Danton reż. Andrzej Wajda
|
|
- Seweryna Kozłowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Danton reż. Andrzej Wajda MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Informacje o filmie. (str. 2) 2. Scenariusz lekcji języka polskiego. (str. 5) Temat: W teatrze rewolucji za którą warto oddać życie dramaty bohaterów filmu Andrzeja Wajdy Danton. Wymiar historyczny i filmowy postaci Dantona i Robespierre a - dwugłos polonisty i historyka. 3. Załącznik. (str. 11) stowarzyszenie nowe horyzonty zamenhofa 1, warszawa, tel , fax ,
2 INFORMACJE O FILMIE NOTA O FILMIE Scenariusz: Jean-Claude Carriére (na podstawie sztuki Sprawa Dantona Stanisławy Przybyszewskiej). Zdjęcia: Igor Luther. Muzyka: Jean Prodromides. Scenografia: Allan Starski. Kostiumy: Anne de Laugardière, Wiesława Starska. Montaż: Halina Prugar-Ketling. Konsultacja historyczna: prof. Jan Baszkiewicz, prof. Stefan Meller. Aktorzy: Gérard Depardieu (Danton), Wojciech Pszoniak (Robespierre), Anne Alvaro (Eléonore Duplay), Rolande Blanche (Lacroix), Patrice Chéreau (Camille Desmoulins), Emmanuelle Debever (Louison Danton), Krzysztof Globisz (Amar), Roland Guttman (Herman), Gérard Hardy (Tallien), Tadeusz Huk (Couthon), Marian Kociniak (Lindet), Marek Kondrat (Barère de Vieuzac), Bogusław Linda (Saint-Just), Andrzej Seweryn (Bourdon), Angela Winkler (Lucile Desmoulins), Serge Merlin (Philippeaux), Leonard Piestraszak (Carnot), Jerzy Trela (Billaud-Varenne), Franciszek Starowiejski (David), Jacques Villeret (Westermann), Czesław Wołłejko (Vadier). Produkcja: Gaumont, Les Films du Losange, Zespół Filmowy X, Francja Polska Premiera: w Paryżu, w Warszawie. Czas trwania: 136 NAJWAŻNIEJSZE NAGRODY - Nagroda im. Louis Delluca za najlepszy film francuski 1982 roku. - César 83 za reżyserię dla Andrzeja Wajdy. NOTA O REŻYSERZE Andrzej Wajda, legenda polskiego kina i czołowy twórca Polskiej Szkoły Filmowej, urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. Jego ojciec był wojskowym (zginął w Katyniu). Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a następnie reżyserię w łódzkiej filmówce, którą ukończył w 1953 roku. Dzięki poparciu Aleksandra Forda, którego był asystentem, zadebiutował w 1955 roku filmem Pokolenie. Zajmował się także reżyserią teatralną w latach był reżyserem w Teatrze Starym w Krakowie, a w pełnił funkcję dyrektora warszawskiego Teatru Powszechnego. Od 1972 do 1983 roku kierował Zespołem Filmowym X. Od 1977 r. jest honorowym członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a od 1981 do 1989 był członkiem komitetu doradczego Solidarności przy Lechu Wałęsie. W 1989 roku został senatorem (do 1991), od 1992 do 1994 wchodził w skład prezydenckiej Rady Kultury. Jest fundatorem krakowskiego Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha oraz założycielem Mistrzowskiej Szkoły Filmowej Andrzeja Wajdy. Laureat wielu odznaczeń państwowych, doktoratów honoris causa oraz nagród filmowych, w tym Oscara (2000) za całokształt twórczości. 2
3 WYBRANA FILMOGRAFIA 1957 Kanał 1958 Popiół i diament 1965 Popioły 1969 Wszystko na sprzedaż 1970 Brzezina 1970 Krajobraz po bitwie 1973 Wesele 1975 Ziemia obiecana 1976 Człowiek z marmuru 1978 Bez znieczulenia 1979 Panny z Wilka 1981 Człowiek z żelaza 1983 Danton 1999 Pan Tadeusz 2002 Zemsta 2007 Katyń 2009 Tatarak O FILMIE Andrzej Wajda stwierdził, że praca nad Dantonem była niezapomnianą przygodą. Po raz pierwszy z tekstem dramatu Stanisławy Przybyszewskiej Wajda zetknął się w 1975 roku w Warszawie w Teatrze Powszechnym. Za namową żony Krystyny Zachwatowicz wystawił wtedy sztukę z Wojciechem Pszoniakiem w roli Robespierre a. Przedstawienie było olbrzymim sukcesem (utrzymało się w repertuarze aż pięć sezonów). Mimo, że Wajda planował zrobienie filmu o Dantonie, to jednak dopiero gdy zobaczył w teatrze Les Amandiers w Nanterre pod Paryżem Gérarda Depardieu, uznał, że ten projekt ma szansę powodzenia. Wcześniej twórca Popiołu i diamentu bał się dwóch spraw. Po pierwsze, należało znaleźć pomysł na zamianę teatralnego pierwowzoru na język kina (pomógł w tym jako twórca scenariusza Jean-Claude Carriére słynny scenarzysta filmów Luisa Buñuela). Po drugie, większość filmów kręconych przez niego poza Polską okazywała się często artystyczną porażką. Gérard Depardieu miał być gwarancją dla Wajdy i jego francuskich producentów artystycznego i finansowego powodzenia projektu. Zdjęcia do filmu pierwotnie miały powstać w Polsce, ale po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 stało się to niemożliwe. We Francji Wajda wpadł na genialny pomysł by aktorów podzielić na dwie grupy: Dantona (aktorzy francuscy) i Robespierre a (aktorzy polscy). Było to możliwe, ponieważ w sztuce Przybyszewskiej tylko raz dochodzi do wspólnej sceny tych dwóch przywódców zarówno wcześniej, jak i później obracają się we własnym kręgu zwolenników. Zaczynając pracę od scen z grupą Robespierre a, reżyser dał możliwość aktorom francuskim na przyjrzenie się jego sposobowi pracy na planie. Przyniosło to wspaniały efekt, w połączeniu z historycznymi lokalizacjami filmu (ulice, wnętrza) w Paryżu oraz dwoma filarami dzieła, niezawodną parą Depardieu-Pszoniak. Ponadto uzyskano na ekranie iście wybuchową mieszankę zgodnie z założeniami Wajdy: Zawsze interesował mnie przekład z języka literackiego na język ściśle filmowy bezpośredni, uderzający nowością zestawień obrazowych, niosący ze sobą symbolikę jawną lub ukrytą. Język, w którym opowiadanie zawarte w jednym nawet obrazie, działającym jak pocisk. Zmysły cieszą się obrazem, ale z niego wybuchają elementy atakujące wyobraźnię, uczucia, myśli. Akcja filmu skupia się wokół wydarzeń związanych z powrotem Georgesa Dantona do Paryża: aresztowania w nocy z 30 na 31 marca 1794 roku, sfingowanego przez jego przeciwników politycznych procesu i śmierci Dantona na gilotynie 5 kwietnia. Gilotyna, krwawy symbol Rewolucji 3
4 Francuskiej, to pierwsza rzecz, którą Danton widzi przyjeżdżając do stolicy, gdzie zgodnie z jego własnym powiedzeniem rewolucja, jak Saturn, pożera własne dzieci. Danton, zanim został pożarty przez rewolucję, okazał się wyjątkowo sprawnym politykiem kierującym się francuską racją stanu patriotą i działaczem, a nie gabinetowym teoretykiem. Przy tym równocześnie był żądnym władzy i pieniędzy cynicznym demagogiem manipulującym tłumami, zarówna dla korzyści własnej, jak i republiki. Jak podkreśla Andrzej Wajda: Nie jestem, jak wiecie, historykiem; ani nawet, kimś, kto mógłby się uważać za autora tzw. filmów historycznych. ( ) nie starałem się ewokować minionych epok, nie tworzyłem na ekranie wielkich, historycznych postaci, nie opowiadałem o bitwach, o sztabach, o gabinetowych postaciach, o wielkiej polityce o tym wszystkim, co łączy się w naszej wyobraźni z historią. Przeciwnie. Opowiadałem zawsze o zwykłych ludziach, o tym, co im się zdarzyło, co się działo między nimi Tyle tylko, że zwykli ludzie byli zawsze w historię wpleceni. Zgodnie z powyższą opinią należy pamiętać, że film posiada drugie dno. Pod płaszczem wydarzeń historycznych Wajda pokazuje komunistyczną Polskę i frakcyjne walki wewnątrz PZPR, gdzie żądza władzy i wiara w słuszność politycznych racji jest skrywana pod płaszczykiem demokratycznych frazesów w czasach tzw. rewolucji Solidarności. Dlatego też Wajda przywiózł do Polski Gérarda Depardieu, by ten zobaczył i poczuł prawdziwą rewolucję. Kiedy patrzę na Dantona z perspektywy lat napisał reżyser widzę wyraźnie, że moim zamiarem nie była ideologia. Chciałem stworzyć na ekranie portret rewolucji. Stąd nawiązanie do moich obserwacji w krytycznych dniach przed wprowadzeniem stanu wojennego. Francuska krytyka doceniła piękno filmu i warsztat reżyserski Wajdy, ale zgodnie z zasadą mówiącą, że żaden obcy nie będzie nam pokazywał, co mamy sądzić na temat własnej historii, stwierdziła, że Danton przekazuje spojrzenie i wizję osoby z zewnątrz i jest bardziej polski niż francuski. 4
