Uzasadnienie. Projekt z dnia 28 lutego 2019 r.

Transkrypt

1 Projekt z dnia 28 lutego 2019 r. Uzasadnienie Celem niniejszej nowelizacji jest w szczególności kontynuacja procesu doskonalenia rozwiązań w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli, zmierzających do podniesienia prestiżu zawodu nauczyciela, premiowania wysokiej jakości pracy nauczycieli oraz zapewnienia odpowiednich warunków do ich rozwoju zawodowego. Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia jest jednym z najważniejszych priorytetów polityki oświatowej państwa. Szczególnie ważne dla osiągnięcia powyższego celu jest zaangażowanie ze strony nauczycieli. Bez udziału nauczycieli nie jest bowiem możliwe dokonanie zmian jakościowych w edukacji. Rozwiązania proponowane w projekcie ustawy przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności tego zawodu poprzez m.in. dalsze wzmocnienie motywacyjnego charakteru wynagradzania nauczycieli, zachęcającego najlepszą kadrę pedagogiczną do podejmowania pracy w szkole, a następnie do podejmowania kolejnych wyzwań zawodowych. Ponadto, rozwiązania zawarte w projekcie ustawy umożliwią zwiększenie średnich wynagrodzeń nauczycieli w trakcie obecnego roku kalendarzowego, odpowiednio do rangi społecznej tego zawodu. Projekt zawiera również inne zmiany w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Karta Nauczyciela, w szczególności o charakterze doprecyzowującym i porządkującym. Zmiany o charakterze doprecyzowującym wprowadzono także w ustawie z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2245, z późn. zm.). W projekcie ustawy zawarto ponadto zmiany ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1530, z późn. zm.), ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2019 r. poz. 341) oraz ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. poz. 2203, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60, z późn. zm.). 1. Rozszerzenie uprawnienia do dodatku za wyróżniającą pracę W zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli proponuje się są wprowadzenie rozwiązań mających na celu stworzenie bardziej motywacyjnego systemu wynagradzania nauczycieli. 1

2 Ustawą z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych została wprowadzona obligatoryjność cyklicznego dokonywania oceny pracy wszystkich nauczycieli oraz powołany został nowy dodatek za wyróżniającą pracę dla nauczycieli dyplomowanych legitymujących się wyróżniającą oceną pracy. Tym samym stworzona została perspektywa dalszego rozwoju zawodowego i finansowego dla nauczycieli o najwyższym stopniu awansu. W opinii środowisk nauczycielskich pożądane jest jednak promowanie wysokiej jakości pracy nauczycieli niezależnie od posiadanego przez nich stopnia awansu zawodowego. W związku z powyższym, proponuje się rozszerzenie uprawnienia do dodatku za wyróżniającą pracę także na nauczycieli kontraktowych i mianowanych. Do dodatku tego będą uprawnieni nauczyciele kontraktowi i nauczyciele mianowani, jeżeli po zakończeniu stażu odpowiednio na stopień nauczyciela kontraktowego lub mianowanego uzyskają wyróżniającą ocenę pracy. Dodatek będzie przysługiwał w okresie odbywania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego, nie dłużej jednak niż przez 3 lata. Jeżeli przed upływem tego terminu nauczyciel otrzyma ocenę pracy niższą niż ocena wyróżniająca, prawo do dodatku za wyróżniającą pracę wygasa. Rozszerzenie uprawnienia do dodatku za wyróżniającą pracę pozytywnie wpłynie na utrzymywanie wysokiej jakości pracy przez wszystkich nauczycieli oraz na jakość pracy szkoły. Mechanizm ten, gwarantując istotne korzyści finansowe, będzie bowiem skutecznie motywował nauczycieli do podejmowania kolejnych wyzwań zawodowych oraz zaangażowania w pracę. Jednocześnie rozwiązanie to nie zwiększy obciążeń dyrektorów szkół związanych z ocenianiem nauczycieli, bowiem dodatek będzie przysługiwał z tytułu posiadania wyróżniającej oceny pracy uzyskanej po zakończeniu stażu na kolejny stopień awansu zawodowego, która i tak jest już obligatoryjnie dokonywana. Nauczyciel, który po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego lub mianowanego uzyska wyróżniającą ocenę pracy, przez cały okres do uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego będzie korzystał z uprawnień skutkujących finansowo, gdyż po uzyskaniu takiej oceny, nauczyciel najpierw zrealizuje prawo do skrócenia okresu pracy niezbędnego do rozpoczęcia stażu, co wiąże się z wcześniejszym przeszeregowaniem płacowym, a następnie przez cały okres stażu będzie otrzymywał dodatek za wyróżniającą pracę. Wyłącznie w przypadku nauczycieli, którzy stopień nauczyciela kontraktowego i nauczyciela mianowanego uzyskali z mocy prawa, w związku z czym nie mogli uzyskać oceny pracy po zakończeniu stażu, podstawą do uzyskania dodatku za wyróżniającą pracę będzie ocena pracy dokonana na wniosek nauczyciela albo z inicjatywy dyrektora szkoły lub innych podmiotów wskazanych w ustawie Karta Nauczyciela. Jest to jednakże bardzo wąska grupa nauczycieli. 2

