Internet jako ocean informacji

Transkrypt

1 Internet jako ocean informacji Internet jako sieć komputerowa umożliwia dostęp do nieograniczonych zasobów informacji z dowolnej dziedziny, kontakt z innymi użytkownikami Internetu poprzez pocztę e - mail, forum, komunikatory np.: gg, skype umożliwia kontakt w czasie rzeczywistym albo uczestnictwo w dyskusjach na dowolny temat. Jaki może być zatem zakres wykorzystania sieci Internet do potrzeb szkoły? Poza zorganizowanymi formami nauczania Internet może stanowić doskonałą pomoc w samokształceniu, rozrywce. Eksplorując zasoby sieci, można samodzielnie uzupełniać wiedzę. Dostrzec można trzy obszerne sfery zastosowań edukacyjnych sieci Internet: a) Internet jako źródło informacji i pomocy naukowych, b) Internet jako techniczne medium w procesie kształcenia na odległość - wirtualna szkoła, elearning c) Internet jako narzędzie wspierające proces kształcenia w szkole masowej. Na stronach internetowych znajdziemy informacje ze wszystkich dziedzin nauki i życia codziennego. Nie oznacza to wcale, że znajdziemy akurat dokładnie to co nam jest potrzebne. Znalezione informacje nie zawsze muszą być prawdziwe i nie

2 muszą spełniać Twoich oczekiwań. Ogromna ilość stron internetowych spowodowała powstanie specjalistycznych narzędzi do tworzenia katalogów tematycznych stron internetowych oraz narzędzi do przeszukiwania Internetu w celu znalezienia i skatalogowania tych stron. Narzędzia te nazywane są wyszukiwarkami katalogują znalezione strony i ułatwiają użytkownikom Internetu wyszukanie interesującej wiadomości. Serwery internetowe nazywane wyszukiwarkami udostępniają użytkownikom narzędzie nazywane również wyszukiwarką do samodzielnego wyszukiwania informacji. Zobacz jak wygląda główny katalog stron i wyszukiwarka na polskim portalu: a) interia.pl b) wp.pl c) onet.pl Lista najbardziej popularnych usług internetowych: 1. Poczta elektroniczna ( ) 2. Przesyłanie plików (FTP File Transfer Protocol) 3. Interakcyjna praca na odległych komputerach (FTP, Telnet, SSH) 4. World Wide Web (WWW) 5. Grupy dyskusyjne (Usenet News) 6. Forum dyskusyjne 7. Internet Relay Chat (IRC, Chat, komunikatory Gadu-gadu, Tlen) 8. Wideokonferencje 9. Inne usługi (e-zakupy, e-bank, e-nauka, e-praca, SMS) Budowa adresu strony (witryny) internetowej - oznacza nazwę protokołu sieciowego www - strona jest obsługiwana przez serwer www edusek - nazwa domeny (komputera, hosta) org, gov, edu, com - kategoria domeny pl, uk, de - literowy skrót kraju

3 .edu (od ang. education - edukacja) - domena instytucji oświatowych i naukowych.gov (od ang. government - rząd) - domena agend rządowych.mil (od ang. military - wojskowy) - domena agend wojskowych.int (od ang. international - międzynarodowy) - domena organizacji międzynarodowych.com (od ang. commercial - komercyjny) - domena firm komercyjnych.org (od ang. organisation - organizacja) - domena organizacji, gł. non-profit.net (ang. sieć) - domena firm i osób związanych z Internetem.biz (skrót od zniekształconego, slangowego am. business - biznes) - alternatywna domena dla firm i przedsięwzięć komercyjnych.name (ang. - nazwisko) - domena dla osób prywatnych.info (od ang. information - informacja) - domena dla stron informacyjnych.mobi (ang. mobile - sieć komórkowa) - domena stron zaprojektowanych dla telefonów komórkowych Usługi dostępne w Internecie Internet jest czymś więcej niż tylko grupą komputerów połączonych ze sobą za pomocą linii telefonicznych. Najważniejszą jego cechą jest możliwość komunikowania się z dowolnym komputerem w obrębie sieci - pozwalająca pokonać fizyczną barierę odległości i umożliwiająca ludziom kontakt. Jeśli już postanowiłeś skorzystać z Internetu, pojawia sie przed Tobą podstawowy problem: Jakie, tak naprawdę, są możliwości Internetu? Wiele osób postrzega Internet jako pewną całość, w rzeczywistości zaś jest to zbiór wielu elementów, z których każdy spełnia inne funkcje, określamy je jako usługi internetowe. Każda z usług wymaga specyficznych narzędzi (oprogramowania). Poniżej przedstawiamy listę najbardziej popularnych usług internetowych:

