PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MASŁÓW

Transkrypt

1 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MASŁÓW Opracował Rafał Kozieł Kielce, 2014/2016 1

2 SPIS TREŚCI I. ZAWARTOŚĆ PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 1. Wprowadzenie Informacje wstępne Podstawa prawna prognozy Materiały wejściowe. 2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami. 3. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy. 4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania. 5. Informacje o możliwym transgraniczym oddziaływaniu na środowisko. 6. Streszczenie w języku niespecjalistycznym. II. ANALIZA I OCENA 1. Istniejący stan środowiska przyrodniczego oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 2. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem. 3. Istniejące problemy ochrony środowiska z punktu widzenia realizacji Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. 4. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywanego Studium. 5. Przewidywane znaczące oddziaływanie, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na cele i przedmiot ochrony obszaru NATURA 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko. III. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru. IV. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzonej do tego wyboru albo wyjaśnienia braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Bibliografia 2

3 1. WPROWADZENIE 1.1. Informacje wstępne. Przedmiotem niniejszego opracowania jest Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów, nazwana w dalszej części opracowania prognozą. Gmina Masłów posiada Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które zatwierdzone zostało Uchwałą Nr XVI/161/2000 z dnia 9 listopada 2000 r. Zostało ono zmienione w granicach administracyjnych i zatwierdzone Uchwałą Nr XLVII/382/2006 Rady Gminy Masłów z dnia 19 października 2006 r. Ponadto, gmina Masłów w 95% pokryta jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, dla których przeprowadzona została strategiczna ocena oddziaływania na środowisko w trybie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. 2013, poz ze zm.). Na terenie gminy Masłów obowiązują następujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: 1) sołectwa Barcza, zatwierdzony Uchwałą Nr XXXVI/283/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2009, Nr 494, poz. 3630), 2) sołectwa Brzezinki, zatwierdzony Uchwałą Nr XXXVI/284/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2009, Nr 494, poz ze zm.), wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXX/222/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 24 stycznia 2013 r., 3) sołectwa Ciekoty, zatwierdzony Uchwałą Nr XXXVI/285/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2009, Nr 496, poz. 3637), 4) sołectwa Dąbrowa, zatwierdzony Uchwałą Nr L/289/10 Rady Gminy w Masłowie z dnia 19 sierpnia 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 275, poz. 2796), wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXII/153/2012 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 czerwca 2012 r. oraz zmianą Nr 2 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXX/221/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 24 stycznia 2013 r., 5) sołectwa Domaszowice, składający się z trzech planów: a) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "DOMASZOWICE I" zatwierdzony Uchwałą Nr XXXIX/295/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 30 października 2009 r. zmieniony uchwałą Nr XLII/237/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 29 grudnia 2009 r., wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXXIII/302/2013 Rady Gminy Masłów z dnia 26 września 2013 r., b) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "DOMASZOWICE II" zatwierdzony Uchwałą Nr LIII/409/2010 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 października 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2011, Nr 28, poz. 401), c) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego "DOMASZOWICE III" zatwierdzony Uchwałą Nr L/388/10 Rady Gminy w Masłowie z dnia 19 sierpnia 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 275, poz. 2795), 6) sołectwa Dolina Marczakowa - "Dolina Marczakowa I", zatwierdzony Uchwałą Nr XLVIII/370/10 Rady Gminy w Masłowie z dnia 24 czerwca 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 251, poz ze zm.) wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXXVIII/301/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 26 września 2013 r., 7) sołectwa Masłów Pierwszy, składający się z dwóch planów: a) zatwierdzony Uchwałą Nr XLV/346/2010 Rady Gminy w Masłowie z dnia 18 marca 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 178, poz ze zm.), wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXX/219/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 24 stycznia 2013 r. oraz zmianą Nr 2 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXX/220/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 24 stycznia 2013 r., 3

4 b) zatwierdzony Uchwałą Nr LI/402/10 Rady Gminy w Masłowie z dnia 20 września 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 322, poz. 3481), 8) sołectwa Masłów Drugi, zatwierdzony Uchwałą Nr XXXVI/286/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 września 2009 r. oraz Uchwałą Nr XLII/326/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 29 grudnia 2009 r., 9) sołectwa Mąchocice Scholasteria, zatwierdzony Uchwałą Nr XXXVI/288/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2009, Nr 296, poz ze zm.), wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXX/223/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 24 stycznia 2013 r., 10) sołectwa Mąchocice Kapitulne, zatwierdzony Uchwałą Nr XXXVI/287/09 Rady Gminy w Masłowie z dnia 28 września 2009 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2009, Nr 296, poz. 3648), 11) sołectwa Wiśniówka, zatwierdzony Uchwałą Nr L/287/10 Rady Gminy w Masłowie z dnia 19 sierpnia 2010 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 275, poz ze zm.), wraz ze zmianą Nr 1 zatwierdzoną Uchwałą Nr XVII/109/12 Rady Gminy Masłów z dnia 30 grudnia 2012 r., zmianą Nr 2 zatwierdzoną Uchwałą Nr XXXVIII/303/2013 Rady Gminy w Masłowie z dnia 26 września 2013 r. oraz zmianą Nr 3 zatwierdzoną Uchwałą Nr XVIII/158/2016 Rady Gminy Masłów z dnia 19 stycznia 2016 r., 12) sołectwa Wola Kopcowa zatwierdzony Uchwałą Nr XXII/167/08 Rady Gminy w Masłowie z dnia 31 lipca 2008 r. (Dz. Urzędowy Woj. Świętokrzyskiego z 2010, Nr 275, poz. 2796). Niniejsza prognoza uwzględnia wnioski wynikające z prognoz oddziaływania na środowisko sporządzonych dla wyżej wymienionych planów zagospodarowania przestrzennego i ich zmian. Analizowany projekt dokumentu stanowi nową edycję Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów uwzględniające obowiązujące przepisy prawa oraz potrzeby właścicieli nieruchomości w zakresie potrzeb inwestycyjnych i zwane jest w dalszej części prognozy "Studium". Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko zakres i stopień szczegółowości prognozy oddziaływania na środowisko został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Kielcach oraz z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym. W trakcie podania publicznej informacji o przystąpieniu do sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko uwagi i wnioski do prognozy nie wpłynęły Podstawa prawna prognozy. Podstawą prawną opracowania niniejszej prognozy jest art. 46 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. 2013, poz ze zm.). Przy opracowaniu prognozy wykorzystano przepisy następujących aktów prawnych: 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2013r., poz ze zm.); 2. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. 2016, poz. 353 ze zm.); 3. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 199 ze zm.); 4. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 196 ze zm); 5. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2015r., poz ze zm.); 6. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 21 ze zm.); 4