3 Natomiast w przypadku nauczycieli, którym powierzono stanowisko dyrektora szkoły, którzy po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela mianowanego uzyskali wyróżniającą ocenę pracy, niezbędne jest odmienne wskazanie okresu, w którym będą otrzymywali dodatek za wyróżniającą pracę, ponieważ dyrektorzy szkół otrzymują stopień nauczyciela dyplomowanego bez odbywania stażu. Z uwagi na to, że w okresie przejściowym staż na kolejny stopień awansu zawodowego będą rozpoczynali nauczyciele, którzy po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego lub mianowanego otrzymali ocenę dorobku zawodowego za okres stażu, a nie ocenę pracy, niezbędne jest wprowadzenie przepisów przejściowych, które umożliwią tym nauczycielom otrzymanie dodatku za wyróżniającą pracę, jeżeli uzyskają wyróżniającą ocenę pracy dokonaną na ich wniosek albo z inicjatywy dyrektora szkoły lub innych podmiotów. Dodatek za wyróżniającą pracę nie będzie uwzględniany przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli. Tym samym otrzymywane przez nauczycieli dodatki za wyróżniającą pracę nie mogą powodować obniżenia otrzymywanych przez nauczycieli innych składników wynagrodzenia np. dodatków motywacyjnych. Dodatek za wyróżniającą pracę po raz pierwszy nauczyciele kontraktowi i mianowani otrzymają od dnia 1 września 2020 r., jednak w docelowej wysokości, określonej w projektowanym art. 33b ust. 1 i 2 ustawy Karta Nauczyciela, po raz pierwszy otrzymają ten dodatek od dnia 1 września 2022 r., analogicznie jak nauczyciele dyplomowani. Do tego czasu wysokość dodatku za wyróżniającą pracę będzie corocznie sukcesywnie wzrastała, tak aby możliwe było zapewnienie środków finansowych na ten cel. 2. Wprowadzenie nowego świadczenia dla nauczyciela stażysty Zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela wymaga stworzenia mechanizmów zachęcających do podejmowania pracy w tym zawodzie oraz ułatwiających start zawodowy osobom, dla których jest to najczęściej pierwsza praca. Dlatego też proponuje się wprowadzenie nowego świadczenia dla nauczyciela stażysty na start. Świadczenie to będzie przysługiwało wszystkim nauczycielom stażystom odbywającym staż na stopień nauczyciela kontraktowego. Świadczenie na start w wysokości 1000 zł będzie wypłacane dwukrotnie w okresie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego do dnia 30 września roku, w którym nauczyciel rozpoczął staż, oraz do dnia 30 września kolejnego roku. Jeżeli w kolejnym roku w okresie do dnia 30 września nauczyciel nie będzie odbywał stażu, świadczenie otrzyma w ciągu 30 dni od dnia, w którym rozpocznie odbywanie stażu. Jednocześnie przewidziano 3

