SPRAWOZDAWCZOŚĆ ZINTEGROWANA W PRAKTYCE POLSKICH SPÓŁEK GIEŁDOWYCH

Transkrypt

1 Bogusława Bek-Gaik Katedra Rachunkowości Finansowej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Bartosz Rymkiewicz Katedra Ekonomii, Finansów i Zarządzania Środowiskiem Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie SPRAWOZDAWCZOŚĆ ZINTEGROWANA W PRAKTYCE POLSKICH SPÓŁEK GIEŁDOWYCH Streszczenie Sprawozdawczość zintegrowana (integrated reporting IR) jest najnowszym podejściem do sprawozdawczości korporacyjnej, obecnie najszerzej omawianym w literaturze przedmiotu i praktyce gospodarczej. Celem artykułu jest omówienie koncepcji sprawozdawczości zintegrowanej oraz przedstawienie wyników badań własnych dotyczących praktyk w zakresie sporządzania i publikowania raportów zintegrowanych przez spółki publiczne notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie za lata 2013 i Badanie zostało podzielone na trzy etapy: analizę rodzajów publikacji sporządzanych przez spółki, analizę zawartości informacyjnej raportów zintegrowanych publikowanych przez spółki WIG30 oraz analizę porównawczą raportów zintegrowanych z ramami raportowania zintegrowanego zaproponowanymi przez IIRC. W artykule wykorzystano wyniki studiów literatury przedmiotu, wyniki wcześniejszych badań autorów, a także obserwacje praktyki gospodarczej w obszarze raportowania zintegrowanego. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że raportowanie zintegrowane jest obecnie mało popularne wśród spółek WIG30, tylko spółki: KGHM Polska Miedź, Grupa LOTOS oraz Grupa Azoty sporządziły raporty zintegrowane. Z kolei porównując wymaganą przez IIRC strukturę zintegrowanego raportu z ujawnieniami informacji w analizowanych raportach zintegrowanych, należy stwierdzić, że pokrywają się one ze strukturą treści zaproponowaną w ramach raportowania zintegrowanego, trudno jest jednak ocenić jakość i wiarygodność informacji niefinansowych w nich prezentowanych.

2 Sprawozdawczość zintegrowana Należy podkreślić, że raportowanie zintegrowane jest w początkowej fazie rozwoju, także w praktyce polskich spółek giełdowych. Wiele obszarów raportowania zintegrowanego wymaga dopracowania i uporządkowania. Przedstawiona analiza miała charakter wstępnego przeglądu, z pewnością 2014 rok będzie bardziej reprezentatywny w tym względzie. Słowa kluczowe: sprawozdawczość zintegrowana, raportowanie społeczne, praktyka raportowania zintegrowanego. 1. Wprowadzenie Sprawozdawczość zintegrowana (integrated reporting IR) jest najnowszym podejściem do sprawozdawczości korporacyjnej, obecnie najszerzej omawianym w literaturze przedmiotu [Dragu i Tudor-Tiron 2013, Eccles i Saltzman 2011, EY 2011, Maroun i Solomon 2012, Radley Yelda 2012, Michalczuk i Mikulska 2014, Farrar 2011, Deloitte 2012, Eccles i Serafeim 2014, Krasodomska 2012, Samelak 2013, Walińska i in. 2015]. Jest ona kolejnym krokiem w ewolucji sprawozdawczości organizacji, która podlegała znacznym zmianom w ubiegłych latach, a obecnie stawia się pytanie, czy sprawozdawczość ta rzeczywiście umożliwia przedstawienie rzetelnego obrazu działalności organizacji w teraźniejszości i w przyszłości [Massie 2010, s. 2 8] i może stanowić podstawę wiarygodnej oceny dokonań jednostki w aspekcie finansowym, społecznym i ekonomicznym. Według A. Knighta [2010, s. 38] efektywna sprawozdawczość korporacyjna to taka sprawozdawczość, w której zaprezentowane są informacje na temat strategii i celów jednostki, z uwzględnieniem kontekstu rynkowego, łącznie z zagadnieniami ekologicznymi, społecznymi i ładu korporacyjnego (governance), a także z informacjami dotyczącymi ryzyka i relacji z kluczowymi interesariuszami oraz ujawnieniem przyjętego modelu biznesowego i elementów łańcucha wartości. Sprawozdawczość ta ma na celu informowanie wszystkich interesariuszy o wynikach osiągniętych przez jednostkę względem przyjętych celów, a także o wizji i strategii oraz innych czynnikach, które mogą wpływać na wyniki działalności przedsiębiorstwa w przyszłości (por. [KPMG 2010, PwC 2010]. Takie właśnie cele zostały postawione przed raportowaniem zintegrowanym, które powstało jako odpowiedź na niedostatki tradycyjnego sprawozdania finansowego. Raportowanie zintegrowane jest również wyrazem zaakceptowania faktu, że istotne dla oceny działalności organizacji są nie tylko informacje finansowe, ale również informacje niefinansowe. Sprawozdawczość zintegrowana to podejście holistyczne do raportowania organizacji, które umożliwia inwestorom i innym interesariuszom zrozumienie tego, jak naprawdę działa dana organizacja i jakie uzyskuje efekty swojej działalności. Pokazuje ona zależność pomiędzy strategią danej organizacji, stylem

3 62 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz sprawowania władzy (zarządzania) oraz jej modelem biznesowym, ponadto jasno uwidacznia powiązania pomiędzy wartościami społecznymi, ekonomicznymi i ekologicznymi. Zintegrowana sprawozdawczość łączy w sobie istotne informacje finansowe i niefinansowe aktualnie raportowane w odrębnych dokumentach (sprawozdaniu finansowym, komentarzu zarządu, raporcie o rozwoju zrównoważonym, raporcie o społecznej odpowiedzialności) w spójną całość 1, a co najważniejsze powiązania pomiędzy nimi. Sprawozdanie zintegrowane ma ponadto wyjaśniać, jak poszczególne działania jednostki wpływają na jej zdolność do trwałego kreowania i utrzymywania wartości w krótkim, średnim i długim okresie. Istotą raportowania zintegrowanego jest zatem to, że ma ono pokazać i analizować wpływy i wzajemne powiązania działań finansowych i niefinansowych, sposobności, ryzyka i działalności w całym łańcuchu (strumieniu) wartości [Ayoola i Olasanmi 2013, s. 35]. Wśród korzyści z wprowadzenia do praktyki koncepcji raportowania zintegrowanego w literaturze przedmiotu wymienia się wysoki stopień transparentności, ujawnienie sposobu zarządzania wszystkimi rodzajami kapitału (finansowy, produkcyjny, intelektualny, ludzki, relacji społecznych i naturalny), zintegrowane podejście do biznesu, koncentrację (skupienie) na przeszłości i przyszłości powiązanej ze strategią, zwięzłość i istotność informacji prezentowanych w raporcie zintegrowanym. Celem artykułu jest omówienie koncepcji sprawozdawczości zintegrowanej oraz przedstawienie wyników badań własnych dotyczących praktyk w zakresie sporządzania i publikowania raportów zintegrowanych przez spółki publiczne notowane na GPW w Warszawie za lata W artykule wykorzystano wyniki studiów literatury przedmiotu, wyniki wcześniejszych badań autorów, a także obserwacje praktyki gospodarczej w obszarze raportowania zintegrowanego. 2. Ramy IR Opublikowane w 2013 r. przez International Integrated Reporting Council (IIRC) ramy raportowania zintegrowanego The International <IR> Framework 1 Należy zaznaczyć, że w literaturze przedmiotu podkreśla się, iż sprawozdanie zintegrowane nie jest po prostu zlepkiem sprawozdań finansowych i innych sprawozdań, ale jest to osobny dokument napisany jasnym i przejrzystym językiem, zawierający istotne informacje zarówno przypisane do sprawozdania finansowego, jak i z obszaru rozwoju zrównoważonego oraz pochodzące z innych źródeł, w celu umożliwienia interesariuszom dokonania oceny działalności przedsiębiorstwa oraz oszacowania, w sposób przemyślany, w oparciu o uzyskane informacje, zdolności przedsiębiorstwa do kreowania i utrzymywania wartości [Solomon i Maroun 2012, s. 7].

