Politechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 1
|
|
- Alicja Rogowska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej Ćwiczenie 1 Zastosowanie programu LabVIEW w systemach pomiarowych
2 1. Wprowadzenie LabVIEW jest programem opracowanym dla systemów kontrolno-pomiarowych, w których istotną rolę odgrywają: akwizycja, obróbka danych pomiarowych i sterowanie procesami. Tworzenie aplikacji odbywa się w języku programowania graficznego G. Umożliwia on zbudowanie schematu procesu z gotowych bloków przedstawionych w postaci ikon. Eliminuje to konieczność żmudnego wpisywania wielu linii kodu. Obsługa oraz interfejs napisanych programów może imitować obsługę i wygląd rzeczywistych przyrządów, dlatego nazywane są one przyrządami wirtualnymi (Virtual Instruments VIs). Wykonane programy mogą komunikować się z urządzeniami zewnętrznymi za pomocą interfejsów GPIB, VXI, PXI, RS-232, RS-485 oraz poprzez karty pomiarowe i Internet. Tak wiele sposobów komunikacji umożliwia budowę uniwersalnego oprogramowania, które zapewnia współpracę z różnego rodzaju zewnętrznymi urządzeniami pomiarowymi i sterowniczymi. 2. Praca z programem LabVIEW Po uruchomieniu programu LabVIEW i wybraniu z okna startowego opcji umożliwiającej tworzenie nowej aplikacji New VI, na ekranie pojawią się dwa okna edycyjne: Panelu (rys.1) i Diagramu (rys.2). Okno Panelu wykorzystywane jest do budowy interfejsu użytkownika. Można umieścić na nim szereg wirtualnych elementów przeznaczonych do sterowania aplikacją np.: potencjometry, pokrętła, przełączniki, włączniki, a także elementy przeznaczone do wizualizacji przebiegu procesu i sygnalizacji jego stanów, np.: wskaźniki świetlne, wyświetlacze, układy rysujące przebiegi czasowe badanych wielkości lub wykresy zależności różnych wielkości od siebie i to zarówno na płaszczyźnie jak i w przestrzeni. Do prawidłowego działania aplikacji oprócz interfejsu konieczny jest również kod źródłowy, dzięki któremu można kontrolować wszystkie elementy Panelu oraz symulować działanie wielu rzeczywistych urządzeń i dokonywać obróbki matematycznej na przetwarzanych przez program danych. Kod źródłowy powstaje poprzez budowę schematu procesu lub urządzenia w oknie Diagramu (rys.2). Schemat wykonuje się graficznie łącząc ze sobą ikony elementów reprezentujących między innymi funkcje logiczne, arytmetyczne, porównywania, komunikacyjne, operacji wejścia /wyjścia i analizy sygnałowej. Rys.1. Okno edycyjne Panelu z przykładowymi elementami interfejsu. 2
3 Rys.2. Okno edycyjne Diagramu z przykładowymi elementami. W każdym z dwóch okien edycyjnych znajduje się menu i pasek narzędziowy (rys. 1, 2). Menu zawiera w większości opcje obsługi plików i edycji znane z innych popularnych aplikacji np. MSOffice, dlatego ich szczegółowe omówienie nie jest w tej pracy konieczne. Na wstępie należy jednak wymienić dwie ważne opcje, których znajomość jest pomocna przy opracowywaniu programów w środowisku LabVIEW: 1. Operate Change to Edit/Run mode przełączenie pomiędzy trybem edycji obydwu okien a trybem działania. Tryb edycji umożliwia budowę schematu procesu i jego interfejsu oraz dokonywanie wszelkich zmian. 