PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII MUZYKI

Transkrypt

1 Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO Miejsce na nalepkę z kodem szkoły PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z HISTORII MUZYKI Instrukcja dla zdającego Arkusz II Czas pracy 150 minut 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz obejmuje 16 stron i czy dołączona jest do niego płyta z nagraniami. Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Arkusz zawiera nuty przykładów muzycznych (zamieszczone na stronach 2 8) oraz zadania ujęte w dwie części; część pierwsza wymaga analizy przykładów muzycznych i tekstowych, część druga napisania wypracowania na jeden z podanych tematów. Temat wybrany do opracowania należy podkreślić. 3. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia; w celu efektywnego wykorzystania czasu wskazane jest zapoznanie się z treścią wszystkich poleceń przed przystąpieniem do analizy przykładów muzycznych 4. Odpowiedzi trzeba zapisać czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. Wszelkie notatki można sporządzać tylko w brudnopisie (ostatnia strona arkusza), który nie będzie oceniany. 5. Należy pisać czytelnie, niebieskim lub czarnym kolorem; nie można używać ołówka ani korektora. 6. Błędne zapisy należy wyraźnie przekreślić. 7. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, które można uzyskać za poprawne rozwiązanie. 8. Kod i numer pesel zdający wpisuje przed rozpoczęciem pracy Życzymy powodzenia Wpisuje egzaminator / nauczyciel sprawdzający pracę Nr. zadania SUMA Maksymalna liczba punktów Uzyskana liczba punktów

2 Przykłady muzyczne Nuty: Przykład 1. (do zadania nr 32) => s. 2 Jacopo Peri - fragment z Euridice Przykład 2. (do zadania nr 33) => s. 3 Claudio Monteverdi fragment z L Orfeo Przykład 5. (do zadania nr 36): => s. 6 Salomone Rossi Sonata La Moderna Nagrania: Przykład 1. (do zadania nr 32) => 1 Jacopo Peri fragment Euridice ) Przykład 2. (do zadania nr 33) => 2 Claudio Monteverdi fragment L Orfeo Przykład 3. (do zadania nr 35) => 3 Giovanni Gabrieli Canzon Septimi toni (fragment początkowy) Przykład 4. (do zadania nr 35) => 4 Claudio Monteverdi Confitebor terzo (fragment początkowy) Przykład 1. (do zadania nr 32) Jacopo Peri fragment Euridice ( Funeste piagge ) Strona 2 z 16

3 Przykład 2. (do zadania nr 33): Claudio Monteverdi fragment z L Orfeo [treść wskazówki: Orfeusz śpiewa jedną z dwóch wersji swej partii przy wtórze drewnianych organów i chitarrone ] Strona 3 z 16