4 przepis przejściowy dla nauczycieli, którzy staż na stopień nauczyciela kontraktowego rozpoczęli w roku szkolnym 2018/2019. Ta grupa nauczycieli otrzyma jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł w terminie do dnia 30 września 2019 r., a jeżeli w tym terminie nie będą odbywali stażu nie później niż w ciągu 30 dni od dnia, w którym rozpoczną odbywanie stażu. Świadczenie na start będzie świadczeniem o charakterze socjalnym, dlatego też wszyscy nauczyciele uprawnieni do tego świadczenia otrzymają go w takiej samej wysokości niezależnie od wymiaru zatrudnienia. Warunkiem otrzymania tego świadczenia jest wyłącznie odbywanie stażu na stopień nauczyciela kontraktowego, co przesądza, że nauczyciel musi być zatrudniony co najmniej w wymiarze ½ obowiązkowego wymiaru zajęć w jednej lub kilku szkołach łącznie. Świadczenie na start ułatwi początkującym nauczycielom np. zakup dodatkowych materiałów pomocnych w ich rozwoju zawodowym oraz pokrycie części kosztów związanych ze zmianą miejsca zamieszkania w związku z podjęciem pracy w szkole w innej miejscowości. Świadczenie na start nie będzie uwzględniane przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli. Tym samym świadczenie to nie może powodować obniżenia otrzymywanych przez nauczycieli stażystów innych składników wynagrodzenia. 3. Przywrócenie obowiązku corocznego uchwalania przez organy prowadzące szkoły będące jednostkami samorządu terytorialnego regulaminów wynagradzania nauczycieli oraz ich uzgadniania z nauczycielskimi związkami zawodowymi Proponuje się zmiany w zakresie ustalania przez organy prowadzące szkoły będące jednostkami samorządu terytorialnego, regulaminu wynagradzania nauczycieli, o którym mowa w art. 30 ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela, polegające na przywróceniu obowiązku corocznego uchwalania tych regulaminów. Regulaminy te będą obowiązywały od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku i będą corocznie uzgadniane ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli. Regulaminy z poprzedniego roku będą mogły obowiązywać maksymalnie przez dwa miesiące od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej na dany rok. Obowiązek corocznego uchwalania regulaminów wynagradzania nauczycieli został zniesiony ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2009 r. poz. 1). Odstąpienie od corocznego uchwalania regulaminów wiązało się jednakże z negatywnymi konsekwencjami w zakresie kształtowania wynagrodzeń nauczycieli. Zgodnie z art. 30 ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela organ prowadzący szkołę ustala wysokość stawek 4

5 dodatków w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela. Mając na uwadze, iż średnie wynagrodzenia nauczycieli ulegają zmianie każdorazowo w związku z ustaleniem w ustawie budżetowej nowej kwoty bazowej, a także zachodzą inne przesłanki mające wpływ na wynagrodzenia nauczycieli, np. istotnie zmienia się struktura zatrudnienia nauczycieli, zwiększa się skala i wysokość nieperiodycznych składników wynagrodzenia (odprawy, nagrody jubileuszowe itp.), regulamin, który nie był nowelizowany przez kilka lat, mógł nie realizować wytycznej dotyczącej osiągania wysokości średnich wynagrodzeń. W takiej sytuacji, jeżeli w danej jednostce samorządu terytorialnego nie zostały osiągnięte wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, kwota różnicy dzielona jest między nauczycieli i wypłacana w formie jednorazowego dodatku uzupełniającego. Prowadzenie takiej polityki płacowej nie jest jednakże pożądane, bowiem środki na wynagrodzenia nauczycieli nie trafiają w odpowiedniej wysokości do nauczycieli najbardziej zaangażowanych w pracę, pełniących określone funkcje, czy wykonujących dodatkowe zadania, lecz do wszystkich nauczycieli z grupy awansu zawodowego, w której nie została osiągnięta wysokość średniego wynagrodzenia. Przywrócenie obowiązku corocznego uchwalania regulaminów wynagradzania nauczycieli zapewni prowadzenie przez jednostki samorządu terytorialnej bardziej racjonalnej i motywacyjnej polityki wynagradzania nauczycieli odpowiednio do najbardziej pożądanych w danym roku potrzeb. Jednocześnie proponowane rozwiązanie umożliwi wzmocnienie kontroli ze strony państwa (wojewoda, regionalne izby obrachunkowe), jak i partnerów społecznych (związki zawodowe) nad zgodnością regulaminów wynagradzania z przepisami prawa. Coroczne uzgadnianie regulaminu wynagradzania ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli zwiększy wpływ środowisk nauczycielskich na redystrybucję części środków na wynagrodzenia nauczycieli, zapewniając im udział w procesie decydowania o potrzebach w zakresie wynagradzania nauczycieli w danym roku oraz kreowaniu motywacyjnej polityki wynagradzania. Zgodnie z przepisem przejściowym zawartym w art. 9 projektu, dotychczas uchwalone regulaminy wynagradzania zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych regulaminów wydanych na podstawie projektowanego art. 30 ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela, jednak nie dłużej niż do dnia 31 marca 2020 r. 5

