prof. Andrzej Banachowicz Poznań, r. Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydział Rzeźby i Działań Przestrzennych

Transkrypt

1 prof. Andrzej Banachowicz Poznań, r. Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydział Rzeźby i Działań Przestrzennych R E C E N Z J A dorobku artystycznego i dydaktycznego oraz rozprawy habilitacyjnej doktora sztuki Macieja ALEKSANDROWICZA w związku z postępowaniem habilitacyjnym w dziedzinie sztuk plastycznych w dyscyplinie sztuki piękne

2 2 Zleceniodawca opinii: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Wydział Rzeźby. Dane o habilitancie: Pan Maciej Aleksandrowicz urodził się w 1973 roku. W latach odbył studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Rzeźby. W 1996 roku uzyskał stypendium w Humberside University in Hull w Anglii. Pracę dyplomową pt. Szata zrealizował na Wydziale Rzeźby, a temat pracy teoretycznej brzmiał: Niepokój Postmodernizm. Promotorem pracy dyplomowej był prof. Stanisław Słonina, a pracy teoretycznej dr Piotr Szubert. W latach Pan Maciej Aleksandrowicz pracował na stanowisku grafika komputerowego w agencjach reklamowych oraz odbył studia w Instytucie Sztuki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W latach był asystentem w Pracowni prof. Stanisława Słoniny w ASP w Warszawie. W roku 2005 ukończył kurs dla pracowników ASP dot. dotacji ze środków Unii Europejskiej, organizowany przez Narodowe Centrum Kultury. W latach był On asystentem w Pracowni Rzeźby dla I roku dr hab. Romana Pietrzaka w ASP Warszawie. W 2007 roku uzyskał doktorat obroniony na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Temat rozprawy doktorskiej brzmiał Pamięć, a promotorem był ad. II st. Romuald Woźniak. Od 2007 roku Pan Maciej Aleksandrowicz prowadzi zajęcia w Pracowni Podstaw Projektowania Przestrzennego dla studentów I i II roku Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie, na podstawie autorskiego programu. W 2008 roku został mianowany na stanowisko adiunkta na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. W tym samym roku uzyskał stypendium twórcze Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2008 roku jest także wykładowcą w Wyższej Szkole Artystycznej w Warszawie, gdzie prowadzi Pracownię Psychofizjologii Widzenia oraz Pracownię Rzeźby. W latach był prodziekanem Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie. Pan dr Maciej Aleksandrowicz od 2007 roku, a więc od uzyskania stopnia doktora miał 3 wystawy indywidualne oraz 16 udziałów w wystawach zbiorowych w tym 2 w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. W tym czasie też miał 3 realizacje:

3 3 2 rzeźb monumentalne rzeźby i tablice Mauzoleum Bitwy pod Ostrołęką (2011 r.) oraz realizację rzeźby plenerowej pt. Element na sympozjum w Achtopolu w Bułgarii (2012 r.), a także organizację przestrzeni otoczenia LO w Ostrowi Mazowieckiej z jedenastoma postumentami upamiętniającymi historię i jubileusz stulecia szkoły (2009 r.). Pan dr Maciej Aleksandrowicz jest także aktywny organizacyjnie na rzecz sztuki i pedagogiki, gdyż posiada w swojej działalności szereg udziałów, a od 2007 roku są to: 2009 udział w konferencji dotyczącej Krajowych Ram Kwalifikacji na Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie, od 2010 koordynator ds. naukowych Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie odpowiedzialny za składanie wniosków na działalność statutową i badania własne Wydziału Rzeźby do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego; podział środków na ww. działalność, opiekun dydaktyczny zajęć technik fotograficznych na Wydziale Rzeźby, członek Rady Artystycznej Galerii Salon Akademii ASP w Warszawie, 2011 udział w pracach sądu konkursowego na projekt architektoniczny budynku Wydziału Rzeźby ASP w Warszawie przy ul. Spokojnej, 2012 członek Uczelnianego Zespołu Zapewnienia Jakości Kształcenia i Krajowych Ram Kwalifikacji, 2012 Przewodniczący Wydziałowego Zespołu Zapewnienia Jakości Kształcenia i Krajowych Ram Kwalifikacji, 2012 Pełnomocnik Rektora ASP w Warszawie ds. Zapewnienia Jakości Kształcenia i Krajowych Ram Kwalifikacji studiów doktoranckich ASP w Warszawie, 2012 udział w seminarium bolońskim Studia doktoranckie w świetle nowych regulacji prawnych organizowanym przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji i Zespół Ekspertów Bolońskich, 2012 członek Senatu ASP w Warszawie, 2012 mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego ASP w Warszawie,