2. Window Show Panel/Diagram przełączanie pomiędzy oknami panelu i diagramu. Menu zawiera jeszcze kilka innych ważnych opcji, które zostaną omówione bezpośrednio podczas prezentacji sposobu budowy schematu i interfejsu. Pasek narzędziowy może zawierać dwie różne kombinacje przycisków. Uzależnione jest to od tego, które okno jest aktualnie oknem aktywnym. Wygląd obu pasków pokazuje rys. 3, przy czym należy zauważyć, że większość przycisków jest taka sama dla obydwu okien edycyjnych. a b Rys. 3. Paski narzędziowe okien edycyjnych programu LabVIEW, a) okna Panelu, b) okna Diagramu. Poszczególne przyciski mają następujące funkcje: 1. jednokrotne uruchomienie programu VI, 2. ciągłe uruchomienie programu VI, 3. zatrzymanie działania programu VI, 4. chwilowe zatrzymanie wykonywania programu pauza, 5. animacja ruchu danych na schemacie świecący punkt porusza się po połączeniach między ikonami elementów pokazując przepływ danych. Przyciski 6, 7, 8 wykorzystywane są w trybie debuggera do krokowego wykonywania programu. Przycisk 9 służy do wyboru czcionki i jej edycji, natomiast przyciski:10, 11 i 12 mają zastosowanie do ustawiania położenia ikon elementów względem siebie. Użytkownik buduje aplikacje korzystając z elementów zawartych w trzech paletach: Controls (rys.1.4), Functions (rys.1.5) i Tools (rys.1.6). Palety te można wyświetlić korzystając z następujących opcji menu okien edycyjnych: Window Show Controls Palette wywołanie palety Controls zawierającej elementy potrzebne do zaprojektowania interfejsu użytkownika w oknie Panelu. Paletę można również wywołać klikając Rys. 4. Paleta Controls prawym klawiszem myszy w oknie Panelu. 3
4 Window Show Functions Palette wywołanie palety funkcji zawierającej elementy wykorzystywane do budowy schematu w oknie Diagramu. Paletę można również wywołać klikając prawym klawiszem myszy w oknie Diagramu. Window Show Tools Palette wywołanie palety narzędzi zawierającej narzędzia niezbędne do łączenia ikon elementów oraz ich edycji w obu oknach edycyjnych. Rys. 6. Paleta Tools Tools Rys. 5. Paleta Functions Ikony zawarte w paletach Controls i Functions (rys. 5 i 6) w większości reprezentują grupy elementów o zbliżonej zasadzie działania. Pobranie konkretnego elementu wymaga niekiedy przejścia przez kilka niższych poziomów - podgrup. Dla przykładu, aby pobrać wirtualny model generatora sinusoidalnego należy otworzyć grupę zawierającą modele generatorów (Signal Generation), co wymaga wcześniejszego otwarcia grup Analyze i Signal Processing, rys. 7. Rys. 7. Rozwinięcie grupy Analyze z palety Functions do poziomu grupy generatorów. Na kolejnych stronach omówione zostały wszystkie grupy z palet Controls i Functions. Ze względu na ogromną liczbę elementów zawartych w tych grupach ich opis dotyczy jedynie ogólnego zastosowania 4
5 elementów danej grupy bez szczegółowego omawiania zasady działania i przeznaczenia konkretnych elementów. Szczegółowy opis wszystkich elementów można znaleźć w obszernej pomocy programu LabVIEW. Paleta Controls Numeric grupa elementów przeznaczonych do wprowadzania do aplikacji i odczytywania z aplikacji danych liczbowych, są to w większości modele wskaźników cyfrowych i analogowych oraz potencjometrów suwakowych i obrotowych. Boolean zestaw elementów do wprowadzania i odczytywania danych logicznych, np.: przełączniki, wskaźniki typu LED. String & Path elementy do wprowadzania i odczytywania danych w postaci łańcuchów tekstowych i ścieżek dostępu do plików. Array & Cluster modele elementów służących do wprowadzania i odczytywania danych w postaci rekordów lub macierzy. List & Table grupa elementów przeznaczonych do wprowadzania danych w postaci listy lub tabeli. Graph zestaw elementów przeznaczonych do prezentacji graficznej danych w postaci wykresów. Ring & Enum elementy umożliwiające wprowadzenie danych do programu poprzez wybór opcji z menu. I/O grupa elementów przeznaczonych do wprowadzania do aplikacji informacji opisujących operacje wejścia/wyjścia. Refnum elementy przeznaczone do identyfikacji operacji wejścia/wyjścia. Dialog Controls zestaw elementów wykorzystywanych do wprowadzania i odczytywania danych. Elementy z tej grupy mają szczególne zastosowanie przy