5 SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO Opracowała: Małgorzata Wiśniewska Temat: W teatrze rewolucji za którą warto oddać życie dramaty bohaterów filmu Andrzeja Wajdy Danton. Wymiar historyczny i filmowy postaci Dantona i Robespierre a - dwugłos polonisty i historyka. CELE LEKCJI Po lekcji uczeń powinien: umieć analizować i interpretować dzieło filmowe w kontekście historycznym i współczesnym; charakteryzować bohaterów dzieła i ich postawy; formułować ich racje polityczne; rozumieć historyczne tło konfliktu Dantona i Robespierre a oraz ich zwolenników; umieć funkcjonalnie wykorzystywać zasoby internetu. METODY I FORMY PRACY samodzielne korzystanie z internetu, wyszukiwanie informacji i tworzenie notatek; wypełnianie kart obserwacji filmu (załącznik 1); Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela - wraz z pracą domową (załącznik 2); praca z filmem; prezentacja; rozmowa kierowana; dyskusja problemowa. ŚRODKI DYDAKTYCZNE Danton, reż. Andrzej Wajda, Polska, Francja 1982; PROPOZYCJA BIBLIOGRAFII Bronisław Baczko, Jak wyjść z Terroru, przeł. Wiktor Dłuski, Słowo/Obraz Terytoria 2005; Adam Michnik, Rewolucja i skandal zła Gazeta Wyborcza z dn POJĘCIA KLUCZOWE Rewolucja francuska Danton Robespierre Konwent Narodowy Komitet Ocalenia Publicznego Komitet Bezpieczeństwa Powszechnego Trybunał Rewolucyjny CZAS 5
6 2 lekcje (język polski, historia) PRZEBIEG LEKCJI Przed projekcją rozdajemy uczniom karty obserwacji filmu, prosząc o pisemną odpowiedź w domu na pierwsze pytanie, oraz przygotowanie się do rozmowy o filmie w klasie: Oto propozycja notatki domowej: Georges Jacques Danton ( ) adwokat, znakomity mówca, członek Konwentu, od stycznia 1790 członek Komuny Paryskiej, od 1791 działacz i przywódca klubu kordelierów. Wiosną 1792 należał do zwolenników wojny. Od 11 sierpnia do 11 października minister sprawiedliwości w Tymczasowej Radzie Wykonawczej, latem i jesienią faktyczny szef rządu. Do legendy przeszły jego słowa wypowiedziane 2 września w przeddzień wybuchu I wojny koalicyjnej: "Do zwycięstwa trzeba nam odwagi, odwagi i jeszcze raz odwagi". W Konwencie, gdzie zajmował się głównie obroną narodową i polityką zagraniczną, zasiadał na ławach "góry". Niezwykle popularny wśród szerokich mas ludowych, był inspiratorem zarówno ataku na Bastylię, jak i szturmu na Tuileries (10 sierpnia 1792), stąd nazywanym Bohaterem Dziesiątego Sierpnia - aczkolwiek w żadnym z tych wydarzeń nie brał bezpośredniego udziału. Głosował za karą śmierci dla Ludwika XVI. W konflikcie pomiędzy radykalnym góralami (jakobini i kordelierzy) i umiarkowanymi żyrondystami odegrał dość dwuznaczną rolę. Wprawdzie obok Robespierre'a i Marata uważany był za najważniejszego przywódcę radykałów, to jednak do końca próbował skleić porozumienie pomiędzy dwiema grupami członków Konwentu. Od kwietnia do lipca 1793 kierował - bez specjalnych osiągnięć - Komitetem Ocalenia Publicznego. Wysunął propozycję wytyczenia naturalnych granic Francji, starał się rozbić koalicję przez zawieranie odrębnych traktatów pokojowych i prowadził tajne rokowania w Berlinie, Londynie i Turynie. Początkowo, jako inicjator powstania Trybunału Rewolucyjnego, zwalczał kontrrewolucję i "wściekłych". Potem, będąc przywódcą umiarkowanej frakcji jakobinów, atakował też (od grudnia 1793) robespierrystów i ich politykę terroru. Jego ataki przeciw kontrrewolucji nie przeszkadzały mu jednak kontaktować się z jej przedstawicielami. Był zwolennikiem polityki pobłażliwości i zgody narodowej, korzystnej dla nowej burżuazji, wzbogaconej m.in. na wykupie dóbr narodowych (sam Danton również dorobił się majątku). Na przełomie 1793 i 1794 stanął na czele własnej frakcji dantonistów, zwanych "pobłażliwymi", zaczął dostrzegać zgubne skutki rewolucji, którą sam wywołał. W czasach terroru jakobińskiego poróżniony z Robespierrem (między innymi z powodu nieobyczajnego trybu życia Dantona i jego poglądów na robienie pieniędzy przez rewolucyjnych wodzów), został oskarżony o spisek przeciw rządowi i zdradę kraju, postawiony przed trybunałem Rewolucyjnym (2-5 kwietnia 1794), skazany na śmierć i zgilotynowany, mimo znakomitej obrony. Maximilien Marie Isidore de Robespierre ( ) starannie wykształcony, adwokat i mówca, członek Stanów Generalnych i Konstytuanty. Niepopularny wśród burżuazji, stawał się powoli idolem rewolucyjnego ludu paryskiego. Stało się to szczególnie widoczne, gdy powstał Klub Jakobinów, ugrupowanie radykalne i otwarte na lewicowe poglądy. Robespierre od początku był w nim jedną z kluczowych postaci. Do popularności Robespierre'a wśród najbiedniejszych przyczyniał się też fakt, iż polityk ten żył niezwykle skromnie, wynajmując pokój od członka klubu jakobinów, stolarza Duplaya. W okresie działania Legislatywy ( ) Robespierre pozostawał aktywnym działaczem klubu jakobinów, choć znajdował się poza parlamentem. Po obaleniu monarchii 10 sierpnia 1792, które przyjął z entuzjazmem, został wybrany członkiem Konwentu Narodowego. Uczestnictwo w jego pracach zaczął od ważnego udziału w procesie króla, za którego skazaniem na śmierć wygłosił wielką mowę. Brał czynny udział w parlamentarnej walce radykalnej góry (jakobini i kordelierzy) z umiarkowaną Żyrondą i walnie przyczynił się do pokonania tej ostatniej w czerwcu W następnym miesiącu wszedł do Komitetu Ocalenia Publicznego i szybko stał się jego wiodącą postacią. Wprowadził radykalne reformy społeczne, a także wyciągnął rewolucyjną Francję z kryzysu. Zwalczał opozycyjne frakcje Dantona oraz hebertystów za pomocą terroru - kazał ich ściąć po z góry ustawionym procesie przed Trybunałem Rewolucyjnym. Był współautorem konstytucji jakobińskiej, najbardziej demokratycznej konstytucji czasów nowożytnych (gwarantującej m.in. głosowanie powszechne), która jednak ze względu na sytuację w państwie (wojna, ponadto powstania kontrrewolucyjne na prowincji) nigdy nie weszła w życie. Reformy Robespierre a spowodowały wzmocnienie Francji, która zajęła obszary Belgii i Holandii. Z koalicji antyfrancuskiej wycofały się Prusy i Hiszpania. Stłumiono także krwawo powstania monarchistów w Tulonie i Marsylii. Jako deista czynił starania na rzecz wprowadzenia we Francji kultu Istoty Najwyższej jako obowiązującej religii. Wbrew temu, co się dość powszechnie uważa, Robespierre nie był inicjatorem Wielkiego Terroru w czerwcu i lipcu Cieszył się opinią człowieka niezwykle skromnego i nieprzekupnego. Kierował niepodzielnie polityką Francji do lipca 1794, gdy został obalony przez Konwent Narodowy i bez sądu zgilotynowany dzień po przewrocie 9 thermidora czyli 27 lipca 1794 roku. Do dziś postać ta budzi strach. W Paryżu nie ma ani placu, ani nawet swojej ulicy. 6
