Preferencje partyjne Polaków w kwietniu 1997 r.

Transkrypt

1 Preferencje partyjne Polaków w kwietniu Gdyby wybory do Sejmu mialy odbyc sie w tym miesiacu, to gotowosc wziecia w nich udzialu zadeklarowalo 76% uprawnionych do glosowania Polaków. 17% badanych nie zamierzalo isc do glosowania, a 7% jeszcze sie wahalo. Zainteresowanie wyborami jest wiec wieksze niz przed miesiacem. W kwietniu wzroslo poparcie dla obu ugrupowan przewodzacych w sondazach. Obecnie na SLD chce glosowac 25% Polaków wybierajacych sie do urn wyborczych, a na AW S - 23%. Po 11% glosów uzyskaly ROP i UW. 10% pytanych zadeklarowalo gotowosc poparcia PSL, a 8% - KPEiR. Do Sejmu nie weszlyby UP (4%), BdP, KW UPR-Republikanie (po 3%) ani Samoobrona (1%). Gdyby mozna bylo oddac drugi glos, najwiecej osób (o 7 punktów procentowych wiecej niz przed miesiacem) oddaloby go na UP (17%). Nastepne w kolejnosci sa: UW (13%), ROP (11%) i PSL (10%). Swój elektorat zapasowy, w porównaniu z poprzednim miesiacem, uszczuplili obaj liderzy rankingu wyborczego (SLD o 7 punktów procentowych, a AW S o 5 punktów). Mozliwosc poparcia AW S rozwazaloby (gdyby zrezygnowalo z glosowania na wybrana przez siebie partie) dwa razy wiecej osób (9%) niz SLD (4%). 33% badanych, zainteresowanych udzialem w glosowaniu, odrzuca mozliwosc poparcia SLD. 23% na pewno nie poparloby AW S. Inne partie wskazywane sa przez ankietowanych juz rzadziej - nastepna w kolejnosci Samoobrone wymienilo 9% respondentów. Zdaniem 41% badanych, najblizsze wybory wygraja ugrupowania lewicowe. Co trzeci natomiast uwaza, ze raczej zwyciezy prawica. Co czwarty badany nie ma pewnosci jaka formacja obejmie wladze po wyborach. 18% badanych okresla swoje poglady jako lewicowe, a 13% - jako centrolewicowe. Przekonania centroprawicowe deklaruje 13% badanych, a prawicowe - 26%. W sumie, na lewo od centrum sytuuje sie 31% pytanych, a na prawo - 39%. Jeszcze miesiac temu obie grupy byly liczebnie takie same. Trzech na dziesieciu Polaków nie potrafi okreslic swoich pogladów politycznych. OBOP Sp. z o.o., ul. Dereniowa 11, Warszawa, tel. (0-22) , , fax , obop@obop.com.pl,

2 Warszawa, kwiecien 2

3 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowan zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. * * * Marcowy sondaz preferencji partyjnych przyniósl odwrócenie kolejnosci liderów - prowadzaca od kilku miesiecy Akcja Wyborcza Solidarnosc stracila 9 punktów procentowych i tym samym ulokowala sie za SLD. Najnowszy, kwietniowy sondaz 1 pokazuje, ze obie partie rywalizujace o pierwsze miejsce w rankingach przedwyborczych poprawily swoje notowania, ale w dalszym ciagu prowadzi SLD. W porównaniu z marcem zwiekszyla sie liczba osób gotowych isc do glosowania. Zainteresowanie wyborami w ciagu ostatniego miesiaca nieco wzroslo. Chec wziecia udzialu w glosowaniu deklaruje trzy czwarte Polaków, ale tylko nieco ponad polowa jest zdecydowana wybierac przedstawicieli do parlamentu. Ze swych praw wyborczych nie zamierza korzystac 17% ankietowanych. 7% badanych, podczas gdy przed miesiacem - 11%, jeszcze sie waha. GDYBY W NAJBLIZSZA NIEDZIELE ODBYLY SIE WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIALBY(ELABY) PAN(I) W NICH UDZIAL? marzec `97 kwiecien `97 zdecydowanie tak 48% 52% 69% 76% raczej tak 21% 24% raczej nie 7% 6% 20% 17% zdecydowanie nie 13% 11% trudno powiedziec 11% 7% Dotychczasowa praktyka wskazuje, ze rzeczywista frekwencja jest nizsza niz wynikaloby to z automatycznego zsumowania odpowiedzi raczej tak i zdecydowanie tak i jednoczesnie wyzsza, niz gdyby jej wynik przewidywac tylko na podstawie wypowiedzi osób zdecydowanie deklarujacych gotowosc wziecia udzialu w wyborach. Biorac wiec pod uwage odpowiedzi respondentów calkowicie przekonanych, ze pójda do urn, najwyzszej frekwencji mozna sie spodziewac wsród osób w wieku 45 lat i 3

