność wirusa badana jest za pomocą testu serologicznego DAS-ELISA Symptomy TuYV - fioletowe przebarwienia blaszek liściowych 7

8 ZAJMUJEMY SIĘ RZEPAKIEM OD 120 LAT Firma RAPOOL to innowator w dziedzinie uprawy rzepaku. Pierwsze programy uprawy rzepaku firma RAPOOL wprowadziła 120 lat temu. Źródłem sukcesu upraw rzepaku w Europie jest współpraca trzech hodowcówiłwspólników. Odmiany RAPOOL znacząco zmieniły i udoskonaliły uprawę rzepaku. Dzięki firmie RAPOOL rzepak stał się ekonomicznie i ekologicznie cenną ną rośliną uprawną. KOMPET HODOWLA NAJWIĘKSZA SIEĆ HODOWLI RZEPAKU W EUROPIE Mnogość programów prowadzonych przez należące do spółki zakłady oferują niepowtarzalną i wyjątkową różnorodność genetyczną. Firma RAPOOL posiada największą sieć hodowli rzepaku w Europie. W ponad 180 miejscach i na ponad ha pól odbywa się ciągła kontrola i optymalizacja wydajności. Wprowadzamy odmiany o maksymalnej wydajności i specjalnym przystosowaniu do przyszłych wymagań. JAKOŚĆ KOMPLEKSOWA PRODUKCJA MATERIAŁU SIEWNEGO Firma RAPOOL zajmuje się kompleksowo badaniami, uprawą, produkcją nasion, technologią zaprawiania oraz sprzedażą. Oferujemy nasiona rzepaku najwyższej jakości. Zapewniamy szybkie dostawy.

9 ENCJE PLONY DORADZTWO ODMIANY MIESZAŃCOWE O MAKSYMALNEJ WYDAJNOŚCI Ponad 20 lat temu firma RAPOOL wprowadziła do sprzedaży pierwsze odmiany mieszańcowe z własnej hodowli. Dzisiaj nowoczesne odmiany mieszańcowe RAPOOL zapewniają większe zbiory nasion i wyższy plon oleju. Odmiany mieszańcowe RAPOOL stanowią idealną odpowiedź na aktualne zapotrzebowania, jak uproszczona uprawa gleby, redukcja nawożenia oraz stosowania środków ochrony roślin czy zmiany klimatyczne. PRAKTYKA I PARTNERSTWO Firma RAPOOL oferuje rozbudowane koncepcje doradzania. Oprócz kompetentnego doradztwa praktycznego, działalność informacyjna prowadzona jest także podczas wielu imprez branżowych. RAPOOL jest kompetentnym partnerem dla gospodarstw. Skutecznie pomagamy rolnikom w poprawie plonowania rzepaku.