4 1. Poczta elektroniczna ( ) 2. Przesyłanie plików (FTP File Transfer Protocol) 3. Interakcyjna praca na odległych komputerach (FTP, Telnet, SSH) 4. World Wide Web (WWW) 5. Grupy dyskusyjne (Usenet News) 6. Forum dyskusyjne 7. Internet Relay Chat (IRC, Chat, komunikatory Gadu-gadu, Tlen) 8. Wideokonferencje 9. Inne usługi (e-zakupy, e-bank, e-nauka, e-praca, SMS) Poczta elektroniczna - poczta elektroniczna, umożliwiająca wysyłanie listów do innych użytkowników Internetu posiadających konto - elektroniczną skrzynkę na listy. Oprócz listów można przesyłać w ten sposób również pliki w różnych formatach. Niezależnie od fizycznego położenia serwera zawierającego konto poczty elektronicznej adresata, koszt przesłania listu nie przekracza opłaty za lokalną rozmowę telefoniczną. jest usługą bazującą na specjalnych serwerach pocztowych, działających pod kontrolą różnych systemów operacyjnych, posługujących się wspólnymi protokołami należącymi do grupy SMTP (ang. Simple Mail Transfer Protocol) oraz POP3 (ang. Post Office Protocol). Listy adresujemy według schematu: adresat@nazwa komputera adresata. Pierwszy człon to tzw. identyfikator przyznawany przez administratora sieci przy zakładaniu konta, drugi identyfikuje serwer odbierający korespondencję użytkownika. (określany potocznie jako "małpa", czytamy jako "at") można przetłumaczyć jako "na" czyli konto danego adresata na takim to a takim komputerze bądź w takiej to a takiej organizacji, firmie itp. Poczta elektroniczna jest najbardziej podstawową usługą i dla wielu użytkowników jest ona wręcz jedyną usługą z jakiej korzystają. Jak na ironię, w pierwszych dniach istnienia ARPAnet-u poczta elektroniczna była uważana za nieistotny dodatek do innych możliwości udostępnianych w sieci. Za "ojca" poczty elektronicznej uważa się Raya Tomlinsona, twórcę pierwszego programu pocztowego na świecie z 1974 roku. Niektóre źródła podają jednak teorię, według której ten sposób komunikacji był używany już wcześniej, a mianowicie pod koniec lat sześćdziesiątych.

