OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA HABITAT XXI w.-zrównoważona INTEGRACJA KULTUR I EKO-ROZWÓJ NIEMCY,DANIA,NORWEGIA,SZWECJA/ 3O MAJA - O5 CZERWCA_2016

Transkrypt

1

2 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA HABITAT XXI w.-zrównoważona INTEGRACJA KULTUR I EKO-ROZWÓJ NIEMCY,DANIA,NORWEGIA,SZWECJA/ 3O MAJA - O5 CZERWCA_2016 THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES 21 st CENTURY HABITAT SUSTAINABLE INTEGRATION OF CULTURE AND ECO-DEVELOPMENT / GERMANY,DENMARK,NORWAY, SWEDEN 30 MAY - 5 JUNE 2016 SZCZECIN ZIELONA GÓRA 2016 ISBN

3

4 Redaktor naczelny / Editor-in-Chief: prof. dr inż. arch. Zbigniew Bać, KAIU WBAiIŚ UZ, Zielona Góra Z-a redaktora naczelnego / Co - Editor-in-Chief: prof. nzw. dr inż. arch. Krystyna Januszkiewicz, WBiA ZUT w Szczecinie Rada redakcyjna / Editorial Staff: Zbigniew Bać, KAIU WBAiIŚ UZ, Zielona Góra Krystyna Januszkiewicz, WBiA ZUT w Szczecinie Justyna Juchimiuk, KAIU WBAiIŚ UZ, Zielona Góra - Sekretarz Naukowy Michał Golański, KAIU WBAiIŚ UZ, Zielona Góra Tłumaczenia / Translation Autorzy tekstów /authors Projekt okładki/foto / Cover design Justyna Juchimiuk (ICEBERG/Aarhus /Dania (proj.cebra, JDS, SeARCH, L.Paillard Arch., 2013) Materiał Fotograficzny / The photographs of Archiwa autorów/ Authors archives Copyright by University of Zielona Góra, Zielona Góra 2016 Adres redakcji / Publisher Katedra Architektury i Urbanistyki Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytet Zielonogórski Ul. Prof. Z. Szafrana 1, kod Zielona Góra, Tel. (+48) , fax (+48) ISBN Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za poprawność opisów zamieszczonych na slajdach, zdjęciach i projektach

5 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA HABITAT XXI w.-zrównoważona INTEGRACJA KULTUR I EKO-ROZWÓJ NIEMCY, DANIA, NORWEGIA, SZWECJA/ 3O MAJA - O5 CZERWCA_2016 THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES 21 st CENTURY HABITAT SUSTAINABLE INTEGRATION OF CULTURE AND ECO-DEVELOPMENT /GERMANY,DENMARK,NORWAY, SWEDEN 30 MAY 5 JUNE 2016 Konferencja organizowana pod auspicjami Komisji AIU, Polskiej Akademii Nauk WBiA ZUT w Szczecinie - Organizator główny KAIU WBAiIŚ UZ Współorganizator ANITOUR- Współorganizator Conference is organized under the auspices of the Committee for Planning and Architecture, the Polish Academy of Sciences, organized by the Faculty of Civil Engineering and Architecture, the West Pomeranian University of Technology, Szczecin the Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering, the University of Zielona Góra the ANITOUR, Bridge Construction Thematic Trips Patronat honorowy/ honorary patronage: Komisja Architektury i Urbanistyki, Polskiej Akademii Nauk Committee for Planning and Architecture, the Polish Academy of Sciences Dziekan Wydziału Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. Maria KASZYŃSKA Dean of Faculty of Civil Engineering and Architecture, the West Pomeranian University of Technology, Szczecin Dziekan Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. nzw. dr hab. inż. Jakub MARCINOWSKI Dean of Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering the University of Zielona Góra