6 4. Podwyższenie średniego wynagrodzenia nauczycieli Nauczyciele są grupą zawodową, która wykonuje pracę o szczególnej roli i uregulowania dla tej grupy powinny być odpowiednie do rangi tego zawodu. Dlatego też podejmowane są różnorodne działania mające na celu w szczególności podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela, premiowanie wysokiej jakości pracy nauczycieli, a także zapewnienie odpowiednich warunków do wykonywania zadań. Jednym z takich działań jest podniesienie wysokości wynagrodzeń nauczycieli. Począwszy od 2018 r. rozpoczęto sukcesywne wdrażanie rządowego planu podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli. To jeden z priorytetów w zakresie polityki oświatowej państwa. Od kwietnia 2018 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli wzrosły o 5,35% (w tym wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatki do wynagrodzenia). Od stycznia 2019 r. wynagrodzenia nauczycieli wzrosły o 5%. Kolejna 5% podwyżka wynagrodzeń planowana była od stycznia 2020 r. W związku z oczekiwaniami środowisk nauczycielskich w zakresie wysokości wynagrodzeń podjęto jednakże decyzję o przyspieszeniu podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli. Od dnia 1 września 2019 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli wzrosną o 5%. Tym samym, w stosunku do marca 2018 r., pensje nauczycieli wzrosną o 16,1%. W związku z koniecznością wdrożenia podwyższenia wynagrodzenia nauczycieli w trakcie roku kalendarzowego, przepis przejściowy zawarty w art. 8 projektu przewiduje, iż w okresie od dnia 1 września 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela, zwiększa się o 5%. Zmiana ta umożliwi jednocześnie podwyższenie od dnia 1 września 2019 r. wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli oraz dodatków do wynagrodzenia. W związku z tym, iż ustawa Karta Nauczyciela reguluje termin podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli jedynie wówczas, gdy następuje ono od dnia 1 stycznia danego roku, niezbędne jest uregulowanie w przepisie przejściowym terminu podwyższenia wynagrodzeń w związku ze zmianą wysokości średniego wynagrodzenia nauczycieli od dnia 1 września 2019 r. Podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli w związku z tą zmianą nastąpi nie później niż do dnia 30 września 2019 r., z wyrównaniem od dnia 1 września 2019 r. Planuje się określenie wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli od dnia 1 stycznia 2020 r. na poziomie nie niższym niż ustalony na okres od dnia 1 września 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r., poprzez zmianę kwoty bazowej dla nauczycieli w ustawie budżetowej na 2020 r. 6

7 5. Inne zmiany w ustawie Karta Nauczyciela: 1) Ograniczenie możliwości nadużywania umów o pracę na czas określony W myśl art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela, w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym, z nauczycielem mianowanym lub z nauczycielem dyplomowanym, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony. Czas trwania umowy zawieranej na podstawie ww. przepisu ustalany jest stosownie do zaistniałej potrzeby, przy czym przepis art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela nie stawia bariery czasu dla jego stosowania. Zastosowanie tego przepisu w zakresie, w jakim ustanawia przesłankę potrzeby wynikającej z organizacji nauczania, jest ściśle uzależnione od zaistnienia konkretnych okoliczności faktycznych. Środowiska nauczycielskie podnoszą jednakże, iż przepis art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela w zakresie ww. przesłanki jest bardzo często nadużywany i nauczyciele przez wiele lat pozostają w zatrudnieniu na czas określony, pomimo że przesłanka potrzeby wynikającej z organizacji nauczania nie występowała lub przestała występować w okresie zatrudnienia. Takim nadużyciom może sprzyjać fakt, że art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela nie wymaga od pracodawcy, aby przy zawieraniu z nauczycielem terminowej umowy o pracę wyjaśniał pracownikowi, jakie konkretne przesłanki potrzeby wynikające z organizacji nauczania zadecydowały o konieczności nawiązania z nauczycielem umownego stosunku pracy na czas określony, zamiast na czas nieokreślony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2014 r., I PK 237/13). Do nauczycieli nie mają natomiast zastosowania przepisy art ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, z późn. zm.), zgodnie z którymi okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Przepis art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela, według którego nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem na czas określony może nastąpić wyłącznie w wypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, wyłącza bowiem zastosowanie art ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy, co wielokrotnie potwierdził Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach. 7