10 PRINCE F1 NOWA GENERA bardzo wysoki potencjał plonowania, średni plon względny w latach % wzorca. idealna do uprawy w rejonach z dużym ryzykiem wystąpienia mszyc (wektor TuYV) wysoka zawartość oleju w nasionach bardzo dobra zimotrwałość wysoki wigor początkowy PRINCE F1 to mieszaniec w szerokiej gamie produktów Rapool, jako jeden z pierwszych z odpornością na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV), zarejestrowany w 2017 roku. Odpowiada na zapotrzebowanie plantatorów poszukujących do uprawy w swoich gospodarstwach odmian stabilnych, niezawodnych, odpornych, zimotrwałych i tolerancyjnych na stresy. Zalecana do uprawy na stanowiskach od średnich do bardzo dobrych. Odmiana w typie kompaktowym o roślinach średniej wysokości odpornych na wyleganie. Jesienią tworzy płaską rozetę, która umożliwia bardzo dobre przygotowanie roślin do zimowania. Ze względu na dobry wigor rozwoju początkowego może być wysiewana w opóźnionych terminach. Bardzo wysoka tolerancja na najczęstsze choroby takie jak sucha zgnilizna czy zgnilizna twardzikowa. Odmiana wcześnie kwitnąca i średniowcześnie dojrzewająca. Mateusz Trafas, Śmiałowice, woj. dolnośląskie PRINCE F1 nowa generacja plonu, wyższe plonowanie w warunkach wysokiego porażenia wirusem żółtaczki rzepy (dt/ha) % Źródło: Doświadczenia Rapool/NPZ, Pępowo, 2018, porażenie wirusem 70%, wzorzec 39,6 dt/ha n=30 Pracuję w RSP Odnowa, zajmuję się produkcją polową. W Spółdzielni uprawiamy co roku około 70 ha rzepaku ozimego. Średni plon za ostatni sezon wyniósł 4,2 t/ha. Na naszych polach w ostatnich latach zaobserwowaliśmy masowe pojawienie się mszyc. Pomimo prowadzonej ochrony niejednokrotnie nie udaje się usunąć ich z pola. Widać to najlepiej na polach w okolicach Świdnicy gdzie od 3 lat dochodzi do likwidacji plantacji. Poza tym jak wiadomo mszyce roznoszą groźnego dla rzepaku wirusa. Coraz częściej na szkoleniach poruszany jest temat konsekwencji wystąpienia wirusa żółtaczki rzepy jest nią spadek wysokości plonu. Wszystko to spowodowało, że do uprawy wybraliśmy odmianę Prince odporną na tą chorobę. Wysialiśmy ją na 25 ha. Charakteryzuje się dość szybkimi wschodami i dobrą jesienną obsadą. Zauważyłem, że ilość mszyc na tej odmianie była niższa, a uszkodzone przez nią rośliny wykazywały mimo wszystko bardzo dobry wigor. Odmiany z firmy Rapool w Spółdzielni uprawiamy już od kilku lat, potwierdzają swoją jakość i niezawodność na polach. 10

11 CJA RZEPAKU TuYV ODPORNOŚĆ POLSKA porażenie rzepaku wirusem żółtaczki rzepy PRINCE F1 plonowanie w warunkach presji wirusa (TuYV) 83% T uy Y uyv Tu 100% 85% 100% 100% 100% 100% 85% 90% 90% 120% 118% 117% 132% 120% Źródło: Badania IOR Poznań/Rapool/NPZ, 2017 Źródło: Badania rejestrowe, PDO Uprawa rzepaku staje się coraz bardziej wymagająca. Wpływ na nią ma bardzo wiele czynników: biotycznych, abiotycznych czy agrotechnicznych. Ponadto długość wegetacji, przechodzenie okresu spoczynku zimowego i duża biomasa powodują, że stale wzrastają oczekiwania rolników w stosunku do odmian. Poszukuje się takich, które skupiają w sobie bardzo wiele cech pozytywnie wpływających na stabilność i powtarzalność plonowania. Nie bez znaczenia jest efektywne zarządzanie przez odmianę najbardziej plonotwórczym składnikiem pokarmowym czyli azotem. Prowadzone są wielokierunkowe doświadczenia. Wstępne wyniki pokazują, że odmiana PRINCE F1 przy dawce azotu na poziomie 180 kg/ha zarówno w optymalnym jak i opóźnionym terminie siewu reaguje zwyżką plonu w porównaniu do wzorca odmian mieszańcowych bez odporności na TuYV. PRINCE F1 efektywne wykorzystanie azotu w różnych terminach siewu (dt/ha) Ostatnie lata to brak skutecznej kontroli szkodników wpływ na to miały łagodne zimy i brak zapraw nasiennych. Konsekwencją jest wzrost presji ze strony szkodników szczególnie mszyc, które jak wiadomo są wektorami wirusa żółtaczki rzepy. Ta groźna choroba wirusowa powoduje spadki plonów. Dlatego warto zwrócić uwagę na te odmiany, które posiadają gen odporności na wirusa. PRINCE F1 Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe Termin siewu wczesny optymalny opóźniony Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego wczesne średniowczesne średniopóźne optymalny 22 sierpnia +790zł opóźniony 04 września +365zł Wczesność kwitnienia Wczesność dojrzewania Wysokość roślin Wyleganie Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa niskie średnie wysokie Odporność średnia dobra bardzo dobra Źródło: Doświadczenia Rapool/NPZ, Pępowo, 2018, n=3, stanowisko średnie, gleby piaszczyste 11