7 1. Jakie wydarzenia historyczne składają się na fabułę dzieła Wajdy i jaki otrzymują kompozycyjny kształt? rozmowa kierowana, na podstawie notatek w karcie pracy: Akcja filmu rozpoczyna się wiosną 1794 roku i koncentruje się wokół konfliktu Dantona z Robespierrem, narastającego po powrocie tego pierwszego do Paryża, a poprzedzonego prasowymi atakami Vieux Cordelier na wzrastający terror robespierrystów. Danton - ulubieniec ludu i ulicy zdobywa poparcie Konwentu i staje się niebezpieczny dla rządu, dlatego członkowie Komitetu Ocalenia Publicznego domagają się zgilotynowania Dantona i jego sojuszników, przeprowadzają rewizję i zamykają drukarnię Desmoulinsa, wreszcie - naciskają na swego przywódcę, który ( w tym momencie) kategorycznie nie zgadza się na aresztowanie Dantona. Proponuje swemu adwersarzowi spotkanie, chce namówić go do przejścia na stronę Komitetów. Danton odmawia, wzbrania się przed eskalacją terroru, czuje się silny i pewny swych racji. Tym samym wydaje na siebie wyrok. Robespierre próbuje jeszcze uratować Camille a Desmoulinsa. Ostrzega go przed interesownością i nieuczciwością Dantona. Camille jednak stoi przy swym przywódcy, mimo że naraża w ten sposób nie tylko siebie, ale i swą rodzinę. Zapada decyzja o natychmiastowym aresztowaniu dantonistów Robespierre chce uderzyć znienacka i zaaranżować błyskawiczny proces przed Trybunałem Rewolucyjnym. Aby upokorzyć rywala, razem z nim na ławie oskarżonych umieszcza pospolitych przestępców. Odrzuca żądania przeprowadzenia wstępnych przesłuchań, zręcznie argumentując swoją decyzję zasadą równością wszystkich obywateli wobec prawa. Uwięziony Danton ma jeszcze nadzieję na powołanie świadków obrony, ale ciężar stawianych zarzutów (korupcja, sprzedajność, zdrada) oraz zastraszenie zwolenników Dantona, będących jeszcze na wolności, przesądzają o wyniku procesu. Danton ostatecznie broni się sam, wygłaszając płomienne przemowy przeciwko niszczeniu ideałów rewolucji za pomocą siły i przemocy. Na salę Trybunału wkraczają żołnierze. Zapadają wyroki śmierci, wykonane natychmiast na placu Rewolucji. Końcowe ujęcia pokazują chorego Robespierre a, który ma poczucie ideowej i politycznej przegranej. Film otwiera i zamyka scena recytacji Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela przez braciszka Eleonory (klamra kompozycyjna), co stanowić może bolesny i ironiczny zarazem komentarz do przedstawionych wydarzeń, które zaprzeczają szczytnym ideom Deklaracji, pokazując gwałcenie praw i swobód jednostki w imię dobra rewolucji. Wnioski: Obraz Wajdy odtwarza tylko kilka dni rewolucji francuskiej, uwypukla intrygi gabinetowe i osobiste rywalizacje czołowych polityków, ukazanych na zasadzie silnego kontrastu, zderza dwa różne charaktery i dwie wrażliwości, konfrontuje w ostrym politycznych dyskursie racje obu stron. 2. Po nakreśleniu tła historycznego, przystępujemy do prezentacji postaci, analizy ich postaw i racji (dyskusja problemowa, z odniesieniem do scen z filmu, kierowana przez nauczyciela): Danton (Gerard Depardieu) ciężki, zwalisty, potężnie zbudowany, jowialny i dobroduszny, smakosz i sybaryta (wykwintna uczta przygotowana na cześć Robespierre a), kobieciarz (scena z paryskimi prostytutkami), człowiek cieszący się miłością i poparciem ludu oraz burżuazji typ trybuna ludu, mający gest i fantazję (scena, kiedy kładzie głowę na piersi Robespierre a, mówiąc To ty będziesz ją musiał ściąć / scena zrzucenia ze stołu kosztownej zastawy wraz z potrawami, i to w czasie, gdy Paryż głoduje). Do końca broni swych racji w sposób żarliwy i żywiołowy (mowa przez Trybunałem), trafnie rozpoznaje mechanizmy rewolucji, których pada ofiarą: Rewolucja, jak Saturn, pożera własne dzieci, nie żałuje niczego, nie chce się ratować, opuszczając Paryż: Życie miałem krótkie, ale piękne. Nie żałuję niczego, ma poczucie godności i honoru, co nie przeszkadzało mu w dorobieniu się majątku na rewolucji, jednocześnie przyjmuje postawę romantyczną - czuje się wielką, nieśmiertelną jednostką: Ja to lud, broniącą interesów ludu, praw i wolności obywatelskich, idącą godnie na śmierć - w drodze na szafot prosi kata: Nie zapomnij pokazać im mojej głowy warta jest tego. Racje Dantona: obrona wolności, prawdy i demokracji; atak na terror i wszechwładzę policji; realizm i pragmatyzm; dążenie do zgody i kompromisu ze strony obu frakcji. 7
8 Robespierre (Wojciech Pszoniak): przeciwieństwo Dantona niski (musi wspinać się na palce, stojąc na trybunie), drobny, chuderlawy i chorowity (jest po długiej chorobie), typ asteniczny, kostyczny, asceta (skromne mieszkanie, odmowa ucztowania z Dantonem) i samotnik, nieprzystępny i pogardzający ludem (a może bojący się motłochu? - wymowna scena obserwacji ulicy i Dantona z góry, z okien gabinetu), stroni od kobiet, rozrywek i hałasu rewolucji, polityk gabinetowy, skupiony i skoncentrowany na obmyślaniu politycznej taktyki i strategii walki, typ mózgowca, fanatyka idei, demagoga i doktrynera. Racje Robespierre a: zmieniają się, są podyktowane jego taktyką, polityczną grą: początkowo nie godzi się na aresztowanie Dantona, gdyż obawia się wybuchu kontrrewolucji, próbuje zatem grać na zwłokę, używa perswazji, proponuje Dantonowi spotkanie: Mogę poniżyć się dla dobra kraju / Dobro kraju wymaga od nas nikczemności, chce zgody, ale na własnych warunkach (w myśl zasady: kto nie jest z nami, ten jest przeciw nam ), gdy przeciwnik odmawia, przechodzi do ataku; nienawidzi korupcji i bogacenia się uważa to za zdradę ideałów rewolucji, jest rzecznikiem dobra publicznego (wiele razy się na nie powołuje), porządku, czystości idei i bezinteresowności rewolucjonistów, co prowadzi go do dyktatury i terroru, które zaprowadza w imię ładu państwa. Wajda czyni go postacią złożoną, niemal tragiczną (szekspirowską?), uczłowieczając go w dwóch sytuacjach: gdy próbuje pomóc Camille owi i jego bliskim, oraz w finale, gdy ma poczucie przegranej sprawy rewolucji. Formułujemy wnioski: w dziele Wajdy przegrani są wszyscy, co podkreśla klamra filmu. Obie strony konfliktu odeszły od założeń rewolucji, pogrążając się w walkach o władzę. 3. Omówienie dzieła zamykamy refleksjami polonisty i historyka nad prawdą czasu i prawdą ekranu. P: Historycy postawili twórcy zarzut swobodnego interpretowania wydarzeń historycznych w filmie lub wręcz pominięcia niektórych faktów jakie jest Twoje stanowisko w tej kwestii? H: W filmie Wajdy brakuje szerszego kontekstu społecznego i międzynarodowego. Autor skupił się na rysie dwóch postaci, tyle że nie jest to ich konflikt prywatny; ani Paryż we Francji, ani Francja w Europie nie są samotnymi wyspami. Trwający bunt ludowy w Wandei od 1793 roku, będący silną, katolicką kontrrewolucją i trwająca wojna Francji z coraz mocniejszą koalicją w obronie rewolucji, stanowią dużą presję na decyzje Robespierra i tym samym Dantona. Film dość dobrze pokazuje dwóch przeciwników, oddaje ich racje, ale nie ma w nim pełnego spektrum historycznych powiązań. Zresztą rewolucja francuska to jedno z najbardziej złożonych i skomplikowanych wydarzeń w historii Europy, trudno byłoby to pokazać komplementarnie. P: Czy Danton rzeczywiście przygotowywał spisek w celu obalenia Robespierre a i jego zwolenników? A jeśli tak jaka była wartość dowodów przeciwko niemu? H: Georges Danton czując poparcie ludu, jako główny aktor w spektaklu obalania Ludwika XVI i jako twórca Trybunału Rewolucyjnego mógł podjąć próbę obalenia Robespierra. Na wiosnę 1794 roku zaczął konstruować spisek, ale bardziej był skłonny dogadać się z Robespierrem, mającym władzę w Komitetach. Szybko pętla na jego szyi zaczęła się zaciskać, a raczej zaczął czuć zimno ostrza gilotyny na swoim karku. Jakiekolwiek dowody winy lub ich brak przed Trybunałem Rewolucyjnym nie miały żadnego znaczenia. Zazwyczaj, nie tylko w przypadku Dantona, głównym obciążeniem były zeznania świadków, które można było wymusić lub kupić. Przypominam, że jesteśmy w dobie terroru jakobińskiego, kiedy krew leje się codziennie ulicami Paryża, a gilotyna ścina na równi głowy plebsu i burżuazji. P: Jaka była rola prasy ( wolnej prasy?) w czasie rewolucji (w kontekście zamknięcia dziennika: Le Vieux Cordelier ): H: Rewolucja francuska zapoczątkowuje wiele zmian obyczajowych w Europie. Jedną z nich jest nadanie prasie szczególnego znaczenia. Gazety przed rewolucją przeznaczone były dla 8