5 7. Ustawa z dnia 1 lipca 2011r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U r., poz. 391 ze zm.); 8. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2015r. poz. 469 ze zm.), 9. Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. nr 106, poz. 675), 10. Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 909 ze zm.); 11. Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. z 2014r. Nr 12, poz ze zm.); 12. Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. 2016r., poz. 290); 13. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. 2015r., poz. 460 ze zm.); 14. Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz ze zm.); 15. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2015r. poz ze zm.); 16. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 446 ze zm.); 17. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (t.j. Dz. U. z 2016, poz. 71); 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012, poz. 1031); 19. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t.j. Dz. U. z 2014r., poz.112); 20. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków jakie należy spełniać przy wprowadzeniu ścieków do wód i ziemi oraz z sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 ze zm.); 21. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1883); 22. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430 ze zm.); 23. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 sierpnia 2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. 2012r., poz. 1041); 24. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1800); 25. Uchwala Nr XIV/200/2015 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 7 września 2015 r. w sprawie wyznaczenia Podkieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Święt. z 2015r. poz. 2655); 26. Uchwała Nr XVII/248/15 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie określenia "Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa świętokrzyskiego wraz z planem działań krótkookresowych" (Dz. Urz. Woj. Święt. z 2015 r. poz. 3890); 27. Założenia dla opracowania map osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi dla gmin Powiatu Kieleckiego w skali 1: GEOCONSULT Sp. z o.o. w Kielcach na zlecenie Powiatu Kieleckiego - Starostwa Powiatowego w Kielcach, Kielce 2015 r. 28. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązujące na terenie gminy Masłów wraz z ich zmianami. 29. Prognozy oddziaływania na środowisko sporządzone do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i ich zmian, o których mowa w pkt

6 1.3. Materiały wejściowe. 1. Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów, 2. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązujące na terenie gminy Masłów wraz z ich zmianami oraz prognozami oddziaływania na środowisko, 3. Opracowanie ekofizjograficzne gminy Masłów, 4. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów, zatwierdzone Uchwałą Nr XLVII/382/2006 Rady Gminy Masłów z dnia 19 października 2006 r. 5. Raporty o stanie środowiska, WIOŚ, Kielce, 6. Dane Urzędu Statystycznego w Kielcach. Wykorzystano, także następujące mapy: 1. Mapę geologiczną Polski 1: (Instytut Geologiczny, 1977) 2. Podział hydrograficzny Polski 1: (IMiGW, Warszawa 1980) 3. Podział fizycznogeograficzny wg Kondrackiego (PWN, Warszawa 1998) W pracach nad prognozą oceniono stan i funkcjonowanie środowiska, rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne i inne ustalenia zawarte w projekcie Studium. Dokonano kompleksowej oceny skutków realizacji ustaleń Studium na poszczególne komponenty środowiska, obiekty chronione i zmiany w krajobrazie. Uwzględniono działania łagodzące niekorzystne oddziaływania. 2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami Przedmiot ustaleń projektu Studium. Projekt Studium obejmuje teren położony w granicach administracyjnych Masłów. Przedmiotem ustaleń Studium jest określenie nowej polityki przestrzennej gminy Masłów zgodny z art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W projekcie Studium uwzględniono uwarunkowania wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów prawnych oraz przepisów prawa miejscowego. 3. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy. Niniejsza prognoza była opracowywana równolegle z projektem Studium oraz po jego zakończeniu. Punktem odniesienia dla prognozy jest istniejący stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu, określony w opracowaniu ekofizjograficznym. Dla dokonania oceny skutków oddziaływania na środowisko kierunków zagospodarowania przestrzennego projektu Studium skorzystano z doświadczeń zdobytych podczas wykonywania opracowań o podobnej tematyce. Całość ustaleń podporządkowano konstytucyjnej zasadzie zrównoważonego rozwoju z zachowaniem racjonalnego i całościowego traktowania zasobów środowiska przyrodniczego. Podstawowym celem prognozy jest analiza i wskazanie najkorzystniejszych dla środowiska rozwiązań planistycznych, poprzez: identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na wszystkie komponenty środowiska na danym obszarze, jakie może wywołać realizacja wyznaczonych kierunków przestrzennych zawartych w projekcie zmiany Studium; konsultacje wewnętrzne na etapie przygotowywania projektów prognozy i Studium, celem eliminacji rozwiązań i ustaleń niemożliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne negatywne skutki dla środowiska lub zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. pełne poinformowanie o skutkach wpływu ustaleń Studium dla środowiska przyrodniczego. Powyższe zadanie wymaga interdyscyplinarnej analizy procesów i zjawisk zachodzących w środowisku, przy uwzględnieniu zmian w szeroko rozumianym otoczeniu. Prognoza została opracowana w powiązaniu z projektem Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów. 6

