Ilustracje: Maciej Szymanowicz Koncepcja merytoryczna: Ośrodek Edukacji Muzeum Łazienki Królewskie

Transkrypt

1 Gra dla 2-4 graczy w wieku lat Autorzy: Filipi Miłuński, Marcin Krupiński Ilustracje: Maciej Szymanowicz Koncepcja merytoryczna: Ośrodek Edukacji Muzeum Łazienki Królewskie Za chwilę wybierzemy się w niezwykłą podróż w czasie aż do XVIII wieku! Właśnie wtedy, w epoce oświecenia, Łazienki Królewskie pełniły funkcję letniej rezydencji ostatniego króla Polski Stanisława Augusta. Król był mecenasem i kolekcjonerem, dlatego zapraszał do Łazienek artystów i uzdolnionych rzemieślników, którzy tworzyli królewskie kolekcje dzieł sztuki. Stanisław August większość dzieł do swojej kolekcji sprowadzał z zagranicy. Zapraszamy do Łazienek Królewskich miejsca, gdzie niezwykła sztuka, obrazująca idee oświecenia, spotyka się ze zjawiskową przyrodą Ogrodów Królewskich. ELEMENTY GRY plansza 36 kart ruchu 32 karty dzieł 1 karta straży 1 pionek króla 3 pionki kostka (po 8 z każdego królewskiej Stanisława artystów: rodzaju: obrazy, Augusta André Le Brun, rzeźby, Marcello Bacciarelli, kosztowności, Jean Martin dzieła zagraniczne) 1

2 PRZYGOTOWANIE GRY A) Planszę połóż na środku stołu. B) Pionki umieść na planszy na polach startowych: król Stanisław August na polu Ermitaż rzeźbiarz André Le Brun na polu Stara Pomarańczarnia złotnik Jean Martin na polu Pałac Myślewicki malarz Marcello Bacciarelli na polu Pałac na Wyspie C) Karty ruchu potasuj i ułóż je w stos, obrazkami do dołu, z boku stołu. D) Ze stosu kart ruchu weź 5 kart i ułóż je jedną obok drugiej (obrazkami do góry), koło stosu. Będzie to bank kart ruchu. E) Karty dzieł podziel według rodzaju: rzeźby, obrazy, kosztowności, dzieła zagraniczne. Następnie karty z każdym rodzajem dzieł potasuj i ułóż w stosach, obrazkami do góry, obok planszy. W zależności od liczby graczy w każdym stosie powinna znajdować się następująca liczba kart: w grze 2-osobowej po 4 karty w każdym stosie, w grze 3-osobowej po 6 kart w każdym stosie, w grze 4-osobowej po 8 kart (czyli wszystkie karty) w każdym stosie. W grze 2- i 3-osobowej dodatkowe karty dzieł odłóż do pudełka. Nie będą one brały udziału w grze. F) Gracz, który ostatnio był w Łazienkach Królewskich (lub gracz najmłodszy), kładzie przed sobą kostkę i kartę straży królewskiej. C) Stos kart ruchu A) Plansza B) Pionki na polach startowych CEL GRY Gracze za pomocą kart ruchu będą przemieszczać artystów, starając się spotkać króla przechadzającego się po ogrodzie. Gdy dojdzie do spotkania, artysta dostarcza królowi dzieło, za które gracz zdobywa punkty. Zwycięzcą jest gracz, który zdobył najwięcej punktów na koniec gry. Pierwsze dzieło danego rodzaju dostarczone przez gracza warte jest 1 punkt. Każde kolejne dzieło tego samego rodzaju warte jest o 1 punkt więcej. Każdy zestaw trzech dzieł różnego rodzaju dostarczonych przez gracza wart jest 4 punkty. Karta straży królewskiej daje 1 punkt graczowi, który posiada ją w momencie zakończenia gry. Dokładna punktacja z przykładami znajduje się na końcu instrukcji. PRZEBIEG GRY Grę rozpoczyna gracz, przed którym leży karta straży królewskiej. Następnie gra przebiega w kolejności zgodnej z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. W swojej turze gracz wykonuje poniższe działania: A) Gracz posiadający kartę straży