tworzeniu formularzy. Classic Controls bardzo duża grupa elementów pochodzących z poprzednich wersji LabVIEW. Zestaw zawiera wiele ciekawych modeli starszych elementów zwłaszcza wskaźników nasycenia barwy, wskaźników LED oraz wyłączników. ActiveX elementy zawierające obiekty AbtiveX. Decorations zestaw obiektów graficznych wykorzystywanych do upiększania interfejsu użytkownika. Select a Control umożliwia wstawienie do programu elementów zapisanych przez użytkownika w postaci plików o rozszerzeniach: ctl i ctt. User Controls umożliwia wstawienie do programu elementów zapisanych przez użytkownika w katalogu User.lib. 5
6 Paleta Functions Structures zawiera sekwencję, instrukcję wyboru, pętle For i While, strukturę do edycji formuł oraz elementy do deklaracji zmiennych globalnych i lokalnych. Sekwencja Sequence umożliwia określenie dokładnej kolejności, w której będą wykonywane operacje w programie. Operacje wykonują się po kolei począwszy od okna o numerze 0. Instrukcja wyboru Case umożliwia realizację jednej z kilku zdefiniowanych operacji w zależności od wartości zmiennej doprowadzonej do pola selektora. Struktura ta w najprostszej postaci odpowiada instrukcji If... then... znanej z języków programowania. Pętla For odpowiada instrukcji For i=0 to N do... Operacje umieszczone w ramce wykonywane są N razy. Pętla While wykonywana jest dopóki warunek przekazywany do pętli będzie prawdziwy, przy czym sprawdzenie warunku wykonywane jest na końcu każdej iteracji. Struktura do edycji formuł Formula Node umożliwia wykonywanie formuł matematycznych. Numeric operacje na liczbach (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie, inkrementacja, dekrementacja, sumowanie i mnożenie elementów macierzy, wartość bezwzględna, pierwiastkowanie, negacja, signum, 1/x, operacje na liczbach zespolonych, konwersje typów danych, funkcje trygonometryczne, funkcje logarytmiczne i stałe numeryczne. Boolean elementy wykonujące funkcje logiczne (AND, OR, NAND, NOR, EXOR, EXNOR, NOT, konwersja liczby w macierz boolowską i macierzy boolowskiej w liczbę, stałe logiczne). String elementy dokonujące operacji na łańcuchach (np.: łączenie łańcuchów, konwersje łańcuchów na liczby i odwrotnie, konwersje ścieżek na łańcuchy i odwrotnie). Array operacje na macierzach (obliczanie rozmiaru macierzy, pobieranie elementów macierzy o określonych indeksach, usuwanie elementów macierzy, tworzenie, dzielenie, rotacja, transpozycja, interpolacja, decymacja macierzy, sortowanie macierzy 1D, znajdowanie minimalnej i maksymalnej wartości w macierzy, przeszukiwanie macierzy). Cluster operacje na rekordach. Comparison elementy realizujące operacje porównania (równy, różny, większy, mniejszy, większy równy, mniejszy równy, równy zero, różny od zera, większy od zera, mniejszy od zera, większy równy zero, mniejszy równy zero, wyszukiwanie wartości minimalnej i maksymalnej, wybór źródła sygnału zależnie od spełnienia warunku logicznego, sprawdzenie, czy sygnał mieści się w zadanym zakresie, sprawdzenie, czy sygnał jest liczbą dziesiętną, ósemkową, szesnastkową itp.). Time & Dialog elementy związane z czasem i datą (np.: odmierzanie czasu, ustawianie opóźnień, pobieranie czasu i daty) oraz elementy do tworzenia okien dialogowych. File I/O operacje na plikach (tworzenie, otwieranie, zamykanie plików, odczyt danych z pliku, zapis danych do pliku itp.). Data Aquisition elementy przeznaczone do obsługi kart pomiarowych. Waveform operacje na przebiegach sygnałów (np.: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie dwóch sygnałów, skalowanie, obliczanie transformaty FFT, znajdowanie minimum i maksimum). Analyze zestaw elementów do analizy i obróbki danych w dziedzinie czasu i częstotliwości oraz generacji sygnałów (obliczanie składowej stałej i wartości skutecznej sygnału, analiza harmonicznych, analiza SINAD, widmo mocy, widmo gęstości mocy, widmo amplitudowo 6