4 Strona 4 z 16

5 Strona 5 z 16

6 Przykład 5. (do zadania nr 36): Salomone Rossi Sonata La Moderna (całość) Strona 6 z 16

7 Strona 7 z 16

8 Strona 8 z 16

9 Temat arkusza: Przełom stylistyczny w muzyce włoskiej u progu baroku i jego historyczne znaczenie. Część I: analiza przykładów muzycznych i literackich Na podstawie nagrań i (lub) nut przeprowadź analizę pięciu przykładów muzycznych i wykonaj polecenia podane w zadaniach Z treścią poleceń zapoznaj się przed przystąpieniem do przesłuchania nagrań. Zadanie 31. (2 pkt) Nowy styl muzyki włoskiej kształtował się pod koniec renesansu w atmosferze polemik i dyskusji. Rzecznicy dawnego stylu uważali, że zwolennikom reform zarozumialstwo przewróciło w głowie i tak są w sobie zakochani, że zdaje im się, iż mogą przekręcać, psuć i niszczyć te dobre reguły, które od dawna ustaliło tylu doskonałych teoretyków i muzyków, i to ci, od których oni sami nauczyli się składać tych trochę nut. (Giovanni Maria Artusi, 1600). Po przeczytaniu zamieszczonego niżej cytatu określ zwięźle przedmiot sporu i podaj przykład włoskiego kompozytora z kręgu kontrapunktystów, o których pisze Galilei. Współcześni kontrapunktyści (...) wprowadzili różne pauzy, nie troszcząc się wcale o to, że podczas gdy jeden głos śpiewa początek słów, czy to prozą czy wierszem, drugi śpiewa nie tylko albo środek, albo koniec wersu (...), ale początek albo środek, a czasem koniec innego wersu (...), nie mówiąc już o powtarzaniu po cztery i sześć razy tego samego. I powiadają, że jest to dobre rozwiązanie, służące naśladowaniu sensu słów i całych ustępów. Wloką przy tym często taka sylabę przez dwadzieścia i więcej nut (...) I zbyteczne jest dalej uzasadniać, jakiej niedoskonałości jest to przyczyną i ile siły ujmuje się w ten sposób wyrażaniu uczucia. Vincenzo Galilei Dialogo della musica antica et ella moderna (1581) przedmiot sporu: kompozytor:... Zadanie 32. (5 pkt) Przeanalizuj przykład muzyczny nr 1 (nagranie i nuty - jest to reprodukcja fragmentu pierwszego wydania partytury) oraz zamieszczony niżej fragment przedmowy kompozytora. Następnie: a) podaj nazwę zastosowanego tu stylu śpiewu; b) określ fakturę; c) porównując partyturę i wykonanie określ zakres zadań instrumentalistów; d) przedstaw ideę, która przyświecała twórcom tego gatunku; e) podaj nazwę ugrupowania artystycznego, w kręgach którego dzieło to powstało. DO CZYTELNIKÓW: Zanim przedstawię Wam tę moją muzykę, powinienem powiedzieć Wam o tym, co skłoniło mnie do wynalezienia tego nowego sposobu śpiewu (...). Życzyli sobie panowie Jacopo Corsi i Ottavio Rinuccini, bym ułożył [muzykę] do favoli o Dafne, napisanej przez pana Ottavia, by się przekonać, co może śpiew naszych czasów. Widząc więc, że chodziło o poezję dramatyczną, że zatem należało naśladować śpiewem mówiącego, (...) oddałem się poszukiwaniu sposobu naśladowania odpowiedniego dla takich utworów i uznałem, że ten rodzaj głosu, którym starożytni posługiwali się w śpiewie, (...) można zastosować w moim wypadku. (...) Jacopo Peri (6 lutego 1600) a) styl:... b) faktura:... c) zadania instrumentalistów: Strona 9 z 16

10 d) idea: e) nazwa ugrupowania artystycznego:... Zadanie 33. (3 pkt) W przykładach muzycznych nr 1 i 2 znajdują się fragmenty partii Orfeusza z dwóch różnych dzieł, powstałych w niewielkim odstępie czasu. W opinii wielu historyków zwiastunem nowego gatunku opery jest dopiero dzieło wykorzystane w przykładzie nr 2. Dokonaj analizy tego przykładu (nagranie i nuty) i wskaż dwa zjawiska obecne w utworze Monteverdiego, które mogą uzasadniać przytoczoną opinię historyków Zadanie 34. (2 pkt) Faktura, w jakiej skomponowane są utwory z przykładów nr 1 i nr 2, została zaadoptowana we wczesnym baroku również do muzyki religijnej. Podaj przykład gatunku (formy) religijnej muzyki wokalno instrumentalnej wykształconej we wczesnym baroku, w którym ta faktura znalazła zastosowanie i nazwisko wybranego włoskiego kompozytora, który tworzył takie utwory. gatunek:... kompozytor:... Zadanie 35. (4 pkt) Wysłuchaj kolejno fragmentów utworów zamieszczonych w przykładach muzycznych nr 3 i 4 (tylko nagrania) a następnie: a) podaj nazwę zastosowanej tu techniki; b) określ jej genezę; c) wskaż dwie cechy tej techniki; d) określ różnicę między realizacją tej techniki w obu przykładach: a) nazwa techniki:... b) geneza... c) cechy techniki: d) różnice między przykł. 3 i 4: Zadanie 36. (2 pkt) Podaj nazwę obsady występującej w przykładzie muzycznym nr 5 (tylko nuty) oraz określ formę zamieszczonego tam utworu. nazwa obsady wykonawczej:... forma:... Strona 10 z 16