królewskiej: rzuca kostką i przemieszcza króla, dobiera dwie karty ruchu albo przemieszcza artystów. B) Gracz nieposiadający karty straży królewskiej: dobiera dwie karty ruchu albo przemieszcza artystów. Po wykonaniu powyższych działań tura gracza kończy się i do gry przystępuje następny gracz. Rzut kostką i przemieszczenie króla Uwaga! Działanie to wykonuje wyłącznie gracz, przed którym leży karta straży królewskiej. Gracz wykonuje to działanie na początku swojej tury, czyli przed przemieszczeniem artystów albo dobraniem dwóch kart. Gracz rzuca kostką i przemieszcza króla. Wynik na kostce wskazuje, o ile pól należy przemieścić pionek króla. D) Bank kart ruchu E) Karty dzieł w 4 stosach F) Karta straży królewskiej i kostka ścieżka króla Gracz może raz powtórzyć rzut kostką, jeżeli wynik go nie satysfakcjonuje. Jeżeli gracz zdecyduje się to zrobić, musi zastosować się do nowego wyniku. Król porusza się dookoła planszy po swojej ścieżce zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara (patrz: rysunek obok). 2

3 Gracz rzucił kostką, na której wypadło 2. Gracz przemieszcza króla o 2 pola. Uwaga! Jeśli król wejdzie na pole z artystą, pionek artysty wraca na swoje pole startowe i gra toczy się dalej. Informacja o tym, co się stanie, gdy artysta wejdzie na pole z królem, znajduje się w rozdziale Spotkanie artysty z królem. Dobranie dwóch kart ruchu Gracz dobiera dwie karty ruchu i dokłada je do tych trzymanych w ręku. Może je wziąć z banku kart ruchu lub z wierzchu stosu kart ruchu w dowolnej kombinacji. Na przykład może wziąć jedną kartę z banku i jedną z wierzchu stosu. Jeżeli gracz dobrał kartę ruchu z banku, natychmiast uzupełnia bank, dokładając ze stosu nową kartę. Gracz może mieć w ręku dowolną liczbę kart. Jeżeli w banku będą znajdować się co najmniej 4 takie same karty, należy odłożyć wszystkie karty z banku na stos kart wykorzystanych. Na ich miejsce należy wyłożyć 5 nowych kart ruchu z wierzchu stosu. Stos wykorzystanych kart należy stworzyć obok stosu kart ruchu i odkładać tam wszystkie wykorzystane karty ruchu. Jeżeli karty ruchu się wyczerpią, należy potasować stos wykorzystanych kart ruchu i utworzyć z nich nowy stos. Przemieszczanie artystów Aby przemieścić artystę, gracz musi wyłożyć z ręki na stół odpowiednie karty ruchu. Gracz może wyłożyć dowolną liczbę kart ruchu. Każda karta ruchu pozwala na przemieszczenie jednego artysty na sąsiadujące pole. Jeśli gracz wyłoży kilka kart, może przemieścić kilku artystów, ale jedna karta może służyć do przemieszczenia tylko jednego artysty. Pola sąsiadujące to takie pola, które są połączone ze sobą ścieżką. Po wykorzystaniu karty ruchu należy odłożyć ją obrazkiem do góry na stos kart wykorzystanych. W grze występują 2 rodzaje kart ruchu: karty artystów i karty miejsc. Karty artystów Gracz przemieszcza artystę, który przedstawiony jest na karcie, na dowolne sąsiadujące pole. Karty miejsc Gracz wyłożył kartę ruchu z Jeanem Martinem. Przemieszcza tego artystę na sąsiadujące pole (do Wielkiej Oficyny). Gracz przemieszcza dowolnego artystę na sąsiadujące pole w kolorze zagranej karty. Gracz wyłożył fioletową kartę ruchu. Przemieszcza Marcella Bacciarellego na sąsiadujące fioletowe pole (do kupca). Gracze mogą wykładać dowolne kombinacje kart artystów oraz miejsc, aby przemieścić artystę/artystów o kilka pól. Gracz wyłożył kartę ruchu z Jeanem Martinem. Przemieszcza tego artystę na pole z Wielką Oficyną. Później gracz wyłożył fioletową kartę. Przemieszcza Jeana Martina z Wielkiej Oficyny na sąsiadujące fioletowe pole. Na koniec gracz wyłożył żółtą kartę i przemieszcza artystę na sąsiadujące żółte pole (Amfiteatr). Na polu tym artysta spotkał króla. 3