7 fazowe, widmo zespolone, uśrednione amplitudowo - fazowe widmo mocy, uśrednione zespolone widmo mocy, kontrola, czy parametry sygnału mieszczą się w zadanych granicach, detekcja pików w sygnale, detekcja poziomów wyzwalania, generacja funkcyjna, generacja sygnału z formuły, generacja szumu białego, generacja szumu białego o rozkładzie Gaussa, generacja szumu okresowego, generacja sygnałów w czasie, generacja sygnału impulsowego, funkcje konwolucji, dekonwolucji, korelacji wzajemnej, autokorelacji, decymacja, obliczanie estymat, wyznaczanie parametrów sygnału, obliczanie pochodnej x(t) i całki x(t), obliczenie transformaty FFT i odwrotnej transformaty FFT, obliczenie szybkich transformat Hilberta i Hartleya oraz ich odwrotności, wyznaczanie części rzeczywistej transformaty FFT, estymator częstotliwości sygnału sinusoidalnego o nieznanej długości, wyznaczanie spektogramu metodą Wignera Ville a oraz z wykorzystaniem algorytmu Short-Time Fourier Transform, wyznaczanie części rzeczywistej transformaty Laplace a, obliczanie transformaty Walsha Hammarda i odwrotnej transformaty Walsha Hammarda, konwersja skali widma, cyfrowe filtry Butterwortha, Czebyszewa i Bessela, odwrócony filtr Czebyszewa, filtr eliptyczny, filtr medianowy, filtr z ograniczoną (FIR) i nieograniczoną (IIR) odpowiedzią impulsową, skalowane okna czasowe, okna czasowe Hanninga, Hamminga, Blackmana, Blackmana Harrisa, Kaisera Bessela, trójkątne i wykładnicze, funkcje matematyczne, których opis podany jest przy ikonie Mathematics). Instrument I/O zestaw funkcji do obsługi urządzeń komunikujących się poprzez interfejsy GPIB, VXI oraz porty szeregowe. Motion & Vision elementy do obróbki obrazu. Mathematics bardzo obszerny blok funkcji matematycznych (formuły, okna skryptów Matlaba i pakietu HiQ, funkcje 1D i 2D, całkowanie, pochodne cząstkowe, wyznaczanie zer i ekstremów, wyznaczanie długości krzywej, wartość średnia, odchylenie standardowe i wariancja, mediana, histogram, rozkłady statystyczne, aproksymacja, interpolacja, algebra liniowa, operacje na macierzach, aproksymacja Czebyszewa, szukanie minimów funkcji, szukanie zer funkcji, funkcje Bessela, funkcje beta i gamma, Jakobian, funkcje eliptyczne i prostokątne). Communication funkcje zapewniające komunikację komputera (ActiveX, DataSocket, TCP, UDP, HiQ). Application Control grupa elementów pomocniczych przeznaczonych do sterowania działaniem programu. Graphics & Sound elementy do tworzenia wykresów, obróbki grafiki i dźwięku. Tutorial zawiera przykłady przyrządów wirtualnych. Report Generation funkcje do generacji raportów. Advanced zaawansowane funkcje do operacji na rejestrze systemu Windows, obróbki danych i synchronizacji. Select a VI... umożliwia wstawienie do programu przyrządów wirtualnych zapisanych w plikach. User Libraries biblioteka elementów użytkownika. 7
8 Paleta Tools Wymusza przejścia wskazanego obiektu do trybu pracy rzeczywistej, umożliwiając zmianę jego nastawy. Wybór elementów umieszczonych w oknach edycyjnych oraz zmiana ich położenia i rozmiarów. Narzędzie do wstawiania etykiet tekstowych i edycji tekstu. Narzędzie do wykonywania połączeń pomiędzy elementami w oknie Diagramu. Wywołanie palety Controls lub palety Functions w zależności od aktywnego panelu edycyjnego. Przewijanie zawartości okien edycyjnych. Ustawianie i usuwanie punktów przerwania wykonywania programu. Narzędzie do wstawiania sond pomiarowych pokazujących wartości sygnałów we wskazanych punktach