Sprawozdanie Komisji Legislacyjnej. za rok 2014

Transkrypt

1 Sprawozdanie Komisji Legislacyjnej za rok 2014 I Komisja Legislacyjna VII kadencji, powołana została uchwałą Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie dnia 24 stycznia 2014 r. w następującym składzie: - przewodniczący: kol. Aleksander Kotlicki, - członkowie: kol. Jacek A. Piątkiewicz - wiceprzewodniczący Komisji, kol. Ładysław Nekanda-Trepka - sekretarz Komisji, kol. Zdzisław Annusewicz, kol. Natalia Bezniakow, kol. Krzysztof Dziubiński, kol. Bożena Pietrzykowska-Bodnar, kol. Anna Wilmowska-Pietruszyńska, kol. Łukasz Woźniacki. Pomocą prawną, jak zawsze bardzo cenną, służył Komisji p. mec. Witold Preiss. Zadania Komisji Legislacyjnej, określone uchwałą Rady : - opracowywanie dla Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie opinii, ocen, uwag i propozycji zmian, wraz z uzasadnieniami, w odniesieniu do projektów aktów prawnych władz ustawodawczych i administracyjnych nadsyłanych w tym celu przez Naczelną Radę Lekarską, - przedstawianie interpretacji obowiązujących regulacji prawnych dotyczących wykonywania zawodu lekarza, odpowiedzialności zawodowej lekarzy oraz samorządu lekarskiego, 1

2 - współpraca przy formułowaniu projektów uchwał i stanowisk Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie wobec różnych spraw i problemów dotyczących ochrony zdrowia, wykonywania zawodu lekarza i działalności samorządu lekarskiego, - udział w prowadzeniu szkoleń stażystów z zakresu prawa medycznego. II Czynności i prace Komisji Legislacyjnej wykonywane w ramach wypełniania powierzonych zadań. 1. Komisja odbyła 7 plenarnych posiedzeń. Przeanalizowano ogółem 131 projektów aktów prawnych (ustaw i rozporządzeń) nadesłanych w tym celu z NRL. Opracowano do nich 20 obszernych opinii zawierających uwagi krytyczne i propozycje zmian wraz z ich uzasadnieniami, przekazując je do NRL. Niektóre opinie dotyczące projektów szczególnej wagi (oraz gdy termin na ich przekazanie na to pozwalał) Komisja zaprezentowała ORL lub jej Prezydium, uzyskując dla nich rangę ich stanowisk. Na posiedzeniach plenarnych analizowano obszerne i złożone projekty aktów prawnych. Ze względu na bardzo dużą liczbę napływających projektów i bardzo krótkie terminy na sporządzenie opinii wiele projektów analizowano i opiniowano w węższym gronie członków Komisji. 2. Członkowie Komisji uczestniczyli w redagowaniu wielu projektów uchwał i stanowisk ORL i jej Prezydium. Ponadto prowadzili systematycznie wykłady z zakresu bioetyki i prawa medycznego dla kolegów stażystów oraz udzielili kolegom lekarzom bardzo wielu indywidualnych wyjaśnień i rad dotyczących przepisów regulujących wykonywanie zawodu lekarza. III Uwagi ogólne, komentarze dotyczące projektów aktów prawnych i aktów obowiązujących. 2