4 Pozostałe zasady dotyczące ruchu artystów: w trakcie swojej tury gracz może przemieścić kilku artystów, artysta może przechodzić przez pola zajmowane przez innych artystów, artysta nie może skończyć ruchu na polu zajmowanym przez innego artystę. Spotkanie artysty z królem Jeżeli gracz przemieści artystę na pole zajmowane przez króla, wykonuje poniższe działania: Bierze jedną kartę dzieła z wierzchu stosu dzieł w kolorze artysty, który spotkał króla. Ogląda ją, po czym kładzie przed sobą obrazkiem do dołu. Jeśli gracz przemieścił rzeźbiarza André Le Bruna na pole z królem, zdobywa kartę dzieła z rzeźbą. Jeżeli zdobyte dzieło jest arcydziełem (ramka na dole karty jest w kolorze złotym), gracz dodatkowo bierze jedną kartę ruchu (z banku lub wierzchu stosu) i dokłada ją do kart trzymanych w ręku. Przemieszcza artystę na jego pole startowe. Przemieszcza króla o jedno pole do przodu na jego ścieżce. Gracz przemieścił Jeana Martina na pole z królem. Zdobywa jedną kartę dzieła z wierzchu stosu kosztowności. Następnie przemieszcza króla o jedno pole do przodu i artystę na jego pole startowe. Opis pól na planszy Większość pól na planszy pozwala graczom na wykonanie działań specjalnych. Gracz po przemieszczeniu artysty na takie pole może (ale nie musi) skorzystać z tych specjalnych działań. Jeżeli to zrobi, nie może więcej przemieszczać tego artysty w danej turze. Może natomiast przemieszczać innych artystów. Uwaga! Gracz, który przemieścił artystę na pole z królem nie może skorzystać z żadnego specjalnego działania na tym polu. Gracz po przemieszczeniu artysty na pole z ikoną kart może wziąć jedną/dwie/ trzy karty ruchu z banku lub z wierzchu stosu. Gracz po dobraniu kart od razu może je wykorzystać do przemieszczenia innych artystów. Stara Kordegarda Wielka Oficyna Gracz bierze (od innego gracza) kartę straży królewskiej i kładzie ją przed sobą. Na koniec gry gracz, który posiada tę kartę, zdobywa 1 punkt. Gracz bierze jedną kartę ruchu z banku lub z wierzchu stosu kart. Gracz przemieszcza króla o jedno pole do przodu lub do tyłu na ścieżce króla (król został skuszony smakowitymi zapachami z kuchni). Jeżeli w czasie swojego ruchu król wejdzie na pole z artystą, należy przemieścić tego artystę na jego pole startowe. W wyniku tego działania żaden gracz nie zdobywa karty dzieła. Gracz bierze jedną kartę ruchu z banku lub z wierzchu stosu kart. Uwaga! Podczas jednej tury gracza tylko jeden artysta może spotkać króla. Jeżeli któryś z artystów spotkał już króla, przemieszczenie kolejnego artysty na pole zajmowane przez króla jest niedozwolone. 4 Biały Domek Gracz bierze pionek artysty, który zakończył swój ruch w Białym Domku i kładzie go przed sobą. Na początku swojej kolejnej tury gracz umieszcza tego artystę z powrotem na polu z Białym Domkiem. Gracze nie mogą przemieszczać artysty, który znajduje się poza planszą (artysta w Białym Domku odpoczywa, przebywając w znakomitym towarzystwie).