9 bardzo wąskiej grupy mieszkańców miast, którzy potrafili czytać, czyli wywodzili się z bogatych rodzin szlacheckich lub burżuazyjnych. Rewolucja bezpośrednio nie powoduje, że wzrasta liczba osób umiejących czytać, ale przyspiesza (umożliwia) awans społeczny, w wyniku którego ludzie chcą wiedzieć, co się wokół nich dzieje, więc sięgają po gazety. Pod koniec XVIII wieku i w XIX jest to jedyne medium, jedyne powszechne i dość tanie źródło informacji, które szybko staje się narzędziem politycznym. Kiedy kluczowe wydarzenia, decyzje dotyczące wielu ludzi podejmowane są z dnia na dzień, kolejne wydania dzienników wraz z komentarzami były skuteczną formą nacisku. Czytelnicy, zwłaszcza ludzie prości, nie mają własnych poglądów, przyjmują to, co jest napisane, za prawdę jedyną i ostateczną. Dlatego otwieranie bądź zamykanie jakichś redakcji, które szybko stały się prawicowe lub lewicowe, było najczęściej inspirowane z góry, przez polityków, a nie przez finansistów. P: Jakie były stosunki/ relacje między Komitetami a Konwentem? H: Komitet Ocalenia Publicznego i Komitet Bezpieczeństwa Powszechnego były formalnie podległe Konwentowi Narodowemu. Konwent powstał we wrześniu 1792 roku, jest pierwszym zgromadzeniem Republiki Francuskiej. Komitety powstałe w 1793 były władzą wykonawczą, rękami Konwentu, mającymi zapewnić spokój i bezpieczeństwo. Robespierre był twórcą Komitetów, on i inni jakobini mieli duży wpływ na decyzje Komitetów, większy niż wśród 750 członków Konwentu. P: Czy hasło: Komitety to dyktatura znajduje potwierdzenie w faktach? H: Tak, Komitety wykonywały polecenia jakobinów. Trybunał Rewolucyjny powołany przez Konwent jako najwyższy sąd, wykonywał polecenia Komitetów. Wydawał tylko dwa rodzaje wyroków: uniewinniający i karę śmierci przez ścięcie. Od wyroków Trybunału nie było odwołania. P: Jak współczesna historiografia ocenia terror Robespierre a? W filmie wypowiada on znaczące kwestie: Terror jest wyrazem rozpaczy / Dobro kraju wymaga od nas nikczemności to przejawy cynizmu i wyrachowania czy wyraz tragizmu położenia, w jakim znalazła się rewolucja? H: Robespierre był motorem rewolucji o sile nie porównywalnej z nikim innym. Z pewnością był wyrachowany i cyniczny. Wierzył w czystość rewolucji. Dziś w historiografii jest symbolem rewolucji razem z gilotyną. Upraszczając: Robespierre = gilotyna. Nie kojarzy się go z pozytywnymi zdobyczami rewolucji takimi jak choćby pierwsze w Europie spisane prawa człowieka. Postępowanie Robespierr a jest wyrazem nakręcającej się spirali terroru. Walki dobrej rewolucji ze złą rewolucją. Historia pokazała, że jeśli tylko rewolucja posługuje się przemocą, ostatecznie nie może skończyć się dobrze. Robespierre zaczął mieć przekonanie (pewność?) o tragicznym położeniu rewolucji i swoim własnym w dniu ścięcia Dantona. Wtedy mógł przyznać rację Dantonowi, który mówił Rewolucja, jak Saturn, pożera własne dzieci. P: Danton a sprawa polska. Czy spór między dantonistami a robespierrystami obrazuje wewnętrzny rozłam w Solidarności? H: Spór między zwolennikami Robespierr a, zaciekłego rewolucjonisty-biurokraty, który zdaje się nie widzieć zmieniającej się sytuacji społecznej w kraju, zmęczenia rewolucją i terrorem, a zwolennikami Dantona, bohatera rewolucji równemu zaangażowaniem Robespierrowi, ale mniej radykalnego, zwracającego uwagę na opinię ludu ( zarówno mieszkańców Paryża jak i ludu prowincjonalnej Francji) jest typową sytuacją dzielenia łupów między dwie frakcje i to jeszcze w trakcie dokonywanego dzieła, na gorąco, czyli w trakcie trwania rewolucji, ale już po obaleniu monarchii i ścięciu znienawidzonego króla. Wydarzenia w Polsce po 1989 roku, kiedy dokonywał się wyraźny rozłam wśród twórców Solidarności, kiedy ogłoszona została tzw. wojna na górze po wygranych wyborach prezydenckich 1990 roku przez Lecha Wałęsę ( Solidarność bierze wszystko takie były nagłówki gazet, w porównaniu do roku 9
10 1989 Wasz prezydent, nasz premier - pisała Gazeta Wyborcza ) można zrozumieć tylko przywołując porozumienia sierpniowe z 1980 roku, następujący potem stan wojenny, a to wszystko nie zdarzyłoby się bez postania Komitetu Obrony Robotników po wystąpieniach 1976 roku. Są to wydarzenia w swoim charakterze rewolucyjne, ale dużo bardziej rozciągnięte w czasie i mniej gwałtowne niż rewolucja we Francji, która działa się na ostrzu noża dosłownie i w przenośni, w czasie wojny z koalicją antyfrancuską, w ciągu kilku lat. Rozłam Solidarności jest efektem rewolucji bezkrwawej i zdecydowanie bardziej wewnętrznej niż europejskiej, mimo że za Polską w 1989 roku poszły inne kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Sporem analogicznym do tego między dantonistami i robespierrystami może być narastający w 1917 roku konflikt między bolszewikami a mienszewikami w Rosji, wywodzącymi się z tej samej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej Rosji, która dokonała rewolucji 1905 roku poważnie podkopując i tak już słaby autorytet władzy carskiej. Choć i tu analogia nie jest całkowita, zwycięzca w sporze Robespierre, czyli Lenin rychło nie podziela losów swego adwersarza Dantona, którym można nazwać Aleksandra Kiereńskiego po obaleniu Mikołaja II. 4. Praca domowa: Zinterpretuj scenę z malarzem Jacquesem Louisem Davidem, kiedy Robespierre żąda od artysty usunięcia z obrazu postaci jego przeciwnika politycznego, Fabre a jaka jest wymowa tej sceny? Co mówi o relacjach między rewolucją a sztuką? 10
11 Załącznik Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1789 roku. Przedstawiciele ludu francuskiego, ukonstytuowani w Zgromadzeniu Narodowym, zważywszy, że nieświadomość, zapomnienie, albo pogarda praw człowieka są jedynymi przyczynami nieszczęść narodu oraz korupcji rządu, postanowili w uroczystej Deklaracji wyłożyć przyrodzone, nieusuwalne i święte prawa człowieka, w tym celu, aby Deklaracja ta zawsze obowiązująca wszystkich członków społeczności ustawicznie im przypominała ich prawa i obowiązki [ ] Zgromadzenie Narodowe uznaje i ogłasza następujące prawa człowieka i obywatela: Art. I. Art. II. Art. III. Art. IV. Art. V. Art. VI. Art. VII. Art. VIII. Art. IX. Art. X. Ludzie rodzą się i pozostają wolnymi i równymi w prawach. Podstawą różnic społecznych może być tylko wzgląd na pożytek ogółu. Celem wszelkiego zrzeszenia politycznego jest utrzymanie przyrodzonych i niezbywalnych praw człowieka. Prawa te to: wolność, własność, bezpieczeństwo i opór przeciw uciskowi. Źródło wszelkiej władzy zasadniczo tkwi w narodzie. Żadne ciało, żadna jednostka nie może sprawować władzy, która by wyraźnie od narodu nie pochodziła. Wolność polega na tym, że wolno każdemu czynić wszystko, co tylko nie jest ze szkodą drugiego, korzystanie zatem z przyrodzonych praw każdego człowieka nie napotyka innych granic, jak te, które zapewniają korzystanie z tych samych praw innych członków społeczeństwa. Granice te mogą być zakreślone tylko drogą ustawy. Ustawa ma prawo zakazywać tylko tego, co jest szkodliwe dla społeczeństwa. To, czego ustawa nie zakazuje, nie może być wzbronione i nikt nie może być zmuszonym do czynienia tego, czego ustawa nie nakazuje. Ustawa jest wyrazem woli ogółu. Wszyscy obywatele mają prawo współdziałać osobiście lub przez swych przedstawicieli w tworzeniu ustaw. Prawo musi być jednakie dla wszystkich zarówno gdy chroni, jak też gdy karze. Wszyscy obywatele są równi w jego obliczu, wszyscy w równej mierze mają dostęp do wszystkich dostojeństw, stanowisk i urzędów publicznych, wedle swego uzdolnienia i bez żadnych innych preferencji, prócz ich osobistych zasług i zdolności. Nikt nie może być oskarżonym, aresztowanym ani więzionym, poza wypadkami określonymi ściśle przez ustawę i z zachowaniem form przez nią przepisanych. Ktokolwiek będzie zabiegał o wydanie zarządzeń samowolnych, sam je wydawał, wykonywał lub ich wykonanie nakazywał, winien być karany; każdy jednak obywatel, wezwany czy ujęty w imię prawa obowiązany jest do natychmiastowego posłuszeństwa i staje się winnym w razie oporu. Ustawa winna przepisywać jedynie kary ścisłe i oczywiście konieczne, nikt też nie może być karany inaczej, jak na mocy ustawy uchwalonej i publicznie w sposób ustawą przepisany przed popełnieniem przestępstwa ogłoszonej. Ponieważ każdy aż do orzeczenia jego winy uważanym być musi za niewinnego, przeto, o ile zachodzi konieczność uwięzienia go, wszelkie środki, nie będące nieodzownymi do zabezpieczenia jego osoby, muszą być surowo ustawą wzbronione. Nikt nie powinien być niepokojony z powodu swych przekonań, nawet religijnych, byleby tylko ich objawianie nie zakłócało ustawą zakreślonego porządku publicznego. 11