4 Sprawozdawczość zintegrowana [IIRC 2013b] przedstawiają istotę i cel raportowania zintegrowanego oraz porządkują strukturę jego treści (tabela 1). W tych ramach sprawozdawczość zintegrowana została zdefiniowana jako zwięzły komunikat na temat strategii przedsiębiorstwa, ładu korporacyjnego, osiąganych efektów działalności gospodarczej oraz perspektyw rozwojowych, w kontekście środowiska zewnętrznego, które to elementy mają służyć kreowaniu wartości w krótkim, średnim i długim terminie [IIRC 2013b, s. 7]. IIRC podkreśla, że sprawozdanie zintegrowane ma być użyteczne dla wszystkich interesariuszy zainteresowanych zdolnością danej firmy do kreowania wartości w czasie, w tym także dla pracowników, klientów, dostawców, partnerów biznesowych, lokalnych społeczności, organów legislacyjnych i regulacyjnych oraz dla instytucji kształtujących politykę w określonych obszarach [IIRC 2013b, s. 4]. Sprawozdanie zintegrowane ma przedstawiać efekty zintegrowanego myślenia o organizacji aktywne rozważanie przez organizację zależności pomiędzy różnymi operacyjnie i funkcjonalnie jednostkami oraz kapitałami, jakie organizacja wykorzystuje lub na jakie wpływa [IIRC 2013, s. 2]. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że sprawozdawczość zintegrowana oparta jest na rozwiniętej koncepcji kapitału [Ayoola i Olasanmi 2013, s. 36; Bhattacharyya 2013, Sinclair 2013] sprawozdanie zintegrowane ma przedstawiać sposób, w jaki organizacja wykorzystuje swój szeroko rozumiany kapitał (finansowy, produkcyjny, naturalny, intelektualny, ludzki, społeczny) w celu wykreowania wartości 2. W The International <IR> Framework podkreśla się, że sprawozdawczość zintegrowana ma koncentrować się wokół modelu biznesowego danej organizacji, jej zasobów i relacji, z których korzysta i które kształtuje, nazywanych, jak już wcześniej wspomniano, kapitałami. Wśród innych fundamentalnych koncepcji, na których oparta jest idea sprawozdawczości zintegrowanej, w literaturze przedmiotu wymienia się transparentność [Carte 2011], koncepcję kreowania wartości (value creation), koncepcję zintegrowanego myślenia (integrated thinking) [Ayoola i Olasanmi 2013, s ] oraz koncepcję modelu biznesowego 3. W opublikowanych przez IIRC ramach raportowania zintegrowanego wskazano również 7 podstawowych zasad sporządzania raportu zintegrowanego, tj.: 2 W ramach raportowania zintegrowanego podkreśla się, że istotny jest pomiar i opis wszystkich kapitałów, z jakich spółka korzysta, i wyjaśnienie powiązań między nimi [IIRC 2013b, s ]. Wszystkie wymienione kapitały są określane jako magazyn wartości, z których organizacja może korzystać, a ujawnienia na ich temat pokazują kluczowe zasoby, poprzez które organizacja buduje wartość. 3 Został on opisany jako wybrany przez organizację system elementów na wejściu (inputs), działań biznesowych, produktów (outputs) i efektów (outcomes) na wyjściu, których celem jest kreowanie wartości w krótkim, średnim i długim okresie (por. [Bek-Gaik i Rymkiewicz 2015, s ]).

5 64 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz strategię i orientację na przyszłość, łączenie informacji, odpowiadanie i uwzględnianie opinii interesariuszy, istotność i zwięzłość, wiarygodność i kompletność, spójność i porównywalność [IIRC 2013b, s. 16]. Zaproponowana w The International <IR> Framework [IIRC 2013b, s. 24] struktura raportu zintegrowanego zawiera 7 elementów (tabela 1). Elementy raportu zintegrowanego zaproponowane przez IIRC Tabela 1 Elementy raportu zintegrowanego Profil organizacji i środowiska zewnętrznego Ład korporacyjny Model biznesowy Szanse i zagrożenia Strategia i alokacja zasobów Dokonania Podsumowanie wyników (perspek tywy na przyszłość) Omówienie elementów raportu zintegrowanego Co organizacja robi, czym się zajmuje i w jakich warunkach funkcjonuje? W jaki sposób nadzór korporacyjny wspiera zdolność organizacji do tworzenia wartości w krótkim, średnim i długim okresie? Jaki jest model biznesowy organizacji? Prezentacja firmy Strategia biznesowa Łańcuch wartości Wyniki finansowe Kreowanie wartości Co jednostka robi, jaką ma strukturę lub w jakich obszarach prowadzi działalność? Kluczowe aspekty strategii przedsiębiorstwa Miejsce w łańcuchu wartości i zależności od kluczowych nakładów i aktywów wyjściowych (inputs) W jaki sposób model biznesowy steruje rentownością lub generowaniem przychodów? W jaki sposób nakłady i aktywa wyjściowe (inputs) firmy, podejmowane działania i zależności prowadzą do wartości oraz pożądanych rezultatów? Jakie jest specyficzne ryzyko i jakie szanse, które wpływają na zdolność organizacji do tworzenia wartości w krótkim, średnim i długim okresie? Dokąd organizacja zmierza? W jakim stopniu organizacja chce osiągnąć (osiągnęła) swoje cele strategiczne i jakie są jej wyniki w zakresie realizacji? Jakie są wyzwania i niepewności, z którymi organizacja może spotkać się, realizując swoją strategię, i jakie są potencjalne tego konsekwencje dla jej modelu biznesowego i przyszłych dokonań? Źródło: opracowanie własne na podstawie: [IIRC 2013a, s. 4; IIRC 2013b, s. 24]. W The International <IR> Framework odnośnie do konstrukcji sprawozdania zintegrowanego proponuje się przyjęcie jednego dokumentu obejmującego i łączącego istotne informacje prezentowane obecnie w różnych odrębnych