6 O G Ó L N O P O L S K A K O N F E R E N C J A N A U K O W A H A B I T A T X X I w. - Z R Ó W N O W A Ż O N A I N T E G R A C J A K U L T U R I E K O - R O Z W Ó J N I E M C Y, D A N I A, N O R W E G I A, S Z W E C J A / Patronat honorowy konferencji: Komisja Architektury i Urbanistyki, Polskiej Akademii Nauk Dziekan Wydziału Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. Maria KASZYŃSKA Dziekan Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. nzw. dr hab. inż. Jakub MARCINOWSKI KOMITET NAUKOWY: Przewodniczący: prof. dr inż. arch. Zbigniew Bać - WBAiIŚ UZ, WA PWr PAN o/wrocław Komitet Architektury i Urbanistyki PAN Członkowie: prof.zw. dr hab. inż. arch. Zbigniew PASZKOWSKI - WBiA ZUT w Szczecinie prof. dr hab. inż. arch. Janusz RĘBIELAK - WA PK, PAN o/wrocław prof. nzw. dr hab. inż. arch. Bartosz CZARNECKI - WA PB Białystok prof, nzw. dr hab. inż. arch. Marek CZYŃSKI - WBA ZUT w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. arch. Krystyna JANUSZKIEWICZ - WBiA ZUT w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. Maria KASZYŃSKA WBiA ZUT w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. Jakub MARCINKOWSKI - WBAiIŚ UZ prof. nzw. dr hab. inż. arch. Marek WOŁOSZYN - WBiA ZUT w Szczecinie prof. Jan GAWRON KAIU WBAiIŚ UZ/ Zielona Góra dr hab. inż. arch. Beata KOMAR - WA PŚ, o/pan Katowice dr hab. inż. arch. Joanna TYMKIEWICZ - WA PŚ, o/pan Katowice dr hab. sztuki Tomasz MATUSEWICZ - WA PP, o/pan Poznań dr hab. inż. arch. Mariusz ZADWORNY - WB Politechnika Częstochowska KOMITET PROGRAMOWY: prof. dr inż. arch. Zbigniew BAĆ - KAiU WBAiIŚ Uniwersytet Zielonogórski prof. nzw. dr hab. inż. arch. Marek CZYŃSKI - WBiA ZUT w Szczecinie prof. zw. dr hab. inż. arch. Zbigniew PASZKOWSKI - WBiA ZUT w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. arch. Krystyna JANUSZKIEWICZ - WBiA ZUT w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. arch. Marek WOŁOSZYN - WBiA ZUT w Szczecinie mgr inż. arch. Justyna JUCHIMIUK KAiU WBAiIŚ UZ - Sekretarz Konferencji mgr inż. arch. Michał GOLAŃSKI KAiU WBAiIŚ UZ - Sekretarz Konferencji KOMITET ORGANIZACYJNY: prof. nzw. dr hab. inż. arch. Krystyna JANUSZKIEWICZ - WBiA ZUT w Szczecinie - Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego z ramienia WBiA ZUTw Szczecinie prof. dr inż. arch. Zbigniew BAĆ-Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego KAIU WBAiIŚ UZ/Zielona Góra mgr inż. arch. Justyna JUCHIMIUK - KAiU WBAiIŚ Uniwersytet Zielonogórskiego -Z-a Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego z ramienia KAIU WBAiIŚ UZ/Zielona Góra/Sekretarz Naukowy mgr inż. arch. Michał GOLAŃSKi- WBAiIŚ Uniwersytet Zielonogórski- Koordyantor Wyjazdu Studialnego mgr Franciszek BRODZKI- Logistyka i rozliczenia fianansowe mgr Marta ŚWIRYDZIUK- WBAiIŚ Uniwersytet Zielonogórski mgr Grażyna MARCINOWSKA -WBAiIŚ Uniwersytet Zielonogórski mgr Jolanta MAZGAJCZYK -WBAiIŚ Uniwersytet Zielonogórski

7

8 HABITAT XXI WIEKU ZRÓWNOWAŻONA INTEGRACJA KULTUR I EKO-ROZWÓJ Kolejnym ważnym wydarzeniem naukowym jest organizacja Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. "Habitat XXI w. zrównoważona integracja kultur i eko-rozwój" -Niemcy Dania Norwegia Szwecja przygotowywanej przez dwa ośrodki akademickie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie i Uniwersytet Zielonogórski. Przedmiotem konferencji będą badania i analiza porównawcza wybranych starannie osiągnięć, obiektów i zespołów mieszkaniowych w Skandynawii. Jego głównym motywem zainteresowań będzie zrównoważona integracja kultur, charakterystyczna cecha architektury występującej w realizacjach na północy naszego kontynentu, a także zauważalny w licznych projektach nurt proekologiczny, który stanowi znaczne osiągnięcie współczesnej architektury skandynawskiej, a zwłaszcza jej architektów. Naszej konferencji towarzyszyć będzie także przygotowany zestaw referatów, który wzbogaci naszą wiedzę teoretyczną o habitatach 21 wieku. prof. dr inż. arch. Zbigniew Bać HABITAT CENTURY 21 "SUSTAINABLE INTEGRATION OF CULTURES AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT" Another important scientific event is The Conference of Polish Universities 21st century Habitat Sustainable Integration of Culture and Eco-Development. Germany Denmark Norway Sweden organized by two academic centers: West Pomeranian University of Technology, Szczecin and the University of Zielona Gora. The subject of the conference will be studies and comparative analysis of carefully selected achievements, buildings and housing complexes in Scandinavia. The main point of interests will be sustainable integration of cultures, characteristic architecture of north Europe, as well as a noticeable in numerous projects environmentally friendly trend, which is a significant achievement of modern Scandinavian architecture, especially its architects. Our conference will also be accompanied by a set of compiled papers that will enrich our theoretical knowledge about the habitats of the 21st century. Professor Zbigniew Bać 3