12 Art. XI. Art. XII. Art. XIII. Art. XIV. Art. XV. Art. XVI. Art. XVII. Wolna wymiana myśli i poglądów jest jednym z najcenniejszych praw człowieka; każdemu obywatelowi zatem wolno przemawiać, pisać i drukować swobodnie z zastrzeżeniem, że za nadużycie tej wolności odpowiadać będzie w wypadkach, przewidzianych przez ustawę. Zabezpieczenie praw człowieka i obywatela stwarza potrzebę władzy publicznej (aparatu przymusu), władza ta zatem jest ustanowioną ku pożytkowi ogółu, nie zaś dla korzyści osobistej tych, którym została powierzona. Celem utrzymania władzy publicznej i ponoszenia wydatków na administrację niezbędnym jest podatek powszechny; musi być on równo rozdzielony między wszystkich obywateli w miarę ich środków. Wszyscy obywatele mają prawo bezpośrednio lub przez swych przedstawicieli stwierdzać zachodzącą potrzebę podatku powszechnego, swobodnie zezwalać nań, jako też określać jego wysokość, wymiar, sposób ściągania oraz czas trwania. Społeczeństwo ma prawo żądać od każdego urzędnika publicznego zdawania sprawy z jego czynności urzędowych. Społeczeństwo, w którym rękojmie praw człowieka nie są zabezpieczone ani podział władzy nie jest ustalony, nie ma Konstytucji. Ponieważ własność jest prawem nietykalnym i świętym, przeto nikt jej pozbawionym być nie może, wyjąwszy wypadki, gdy potrzeba ogółu, zgodnie z ustawą stwierdzona, niewątpliwie tego wymaga, a i to tylko pod warunkiem sprawiedliwego i uprzedniego odszkodowania. Pytania do tekstu: 1. Jakimi przymiotnikami autorzy określają prawa umieszczone w Deklaracji? Wyjaśnij znaczenie każdego z tych określeń w kontekście ustanawianych praw. 2. Jakie prawa i wolności przysługują człowiekowi w świetle tej Deklaracji? Jak te prawa mają się do sytuacji społecznej we Francji sprzed rewolucji? 3. Jak sytuuje się w świetle powyższych praw aparat państwowy względem obywatela? 4. Treść Deklaracji weszła w skład konstytucji 1791 roku i była zmieniana jeszcze dwukrotnie w 1793 i 1795 roku. Na podstawie wiedzy z lekcji bądź podręcznika oraz informacji zawartych w filmie A. Wajdy odpowiedz na pytanie: Jakie zmiany (których paragrafów, lub dopisanie nowych) w treści Deklaracji zaproponował(a)byś, adaptując ją do rządów jakobinów oraz za czasów Dyrektoriatu? 12
Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski
Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Idea
Bardziej szczegółowoDeklaracja praw człowieka i obywatela z roku (tłumaczenie) Tomasz Wysłobocki
Deklaracja praw człowieka i obywatela z roku 1793 (tłumaczenie) Tomasz Wysłobocki Cytowanie: Wysłobocki Tomasz (tłum.), Deklaracja praw człowieka i obywatela z roku 1793, Wrocław 2016. Nota bibliograficzna
Bardziej szczegółowoDroga Czytelniczko! Drogi Czytelniku!
Droga Czytelniczko! Drogi Czytelniku! Wraz z podręcznikiem oddajemy do twoich rąk zeszyt ćwiczeń. Zawarte są w nim różne polecenia i zadania. Powinny one pomóc ci zrozumieć zagadnienia omawiane w podręczniku
Bardziej szczegółowoPRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;
PRAWA DZIECKA "Nie ma dzieci - są ludzie..." - Janusz Korczak Każdy człowiek ma swoje prawa, normy, które go chronią i pozwalają funkcjonować w społeczeństwie, państwie. Prawa mamy również my - dzieci,
Bardziej szczegółowoPOLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej:
POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: Ania (23 l.) Gdybym tylko mogła, nie słuchałabym wiadomości o polityce. Nie interesuje mnie to
Bardziej szczegółowo2. Zdefiniuj pojęcie mitu. Na wybranych przykładach omów jego znaczenie i funkcjonowanie w kulturze.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Dawne i współczesne wzorce rodziny. Omawiając zagadnienie, zinterpretuj sposoby przedstawienia tego tematu w dziełach literackich różnych epok oraz w wybranych
Bardziej szczegółowoPolski alfabet według Wojciecha Wiszniewskiego Elementarz (1976) Opracowała: Anna Równy
Szkoła gimnazjalna JĘZYK POLSKI Scenariusz z wykorzystaniem nowych mediów i platformy Filmoteka Szkolna (45 min) Polski alfabet według Wojciecha Wiszniewskiego Elementarz (1976) Opracowała: Anna Równy
Bardziej szczegółowoKalendarz roku szkolnego 2013/2014
Kalendarz roku szkolnego 2013/2014 Termin Wydarzenie 2 września2013 r. Rozpoczęcie roku szkolnego 2i 3 stycznia 2013 r. Dzień wolny po odpracowaniu w dniu 14 i 28 września 2013r. Grudzień 2013 Próbne egzaminy
Bardziej szczegółowoTemat: Konstytucja marcowa i ustrój II Rzeczypospolitej
Temat: Konstytucja marcowa i ustrój II Rzeczypospolitej 1. Wybory do sejmu ustawodawczego (1919r.) 26 stycznia 1919 r. przeprowadzono wybory w dawnym Królestwie i Galicji Zachodnie, w czerwcu 1919 dołączyli
Bardziej szczegółowoOdrodzenie Państwa Polskiego w listopadzie 1918 roku. Teksty źródłowe
Odrodzenie Państwa Polskiego w listopadzie 1918 roku Teksty źródłowe Odezwa Rady Regencyjnej do Narodu Polskiego -11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna do Narodu Polskiego. Wobec grożącego niebezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoTemat: Sztuka to przede wszystkim myślenie ( ) reagowanie na problemy społeczności - Oni Artura Żmijewskiego. Opracowanie: Katarzyna Zabłocka
Temat: Sztuka to przede wszystkim myślenie ( ) reagowanie na problemy społeczności - Oni Artura Żmijewskiego. Opracowanie: Katarzyna Zabłocka Czas: 2 godz. lekcyjne (w tym projekcja filmu) Treści nauczania:
Bardziej szczegółowoPatyk się żeni reż. Martin Lund
Patyk się żeni reż. Martin Lund MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Co to jest scenografia i czego się dzięki niej dowiadujemy? stowarzyszenie nowe horyzonty
Bardziej szczegółowoRepublika Francuska. Rewolucja, jak Saturn, pożera własne dzieci Georges Danton
Republika Francuska Rewolucja, jak Saturn, pożera własne dzieci Georges Danton 1. Proklamowanie republiki Idee rewolucyjne dotarły do wielu państw; np. Niderlandy Płd. wystąpiły przeciw Habsburgom W wielu
Bardziej szczegółowoOpowieści nocy reż. Michel Ocelot
Opowieści nocy reż. Michel Ocelot 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Jak powstaje film? 2. Karta pracy. (str. 5) MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI SCENARIUSZ LEKCJI Opracowała: Paulina
Bardziej szczegółowoSzkoły imienia Jacka Kuronia
Jacek Jan Kuroń (ur. 3 marca 1934 we Lwowie, zm. 17 czerwca 2004 w Warszawie) polski polityk, jeden z przywódców opozycji w okresie PRL, historyk, działacz tzw. Czerwonego Harcerstwa, współzałożyciel KOR,
Bardziej szczegółowo5/12/2015 WŁADZA I POLITYKA WŁADZA I POLITYKA PAŃSTWO
WŁADZA I POLITYKA dr Agnieszka Kacprzak WŁADZA I POLITYKA WŁADZA zdolność jednostek lub grup do osiągania własnych celów lub realizowania własnych interesów, nawet wobec sprzeciwu innych POLITYKA środki
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ
PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ PODSTAWOWE ZASADY USTROJU W SYSTEMATYCE KONSTYTUCJI RP Pierwszy rozdział Konstytucji RP, zatytułowany Rzeczpospolita, określa podstawowe zasady ustroju RP. Pozostałe
Bardziej szczegółowoSZKOLNA LISTA TEMATÓW 2013/2014
SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA MATURĘ USTNĄ Z JĘZYKA POLSKIEGO 2013/2014 LITERATURA 1. Jednostka wobec nieustannych wyborów moralnych. Omów problem, analizując zachowanie wybranych bohaterów literackich 2. Obrazy
Bardziej szczegółowoRozdział 13. Europa Świętego Przymierza
Rozdział 13. Europa Świętego Przymierza Cele lekcji Wymagania ogólne I. Chronologia historyczna Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz ustala związki poprzedzania i następstwa.