6 Sprawozdawczość zintegrowana raportach, np. w komentarzu zarządu, sprawozdaniu z ładu korporacyjnego czy raporcie na temat zrównoważonego rozwoju. Konstrukcja ta stanowi odbicie idei zintegrowanego myślenia, co nie tyle odnosi się do publikacji informacji finansowej i niefinansowej w ramach jednego sprawozdania, ile raczej podkreśla konieczność rozważania aspektów niefinansowych przy podejmowaniu decyzji przez interesariuszy oraz informacji o tym, jak te aspekty wpływają na całościowy model biznesu danej organizacji [Walińska i in. 2015, s. 114]. Reasumując, stworzone niedawno ramy raportowania zintegrowanego z pewnością uporządkowały w logiczny sposób jego treść i powiązały w spójną całość najbardziej istotne elementy informacji finansowych i niefinansowych przedstawianych obecnie w oddzielnych dokumentach (sprawozdaniu finansowym, komentarzu zarządu, nadzorze właścicielskim, informacji o wynagrodzeniach oraz ewentualnie elementach obejmujących zrównoważony rozwój). Powstaje pytanie, jak odniesie się do tego praktyka gospodarcza. 3. Badanie własne W celu przedstawienia praktyk w zakresie raportowania zintegrowanego przez spółki publiczne w Polsce przeanalizowano raporty publikowane przez spółki notowane w ramach indeksu WIG30 za lata Krótki okres badawczy, wynoszący zaledwie dwa lata, wynika z tego, że raportowanie zintegrowane jest zagadnieniem relatywnie nowym, ramy raportowania opracowane przez IIRC powstały dopiero w grudniu 2013 r. [IIRC 2013b]. W badaniu wykorzystano analizę treści dokumentów oraz analizę porównawczą. Badanie zostało podzielone na trzy etapy: analizę rodzajów publikacji sporządzanych przez spółki, analizę zawartości informacyjnej raportów zintegrowanych publikowanych przez spółki WIG30 oraz analizę porównawczą raportów zintegrowanych z ramami raportowania zintegrowanego zaproponowanymi przez IIRC. W pierwszym etapie badania sprawdzono, w jaki sposób spółki raportują informacje na temat swojej działalności zarówno informacje finansowe, jak i niefinansowe. Wyniki analizy przedstawiono w tabelach 2 i 3. Analiza wykazała, że wszystkie spółki dopełniają obowiązków w zakresie ujawniania informacji narzucanych przez GPW 4. Większość spółek oprócz sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności (będących elementami obligatoryjnego dla spółek notowanych na GPW raportu rocznego) publikuje również inne rozbudowane raporty biznesowe (roczne) (19 z 30 w 2013 r. i 7 z 30 w 2014 r.), stanowiące połączenie tych spra- 4 ( ). Wyłącznie jedna spółka nie sporządza sprawozdania zarządu z działalności (Kernel Holding SA).

7 66 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz wozdań oraz innych informacji z zakresu działalności społecznej, pracowniczej i środowiskowej, sporządzonych w bardziej dostępnej dla interesariuszy formie. Można uznać, że tego typu raporty są protoplastami raportów zintegrowanych, sporządzanymi według własnych standardów. Rodzaje raportów publikowanych przez spółki WIG30 za lata Raport roczny Tabela 2 Nazwa spółki Skrót Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie zarządu z działalności Rozbudowane raporty roczne Raport środowiskowy Raport CSR Raport zrównoważonego rozwoju Raport zintegrowany Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie zarządu z działalności Rozbudowane raporty roczne Raport środowiskowy Raport CSR Raport zrównoważonego rozwoju Raport zintegrowany ALIOR ALR ASSECOPOL ACP BOGDANKA LWB BORYSZEW BRS BZWBK BZW CCC CCC CYFRPLSAT CPS ENEA ENA ENERGA ENG EUROCASH EUR GRUPAAZOTY ATT GTC GTC HANDLOWY BHW INGBSK ING JSW JSW KERNEL KER KGHM KGH LOTOS LTS LPP LPP MBANK MBK ORANGEPL OPL

8 Sprawozdawczość zintegrowana Raport roczny cd. tabeli 2 Nazwa spółki Skrót Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie zarządu z działalności Rozbudowane raporty roczne Raport środowiskowy Raport CSR Raport zrównoważonego rozwoju Raport zintegrowany Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie zarządu z działalności Rozbudowane raporty roczne Raport środowiskowy Raport CSR Raport zrównoważonego rozwoju Raport zintegrowany PEKAO PEO PGE PGE PGNIG PGN PKNORLEN PKN PKOBP PKO PZU PZU SYNTHOS SNS TAURONPE TPE TVN TVN Źródło: opracowanie własne. Liczba publikacji spółek WIG30 według typu za lata 2013 i 2014 Tabela 3 Wyszczególnienie Raport roczny, w tym: sprawozdanie finansowe sprawozdanie zarządu z działalności Rozbudowane raporty roczne (raporty biznesowe) 19 7 Raport środowiskowy 2 0 Raport CSR 9 2 Raport zrównoważonego rozwoju 1 0 Raport zintegrowany 3 0 Źródło: opracowanie własne. Jeśli chodzi o pozostałe raporty zawierające informacje niefinansowe, czyli raporty CSR (społeczne), raporty zrównoważonego rozwoju oraz raport środowiskowy, to spośród badanych spółek tylko dwie spółki opublikowały raport