12 DUKE F1 NOWOŚĆ I WSZYSTKO JASNE! ponadprzeciętny plon w regionach zagrożonych mszycami 125% wzorca rejestracja już po drugim roku badań, średni plon 47,8 dt/ha wysoka zawartość oleju w nasionach wyjątkowa zdrowotność: odporność na TuYV oraz gen RLM7 odporność na pękanie łuszczyn bardzo dobra zimotrwałość wysoki wigor początkowy DUKE F1 to najnowszy mieszaniec z segmentu odmian z odpornością na wirusa żółtaczki rzepy (TuVY). Skupia wiele cech pozytywnie wpływających na wysokość i niezawodność plonowania. Odmiana charakteryzująca się bardzo dobrą zdrowotnością. Doskonała kombinacja 2 w 1 podwójna odporność na choroby: wirusowe odporność na żółtaczkę rzepy TuYV grzybowe odporność na suchą zgniliznę RLM 7 Może być uprawiana na glebach średnich i bardzo dobrych. Odmiana jest tolerancyjna na okresowe susze oraz na pękanie łuszczyn, co szczególnie ma znaczenie przy omłocie. Ponadprzeciętny potencjał plonowania, czołowe lokaty w badaniach rejestrowych. Odmiana zalecana do uprawy w regionach, w których występuje duża presja ze strony mszyc (wektorów TuYV). Rośliny średniej wielkości, odporne na wyleganie i łatwe w omłocie. DUKE F1 wcześnie rozpoczyna kwitnienie i średniowcześnie dojrzewa. dr Carsten Oertel, Hodowca DSV AG, Niemcy DUKE to nasza kolejna propozycja mieszańca z odpornością na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV). Posiada gen RLM 7, który skutecznie zabezpiecza przed Phoma lignum. Odmiana charakteryzuje się średnią wysokością. W okresie jesiennym szybko buduje biomasę. Wcześnie rozpoczyna kwitnienie i średniowcześnie dojrzewa. Odmiana jest tolerancyjna na okresowe susze oraz na pękanie łuszczyn, co szczególnie ma znaczenie przy omłocie. Może być uprawiana na glebach od średnich do bardzo dobrych. Wykazuje się bardzo dużą odpornością na wyleganie. Wysoka zimotrwałość powoduje, że jest idealnym rozwiązaniem w północno- wschodniej Europie. 12

13 TuYV ODPORNOŚĆ PHOMA ODPORNOŚĆ DUKE F1 bardzo wysokie plonowanie w badaniach rejestrowych w latach (dt/ha) ,2 58,6 58,2 55,1 46,8 52,0 49,2 43,3 43,3 40,7 36,9 38,2 DUKE F1 52,6 62, Karżniczka Wrócikowo Krzyżewo Chrząstowo Kościelna Wieś Lućmierz Cicibór Duży Źródło: Badania rejestrowe, 2017, (wzorzec: ES Valegro, ATORA, Marcelo, DK Expiro) 2018, (wzorzec: ES Valegro, SY Ilona, DK Expiro F1, Architect F1) Tomaszów Pawłowice Przecław Radostowo Słupia Bolesławicki Wielka wzorzec Krościna Mała Słupia DUKE F1 Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe Termin siewu wczesny optymalny opóźniony DUKE F1 bardzo wysokie plonowanie w warunkach zagrożenia wirusem TuYV Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego wczesne średniowczesne średniopóźne Wczesność kwitnienia 114% 124% Wczesność dojrzewania Wysokość roślin niskie średnie wysokie 125% 111% Odporność średnia dobra bardzo dobra Wyleganie 120% 113% Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa Źródło: Badania rejestrowe,

