Forum Samorządowe Polska - Kraje Partnerstwa Wschodniego

Transkrypt

1 Bogate doświadczenie Polski z okresu transformacji ustrojowej i budowy podstaw samorządności rodzi obowiązek dzielenia się nim z krajami, które stoją dopiero na początku swojej drogi ku decentralizacji władzy. Forum Samorządowe Polska - Kraje Partnerstwa Wschodniego, wykorzystując dotychczasową współpracę regionalną Polski z krajami Partnerstwa Wschodniego, było doskonałą okazją do transferu dobrych praktyk w tym zakresie i wypracowania platformy współpracy międzyregionalnej. Projekt jest odpowiedzią na obecne wyzwania stojące przed krajami Partnerstwa Wschodniego. Przemiany demokratyczne i realizacje idei decentralizacji władzy poprzez utworzenie sprawnej administracji samorządowej pomimo upadku Bloku Wschodniego nie zaszły we wszystkich krajach go tworzących z równą intensywnością. To od jakości polityki wewnętrznej poszczególnych państw zależy bowiem również stabilność i bezpieczeństwo w regionie. Pomoc ekspercka i merytoryczna Polski odnośnie przeprowadzenia reformy samorządowej jest więc dziś najcenniejszym wkładem

2 w stabilizację sytuacji w krajach Partnerstwa Wschodniego. Dodatkowym atutem wydarzenia jest zacieśnienie dotychczasowych więzów współpracy międzyregionalnej i docelowe powiązanie ich z działaniami na szczeblu krajowym. Jednym z priorytetów polskiej polityki zagranicznej jest ścisła współpraca z krajami Partnerstwa Wschodniego w zakresie transferu dobrych praktyk, które mają pomóc w realizacji koniecznych reform wewnętrznych na rzecz demokratyzacji. Obecne wydarzenia na Ukrainie pokazują, że poważna dyskusja na rzecz reform jest niezwykle potrzebna, aby zapewnić również bezpieczeństwo w całym regionie Europy Środkowo Wschodniej. Ukraina stoi obecnie przed reformą samorządową i wsparcie Polski w tym zakresie jest w naszym żywotnym interesie. Prezydent Petro Poroszenko podczas swojej wizyty w Warszawie powiedział: Decentralizacja na Ukrainie zostanie zbudowana na bazie polskiego modelu. To rodzi na naszym kraju odpowiedzialność i zobowiązanie. Tym bardziej, że w innych krajach Partnerstwa Wschodniego np. Białorusi, Azerbejdżanie stopnień decentralizacji władzy jest dość znikomy. Polska jako jeden z inicjatorów Partnerstwa Wschodniego jest odpowiedziałna za rozwój tego programu i wspieranie podejmowanej w jego ramach współpracy zarówno dwu- jak i wielostronnej.

3 Forum Samorządowe Polska Kraje Partnerstwa Wschodniego wpisuje się w decyzję Senatu RP, który na posiedzeniu w dniu 3 grudnia 2014r. ustanowił rok 2015 Rokiem Samorządu Terytorialnego, upamiętniając w ten sposób 25-lecie polskiej reformy samorządowej i pierwszych demokratycznych wyborów do rad gmin. Wydarzenie, dzięki obecności wybitnych ekspertów z dziedziny samorządu terytorialnego zaakcentowało znaczenie polskiej reformy samorządowej i pozowoliło na ukazanie polskim obywatelom pełnego wymiaru międzynarodowej współpracy regionalnej oraz polskiej transforamcji samorządowej. Utrzymywanie stosunków z krajami Partnerstwa Wschodniego jest także jednym z priorytetów współpracy zagranicznej Województwa Małopolskiego, mocno zdefiniowanym w Uchwale Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 25 sierpnia 2014r. ws. przyjęcia priorytetów współpracy zagranicznej Województwa Małopolskiego. Forum Samorządowe Polska Kraje Partnerstwa Wschodniego pozwoliło na wzajemną wymianę doświadczeń i wiedzy między współpracującymi ze sobą regionami Polski i krajów Partnerstwa Wschodniego, było również okazją do zaprezentowania nowych pomysłów i inicjatyw środowisk naukowych i eksperckich w zakresie przeprowadzenia reformy samorządowej i decentralizacji władzy. Ponadto spotkania z przedstawicielami władz