9 4

10 OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA - HABITAT XXI W.-ZRÓWNOWAŻONA INTEGRACJA KULTUR I EKO ROZWÓJ - NIEMCY, DANIA, NORWEGIA, SZWECJA W p r o w a d z e n i e HABITAT XXI wieku w aspekcie zrównoważonej integracji kultur i ekorozwoju nie przypadkowo przyjęto jako temat wywoławczy ogólnopolskiej konferencji naukowej. Konferencja ta połączona została z poznaniem in situ osiągnięć krajów takich jak Niemcy, Dania, Norwegia, Szwecja i miała na celu podjęcie naukowego dyskursu wobec konieczności integracji kultur we współczesnej Europie. Konferencja pod auspicjami Komisji Architektury i Urbanistyki Polskiej Akademii Nauk zorganizowana została przez: Katedrę Architektury i Urbanistyki WBAiIŚ UZ wspólnie z Wydziałem Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie i odbyła się w dniach 30 maja - 5 czerwca Wojna i prześladowania polityczne i religijne to obecnie powody migracji nawet całych społeczności, które nie z własnej woli opuszczają swoje rodzinne strony w nadziei, że do nich powrócą. Dla Europy to szansa na poprawę demografii starzejących się społeczeństw, wypracowanie wspólnych i nowych wartości. W krajach takich jak Niemcy, Dania, Szwecja, Norwegia realizowane są na szeroka skalę strategie integracyjne oparte na zasadach zrównoważonego rozwoju, które w udany sposób dokonują przeobrażeń życia społecznego, ekonomicznego, politycznego i kulturalnego. Architektura postrzega jest tam jako ważny element tych strategii, który definiuje normy życia społecznego i kształtuje jego kontekst, który może być mniej lub bardziej sprzyjający integracji społecznej. Jednakże, świadome celu działania strukturalno-przestrzenne, zwłaszcza w zakresie mieszkalnictwa ułatwiają proces włączania się do zasadniczej części społeczeństwa różnorodnych, zwykle mniejszościowych grup społecznych jak np. mniejszości narodowe, uchodźcy, emigranci i repatrianci, pracownicy okresowi etc. Proces ten wymaga wzajemnej akceptacji i często oznacza konieczność wyrzeczenia się przez jedną lub obie strony pełni lub części swojej tożsamości wyrażanej przez zwyczaje, tradycję, prawo, światopogląd, nawet język na rzecz uzyskania możliwości, praw i usług dotychczas dostępnych tylko dla większości. Podstawowym zadaniem i warunkiem uruchomienia pozytywnych procesów integracji kultur, jest właściwa strukturyzacja procesów społecznych i decyzyjnych, oraz zaprojektowanie działań, które będą wspierały aktywność i zaangażowanie obywateli w powyższe procesy. W tym sensie, uruchomienie kapitału społecznego jawi się jako niezbędny element i warunek procesów integracji społecznej i rozwoju kulturowego zarówno większości jak i mniejszości. Kapitał społeczny, rozumiany jest tu zgodnie z definicją Colemana (1998) jako zdolność jednostek do współdziałania dla wspólnego celu w ramach grup lub organizacji. Chodzi o zasoby tkwiące w relacjach społecznych, a ułatwiające działania kolektywne, co jest warunkiem skutecznego kształtowania procesów społecznych i gospodarczych oraz budowania społeczeństw inkluzywnych. Kapitał społeczny jest wyrazem spójności społecznej. Spójność społeczna jest zaś kluczowym warunkiem osiągnięcia przez społeczeństwo ekonomicznego prosperity i gwarancją, że rozwój jest zrównoważony (World Bank, 1999). Niewątpliwie cele nadrzędne może wyznaczać imperatyw ochrony środowiska i wzmożona potrzeba dbałości o Planetę. THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 5