14 POPULAR F1 STABILNY PLON, WYJĄTKOWA ZIMOTRWAŁOŚĆ POPULAR F1 to odmiana zarejestrowana w 2014 r, która potwierdziła swoją wyjątkową przydatność do uprawy w warunkach ostrych zim w roku 2012 i Idealna kombinacja wysokich i stabilnych plonów nasion oraz oleju. Powoli rozpoczyna wiosenną wegetację, co ogranicza ryzyko uszkodzeń przez przymrozki. Odmiana średniowczesna w kwitnieniu i dojrzewaniu. Charakteryzuje się wysoką zdrowotnością i odpornością na wyleganie. Średni plon względny w latach % wzorca (47,1 dt/ha). POPULAR F1 Plon względny w latach (% wzorca) 110 POPULAR F1 Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe Termin siewu wczesny optymalny opóźniony Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego Wczesność kwitnienia Wczesność dojrzewania wczesne średniowczesne średniopóźne niskie średnie wysokie Wysokość roślin 100 Odporność średnia dobra bardzo dobra Wyleganie WZORZEC POPULAR F1 Źródło: Badania PDO; 2016 n=19, 2017 n=25, 2018 n=19 Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa SHERPA F1 SILNY SYSTEM KORZENIOWY SHERPA F1 to odmiana mieszańcowa, która od wielu lat zbiera pozytywne opinie zadowolonych z jej uprawy plantatorów. Szczególnie ceniona jest przez producentów rzepaku za jej doskonale rozwinięty system korzeniowy, który sprawia, że wyjątkowo dobrze radzi sobie w sytuacjach obniżonej podaży wody. Stąd największą przewagę pokazuje na często występujących w Polsce mozaikach glebowych. Dodatkową zaletą odmiany jest bardzo ważna w naszych warunkach klimatycznych zimotrwałość. Wszystkie te cechy sprawiają, że SHERPA F1 znajduje się w czołówce najchętniej uprawianych odmian. SHERPA F1 Plon nasion (dt/ha) 50 SHERPA F1 48,8 108% 42,3 dt/ha wzorzec 100% 39,9 dt/ha ,5 41,8 40, Źródło: Badania PDO; 2015 n=24, 2016 n=19, 2017 n=25, 2018 n=19

15 MERCEDES F1 SPRAWDZONY I NIEZAWODNY MERCEDES F1 dynamiczny rozwój w okresie jesiennym, idealna odmiana na ciężkie gleby bardzo wysoka zimotrwałość potwierdzona w praktyce wysoka zawartość oleju wysoki plon nasion, średnio w latach ,2 dt/ha MERCEDES F1 to odmiana mieszańcowa sprawdzona na polach produkcyjnych zarówno w Polsce jak i Europie. Zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Odmian w 2013 r. Osiąga bardzo wysokie, stabilne plony nasion. Bardzo dobrze adaptuje się do stanowisk na glebach ciężkich. W stan spoczynku zimowego wchodzi z silną kompaktową rozetą, warunkuje to jej wyjątkową zimotrwałość. Szybko regeneruje uszkodzenia po zimie. Odmiana z czołówki rankingów zawartości oleju. Bardzo stabilne plonowanie skorelowane z przebiegiem warunków pogodowych MERCEDES F1 Plon nasion w latach (dt/ha) WZORZEC Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe 43, Termin siewu MERCEDES F1 WZORZEC 44, wczesny optymalny opóźniony Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego Wczesność kwitnienia Wczesność dojrzewania Wysokość roślin wczesne średniowczesne średniopóźne MERCEDES F1 niskie średnie wysokie Odporność średnia dobra bardzo dobra Wyleganie Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa WZORZEC 42, MERCEDES F1 Źródło: Badania PDO; 2016 n=19, 2017 n=25, 2018 n=19 Kazimierz Kwaśniewski, Wisznia Mała, woj. dolnośląskie Prowadzę gospodarstwo rolne w woj. dolnośląskim. Rzepak rośnie na powierzchni około 40 ha. Posiadam gleby kompleksu dobrego, niestety z mniejszą suma opadów w stosunku do typowych terenów Dolnego Śląska. Przed trzema laty na pokazach polowych zwróciłem uwagę na odmianę MERCEDES, wyróżniała się pozytywnie na tle innych. Posiadała duży wigor we wschodach. Roślina krzepka o dużej ilości odgałęzień bocznych. To przełożyło się później na wysokie plonowanie. W następnych latach zasiałem Mercedesa na swoich polach produkcyjnych. Ta odmiana powtórzyła i utrzymała swoje wysokie plonowanie. Wybrałem ją do zasiewów na kolejne lata ze względu na stabilność, wierność i wysokość plonów w różnych klimatycznie latach. Jest odmianą wiodącą u mnie w uprawie polowej. Mercedes powtarzalnie plonuje 15 20% więcej niż inne odmiany. To co można o nim powiedzieć wierna, zdrowa o mocnym wigorze wysokoplonująca odmiana. 15