4 starszych, kierowników i specjalistów oraz emerytów. Do urn wyborczych uda sie wiecej mieszkanców najwiekszych ponad 500 tys. miast niz wsi. Im wyzsze wyksztalcenie i lepsza sytuacja materialna badanych, tym wieksze prawdopodobienstwo, ze pójda glosowac. Bardziej zainteresowani wybieraniem swoich przedstawicieli do parlamentu sa respondenci o przekonaniach lewicowych niz prawicowych. Ranking przedwyborczy W kwietniu, obaj glówni liderzy poprawili swoje notowania. Otwierajacy kwietniowy ranking, Sojusz Lewicy Demokratycznej powrócil do wyniku, jaki uzyskiwal w styczniu tego roku. Obecnie na ugrupowanie to chce glosowac 25% Polaków deklarujacych gotowosc wziecia udzialu w wyborach. Rezultat o dwa punkty nizszy uzyskala Akcja Wyborcza Solidarnosc, która obecnie odzyskala czesc utraconego w marcu elektoratu. PREFERENCJE WYBORCZE POLAKÓW (Dane w proc.) VIII.`96 IX.`96 X.`96 XI.`96 XII.`96 I.`97 II.`97 III.`97 IV.`97 róznica Sojusz Lewicy Demokratycznej (J. Oleksy) Akcja Wyborcza Solidarnosc (M. Krzaklewski) Ruch Odbudowy Polski (J. Olszewski) Unia Wolnosci (L. Balcerowicz) Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak) Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (Z. Ruminski) Unia Pracy (R. Bugaj) Komitet Wyborczy UPR- *4 *4 *3 *1 *3 *4 *2 *4 3-1 Republikanie (Z. Religa) BBWR Narodowo Chrzesciajnsko-Demoratyczny Blok dla Polski (St. Kowolik) Samoobrona (A. Lepper) pozostale partie *) w poprzednich badaniach pytano o Unie Polityki Realnej (J. Korwin-Mikke) 1 Sondaz Osrodka Badania Opinii Publicznej z 5-8 kwietnia Zbadano 1040 doroslych Polaków od 18 roku zycia. Dopuszczalny blad dla takiej wielkosci próby nie przekracza +/-3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 4