7 Ocenę skutków wpływu ustaleń Studium na środowisko oparto na analizie uwarunkowań środowiska przyrodniczego i jego wrażliwości na zakłócenia związane z działalnością antropogeniczną w powiązaniu z analizą przewidywanych zagrożeń wynikających z realizacji wyznaczonych kierunków projektu Studium. Następnie w tabeli zestawiono dla każdego obszaru funkcjonalnego przewidywaną wielkość oddziaływania na poszczególne elementy środowiska oraz sumaryczną wielkość oddziaływania na środowisko tego obszaru. Wielkość oddziaływania zawiera się w skali czterostopniowej: 0 - brak oddziaływania - nie przewiduje się presji projektowanego zagospodarowania na żaden element środowiska, zachowana zostanie dominująca funkcja przyrodnicza tego terenu; 1 - słabe oddziaływanie - projektowana forma zagospodarowania w niewielkim stopniu zaburzy stan i funkcjonowanie środowiska, bądź ze względu na niewielką intensywność projektowanego zagospodarowania, bądź ze względu na istniejące przekształcenie środowiska przyrodniczego; 2 - umiarkowane oddziaływanie, projektowana forma zagospodarowania w stopniu umiarkowanym zaburzy stan i funkcjonowanie środowiska, ale nie wykluczy całkowicie możliwości zachodzenia w środowisku procesów przyrodniczych; 3 - silne oddziaływanie - projektowana forma zagospodarowania w stopniu silnym zaburzy stan i funkcjonowanie środowiska, może wykluczyć możliwości zachodzenia w środowisku procesów przyrodniczych; 4 - bardzo silne oddziaływania - projektowana forma zagospodarowania w bardzo silnym stopniu zaburzy stan i funkcjonowanie środowiska, prawdopodobnie wykluczy możliwości zachodzenia w środowisku procesów przyrodniczych. Wnioski do Studium sformułowano w oparciu o zapewnienie podstawowego funkcjonowania terenów przyrodniczych, ochrony obszarów cenniejszych w granicach projektu Studium i w jego otoczeniu oraz zgodności projektu Studium ze wskazaniami do zagospodarowania wynikającymi z opracowania ekofizjograficznego. Przy sporządzaniu prognozy posłużono się głównie metodami analitycznymi i waloryzacyjnymi. Skutki wpływu realizacji ustaleń Studium na obszary Natura 2000 oraz na środowisko zostały oszacowane poprzez prognozowanie zmian poszczególnych elementów środowiska oraz prognozowanie oddziaływań na cele przedmiot i integralność obszarów Natura Punktem odniesienia był aktualny stan środowiska scharakteryzowany w opracowaniu ekofizjograficznym. Zastosowane metody prognozowania (analiza opisowa) oparte zostały głównie na zasadzie wykorzystywania publikowanych poradników, wytycznych i przepisów branżowych oraz analogii do skutków realizacji działań o podobnym zakresie i charakterze na temat o zbliżonych uwarunkowaniach środowiskowych. Podczas oceny oddziaływań, które będą następstwem realizacji ustaleń Studium wzięto pod uwagę: - charakter zmian (pozytywne i negatywne), - sposób oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, wtórne i skumulowane), - czas trwania oddziaływań (krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe, chwilowe). Przy sporządzaniu prognozy posłużono się głównie metodami analitycznymi i waloryzacyjnymi. Skutki wpływu wyznaczonych kierunków na obszary Natura 2000 mające znaczenie dla Wspólnoty: Ostoja Barcza PLH260025, Ostoja Wierzejska PLH260035, Przełom Lubrzanki PLH i Łysogóry kod PLH oraz na środowisko zostały oszacowane poprzez prognozowanie zmian poszczególnych elementów środowiska, a także prognozowanie oddziaływań na przedmiot i integralność obszarów Natura 2000 i powiązania z innymi obszarami Natura Zastosowane metody prognozowania (analiza opisowa) oparte zostały głównie na zasadzie wykorzystywania publikowanych poradników, wytycznych i przepisów branżowych oraz analogii do skutków realizacji działań o podobnym zakresie i charakterze na temat o zbliżonych uwarunkowaniach środowiskowych. 7

8 4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analiz skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania. Proponuje się objąć analizą skutków realizacji postanowień projektu dokumentu, określonym w art. 55 ust. 3 pkt. 5 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowiska (t.j. Dz. U. 2013, poz ze zm.) następujące komponenty środowiska i elementy zagospodarowania: jakość wód powierzchniowych jakość wód podziemnych jakość powietrza atmosferycznego, klimat akustyczny, stopień realizacji projektowanej sieci kanalizacyjnej, stopień realizacji zapisów dotyczących wykorzystania ekologicznych nośników energii cieplnej, stan zachowania najcenniejszych siedlisk przyrodniczych i gatunków będących celem ochrony w obrębie obszarów Natura 2000 mających znaczenie dla Wspólnoty. Monitoring jakości elementów środowiska proponuje się realizować w zakresie wynikającym z omawianych przepisów dotyczących Państwowego Monitoringu Środowiska, corocznie dla wód powierzchniowych i powietrza atmosferycznego. W odniesieniu do przyrody w cyklu 5 letnim. Ponadto zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowaniu planów miejscowych. Ocena odbywa się raz w czasie kadencji. Ocena taka przeprowadzona została w 2011 r. i zatwierdzona została Uchwałą Nr XII/71/2011 Rady Gminy Masłów z dnia 29 września 2011 r. Sporządzenie nowej edycji Studium jest wynikiem przeprowadzonej oceny. 5. Informacje o możliwym transganiczym oddziaływaniu. Ustalenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów nie powodują transgranicznego oddziaływania, gdyż teren gminy Masłów oddalony jest od granic państwa o kilkaset kilometrów i jego ustalenia nie będą mieć wpływu na tereny przygraniczne. Ponadto na terenie gminy nie są planowane duże inwestycje mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które z racji wielkości emisji lub intensywności przekształceń środowisko przyrodniczego, mogłyby powodować oddziaływania transgraniczne. 6. Streszczenie w języku niespecjalistycznym. Prognoza oddziaływania na środowisko jest dokumentem sporządzanym obowiązkowo dla projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz ich zmian. Niniejsze opracowanie zostało wykonane dla potrzeb projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Masłów, które jest nową edycją dokumentu uwzględniający stan prawny na dzień przekazania do uzgodnienia i opiniowania. Celem prognozy jest określenie skutków wpływu na środowisko przyrodnicze realizacji ustaleń zawartych w projekcie Studium. Przy określaniu sposobów zagospodarowania terenów w projekcie Studium zostały zapewnione warunki do utrzymania równowagi przyrodniczej, racjonalnej gospodarki zasobami przyrodniczymi środowiska, ochrony walorów krajobrazowych oraz warunków klimatycznych. Zagospodarowanie terenu powinno ponadto w jak największym stopniu zapewniać zachowanie naturalnych walorów terenu. Przewidziany sposób zagospodarowania terenu przyczyni się do zmian w środowisku przyrodniczym przedmiotowego obszaru, ponieważ nowe zainwestowanie będzie powodować zmiany w środowisku przyrodniczym, zmiany te swoją skalą i sposobem zagospodarowania nie będą znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko oraz nie będą negatywnie oddziaływać na waloru przyrodnicze występujących tu obszarów chronionych. Realizacja nowych obiektów winna być zgodna z wytycznymi zawartymi w projekcie Studium. 8