4 członek Uczelnianej Komisji Programowej ASP w Warszawie, 2013 ekspert w procesie tworzenia nowych podstaw programowych szkolnictwa artystycznego na zlecenie Departamentu Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Za swoją działalność artystyczną oraz pedagogiczno organizacyjną otrzymał On następujące nagrody i wyróżnienia: 2010 I nagroda w konkursie rzeźbiarskim na dwie monumentalne rzeźby i dwie tablice do Mauzoleum Bitwy pod Ostrołęką, 2011 Nagroda Rektora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, 2012 II miejsce w konkursie na pomnik Stanisława Staszica, sytuowany na placu Politechniki Warszawskiej. Ocena osiągnięć artystycznych i dydaktycznych: Jak widać z powyższego życiorysu artystycznego, Pan dr Maciej Aleksandrowicz od dawna jest zanurzony w sprawach szeroko rozumianej rzeźby, obejmujących rzeźby monumentalne, tablice czy organizacje przestrzeni. Tak jak ta ostatnia praca, będąca osiągnięciem artystycznym na potrzeby habilitacji, pt. Rozejrzyj się, prezentowana w ramach projektu współpracy między Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Akademią Sztuki i Wzornictwa z Bergen w Norwegii. Projekt ten: Pure art, obejmował wystawy oraz warsztaty ze studentami. Wystawy były zaprojektowane jako wydarzenia bliźniacze. Jedną z takich wystaw była Rural fantasy, Urban reality. Wystawa w Polsce odbywała się w Warszawie, norweska w małym miasteczku Østensee nad brzegiem fiordu Hardangen. Obie odnosiły się do fenomenu sztuki w przestrzeni publicznej, tak obecnie częstej w sztuce współczesnej. Maciej Aleksandrowicz zaprojektował maszynę instalację do zwielokrotniania norweskich widoków. Dwadzieścia luster obsadzonych na kolumnie i mechanizm poruszający pięć pięter ram z tymi lustrami, każde z inną wysokością luster i pod innym kątem, odbijały widoki nieco odmienne. Dla owej przestrzeni publicznej istotą też był mechanizm uruchamiany siłą mięśni widza za pomocą kolistej balustrady. Poruszanie tych pięter w przeciwnych kierunkach pogłębiało kontekst fiordu symbolicznego wręcz miejsca.

5 5 Taka interakcja natłoku zdarzeń odbić, stała się wręcz jakby sondą zapuszczoną w społeczne aspekty państwa dobrobytu. Efekt miksowanego krajobrazu z własnym odbiciem dawał widzowi poczucie - z jednej strony tożsamości, ale i z drugiej zakłócenia równowagi. Pomiędzy percepcją jednostki a odniesieniem społecznym mieści się tutaj wielokulturowe współuczestnictwo tytułowego Look around. Ten wywołany instalacją rzeźbą nadmiar stanowi potencjał dla dalszych rozważań - do zobaczenia tego, co jest po drugiej stronie. Tego, co niesie w sobie obiekt artystyczny i jakie mosty on tak naprawdę tworzy. Mosty pomiędzy przeżyciem i chęcią a marzeniem i komunikacją. Pomiędzy percepcją jednostki, a horyzontem doznań płynących z tej wiecznej natury świata, w relacji do tej wewnętrznej natury pojedynczego człowieka. A więc tych wszystkich powodów, o które Maciej Aleksandrowicz zabiega od dawna swoich rzeźbach, instalacjach czy przestrzeniach. Przestrzeniach społecznych czy wystawienniczych. Problemów dotyczących patrzenia i wizualności. Roli artysty twórcy i człowieka widza. Tego całego strumienia możliwości płynących z interpretacji dzieła. W tym przypadku również pracy ocenionej właśnie z powodu habilitacji. Praca Rozejrzyj się mieści w sobie niewątpliwie bieguny otwierające i zamykające przeróżne procesy. Dzięki niej możemy wejść w aspekt duchowy natury i poddać się owym procesom destrukcji i tworzenia. Aby ujawnić obiekt z charakteru uniwersalny. Swoisty drogowskaz, odwołujący się do stanów zdumienia związanych z tajemnicą istnienia i niewyobrażalną potęgą mocy. Wielkiej Natury początku życia w relacji autora do aspektu współczesnego. Do tego funkcji centrum i filara konstrukcji kosmicznej. Te wszystkie zjawiska, problemy i tematy bardziej czy mniej Maciej Aleksandrowicz penetrował we wcześniejszych swoich pracach. Jak choćby w Mixed Europa z 2009 roku, gdzie ta nieuchwytność wizji, przypadkowy montaż elementów, a więc widoków, daje w rezultacie nieoczekiwane połączenia. Te analogiczne wypadkowe połączenia uruchamiają jednak subiektywną rzeczywistość i stawiają pytania: co by było jednak gdyby.? Tworzone nowe kanały komunikacji, nawarstwione dodatkowo lawiną różnorodnych informacji powodują, że człowiek znajduje się obecnie w stanach pełni i próżni. Z jednej strony ktoś stara się nas pozbawić poznania prawdy,