11 Natura jest bowiem integralnym elementem niemal wszystkich kultur i systemów religijnych, a w procesach integracyjnych może odgrywać istotną role wartościującą ponad podziałami. Odpowiedzialnie przeprowadzany proces integracji kultur wymaga także ciągłego monitorowania. Dobrze zbudowany system monitoringu tychże procesów społecznych jest podstawą skutecznej ewaluacji polityk i odnosi się do efektów długoterminowych (oddziaływania). Zasadniczym zaś celem takiej ewaluacji jest stałe ulepszanie skuteczności i efektywności programów i polityk realizowanych przez władze publiczne. W ostatniej dekadzie na podstawie dokumentów strategicznych i głównych działań ONZ, OECD, Banku Światowego i Unii Europejskiej podjęto próby ustalania, jak władze publiczne rozumieją wykluczenie i integrację społeczną oraz jaką wagę przywiązują do ich monitorowania. Zestawienie koncepcji, sposobów realizacji celów oraz różnic między agendami poszczególnych instytucji pozwoliło na porównanie ich systemów wskaźnikowych, poszukiwanie elementów komplementarnych, a także na zlokalizowanie cech wspólnych, mogących stanowić uniwersalne i w praktyce sprawdzone sposoby rozwiązywania problemów integracyjnych w wielokulturowym społeczeństwie. Nie bez powodu zatem, Ogólnopolska Konferencja naukowa pt. HABITAT XXI wieku zrównoważona integracja kultur i ekorozwój adresowana była do pracowników naukowych i doktorantów zainteresowanych zrównoważoną integracją społeczną, odnalezieniem wspólnych i nowych wartości w granicach architektury oraz ekorozwojem aglomeracji miejskich i pozamiejskich. Uczestnicy konferencji reprezentowali 5 krajowych ośrodków naukowych (Politechnika Częstochowska, Politechnika Poznańska, Politechnika Śląska w Gliwicach, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie oraz Uniwersytet Zielonogórski). Problematyka konferencji koncentrowała sie na następujących zagadnieniach: Rola architektury w integracji kultur w społeczeństwach o strukturach nie hierarchicznych; Rozwój zrównoważony w architekturze i urbanistyce - ekonomia, ekologia społeczeństwo i kultura; Kulturowe wykluczenie społeczne, kierunki polityki integracyjnej a koncepcja ekorozwoju, eko-miasta i eko-korytarze; Mieszkalnictwo wobec strategii adaptacyjno-integracyjnych; Między konfliktem a asymilacją: architektoniczne i socjologiczne determinanty odmienności relacji międzykulturowych; Architektura, Natura i Kultura - poszukiwania wspólnych kodów ponad kulturowych; Habitat w odpowiedzi na integrację kultur w aspekcie różnorakich mitologii, religii i rytuałów; Habitat jako antidotum na nacjonalistyczne ksenofobie i terroryzm; Zamieszkiwanie, praca, edukacja i zdrowie wspólnot wielokulturowych wobec wyzwań i zagrożeń wynikający ze zmiany klimatu na Ziemi i wykorzystanie OZE. prof. dr hab. inż. arch. Krystyna Januszkiewicz THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 6

12 Uroczyste otwarcie konferencji oraz jej pierwsza sesja naukowa miały miejsce w auli Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego. W podsumowaniu głos zabrali m.in.: Dziekan WBAiIŚ UZ,dr hab. inż. J. Marcinowski, prof. UZ, prof. dr inż. arch. Z. Bać, dr hab. inż. arch. K. Januszkiewicz, prof. ZUT, jak również dr hab. inż. arch. B. Wojtyszyn, prof. UZ, dr inż. arch. J. Bondar Architekt Miasta Szczecin, dr inż. arch. R. Pustelnik oraz mgr inż. arch. M. Strzelecki - prezes zielonogórskiego oddziału SARP. Pierwszy dzień konferencji naukowej zakończył się wernisażem wystawy fotograficznej pt.: ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA, WŁOCHY - NIEMCY - HOLANDIA. Wystawa prezentowała obszerny materiał fotograficzny zebrany podczas dwóch wydarzeń naukowych współorganizowanych WBiA ZUT w Szczecinie KAIU WBAiIŚ UZ, takich jak: Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. Wyżywić Planetę, Energia dla Życia - Wystawa Światowa EXPO 2015, która odbyła się w Mediolanie dniach maj 2015; Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. "Natura - Technologia - Kultura - Zrównoważone Środowisko Życia", która odbyła się na terenie Niemiec i Holandii w dniach 3-7 września Kolejne sesje Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. HABITAT XXI wieku - zrównoważona integracja kultur i ekorozwój odbywały się w autokarze wyposażonym w profesjonalny sprzęt audiowizualny, na trasach dojazdowych do wybranych wcześniej obiektów i zespołówarchitektonicznych w Niemczech, Danii, Szwecji i Norwegii. Podczas konferencji zapoznano się z ponad 50 przykładami, uznanymi w literaturze przedmiotu jako kluczowe lub istotne dla europejskiej koncepcji zrównoważonej integracji kultur i ekorozwoju. Tematyka wygłoszonych referatów na pięciu sesjach naukowych obejmowała szeroki zakres zagadnień związanych z integracją kultur poprzez jakość środowiska mieszkaniowego, najnowszymi osiągnięciami techniki i technologii, rozwojem zrównoważonym w architekturze i urbanistyce (ekonomia, ekologia społeczeństwo i kultura, budownictwo energooszczędne, pasywne, aktywność energetyczna, kogeneracja, OZE a środowisko zbudowane, strategie prosumenckie, inteligencja środowiska zbudowanego i zarządzanie) oraz projektowaniem na podstawie badań naukowych przedprojektowych, projektowaniem parametrycznym i generatywnym. Podczas konferencji referaty wygłosili uczestnicy z pięciu polskich ośrodków akademickich (Politechnika Częstochowska, Politechnika Poznańska, Politechnika Śląska w Gliwicach, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie oraz Uniwersytet Zielonogórski (Katedra AiU WBAiIŚ). THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 7