9 Prognoza poddaje analizie stan środowiska na obszarze objętym projektem Studium. Przedstawia najważniejsze zagrożenia oraz potencjalne zmiany, jakie nastąpią w środowisku w wyniku realizacji ustaleń projektu Studium. Zgodnie z wykonanym dla potrzeb projektu Studium opracowaniem ekofizjograficznym stan środowiska na omawianym terenie należy uznać za dobry. W wyniku przeprowadzonej analizy nie zidentyfikowano konfliktów pomiędzy obszarami funkcjonalnymi wyznaczonymi w projekcie Studium, a naturalnymi predyspozycjami terenu określonymi w opracowaniu ekofizjograficznym. Projekt Studium poddaje ochronie tereny o niekorzystnych warunkach fizjograficznych dla zabudowy, w szczególności tereny dolin rzek i cieków wodnych oraz tereny tzw. suchych dolinek okresowo prowadzących wody powierzchniowe oraz poddaje ochronie tereny krajobrazowo cenne objęte strefą przyrodniczo-krajobrazową. Teren objęty granicami Studium położony jest w granicach: Świętokrzyskiego Parku Narodowego, otuliny Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz Podkieleckim Obszarze Chronionego Krajobrazu, a także w granicach obszarów Natura 2000 mających znaczenie Wspólnoty Łysogóry, Przełom Lubrzanki, Ostoja Wierzejska oraz Ostoja Barcza. Projektowane zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym nie spowodują znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko oraz na ochronę przyrody obszarów, o których mowa powyżej. Projekt zmiany Studium, jak już wcześniej wspomniano wyłącza z zabudowy doliny stale i okresowo prowadzące wody oraz obszary predysponowane do powstawania osuwisk poza obszarem w Masłowie Pierwszym i Mąchocicach Kapitulnych, ponieważ zostały one wskazane na istniejących terenach zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Dalsza zabudowa tych terenów wymagać będzie szczegółowych prac geologicznych potwierdzających lub wykluczających możliwość powstawania ruchów masowych. W przypadku potwierdzenia możliwości powstania ruchów masowych teren ten winien zostać wzmocniony, tak aby ruchy masowe nie zagrażały istniejącej zabudowie. Natomiast pozostałe tereny predysponowane do powstawania ruchów masowych zostały wykluczone z zabudowy, ponieważ są to tereny o niekorzystnych warunkach fizjograficznych dla funkcji mieszkaniowej i usługowej. Z nowej zabudowy wy łączone zostały również tereny położone w strefie krajobrazowej "A" i "B" Podkieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Wprowadzone zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym nie wpłyną negatywnie na obszary chronione, ponieważ projektowane zagospodarowanie terenu nie koliduje z zakazami jakie obowiązują na tych terenach. Ponadto projektowane zagospodarowanie terenu nie spowoduje znaczącego negatywnego oddziaływania na cele, przedmiot ochrony i integralność obszarów NATURA 2000, ponieważ zmiany zagospodarowania terenu dokonuje się poza korytarzami i ciągami ekologicznymi stanowiącymi łączność pomiędzy nimi, poza obszarami oznaczonymi symbolami UTS, które wyznaczone zostały poza terenami, na których występują przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 Przełom Lubrzanki. Część planowanych form zagospodarowania może spowodować nieznaczne zmiany w środowisku. Dotyczy to w szczególności zwiększenia powierzchni terenów mieszkaniowych i usługowych, terenów związanych z eksploatacją złoża piaskowców kwarcytowych Wiśniówka. Na podstawie przeprowadzonej analizy jaka została przeprowadzona w niniejszej prognozie oddziaływania na środowisko oraz prognozie oddziaływania na środowisko dla projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sołectw Wiśniówka i Masłów Drugi na gruntach, których prowadzona jest eksploatacja złóż surowców mineralnych stwierdza się, że zmiany te nie spowodują znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko oraz ochronę przyrody obszarów chronionych. Powstawanie i emisja hałasu na terenie opracowania związana będzie głównie z pracą sprzętu ciężkiego w wyrobisku oraz podczas transportu urobku. Znaczna odległość wyrobiska od zabudowań mieszkalnych oraz "schodzenie" eksploatacji na coraz niższe poziomy spowoduje, że uciążliwości akustyczne pozostaną na dotychczasowym poziomie lub będą się zmniejszać. W projekcie Studium wskazano bezwzględnie, iż po zakończeniu wydobycia tereny kopalni muszą zostać zrekultywowane. Zrekultywowane tereny pokopalniane wzbogacą krajobraz gminy i mogą stać się osobliwością na skalę regionalna i krajową. Dzięki tym działaniom udostępnione mogą zostać również nowe unikalne odsłonięcia geologiczne o wysokich walorach przyrodniczych i naukowych. 9