6 6 a z drugiej ktoś stara się nam ją koniecznie zapewnić. Człowiek widz nie ma innego światła, niż to w sobie, które nakłada na komunikat, na pracę twórcy. Kwestionując i poznając, odsiewając nadmiar i szukając istoty archetypu pierwotnego komunikatu, może ową prawdę scalić na nowo. Niemal symbolicznie brzmi więc tytuł innej pracy autora, pt. Gdzie jesteś? z 2010 roku. Odwołanie się do sztuki greckiej do kamienia węgielnego naszej cywilizacji i wszystkich płynących stamtąd uwarunkowań, przypominają nam o wybiórczej pamięci człowieka. Ów archetyp prawdy w formie dwóch modeli kaplicy, poddanych destrukcji, dobrze niesie ten aspekt idealizacji i pamięci, a więc dotyczący prawdy istnienia. Tego wszystkiego, co mieści się w rozpiętości naszych dziejów i z tego, co płynie ze stwierdzenia, że człowiek na tyle może się wznieść, na ile może się upodlić. Wspomnę jeszcze o pracy Macieja Aleksandrowicza z 2011 roku, pt. Powtórz proszę, prezentowanej w Orońsku. Wspominam o niej, gdyż zawiera ona w sobie te treści dotyczące świadomości i zrozumienia bytu, który znalazł obiektywny wyraz. Ten powyższy zestaw prac wybrany z innych dobrze dopełnia moim zdaniem twórczość autora oraz właściwie sytuuje wartości Jego pracy habilitacyjnej. Potrafi On w sposób wartościowy dokonać przemiany pojęć artystycznych i pogłębić materię przekazu. Potrafi dobrać materię czy samemu wytworzyć potencjały tak, aby utrzymać pracę w rygorach, eliminując to, co zbędne. Potrafi stworzyć przestrzeń dla widza samemu jednak obronić wizję i zaczyn. Operuje On zresztą na ogół środkami prostymi, choć w środku może znajdować się skomplikowane urządzenie sterowane komputerowo. W tej atmosferze potencjałów możemy analizować zamiar kontemplacji rzeczywistości na Jego warunkach. Jest to synteza form, które odnajdujemy we wcześniejszych pracach Macieja Aleksandrowicza, o czym przed chwilą powyżej pisałem. Tutaj też widzę klucz do jego drogi, deklarowanych tym powyższym potencjałem form rzeźbiarskich i ich często złożonych układów. Układów i wariantów możliwych także z powodu ewentualnych wymiennych paneli zewnętrznych. Choćby takich, gdy zamiast luster byłyby w pracy Look around litery lub cyfry zmieniane mechanizmem i dające nowe konotacje czy znaczenia, nie tylko oczywiście wizualne. Ale to już inna kwestia i nowe otwarcie. Na razie tą uniwersalność przekazu, ale

7