13 Obszarem badawczym konferencji naukowej były przede wszystkim nowe koncepcje kształtowania środowiska mieszkaniowego. Związek między architekturą a społecznością jest bowiem zawsze aktywny i dynamiczny. Aspekt humanistyczny jest zaś elementem nadrzędnym i stabilizującym przebieg procesów generowanych przez strukturę mieszkaniową. Przez humanizacje należy tu rozumieć działania uwzględniające człowieka i jego wartości kulturowe w odróżnieniu od zabiegów takich, jak odbudowa czy renowacja, skierowanych na obiekty. Tak pojęta humanizacja struktur mieszkaniowych jest działaniem wywoławczym dla wszelkiej aktywności ludzkiej - człowiek, jego przestrzeń życia i kultura, w której się realizuje. Analizom szczegółowym podano zatem osiedla i zespoły mieszkaniowe takie jak: Egebjerg i Lundegarden (Ballerup, Kopenhaga), Tango, Bo01, Bo02 i Bo03 (Malmö), ÄppelträdgĂĽrden (Göteborg), Gregers Grams, Ă vre Ullern Terrasse, Ă rvollskogen (Oslo), LĂŚrkehaven I, II i III (Aarhus) oraz Osiedle Słoneczne (Kolding). Istotnym elementem konferencji naukowej było także porównanie rozwiązań zabudowy mieszkaniowej w obszarze rewitalizowanych postindustrialnych terenów portowych: HafenCity, Karavelle Quartier, Petriviertel (Rostock), Sluseholmen i Teglværkshavnen (Kopenhaga), Ø-Haven (Aarhus), Fjordbyen (Haderslev), Kanalfronten (Vejle), Västra hamnen (Malmö), Eriksberg (Göteborg) oraz Barcode, Tjuvholmen i Sorenga (Oslo). Wymienione osiedla i dzielnice są nie tylko przykładami asymilacji dużych, długo zaniedbanych obszarów miast z jego centrum, lecz również udaną próbą stworzenia nowego wizerunku miasta oraz przestrzeni, które cieszą mieszkańców i przyciągają turystów. Równie istotny jest fakt realizowania inwestycji zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, w trosce o ochronę środowiska oraz wydobycie wspaniałych walorów krajobrazowych linii brzegowej.zwrócono także uwagę na nowe dzielnice miast skandynawskich, zwłaszcza Orestad w Kopenhadze i Hyllie w Malmö, które są przykładami przekształceń rozległych niezagospodarowanych lub peryferyjnych obszarów miast i realizacji nowatorskich pomysłów w zakresie tworzenia nowych projektów zespołów zabudowy mieszkaniowej. Podczas Konferencji powstały także mapy mentalne, będące zbiorem wyobrażeń każdego z uczestników, a zawierające zapamiętane informacje o przestrzennej organizacji przeanalizowanego w autopsji środowiska zbudowanego. Mapy te pozwalają na wyciąganie wniosków odnośnie organizacji informacji przestrzennej środowiska zbudowanego. Informacja przestrzenna bowiem ma istotny wpływ na kształtowanie się wielu ludzkich zachowań w przestrzeni. Podejmowane przez ludzi decyzje o zachowaniu wynikają ze znajomości przestrzeni oraz z wartości przypisywanych jej elementom. Zebrany tak materiał badawczy stanowić będzie element raportu Katedry Architektury i Urbanistyki WBAiIŚ UZ. Osobną pozycję wydawniczą stanowić będzie wieloautorska monografia zawierająca pełne teksty referatów. Ponadto, przewiduje się publikacje w języku angielskim w czasopiśmie "Architecure - Civil Engineering - Environment ACEE. Patronat honorowy nad Konferencją objęli Dziekani obu wydziałów : prof. nzw. dr hab. inż. Maria Kaszyńska Dziekan Wydziału Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie oraz dr hab. inż. Jakub Marcinowski, prof. UZ Dziekan Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego. THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 8