9 68 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz środowiskowy za 2013 r., a jedna raport zrównoważonego rozwoju, będący publikacją o zbliżonej treści do raportu środowiskowego. Należy zaznaczyć, że tego typu publikacje dotyczą środowiskowego aspektu działalności, w związku z powyższym publikują go wyłącznie spółki, których działalność ma bezpośredni wpływ na środowisko, w szczególności spółki z branży: chemicznej, wydobywczej oraz energetycznej. Część spółek pomija tego typu raporty ze względu na umieszczanie treści dotyczących oddziaływania na środowisko w innych raportach, tj. sprawozdaniu zarządu z działalności, raportach rocznych, raportach CSR czy w raportach zintegrowanych. Blisko jedna trzecia spółek (9 spółek) publikowała za 2013 r. raporty CSR (w 2014 r. 2 spółki). Zaledwie trzy spółki (10%) opublikowały raporty zintegrowane za 2013 r. Były to: KGHM Polska Miedź, Grupa LOTOS oraz Grupa Azoty. Żadna ze spółek nie opublikowała jeszcze raportu zintegrowanego za 2014 r., jedynie spółka KGHM Polska Miedź zapowiedziała publikację raportu zintegrowanego za 2014 r. na 15 czerwca 2015 r.). W drugim etapie badania przeanalizowano treść raportów zintegrowanych publikowanych przez spółki: KGHM Polska Miedź, Grupę LOTOS oraz Grupę Azoty za 2013 r. Najważniejsze dane przedstawiono w tabeli 4. Analizowane raporty przedstawiają informacje za rok obrotowy Publikacje te należy uznać za bardzo obszerne, w szczególności raporty spółek KGHM Polska Miedź (306 stron) oraz Grupy LOTOS (469 stron) 5, znacznie mniejszy pod względem objętości jest raport Grupy Azoty (164 strony). W raportach zintegrowanych można wyróżnić dwie zasadnicze części: obejmującą informację finansową oraz zawierającą dane pozafinansowe. We wszystkich trzech raportach część dotycząca sfery finansowej obejmuje sprawozdanie finansowe spółek (pełne sprawozdanie finansowe wraz z informacją dodatkową w przypadku Grupy LOTOS i skrócone sprawozdania finansowe KGHM Polska Miedź oraz Grupy Azoty). Informacje pozafinansowe sporządzane są przez spółki zgodnie z wytycznymi Global Reporting Initiative (GRI) standard GRI G3.1 w przypadku spółek KGHM Polska Miedź oraz Grupy LOTOS, oraz GRI G4 w przypadku Grupy Azoty. Spółka KGHM Polska Miedź dodatkowo wykorzystuje zasady UN Global Compact. Spółki KGHM Polska Miedź oraz Grupy LOTOS w procesie sporządzania raportów zintegrowanych starały się również odnieść do ram raportowania zintegrowanego zaproponowanego przez IIRC, czego nie uczyniła Grupa Azoty. Warto zaznaczyć, że raporty zintegrowane spółek zostały poddane weryfikacji zewnętrznej w przypadku informacji finansowej zweryfikowano wszystkie raporty, zaś co do informacji pozafinansowej raporty Grupy Azoty oraz Grupy LOTOS (KGHM Polska Miedź nie poddała tej części 5 Jest to objętość w przypadku wersji w formacie pdf; raporty KGHM Polska Miedź oraz Grupy LOTOS są dostępne na stronie internetowej spółki w formie interaktywnej.

10 Sprawozdawczość zintegrowana Zawartość informacyjna raportów zintegrowanych publikowanych przez spółki WIG30 za 2013 r. Tabela 4 Spółka KGHM Polska Miedź SA Grupa LOTOS SA Grupa Azoty Nazwa raportu Odpowiedzialnie budujemy przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 Wygrać przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 Rok Liczba stron (w tym 306 (23) 469 (115) w przypadku wersji w 164 (11) sprawozdanie finansowe) formacie pdf Wytyczne i standardy: Informacje finansowe MSSF MSSF MSSF Informacje niefinansowe GRI G3.1 z Suplementem dla sektora górnictwa i metalurgii Odniesienie do Ram Raportowania Zintegrowanego IIRC Weryfikacja zewnętrzna (dane finansowe / dane pozafinansowe) Czy spółka sporządzała wcześniej raporty zintegrowane GRI G3.1 z Suplementem dla sektora gazu i ropy naftowej Zasady UN Global Compact tak tak nie tak / nie PWC (dane finansowe) tak / tak Ernst&Young (dane finansowe) PwC (dane pozafinansowe) nie tak (jest to 5. raport zintegrowany spółki) Zawartość raportów: O KGHM Polska Miedź (Organizacja, Zintegrowane podejście do raportowania, Nagrody i wyróżnienia, Interesariusze) Ład korporacyjny (Podejście do zarządzania, Systemy zarządzania, Rada Nadzorcza, Zarząd, Relacje inwestorskie) Organizacja i jej raport (w tym m.in.: List przewodniczącego Rady Nadzorczej, List prezesa Zarządu, Organizacja, Model biznesowy, Akcjonariat, Struktura organizacji, Zintegrowane raportowanie) Grupa Azoty Siła Tworzenia. Raport Zintegrowany Grupy Azoty 2013 GRI G4 (Core) tak / tak KPMG Audyt Sp. z o.o. (dane finansowe) Deloitte Advisory sp. z o.o. (raport) nie Siła tworzenia list prezesa Zarządu Wprowadzenie (w tym m.in.: Profil, Struktura, Prezentacja spółek, Rozwój Grupy Azoty, Skala działalności i akcjonariat, Strategia biznesowa a zrównoważony rozwój, Model zarządzania i wartości)

11 70 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz cd. tabeli 4 Spółka KGHM Polska Miedź SA Grupa LOTOS SA Grupa Azoty Zarządzanie ryzykiem (Podejście do zarządzania, Kluczowe ryzyko i szanse) Nasza strategia (Uwarunkowania działalności, Budowa wartości, Sytuacja majątkowa i finansowa, Giełda, Uzyskane wyniki) Zrównoważony rozwój (Cele strategiczne, Środowisko, Społeczeństwo, Pracownicy) Sprawozdanie finansowe Pomocne informacje Szanse i ryzyko (w tym m.in.: Szanse i ryzyko, Podejście do zarządzania, Kluczowe instrumenty, Koszty wdrażania strategii zabezpieczających, System przeciwdziałania nadużyciom) Strategia wzrostu wartości (w tym m.in.: Sytuacja makroekonomiczna na świecie i w Polsce, Globalny i europejski rynek paliw, Cele strategiczne, Efektywność i rozwój, Rynek kapitałowy, Kapitał naturalny, społeczny, ludzki, relacyjny i produkcyjny, Wpływ środowiskowy, Wkład w społeczeństwo) Ład korporacyjny (Podejście do zarządzania, Kompetencje, Skład Rady Nadzorczej, Stałe komitety Rady Nadzorczej, Wynagradzanie) Dane finansowe (Skonsolidowane sprawozdanie finansowe za 2013 r.) Użyteczne informacje Odpowiedzialny partner w biznesie (w tym m.in.: Otoczenie rynkowe, Rynek nawozów, Łańcuch dostaw, Obecność Grupy Azoty na rynku, Innowacje i rozwój, Relacje z klientami, Dbałość o relacje, Bezpieczeństwo), Oddziaływanie na środowisko, Transport, Inwestycje w ochronę środowiska, Zgodność z regulacjami) Odpowiedzialny pracodawca i członek społeczności (Pracownicy, Społeczności i społeczeństwo) Wyniki finansowe (Skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe, Opinia niezależnego biegłego rewidenta o skróconym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym) O raporcie (Indeks GRI, Niezależny raport poświadczający dotyczący części pozafinansowej raportu zintegrowanego Grupy Azoty 2013) Źródło: opracowanie własne na podstawie raportów: Odpowiedzialnie budujemy przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013; Wygrać przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 oraz Grupa Azoty Siła Tworzenia. Raport Zintegrowany Grupy Azoty 2013.