4 regionalnych krajów, które rozpoczynają swoją drogę ku demokratyzacji i budowie społeczeństwa obywatelskiego pozwolą wzmacniać rodzące się ruchy społeczne i wspierać te przemiany. W programie Forum znalazły się prelekcje dotyczące obecnego stanu systemu administracji państwowej w Armenii, Azerbejdżanie i na Białorusi oraz w Gruzji, Mołdawii i na Ukrainie. Stanowiły one wprowadzenie do dyskusji panelowych, poświęconych możliwościom skorzystania z polskiego modelu samorządu terytorialnego. O aktualnym systemie administracji państwowej w Azerbejdżanie mówił Stanisław Alwasiak. - Praca na Wschodzie była dla mnie dużą lekcją pokory. Nauczyłem się, że teoria i praktyka mogą się od siebie różnić i trzeba być elastycznym. Dlatego dobrym podejściem jest podejście doceniające, które pozwala nam na wykorzystanie szans i możliwości prowadzących do rozwoju, które mamy - tłumaczył Stanisław Alwasiak, który jako doradca uczestniczył m.in. w programach Banku Światowego i Europejskich Programach Współpracy Terytorialnej. Podkreślał, że programy unijne są szansą na budowanie zaufania i poczucia równości. Wspomniał także o "programach bliźniaczych" - wzorcowego przykładu wykorzystania transferu praktycznych doświadczeń i wzorców organizacyjnych, jako możliwości promocji europejskich modeli zarządzania. Dodał również, iż relacje międzyludzkie budują obopólne zaufanie współpracy miedzy krajami. Ważna jest promocja

5 bezpośrednich kontaktów międzyludzkich organizacji społecznych, samorządów zawodowych podkreślał. System administracji państwowej na Białorusi zaprezentował Robert Chrabąszcz. W konstytucji Białorusi określono dwa typy władzy lokalnej: rząd lokalny będący władzą wykonawczo-administracyjną podległą bezpośrednio prezydentowi oraz samorząd lokalny system rad lokalnych wybieranych na czteroletnią kadencję, podległych parlamentowi Białorusi mówił R. Chrabąszcz. Na Białorusi jest sześć regionów (obwodów) oraz Mińsk jako miasto wydzielone na prawach regionu, a także 118 gmin i 10 miast wydzielonych na prawach gminy. Po wystąpieniach odbyła się dyskusja panelowa "Polski model samorządu terytorialnego, jako potencjalny wzór dla Armenii, Azerbejdżanu i Białorusi", która spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony uczestników. Gośćmi Forum byli przede wszystkim przedstawiciele administracji regionalnej krajów Partnerstwa Wschodniego oraz Marszałkowie Województw RP współpracujący na zasadzie umów partnerskich z regionami tych krajów oraz eksperci z pozostałych krajów Partnerstwa Wschodniego, dyplomaci z krajów Partnerstwa Wschodniego w Polsce; przedstawiciele ośrodków akademickich i naukowych zajmujących sie problematyką samorządu terytorialnego oraz polityki wschodniej; eksperci i autorzy przemian ustrojowych w Polsce; NGO, think-tanki, koła naukowe, media, studenci.

6 W realizację wydarzenia zostali zaangażowani eksperci z dziedziny samorządu terytorialnego i polityki wschodniej: Pan Janusz Sepioł - architekt i historyk sztuki, polityk, w latach marszałek województwa małopolskiego, senator VII i VIII kadencji. Pan Anatolij Tkaczuk - założyciel i szef ukraińskiego Instytutu Społeczeństwa Obywatelskiego, były Radca Prezydenta Ukrainy i VPM Ukrainy, były deputowany Rady Najwyższej, Wiceminister Rozwoju Regionalnego w latach Ekspert ds. reformy samorządowej. Pan Stanisław Alwasiak - Specjalista ds. zarządzania projektami; doradca m.in. w programach USAID, Banku Światowego, UE w tym Europejskich programach współpracy terytorialnej. Pan Robert Chrabąszcz - ekspert ds. administracji publicznej. Absolwent nauk politycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Central European University. Doktorant na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych w Katedrze Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Pan Krzysztof Stanowski - działacz społeczny i harcerski, pierwszy naczelnik Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, były podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej oraz w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, od 2012 prezes zarządu Fundacji Solidarności Międzynarodowej. Od 1989 związany z Fundacją "Edukacja dla Demokracji". Pan Krzysztof Nowak - doktor nauk społecznych, były doradca Wicepremiera i Premiera (w zakresie komunikacji społecznej), był założycielem i prezesem SMG/KRC Poland (instytut badań rynku i opinii, obecnie Millward Brown Poland); w 1993 Dyrektor Generalny, Dyrektor Biura Prasowego Rządu. Pan Michał Dulak - Student studiów doktoranckich na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ., obecnie kieruje pracami Ośrodka Studiów o Mieście (OSOM).

7 Partnerami wydarzenia były: - Klub Jagielloński stowarzyszenie o 25-letniej tradycji zrzeszające studentów uczelni wyższych z calej Polski; - Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji, której misja jest wspomaganie osób, organizacji i środowisk biorących udział w budowie społeczeństwa obywatelskiego.