14 Organizacją Konferencji z ramienia Katedry AiU Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego zajęli się prof. dr inż. arch. Zbigniew Bać, mgr inż. arch. Justyna Juchimiuk oraz mgr inż. arch. Michał Golański, a z ramienia Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie prof. nzw. dr hab. inż. arch. Krystyna Januszkiewicz. Wyboru zespołów i obiektów architektonicznych do badań terenowych dokonali: prof. dr inż. arch. Z. Bać, mgr inż. arch. J. Juchimiuk oraz mgr inż. arch. M. Golański zapewniając uczestnikom Konferencji możliwie pełny przegląd nowych rozwiązań strukturalno-przestrzennych z zakresu mieszkalnictwa nastawionego na integrację kultur. Istotnym kryterium wyboru obiektów lub zespołów zabudowy mieszkaniowej na obszarach miast w Niemczech, Danii, Szwecji i Norwegii były takie rozwiązania projektowe, które wyróżniają się ze względu na organizację przestrzenną i funkcjonalną, użyte materiały budowlane i rozwiązania techniczne, a zwłaszcza nastawienie proekologiczne i samowystarczalność energetyczną co przekłada się na jakość środowiska mieszkaniowego. Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. HABITAT XXI wieku - zrównoważona integracja kultur i ekorozwój należy do cyklu konferencji o problematyce efektywności ekologicznej w architekturze XXI wieku organizowanych od 2015 roku w ramach współpracy naukowej Katedry Architektury i Urbanistyki Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego z Wydziałem Budownictwa i Architektury Zachodnio-pomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. prof. dr hab. inż. arch. Krystyna Januszkiewicz mgr inż. arch. Justyna Juchimiuk THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 9

15 THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 10

16 SPIS TREŚCI CONTENTS Habitat XXI w.-zrównoważona integracja kultur i Eko rozwój 21st century habitat sustainable integration of culture and eco-development prof. dr inż. arch. Zbigniew BAĆ -Przewodniczący Komitetu Naukowego KAIU WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski, PAN Ogólnopolska Konferencja Naukowa - Habitat XXI w.-zrównoważona integracja kultur i Eko rozwój - Niemcy,Dania,Norwegia,Szwecja - Wprowadzenie The Conference Of Polish Universities - 21st century habitat sustainable integration of culture and eco-development /Germany,Denmark,Norway, Sweden prof. nzw. dr hab. inż. arch. Krystyna JANUSZKIEWICZ, WBiA ZUT w Szczecinie mgr inż. arch. Justyna JUCHIMIUK / WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski Habitat XXI wieku nasz wspólny dom na Ziemi 21st Century Habitat - our common home on Earth prof. dr inż. arch. Zbigniew BAĆ / KAIU WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski, PAN Miasto przyszłości w Szczecinie w oparciu o ideę 'Floating Garden' City of the Future in Szczecin based on the idea of 'Floating Garden' dr inż. arch. Jarosław BONDAR,WBiA ZUT w Szczecinie Przestrzenne i społeczno-kulturowe przyczyny reakcji stresowych w środowisku mieszkalnym / Spatial and socio-cultural causes of stress reactions in a residential environment prof. nzw. dr hab. inż. arch. Marek CZYŃSKI, WBiA ZUT w Szczecinie Osiedla ekologiczne i ich społeczności Eco- Housing estates and their ecological communities mgr inż. arch. Jakub FIDOR, WBiA ZUT w Szczecinie Współczesna architektura drewniana w Skandynawii budynki wielokondygnacyjne Wooden architecture of contemporary Scandinavia multi-storey buildings Cyfrowa awangarda narzędzia parametryczne w projektowaniu architektury mieszkaniowej / Digital avantgarde parametric tools in housing architecture mgr inż. arch. Michał GOLAŃSKI, WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski Analizy proekologiczne w skali urbanistycznej Proecological analysys in urban scale mgr inż. arch. Piotr GRADZIŃSKI, WBiA ZUT w Szczecinie Trendy eko-rozwoju w architekturze na przykładach miast europejskich Trends in eco-development trends in eco-development in the architecture of the examples of European cities dr inż. arch. Anna GUMIŃSKA, WA Politechnika Śląska THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSI TIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 11

