ZA WASZĄ WIARĘ, KTÓRA KŁAMAĆ NIE UMIE, ZA WASZĄ MOC, KTÓRA DAŁA WAM CZYNY

Transkrypt

1 SCENARIUSZ MONTAŻU SŁOWNO MUZYCZNEGO Z OKAZJI NADANIA SZKOLE IMIENIA ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ ZA WASZĄ WIARĘ, KTÓRA KŁAMAĆ NIE UMIE, ZA WASZĄ MOC, KTÓRA DAŁA WAM CZYNY Narrator I: Wyrażamy swoje uznanie żołnierzom Armii Krajowej, tym, którzy doczekali prawdy, i oddajemy cześć tym, którzy odeszli już na wieczną wartę. Prezentujemy program pod hasłem Za Waszą wiarę, która kłamać nie umie, za Waszą moc, która dała Wam czyny z wnuczkiem Wnuk Dziadku, opowiedz mi jakąś ciekawą historię. Ja znam wiele ciekawych historii. Nie wiem, którą wybrać. Tak się składa, mój kochany wnuku, że w tym roku mija 68 lat od momentu wybuchu II wojny światowej, a dzisiejszy dzień jest szczególny Czy wiesz, jaką dziś mamy ważną datę? Wnuk Tak, Dziadku. Na lekcjach historii rozmawialiśmy o dniu 18 maja 1944 roku, ale chętnie posłucham Twoich wspomnień dotyczących tamtego, tak ważnego dla mieszkańców Pniewa i okolic. Ciężko mi wracać do tamtych czasów, bo Opowiem Ci o nas, żołnierzach AK, uczestnikach walk o wolną i niepodległą Polskę podczas II wojny światowej Armia Krajowa powstała w 1942 roku rozkazem generała Władysława Sikorskiego i wchłonęła inne organizacje działające w Polskim Państwie Podziemnym. Była największą podziemną armią okupowanej Europy liczącą ponad 400 tysięcy żołnierzy. Armia Krajowa organizowała różne akcje sabotażowe, gromadziła siły i środki do powszechnego powstania pod kryptonimem Akcja Burza. Piosenka Idą leśni ( Na scenę wchodzą krokiem marszowym żołnierze AK, śpiewając pieśń. Siadają przy ognisku.) Mój drogi chłopcze. Pniewska Armia Krajowa działała w ramach placówki XIV, która należała do Obwodu AK Radzymin Rajski Ptak w ośrodku III w Wyszkowie. Placówka XIV Pniewo nosiła pseudonim Szczara. Jej komendantem do momentu swej dekonspiracji w marcu 1943 r. był Jan Widlicki, pseudonim Orski lub MAK oficer broni Sztabu Obwodu. Od marca 1943 roku komendantem Szczary został podporucznik Henryk Drobiński, pseudonim Zorgo. Żołnierze podnoszą się, stają na baczność, zdejmują nakrycia głowy, składają przysięgę. 1

2 Żołnierze AK placówki XIV w Pniewie zajmowali się m. In. Produkcją elementów uzbrojenia, przerzutami prasy konspiracyjnej, instrukcji wojskowych i map... Warto przypomnieć śmiałą akcję dywersyjną pod dowództwem ppor. Jana Widlickiego, podczas której uwolniono 17 radzieckich jeńców z obozu przejściowego w Wyszkowie. Przeprowadziliśmy szereg innych akcji, n.p.: zniszczenie linii telefonicznych, rozrzucanie na drogach stalowych kolców, odbieranie broni Niemcom. W Pniewie funkcjonował zespół redakcyjnych wydania podziemnego Komunikatu. Prowadzili go komendant placówki XIV ppor. Jan Widlicki ps. Orski, porucznik Wincenty Mossakowski, ps. Grom, oraz por. Roman Jacniacki, ps. Zawieja. Takie to były czasy Działalność AK na terenie Pniewa zakończyła się z dniem 18 maja 1944 roku. Piosenka: Dziś do Ciebie przyjść nie mogę Recytator Zgubiłeś drogę? Dokąd iść, nie wiesz, człowiecze nowego wieku? Nie pamiętasz, czy nie chcesz pamiętać tego, co powinieneś, tego, co najważniejsze? Ja przypomnę Ci. Posłuchaj. Niechaj historia Ci pokaże, jakie było i jakie jest to Twoje miejsce na ziemi, bowiem naród, który nie zna swojej historii, traci tożsamość. Wiersz Józefa Hryniewicza: Kret Wy! Znani i Nieznani! Armii Krajowej Żołnierze! Nowogródzkiej i Wileńskiej Polskiej ziemi Rycerze! Wstańcie do apelu! Wstańcie z rozproszonych mogił, wszędzie tam, gdzie wróg was dobił: samotnych, wspólnych, ekshumowanych. Wstańcie! I protestujcie jednym głosem, jako równi z ducha i nazwy tej Armii Armii Krajowej, jednacy żołnierze. Mówcie gromko, licznie, lecz nie z patosem: Złożyliśmy swe życie w ofierze za Polskę, by ją wyrwać z najeźdźczej tyranii. Dziś! My żywi widzimy, że znaleźli się tacy, niby z nazwy Polacy, którzy wśród nas wnieśli przykre niesnaski. Pytam dlaczego? I z czyjej łaski?... Wszak myśmy w czas walki o jedność tworzyli, o jedną Polskę się bili, o Jej wolność i naszą, i o wolne w Niej życie. Wy! Którzy padaliście w dzień, noc, o świcie, wstańcie i podnieście krzyk jedności, że wstyd Wam za nas, za to, że w złości jesteśmy i trwamy podzieleni 2

