WSZCZĘCIE I PROWADZENIE POSTĘPOWANIA

Transkrypt

1 WSZCZĘCIE I PROWADZENIE POSTĘPOWANIA ZASADY WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA, PRZEBIEG POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO, ZAŁATWIANIE SPRAW, UCHYBIENIE TERMINOWI, PRZYWRÓCENIE TERMINU, DORĘCZENIA PISM PROCESOWYCH.

2 ZASADY WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA POSTĘPOWANIE PODATKOWE ZMIERZA DO REALIZACJI PRAWA MATERIALNEGO SŁUŻY REALIZACJI PRAW I OBOWIĄZKÓW STRON POST. WSZĘCIE POSTĘPOWANIA: 1) Z URZĘDU, 2) NA ŻĄDANIE STRONY. Art OP Postępowanie podatkowe wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.

3 WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA Z URZĘDU ZASADA OFICJALNOŚCI 2. Wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia. Art. 165 OP 4. Datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania. OSOBNY AKT WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA - POSTANOWIENIE

4 NARUSZENIE ART OP RAŻĄCE NARUSZENIE PRAWA (art pkt 3 OP, stwierdzenie nieważności decyzji) OD MOMENTU DORĘCZENIA MOGĄ BYĆ REALIZOWANE CZYNNOŚCI PROCESOWE OD POSTANOWNIENIA O WSZCZĘCIU POSTĘPOWANIA NIE SŁUŻY ZAŻALENIE

5 FORMA POSTANOWIENIA NIE OBOWIĄZUJE W SPRAWACH: 1) ustalenia zobowiązań podatkowych, które zgodnie z odrębnymi przepisami ustalane są corocznie, jeżeli stan faktyczny, na podstawie którego ustalono wysokość zobowiązania podatkowego za poprzedni okres, nie uległ zmianie; 2) umorzenia zaległości podatkowych w przypadkach, o których mowa w art. 67d 1; 3) nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności; 4) zabezpieczenia. Art OP W postępowaniu przed organami celnymi w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, w przypadku, o którym mowa w art. 23 ust. 2 Prawa celnego, organ celny nie wydaje postanowienia o wszczęciu postępowania. Za datę wszczęcia postępowania przyjmuje się datę przyjęcia zgłoszenia celnego. Art OP Organ podatkowy nie wydaje postanowienia o wszczęciu postępowania w przypadku złożenia zeznania podatkowego przez podatników podatku od spadków i darowizn. W tym przypadku za datę wszczęcia postępowania przyjmuje się datę złożenia zeznania.

6 BEZCZYNNOŚĆ ORGANU PODATKOWEGO Art OP ŚRODKI OBRONY PRZED BEZCZYNNOŚCIĄ NA GRUNCIE POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym na podstawie art. 140 stronie służy ponaglenie do: 1) organu podatkowego wyższego stopnia; 2) ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.

7 WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA NA ŻĄDANIE STRONY ZASADA SKARGOWOŚCI Art. 165 OP 3. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu, z zastrzeżeniem art. 165a. 3a. O wszczęciu postępowania na wniosek jednej ze stron organ podatkowy zawiadamia wszystkie pozostałe osoby będące stroną w sprawie. 3b. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu podatkowego. NARUSZENIE ZASADY SKARGOWOŚCI - art pkt 3 OP, stwierdzenie nieważności decyzji

8 WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA NA ŻĄDANIE: STRONY PROKURATORA, RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH, art. 182 KPA Prokuratorowi służy prawo zwrócenia się do właściwego organu administracji publicznej o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem + art. 14 pkt 6 ustawy o RPO ORGANIZACJI SPOŁECZNEJ, Art. 133a OP Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby, za jej zgodą, występować z żądaniem: 1) wszczęcia postępowania, 2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu - jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes publiczny.

9 ART OP versus ART OP ZACHOWANIE TERMINU DOKONANIA CZYNNOŚCI PRZEZ STRONĘ versus TERMIN DORĘCZENIA ŻADANIA ORGANU PODATKOWEMU

10 Art. 168 OP 1. Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) mogą być wnoszone pisemnie lub ustnie do protokołu, a także za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu podatkowego, utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, lub portal podatkowy. 2. Podanie powinno zawierać co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych. 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokółu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Jeżeli podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

11

12 BRAKI FORMALNE ŻADANIA (PODANIA) Art. 169 OP 1. Jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia. 1a. Jeżeli podanie nie zawiera adresu, organ pozostawia je bez rozpatrzenia. W tym przypadku nie dokonuje się wezwania, o którym mowa w 1, oraz nie wydaje postanowienia, o którym mowa w Przepis 1 stosuje się również, jeżeli strona nie wniosła opłat, które zgodnie z odrębnymi przepisami powinny zostać uiszczone z góry. 3. Organ podatkowy rozpatrzy jednak podanie niespełniające warunku, o którym mowa w 2, jeżeli: 1) za niezwłocznym rozpatrzeniem podania przemawia interes publiczny lub ważny interes strony; 2) wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity; 3) podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą. 4. Organ podatkowy wydaje postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia, na które przysługuje zażalenie.