17 SPIS TREŚCI CONTENTS Integracja kultur - wczoraj i dziś Integration of culture - Past and Present Geometria fraktalna a symbolika kulturowa Fractal geometry Fractals and cultural symbolism prof. nzw. dr hab. inż. arch. Krystyna JANUSZKIEWICZ / WBiA ZUT w Szczecinie Globalne sąsiedztwo wielokulturowy habitat XXI w. eksperymenty i poszukiwania Global neighborhood - multicultural habitat XXI. Experiments and explorations Habitat prosumentów wpływ OZE na kształtowanie środowiska mieszkaniowego Habitat prosumers - the impact of renewable energy on the development of housing environment mgr inż. arch. Justyna JUCHIMIUK / WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski Utopijna wizja miasta - farmy w koncepcjach przebudowy miast cywilizacji zachodniej XXI wieku. Szanse i zagrożenia Utopian vision of the city - a farm in the concepts of rebuilding the cities of Western civilization XXI century. Chances and dangers Postęp i tradycja na przykładzie osiedla Klevens Udde w Smögen jako nowoczesnego habitatu nadmorskiego Progress and tradition on the example of Klevens Udde settlement in Smögen as a modern coastal habitat. dr inż. arch. Justyna KLESZCZ / WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski Architektura, Natura i Kultura - poszukiwania wspólnych kodów ponadkulturowych Architecture, Nature and Culture - the search for common over cultural codes dr inż. arch.alicja MACIEJKO / WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski mgr inż.arch.mirosław STRZELECKI/ SARP Zielona Góra Wpływ paradygmatu zrównoważonego rozwoju na współczesne środowisko mieszkaniowe The impact of the sustainable development paradigm for contemporary housing environment prof. dr hab. inż. arch. Beata MAJERSKA-PAŁUBICKA/ WA Politechnika Śląska Czasoprzestrzenny szlak kodów i form integracji kulturowej w St. Wendel: od Otto Freudlicha do Leo Kornbrusta Spatiotemporal trail codes and forms of cultural integration in St. Wendel: Otto Freudlicha Leo Kornbrust Dopowiedź sztuki na integrację kultur Apposition of art for the integration of cultures dr hab. Tomasz MATUSEWICZ / WA Politechnika Poznańska Habitat pierwotny w XXI wieku Habitat primary in the XXI century prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew PASZKOWSKI / WBiA ZUT w Szczecinie THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSI TIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 12

18 SPIS TREŚCI CONTENTS Rozwój zrównoważony w architekturze i urbanistyce, ekonomia a społeczeństwo w kontekście aktualnych problemów polskiej przestrzeni Sustainable development in Architecture and Urban Planning, Economy and Society in context of actual problems of Polish space planning dr inż. arch.romuald PUSTELNIK / WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski Kreowanie społecznej przestrzeni w środowisku miejskim Creation of social space in urban environment dr inż. arch.piotr SOBIERAJEWICZ, WBAIŚ Uniwersytet Zielonogórski Wpływ zmian klimatycznych na habitus małych zespołów mieszkalnych implozja kultur lokalnych /Effects of climate change mitigation on small housing estates habitus an implosion of local culture dr inż. arch. Leszek ŚWIĄTEK, WBiA ZUT w Szczecinie Doświadczenia skandynawskie w rewitalizacji śródmiejskiej zabudowy czynszowej Scandinavian experience in the downtown revitalization of the city center tenement buildings prof. nzw. dr hab. inż. arch. Marek WOŁOSZYN, WBiA ZUT w Szczecinie Odessa perła kultury Zachodu na Wschodzie / The Odessa as pearl of Western culture in the East prof. nzw. dr hab. inż.arch. Mariusz ZADWORNY, WB PCz/ Częstochowa DODATEK /APPENDIX ZAŁĄCZNIK 1 / Appendix 1 Ramowy Program Konferencji / Conference Agenda prof. dr inż. arch. Zbigniew BAĆ prof. nadzw. dr hab inż. arch. Krystyna JANUSZKIEWICZ, WBiA ZUT w Szczecinie mgr inż. arch. Justyna JUCHIMIUK mgr inż. arch. Michał GOLAŃSKI 149 ZAŁĄCZNIK 2 / Appendix 2 Budynki i zespoły / Buildings and complexes prof. dr inż. arch. Zbigniew BAĆ mgr inż. arch. Justyna JUCHIMIUK mgr inż. arch. Michał GOLAŃSKI 165 THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSI TIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 13