8 Otwarcie Forum Samorządowego Polska - Kraje Partnerstwa Wschodniego Przemówienie Pana Jacka Krupy, Marszałka Województwa Małopolskiego Szanowni Państwo, jest dla mnie wielkim zaszczytem móc gościć wszystkich Państwa w Małopolsce, podczas Forum Samorządowego Polska - Kraje Partnerstwa Wschodniego, zorganizowanego dzięki wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych, za co bardzo dziękuję. Witam przedstawicieli korpusu dyplomatycznego i konsularnego, przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej, reprezentantów organizacji i stowarzyszeń z Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Ukrainy oraz z Polski. Partnerstwo Wschodnie to historyczna szansa. Szansa, która pomaga dokonać strategicznego wyboru wyboru proeuropejskiej orientacji. Podstawą tego ambitnego programu, którego współinicjatorem jest Polska są najważniejsze unijne wartości, takie jak: demokracja, wolność, rządy prawa, czy respektowanie praw człowieka. To one stanowią podstawę europejskiego rozwoju. Teraz tym sukcesem chcemy więc podzielić się z naszymi wschodnimi sąsiadami, czego przykładem jest dzisiejsza konferencja. Szczególnego znaczenia dzisiejszemu spotkaniu nadaje fakt, że w tym roku nasz kraj obchodzi bardzo ważny jubileusz: 25-lecie odrodzonego w Polsce samorządu terytorialnego. Rok 2015 został też oficjalnie ogłoszony Rokiem Samorządu Terytorialnego przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej. O ile obalenie komunizmu w Polsce było pierwszym krokiem na drodze do demokracji, o tyle krokiem drugim było właśnie uchwalenie ustawy o samorządzie terytorialnym. To nie była zwykła zmiana administracyjna. Mieszkańcy polskich miast i wsi po wielu latach odzyskali prawo decydowania o tym, co dzieje się w ich

9 najbliższej okolicy. Powiedziałbym, że było to realne oddanie władzy ludziom, ale tak naprawdę nie o władzę tutaj chodziło, ale o ODPOWIEDZIALNOŚĆ. Dużo łatwiej jest nam przecież dbać o to, co jest tuż obok nas. Dużo mocniej angażujemy się w sprawy, które dotyczą nas osobiście. Wreszcie dużo większa jest nasza odpowiedzialność za siebie, za naszych sąsiadów i za miejsce, w którym żyjemy, jeśli widzimy swój wpływ na naszą wspólną przyszłość i rozwój. Utworzenie w Polsce na nowo samorządu terytorialnego było nie tyle zmianą organizacyjną, co źródłem prawdziwej zmiany społecznej. To był kamień milowy w budowie społeczeństwa obywatelskiego w naszym kraju. W odzyskaniu utraconego, wzajemnego zaufania oraz poczucia, że jesteśmy sobie bliscy, że jesteśmy wspólnotą zdolną do działania i że razem mamy siłę. Myślę, że podobnym wydarzeniem dla naszych przyjaciół z Ukrainy są reformy, których konsekwencją ma być decentralizacja władzy w kraju. To zmiana, której nadrzędnym celem jest zaszczepienie obywatelskiego ducha w każdym mieszkańcu Ukrainy. Bardzo mocno wierzymy, że to właściwa droga i życzymy Wam na niej samych sukcesów. Tym, co dla nas okazało się szczególnie cenne w trakcie tych 25 lat, były spotkania, takie jak to dzisiejsze: spotkania z samorządowcami z innych regionów i innych krajów. Ostatnie 25 lat było dla nas prawdziwą szkołą samorządności. Uczyliśmy się jej, popełnialiśmy błędy i wyciągaliśmy wnioski. Dziś widzimy, jak piękne przyniosło to owoce. Ale wiemy, że nie zbieralibyśmy ich, gdyby nie pomoc tych, którzy wspierali nas swoją wiedzą i doświadczeniem. Dziś sami chcemy spłacać ten bezcenny dług wiedzy. Jest dla nas wielkim zaszczytem, jeśli jakikolwiek kraj widzi w naszych doświadczeniach szansę dla siebie i chciałby się wzorować na naszych rozwiązaniach. Zawsze jesteśmy otwarci na dialog, spotkanie i wymianę wiedzy, bo to nigdy nie jest wymiana jednostronna zawsze korzystają na niej obie strony. Dlatego życząc owocnych dyskusji w czasie tego forum chciałbym, abyście wszyscy Państwo wiedzieli, że drzwi Małopolski są zawsze dla Was otwarte: zarówno w trakcie oficjalnych spotkań, jak i każdego, zwykłego dnia naszej codziennej pracy. Dziękuję jeszcze raz za Państwa obecność i zapraszam serdecznie do wspólnej dyskusji.