10 Zmiany wywołane działalnością człowieka zostaną ograniczone do minimum, poprzez rygorystyczne przestrzeganie przepisów prawnych z zakresu ochrony środowiska i ochrony przyrody oraz poprzez przestrzeganie zaleceń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko projektu Studium. Pozwoli to na zachowanie zasady zrównoważonego rozwoju. II. ANALIZA I OCENA 1. Istniejący stan środowiska przyrodniczego oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Położenie obszaru objętego projektem Studium. Gmina Masłów położona jest w centralnej części województwa świętokrzyskiego w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy regionu Kielc. Wchodzi w skład powiatu kieleckiego ziemskiego. Zajmuje powierzchnię 86,27 km 2, z czego 4199ha stanowią użytki rolne (ok. 48,7% powierzchni gminy), w tym 2884 ha to grunty orne, a ok ha stanowią lasy (ok. 37,8% powierzchni gminy). Gmina Masłów graniczy z 6 gminami, w tym z 1 miastem i 1 gminą wiejsko-miejską: od południowego-zachodu z miastem i gminą Kielce, od zachodu z gminą Miedziana Góra, od północy z gminą Zagnańsk i Łączna, od wschodu z miastem i gminą Bodzentyn, od południowego wschodu z gminą Górno. Siedzibą władz gminnych jest miejscowość Masłów Pierwszy, położona w centralnej części gminy. W skład gminy wchodzi 12 sołectw: Barcza, Brzezinki, Ciekoty, Dąbrowa, Dolina Marczakowa, Domaszowice, Masłów Pierwszy, Masłów Drugi, Mąchocice Kapitulne, Mąchocice Scholasteria, Wiśniówka oraz Wola Kopcowa Rzeźba terenu. Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Polski (wg J. Kondrackiego) obszar gminy Masłów położony jest w obrębie makroregionu Wyżyna Kielecka oraz mezoregionu Góry Świętokrzyskie. Cały mezoregion Gór Świętokrzyskich obejmuje powierzchnię km 2. Stanowi on najwyżej wzniesioną część Wyżyny Kieleckiej. Góry te składają się z kilku pasm biegnących równolegle wobec siebie. Określenie góry nie wiąże się w tym przypadku z krajobrazem lecz ze strukturą geologiczną. Jedynie część głównego Pasma Świętokrzyskiego (Łysogór) można zaliczyć do typu gór niskich. Dopływy Nidy oraz Czarnej Staszowskiej przecinają w poprzek struktury paleozoiczne. W partiach szczytowych występują charakterystyczne gołoborza zbocza pokryte rumoszem skalnym. Lasy wykazują w swym składzie podobieństwo do dolnego piętra leśnego w Beskidach. W środkowej części tego mezoregionu utworzono Świętokrzyski Park Narodowy. Długotrwałość i różnorodność działania tych procesów zdecydowała o niewielkich wysokościach bezwzględnych gór, a poszczególne ruchy górotwórcze uwarunkowały kierunki przebiegu jednostek orograficznych. Ostateczny charakter morfologii nadały zjawiska związane ze zlodowaceniami w plejstocenie, oraz współczesne procesy geologiczno-dynamiczne (Gilewska 1972, Klatka 1965, Klimaszewski 1972, Radłowska 1967, Kowalski 2000, Migoń 2009). Pomimo działania czynników zmierzających do peneplenizacji tego obszaru, zachowany został jego górski charakter. Zdecydowała o tym nie tylko budowa geologiczna badanego terenu, ale również procesy erozyjno-denudacyjne, o czym świadczą stoki wzniesień, głęboko wcięte doliny cieków wodnych, skalne ostańce oraz wiele specyficznych form morfologicznych charakterystycznych dla krajobrazu (Strzyż 1999). W rzeźbie badanej gminy można wyróżnić dwa naturalne systemy genetyczne rzeźby: czwartorzędowy oraz przed czwartorzędowy. Rzeźba przed czwartorzędowa wynika ze struktury paleozoicznego podłoża, które wymusza istniejący układ wzniesień i obniżeń (Radłowska 1967). Podłoże przed czwartorzędowe pojawia się na powierzchni w strefie grzbietów wzniesień i pasm 10

11 górskich. Doliny rzeczne są zasypane utworami czwartorzędowymi pochodzenia glacjalnego (zlodowacenia krakowskie), wodnolodowcowego (zlodowacenia środkowopolskie i zlodowacenie północnopolskie), lokalnie zastoiskowego, a także deluwialnego w dolnych partiach stoków i w obrębie załomów stokowych. Układ sieci rzecznej terenu gminy Masłów jest wymuszony formą morfologiczną i monoklinalną budową wewnętrzną paleozoicznego górotworu Łysogórskiego i jego obrzeżenia mezozoicznego. Główna sieć rzeczna jest starsza od eksponujących się w obecnym krajobrazie pasm wzniesień i dzielących je obniżeń. Zasadnicze rysy rzeźby badanego obszaru są niezależne od głównej sieci rzecznej i powstały dopiero po epigenezie paleozoicznego trzonu spod obrzeżenia mezozoicznego (Kowalski 2000). Biorąc pod uwagę kryterium rzeźby terenu, budowy geologicznej a także od stadium rozwoju sieci rzecznej, na badanym terenie rozwinął się kratowy układ sieci rzecznej, który jest charakterystyczny dla gór o budowie rusztowej (Góry Świętokrzyski). Rzeki wykorzystują w swym biegu na przemian subsekwentne odcinki dolin, równoległe do grzbietów oraz krótkie przełomowe odcinki między grzbietami. W strefach z utworami pylastymi w podłożu (strefy występowania lessów) utworzyły się wąwozy oraz parowy (wschodnia i centralna część gminy). U wylotu większości dolin znajdują się stożki napływowe, świadczące o współ-czesnym lub historycznym udziale tych form w dostawie materiału mineralnego ze stoków do dolin (Strzyż 1999). Mniej istotne na obszarze gminy Masłów są formy rzeźby związane z gruntami antropogenicznymi (Strzyż 1999). Największa ich koncentracja dotyczy obszaru przekształconego przez zabudowę mieszkaniową oraz przemysłową. Do obszarów z rzeźbą silnie przekształconą antropogenicznie należy obszar współczesnej eksploatacji surowców skalnych (Wiśniówka) z formami charakterystycznymi w postaci hałdy odpadów eksploatacyjnych i technologicznych oraz nadkładu skał płonnych. Dominujące na tym obszarze formy rzeźby są charakterystyczne dla wszystkich starych górotworów, a w szczególności dla jednostek wchodzących w skład środkowo-europejskiego pasa starych gór i wyżyn (Strzyż 2000). Na analizowanym terenie można wyróżnić następujące formy rzeźby terenu: wierzchowinowe, stokowe, wysoczyznowe, dolinne. Pod względem geomorfologicznym, obszar gminy Masłów jest położony w obrębie Płaskowyżu Suchedniowskiego i Gór Świętokrzyskich (Pasma Klonowskiego, Obniżenia Bodzentyńskiego, Obniżenia Wilkowskiego). Płaskowyż Suchedniowski przylega od północy do paleozoicznego masywu Gór Świętokrzyskich (Kondracki 2009). Obniżenie Wilkowskie jest wydłużoną bruzdą pomiędzy Pasmem Klonowskim i Pasmem Świętokrzyskim, o długości 40 km i szerokości 3-5 km. Obniżenie Bodzentyńskie graniczy od NE z Pasmem Klonowskim. Pasmo Łysogórskie jest wykształcone w skałach kambryjskich. Południowy stok Łysogór budują przeważnie łupki i szarogłazy oraz kwarcyty kambryjskie, osłonięte na powierzchni pokrywą lessową (Czarnocki 1957). Wierzchowinę szczytową i odosobnione skałki grzbietowe oraz górną część stoku północnego tworzą zwięzłe kwarcyty z łupkami. Północne łupkowate podnóże okrywa gruba powłoka zsuwów stokowych. W najbardziej stromych (do 20 ) częściach stoku Łysogór, Grzbietu Masłowskiego, Góry Radostowej i Pasma Jeleniowskiego występują plejstoceńskie pokrywy gliniasto-blokowe (Kowalski 2000). Wśród nich spotyka się rumowiska skalne gołoborza, których cechą jest brak materiału drobnoziarnistego, skutkiem późnoglacjalnych i holoceńskich procesów denudacyjnych (Klatka 1965). Od północy Pasmo Łysogórskie graniczy z rozległą izoklinalną Doliną Wilkowską, utworzoną w mało odpornych łupkach i szarogłazach syluru (Czarnocki 1957). W dnie Doliny Wilkowskiej, na powierzchni występują osady akumulacji lodowcowej lub eolicznej, w postaci lessu. Dalej ku N rozciąga się monoklinalne Pasmo Klonowskie, wykształcone na piaskowcach dolnodewońskich, północnego skrzydła łysogórskiego. Po 11