13 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (do ) w Lublinie z dnia 19 czerwca 1998 r., I SA/Lu 641/97, Lex nr Brak podania, w postaci niezałączenia pełnomocnictwa, usunięty został w terminie prawem przewidzianym i w sytuacji tej nie ma znaczenia, jaką datą pełnomocnictwo zostało oznaczone (mogłoby nie posiadać daty). Istotne jest tylko, czy pełnomocnictwo w rzeczywistości udzielone zostało dla sprawy, do akt której zostało dołączone, i jaki jest jego zakres. Jeśli więc organ miał w tym przedmiocie wątpliwości, winien był je wyjaśnić z udziałem strony i pełnomocnika, nie zaś pomijać złożone pełnomocnictwo. Ponadto w sytuacji, kiedy - tak jak w sprawie niniejszej - niewątpliwe jest, że wnoszący odwołanie nie czyni tego we własnym imieniu, lecz w imieniu innej osoby (strony postępowania), pamiętać należy, że odwołanie składa strona, jedynie działająca przez pełnomocnika, wobec czego niezłożenie przez pełnomocnika stosownego upoważnienia winno skutkować wezwaniem samej strony do podpisania odwołania (art kpa) w terminie i pod rygorem zastrzeżonymi w art kpa.

14 ANONIMY każde pismo skierowane do organu podatkowego powinno spełniać wymagania formalne anonim nie może stanowić dowodu postępowanie z anonimami nieuregulowane, brak kontroli nad wpływającymi anonimami, dowolność w rozpatrywaniu anonimów, Problem nie polega na tym, że donosy są, ale na tym, jak zawarte w nich materiały informacyjne są wykorzystywane. Informacje powinny być sprawdzane dyskretnie do czasu, aż nie zostaną uprawdopodobnione, a urzędnik nie zyska dowodów rzeczywistych. R. Mastalski, Rzeczpospolita z dnia 22 września 2010 r.

15 Art. 170 OP WNIESIENIE PODANIA (ŻADANIA) DO ORGANU NIEWŁAŚCIWEGO + ART. 15 OP 1. Jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie. 2. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. FIKCJA PRAWNA

16 Art. 65 KPA - jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie. Zawiadomienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie. Art. 171 OP 1. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, rozpatruje sprawę należącą do jego właściwości. Równocześnie organ podatkowy zawiadamia wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, informując go o treści Jeżeli organ podatkowy otrzyma podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w 1, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, podanie uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania, z tym że nie wywołuje ono skutków w postaci skrócenia terminów określonych w art i 3. 2a. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw, w tym spraw niepodlegających załatwieniu przez organy podatkowe, organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, zawiadamia wnoszącego, że w tych sprawach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, informując go o treści art Kodeksu postępowania administracyjnego. 3. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych zawartych w podaniu, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd, organ podatkowy zwraca podanie osobie, która je wniosła, z odpowiednim pouczeniem. Zwrot podania następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie. 4. Organ podatkowy nie może zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwy jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się za niewłaściwy.

17 Art. 165a OP ODMOWA WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA 1. Gdy żądanie, o którym mowa w art. 165, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ podatkowy wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. 2. Na postanowienie, o którym mowa w 1, służy zażalenie.

18 ŁĄCZENIE SPRAW WSPÓŁUCZESTNICTWO FORMALNE wielość stron w postępowaniu należy odróżnić od wielości odrębnych spraw łącznie prowadzonych w jednym postępowaniu Art. 166 OP 1. W sprawach, w których prawa i obowiązki stron wynikają z tego samego stanu faktycznego oraz z tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ podatkowy, można wszcząć i prowadzić jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony. 2. W sprawie połączenia postępowań organ podatkowy wydaje postanowienie, na które służy zażalenie.