5 Kupiec Gracz bierze jedno dzieło zagraniczne z wierzchu stosu kart dzieł zagranicznych (karty z szarym tłem) i kładzie je przed sobą obrazkiem do dołu. Następnie przemieszcza artystę na jego pole startowe. Jeżeli stos kart dzieł zagranicznych się wyczerpał, gracze nie zdobywają więcej dzieł na tym polu. KONIEC GRY Gra dobiega końca, natychmiast gdy dwa z trzech stosów kart dzieł (dzieła z zagranicy nie są brane pod uwagę) się wyczerpią (zostaną zdobyte przez graczy). Następuje podliczenie punktów. Gracze dostają punkty za poniższe rzeczy: Kolekcje dzieł jednego rodzaju: - pierwsza karta w danym rodzaju warta jest 1 punkt, - każda kolejna karta w tym samym rodzaju warta jest 1 punkt więcej. Za 3 karty obrazów gracz zdobywa 6 punktów ( ). Zróżnicowane kolekcje: - każdy zestaw trzech różnych dzieł (rzeźba, kosztowność, obraz) daje 4 punkty. Posiadanie karty straży królewskiej: - gracz posiadający tę kartę w chwili zakończenia gry otrzymuje 1 punkt. Karty dzieł zagranicznych: - karty te są dżokerami, gracze mogą je dołożyć do dowolnej kolekcji dzieł. Wygrywa gracz, który zdobył najwięcej punktów. W przypadku remisu wygrywa gracz, który zdobył więcej dzieł. Jeżeli dalej jest remis, wygrywa gracz, który posiada więcej zestawów trzech różnych dzieł. Jeżeli wciąż jest remis, wygrywa ten remisujący gracz, który posiada kartę straży królewskiej. Jeżeli żaden z remisujących graczy nie posiada tej karty, gracze dzielą się zwycięstwem. Gracz zdobył 8 dzieł: 3 obrazy, 2 rzeźby, 1 kosztowność oraz 2 dzieła zagraniczne. Dzieła zagraniczne gracz dokłada do kolekcji obrazów, które dają mu łącznie 15 punktów. 2 rzeźby dają graczowi 3 punkty. 1 kosztowność daje graczowi 1punkt. Dodatkowo zestaw 3 różnych dzieł daje graczowi 4 punkty. 5 1 DODATEK OPISY POSTACI, DZIEŁ ORAZ BUDYNKÓW POSTACI HISTORYCZNE Stanisław August ( ) Ostatni król Polski, wielki mecenas, kolekcjoner i polityk. Pochodził z rodu Poniatowskich. Tron objął w 1764 roku. Twórca idei utworzenia w Łazienkach Królewskich pierwszego, nowoczesnego, publicznego muzeum. Nazywany filozofem w koronie. Marcello Bacciarelli ( ) Nadworny malarz i wierny przyjaciel Stanisława Augusta. Autor wielu portretów wchodzących w skład królewskiej kolekcji malarstwa prezentowanej w Pałacu na Wyspie i na Zamku Królewskim. André Le Brun ( ) Nadworny rzeźbiarz Stanisława Augusta. Jest autorem wielu łazienkowskich rzeźb o tematyce alegorycznej, mitologicznej i historycznej. Na zlecenie króla dowodził pracami królewskiej sculptorni, czyli pracowni rzeźbiarskiej. Jean Martin Jubiler warszawski i jeden z najlepszych złotników króla. Wykonywał medale, naszyjniki, ozdobne tabakiery i inne kosztowności dla Stanisława Augusta i jego przyjaciół. OBIEKTY W ŁAZIENKACH Stara Kordegarda pkt zestaw 3 różnych dzieł Wielka Oficyna 3 pkt pkt 15 pkt W czasach stanisławowskich w tym budynku mieszkali wartownicy, strzegący drogi do Pałacu na Wyspie. Architekt: Jan Christian Kamsetzer Obecnie jest nazywana także Podchorążówką. Znajdowała się tu królewska kuchnia i pokoje dla służby. Kucharz Stanisława Augusta Paul Tremo gotował dla gości różne pyszności, takie jak np. pieczona baranina. Architekt: Dominik Merlini