12 Sprawozdawczość zintegrowana raportu audytowi zewnętrznemu). Raporty zintegrowane KGHM Polska Miedź oraz Grupy Azoty są pierwszymi tego typu publikacjami spółek, zaś raport zintegrowany Grupy LOTOS piątą tego rodzaju publikacją. Struktura raportów zintegrowanych KGHM Polska Miedź oraz Grupy LOTOS jest bardzo zbliżona. Rozpoczyna je część wprowadzająca, opisująca ogólny profil działalności spółki, jej strukturę organizacyjną oraz zawierająca informacje na temat raportu. W kolejnych rozdziałach zaprezentowane są dane dotyczące ładu korporacyjnego, strategii oraz sposobów jej realizacji, zarządzania ryzykiem, a także informacje na temat działalności społecznej i środowiskowej (w przypadku Grupy LOTOS w ramach rozdziału o strategii) oraz informacji finansowej (sprawozdanie finansowe). Odmiennie kształtuje się struktura raportu zintegrowanego Grupy Azoty, która jest wynikiem ścisłego stosowania się do wytycznych GRI. Składa się on z wprowadzenia (obejmującego podstawowe informacje o spółce, jej profilu, strukturze, skali działalności, akcjonariacie, strategii oraz modelu zarządzania i tworzenia wartości), części dotyczącej relacji spółki z otoczeniem (rozdziały Odpowiedzialny partner w biznesie, obejmujący relacje z dostawcami, kontrahentami i oddziaływanie na środowisko, oraz rozdział Odpowiedzialny pracodawca i członek społeczności, obejmujący informacje związane z aspektem społecznym działalności spółki), wyników finansowych (skróconego sprawozdania finansowego) oraz informacji o raporcie. W kolejnym etapie badania porównano zawartość informacyjną raportów zintegrowanych publikowanych przez spółki WIG30 z elementami raportu zintegrowanego zgodnego z ramami opracowanymi przez IIRC. Wyniki analizy przedstawiono w tabelach 5 7. Przeprowadzona analiza wykazała, że struktura raportu zintegrowanego sporządzonego przez KGHM Polska Miedź oraz Grupę LOTOS jest zbieżna z ramami raportowania zintegrowanego zaproponowanymi przez IIRC. Spółki dokładnie określają profil swojej działalności (przedstawiają podstawowe informacje na temat działalności, kultury organizacji, zasad etycznych i wartości, struktury własności oraz rynków zbytu), otoczenia zewnętrznego i ładu korporacyjnego. Ponadto spółki wskazują kluczowe szanse i wyzwania stojące przed organizacją w przyszłości, strategię i alokację zasobów, identyfikują ryzyko, jego źródła, omawiają działania zapobiegawcze. Każda ze spółek omawia również podstawy prezentacji (tj. wytyczne, według których sporządzany jest raport oraz prezentowane są informacje). Należy zaznaczyć, że kluczowe ujawnienie w raportowaniu zintegrowanym, jakim jest model biznesu, nie zostało przedstawione przez wskazane spółki w sposób bezpośredni. Można jednak, analizując raporty, dostrzec poszczególne jego elementy zgodne z ramami proponowanymi przez IIRC, czyli czynniki na wejściu, działania biznesowe, produkty i usługi stanowiące elementy na wyjściu

13 72 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz Zawartość informacyjna raportu zintegrowanego KGHM Polska Miedź SA za 2013 r. w odniesieniu do ram opracowanych przez IIRC Tabela 5 Elementy raportu zintegrowanego według ram IIRC Profil organizacji i środowiska zewnętrznego Ład korporacyjny Model biznesowy KGHM Polska Miedź SA: Odpowiedzialnie budujemy przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 Miejsce ujawnień: O KGHM Polska Miedź Przedstawione podstawowe informacje na temat Spółki, tj.: przedmiot i zakres jej działalności, struktura organizacji oraz akcjonariatu, grupy interesariuszy oraz sposoby ich angażowania, misja oraz systemy wartości itp. Miejsce ujawnień: Ład korporacyjny Przedstawione informacje na temat podejścia spółki do zarządzania (filary ładu korporacyjnego, podstawowych dokumentów zawierających procedury wewnętrzne), systemów zarządzania (elementów systemu zarządzania audytu wewnętrznego i zewnętrznego, certyfikowanych systemów zarządzania itp.), organów spółki (ich kompetencji, składu, niezależności, zaangażowania, wynagradzania), relacji inwestorskich (sposobu komunikowania i prowadzenia dialogu z interesariuszami Cały raport zintegrowany ma przedstawić model biznesowy spółki (nie jest on przedstawiony wprost, jednakże można zidentyfikować czynniki na wejściu, działania biznesowe, produkty i usługi na wyjściu, jak też wyniki) czynniki na wejściu informacje na temat angażowania interesariuszy, pozyskiwania nowych źródeł zasobów, poprawy efektywności kosztowej; działania biznesowe działania mające na celu poprawę efektywności (inwestycje w nowe technologie, optymalizacja procesów i organizacji procesów, modernizacja infrastruktury), rozwój systemów głębokiego wydobycia, działalność społeczna (tworzenie miejsc pracy w regionie, wsparcie sportu, zdrowia, kultury, nauki i środowiska), badania rozwojowe mające na celu maksymalizację wartości, zwiększanie konkurencyjności, wzmacnianie spółki, zapewnianie bezpieczeństwa surowcowego i inne; produkty i usługi na wyjściu przedstawione produkty i usługi (miedź, srebro, wydobycie i hutnictwo), a także produkty uboczne, takie jak emisje bezpośrednie i pośrednie (gazy cieplarniane, związki NOx, SOx i innych), zużycia energii, wody, wielkość odpadów; wyniki przedstawione efekty wewnętrzne, tj. przychody i przepływy pieniężne, satysfakcja klientów (wyniki cyklicznych badań opinii i satysfakcji partnerów, dostawców i klientów), satysfakcja pracowników (audyt wizerunkowy z interesariuszami) itp.

14 Sprawozdawczość zintegrowana Szanse i zagrożenia Strategia i alokacja zasobów Miejsce ujawnień: Zarządzanie ryzykiem Przedstawione informacje na temat podejścia do zarządzania ryzykiem (polityka zarządzania ryzykiem, cele zarządzania ryzykiem, procedury zarządzania ryzykiem, struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem itp.), kluczowe ryzyko i szanse (przedstawione poszczególne rodzaje ryzyka, tj. ryzyko finansowe, walutowe, płynności oraz sposoby zarządzania nimi) Miejsce ujawnień: Nasza strategia Przedstawione uwarunkowania działalności (informacje na temat sytuacji i perspektyw dla rynków miedzi i srebra), budowania wartości (omówienie pięciu filarów strategii spółki), stopnia realizacji celów strategicznych oraz perspektyw rozwoju działalności) pięć filarów strategii budowania wartości: poprawa efektywności (odwrócenie trendu rosnących jednostkowych kosztów produkcji), rozwój bazy zasobowej (zwiększenie produkcji miedzi do poziomu 700 tys. ton rocznie), dywersyfikacja źródeł przychodu i uniezależnienie się od cen energii (ciągłość dostaw energii w optymalnej cenie), wsparcie regionu (wzrost zatrudnienia o 750 nowych miejsc pracy), rozwój umiejętności i sprawności organizacyjnej (długofalowy rozwój) Dokonania Miejsce ujawnień: Nasza strategia Informacje o sytuacji majątkowej oraz finansowej, uzyskanych wynikach (efekty realizacji strategii poprawy efektywności, bazy zasobowej, zaangażowania w sektor energetyczny, poszczególnych działalności) kluczowe inwestycje strategiczne mające na celu poprawę efektywności (np. zintegrowana technologicznie i efektywna kosztowo oraz przyjazna dla otoczenia struktura hutnictwa umożliwiająca uzyskiwanie przetopu miedzi na poziomie ok. 863 tys. ton rocznie); pozyskane koncesje wydobywcze zwiększające bazę zasobową; budowa źródeł wytwarzania energii (pozwalające zabezpieczyć potrzeby energetyczne spółki w ok. 30%); wzrost wydobycia urobku o 464,5 tys. Mg; zwiększenie produkcji złota metalicznego o 150 kg; dane na temat wielkości wydobycia i produkcji z podziałem na poszczególne surowce i produkty z uwzględnieniem trzech okresów; Podsumowanie wyników (perspektywy na przyszłość) zwiększenie wolumenu sprzedaży miedzi o 7,2 tys. ton (1%) Miejsce ujawnień: Nasza strategia Przedstawione perspektywy dla rynku miedzi i srebra oraz perspektywy rozwoju działalności przedstawione przyszłe działania (np. zapewnienie stabilnych, wysokich przepływów pieniężnych, kontynuacja ścieżki wzrostu, dalsze doskonalenie kompetencji);