5 File Transfer Protocol FTP - usługa umożliwiająca pobieranie plików (ang. download) ze specjalnych komputerów, zwanych serwerami FTP, a także umieszczanie naszych plików (ang. upload) na takich serwerach, do których mamy prawo dostępu. Wiele serwerów FTP udostępnia bezpłatnie swe archiwa z plikami wszystkim użytkownikom. Najpopularniejsze archiwa mają swoje mirrory, tzn. serwery, na których są skopiowane ich zasoby, aby w ten sposób szybciej i łatwiej można było ściągać poszukiwane pliki z różnych miejsc na świecie. Pliki są przesyłane za pomocą protokołu przesyłania plików (ang. File Transfer Protocol) znanego od 1970 roku. Dokumenty udostępniane publicznie można otrzymać za pośrednictwem procedury anonimowy FTP (ang. anonymous FTP), pozwalającej na połączenie z odległym komputerem używanie zasobów zgromadzonych w katalogach, które administrator systemu postanowił udostępnić publicznie. W archiwach FTP można znaleźć oprogramowanie typu shareware i public domain. Programy public domain są darmowe, zaś shareware wymagają zapłacenia autorowi za program, jesli po okresie próbnym zdecydujemy się na dalsze ich używanie. Węzły Internetu oferujące anonimowe FTP są to zwykłe systemy komputerowe, znajdujące się w wielu różnych miejscach i wykonujące jednocześnie wiele różnych operacji. Chociaż udostępniają swoje zasoby użytkownikom FTP, co oznacza, że każdy może się z nimi połączyć i ściągac stamtąd jakieś pliki, nie zostały specjalnie zaprojektowane w celu pełnienia takich funkcji usługowych i nie musza być "przyjazne użytkownikowi". World Wide Web W 1989 roku Tim Berners-Lee z CeERN-u, szwajcarskiego instytutu fizyki cząstek elementarnych, wpadł na pomysł, który stał się podstawą World Wide Web, początkowo pomyślanej jako środek służący wymianie materiałów naukowych z dziedziny fizyki. Chciał on stworzyć sieć, w której informacje z dowolnego źródła były by dostępne w prosty i logiczny sposób za pomocą jednego programu i dla każdego rodzaju komputera. Projekt ten okazał się tak popularny, że wkrótce w celu ułatwienia korzystania z "Pajęczyny Oplatającej Świat" powstał program Mosaic - pierwsza graficzna przeglądarka WWW. Serwerem WWW może być dowolny podłączony do Internetu komputer, z zainstalowanym odpowiednim oprogramowaniem, działający w oparciu o protokół HTTP (ang. HyperText Transport Protocol). Do oglądania stron WWW potrzebna jest nam jedna z licznych przeglądarek. Prezentacje w sieci WWW przygotowujemy w oparciu o specjalny język opisu stron HTML (ang. HyperText Markup Language), dzięki któremu łącza do innych dokumentów mogą być osadzone w różnych elementach strony. Szczególną cechą tego języka jest fakt interpretowania zawartość strony przez przeglądarkę klienta, a nie przez serwer. Dzięki temu możliwe jest przesyłanie jej w postaci tekstowej (mniejsza objętość). Poza kolejnymi odmianami języka HTML, twórcy stron WWW korzystają obecnie między innymi ze skryptów CGI (ang. Comon Gateway Interface), programów Javy czy skryptów JavaScript, pozwalających na interakcyjne oglądanie stron. Możliwe stało się również