6 Biały Domek Pierwsza budowla wzniesiona od podstaw za czasów panowania króla. Pełen wdzięku, kameralny w swym charakterze i harmonijnie wpisujący się w otaczający krajobraz budynek łączy w sobie wszystkie cechy maison de plaisance, czyli podmiejskiej letniej willi. Architekt: Dominik Merlini W pobliżu pomnika Jana III Sobieskiego stoi Ermitaż. Parterowy budynek, zbudowany na planie kwadratu i kryty mansardowym dachem jest dawną samotnią pierwszego właściciela Łazienek Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. W 1777 r. (za czasów Ermitaż Stanisława Augusta) zamieszkiwała w nim Madame L Huillier, ulubienica królewska. Architekt: prawdopodobnie Tylman van Gameren; budynek przebudowany przez Dominika Merliniego Pałac ł na Wyspie Amfiteatr Pałac Myślewicki Kartusz herbowy Letnia rezydencja króla Stanisława Augusta w stylu klasycystycznym, w której wnętrzach znajduje się królewska kolekcja malarstwa. Architekt: Tylman van Gameren; budynek przebudowany przez Dominika Merliniego i Jana Christiana Kamsetzera Letni teatr usytuowany nad brzegiem stawu południowego powstał w 1790 r. Półkolista widownia zbudowana została wedle wzoru antycznego amfiteatru. Naprzeciw niej znajduje się położona na wyspie scena ze stałą dekoracją w postaci starożytnych ruin. Architekt: Jan Christian Kamsetzer Siedziba królewskiego bratanka księcia Józefa Poniatowskiego. Początkowo była willą. Po dobudowaniu do centralnej części półokrągłych skrzydeł, przemieniła się w pałac. Architekt: Dominik Merlini Kartusz z herbem Stanisława Augusta (ciołek) na tle godła Rzeczypospolitej. Autor: nieznany OBRAZY Stanisław August w stroju koronacyjnym Tak właśnie wyglądał król podczas koronacji. W swoich pamiętnikach Stanisław August pisał, że właśnie na tym portrecie jest najbardziej podobny do siebie. Autor: Marcello Bacciarelli Flora, Sylen i Zefir Bogini roślin i wiosny na portrecie z bogiem wiatru i towarzyszem Bachusa. Autor: Jakub Jordaens Starszy Alegoria męstwa (Mars) Obraz jest jednym z czterech tond Bacciarellego, które przedstawiają królewskie cnoty. Twarz Marsa to także portret Stanisława Augusta. Autor: Marcello Bacciarelli Portret sir Charlesa Hanbury ego Williamsa Obraz przedstawia przyjaciela i mentora Stanisława Augusta, który wprowadził młodego Poniatowskiego w świat dyplomacji. Autor: Anton R. Mengs Portret Konstancji z Czartoryskich Poniatowskiej Tak wyglądała matka Stanisława Augusta. Autor: Marcello Bacciarelli Portret Stanisława Poniatowskiego Ten portret przedstawia kasztelana krakowskiego, który był ojcem Stanisława Augusta. Autor: Marcello Bacciarelli Portret Pani Geoffrin Pani Geoffrin to założycielka jednego z najbardziej znanych salonów w Paryżu, gdzie urządzała obiady dla artystów i literatów (uczestniczył w nich również młody Poniatowski). Na wzór tych spotkań król zaczął organizować obiady czwartkowe. Autor: Jean-Marc Nattier 6

7 RZEŹBY Satyr grający na fujarce Obraz przedstawia mitologicznego stwora pół kozła, pół mężczyznę, który towarzyszył orszakowi boga Dionizosa. Autor: Jacob Jordaens Wenus wychodząca z kąpieli Bogini miłości ozdabia pokój kąpielowy, którego cała symbolika związana jest z wodą. Autor: Francesco Lazzarini Herkules Farnese Herkules był symbolem siły i mądrości. W Sali Balowej triumfuje ponad symbolem zła Cerberem i symbolem dzikiej przyrody Centaurem. Autor: Giuseppe Angellini Apollo Belwederski Apollo był symbolem sztuki i piękna. W Sali Balowej triumfuje nad Marsjaszem i Midasem symbolami pychy i głupoty. Autor: Antonio d Este Marmurowe popiersie Stanisława Augusta Król przedstawiony tu został w stroju imperatora rzymskiego, na wzór