8 W związku z powyższym, proponuje się dodanie w art. 10 ustawy Karta Nauczyciela przepisów, które ograniczą możliwości nadużywania umów o pracę na czas określony zawieranych w związku z zaistnieniem potrzeby wynikającej z organizacji nauczania. Łączny okres zatrudnienia na podstawie tych umów między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie będzie mógł przekraczać 36 miesięcy. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony przekroczy 36 miesięcy, z dniem następującym po upływie tego okresu stosunek pracy przekształca się: w przypadku nauczyciela kontraktowego w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, a w przypadku nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego w stosunek pracy na podstawie mianowania, a w przypadku niespełniania warunków, o których mowa w art. 10 ust. 5 pkt 1 i 6 ustawy Karta Nauczyciela w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Do okresu 36 miesięcy wliczane będą okresy zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony, zawieranych począwszy od dnia 1 września 2019 r. Nie przewiduje się natomiast określenia limitu umów o pracę na czas określony z uwagi na to, iż umowy te zawierane są na okres odpowiedni do zaistniałej potrzeby i mogą być to bardzo krótkie okresy zatrudnienia. Wyczerpanie limitu umów pozbawiłoby możliwości zatrudnienia nauczyciela na kolejną umowę o pracę na czas określony pomimo, iż taka potrzeba rzeczywiście istnieje, a łączny okres zatrudnienia nauczyciela na podstawie tych umów nie jest długi. W związku z wprowadzeniem przepisów ograniczających możliwości nadużywania umów o pracę na czas określony jednocześnie konieczne było wskazanie, że nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem doradcą metodycznym obejmuje wyłącznie okres, na który powierzono zadania doradcy metodycznego. 2) Spełnienie postulatu Rzecznika Praw Dziecka dotyczącego postępowania dyscyplinarnego nauczycieli W znowelizowanych przepisach ustawy Karta Nauczyciela w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej, które weszły w życie z dniem 31 maja 2016 r., nadano Rzecznikowi Praw Dziecka m.in. prawo do wniesienia zażalenia na postanowienie rzecznika dyscyplinarnego w przedmiocie umorzenia postępowania wyjaśniającego dotyczącego czynu naruszającego prawa i dobro dziecka (art. 85 ust. 5 ustawy Karta Nauczyciela) oraz prawo do wniesienia zażalenia na postanowienie komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji o odmowie wszczęcia 8