19 Art. 72 KPC - WSPÓŁUCZESTNICTWO 1. Kilka osób może w jednej sprawie występować w roli powodów lub pozwanych, jeżeli przedmiot sporu stanowią: 1) prawa lub obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej (współuczestnictwo materialne); 2) roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadniona dla każdego z roszczeń lub zobowiązań z osobna, jako też dla wszystkich wspólnie (współuczestnictwo formalne). 2. Jeżeli przeciwko kilku osobom sprawa może toczyć się tylko łącznie (współuczestnictwo konieczne), przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się także do osób, których udział w sprawie uzasadniałby jej rozpoznanie w postępowaniu odrębnym. 3. Przepis 2 stosuje się odpowiednio w wypadku współuczestnictwa materialnego, innego niż współuczestnictwo konieczne.

20 P. Telenga, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, Warszwa ( ) Współuczestnictwo formalne odróżnia brak materialnoprawnej więzi między współuczestnikami, a ich współwystępowanie po jednej ze stron procesu wynika wyłącznie z woli strony powodowej, która postanowiła skumulować w jednym powództwie kilka odrębnych roszczeń procesowych. ( ) przy współuczestnictwie formalnym występuje tyle różnych przedmiotów sporu, ilu jest współuczestników ( ). Ten rodzaj współuczestnictwa określa się także mianem podmiotowej kumulacji roszczeń.

21 ZAŁATWIANE SPRAW 1) TERMINY ZAŁATWIENIA SPRAW, 2) OBOWIĄZEK ZAWIADOMIENIA O UCHYBIENIU TERMINU, 3) BEZCZYNNOŚĆ ORGANU.

22 TERMINY ZAŁATWIENIA SPRAW POR. TAKŻE ZASADĘ SZYBKOŚCI POSTĘPOWANIA ART. 125 OP SPRAWY: 1) WYMAGAJCE PRZEPROWADZENIA POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO 2) SPRAWY, KTÓRE MOGĄ BYĆ ROZPATRZONE NA PODSTAWIE DOWODÓW PRZEDSTAWIONYCH PRZEZ STRONĘ LUB FAKTÓW POWSZECHNIE ZNANYCH AD. 1) Art OP MIESIĄC / spr. sz. skomp. - DWA MIESIĄCE Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. AD. 2) Art OP NIEZWŁOCZNIE, por. art OP Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.

23 TERMINY ZAŁATWIENIA SPRAWY W POSTĘPOWANIU ODWOŁAWCZYM Art OP Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy - nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

24 CHARAKTER TERMINÓW ZAŁATWIENIA SPRAW TERMINY PROCESOWE - upływ terminu procesowego nie pozbawia organu podatkowego możliwości orzekania w sprawie, ani nie powoduje wadliwości wydanej w takim postępowaniu decyzji USTAWOWE TERMINY MAKSYMALNE Art OP Do terminów określonych w 1-3 nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

25 SKUTKI UCHYBIENIA TERMINU ZAŁATWIENIA SPRAWY 1) upływ terminu procesowego nie pozbawia organu podatkowego możliwości orzekania w sprawie, ani nie powoduje wadliwości wydanej w takim postępowaniu decyzji, 2) obowiązek organu podatkowego zawiadomienia o uchybieniu terminowi Art. 140 OP 1. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. 2. Ten sam obowiązek ciąży na organie podatkowym również w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu.

26 SKUTKI UCHYBIENIA TERMINU ZAŁATWIENIA SPRAWY cd. 3) możliwość wniesienia przez stronę ponaglenia, PONAGLENIE ŚRODEK ZWALCZANIA BEZCZYNNOŚCI ORGANU Art. 141 OP 1. Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym na podstawie art. 140 stronie służy ponaglenie do: 1) organu podatkowego wyższego stopnia; 2) ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej. 2. Organ podatkowy wymieniony w 1, uznając ponaglenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

27 SKUTKI UCHYBIENIA TERMINU ZAŁATWIENIA SPRAWY cd. 4) odpowiedzialność pracownika organu podatkowego za bezczynność Art. 142 OP Pracownik organu podatkowego, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 140 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym zgodnie z art , podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa. PRAGMATYKI SŁUŻBOWE - ustawa z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych; ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej; ustawa z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych; ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej ODPOWIEDZIALNOŚĆ MAJĄTKOWA FUNKCJONARIUSZY PUBLICZNYCH ustawa z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.

28 TERMIN PROCESOWY Terminem procesowym jest okres do dokonania czynności procesowej przez podmioty postępowania lub uczestników postępowania. (R. Mastalski, [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2014). TERMIN PRZYWRACALNY TYLKO TERMINY PROCESOWE PRZYWRACALNE

29 PRZYWRÓCENIE TERMINU Art. 162 OP 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. 2. Podanie o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był określony termin. 3. Przywrócenie terminu do złożenia podania przewidzianego w 2 jest niedopuszczalne. 4. Przepisy 1-3 stosuje się do terminów procesowych.