12 północnej stronie Pasma Klonowskiego rozciąga się Niecka Bodzentyńska wypreparowana w łupkach wapiennych dewonu i pokryta piaszczystymi osadami polodowcowymi, oraz lessem (Kowalski 2000). Na południe od Pasma Łysogórskiego rozciąga się rozległa Dolina Kielecko-Łagowska (Radłowska 1967). Powstała ona w zapadlisku tektonicznym na osadach węglanowego dewonu i dolnego karbonu. Na powierzchni występują gruzowo- gliniaste pokrywy zsuwów oraz piasków i glin zwałowych okresu zlodowacenia krakowskiego (Kowalski 2000). Obecny obszar cokołu paleozoicznego Gór Świętokrzyskich jest wyraźnie wydłużony równoleżnikowo i składa się z dwóch jednostek tektonicznych: łysogórskiej i kieleckiej oddzielonych od siebie dyslokacją świętokrzyską. W obrębie tych elementów tektonicznych występuje szereg synklin i antyklin głównie o nachyleniu północnym, oddzielonych od siebie uskokami odwróconymi, podłużnymi (Stupnicka 2007). Duża część lokalnych bądź drugorzędnych elementów tektonicznych ograniczona jest uskokami odwróconymi, podłużnymi, z przechylonym bądź nasuniętym skrzydłem północnym. Budowę tektoniczną paleozoiku świętokrzyskiego komplikują strefy dyslokacji transwersalnych południkowych, z których najważniejsza jest dyslokacja łysogórska, o kierunku N-S. W skład obszaru łysogórskiego wchodzą od N m.in. synklina bodzentyńska i położona na S od niej antyklina łysogórska. Największą jednostką tektoniczną w regionie świętokrzyskim jest synklina bodzentyńska. Od zachodu jest ona przykryta przez słabo odkształcone osady permu i piaskowca pstrego. W jądrze synkliny występują osady famenu, a skrzydła wykształcone są w osadach dewonu środkowego i dolnego. Na SW od synkliny bodzentyńskiej występuje synklina Barczy i antyklina klonowska (Filonowicz 1969). W kierunku S od synkliny bodzentyńskiej rozciąga się skiba łysogórska (Stupnicka 2007). Jednym z najważniejszych elementów tektonicznych tej części otuliny Świętokrzyskiego Parku Narodowego jest uskok na N od Kakonina. Na E od tego uskoku odcinek Łysogór został tektonicznie obniżony, o czym świadczą przesunięte na N stopnie skalne N zbocza (Filonowicz 1969). Charakterystyka głównych rysów tektoniki obszaru Regionu Świętokrzyskiego, jest bardzo pomocna m.in. przy wydzielaniu granic elementarnych jednostek krajobrazowych. Współczesne przekształcenia rzeźby obszaru gminy Masłów są uwarunkowane czynnikami naturalnymi oraz antropogenicznymi. Obecny układ funkcjonalny rzeźby można uznać za wrażliwy, z możliwym zaburzeniem równowagi w rzeźbie. Z naturalnych czynników przekształcających należy wymienić współczesne procesy morfogenetyczne związane z prowadzeniem wód powodziowych przez Lubrzankę i jej dopływy. Wysoka woda może zagrażać nie tylko podtopieniami w strefie tarasu zalewowego, ale także może powodować powiększanie stref podcięć erozyjnych w zboczach dolin. Zaburzenie stabilności u podstawy stoków może prowadzić do grawitacyjnych przemieszczeń gruntów, włącznie z powstawaniem osuwisk szczególnie w powierzchniach stoków zbudowanych z lessów. W obszarach nachylonych, na współczesne przekształcenia rzeźby składają się epizody spłukiwania powierzchniowego w okresie półrocza z letnimi opadami deszczu oraz roztopów wiosennych. Brak zabezpieczeń przeciwerozyjnych może prowadzić do wymywania gruntu w strefach o nieutrwalonym podłożu gruntowym, co skutkuje depozycją stożków napływowych w strefach mieszkalnych oraz w obrębie ciągów komunikacyjnych. Jest to prawdopodobne ze względu na powszechne występowanie pokryw pylasto-piaszczysto-żwirowych, które bardzo łatwo ulegają procesowi spłukiwania. Problem wpływu uprawy ziemi na przebieg erozji w strefie stoków dotyczy brzeżnych części obszaru miasta, gdzie prowadzona jest działalność rolnicza. Większe szkody podczas silnych zdarzeń opadowo roztopowych mogą dotyczyć stref występowania lessów. Oprócz spłukiwania, niebezpieczne konsekwencje dla zabudowy mieszkalnej oraz infrastruktury komunikacyjnej w takich obszarach może powodować sufozja. Proces ten polega na wymywaniu drobnych frakcji materiału mineralnego pod powierzchnią gruntu, wpływając na powstawanie pustych przestrzeni w pionowym profilu gruntowym. 12