16 CROQUET F1 NOWA JAKOŚĆ W WALCE Z KIŁĄ KAPUSTNYCH PHOMA ODPORNOŚĆ CROQUET F1 to odmiana z wysoką odpornością na specyficzne rasy kiły kapustnych, zarejestrowana w 2016 roku w UE. Charakteryzuje się bardzo szybkim jesiennym rozwojem. Sprawdza się w optymalnych jak również opóźnionych siewach. Może być uprawiana na wszystkich rodzajach gleb. Odmiana średniowcze- sna w kwitnieniu i dojrzewaniu. Dodatkowym atutem odmiany CROQUET F1 jest nowy rodzaj odporności na suchą zgniliznę kapustnych (Phoma lingam). Odporność APR37 (Adult Plant Resistance) jest genetycznie różna od wszelkich znanych głównych oporności na Phomę, jej działanie polega na ochronie podstawy łodygi przed infekcją suchą zgnilizną. CROQUET F1 Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe Termin siewu wczesny optymalny opóźniony Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego CROQUET F1 plonowanie odmian o wysokiej odporności na kiłę kapustnych na tle odmiany wrażliwej (% wzorca) Wczesność kwitnienia wczesne średniowczesne średniopóźne 250 A B C średnio średnio dla odmiany wrażliwej = 2,00 t/ha średnio dla odmian kiłoodpornych = 3,65 t/ha Wczesność dojrzewania ,5 190,4 176,1 169,2 168,9 Wysokość roślin niskie średnie wysokie ,9 100 % = średnio dla odmiany wrażliwej 0 Odmiana Odmiana 1 CROQUET Odmiana 2 Odmiana 3 Odmiana 4 wrażliwa Źródło: Czechy, POP SPZO 2017/18, Valdice Wyleganie Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa Odporność średnia dobra bardzo dobra MENTOR F1 KIŁY I MROZU SIĘ NIE BOI MENTOR F1 to mieszaniec z wysoką odpornością na najczęściej występujące rasy kiły kapustnych rejestracja 2015 r. Jej wyjątkową cechą jest wybitna zimotrwałość, co w przypadku coraz częściej pojawiających się zim ze znacznymi spadkami temperatur przy jednoczesnym braku okrywy śnieżnej decyduje o powodzeniu uprawy. Odmiana tolerancyjna na warunki stresowe, dobrze sprawdza się w uprawach uproszczonych. Bardzo stabilne plo- nowanie, wysoka zdrowotność i odporność na wyleganie. MENTOR F1 Kondycja rzepaku ozimego po zimie 2015/ odmiany kiłoodporne % martwych roślin po zimie MENTOR F ODMIANA 1 ODMIANA 2 Źródło: Badania COBORU, PDO, n=12, liczba odmian=63 16