5 Gotowosc poparcia Ruchu Odbudowy Polski zadeklarowalo 11% badanych. Tyle samo zamierza poprzec Unie Wolnosci. Niewiele mniej ma Polskie Stronnictwo Ludowe, które przyciaga 10% wyborców. Do Sejmu weszlaby takze Krajowa Partia Emerytów i Rencistów. Zamierza na nia glosowac 8% Polaków wybierajacych sie do glosowania. Swoich przedstawicieli do parlamentu nie udaloby sie wprowadzic Unii Pracy, która nie przekroczylaby piecioprocentowego progu wyborczego. W podobnej sytuacji znajduja sie Komitet Wyborczy UPR-Republikanie i Blok dla Polski - obie te partie wskazalo po 3% badanych. Najnizszy - jednoprocentowy wynik uzyskala Samoobrona, która po raz pierwszy w tym roku znalazla sie na naszej liscie. Partie drugiego wyboru Respondentów, którzy wybieraja sie do wyborów i maja juz sprecyzowane preferencje pytamy takze, jakie ugrupowania sklonni byliby ewentualnie jeszcze poprzec, gdyby mieli mozliwosc oddania drugiego glosu. Umozliwia to szacowanie wielkosci potencjalnego elektoratu zapasowego, jaki posiada kazda z partii. Jak wynika z najnowszego sondazu, Unia Pracy, która po raz pierwszy uzyskala wynik, blokujacy jej wejscie do parlamentu, równoczesnie stala sie liderem rankingu partii zapasowych, uzyskujac wynik o 7 punktów procentowych wyzszy niz przed miesiacem. Natomiast obaj liderzy wyborczych rankingów - SLD i AW S, którzy w porównaniu z poprzednim miesiacem poprawili swoje notowania - uszczuplili swój potencjalny elektorat zapasowy mierzony na podstawie preferencji drugiego wyboru. SLD pogorszylo swój wynik o 7 punktów procentowych, a AW S o 5 punktów. Prawie jedna piata wyborców nie ma jeszcze partii zastepczej, na która ewentualnie sklonna bylaby przerzucic swoje glosy. 5

6 A GDYBY MÓGL(OGLA) PAN(I) ODDAC JESZCZE JEDEN, DODATKOWY GLOS, TO KANDYDATA JAKIEJ PARTII (UGRUPOWANIA) POPARLBY(LABY) PAN(I) W TYCH WYBORACH? marzec `97 kwiecien `97 róznica Unia Pracy 10% 17% +7 Unia Wolnosci 9% 13% +4 Ruch Odbudowy Polski 11% 11% 0 Polskie Stronnictwo Ludowe 11% 10% -1 Akcja Wyborcza Solidarnosc 14% 9% -5 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów 6% 7% +1 Sojusz Lewicy Demokratycznej 11% 4% -7 Blok dla Polski 6% 4% -2 Komitet Wyborczy UPR-Republikanie 4% 4% 0 Samoobrona - 1% inna partia 1% 2% +1 trudno powiedziec 11% 14% +3 zadna, nie glosowalbym 6% 4% -2 Partie, na które nie zaglosujemy Zapytalismy takze respondentów na jaka partie na pewno nie zaglosowaliby w wyborach. Okazuje sie, ze lista liderów antyrankingu jest tu taka sama jak w przypadku standardowego rankingu wyborczego - pierwsze miejsce zajmuje SLD z 33 procentami osób, które deklaruja, ze z pewnoscia nie popra tego ugrupowania. O 10 punktów procentowych mniejszym elektoratem negatywnym dysponuje AW S, którego grupa przeciwników w ciagu miesiaca nieco sie powiekszyla (o 7 punktów procentowych). Inne partie wskazywane sa przez znacznie mniej osób. Jak mozna przypuszczac, wyborcy w tym przypadku najczesciej wskazuja ugrupowania najbardziej wyraziste, które ich zdaniem maja najwieksze szanse na wygranie wyborów, a decyzje o nieglosowaniu podejmuja w celu zablokowania ich zwyciestwa. Tylko 12% badanych nie wyraza swoich antypatii i nie wyklucza poparcia jakiekolwiek partii. 6