Bardziej szczegółowoTemat: Nasze państwo nasze prawa.
Konspekt zajęć Edukacja dla bezpieczeństwa Dane informacyjne: Data: Miejsce zajęć: Czas trwania: 2x45min Prowadząca: mgr Marta Romanowska Klasa: 2a ZSZ Temat: Nasze państwo nasze prawa. Cele ogólne; Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWiek XVIII wiek oświecenia, wiek rozumu. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło oświecenia (I. Kant).
Wiek XVIII wiek oświecenia, wiek rozumu. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem tak oto brzmi hasło oświecenia (I. Kant). Epoka filozofów, którzy chcą przekształcać świat 4 główne
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 6. Dziedzictwo antyku. Uczeń: 1) charakteryzuje
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z przedmiotu wiedza o społeczeństwie dla klas pierwszych. Poziom podstawowy. XXXV LO im. Bolesława Prusa w Warszawie
Wymagania edukacyjne z przedmiotu wiedza o społeczeństwie dla klas pierwszych Poziom podstawowy XXXV LO im. Bolesława Prusa w Warszawie Wymagania ogólne I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń znajduje
Bardziej szczegółowoEl Cid legenda o mężnym rycerzu reż. Jose Poso
El Cid legenda o mężnym rycerzu reż. Jose Poso MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Hiszpania ojczyzna Cyda. 2. Karta pracy. (str. 5) stowarzyszenie nowe horyzonty
Bardziej szczegółowoPolityka społeczna. (na podstawie Wikipedii) Opracował(a): Imię i nazwisko studenta
Polityka społeczna (na podstawie Wikipedii) Opracował(a): Imię i nazwisko studenta Spis treści 1Wstęp...3 2Cele polityki społecznej...3 3Etapy rozwoju politechniki społecznej...4 3.α Od prawa ubogich do
Bardziej szczegółowoW ramach realizacji powyższego zadania podjęto następujące przedsięwzięcia:
Załącznik nr 10 Realizacja zadania nr 1 przeprowadzenie we wszystkich klasach szkoły debaty uczniowskiej na temat Państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel z testem sprawdzającym. W ramach realizacji powyższego
Bardziej szczegółowoWOS - KLASA I. umieć wyrażać (wypowiadać) własne zdanie w prosty sposób oraz je uzasadniać (chociaż dwoma argumentem)
WOS - KLASA I Ocena dopuszczający wskazać chociaż jeden przykład cech, które mogą świadczyć o tym, że osoba jest dobrym obywatelem wymienić chociaż jeden przykład osób, które są dobrymi obywatelami podać
Bardziej szczegółowoTadeusz Mazowiecki Człowiek zasłużony dla Polski
Autor: Robert Baran Tadeusz Mazowiecki Człowiek zasłużony dla Polski Tadeusz Mazowiecki (18.04.1927 28.10.2013) Był czołowym polskim politykiem i mężem stanu, zapamiętany przez Polaków jako pierwszy niekomunistyczny
Bardziej szczegółowoKONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ
KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ PRZEDMOWA ROZDZIAŁ I. ZMIANY USTROJU POLITYCZNEGO POLSKI W LATACH 1944-1997 1. Pojęcie ustroju politycznego i jego periodyzacja 2. Okres Krajowej
Bardziej szczegółowoTEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA MATURĘ USTNĄ na rok 2010/ 2011 w ZSP im. Orląt Lwowskich w Stopnicy
TEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA MATURĘ USTNĄ na rok 2010/ 2011 w ZSP im. Orląt Lwowskich w Stopnicy LITERATURA 1. "Żyć życiem innym niż większość". Twoje rozważania o wybranych bohaterach literackich idących
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.
Bardziej szczegółowoMATURA 2010/2011 TEMATY DO EGZAMINU USTNEGO I. LITERATURA
MATURA 2010/2011 TEMATY DO EGZAMINU USTNEGO I. LITERATURA 1.Różne obrazy przyrody w literaturze. Omów sposoby ich kreowania w wybranych utworach 2.Metamorfoza bohatera literackiego i jej sens. Omów problem,
Bardziej szczegółowoNarodowe Czytanie Stefan Żeromski Przedwiośnie
Narodowe Czytanie 2018 Stefan Żeromski Przedwiośnie Stefan Żeromski Żeromski urodził się 14 X 1864 roku w Strawczynie pod Kielcami, w patriotycznej szlacheckiej rodzinie. Trudna sytuacja materialna, częste
Bardziej szczegółowo3 Religie Rola Rzymu Ośrodki kulturowe po upadku Rzymu 4 Schemat społeczeństwa Pojęcia
Klasa I ZS Temat Lp. Zakres treści Lekcja organizacyjna 1 Program nauczania System oceniania Źródła wiedzy o przeszłości i teraźniejszości 2 Epoki historyczne Źródła historyczne Dziedzictwo antyku Kształtowanie
Bardziej szczegółowoOKRĄGŁY STÓŁ LUTY- KWIECIEŃ 1989R. 3 0 R O C Z N I C A
OKRĄGŁY STÓŁ LUTY- KWIECIEŃ 1989R. 3 0 R O C Z N I C A 2 0 1 9 PRZYCZYNY OKRĄGŁEGO STOŁU - po dojściu do władzy w 1985 r w ZSRS Michaiła Gorbaczowa rozpoczął się rozpad sowieckiego imperium - próby reform
Bardziej szczegółowo, , DYMISJA PREMIERA JÓZEFA OLEKSEGO I OCZEKIWANIA WOBEC PRZYSZŁEGO RZĄDU WARSZAWA, STYCZEŃ 96
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPrzygody lisa urwisa reż. Thierry Schiel
Przygody lisa urwisa reż. Thierry Schiel 1. Scenariusz lekcji. (str. 2) Temat: Wizyta w Parlamencie Europejskim. 2. Załącznik 1: Karta pracy. (str. 4) stowarzyszenie nowe horyzonty MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
Bardziej szczegółowoREWOLUCJA BURśUAZYJNA WE FRANCJI
znaczne rozwarstwienie społeczeństwa francuskiego stany rywalizowały między sobą tylko ok. 2% społeczeństwa (szlachta i duchowieństwo posiadało prawa i przywileje co budziło niezadowolenie reszty (stanu
Bardziej szczegółowoRodzaj wyborów Kadencja/czas Zasady Informacje dodatkowe
Wybory w Polsce Rodzaj wyborów Kadencja/czas Zasady Informacje dodatkowe WYBORY NA URZĄD PREZYDENT RP Kadencja pięcioletnia, urząd można sprawować tylko dwa razy (art. 127 ust. 2 Konstytucji RP z 2 kwietnia
Bardziej szczegółowoIII 3 - Pytanie testowe WSPÓŁCZESNE SYSTEMY RZĄDÓW
III 3 - Pytanie testowe WSPÓŁCZESNE SYSTEMY RZĄDÓW T1: 1. Zasada incompatibilitas polega na: a) zakazie łączenia funkcji b) braku kompetencji do dokonania określonej czynności c) nakazie określonego zachowania
Bardziej szczegółowoPROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej PROJEKT Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006
Bardziej szczegółowoCo wolno dziennikarzowi?