17 CROME F1 NOWOŚĆ NOWA GENERACJA PLONU Kiła kapustnych to coraz większe zagrożenie w uprawie rzepaku. Przyczyny pojawienia się tej choroby to nieuregulowany odczyn gleby (brak wapnowania),krótki płodozmian, czyli zbyt częste pojawianie się w nim rzepaku. Sprawcą choroby jest pierwotniak Plasmodiophora brassicae. Objawy widoczne są na korzeniach. Wczesne infekcje prowadzą do poważanego uszkodzenia systemu korzeniowego, a w konsekwencji do zamierania roślin. Z zarodników przetrwalnikowych w glebie wykluwają się zarodniki pływkowe, które infekują najpierw korzenie włośnikowe, a później skórkę korzenia. Tam pojawiają się w charakterystycznych naroślach korzeniowych miliony nowych zarodników przetrwalnikowych. Metodą walki z patogenem jest zwalczanie samosiewów, wapnowanie oraz odpowiedni płodozmian. W przypadku, gdy chcemy uprawiać rzepak, a pole jest porażone kiłą jedynym rozwiązaniem jest wysiew odmian o wysokiej odporności na najczęściej występujące rasy kiły kapustnych. 4. Wystąpienie objawów, podziały i powiększenie komórek, masowe tworzenie zarodników dni 3. Wtórna infekcja aż do wystąpienia objawów 6-25 dni Zarodniki przetrwalnikowe w komórce korzeni Wielojądrowe plasmodium Grubościenne zarodniki przetrwalnikowe Narośla na korzeniach uwalniające zarodniki przetrwalnikowe INFEKCJA KOMÓREK SKÓRKI KORZENIA Dwujądrowe plasmodium w skórze korzenia Kiełkowanie zarodników INFEKCJA WŁOŚNIKÓW Wtórna infekcja, wnikanie przez włośniki 1. Kiełkowanie zarodników 1-6 dni Uwalnianie z plasmodium zarodników pływkowych Wnikanie do włośników Wielojądrowe plasmodium 2. Infekcja włośników 2-8 dni CROME F1 nowa generacja plonu Najnowsza propozycja z segmentu odmian o wysokiej odporności na specyficzne rasy kiły kapustnych. Sprawdzona na polach uprawnych z dużą presją kiły szczególnie w regionach północnych i południowych Niemiec. Szybkie kiełkowanie i wysoki wigor początkowy. Średni plon bezwzględny w doświadczeniach hodowlanych w latach dt/ha. Wczesne kwitnienie oraz średniowczesne dojrzewanie. Odmiana zalecana do uprawy na terenie całego kraju, w których stwierdzono obecność kiły kapustnych. CROME F1 Plonowanie na terenach porażonych kiłą kapustnych (dt/ha) Wysoki plon CROME F1 MENTORF1 56,5 Wczesne kwitnienie Dynamiczny rozwój jesienny 48,7 49,5 Średniowczesne dojrzewanie RAPOOL 2018 CROME F1 Wysoka odporność na najczęściej występujące rasy kiły Szybkie równomierne kiełkowanie 29,5 Hohenlieth Szlezwik 2016 Moosburg Bavaria 37,1 Hohenlieth Szlezwik Altenhof Szlezwik ,9 Gross Helle Meklenburgia Moosburg Bavaria Źródło: Niemcy, dośw. hodowlane, 6 lokalizacji, 2016,

18 PHOENIX CL LIDER W TECHNOLOGII CLEARFIELD PHOENIX CL Agrotechnika bardzo dobre średnie słabsze Wymagania glebowe Termin siewu wczesny optymalny opóźniony Cechy rolnicze wolny średni szybki Szybkość rozwoju jesiennego Wczesność kwitnienia Wczesność dojrzewania wczesne średniowczesne średniopóźne Wysokość roślin niskie średnie wysokie Odporność średnia dobra bardzo dobra Wyleganie Zimotrwałość Sucha zgnilizna kapustnych Zgnilizna twardzikowa idealna na polach z wysoką presją samosiewów rzepaku i rzepakochwastów szybki rozwój jesienny sprawdza się w siewach opóźnionych znakomita zimotrwałość bardzo wysoki potencjał plonowania PHOENIX CL odmiana mieszańcowa nowej generacji skierowana dla plantatorów uprawiających rzepak ozimy w technologii Clearfield. Wyhodowana w tradycyjny sposób, posiada gen odporności na substancję aktywną imazamoks, zawartą w herbicydach Cleravis i Cleravo. Charakteryzuje się dynamicznym rozwojem w okresie jesiennym. Może być wysiewana w opóźnionych terminach. Odmiana dostosowana do warunków klimatu kontynentalnego wybitna zimotrwałość oraz wysoka tolerancja na okresowe susze. Efektywnie gospodaruje składnikami pokarmowymi i wodą, co przyczynia się do osiągania bardzo wysokich plonów. PHOENIX CL Plonowanie odmian Clearfield (% wzorca) Odmiana CL 1 Odmiana CL 2 Odmiana CL 3 Odmiana CL 4 PHOENIX CL Odmiana CL 5 Odmiana CL 6 Źródło: Niemcy BSV (EU1) 2016, n=12 Znaczenie piktogramów użytych w katalogu TOLER A NCJATuYV TuYV ODPORNOŚĆ Wysoka zimotrwałość (dotyczy wszystkich prezentowanych odmian Rapool) Odmiana z wysoką odpornością na specyfi czne rasy kiły kapustnych Odmiana o wysokiej zdrowotności Odmiana tolerancyjna na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) Odmiana stabilnie plonująca Odmiana z genem odporności na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) PHOMA ODPORNOŚĆ PHOMA ODPORNOŚĆ Odmiana w typie kompaktowym Odmiana o wysokiej zawartości oleju Odmiana bardzo dobrze plonująca Odmiana odporna na pękanie łuszczyn Odmiana z genem odporności na Phomę APR37 Odmiana z genem odporności na Phomę RLM7 18