15 74 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz cd. tabeli 5 Elementy raportu zintegrowanego według ram IIRC Podstawy prezentacji KGHM Polska Miedź SA: Odpowiedzialnie budujemy przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 uruchomienie kopalni odkrywkowej Sierra Gorda pozwoli obniżyć jednostkowy koszt produkcji miedzi do poziomu 1,5 2,2 tys. USD za tonę Miejsce ujawnień: O KGHM Polska Miedź / Zintegrowane podejście do raportowania Dobór treści oparty na zasadzie istotności, wykorzystanie sesji warsztatowych w celu analizy jakości kapitałów przyczyniających się do budowania wartości przez spółkę, matryc istotności poszczególnych kwestii Źródło: opracowanie własne na podstawie raportu: Odpowiedzialnie budujemy przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 oraz [IIRC 2013b]. Zawartość informacyjna raportu zintegrowanego Grupy Azoty za 2013 r. w odniesieniu do ram opracowanych przez IIRC Tabela 6 Elementy raportu zintegrowanego według ram IIRC Profil organizacji i środowiska zewnętrznego Ład korporacyjny Model biznesowy Grupa Azoty: Grupa Azoty Siła Tworzenia. Raport Zintegrowany Grupy Azoty 2013 Miejsce ujawnień: Wprowadzenie, Odpowiedzialny partner w biznesie (ujawnienia dotyczące otoczenia rynkowego) Przedstawione podstawowe informacje na temat spółki, tj. segmenty działalności, struktura organizacyjna, prezentacja poszczególnych spółek wchodzących w skład Grupy (podstawowe informacje, specjalizacja, organy), rozwój Grupy, członkostwo w organizacjach, skala działalności, akcjonariat) Miejsce ujawnień: Ład korporacyjny omówiony bardzo krótko w ramach modelu zarządzania i wartości przestrzeganie kodeksu Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW Miejsce ujawnień: Strategia biznesowa a zrównoważony rozwój; Model zarządzania i wartości i inne Grupa Azoty realizuje strategię długoterminowego rozwoju zgodną z zasadami zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności.

16 Sprawozdawczość zintegrowana Szanse i zagrożenia czynniki na wejściu zaplecze badawcze (poszukiwanie nowych produktów, badania, innowacje), zaawansowane technologie, energia, gaz ziemny i inne; działania biznesowe działalność społeczna (inicjatywy sportowe, sponsoring, wsparcie społeczności lokalnych), działania na rzecz pracowników (komunikacja wewnętrzna, ocena satysfakcji, bezpieczeństwo), działania na rzecz środowiska (inwestycje prośrodowiskowe), budowanie trwałych i dobrych relacji z klientami (uruchomienie eksperckiego serwisu na temat nawozów i nawożenia) i inne; produkty i usługi na wyjściu przedstawione produkty i usługi (nawozy, np. Saletrzak 27 standard, siarczan amonu AS21 i inne, produkty pochodzenia siarkowego, np. siarka płynna, tworzywa), a także produkty uboczne, takie jak emisje bezpośrednie i pośrednie (gazy cieplarniane, związki N 2 O, tlenków siarki, tlenków azotu i innych), zużycia energii, gospodarka wodna, wielkość odpadów; wyniki przedstawione efekty wewnętrzne, tj. przychody i przepływy pieniężne, satysfakcja pracowników Miejsce ujawnień: informacje na temat szans i zagrożeń zostały fragmentarycznie rozmieszczone po całym raporcie i omówione w sposób bardzo ogólny własne złoża fosforytów w Senegalu pierwsza firma w Polsce posiadająca własny dostęp do surowców (możliwość uzyskania oszczędności w 2014 r. rzędu 30 mln zł) Strategia i alokacja zasobów Przedstawienie informacji na temat strategii, tj. cele, kierunki rozwoju Miejsce ujawnień: Wprowadzenie / Strategia biznesowa a zrównoważony rozwój misja Grupy; cele, które zamierza osiągnąć Grupa przed upływem dekady, tj. notowanie w podstawowym indeksie GPW, utrzymanie pozycji jednego z trzech największych producentów nawozów na rynku europejskim; kierunki strategii na lata , tj. zwiększenie skali operacji, pogłębienie integracji między podmiotami Grupy, obniżenie kosztów wytwarzania, rozwój kapitału intelektualnego i inne Dokonania Miejsce ujawnień: Wprowadzenie Przedstawienie rozwoju Grupy Azoty koncesje na wydobycie złóż fosforytów (przewidywana oszczędność kosztów w 2014 r. ok. 30 mln); efekt synergii ok. 90 mln zł; działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy zmniejszenie ryzyka dla 621 pracowników