9 postępowania dyscyplinarnego dotyczącego czynu naruszającego prawa i dobro dziecka do odwoławczej komisji dyscyplinarnej (art. 85b ust. 2 ustawy Karta Nauczyciela). Rzecznik Praw Dziecka, po dokonaniu analizy funkcjonowania ww. przepisów, wskazał na pilną potrzebę nowelizacji tych uregulowań, gdyż w obecnym stanie nie może w pełni korzystać ze swoich ustawowych uprawnień. W większości przypadków rzecznicy dyscyplinarni zawiadamiali Rzecznika Praw Dziecka o umorzeniu postępowania wyjaśniającego pod koniec terminu określonego w art. 85o ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela, co uniemożliwiło realizację przysługującego Rzecznikowi uprawnienia do wniesienia zażalenia na to postanowienie. Zgodnie bowiem z art. 85o ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie 3 miesięcy od dnia powzięcia przez organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, wiadomości o popełnieniu czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 ustawy Karta Nauczyciela, oraz po upływie 3 lat od popełnienia tego czynu. Z uwagi na to, iż ww. postępowania dotyczą czynów naruszających prawa i dobro dziecko, proponuje się, aby w tych przypadkach była możliwość wszczęcia postępowania dyscyplinarnego również po upływie 3 miesięcy od dnia powzięcia przez organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, wiadomości o popełnieniu czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 ustawy Karta Nauczyciela. Nieprzeprowadzenie postępowania dyscyplinarnego i niewymierzenie odpowiedniej kary nauczycielowi, który popełnił czyn naruszający prawa i dobro dziecka, np. stosował przemoc fizyczną wobec dzieci, mogłoby stanowić zagrożenie bezpieczeństwa dzieci pozostających pod jego opieką. 3) Doprecyzowanie przepisów określających tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli Zmiana w art. 42 w ust. 3 w tabeli w lp. 3 ustawy Karta Nauczyciela ma charakter wyłącznie doprecyzowujący ten przepis w odniesieniu do nauczycieli przedmiotów z zakresu kształcenia ogólnego w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe. Nie zmienia się natomiast tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla żadnej grupy nauczycieli. 4) Doprecyzowanie przepisów dotyczących przekazywania dotacji na finansowanie doradztwa metodycznego Zgodnie z art. 70a ust. 4 6 ustawy Karta Nauczyciela wojewoda udziela jednostkom samorządu terytorialnego prowadzącym placówki doskonalenia nauczycieli zatrudniające 9

10 doradców metodycznych dotacji na finansowanie wydatków związanych z zatrudnieniem nauczycieli w celu realizacji zadań doradcy metodycznego. Proponowana zmiana przepisu art. 70a ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela ma określić sposób, w jaki środki będące w dyspozycji wojewodów będą przekazywane ww. jednostkom samorządu terytorialnego. 6. Zmiany innych ustaw: Zmiany w ustawie z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw oraz w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami dotyczą umożliwienia szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe, które zaoferują swoim uczniom szkolenie w zakresie przygotowania do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym w ramach dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.), prowadzenie tego szkolenia w formie zajęć szkolnych. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, szkolenie osoby ubiegającej się o uzyskanie uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi w formie zajęć szkolnych jest prowadzone dla uczniów (słuchaczy) przez szkołę, jeżeli w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego jest przewidziane przygotowanie do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym. Dodatkowe umiejętności zawodowe, które będą określone w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, szkoły będą mogły zaoferować w ramach godzin stanowiących różnicę między minimalną liczbą godzin kształcenia zawodowego dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie określoną w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego a sumą godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego określoną w ramowym planie nauczania dla danego typu szkoły. Wiele szkół prowadzących kształcenie zawodowe posiadających odpowiednią bazę i kadrę do prowadzenia szkolenia na prawo jazdy będzie mogło wzbogacić swoją ofertę dla uczniów o możliwość uzyskania dodatkowych umiejętności zawodowych. W związku z powyższym, w celu racjonalnego wykorzystania zasobów, którymi dysponują szkoły, proponuje się umożliwienie tym szkołom prowadzenia przygotowania do uzyskania umiejętności kierowania pojazdem silnikowym (w ramach dodatkowych umiejętności zawodowych) w formie zajęć szkolnych. 10

11 Zmiany w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe zawarte w art. 4 projektu dotyczą doprecyzowania zasad przyjmowania młodocianych pracowników na rok szkolny 2019/2020 do klasy I publicznej branżowej szkoły I stopnia dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum (art. 165a ww. ustawy). W ustawie z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (art. 5 projektu) zaproponowano zmianę, która jest konsekwencją rozwiązań przyjętych w ustawie z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Ww. ustawą dodano w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U r. poz. 1457, z późn. zm.) przepis art. 22ao ust. 3 pkt 6a, który zobowiązał wydawców ubiegających się o dopuszczenie podręcznika w postaci papierowej do przekazania, od dnia 1 stycznia 2020 r., jego cyfrowego odzwierciedlenia. Wprowadzenie powyższego przepisu związane było z umożliwieniem korzystania przez uczniów z podręczników nie tylko w postaci papierowej, ale też w postaci cyfrowej. Takie rozwiązanie wynika z jednej strony ze zmian w technologii informacyjno-komunikacyjnej, z drugiej stwarza możliwość odciążenia uczniowskich tornistrów. W konsekwencji powyższej zmiany wzrośnie koszt przygotowania podręczników, z których uczniowie będą korzystać od roku szkolnego 2020/2021. Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami koszt zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych jest pokrywany z dotacji celowej budżetu państwa. Zmiana ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych zaproponowana w projekcie ustawy ma na celu zwiększenie kwoty dotacji na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych do szkoły podstawowej od 2020 r., tak aby kwoty różnic w cenie zakupu podręczników dostosowanych do nowych wymagań nie obciążały budżetów jednostek samorządu terytorialnego. W konsekwencji podwyższenia kwot dotacji w art. 55 ust. 5 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, zmiany wymagał również art. 120 tej ustawy, w którym wskazano zmiany wydatków w kolejnych dziesięciu latach realizacji zadania związanego z dotowaniem podręczników szkolnych. Jednocześnie w projekcie zaproponowano przepis przejściowy, zgodnie z którym, w stosunku do refundacji zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych dokonywanej na podstawie art. 57 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, w latach szkolnych 2018/2019 i 2019/2020 kwoty dotacji pozostaną na dotychczasowym poziomie. 11