schematu. Narzędzie do pobierania koloru z obiektów. Narzędzie do zmiany kolorów elementów umieszczonych w oknach edycyjnych a także kolorów tych okien. W celu pobrania konkretnego elementu z palety Controls lub Functions należy kliknąć na jego ikonę, a następnie w miejsce gdzie ma być on wstawiony w oknie Panelu lub Diagramu. Elementy wstawione do okna Panelu można przeformatować według potrzeb użytkownika korzystając z narzędzi palety Tools (zmiana rozmiarów i kolorów). Dla wszystkich elementów umieszczonych w oknie Panelu, które posiadają podziałkę liczbową, istnieje możliwość zmiany zakresu tej podziałki poprzez ręczne wpisanie wartości nowego zakresu (narzędzie oznaczone ikoną ręki lub litery A z palety Tools). Każdy element umieszczony w oknie edycyjnym Panelu lub Diagramu posiada swoje menu konfiguracyjne, przy czym może się ono znacznie różnić dla różnych obiektów. Menu można wywołać klikając prawym klawiszem myszy na obiekcie. Na rys.1.8 pokazane jest przykładowe menu obiektu z najczęściej spotykanymi opcjami, których znaczenie jest następujące: Visible Items ukrycie lub wyświetlenie elementów graficznych związanych z obiektem (np.: etykiety, tytuł obiektu itp.). Find Terminal wyszukanie w oknie Diagramu zacisku obiektu osadzonego w oknie Panelu. Change to Control/Indicator zmiana funkcji elementu z kontrolnej na wskaźnikową i odwrotnie. Description and Tip... umożliwia utworzenie opisu elementu w okienku tekstowym. Create w zależności od rodzaju elementu tworzy w oknie Diagramu dodatkowe zaciski dla obiektu (np.: zacisk zmiennej lokalnej, przez którą można wprowadzać dane do obiektu, zacisk do odczytu lub zmiany właściwości obiektu Property Node, zaciski wartości stałej Constant i elementu regulacyjnego Control, przyłączone bezpośrednio do wejść obiektu, Rys. 8 Menu obiektu zacisk wskaźnika odczytującego sygnał wyjściowy z obiektu Indicator). 8
9 Replace podmienienie obiektu na inny wybrany z palety Controls lub Functions. Data Operations zawiera kilka opcji umożliwiających między innymi zapisanie aktualnych ustawień obiektu jako początkowe, powrót do ustawień standardowych, ustanowienie połączenia z inną aplikacją VI poprzez narzędzie DataSocket, kopiowanie ustawień z jednego obiektu do innych. Advanced opcje zaawansowane, np.: ukrycie obiektu, przypisanie klawisza do obiektu, który będzie nim sterował. Representation ustalenie reprezentacji liczby. Data Range zmiana zakresu danych. Format & Precision ustalenie formatu liczby i ilości cyfr wyświetlanych po przecinku. Add Needle dodanie kolejnej wskazówki do modeli wskaźników analogowych i pokręteł potencjometrów. Scale ustalenie parametrów skali obiektu (format i styl wyświetlania liczb, skala liniowa lub logarytmiczna). Text Labels zamiana opisu podziałki skali z liczbowej na tekstową i odwrotnie. Przy budowie aplikacji bardzo pomocne jest okno pomocy - Context Help, rys. 9. Okno można wywołać poleceniem Show Context Help z opcji Help. W oknie wyświetlany jest opis i zasada działania elementu, który został wskazany kursorem myszy w palecie Functions lub w oknie Diagramu. Dla przykładu na rys. 9. pokazany jest opis układu porównującego. Jeżeli opis elementu jest niewystarczający, to klikając na odsyłacz Click here for more help można wywołać okno pomocy LabVIEW Help zawierające obszerny podręcznik LabVIEW. Podręcznik wyświetli się również po wybraniu polecenia Contents and Index z opcji Help obu okienek edycyjnych. Rys. 9. Okno pomocy 3. Tworzenie aplikacji w LabVIEW Sposób budowy aplikacji w LabVIEW zostanie omówiony na przykładzie programu symulującego układ pomiarowy składający się z generatora sygnałowego, wykresu prezentującego przebiegi