3 pamiętać trzeba, że polska, to godna w dziejach karta, a, skoro macie być skłóceni, czy nam umierać było warto? Masowe aresztowania w dniu 18 maja 1944 roku dokonane przez gestapo, żandarmerię i Wermacht położyły kres istnieniu organizacji konspiracyjnej na terenie Pniewa i okolic. Wydarzenia te miały następujący przebieg: Nad ranem, po obstawieniu wsi spędzono mężczyzn w okolice kościoła. Następnie wywołano z listy niektórych mężczyzn po nazwisku. M. In. Był wśród nich por. Edward Jakubiak, ps. Żyłka, który podczas próby ucieczki został śmiertelnie ranny. Aresztowano wówczas 73 osoby, głownie z Pniewa i okolic. Część z nich po śledztwie zwolniono, pozostałych przetransportowano do więzienia w Pomiechówku, a potem do obozu w Stutthofie. Wielu już stamtąd nie wróciło m. in. por. Roman Jacniacki, ps. Zawieja, szew służby przerzutów powietrznych Obwodu Rajski Ptak, wachmistrz Jan Brzeziński, ps. Wierzba, Kazimierz Dąbkowski, ps. Oczko, Marian Młynarski, ps. Smuga, Włodzimierz Ganke (? N-sz?), ps. Wilk i wielu wielu innych, którzy oddali swe życie ku chwale Ojczyzny. Wiersz o pniewskiej łapance Wielu z nas nie doczekało zakończenia II wojny światowej, a Ci, którzy przeżyli, byli represjonowani przez władze komunistyczne i NKWD. Piosenka: Biały krzyż Wiersz Kazimierza Śliwy: Akowcy na tle melodii Nie nosim lampasów, lecz szary nasz strój granej na gitarze. Nie mieli sztandarów, mundurów ni szarż, Ni sytych w chlebakach razowcy, O głodzie ruszyli w podziemny swój marsz Niejeden narzekał, niejeden się śmiał, Gdy pierwsi nieznani wędrowcy W nierównych potyczek rzucili się w szał, Nie chcemy zaszczytów, lecz marszczy nam brew, Że niegdyś wolności bojownicy, Za kraty zagnali, za trud nasz i krew Nie tracim nadziei, że przyjdzie ten czas, Że niegdyś wolności bojownicy, Znajdziemy należne uznanie wśród mas, Wiersz przechodzi w śpiew pieśni: Nie nosim lampasów Wiersz Zbigniewa Tołoczyńskiego: W ciemnym lesie W ciemnym lesie gdzieś daleko w głębi Skromny krzyż stoi przy zbiorowym grobie. Obok nachylone graby, dęby 3

4 I cisza, zamyślenie skute lodem. Nad nim, tam gdzieś w górze zawieszone Patrzą głowy tych, co wśród nas już niw ma Patrzą i czekają wytęsknione, Czy dziś przyjdzie ktoś do nas, czy też nie Stoi samotnie lity obelisk. Na nim tablica, data i NN. Och, och, gdyby ci ludzie wiedzieli, Ile było męczarni i wyrzeczeń Już mrok zapada i coraz ciemniej, Patrzących z góry dobra noc rozmywa Trwa ten dawny ból ciszy tajemnej Smutek, zamyślenie skute lodem Śpią paprocie, sosny, graby i dęby Skromny krzyż stoi nad smutnym grobem Gdzieś daleko w ciemnym lesie, tam w głębi. Wiersz Haliny Ludwikowskiej: Pożegnanie partyzanta na tle śpiewu ptaków (najlepiej słowików!). Żegnaj mały partyzancie z tych czasów, gdy karabin był większy niż ty. Dziś przeniosłem się w nieznane zostawiając żal, smutek i ciężkie jak ołów łzy. Chwała ci bo nie poszedł na marne twój dziecięcy trud. Dziś żyjemy w wolnej ojczyźnie nie ma wroga i nikomu nie zagraża głód. Dziś jesteś już wolny od trosk i od bólu i duch twój tera będzie z nami wszędzie, spoczywaj w Bogu i czuwaj nad nami i polska ziemia niech ci lekką będzie. Do zobaczenia więc po tamtej stronie, gdzie tyle miejsca jest dla każdej duszy, już wkrótce ziemia i nas pochłonie, do zobaczenia więc wśród wiecznej ciszy. Nieobcy był ci los i jego ścieżki, Gdyś nosił meldunków słowa, Do końca były ci najświętsze BÓG, Honor, OJCZYŻNA i Armia Krajowa. Narrator I Kochani i wielce szanowni goście, żołnierze Armii Krajowej, zjednoczeni w światowym związku żołnierzy Armii Krajowej. Z różnych bojowych przybyliście szlaków, to co dla nas jest historią, dla Was było życiem. Na ołtarzu wolności złożyliście swoją młodość, potem zamiast należnej Wam chwały, zepchnięto Was na krańce istnienia, karmiono obelgami i fałszem. Donieśliście do naszego pokolenia, ideę i sztandar. Trudno znaleźć słowa, które mogły by zamknąć w sobie naszą wdzięczność. Może uda się nam pozbierać rozsypane iskierki miłości do ojczystej ziemi, jej dziejów, ofiarnych bohaterów i scalić w płomieniach 4

5 narodowej jedności. Zasłuchanej w echa historii, ale wolni od nienawiści, wejdźmy z ważnym przesłaniem: BÓG, HONOR, OJCZYZNA w nowy, lepszy świat. Mgr Aleksandra Gajkowska, n lka historii w Zespole Szkół im. Żołnierzy Armii Krajowej. Pniewo. 5