WPŁYW POLITYKI KADROWEJ NA FINANSE OŚWIATOWE ORAZ JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA

Transkrypt

1 1 XIII SAMORZĄDOWE FORUM KAPITAŁU I FINANSÓW 1-2 PAŹDZIERNIKA 2015r. WPŁYW POLITYKI KADROWEJ NA FINANSE OŚWIATOWE ORAZ JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA CENTRUM WSPARCIA ROZWOJU EDUKACJI I BIZNESU OTUS ELŻBIETA RABENDA

2 2 XIII SAMORZĄDOWE FORUM KAPITAŁU I FINANSÓW 1-2 PAŹDZIERNIKA 2015r. UTRZYMANIE KADRY W JEDNOSTKACH OŚWIATOWCH TO % WYDATKÓW Z SUBWENCJI OŚWIATOWEJ. ZDARZA SIĘ, ŻE I SUBWENCJA NIE POKRYWA WSZYSTKICH PŁACOWYCH PORZEB

3 3 Podstawy prawne- narzędzia ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.dz. U. z 2013 r. poz. 594) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 595) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa ( t.j.dz.u.2013r., poz.596)

4 4 Podstawy prawne- narzędzia Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. Nr 191)

5 5 Podstawy prawne-obowiązki Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych Tekst jednolity Dz.U.2013, poz. 885 z 13 VI 2013r. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 168)

6 SKĄD CORAZ WYŻSZE WYDATKI NA SZKOLNICTWO SAMORZĄDOWE? Niż demograficzny i migracje Liczne przywileje wypływające z KN Samorządy nie uwzględniające w organizacji szkół faktu niżu demograficznego wydają na edukację coraz więcej Liczba etatów przeliczeniowych nie zmniejsza się proporcjonalnie do spadku uczniów Obowiązek utrzymywania średnich wynagrodzeń lub wypłata dodatku wyrównującego Zobowiązania samorządów wobec narzuconych zmian prawnych: - asystenci, dodatkowi nauczyciele lub pomoc nauczyciela dla uczniów z Aspergerem, autyzmem i niep. sprzężonymi - art. 32 ustawy okołobudżetowej - limit uczniów w klasach I-II, w grupie świetlicowej, wych.przedszkolnym, na niektórych zajęciach/ zaj. komputerowe, języki obce, wych. fizyczne/ -dowóz -przyjmowanie 4- latków do przedszkola -język obcy w przedszkolu, język migowy na życzenie rodzica, -pomoc prawna dla jednostek 6

7 7 SKĄD CORAZ WYŻSZE WYDATKI NA SZKOLNICTWO SAMORZĄDOWE? DROGIE planowanie zatrudnienia / niechęć zatrudniania w godzinach ponadwymiarowych/, Mnożenie grup klasowych, świetlicowych, Tworzenie mało licznych oddziałów, grup Przybywające nauczanie indywidualne, Uchybianie niektórym przepisom, np. art KN, np. przydzielanie innych zadań statutowych w formie godzin odpłatnych, w ramach tygodniowego wymiaru godzin dydaktycznych

8 8 SKĄD CORAZ WYŻSZE WYDATKI NA SZKOLNICTWO SAMORZĄDOWE? Nasilające się urlopy dla poratowania zdrowia, BRAK racjonalizacji sieci szkół i przedszkoli, Nowe zasady kształcenia dzieci z niepełnosprawnością, Nowe zasady pomocy psychologiczno-pedagogicznej, Słaby nadzór samorządów nad realizacją zadań w szkole, przedszkolu, w tym brak praktyki sprawdzania dokumentacji z przebiegu nauczania, Niechęć do optymalizacji zatrudnienia w administracji i obsłudze w jednostkach oświatowych Niechęć dyrektorów do zwalniania nauczycieli z obawy przez przegraną w sądach pracy / skutkiem tego jest często sztuczne szukanie godzin/.

9 9 SKĄD CORAZ WYŻSZE WYDATKI NA SZKOLNICTWO SAMORZĄDOWE? SŁABY NADZÓR NAD ORGANIZACJĄ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK OŚWIATOWYCH JEST CZĘSTO ZWIĄZANY Z BRAKIEM UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA DOKUMENTACJI ORGANIZACYJNEJ SZKOŁY/PRZEDSZKOLA. NIE DOCENIAMY LUB NIE DOSTRZEGAMY WAGI ARKUSZA ORGANIZACYJNEGO!