17 76 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz cd. tabeli 6 Elementy raportu zintegrowanego według ram IIRC Podsumowanie wyników (perspektywy na przyszłość) Podstawy prezentacji Grupa Azoty: Grupa Azoty Siła Tworzenia. Raport Zintegrowany Grupy Azoty 2013 Miejsce ujawnień: Wprowadzenie Krótko wymienione założenia na dekadę i kierunki rozwoju kierunki strategii na lata , tj. zwiększenie skali operacji, pogłębienie integracji między podmiotami Grupy, obniżenie kosztów wytwarzania, rozwój kapitału intelektualnego i inne Raport sporządzony zgodnie z wytycznymi GRI G4 (Core), w celu zdefiniowania zawartości powołano Komitet Merytoryczny ds. CSR; uwzględniono istotność poszczególnych aspektów społecznej odpowiedzialności Źródło: opracowanie własne na podstawie raportu: Grupa Azoty Siła Tworzenia. Raport Zintegrowany Grupy Azoty 2013 oraz [IIRC 2013b]. Tabela 7 Zawartość informacyjna raportu zintegrowanego Grupy LOTOS SA za 2013 r. w odniesieniu do ram opracowanych przez IIRC Elementy raportu zintegrowanego według ram IIRC Profil organizacji i środowiska zewnętrznego Ład korporacyjny Grupa LOTOS SA: Wygrać przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 Miejsce ujawnień: Organizacja i jej raport Przedstawione podstawowe informacje na temat spółki, tj. organizacja (zasięg terytorialny, struktura zatrudnienia, struktura organizacyjna), akcjonariat Miejsce ujawnień: Ład korporacyjny Przedstawione informacje na temat podejścia do zarządzania (kluczowe cele stosowania ładu korporacyjnego, przyjęte działania, dobre praktyki, relacje z interesariuszami oraz budowa wartości dla akcjonariuszy), struktury nadzoru korporacyjnego (skład, kompetencje, komitety, informacje na temat niezależności, unikania konfliktów interesów, zaangażowania w kwestie zrównoważonego rozwoju)

18 Sprawozdawczość zintegrowana Model biznesowy Szanse i zagrożenia Strategia i alokacja zasobów Miejsce ujawnień: Organizacja i jej raport / Model biznesowy i inne Przedstawienie łańcucha wartości grupy, priorytetów przyjętej strategii, głównych marek produktowych, obsługiwanych rynków czynniki na wejściu kapitał naturalny, ludzki, intelektualny, produkcyjny, finansowy itp.; działania biznesowe edukacja ekologiczna, ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko i przyrodę; produkty i usługi na wyjściu ropa naftowa i jej pochodne, paliwa, emisje gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń, odpady itp.; wyniki przedstawione efekty wewnętrzne, tj. przychody i przepływy pieniężne Miejsce ujawnień: Szanse i ryzyko Zidentyfikowane i opisane podstawowe grupy ryzyka, omówione podejście do zarządzania ryzykiem (system zarządzania ryzykiem, polityka i proces koordynowania zarządzania ryzykiem), instrumenty ograniczające ryzyko, koszty wdrażania strategii zabezpieczających, opis ryzyka dla poszczególnych segmentów działalności, wskazanie systemów przeciwdziałania nadużyciom Miejsce ujawnień: Strategia wzrostu wartości i inne Omówienie sposobów budowania wartości przez spółkę, sytuacji makroekonomicznej na świecie i w Polsce, sytuacji na rynku rafineryjnym i rynku paliw, przedstawienie celów strategicznych spółki dla poszczególnych segmentów działalności oraz celów kluczowych dla strategii społecznej odpowiedzialności, omówienie wprowadzonych programów oraz kierunków rozwoju do 2020 r., wskazanie poszczególnych kapitałów spółki, tj. kapitał ludzki, produkcyjny, intelektualny itp. nadrzędny cel strategii budowa wartości dla akcjonariuszy poprzez optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów intelektualnych i materialnych oraz realizację programów rozwojowych w obszarach: poszukiwawczo-wydobywczym, przerobu ropy oraz handlowym; przykładowe cele strategiczne wydobycie 24 tys. boe/d (1,2 miliona ton ropy rocznie w 2015 r.), zwiększenie stopnia konwersji i pogłębienie przerobu surowca; kluczowe cele inwestowanie w zasoby ludzkie, wzmacnianie sfery zdrowia i bezpieczeństwa, integracja z lokalnym otoczeniem, komunikacja, partnerskie relacje z otoczeniem rynkowym, zarządzanie zasobami naturalnymi w procesie produkcji, etyka i przeciwdziałanie nadużyciom, bezpieczeństwo w sektorze energii Dokonania Miejsce ujawnień: Strategia wzrostu wartości, Sprawozdanie finansowe wraz z notami objaśniającymi, inne Przedstawienie kluczowych działań dla poszczególnych kapitałów (ludzkiego, produkcyjnego, intelektualnego itp.) oraz uzyskanych wyników działań

19 78 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz cd. tabeli 7 Elementy raportu zintegrowanego według ram IIRC Podsumowanie wyników (perspektywy na przyszłość) Podstawy prezentacji Grupa LOTOS SA: Wygrać przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 przychody ze sprzedaży, przepływy pieniężne itp.; 6000 Mg wyemitowanego CO 2 mniej dzięki zakończeniu budowy i uruchomieniu instalacji odzysku gazów zrzutowych; utrzymanie średniorocznych parametrów emitowanych ścieków poniżej 50% wartości dopuszczalnych; osiągnięcie technicznej dostępności instalacji rafinerii na poziomie 99,7%; redukcja wielkości emisji dwutlenku węgla o ok. 185 tys. ton dzięki inwestycjom Miejsce ujawnień: Cele strategiczne wprowadzenie programu inwestycyjnego spowoduje znaczący wzrost przychodów; kierunki rozwoju do 2020 r., tj. zwiększenie wydobycia do ok. 100 boe/dzień (5 mln ton ropy rocznie), poprawa efektywności ekonomicznej przerobu surowca, utrzymanie minimum 30% udziału w krajowym rynku paliw itp. Miejsce ujawnień: Organizacja i jej raport / Zintegrowane raportowanie Raport sporządzony zgodnie z wytycznymi GRI G4 (Core) przy sporządzaniu raportu kierowano się naczelnymi zasadami, tj. dokładność, istotność, kompletność, porównywalność, wyważenia, wiarygodności; dobór treści oparty na zasadzie istotności, wykorzystano warsztaty z udziałem kluczowych interesariuszy oraz matryce istotności Źródło: opracowanie własne na podstawie raportu: Wygrać przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013 oraz [IIRC 2013b].