popiersi cezarów rzymskich. Autor: Domenico Cardelli Alegoria zimy (Zmarźluszka) Zwykle w XVIII wieku zimę przedstawiano jako starca, stąd niezwykłość tej rzeźby. Autor: Jean A. Houdon Miejsce: Stara Pomarańczarnia Pomnik Jana III Sobieskiego Projektowany przez André Le Bruna, postawiony przez króla w rocznicę odsieczy wiedeńskiej. Autor: Franciszek Pinck Miejsce: ulica Agrykola DZIEŁA ZAGRANICZNE Biblioteczka Pani Batowskiej XVIII-wieczna biblioteczka podróżna hrabiny Batowskiej kobiety oświeconej (wykształconej), z miniaturami najważniejszych książek, które zawsze woziła ze sobą w podróży. Czekolada Dwa cukierki - czekoladki z monogramem Stanisława Augusta - SAR - pod koroną królewską. Fortepian czworoboczny XVIII-wieczny instrument umilał czas królewskim gościom podczas przyjęć. Pomnik Neptuna Kaskadę pomiędzy stawem północnym i południowym miał zdobić całopostaciowy pomnik władcy mórz, z którego zachowało się tylko popiersie. Autor: André Le Brun Miejsce: Ogród Królewski Postać Rzymianki świecznik Te niezwykłe świeczniki w kształcie postaci kobiecych oświetlają wnętrze Teatru Stanisławowskiego. Autor: André Le Brun Miejsce: Stara Pomarańczarnia Wazy na lody To wbrew pozorom nie jest wazon! To naczynie do lodów, którymi król raczył się w upalne dni. Miejsce: Biały Domek Żyrandol Ten niezwykły żyrandol ozdobiony jest kryształami w kształcie liści palmowych. 7

8 Sekretarzyk w stylu chińskim W XVIII wieku panowała moda na kolekcjonowanie dzieł w stylu chinoiserie, nawiązujących do kultury Dalekiego Wschodu. Złocony stolik z blatem mozaikowym Król zamówił ten przepiękny mebel w warsztatach watykańskich. Mozaika na blacie przedstawia cielca nawiązującego do herbu Poniatowskich. Tankred i Klorynda Ta niezwykła rzeźba, zamówiona przez króla we Włoszech, przedstawia dwoje bohaterów z poematu Torquato Tasso Jerozolima wyzwolona, którzy stali się symbolem niezwykle romantycznej, choć tragicznej miłości. Miejsce: Ogród Królewski Złocona półpostać Chińczyka Przykład fascynacji kulturą Dalekiego Wschodu. Zdobiona szabla Wykonana przez najlepszego ówcześnie złotnika warszawskiego Jeana Martina. Złocona taca Ta unikalna taca z lustrzanym dnem zdobi stół w jadalni bratanka króla księcia Józefa Poniatowskiego. KOSZTOWNOŚCI Barometr Złocony barometr z płaskorzeźbioną figurką sokolnika. Miejsce: Biały Domek Puchar z monogramem królewskim Monogram króla z literami SAR, które są skrótem od Stanislaus Augustus Rex. Zegar klasycystyczny Należy do oryginalnego wyposażenia Galerii Obrazów, z orłem oraz alegorią sztuk pięknych (rysujący mężczyzna) i alegorią nauki (czytająca kobieta). Miejsce: Pałac na Wsypie Wiszący zegar Niezwykły, złocony zegar w formie klatki z ptakiem. Srebrny półtalar z wizerunkiem króla Od Autorów Autorzy serdecznie dziękują wszystkim osobom, które testowały tę grę i przyczyniły się do jej wydania. Szczególne podziękowania należą się niezawodnym testerom z Monsoon group. Autorzy gry: Filip Miłuński, Marcin Krupiński Ilustracje: Maciej Szymanowicz EGMONT Polska Sp. z o.o. ul. Dzielna 60, Warszawa Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie ul. Agrykoli 1, Warszawa Mecenasi muzeum: Partner technologiczny: Wydawca: Jarosław Basałyga Koncepcja merytoryczna: Ośrodek Edukacji Muzeum Łazienki Królewskie Współpraca merytoryczna: Małgorzata Radziwanowska Koordynacja produkcji: Krystyna Michalak Opracowanie graficzne i DTP: Cezary Szulc