Co wolno dziennikarzowi? Co w dziennikarstwie jest etyczne? Co i rusz czytamy słowa oburzenia na dziennikarzy za ich udział w wojnie politycznej, po jej lewej, bądź prawej stronie. Wydawało się, że różnimy
Bardziej szczegółowoPOLSKA W LATACH 1944-1947 WALKA O WŁADZĘ. Łukasz Leśniak IVti
POLSKA W LATACH 1944-1947 WALKA O WŁADZĘ Łukasz Leśniak IVti W początkowej fazie drugiej wojny światowej rząd polski w skutek działań wojennych musiał ewakuować się poza granice kraju. Po agresji sowieckiej
Bardziej szczegółowoDlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają?
Dlaczego poprawki do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym niczego nie zmieniają? W toczącym się procesie legislacyjnym nad poselskim projektem ustawy o Sądzie Najwyższym (druk sejmowy 1727) zostały zgłoszone
Bardziej szczegółowoLista tematów z języka polskiego na egzamin wewnętrzny. rok szkolny 2012/2013
Lista tematów z języka polskiego na egzamin wewnętrzny rok szkolny 2012/2013 Literatura 1. Kobiety irytujące i intrygujące w literaturze polskiej. Oceń postawy i zachowania wybranych bohaterek. 2. Poezja
Bardziej szczegółowoTematy na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego dla Liceum Profilowanego w Górze Kalwarii w roku szkolnym 2013/2014
Tematy na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego dla Liceum Profilowanego w Górze Kalwarii w roku szkolnym 2013/2014 I. LITERATURA 1. Motyw śmierci w literaturze średniowiecza i baroku. Omów temat
Bardziej szczegółowoPOLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W
POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W RED.: DARIUSZ GÓRECKI Wykaz skrótów Przedmowa Rozdział pierwszy Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1. Nazwa
Bardziej szczegółowoDyrektor szkoły, a naciski zewnętrzne
2.2.2. Dyrektor szkoły, a naciski zewnętrzne Niezwykle trudno mówić jest o wpływie dyrektora szkoły na funkcjonowanie i rozwój placówki bez zwrócenia uwagi na czynniki zewnętrzne. Uzależnienie od szefa
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY
WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY 1. Obywatelstwo polskie i unijne - wyjaśnia znaczenie terminów: obywatelstwo, społeczeństwo obywatelskie, - wymienia dwa podstawowe sposoby nabywania obywatelstwa (prawo
Bardziej szczegółowo4) praktyczne opanowanie umiejętności ogólnych i specjalistycznych, których wpojenie należy do celów nauczania przewidzianych programem nauczania,
I. Przedmiotem oceny są: 1) wiadomości i umiejętności według programu nauczania z języka polskiego dla zasadniczej szkoły zawodowej w zakresie podstawowym, o programie nauczania z języka polskiego w danej
Bardziej szczegółowoTemat: Obcy, który trafia na Północ, płacze dwa razy (scenariusz lekcji na podstawie filmu Jeszcze dalej niż Północ )
Temat: Obcy, który trafia na Północ, płacze dwa razy (scenariusz lekcji na podstawie filmu Jeszcze dalej niż Północ ) 1. Komedia Jeszcze dalej niż północ przebiła swoją popularnością taki nieśmiertelny
Bardziej szczegółowoAby móc mówić o prawach człowieka, należy najpierw rozróżnić kilka aspektów słowa "prawo".
Aby móc mówić o prawach człowieka, należy najpierw rozróżnić kilka aspektów słowa "prawo". W ujęciu przedmiotowym rozumiane jest ono jako system norm prawnych, czyli ogólnych, które powstały w związku
Bardziej szczegółowoTylko w pełni zjednoczona opozycja ma szanse w konfrontacji z PiS
Informacja prasowa Warszawa, 10 września 2018 r. Tylko w pełni zjednoczona opozycja ma szanse w konfrontacji z PiS Nawet gdyby wybory w Polsce były obowiązkowe, a na scenie politycznej pojawiłyby się nowe
Bardziej szczegółowoWIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 FORMUŁA DO 2014 ( STARA MATURA ) WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MWO-R1 MAJ 2016 Uwaga: Akceptowane są wszystkie
Bardziej szczegółowo1. Powiem otwarcie Jestem zły analiza utworu Sławomira Mrożka Szuler
1. Powiem otwarcie Jestem zły analiza utworu Sławomira Mrożka Szuler Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna tekst S. Mrożka Szuler, rozumie znaczenie słowa szuler, rozumie emocje doznawane
Bardziej szczegółowoPieszo. Obsada. Sławomir Mrożek. Premiera: 05 czerwca Duża Scena Czas trwania: 1 godzina 15 minut (bez przerw)
Pieszo Sławomir Mrożek Anty-POPIÓŁ I DIAMENT, nazwano ten dramat blisko 30 lat temu. Opublikowana przez Mrożka w 1980 roku sztuka, opisuje w realistyczny, wręcz okrutny sposób przełomowy moment w dziejach
Bardziej szczegółowoPieszo. Obsada. Sławomir Mrożek. Premiera: 05 czerwca Duża Scena Czas trwania: 1 godzina 15 minut (bez przerw)
Pieszo Sławomir Mrożek Anty-POPIÓŁ I DIAMENT, nazwano ten dramat blisko 30 lat temu. Opublikowana przez Mrożka w 1980 roku sztuka, opisuje w realistyczny, wręcz okrutny sposób przełomowy moment w dziejach
Bardziej szczegółowoSzkoła gimnazjalna i ponadgimnazjalna GODZINA Z WYCHOWAWC Scenariusz zgodny z podstaw programow (Rozporz
Szkoła gimnazjalna i ponadgimnazjalna GODZINA Z WYCHOWAWCĄ Godzina z wychowawcą. Scenariusz lekcji z wykorzystaniem nowych mediów i metody debata* (90 min) Scenariusz zgodny z podstawą programową (Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. Nie potrafi wymienić
Bardziej szczegółowoKONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg)
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,
Bardziej szczegółowoTematy prezentacji na ustny egzamin maturalny. Matura 2014
Tematy prezentacji na ustny egzamin maturalny. Matura 2014 1 Literatura 1. Alegoria jako sposób mówienia o rzeczywistości. Omów jej rolę, analizując wybrane 2. Apokaliptyczne wizje rzeczywistości. Przedstaw,
Bardziej szczegółowoTREŚCI NAUCZANIA ZGODNE Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ
Tytuł: Przykład włączenia Filmoteki Szkolnej do programu nauczania przedmiotu uzupełniającego historia i społeczeństwo w szkole ponadgimnazjalnej (czwarty etap edukacyjny) Rodzaj materiału: poradnik Data
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016) Ocena dopuszczająca: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 czerwca 2016 r. Poz. 929 USTAWA z dnia 22 czerwca 2016 r. o Radzie Mediów Narodowych 1) Art. 1. Ustawa określa zadania, kompetencje i organizację
Bardziej szczegółowoSkłada się on z czterech elementów:
Asertywność umiejętność powiedzenia nie, odmowy lub obrony własnych postaw, granic, psychologicznych w taki sposób, aby z jednej strony nie odczuwać wyrzutów sumienia, że sie powidzialo nie, kiedy ktoś
Bardziej szczegółowoPrawa i obowiązki człowieka
Prawa i obowiązki człowieka Prawa oraz wolności obywatelskie zgodnie z polską konstytucją Zgodnie z naszą konstytucją wyróżniamy trzy grupy praw i wolności obywatelskich. Są to: Prawa i wolności osobiste
Bardziej szczegółowoPRAWA CZŁOWIEKA W KONTEKŚCIE PRAW DZIECKA
PRAWA CZŁOWIEKA W KONTEKŚCIE PRAW DZIECKA Prawa człowieka Prawa i wolności człowieka występują wyłącznie w relacjach jednostki z państwem. Gdy mówimy o prawach człowieka ograniczamy się do stosunków między
Bardziej szczegółowo2. Czas wielkich zmian
2. Czas wielkich zmian Pytanie 1/47 Bostońskie picie herbaty odbyło się w: A. 1771 roku B. 1773 roku C. 1783 roku D. 1777 roku Pytanie 2/47 Północ kolonii brytyjskiej charakteryzowała się: A. rozwojem
Bardziej szczegółowoTwoje prawa obywatelskie
Twoje prawa obywatelskie Dostęp do praw i sprawiedliwości dla osób z niepełnosprawnością intelektualną Inclusion Europe Raport Austria Anglia Belgia Bułgaria Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne..