11 Zadanie 37. (2 pkt) Podaj nazwę zjawiska opisanego w poniższym cytacie i wskaż, w których przykładach muzycznych ono występuje. Jeśli ktoś chce dobrze grać na podstawie basu, powinien być przygotowany co do trzech rzeczy: po pierwsze musi znać kontrapunkt (...), czytać we wszystkich kluczach, rozróżniać tercje i seksty wielkie i małe, i inne podobne rzeczy. Po drugie musi umieć dobrze grać na swym instrumencie (...) gdyż wiadomo, że oko zajęte jest śledzeniem partii głosowych, jakie ma przed sobą. Po trzecie winien mieć dobre ucho, by usłyszeć ruchy głosów i relacje między nimi (...) Agostino Agazzari O graniu na podstawie basu, Siena 1607 Nazwa zjawiska:... Numery przykładów:... Część II: zadanie rozszerzonej odpowiedzi * * * Zadanie 38. (30 pkt) Napisz wypracowanie na jeden z niżej podanych tematów: temat nr 1: Rozwój opery włoskiej w XVII i XVIII wieku ośrodki i twórcy, gatunki, zasięg popularności W pracy uwzględnij przytoczone niżej cytaty, wnioski z analizy przykładów w zadaniach 32 i 33 oraz wiodący temat arkusza (=> s. 9). Relacja z Warszawy, 1638 W ubiegłą niedzielę w obecności króla, królewiczów i całego dworu odegrano muzycznie favolę o Narcyzie, która wypadła bardzo pięknie i niezakłócenie, mimo że w drugiej połowie młodzieniec Kacper z Gdańska, niegdyś sopran w Collegio Germanico w Rzymie, następnie muzyk Wielkiego Księcia Florencji, skąd był tu sprowadzony (...), z powodu sprzeczki za sceną z maestro di cappella Scacchim Rzymianinem, z którym parę dni wcześniej obelżywie się przemówił, zranił go lekko w głowę i nos fletem z kości słoniowej, którego używał grając partię Pasterza. * * * * * Ernest August (...) przebywał stale w Wenecji i nie chciał jej wcale opuszczać. Lud hanowerski zaczynał szemrać. Aby zatrzymać księcia w kraju, nie znaleziono innego sposobu, jak wybudowanie wspaniałej opery, gdzie mógłby urządzać przedstawienia i zabawy na wzór Wenecji. Pomysł był dobry. Ernest August zapalił się do nowego teatru, który wzniesiony i ozdobiony przez Włochów w latach był najpiękniejszym w Niemczech. (Romain Rolland) * * * * * Czyniłbym sobie jeszcze dotkliwsze zarzuty, gdybym się zgodził na przypisywanie mi wynalazku nowego rodzaju włoskiej opery (...) To Calzabigiemu należy się główna zasługa. Ch. W. Gluck, 1773 temat nr 2: Rola kompozytorów włoskich w kształtowaniu gatunków sonaty i koncertu w okresie baroku. W pracy uwzględnij przytoczone niżej cytaty, wnioski z analizy przykładów w zadaniach oraz wiodący temat arkusza (=> s. 9) Z listu Fulgentiusa Micanzio do Galileo Galilei pisanego w Wenecji 5 grudnia 1637 (...) Jeśli chodzi o skrzypce, które Pański siostrzeniec chciałby kupić przejeżdżając tędy, to rozmawiałem z dyrektorem muzycznym koncertów u św. Marka, który powiada, że skrzypce bresciańskie można znaleźć łatwo, ale kremońskie są nieporównanie lepsze (...). Za pośrednictwem Signora Monteverdiego, kierownika kapeli u św. Marka, który ma siostrzeńca mieszkającego w Cremonie, złożyłem zamówienie na dostawę jednego egzemplarza skrzypiec. Różnica w cenie przekona Pana o wyższości, gdyż skrzypce kremońskie kosztują co najmniej 12 dukatów, podczas gdy tamte (bresciańskie) można otrzymać za mniej niż 4 dukaty. Skoro Pański siostrzeniec jest w służbie Księcia Bawarii, będzie pewnie wolał te, które kazałem przysłać jak najszybciej do Wenecji. * * * * * Strona 11 z 16

12 Krótko mówiąc, w rękach zręcznego muzyka skrzypce uosabiają słodycz lutni, łagodność wioli, majestat harfy, siłę trąbki, smutek fletu, patos kornetu; cała ta różnorodność, jak w wielkiej budowli organów, słyszalna jest cudownie. Giovanni Battista Doni Notatki o gatunkach i rodzajach muzyki Rzym 1640 * * * * * 12 marca 1712 podczas koncertu w domu Mocenigów [w Wenecji] doszło do legendarnego pojedynku artystycznego dwu wielkich włoskich skrzypków, Giuseppe Tartiniego i Francesca Veraciniego. Pokonany wówczas Tartini miał się ponoć następnie zaszyć w odosobnieniu, by przez studiowanie lepszego używania smyczka dorównać Veraciniemu. (A. Żórawska-Witkowska) Strona 12 z 16

13 Strona 13 z 16

14 Strona 14 z 16

15 ... Brudnopis Strona 15 z 16

16 Strona 16 z 16