19 THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSI TIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 14

20 Zbigniew BAĆ 1 Habitat XXI wieku Nasz wspólny dom na Ziemi Twenty-First Century Habitat "Our common home on Earth" Skrót referatu wygłoszonego na Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. "Habitat XXI w. zrównoważona integracja kultur i eko-rozwój" - Niemcy Dania Norwegia Szwecja i wyjeździe studialnym do krajów skandynawskich (Danii, Szwecji i Norwegii) organizowanych przez ośrodki akademickie Szczecina i Zielonej Góry Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny i Uniwersytet Zielonogórski. Przedmiotem mojej wypowiedzi jest próba sformułowania charakterystycznych cech habitatów, które stanowią modelowe przykłady realizacji na świecie: od habitatów pływających w Zatoce Arabskiej, w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, poprzez miasta podziemne w Turcji i w Libii, a także oryginalne idee i pomysły, które były opracowane i prezentowane na cyklicznych międzynarodowych konferencjach i warsztatach architektonicznych organizowanych przez Szkołę Naukową Habitaty we Wrocławiu. W wypowiedzi szczególnie podkreślono ich wartość nadrzędną tzn. różnorodność wynikającą z warunków topograficznych, zwłaszcza klimatycznych oraz kulturowo-społecznych. Podsumowując wnioski wynikające z różnych poglądów i koncepcji na temat projektowania współczesnego środowiska mieszkaniowego - habitatów należy zwrócić szczególną uwagę na poszukiwanie relacji dla realizacji przez człowieka jego własnego miejsca, potrzeb i marzeń. Abstract of paper delivered at the The Conference of Polish Universities 21st century Habitat Sustainable Integration of Culture and Eco-Development. Germany Denmark Norway Sweden and study trip to Nordic countries (Denmark, Sweden and Norway) organized by academic centers of Szczecin and Zielona Góra - West Pomeranian University of Technology and the University of Zielona Góra. The subject of my speech is an attempt to formulate the characteristics of habitats, based on model examples of realizations around the world: the floating habitats of the Arabian Gulf, the Tigris and Euphrates basin, through the underground cities in Turkey and Libya, as well as original ideas and concepts that have been developed and presented at regular International Scientific Conferences and Architectural Workshops organized by the Scientific School of "Habitat" in Wroclaw. 1 prof. dr inż. arch., Wydział Budownictwa, Architektury i Inzynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierownik Zakładu Teorii Architektury i Projektowania Architektonicznego w Katedrze Architektury i Urbanistyki Full Prof. PhD Eng. Arch., Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering, University of Zielona Góra, the head of The Division of Architectural Theory and Design at The Department of Architecture and Urban Planning THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 15

21 The paper particularly highlights the superior value of Habitats contained in their diversity resulting from the topographic conditions, especially climatic conditions as well as cultural and social. Summing up the conclusions of the different views and ideas on the design of contemporary housing environment the habitats one should pay particular attention to the search for relationships for the realization of human s own place, needs and dreams. Słowa kluczowe: habitat, architektura, rozwój zrównoważony Keywords: habitat, architecture, sustainable development THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 16

22 Habitat XXI wieku Nasz wspólny dom na Ziemi Twenty-First Century Habitat "Our common home on Earth" Zbigniew BAĆ 1 Habitaty na wodzie, Amsterdam - IJburg. Fot. autora. Habitats on water, Amsterdam - IJburg 2 Habitaty na wodzie, Amsterdam - IJburg. Wenętrzna uliczka. Fot. autora. Habitats on water, Amsterdam Ijburg. Inner alley. THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 17

23 Habitat XXI wieku Nasz wspólny dom na Ziemi Twenty-First Century Habitat "Our common home on Earth" Zbigniew BAĆ 3 Proekologiczny habitat prosumentów. Fot. Autora Proecological.prosumer habitat. 4 Bosco Verticale, Rzym. Fot. autora. Bosco Verticale, Rome THE CONFERENCE OF POLI SH U NI VERSITIES 21 st CENTU RY HABI TAT SU STAI NABLE I NTEGRATI ON OF CU LTU RE 18