oraz układów obliczających wartości: maksymalną, minimalna i skuteczną sygnału. Na początku należy pobrać elementy z palety Controls i wstawić je w okno Panelu. Będą to dwa elementy Digital Control z grupy Numeric, Knob z tej samej grupy i Waveform Chart z grupy Graph. Każdy z tych elementów po wstawieniu otrzymuje swoją etykietę tekstową z nazwą, którą można dowolnie zmieniać (narządzie z literą A z palety Tools). Zmian najlepiej dokonywać uwzględniając przeznaczenie elementów. W tym przypadku elementy Digital Controls będą wykorzystywane do zadawania ilości próbek sygnału z generatora oraz częstotliwości tego sygnału, Knob do zmiany amplitudy a Waveform Chart do prezentacji przebiegów. Można, więc przypisać im następujące nazwy: Ilość próbek, Częstotliwość, Amplituda, Wykres. Okno Panelu po wstawieniu elementów i zmianie ich nazw powinno wyglądać jak na rys
10 Rys. 10. Okno Panelu układu do generacji i wizualizacji sygnału Rys. 11. Okno Diagramu układu do generacji i wizualizacji sygnału Wstawienie elementu w oknie Panelu powoduje jednoczesne umieszczenie jego zacisków w oknie Diagramu. W tym przykładzie okno Diagramu powinno wyglądać jak na rys. 11. Zaciski elementów umieszczonych w oknie Panelu mają kształt kolorowych prostokątów (rys.1.11). Kolor zacisku i nazwa wewnątrz prostokąta informują użytkownika o typie danych, które można pobrać lub wysłać przez określony zacisk (np. kolor pomarańczowy i nazwa DBL dotyczą zmiennych numerycznych zmiennoprzecinkowych typu BOUBLE). Szczegółowy wykaz typów danych można znaleźć w pomocy programu. Należy pamiętać o zachowaniu zgodności typów danych przy łączeniu zacisków elementów osadzonych w oknie Diagramu. W większości przypadków zgodność taka jest zachowana, gdy kolory zacisków i linii łączącej zaciski elementów są takie same. Program automatycznie sygnalizuje wszystkie błędy w połączeniach przedstawiając linię pomiędzy zaciskami jako przerywaną. Należy wtedy bardziej wnikliwie zanalizować typy danych uwzględniając zgodność nazw typów zacisków z kształtami linii odpowiadającymi poszczególnym typom danych. Po zaprojektowaniu interfejsu użytkownika można przystąpić do budowy schematu układu. Z palety Functions pobieramy i wstawiamy w oknie Diagramu modele: generatora sygnałowego (Analyze Signal Processing Signal Generation Signal Generator by Duration), układu wyszukującego wartości maksymalną i minimalna z tabeli (Array Array Max & Min), układu mierzącego wartość skuteczną sygnału (Analyze Wavefrom Measurements Basic Averaged DC-RMS). 10
11 Rys. 12. Okno Diagramu układu do generacji i wizualizacji sygnału po wstawieniu elementów z palety Functions Po wstawieniu elementów okno Diagramu powinno wyglądać jak na rys. 12. Elementy w oknie Diagramu należy połączyć korzystając z narzędzia w postaci szpulki z palety Tools. Wskazanie szpulką elementu powoduje wyświetlenie wszystkich jego zacisków w postaci krótkich linii. Po wskazaniu tym samym narzędziem konkretnego zacisku pojawia się etykieta informująca o jego funkcji w elemencie. Na przykład, gdy jest to zacisk wejściowy, do którego należy doprowadzić liczbę określającą wartość amplitudy sygnału generatora, to na etykiecie pojawi się napis amplitude. Aby wykonać połączenie pomiędzy zaciskami dwóch elementów należy wybrać szpulką zacisk jednego elementu i kliknąć na nim lewym klawiszem myszy a następnie skierować szpulkę na zacisk drugiego elementu i ponownie kliknąć lewym klawiszem myszy. Kolejność wykonywania połączeń nie jest istotna. Tworzenie odgałęzień połączeń wykonuje się poprzez kliknięcie szpulką na linii istniejącego połączenia a następnie na zacisku elementu, do którego ma być doprowadzona nowa