10 10 SKĄD CORAZ WYŻSZE WYDATKI NA SZKOLNICTWO SAMORZĄDOWE? NIEOGRANICZONE ZAUFANIE DO DYREKTORÓW SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI NIECHĘĆ DO NADMIERNEJ INGERENCJI W DZIAŁALNOŚĆ SZKOŁY Z UWAGI NA UTRATĘ ZAUFANIA LUB POPARCIA DLA LOKALNYCH WŁADZ / kadencja 4-letnia/ Czasem silne lobby nauczycieli w poszczególnych radach gmin/powiatów

11 11 KIEDY ORGAN PROWADZĄCY MA WPŁYW NA POLITYKĘ KADROWĄ W JEDNOSTKACH OŚWIATOWYCH?

12 12 - Wtedy, kiedy decyduje o naborze do szkół/przedszkoli - Wtedy, kiedy planuje sieć szkół/przedszkoli - Wtedy, kiedy reguluje pracę specjalistów, dyrektorów, nauczycieli niepełnoetatowych -Wtedy, kiedy reguluje wysokość wynagrodzenia - Wtedy, kiedy zatwierdza arkusze organizacyjne szkół/przedszkoli / cała organizacja jednostki/

13 CZYM JEST ARKUSZ ORGANIZACYJNY? 13 ZATWIERDZONY W MAJU ARKUSZ to swojego rodzaju umowa pomiędzy dyrektorem szkoły a organem prowadzącym dyrektor szkoły proponuje, biorąc pod uwagę przepisy prawa i warunki działania szkoły a organ prowadzący zatwierdzając zobowiązuje się do zapewnienia środków finansowych na realizację tego co jest w arkuszu. ARKUSZ TO WEKSEL, KTÓRY TRZEBA WYKUPIĆ! Od września arkusz często jest zmieniany, bo musi uwzględnić sytuację po rekrutacji lub zmiany kadrowe, które zaszły w trakcie trwania wakacji TO PODSTAWA TWORZENIA PLANU FINANSOWEGO NA KOLEJNY ROK! ARKUSZ TO JEDEN Z ELEMENTÓW PROWADZENIA KONTROLI ZARZĄDCZEJ

14 CZYM JEST ARKUSZ ORGANIZACYJNY? 14 NIEZATWIERDZENIE ARKUSZA OZNACZA BRAK MOŻLIWOŚCI PLANOWANIA PRZEZ DYREKTORA BUDŻETU NA PRZYSZŁY ROK!

15 Standardy zatrudnienia ustala się najczęściej poprzez ustanowienie: norm zatrudnienia pracowników pedagogicznych / etaty/ norm zatrudnienia bibliotekarzy i nauczycieli wspomagających, norm zatrudnienia specjalistów, tzn. pedagogów, psychologów, logopedów, doradców zawodowych itp. dla nauczycieli, o których mowa w art.42 ust.7 pkt.3 KN norm zatrudnienia pracowników funkcyjnych, w tym rozmiar obniżek, o których mowa w art.42 ust.7 pkt.2 KN norm zatrudnienia wychowawców świetlicy norm zatrudnienia pracowników administracji i obsługi, minimalnej maksymalna liczebności oddziałów, zasad podziału na grupy i ich liczebności, zasad organizowania zajęć pozalekcyjnych, zasad wykorzystania godzin do dyspozycji dyrektora, organu prowadzącego, zasady wykorzystania tzw. godzin karcianych, zasady ustalania wymiaru godzin nauczania indywidualnego. NALEŻY to USTALIĆ JUŻ W TZW. KRYTERIACH-OCZEKIWANIACH JST DO SPORZĄDZENIA ARKUSZY ORGANIZACYJNYCH, najlepiej na początku nowego roku/luty-marzec/ 15

16 16 PLANOWANIE BUDŻETÓW POD REALNE POTRZEBY SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI, czyli jak znaleźć złoty środek i zachować wysoką jakość kształcenia/wychowania? -NIEDOSZACOWANIE PLANÓW ZAWSZE SPOWODUJE, ŻE POD KONIEC ROKU SAMORZĄDOM NIE WYSTARCZY NAWET NA WYDATKI PŁACOWE. -UWZGLĘDNIENIE WSZYSTKICH ZAPLANOWANYCH PRZEZ SZKOŁY WYDATKÓW, MOŻE SPOWODOWAĆ, ŻE SAMORZĄD WYDA WIĘCEJ, NIŻ WYNIKA TO Z REALNYCH POTRZEB, A SZKOŁY BY NIE ZWRACAĆ ŚRODKÓW DO JST, BĘDĄ NA WYROST SZUKAŁY POTRZEB, BY WYDAĆ WSZYSTKO, CO BYŁO ZAPLANOWANE W ICH BUDŻECIE. -OPTYMALIZACJA- utrzymanie wysokiej jakości kształcenia przy jak najmniejszych nakładach