30 PRZESŁANKI PRZYWRÓCENIA TERMINU 1) uchybienie terminowi procesowemu, 2) złożenie przez zainteresowanego wniosku o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi, 3) uprawdopodobnienie braku winy wnioskującego w uchybieniu terminowi, 4) dokonanie czynności, dla której termin był określony.

31 Art. 163 OP 1. W sprawie przywrócenia terminu postanawia właściwy w sprawie organ podatkowy. 2. W sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ podatkowy właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. 3. Na postanowienie, o którym mowa w 1, służy zażalenie. Art. 164 OP Przed rozpatrzeniem podania o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ podatkowy pierwszej instancji, na żądanie strony, może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.

32 UPRAWDOPODOBNIENIE BRAKU WINY WNIOSKUJĄCEGO W UCHYBIENIU TERMINOWI PROBLEMY PRAKTYCZNE IGNORANTIA IURIS NOCET A BRAK WINY? UCHYBIENIE TERMINOWI PRZEZ (PROFESJONALNEGO) PEŁNOMOCNIKA A SKUTKI DLA REPREZENTOWANEGO? UCHYBIENIE TERMINOWI PRZEZ PRACOWNIKA BIURA PROFESJONALNEGO PEŁNOMOCNIKA? ZANIEDBANIE PRACOWNIKA JEDNOSTKI ORGANIZACYJNEJ? CHOROBA A BRAK WINY?

33 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (do ) w Warszawie z dnia 18 sierpnia 2000 r., III SA 1716/99, Lex nr Przepis art. 162 Ordynacji podatkowej przewiduje możliwość przywrócenia terminu w sytuacji, gdy zainteresowany uprawdopodobni (przedstawi wiarygodne okoliczności), że naruszenie terminu nastąpiło bez jego winy, wniosek o przywrócenie zostanie złożony w ciągu 7 dni od ustania przyczyny uchybienia terminu i gdy wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu zostanie dopełniona czynność, dla której termin był wyznaczony. O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia.

34 DORĘCZENIA Pozornie wydawać się może, iż doręczenie jest czynnością tak prostą i zrozumiałą, że ujmowanie jej w normy prawne jest zbędną kazuistyką, obciążającą niepotrzebnie przepisy prawne. Takie zapatrywanie byłoby jednak powierzchownym ustosunkowaniem się do istotnej i doniosłej w skutkach części postępowania administracyjnego. Bronisław Graczyk, Postępowanie administracyjne, Warszawa 1953.

35 Art. 144 OP DORĘCZENIE PISM ZASADA OFICJALNOŚCI Organ podatkowy doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. W przypadku gdy organem podatkowym jest wójt, burmistrz (prezydent miasta), pisma może doręczać sołtys za pokwitowaniem.

36 POKWITOWANIE pisemne potwierdzenie odbioru pisma, dowód doręczenia, pokwitowanie stwarza domniemanie doręczenia, które może być obalone przeciwdowodem (E. Iserzon) Art. 152 OP 1. Odbierający pismo potwierdza doręczenie pisma własnoręcznym podpisem, ze wskazaniem daty doręczenia. 2. Jeżeli odbierający pismo nie może potwierdzić doręczenia lub uchyla się od tego, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu. 3. W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej doręczenie jest skuteczne, jeżeli adresat potwierdzi odbiór pisma w sposób, o którym mowa w art. 152a 1 pkt 3.

37 PISMA DORĘCZA SIĘ STRONIE Art. 145 OP 1. Pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi. 2. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. POMINIĘCIE PRZEZ ORGAN PODATKOWY PEŁNOMOCNIKA SKUTKI 3. Strona, ustanawiając pełnomocników, wyznacza jednego z nich jako właściwego do doręczeń. W przypadku niewyznaczenia pełnomocnika właściwego do doręczeń organ podatkowy doręcza pismo jednemu z pełnomocników.

38 KAZUS 1 Burmistrz miasta wszczął postępowanie podatkowe w celu ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości. W postępowaniu tym podatnika reprezentował profesjonalny pełnomocnik. Pomimo tego podatnik zwrócił się z prośbą do organu podatkowego, aby pisma doręczać nie pełnomocnikowi, lecz podatnikowi. Burmistrz miasta przychylił się do prośby podatnika. Czy doręczenie pism było skuteczne? Czy zobowiązanie podatkowe powstało w wyniku doręczenia decyzji ustalającej podatnikowi?