12 W ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (art. 2 projektu) zaproponowano zmiany sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej. Prowadzenie szkół i placówek oświatowych jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego, zatem wypłata dodatku za wyróżniającą pracę oraz świadczenia na start dla nauczyciela stażysty będzie zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego. W związku z nowymi zadaniami dla samorządów w ustawie Karta Nauczyciela zmieniony został przepis dotyczący gwarancji środków na określone zadania oświatowe w dochodach jednostek samorządu terytorialnego (art. 30 ust. 8). Gwarancjami został objęty również dodatek za wyróżniającą pracę i świadczenie na start dla nauczyciela stażysty. W związku z powyższym, konieczne jest uwzględnienie przy podziale części oświatowej subwencji ogólnej finansowania świadczenia na start i dodatku za wyróżniającą pracę. Natomiast w przypadku nauczycieli zatrudnionych w placówkach wychowania przedszkolnego konieczne było objęcie subwencją oświatową nowych zadań tj. finansowania świadczenia na start i dodatku za wyróżniającą pracę. Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 września 2019 r., z wyjątkiem: 1) przepisów dotyczących doprecyzowania zasad przyjmowania młodocianych pracowników na rok szkolny 2019/2020 do klasy I publicznej branżowej szkoły I stopnia dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, które wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia; 2) przepisów dotyczących coroczności uchwalania regulaminów wynagradzania nauczycieli, przepisów w zakresie dotacji celowej na zakup podręczników oraz przepisów dotyczących uwzględniania dodatku za wyróżniającą pracę przy podziale części oświatowej subwencji ogólnej, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.; 3) przepisów dotyczących dodatku za wyróżniającą pracę dla nauczycieli kontraktowych i mianowanych, które wejdą w życie z dniem 1 września 2020 r. Proponuje się, aby przepisy dotyczące doprecyzowania zasad przyjmowania młodocianych pracowników na rok szkolny 2019/2020 do klasy I publicznej branżowej szkoły I stopnia dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ze względu na terminy rekrutacji do szkół prowadzących 12

13 kształcenie zawodowe. Zasady demokratycznego państwa prawa nie stoją na przeszkodzie, aby projektowane przepisy weszły w życie w powyższym terminie. Projekt ustawy zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2017 r. poz. 248) oraz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z 52 ust. 1 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2016 r. poz. 1006, z późn. zm.). Ustawa nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz oraz z 2004 r. poz. 597) i w związku z tym nie podlega notyfikacji. Ustawa nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej. Ustawa nie wymaga przedstawienia właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu uzyskania opinii, dokonania powiadomienia, konsultacji albo uzgodnienia. Ustawa nie będzie miała wypływu na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Ustawa nie zawiera przepisów określających warunki wykonania działalności gospodarczej, w związku z powyższym nie ma konieczności stosowania przepisów uchwały nr 20 Rady Ministrów z dnia 18 lutego 2014 r. w sprawie zaleceń ujednolicenia terminów wejścia w życie niektórych aktów normatywnych (M. P. poz. 205). Jednocześnie należy wskazać, że nie ma możliwości podjęcia alternatywnych w stosunku do ustawy środków umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu. 13