13 Najwyższym punktem na terenie gminy Masłów jest góra w Paśmie Klonowskim o rzędnej 472,6 m n.p.m., natomiast najniższy punkt zlokalizowany jest w dolinie rzeki Lubrzanki w miejscowości Wola Kopcowa 254,9 m n.p.m. daje 217,7 m deniwelacji powierzchni terenu Budowa geologiczna. Gmina Masłów leży w obrębie trzonu paleozoicznego Gór Świętokrzyskich. Najstarsze utwory to kambryjskie piaskowce kwarcytowe oraz łupki kwarcytowe i ilaste. Ordowik i sylur reprezentowany jest przez piaskowce, szarogłazy i łupki. Utwory dewonu to osady węglanowe, dolomity, wapienie i margle. Karbon reprezentują: łupki krzemionkowe i ilaste, a perm: zlepieńce i wapienie. Bezpośrednio na paleozoicznym podłożu leżą osady czwartorzędowe, tworząc nieciągłą pokrywę o zróżnicowanym wykształceniu. Są to: gliny, iły, mułki, piaski, żwiry, lessy oraz torfy i namuły. Kopaliny występujące na terenie gminy to piaskowce, wapienie, zlepieńce, surowce ilaste i piaski. Największe znaczenie gospodarcze mają kambryjskie piaskowce kwarcytowe złoża Wiśniówka o zasobach bilansowych tys. ton i Podwiśnówka. Surowiec ten nadaje się do wykorzystania jako kruszywo drogowe oraz jako materiał ogniotrwały. Na terenie gminy Masłów w ramach prowadzonych prac nad programem SOPO wskazanych zostało 5 obszarów predysponowanych do powstawania osuwisk. W większości są to tereny niezabudowane porośnięte roślinnością krzewiastą i drzewami. W dwóch przypadkach obejmują tereny zabudowane lub przeznaczone w obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego do zabudowy. W związku z tym dalsze działania inwestycyjne na tych terenach winny być poprzedzone szczegółowymi badaniami geologicznymi prowadzonymi pod katem ewentualnych ruchów masowych. W granicach obszaru objętego ustaleniami Studium ustanowiony został decyzją Wojewody Świętokrzyskiego znak: ŚR.V /04 z dnia 25 lutego 2005 r., zmieniającą koncesję z dnia 29 września 2003 r. znak: ŚR.V /03 teren górniczy WIŚNIÓWKA II. Ta sama decyzja dla części złoża "Wiśniówka" ustanawia obszar górniczy "Wiśniówka Duża I" - dla pakietu północnego złoża oraz obszar górniczy "Podwiśniówka I" dla pakietu południowego złoża. Granice terenu górniczego "Wiśniówka II" obejmują maksymalne zasięgi oddziaływań od robót strzałowych, przy uwzględnieniu sposobów wykonywania tych robót zgodnie z zasadami określonymi w wykonanych ekspertyzach, ponieważ eksploatacja odbywa się przy użyciu materiałów strzałowych. Pozostałe surowce, występujące na obszarze gminy nie są wykorzystywane, mimo czasem bardzo dobrych parametrów jakościowych i ilościowych. Surowce te nie zostały udokumentowane, a projekt Studium wskazuje granice obszarów prognostycznych występowania kopalin. Tak, więc w stosunku do nich nie obowiązują przepisy ustawy Prawo geologiczne i górnicze, ponieważ nie są to złoża udokumentowane. O nie wyznaczeniu tych terenów do eksploatacji i udokumentowania decydują ograniczenia sozologiczne (Świętokrzyski Park Narodowy, Podkielecki Obszar Chronionego Krajobrazu oraz gleby chronione i lasy ochronne), a także intensywny rozwój zabudowy. Tak, więc mieszkaniowoturystyczno-wypoczynkowy i rolniczy charakter gminy Masłów decyduje o tym, że nie przewiduje się dalszego rozwoju przemysłu wydobywczego, poza istniejącymi dla których wydana została koncesja. Na terenie gminy występują (wskazane na załącznikach graficznych do Studium) następujące obszary prognostyczne występowania kopalin: I. "Smuga": pisaki i żwiry wodnolodowcowe, czwartorzędowe o przypuszczalnych zasobach m 3, II. "Świerczyny" piaski rzeczne wodnolodowcowe i piaski lodowcowe, czwartorzędowe o przypuszczalnych zasobach m 3, III. "Wola Kopcowa" pisaki rzeczne wodnolodowcowe i piaski lodowcowe, czwartorzędowe o przypuszczalnych zasobach m 3. Kopalin powyższych nie wskazuje się do eksploatacji z uwagi na ich konfliktowość z istniejącym i planowanym zagospodarowaniem oraz ochronę przyrody. O warunkach geologiczno-inżynierskich terenu decyduje wykształcenie litologiczne skał podłoża, ukształtowanie powierzchni terenu, a także głębokość występowania wód gruntowych. 13

14 Dogodne warunki do posadowienia fundamentów posiadają obszary o gruntach zwartych lub półzwartych, stokach umiarkowanych lub łagodnych, gdzie poziom wód gruntowych występuje na głębokości ponad 2 m p.p.t. Oceniając charakter podłoża pod katem przydatności do zabudowy można stwierdzić, że generalnie nie stwarza on wyraźnych ograniczeń dla posadowienia budowli. Występujące tu grunty są dość spoiste, dostatecznie dobre dla budownictwa, ale należy wziąć pod uwagę, że ich parametry wytrzymałościowe uzależnione są od zawodnienia. Obszary uniemożliwiające lub ograniczające swobodę zabudowy i uzbrojenia to stosunkowo niewielkie tereny, w północno-zachodniej części sołectwa. Mimo że są to głównie grunty skaliste, stanowiące dobre podłoże budowlane, to zbyt duże nachylenia zboczy: 5-12%, a niekiedy 12-20% powodują, że zabudowa będzie tu niemożliwa lub możliwa po częściowym starasowaniu zboczy. Natomiast zdecydowanie złe warunki dla prac budowlanych występują w dolinach rzecznych, wypełnionych materiałem luźnym i zawodnionym Wody powierzchniowe Pod względem hydrograficznym gmina Masłów leży w lewostronnym dorzeczu Wisły w obrębie zlewni Nidy (II rzędu). Większą część tego obszaru (ok. 75%) odwadnia rzeka Lubrzanka wraz ze swymi dopływami (zlewnia III rzędu). Ma ona swoje źródła w okolicy Zagnańska, następnie płynie przez Brzeziny w kierunku południowo-wschodnim. W Mąchocicach zmienia bieg na południowo-zachodni, płynąc wąską i głęboką doliną w przełomie Pasma Głównego. Jak wynika z badań prowadzonych przez WIOŚ w Kielcach w 2012 r. Lubrzanka prowadziła wody III klasy czystości, na całym obszarze gminy. O klasie tej zadecydował wskaźnik bakteriologiczny (miano Coli). Rzeka ta powyżej zbiornika w Cedzynie jest odbiornikiem ścieków z Oczyszczalni Komunalnej w Leszczynach (gm. Górno) i Ośrodka Wczasowego Ameliówka w Mąchocicach. W okresie perspektywicznym do 2020 r. na omawianym obszarze planowane jest osiągnięcie I klasy czystości rzeki. Pozostałą, zachodnią część gminy odwadnia rzeka Bobrza poprzez swoje dopływy Silnicę i Sufraganiec (zlewnia III rzędu). Zasoby wód powierzchniowych uzupełniają zbiorniki wodne. Obecnie na terenie gminy znajdują się dwa zbiorniki wodne: 1. Na rzece Lubrzance w km istnieje zbiornik wodny Cedzyna, który został zrealizowany w latach Zbiornik posiada pojemność 1,6 mln m 3, przy powierzchni 64 ha. Aktualnie administratorem zbiornika jest Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach. Zbiornik wykonany został głównie dla potrzeb rolnictwa (wyrównania odpływów w okresie wegetacji roślin) oraz rekreacji i wypoczynku mieszkańców Kielc i okolicznych miejscowości. W 2012 roku wody zbiornika zakwalifikowano do III klasy czystości ze względu na miano Coli. Obecnie wykorzystywany jest jako zbiornik podnoszący retencję oraz wykorzystywany jest do celów rekreacyjnych i wypoczynkowych oraz uprawiania sportów wodnych. W sąsiedztwie gminy Masłów, ale już na gruntach gminy Górno w miejscowości Cedzyna swoją siedzibę zlokalizował Klub Morski Horn organizujący rejsy nie tylko na terenie kraju ale i świata. 2. W górnej części Lubrzanki w trakcie meliorowania Doliny Wilkowskiej powstał mały zbiornik wodny Ciekoty o charakterze retencyjnym. Posiada on pojemność m 3 i powierzchnię 1,50 ha. Nie jest badany w ramach monitoringu regionalnego obecnie wykorzystywany jest do celów rekreacyjnych. Podsumowując należy stwierdzić, że retencja zbiornikowa jest zdecydowanie za mała i nie odpowiada potrzebom gospodarki wodnej gminy, jest także niewystarczająca dla potrzeb gospodarczych, zwłaszcza turystyki i rolnictwa. Dalszy rozwój retencji ograniczony jest z uwagi na ochronę obszaru Natura 2000 Przełom Lubrzanki. 14