6 bezpośrednie odtwarzanie na stronie WWW osadzonych obiektów (np. plików RealAudio czy RealVideo) za pomocą programów zwanych dodatkami (ang. plug-in) ściśle zintegrowanych z przeglądarką. Forum dyskusyjne Forum dyskusyjna - miejsce, w którym użytkownicy sieci mogą wymieniać między sobą informacje, spostrzeżenia i dyskutować na dowolne tematy. Forum pełni rolę elektronicznej tablicy ogłoszeń: dowolna osoba może zostawić tam swoją wiadomość oraz przeczytać wszystkie pozostałe. Termin najczęściej odnoszony jest do grup dyskusyjnych oraz list dyskusyjnych, choć fora dyskusyjne mogą być również zlokalizowane na rozszerzonych o odpowiednie oprogramowanie stronach WWW lub punktach BBS. Grupy dyskusyjne Usenet, News - grupy dyskusyjne w Internecie są swoistą tablicą ogłoszeniową, na której umieszczane są wysyłane na jej adres listy. Skierowany na adres określonej grupy dociera do wszystkich jej subskrybentów. Osoba chcąca uczestniczyć w internetowej dyskusji, łączy się z serwerem grup i wybiera interesujące ją grupy. Grupy dyskusyjne są podzielone na hierarchie tematyczne, dzięki czemu łatwiej jest dotrzeć do grupy zajmującej się interesującym nas tematem (np. comp - komputery i informatyka, sci - zagadnienia naukowe, rec - rekreacja, hobby, soc - socjologia, misc - różności itp.). Ważną cechą grup dyskusyjnych jest możliwość połączenia się z serwerem w dowolnej chwili i przeczytania informacji umieszczonych na nim przed naszym przystąpieniem do dyskusji, oczywiście tak jak na prawdziwej tablicy ogłoszeń, informacje nie są umieszczone "na wieczność", po pewnym czasie zostają zeń usunięte. Niektóre grupy dyskusyjne są grupami moderowanymi tzn. wszystkie wiadomości wysyłane na taką grupę trafiają do skrzynki pocztowej wybranego moderatora, który decyduje, czy mogą się one pojawić w grupie. Usenet powstał w 1979 roku, dwaj studenci z Duke University w Północnej Karolinie w USA - Tom Truscott i Jim Ellis - chcieli połączyć komputery tak, by umożliwić dyskusję między użytkownikami Unixa rezydującymi na różnych maszynach. Kolejne lata przynosiły różne wersje oprogramowania obsługującego dyskusje. W 1986 roku powstał pakiet NNTP (ang. Network News Transfer Protocol) i protokół o tej samej nazwie pozwalający na korzystanie z TCP/IP do przesyłania newsów. W ten sposób newsy wkroczyły do Internetu. Internet Relay Chat IRC - pogawędka w Internecie. Pogawędki na IRC toczą się na tzw. kanałach, z których każdy ma swoją nazwę i zazwyczaj specjalizuje się w określonej tematyce. Konwersacja toczy się poprzez wpisywanie zdań z klawiatury komputera, wypisywane teksty pojawiają się (w czasie rzeczywistym) na ekranach komputerów wszystkich użytkowników, połączonych w tym momencie z danym kanałem IRC. Niektórzy nazywają IRC działającym na żywo odpowiednikiem CB Radio. IRC, poza możliwością prowadzenia publicznej pogawędki, oferuje między innymi mechanizmy pozwalające sprawdzić kim są nasi rozmówcy, prowadzić prywatne rozmowy, a nawet przesyłać pliki.

7 Internet Relay Chat narodził się latem 1988 roku w głowie administratora fińskiego serwera tolsun.oulu.fi - Jarkko Oikarinena. Na początku, oprócz mechanizmu do rozmów na żywo, oprogramowanie miało być wyposażone w mechanizmy przypominające Usenet i narzędzia do obsługi skrzynki kontaktowej BBS. Jarkko najpierw zrealizował część pozwalającą na dyskusje na żywo, którą przetestował na administrowanym przez siebie serwerze. Już na jesieni 1988 roku IRC był obecny w całym Internecie, w 1989 roku istniało około 40 serwerów. Tą pierwszą sieć nazwano O-net. W 1993 roku IRC został zaakceptowany jako standard internetowy przez publiczne zdefiniowanie protokołu w dokumencie rfs Rozmawianie w Internecie Internetowy telefon - dzwonienie przez sieć wymaga posiadania karty dźwiękowej, słuchawek i mikrofonu. Istniejące programy pozwalają rozmawiać z jedną osobą jak przez zwykły telefon, inne działają podobnie jak IRC - logujemy się na serwerze i włączamy się do jakiegoś kanału. Poza prowadzeniem rozmowy w czasie rzeczywistym, część programów umożliwia uczestnictwo w wideokonferencjach, transfer plików w tle czy korzystanie z tablicy do rysowania. Wideokonferencje - jest to możliwość oglądania rozmówcy podczas prowadzonej pogawędki, niestety obecna szybkość łączy i istniejącego sprzętu powoduje, że internetowe konferencje przypominają bardziej pokaz slajdów niż rzeczywistą transmisję wideo.