20 Sprawozdawczość zintegrowana oraz wyniki. Również ujawnienia odnośnie do dokonań jednostki i podsumowania wyników są rozproszone w całym raporcie. Wprawdzie można uznać, że struktura raportów zintegrowanych sporządzanych przez KGHM Polska Miedź oraz Grupę LOTOS jest w pełni zbieżna z ramami zaproponowanymi przez IIRC, jednak wątpliwości pozostawia jakość zawartych w nich ujawnień. Informacje prezentowane w ramach raportów zintegrowanych mają głównie charakter opisowy, niepoparty danymi typowo finansowymi (opisywany jest przykładowo wpływ na przedsiębiorstwo oraz rodzaje działań społecznych, pracowniczych i społecznych bez odniesienia się do finansowych miar dokonań przedsiębiorstwa). Z odmienną sytuacją mamy do czynienia w przypadku raportu zintegrowanego opublikowanego przez Grupę Azoty. Zarówno struktura, jak i zawarte treści są znacząco różne od ram zintegrowanego raportowania, co wynika z zastosowania wyłącznie wytycznych GRI. Raport ten należałoby uznać raczej za raport społeczny lub rozbudowany raport roczny, a nie raport zintegrowany. Reasumując, raportowanie zintegrowane jest obecnie mało popularne wśród spółek WIG30. Zaledwie trzy spółki: KGHM Polska Miedź, Grupa LOTOS oraz Grupa Azoty w 2013 r. opublikowały tego typu dokument. Porównując wymaganą przez IIRC strukturę zintegrowanego raportu z ujawnieniami informacji w analizowanych raportach zintegrowanych, należy stwierdzić, że pokrywają się one ze strukturą treści zaproponowaną w ramach IR. Ponadto przeprowadzona analiza raportów zintegrowanych sporządzanych przez spółki WIG30 pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków: objętość raportów zintegrowanych jest duża, a prezentowane w nich informacje są często powtarzane (powielane) również w innych publikowanych raportach, trudno ocenić jakość i wiarygodność prezentowanych w raportach zintegrowanych informacji niefinansowych, w raportach zintegrowanych wyraźnie można zaobserwować brak jasnego powiązania danych niefinansowych z danymi finansowymi, można zauważyć małą ilość mierników dokonań jednostek, co znacznie obniża wiarygodność publikowanych informacji, informacje na temat modelu biznesowego jednostek są prezentowane w bardzo rozproszony sposób. Należy jednak podkreślić, że raportowanie zintegrowane jest w początkowej fazie rozwoju i w praktyce polskich spółek publicznych jest nowym zjawiskiem. Można również stwierdzić, że pozostałe spółki pomimo braku stwierdzenia, że publikują raport zintegrowany, przygotowują inne raporty rozbudowane raporty roczne, które zawierają informacje zawarte w strukturze ramowej raportowania zintegrowanego.

21 80 Bogusława Bek-Gaik, Bartosz Rymkiewicz W przypadku tych spółek pewne informacje znajdujące się w strukturze raportu zintegrowanego można znaleźć również w raporcie rocznym, raporcie społecznej odpowiedzialności oraz raporcie środowiskowym. Ponadto poza sprawozdaniem finansowym, które podlega ścisłym regulacjom, zasady prezentowania pozostałych informacji podlegają wielu standardom, stąd mamy do czynienia z różnymi formami ich prezentacji. Obecne praktyki publikacyjne stosowane przez spółki WIG30 należy uznać za kosztowne i mało praktyczne. Sporządzanie wielu różnorodnych raportów, częstokroć powielających zawarte w nich informacje, prowadzi do zaburzeń w zakresie prezentacji informacji. Odnalezienie istotnych informacji i danych w tak wielkiej ilości publikacji stanowi duże wyzwanie dla interesariuszy. Trudno jednak dziwić się spółkom, że prezentują tyle osobnych raportów, z uwagi na obecne wymogi informacyjne, które są niezmiernie szerokie i nie były dotychczas zamknięte w żadnych ramach. Otwarta nadal pozostaje jednak kwestia, czy ramy raportowania zintegrowanego zniwelują zasygnalizowane powyżej problemy. 4. Podsumowanie Koncepcja raportowania zintegrowanego jest słuszną ideą, ale powstaje pytanie, czy rzeczywiście wyeliminuje ona niedostatki i wady tradycyjnego modelu sprawozdawczego i stanie się powszechną formą raportowania korporacyjnego, przydatną dla użytkowników, a w szczególności dla inwestorów. Z pewnością wprowadzenie koncepcji raportowania zintegrowanego niesie ze sobą wiele korzyści dla interesariuszy, ale pojawiają się w związku z tym liczne dylematy i problemy. Przede wszystkim trudno jest ocenić jakość i wiarygodność informacji niefinansowych. Ponadto zbyt duża ilość informacji prezentowana w jednym dokumencie bez wzajemnego ich powiązania stwarza pewne zagrożenie co do właściwej interpretacji sytuacji ekonomiczno-finansowej jednostki. Jak pokazała przeprowadzona przez autorów analiza, wprawdzie spółki przygotowały sprawozdania zintegrowane zgodnie z opublikowaną struktura ramową (raporty KGHM Polska Miedź oraz Grupy LOTOS), ale powstaje pytanie o jakość zaprezentowanych ujawnień. Reasumując, sprawozdawczość zintegrowana jest nową formą raportowania korporacyjnego i dopiero krystalizuje się praktyce. Wiele obszarów raportowania zintegrowanego wymaga dopracowania i uporządkowania. Przedstawiona analiza miała charakter wstępnego przeglądu, z pewnością 2014 r. będzie bardziej reprezentatywny i pozwoli na bardziej treściwe i uporządkowane wnioski.

22 Sprawozdawczość zintegrowana Literatura Ayoola T., Olasanmi O. [2013], Business Case for Integrated Reporting in the Nigerian Oil and Gas Sector, Issues in Social and Environmental Accounting, vol. 7, nr 1. Bek-Gaik B., Rymkiewicz B. [2015], Model biznesu i jego odzwierciedlenie w sprawozdawczości przedsiębiorstwa [w:] Sprawozdawczość przedsiębiorstwa jako narzędzie komunikacji z otoczeniem. Wymiar finansowy i niefinansowy, red. E. Walińska, B. Bek-Gaik, J. Gad, B. Rymkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź Bhattacharyya A.K. [2013], Integrated Reporting: Concept Capital, -standard.com/article/opinion/integrated-reporting-concept-capital _1. html (data dostępu: ). Boryszew [2013], Raport Roczny 2013 Grupy Kapitałowej Boryszew S.A., boryszew.com.pl/rrgkb/ (data dostępu: ). Carte D. [2011], Integrated Financial Reporting. Protecting Society, the Environment and Investors or Another Ball and Chain for Business? archive/integrated-financial-reporting/ (data dostępu: ). Deloitte [2012], Integrated Reporting: The New Big Picture, Deloitte Review, nr 10. Dragu I., Tudor-Tiron A. [2013], New Corporate Reporting Trends. Analysis on the Evolution of Integrated Reporting, Annals of the University of Oradea, Economic Science Series, July, vol. 22, nr 1. Eccles R.G., Saltzman D. [2011], Achieving Sustainability through Integrated Reporting, Stanford Social Innovation Review, vol. 9, nr 3. Eccles R.G., Serafeim G. [2014], Corporate and Intefrated Reporting: A Functional Perspective 2014, (data dostępu: ). EY [2011], Climate Change and Sustainability. How Sustainability Has Expanded the CFO s Role, Ernst & Young, Climate-Change-and-Sustainability-Services/How-sustainability-hasexpanded-the- CFOs-role. Farrar J. [2011], Integrated Reporting: Can It Solve the Sustainability Information Gap? September, Grupa Azoty [2013], Grupa Azoty Siła Tworzenia. Raport Zintegrowany Grupy Azoty 2013, (data dostępu: ). Grupa LOTOS SA [2013], Wygrać przyszłość. Zintegrowany Raport Roczny 2013, raportroczny.lotos.pl/ (data dostępu: ). IIRC [2013a], Business Model Background Paper for <IR>, org/wp-content/uploads/2013/03/business_model.pdf (data dostępu: ). IIRC [2013b], The International <IR> Framework, wp-content/uploads/2013/12/ the-international-ir-frame- WORK-2-1.pdf (data dostępu: ).