17 Subwencja dla danej JST a struktura zatrudnienia nauczycieli 1 subwencja nie zależy od liczby nauczycieli zatrudnionych przez JST zależy od udziału procentowego nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego w ogólnej liczbie nauczycieli szkół prowadzonych przez tę JST 2 zatrudnienie nauczycieli o niższym stopniu awansu w miejsce nauczycieli mających wyższy stopień awansu powoduje zmniejszenie kwoty subwencji oświatowej i bywa, że kwota ta jest większa niż spowodowane taką zmianą oszczędności na wynagrodzeniach. 3 zatrudnienie nauczycieli o wyższym stopniu awansu w miejsce nauczycieli mających niższy stopień awansu powoduje zwiększenie kwoty subwencji oświatowej i zwykle o więcej niż potrzeba dla zrekompensowania wzrostu kosztów zatrudnienia tych nauczycieli. 4 dla tych samych warunków brzegowych: tej samej liczby i struktury uczniów najwyższą subwencję otrzyma samorząd, w którym będzie największa liczba nauczycieli dyplomowanych

18 Utrzymanie średnich wynagrodzeń a koszty oświaty Średnie wynagrodzenie -konieczność wypłaty DU/dodatku uzupełniającego/ podnosi koszty oświatowe. - jeśli nie ma konieczności wypłaty DU oznacza to, że: 1. Są ustalone wysokie stawki wynagrodzenia (zasadnicze i/lub dodatki) lub/i 2. Nauczycieli jest mniej niż etatów kalkulacyjnych -wysokość nadwyżki może być ograniczona tylko wówczas, gdy da się to zrobić poprzez zamrożenie/zmniejszenie wynagrodzeń. -zmiana struktury zatrudnienia powodująca zmniejszenie nadwyżki prowadzi do zwiększenia kosztów i często do zmniejszenia wysokości subwencji

19 Kontrola zarządcza PLANUJ I KONTROLUJ WYDATKI! USTAWA z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Kontrola zarządcza obejmuje swoim zakresem wszystkie aspekty działalności jednostki. Podstawowym elementem kontroli zarządczej jest odpowiedzialność każdego kierownika jednostki za wdrożenie i monitorowanie takich elementów kontroli zarządczej, aby jednostka osiągała wyznaczone jej cele w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy. art.69 ust.1

20 20 ELEMENTY MAJĄCE WPŁYW NA FINANSOWANIE SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI PLANOWANIE SIECI ZAPISY STATUTOWE PLANY ORGANIZACYJNE BUDŻETY SZKOLNICTWO NIEPUBLICZNE GDZIE SĄ NAJWIĘKSZE KOSZTY I JAK JE MINIMALIZOWAĆ?

21 21 OPTYMALIZACJA WYDATKÓW ZACZYNA SIĘ OD: 1.ZAPLANOWANIA REALNEJ REKRUTACJI 2.WERYFIKACJI SIECI SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI / uchwały/ 3.ZAPLANOWANIA STANDARYZACJI ZATRUDNIANIA stanowisk pedagogicznych i niepedagogicznych LUB CZYTELNYCH OCZEKIWAŃ DO ARKUSZY ORGANIZACYJNYCH

22 CO MOŻE ZATEM ZROBIĆ SAMORZĄD bez udziału czy z udziałem szkół/przedszkoli? 22 By nasz powiat, nasza gmina kształciła najlepiej, By nasi absolwenci nie powiększali liczby bezrobotnych, By nasze szkoły były wybierane przez uczniów sąsiednich gmin/powiatów ze względu na wysoki poziom nauczania, wysoką efektywność, atrakcyjność / za uczniem przyjdzie subwencja/, By pracowali u nas nauczyciele z pasją, By chcieli u nas pracować najlepsi, By dyrektorzy szkół/przedszkoli by rzeczywistymi partnerami organów prowadzących w zarządzaniu jednostką, By dyrektorzy wpisywali się w strategię samorządu tak, jakby to była ich własna!