39 OBOWIĄZEK ORGANU ZAWIADAMIANIA ORGANU PODATKOWEGO O ZMIANIE ADRESU Art. 146 OP 1. W toku postępowania strona oraz jej przedstawiciel lub pełnomocnik mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy o zmianie swojego adresu, w tym adresu elektronicznego, jeżeli wniesiono o zastosowanie takiego sposobu doręczania albo wyrażono na to zgodę. 2. W razie zaniedbania obowiązku określonego w 1, pismo uznaje się za doręczone pod dotychczasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy.

40 ART. 147 OP NOWELA Z 2014 r. 1. W razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej 2 miesięcy, strona obowiązana jest do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń, chyba że doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej. 2. Obowiązek, o którym mowa w 1, dotyczy również osób fizycznych będących nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego. 3. Ustanowienie pełnomocnika do spraw doręczeń zgłaszane jest organowi podatkowemu właściwemu w sprawie. 4. W razie niedopełnienia obowiązków przewidzianych w 1-3 pismo uważa się za doręczone: 1) pod dotychczasowym adresem - w przypadku, o którym mowa w 1; 2) pod adresem ostatniego czasowego pobytu - w przypadku, o którym mowa w 2.

41 DORĘCZANIE PISM OSOBOM FIZYCZNYM DORĘCZENIE WŁAŚCIWE Art. 148 OP 1. Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. 2. Pisma mogą być również doręczane: 1) w siedzibie organu podatkowego; 2) w miejscu pracy adresata - osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji; 3. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w 1 i 2, a także w innych uzasadnionych przypadkach pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

42 DORĘCZENIE ZASTĘPCZE Art. 149 OP W przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. odebranie przez pełnoletniego domownika i podjęcie się przez niego oddania pisma stwarza domniemanie, że adresat pismo otrzymał. Jest to domniemanie wzruszalne. Art. 149 o.p. pozwala domniemywać skuteczność doręczenia, a nie uznać je w sposób niepodważalny za dokonane.

43 KAZUS 2 Naczelnik urzędu skarbowego wszczął postępowanie podatkowe w celu ustalenia zobowiązania podatkowego. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego oraz zapoznaniu podatnika z całością zgromadzonego materiału dowodowego została wydana decyzja ustalająca. Doręczenie tej decyzji, ze względu na nieobecność adresata w miejscu zamieszkania, nastąpiło do rąk pełnoletniego syna, który pojął się oddania pisma ojcu. Mimo złożenia takiego oświadczenia na dowodzie doręczenia, syn zapomniał jednak przekazać korespondencję. Zrobił to dopiero po upływie 40 dni. W tym czasie upłynął termin do wniesienia odwołania. Podatnik złożył wniosek o przywrócenie uchybionego terminu wraz z odwołaniem od decyzji. Czy organ podatkowy powinien przywrócić termin? Czy zobowiązanie podatkowe powstało?

44 PEŁNOLETNI DOMOWNIK Wyrok NSA z dnia 15 lipca 2014 r., I GSK 58/13 Zgodzić należy się z poglądem, że domownik dorosły to domownik pełnoletni, które to pojęcie wywodzone jest i zdefiniowane w art k.c.. Nie jest domownikiem krewny lub powinowaty niezamieszkujący z adresatem. Wystarczające dla uznania określonej osoby za domownika, o którym mowa w art. 149 o.p. (także art. 43 k.p.a.) jest, aby osoba odbierająca pismo zamieszkiwała z adresatem, prowadząc z nim wspólne gospodarstwo domowe lub też, aby będąc krewnym lub powinowatym, przebywała ona w mieszkaniu adresata za jego zgodą okresowo, przy czym bez znaczenia jest jakiego okresu to dotyczy oraz czy osoba ta prowadzi z adresatem wspólne gospodarstwo domowe.

45 DORĘCZENIE PISMA FIKCJA PRAWNA Art. 150 OP 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art lub art. 149: 1) operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez operatora pocztowego; 2) pismo składa się na okres 14 dni w urzędzie gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inną upoważnioną osobę. 1a. Adresata zawiadamia się dwukrotnie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym w 1. Powtórne zawiadomienie następuje w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni. 2. Zawiadomienie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym w 1 umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

46

47 OSOBY PRAWNE, PODMIOTY USTAWOWE - DORĘCZENIA Art. 151 OP Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności - osobie upoważnionej do odbioru korespondencji. Przepisy art. 146, art pkt 1 oraz art. 150 stosuje się odpowiednio. Art. 151a OP Jeżeli podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie można ustalić miejsca prowadzenia działalności, pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Art OP Pisma skierowane do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie mają organów, doręcza się kuratorowi wyznaczonemu przez sąd.