7 A NA KTÓRA PARTIE (UGRUPOWANIE) NA PEWNO BY PAN(I) NIE ZAGLOSOWAL(A)? marzec `97 kwiecien `97 róznica Sojusz Lewicy Demokratycznej 33% 33% 0 Akcja Wyborcza Solidarnosc 16% 23% +7 Samoobrona - 9% - Blok dla Polski 8% 6% -2 Ruch Odbudowy Polski 9% 5% -4 Polskie Stronnictwo Ludowe 4% 4% 0 Unia Wolnosci 3% 4% +1 Komitet Wyborczy UPR-Republikanie 9% 2% -7 Krajowa Partia Emerytów i Rencistów 2% 1% -1 Unia Pracy 2% 1% -1 inna 1% 0% -1 trudno powiedziec 12% 10% -2 zadna, nie ma takiej partii 1% 2% +1 Kilka slów o elektoratach Sojusz Lewicy Demokratycznej cieszy sie najwieksza popularnoscia wsród mieszkanców malych i sredniej wielkosci miast, emerytów, pracowników fizycznoumyslowych, osób pozytywnie oceniajacych kierunek przemian w naszym kraju. Ugrupowanie to uzyskuje wyzsze notowania wsród osób dobrze sytuowanych materialnie niz tych, którzy znajduja sie w zlych warunkach finansowych. Na SLD chca glosowac osoby o przekonaniach lewicowych i centrolewicowych. W drugiej kolejnosci, wyborcy Sojuszu, sklonni byliby glosowac najczesciej na Unie Pracy. Natomiast na pewno nie oddaliby glosu na AW S. Na Akcje Wyborcza Solidarnosc najczesciej glosowac chca mieszkancy najwiekszych, ponad 500-tys. miast, osoby z wyksztalceniem wyzszym. W porównaniu z innymi, wysokie notowania uzyskuje wsród gospodyn domowych, robotników oraz uczniów i studentów. Im gorsza sytuacja materialna respondentów i gorsze ich opinie na temat kierunku, w jakim zamierzaja sprawy kraju, tym czesciej wyrazaja gotowosc glosowania na AW S. Wyborcy Akcji posiadaja poglady prawicowe i 7

8 centroprawicowe. Partia rezerwowa dla elektoratu AW S jest najczesciej ROP. Natomiast zdecydowanie wykluczaja mozliwosc glosowania na SLD. Ruch Odbudowy Polski popieraja ludzie w wieku lata, osoby pracujace na wlasny rachunek, gospodynie domowe, respondenci krytycznie oceniajacy bieg spraw w naszym kraju. Na ROP zamierzaja glosowac ludzie o pogladach prawicowych i centroprawicowych. Partia drugiego wyboru jest dla nich najczesciej AW S. Natomiast odrzucaja mozliwosc poparcia SLD. Unie Wolnosci najsilniej popieraja ludzie mlodzi, uczniowie i studenci, osoby z wyksztalceniem wyzszym, kierownicy i specjalisci, a takze pracownicy fizycznoumyslowi. Wyborcy UW, to raczej ludzie dobrze sytuowani materialnie, swoje poglady polityczne okreslaja najczesciej jako centroprawicowe. Gdyby mieli mozliwosc oddania drugiego glosu, najchetniej poparliby UP. Najliczniejsza grupa wyborców UW twierdzi, ze na pewno nie zaglosowalaby na SLD. Polskie Stronnictwo Ludowe najwiecej glosów zbiera wsród rolników, osób mieszkajacych na wsiach, respondentów z wyksztalceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym. Gotowosc glosowania na PSL deklaruja takze bezrobotni, ludzie znajdujacy sie w zlej sytuacji materialnej. Elektorat ludowców stanowia osoby mniej zainteresowane biezaca sytuacja polityczna - wyborcy tej partii czesto maja trudnosci z okresleniem swoich pogladów politycznych, pozostali nieco czesciej lokuja sie w centrum niz po lewej lub prawej stronie sceny politycznej. W drugiej kolejnosci najchetniej poparliby ROP. Natomiast najczesciej odrzucaja mozliwosc glosowania na SLD. Krajowa Partia Emerytów i Rencistów popierana jest przede wszystkim przez osoby starsze (powyzej 55 roku zycia), rencistów i (nieco rzadziej) emerytów, a takze przez osoby z wyksztalceniem podstawowym. Chca na nia glosowac mieszkancy najwiekszych ponad 500 tys. miast i równie czesto - wsi. Wyborcy tej partii raczej pozytywnie oceniaja kierunek, w jakim zmierzaja sprawy kraju. W grupie osób popierajacych KPEiR jest dwa razy kobiet niz mezczyzn. Elektorat tego ugrupowania stanowia osoby mniej wyrobione politycznie - znaczna czesc z nich ma problemy z okresleniem swoich pogladów politycznych, na pytanie o druga preferencje najczesciej odpowiadaja trudno powiedziec. Stosunkowo najczesciej odrzucaja mozliwosc glosowania na SLD. 8