3 Przede wszystkim zwraca uwagę utrzymująca się niezmiennie nadzwyczajna intensywność produkcji aktów prawnych. Z przeliczenia na dni robocze wynika, że - średnio - co drugi dzień powstaje więcej niż jeden akt prawny rangi ustawy lub rozporządzenia. Oznacza to, że mamy do czynienia właśnie z produkcją aktów prawnych, a nie z tworzeniem prawa. Taka intensywność produkcji legislacyjnej przesądza o niskiej jakości merytorycznej i legislacyjnej tych aktów. Dla ilustracji tak krytycznej oceny podajemy kilka przykładów. W projekcie rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie recept lekarskich przewidziano uprawnienie lekarza do wystawiania recept na ilości leków pokrywających roczny czas ich przyjmowania. To pomysł fatalny merytorycznie - żaden odpowiedzialny lekarz nie zleci choremu przyjmowania leku przez rok bez kontroli jego stanu zdrowia w tym czasie. W projekcie rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej przewidziano przepis stanowiący, iż świadczeniodawca powinien się stosować do standardów, wytycznych lub zaleceń postępowania diagnostycznoterapeutycznego w nowotworach złośliwych rekomendowanych przez polskie towarzystwa naukowe. Identyczny przepis umieszczono też w projekcie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych w zakresie leczenia szpitalnego. Oba te przepisy wprowadzono jako nowe z podkreśleniem (w uzasadnieniu), że wprowadza się taki obowiązek. W istocie zaś chodzi o postępowanie zgodne ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej. Taki natomiast obowiązek nakłada na lekarzy przepis art. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Te przepisy projektu stanowią zatem kardynalny błąd legislacyjny. Zgodnie bowiem z przepisem 118 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad 3

4 techniki prawodawczej (Dz. U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908): W rozporządzeniu nie powtarza się przepisów innych aktów normatywnych.. Inne, liczne przykłady nieudolności legislacyjnej autorów znajdują się w uzasadnieniach projektów. Niemal regułą jest wyliczanie w nich kolejnych artykułów z objaśnieniami co zawierają. W uzasadnieniu zaś winno się wyjaśnić dlaczego (w jakim celu) sformułowano dany przepis. W projektach jak i w aktualnych aktach prawnych obserwuje się tendencję do absolutnie nieuprawnionego wkraczania władz ustawodawczych i administracyjnych w autonomiczny obszar nauki i wiedzy. Jednym z przykładów jest (aktualne) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz. U. z 2012 r. poz. 1100). W rozporządzeniu tym, wydanym na podstawie odpowiedniego przepisu ustawowego, Minister Zdrowia wymienia kilkaset podstawowych, rutynowych czynności jakie lekarz położnik lub położna winni wykonać prowadząc prawidłowo przebiegającą ciążę i poród. Wszystko to jest natomiast przedmiotem nauczania przedi podyplomowego i to na należytym poziomie. Rozporządzenie zaś stanowi kwazikompendium, marnej jakości, dotyczące tej materii. Widocznie jednak, w opinii legislatorów, zasady postępowania medycznego zawarte w podręcznikach nie mają odpowiedniej wartości i mocy. Nabierają ich dopiero gdy (nieudolnie) zostaną przepisane do aktu prawnego. Dla ubarwienia sprawozdania pozwalamy sobie zacytować z aktualnego rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wymagań dla Systemu Informacji Medycznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 463) definicję pojęcia zdarzenie medyczne - czynność inicjująca obsługę procesu biznesowego w ochronie zdrowia, etapy albo 4

5 wynik tej czynności, podlegające rejestrowaniu, przesyłaniu, analizowaniu oraz gromadzeniu w systemie informacyjnym ochrony zdrowia, w szczególności obejmuje to świadczenie zdrowotne w rozumieniu art. 5 pkt 40 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) oraz zdarzenia medyczne określone w art. 67a ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159 i 742). W naszej ocenie jest to potworek merytoryczny, legislacyjny i językowy. Przy lekturze projektów i obowiązujących aktów prawnych nasuwa się nieodparcie refleksja, że gremia stanowiące prawo zamierzają szczegółowymi przepisami uregulować wszystko, co się da, a także to czego regulować się nie powinno i czego uregulować się nie da. Zapał ich nie słabnie, i robota wre! Pragniemy serdecznie podziękować i wyrazić nasze uznanie p. Katarzynie Kalinowskiej za jej - zawsze tę samą - sumienność i pilność w prowadzeniu całej biurowej części pracy Komisji oraz p. Małgorzacie Tymkiewicz za cierpliwe wyszukiwanie i dostarczanie mnóstwa niezbędnych, aktualnych aktów prawnych. Przewodniczący Komisji Legislacyjnej dr n. med. Aleksander Kotlicki 5