Spis treści Wstęp... 7 Rozdział I Systemy polityczne problemy ogólne... 11 Rozdział II Historyczne systemy polityczne. Rewolucje demokratyczne.. 27 Rozdział III Demokracja i totalitaryzm. Kryzys polityczny
Bardziej szczegółowoO prawach człowieka wokół filmu Sugar Man
Szkoła podstawowa klasy VII VIII WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Scenariusz zgodny z podstawą programową (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 14 lutego 2017 r.) Szkoła gimnazjalna WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
Bardziej szczegółowoWERSJA: C NKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2.
WERSJA: C NKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. MĘŻCZYŹNI GF1 Przeczytam teraz Panu krótkie opisy różnych ludzi. Proszę wysłuchać każdego opisu
Bardziej szczegółowoHISTORIA KLASA II GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA
2016-09-01 HISTORIA KLASA II GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je
Bardziej szczegółowoKonstytucja wk r. Prezydent cd
Konstytucja wk 8 10.05.2009r. Prezydent cd Prezydent RP pełni funkcję arbitra. Przyjęcie tej koncepcji oznacza, że w przypadku zakłócenia wzajemnych stosunków między rządem a Sejmem, Prezydent powinien
Bardziej szczegółowoPieszo. Obsada. Sławomir Mrożek. Premiera: 05 czerwca Duża Scena Czas trwania: 1 godzina 15 minut (bez przerw)
Pieszo Sławomir Mrożek Anty-POPIÓŁ I DIAMENT, nazwano ten dramat blisko 30 lat temu. Opublikowana przez Mrożka w 1980 roku sztuka, opisuje w realistyczny, wręcz okrutny sposób przełomowy moment w dziejach
Bardziej szczegółowoWIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE. Pierwsze półrocze, rozdział I i II Opis wymagań na poszczególne oceny:
WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Pierwsze półrocze, rozdział I i II Opis wymagań na poszczególne oceny: OCENA ZAGADNIENIA Celujący Uczeń opanował następujące pojęcia: uzasadnia znaczenie nadrzędności Konstytucji
Bardziej szczegółowoWERSJA: A ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2.
WERSJA: A ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. MĘŻCZYŹNI GF1 Przeczytam teraz Panu krótkie opisy różnych ludzi. Proszę wysłuchać każdego opisu
Bardziej szczegółowoGALA Z OKAZJI 35-LECIA TYGODNIKA SOLIDARNOŚĆ Z UDZIAŁEM PREZYDENTA
GALA Z OKAZJI 35-LECIA TYGODNIKA SOLIDARNOŚĆ Z UDZIAŁEM PREZYDENTA - W pierwszym w komunistycznej Polsce piśmie wydawanym niezależnie od władzy mówiono o godności, szacunku dla pracownika; te słowa niestety
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z wiedzy o społeczeństwie poziom podstawowy na rok szkolny 2016/2017 dla klasy I a
Plan wynikowy z wiedzy o społeczeństwie poziom podstawowy na rok szkolny 206/207 dla klasy I a Nauczyciel prowadzący: Jacek Foszczyński Liczba tygodni nauki: 38 Liczba godzin w tygodniu: Liczba godzin
Bardziej szczegółowoTemat: Zróbmy sobie flash mob!
Temat: Zróbmy sobie flash mob! Jak wykorzystać globalnej sieci do korzystania z prawa do zgromadzeń? ZWIĄZEK Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Podstawa programowa przedmiotu wiedza o społeczeństwie, IV etap edukacyjny
Bardziej szczegółowoWOLNE WYBORY I OKRĄGŁY STÓŁ Autor: Marcin Wierzbicki, kl. III d
WOLNE WYBORY I OKRĄGŁY STÓŁ Autor: Marcin Wierzbicki, kl. III d Wolne wybory Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku (tzw. wolne wybory) odbyły się w dniach 4 i 18 czerwca 1989. Zostały przeprowadzone
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POLACY O PRZYSZŁOŚCI POLITYCZNEJ PREZYDENTA ALEKSANDRA KWAŚNIEWSKIEGO BS/28/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoAdministracja a prawo
Administracja a prawo Administracja a prawo PAŃSTWO PRAWNE A PAŃSTWO POLICYJNE. DEMOKRATYCZNE PAŃSTWO PRAWNE Państwo prawne a państwo policyjne Dawniej (np. w tzw. państwach policyjnych - choćby w monarchiach
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.
Bardziej szczegółowoOcena porozumień Okrągłego Stołu i zmian po 1989 roku
Ocena porozumień Okrągłego Stołu i zmian po 1989 roku Wybrane wyniki sondażu Solidarność doświadczenie i pamięć przeprowadzonego przez CBOS w dniach od 12 marca do 12 kwietnia 2010 roku Krzysztof Pankowski,
Bardziej szczegółowoKonstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Prawo jest na naszej stronie! www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl codzienne aktualizacje pełna oferta zapowiedzi wydawnicze rabaty na zamówienia zbiorcze do negocjacji
Bardziej szczegółowoE-450. Jak wybrać aparat cyfrowy? 20 lat fotografii Gazety Wyborczej OLYMPUS. lustrzanka na miarę GUY GANGON WADEMEKUM KUPUJĄCEGO
miesięcznik wszystkich fotografujących numer 6/2009 INDEX 250597 CENA 14,90z³ (w tym 7% VAT) 20 lat fotografii Gazety Wyborczej PREZENTACJE GUY GANGON OLYMPUS E-450 lustrzanka na miarę WADEMEKUM KUPUJĄCEGO
Bardziej szczegółowoEtyka kompromisu. Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH z.szawarski@uw.edu.
Etyka kompromisu Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH z.szawarski@uw.edu.pl 20.IX.2013 Struktura problemu Ład społeczny Konflikt Kompromis Ład
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze dla nauczycieli. 1. Uwagi do oceny zadań otwartych w arkuszu na poziomie rozszerzonym wraz z przykładowymi rozwiązaniami.
Materiały pomocnicze dla nauczycieli 1. Uwagi do oceny zadań otwartych w arkuszu na poziomie rozszerzonym wraz z przykładowymi rozwiązaniami. 1 Przed przystąpieniem do oceny prac uczniów proponujemy przeanalizowanie
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ STOSUNEK DO RZĄDU W LIPCU BS/125/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPolskie kino w opinii Internautów. wyniki badań bezpośrednich
Polskie kino w opinii Internautów wyniki badań bezpośrednich Zakres i częstotliwość oglądania polskich filmów Badani są bardzo aktywnymi uczestnikami życia kulturalnego. Niemal 60% badanych było w ciągu
Bardziej szczegółowoKOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK
Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek. Warsztaty historyczne KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK Śladami Józefa Piłsudskiego Część 3: DAŁ POLSCE WOLNOŚĆ, GRANICE, MOC I SZACUNEK Po powrocie do Polski,
Bardziej szczegółowoTERRORYZM MIĘDZYNARODOWY JAKO ZAGROŻENIE DLA WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW
ĆWICZENIA III TERRORYZM MIĘDZYNARODOWY JAKO ZAGROŻENIE DLA WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW POJĘCIE TERRORYZMU Terroryzm: - jedna z form przemocy politycznej - politycznie motywowana przemoc skierowana przeciw celom
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa
POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE Red.: Dariusz Górecki Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa Rozdział
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KANDYDACI NA PREZYDENTA BS/80/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 99
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowo629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 WARSZAWA, MAJ 95
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoPolitologia studia niestacjonarne Seminaria dyplomowe w roku akademickim 2017/2018 Spis treści
Politologia studia niestacjonarne Spis treści HARMONOGRAM SPOTKAŃ... 2 Prof. UAM dr hab. Anita Adamczyk... 3 Prof. UAM dr hab. Edward Jeliński... 4 Prof. UAM dr hab. Andrzej Stelmach... 5 1. Ni 28 Sty
Bardziej szczegółowoWERSJA: B ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2.
WERSJA: B ANKIETER: JEŚLI RESPONDENT JEST MĘŻCZYZNĄ, ZADAĆ GF1. JEŚLI RESPONDENT JEST KOBIETĄ, ZADAĆ GF2. MĘŻCZYŹNI GF1 Przeczytam teraz Panu krótkie opisy różnych ludzi. Proszę wysłuchać każdego opisu
Bardziej szczegółowoLekcja 2: Co może Prezydent?
Lekcja 2: Co może Prezydent? Cele lekcji w języku ucznia/uczennicy i kryteria sukcesu CEL 1. Określę, czym jest system parlamentarnogabinetowy. 2. Wyjaśnię, jaką rolę sprawuje w polskim systemie politycznym
Bardziej szczegółowo