9 Ze wzgledu na niewielki liczebnosci wyborców pozostalych partii, ich elektoraty opiszemy bardziej ogólnie. Unia Pracy cieszy sie stosunkowo najwieksza popularnoscia wsród wyborców mlodszych wiekiem, osób mieszkajacych w miastach, respondentów o pogladach centrolewicowych lub centroprawicowych. Komitet Wyborczy UPR-Republikanie przyciagnal do siebie przed wszystkim ludzi mlodych, mieszkanców wsi, osoby lepiej wyksztalcone. Blok dla Polski natomiast zyskal zwolenników wsród osób starszych, respondentów nizej wyksztalconych. Wyborcy tej partii sytuuja sie na prawo od centrum lub tez maja klopoty z okresleniem swoich pogladów politycznych. Samoobrona przyciagnela osoby starsze, mieszkajace w mniejszych osrodkach, nizej wyksztalcone. Jaki bedzie wynik? Nastepnie wszystkich ankietowanych - bez wzgledu na to czy zamierzaja isc do wyborów, czy nie, zapytalismy, jaki bedzie - ich zdaniem - wynik najblizszych wyborów. Dwie piate badanych uwaza, ze najblizsze wybory wygraja partie lewicowe. Zdaniem co trzeciego - zwyciestwo nalezec bedzie raczej do prawicy. Co czwarty badany powstrzymuje sie na razie od wyrazania opinii na ten temat. KTÓRE PARTIE, LEWICOWE CZY PRAWICOWE, WYGRAJA - PANA(I) ZDANIEM - W NAJBLIZSZYCH WYBORACH DO PARLAMENTU? 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 41% 39% III.`97 IV.`97 33% 32% 27% 26% 1% 1% raczej lewicowe raczej prawicowe inna odpowiedz trudno powiedziec Opinie na temat spodziewanego wyniku wyborów w porównaniu z poprzednim miesiacem nie zmienily sie w sposób znaczacy. Wówczas róznica wynosila 6 punktów 9

10 procentowych na korzysc osób przekonanych o zwyciestwie lewicy. Obecnie zwiekszyla sie ona o dodatkowe trzy punkty procentowe. Poglady polityczne Polaków Na koniec zobaczmy jeszcze jak prezentuja sie w kwietniu poglady polityczne Polaków. Najwiecej osób (26%) okresla swoje przekonania polityczne jako prawicowe (w tym 21% jako prawicowe, a 5% - zdecydowanie prawicowe ). Przekonania lewicowe deklaruje 18% badanych (15% - lewicowe, a 3% - zdecydowanie lewicowe ). Po 13% respondentów lokuje sie na centrolewicy i na centroprawicy. Trzech na dziesieciu Polaków ma problemy z okresleniem swoich pogladów politycznych. Porównujac obecne wyniki, do uzyskanych przed miesiacem, mozna zauwazyc, ze przesunely sie one nieco bardziej na prawo. POGLADY POLITYCZNE POLAKÓW lewicowe 18% 22% kwiecien `97 na lewo od centrum - 31% na prawo od centrum - 39% centrolewicowe centroprawicowe 13% 12% 13% 10% IV.`97 III.`97 prawicowe trudno powiedziec 24% 26% 30% 32% marzec `97 na lewo od centrum - 34% na prawo od centrum - 34% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 10

11

12

13

14

15

16