19 Porównanie cech odmian agrotechnika cechy rolnicze odporność Wymagania glebowe Termin siewu Wczesność dojrzewania Wysokość roślin Sucha zgnilizna kapustnych Zimotrwałość bardzo dobre średnie słabsze wczesny optymalny opóźniony wczesne ATORA F1 DUKE F1 NOWOŚĆ PRINCE F1 POPULAR F1 MERCEDES F1 SHERPA F1 VISBY F1 CROME F1 NOWOŚĆ CROQUET F1 MENTOR F1 PHOENIX CL średniowczesne średniopóźne niskie średnie wysokie średnia dobra bardzo dobra średnia dobra bardzo dobra ABAKUS F1 ProCam Polska sp. z o.o. ARANGO F1 ATR Agrohandel sp. z o.o. CHOPIN F1 Grupa Osadkowski SA DOMINATOR F1 Chemirol sp. z o.o. EINSTEIN F1 GAROU F1 Grupa Osadkowski SA HAMILTON F1 ProCam Polska sp. z o.o. INSPIRATION F1 Agrosimex sp. z o.o. KICKER F1 Agro Efekt sp. z o.o. KUGA F1 Chemirol sp. z o.o. MINERVA F1 BayWa Agro Polska sp. z o.o. ORIOLUS F1 Polskie Składy Rolne sp. z o.o. RAGNAR F1 Ampol-Merol sp. z o.o. ROHAN F1 Chemirol sp. z o.o. RUMBA F1 Agrii Polska sp. z o.o. TAIFUN F1 AGROLOK sp. z o.o. THURE F1 Agrosimex sp. z o.o. TIGRIS F1 Agrii Polska sp. z o.o. TRUMPF F1 Kalinowski sp. z o.o. XENON F1 Agrii Polska sp. z o.o. 19

20 NASI DORADCY 1 Kamil Radkiewicz tel kamil.radkiewicz@dsv-polska.pl 2 Krzysztof Wróbel tel krzysztof.wrobel@saaten-union.pl 3 Anna Patalon tel anna.patalon@saaten-union.pl 4 Krzysztof Chojnowski tel krzysztof.chojnowski@dsv-polska.pl 5 Maciej Tullin tel maciej.tullin@dsv-polska.pl 6 Daniel Tubicz tel daniel.tubicz@saaten-union.pl 7 Dariusz Frątczak tel dariusz.fratczak@dsv-polska.pl SZCZECIN 1 Gorzów Wielkopolski 5 Zielona Góra Jelenia Góra Legnica Koszalin Leszno WROCŁAW Wałbrzych 6 9 GDAŃSK 2 BYDGOSZCZ Toruń Kalisz Opole Konin 7 KATOWICE Bielsko-Biała Elbląg 3 Płock Piotrków Trybunalski Skierniewice KRAKÓW 10 OLSZTYN WARSZAWA 11 Kielce Tarnów Nowy Sącz Ostrołęka Radom 8 4 Tarnobrzeg Krosno Łomża RZESZÓW Suwałki LUBLIN 12 Przemyśl BIAŁYSTOK Chełm Zamość 8 Marcin Mierzejewski tel marcin.mierzejewski@dsv-polska.pl 9 Andrzej Dawidowicz tel andrzej.dawidowicz@saaten-union.pl 10 Tomasz Badurski tel tomasz.badurski@saaten-union.pl 11 Robert Rybak tel robert.rybak@dsv-polska.pl 12 Marta Spytek tel marta.spytek@saaten-union.pl ROZUMIEMY RZEPAK Przedstawione w katalogu charakterystyki i opisy odmian zostały opracowane na podstawie oficjalnych wyników opublikowanych w Polsce przez COBORU, jak również najlepszej wiedzy i doświadczeń hodowców. Ze względu na dużą zmienność warunków środowiskowych mogą odbiegać od wyników uzyskanych w praktyce rolniczej i dlatego należy je rozumieć jako informacje o jakości oraz potencjale plonowania. RAPOOL Polska Sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec tel.: fax: rapool@rapool.pl pl