15 1.5. Wody podziemne. Warunki hydrogeologiczne obszaru gminy są ściśle związane z jego budową geologiczną. Znaczna część gminy (środkowa i wschodnia) położona jest na bezwodnych utworach kambru, ordowiku i syluru, oraz na słabo wodonośnych utworach dewonu dolnego i kambru. Małe ilości wody w tych utworach są ujmowane studniami kopanymi oraz nielicznymi studniami wierconymi o niewielkich wydajnościach (103 m 3 /h, rzadko 5m 3 /h). W południowej część gminy na północ od linii Kostomłoty Dąbrowa Masłów Mąchocice występują utwory wodonośne m.in. środkowo- i górnodewońskie przedzielone strefami niskowodonośnych utworów dolnego dewonu i karbonu. Niewielki południowy-zachodni fragment gminy położony jest na GZWP nr 417 Kielce. Zbiornik ten budują głównie środkowodewońskie wapienie i dolomity spękane i skrasowiałe charakteryzujące się dobrymi parametrami hydrogeologicznymi: wodo-przepuszczalnością m 2 /24h, wydajnością m 3 /h i wysoką jakością wody. Na obszar gminy sięga granica RE (rejon eksploatacyjny) Kielce i podstrefa 3 (do granicy RE). Jest to obszar ochrony zwykłej na którym następuje spływ wód w kierunku GZWP nr 417. Należy stosować tu zakazy i nakazy wynikające z prawa wodnego i prawa geologicznego i górniczego. Konieczna jest tu ochrona cieków wodnych z uwagi na możliwość zasilania przez infiltrację wód rzecznych do utworów wodonośnych Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Istniejący na obszarze gminy system wodociągowy oparty jest o ujęcia wód podziemnych tj. Ciekoty, Wola Kopcowa, Mąchocice Kapitulne-Dolne oraz o wodociąg Kajetanów i Kielce. Przez teren sołectw Wiśniówka i Dąbrowa przebiega magistrala wodociągowa Ø600 doprowadzająca do systemu wodociągowego miasta Kielce wodę pochodzącą z ujęcia Zagnańsk (gm. Zagnańsk). Ponadto na terenie sołectwa Dąbrowa przebiega magistrala wodociągowa Ø400, która zasila końcowy zbiornik retencyjno-wyrównawczy "Świerczyny" o pojemności 2x5000m 3 zlokalizowany na terenie sołectwa Masłów Pierwszy. Woda ze zbiornika "Świerczyny" zasila sieć wodociągową III strefy ciśnień systemu wodociągowego miasta Kielce oraz sieć wodociągową w gminie Masłów zaopatrującą w wodę sołectwa: Dąbrowa oraz fragment sołectw Masłów Pierwszy (przysiółek Świerczyny). Z kolei sołectwo Domaszowice zasilane jest w wodę z sieci wodociągowej I strefy ciśnień systemu wodociągowego miasta Kielce: z przewodu Ø150 w ulicy G. Morcinka oraz Ø200 w ulicy Sandomierskiej. Z kierunku hydroforni "Jaworze" gm. Zagnańsk zasilanej z magistrali wodociągowej Ø600 prowadzącą wodę z ujęcia Zagnańsk do systemu wodociągowego miasta Kielce zasilana jest sieć wodociągowa w sołectwie Wiśniówka. Długość sieci wodociągowej wynosi 101,1 km oraz 2464 przyłączy wodociągowych do sieci wodociągowej budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. Wg danych zarządcy siecią, sieć wodociągowa zaopatruje 8556 osób. Sieć wodociągowa gminna wykonana jest z rur z tworzyw sztucznych, tj. PCV, PE. Z ujęcia Ciekoty zaopatrywane są w wodę: zespół ośrodków wypoczynkowych na Górze Ameliówka - Ameliówka i Przedwiośnie oraz kilkanaście sąsiadujących z nimi gospodarstw w miejscowości Mąchocice Kapitulne. Ujęcie Ciekoty stanowią dwie wiercone studnie głębinowe (1 i 1abis) o głębokości 15 i 19m. Studnie ujmują wodę podziemną z poziomu mieszanego czwartorzędowosylurskiego. Pobór wody z ujęcia Ciekoty w ilości: Qmaxh = 32,4m 3 /h Qśr = 280,6m 3 /d Qmaxd = 373,9 m 3 /d Qmaxr = m 3 /rok odbywa się w oparciu o pozwolenie wodnoprawne Starostwa Powiatowego w Kielcach znak: GP z dnia r.. Termin ważności pozwolenia wodnoprwnego - do r. Podstawę dla eksploatcji ujęcias w określonym w pozwoleniu wodnoprawnym wymiarze stanowią 15