linia. Istniejące połączenie można zaznaczyć klikając na jego linii. Przy czym pojedyncze kliknięcie zaznacza tylko pojedynczy prosty fragment linii, podwójne kliknięcie zaznacza całe połączenie między dwoma zaciskami, a potrójne kliknięcie zaznacza całe połączenie wraz z odgałęzieniami. Wykasowania zaznaczonych połączeń dokonuje się klawiszem Delete lub korzystając z opcji Edit Remove Bad Wires. Wszystkie błędne połączenia można natomiast wykasować komendą Edit Remove Broken Wires. Po wykonaniu połączeń okno Diagramu powinno wyglądać jak na rys. 13. Rys. 13. Okno Diagramu układu do generacji i wizualizacji sygnału po wykonaniu połączeń elementów Zastosowany generator sygnałowy (Signal Generator by Duration) wymaga określenia czterech parametrów sygnału: ilości próbek wyjściowych sygnału przypadających na sekundę (# of samples) (częstotliwość próbkowania), amplitudy, częstotliwości i typu sygnału. Pierwsze trzy parametry można już zmieniać dzięki elementom umieszczonym w oknie Panelu. Do zmiany typu sygnału również konieczny jest element sterujący, jednakże w celu zaprezentowania innej metody umieszczania prostych elementów sterujących, kontrolnych i wskaźnikowych w oknie Panelu, zostanie on wstawiony bezpośrednio z okna Diagramu. W tym celu należy wskazać szpulką zacisk waveform type generatora i kliknąć prawym klawiszem myszki. Spowoduje to otwarcie menu zacisku, z którego należy wybrać opcję Create Control. Po zatwierdzeniu polecenia w oknie Panelu pojawi się element sterujący umożliwiający zmianę typu 11
12 generowanego sygnału (rys. 14) a w oknie Diagramu jego zacisk przyłączony do zacisku generatora (rys. 15). Rys. 14. Okno Panelu układu do generacji i wizualizacji sygnału po wstawieniu elementu sterującego wyborem typu sygnału (waveform type) Rys. 15. Okno Diagramu układu do generacji i wizualizacji sygnału po wstawieniu elementu sterującego wyborem typu sygnału (waveform type) Jak można zauważyć na rys. 15, układ wyszukujący wartości maksymalną i minimalna z tabeli (Array Max & Min) oraz układ mierzący wartość skuteczną sygnału (Basic Averaged DC-RMS) nie mają przyłączonych żadnych elementów wskaźnikowych, które mogłyby wyświetlać na Panelu obliczone wartości. Elementy takie można wstawić korzystając z menu zacisków. Należy w tym celu wskazać szpulką zacisku max value układu obliczającego wartości maksymalną i minimalną a następnie wybrać z menu zacisku opcję Create Indicator. Podobnie dla zacisku min value tego układu i zacisku RMS value układu wyznaczającego wartość skuteczną sygnału. Wstawione elementy są pokazane na rys. 16 i 17. Zasada pracy generatora polega na wygenerowaniu tablicy wartości sygnału w dyskretnych chwilach czasowych wyznaczonych na podstawie częstotliwości próbkowania. Rozmiar tablicy jest równy ilości próbek zdefiniowanej w oknie Panelu. Każde uruchomienie aplikacji powoduje jednorazowe wygenerowanie tablicy, powstaje, więc problem zapewnienia ciągłości generacji. Rozwiązaniem jest tutaj zastosowanie pętli While. Po wybraniu pętli z Palety Functions (Structures While Loop) należy objąć jej ramką cały schemat Diagramu, tak jak jest to pokazane na rys. 16. Zacisk w kształcie zaokrąglonej strzałki 12
13 umożliwia sterowanie pętlą. Z menu tego zacisku należy wybrać opcje Continue If True oraz Create Control. Spowoduje to ustawienie ciągłego wykonywania pętli do momentu, aż sygnał doprowadzony do zacisku z przełącznika Stop (rys. 17), będzie miał wartość jedynki logicznej. Rys. 16. Okno Diagramu układu do generacji i wizualizacji sygnału po wstawieniu wyświetlaczy cyfrowych max value, min value, RMS value, oraz pętli While Rys. 17. Okno Panelu układu do generacji i wizualizacji sygnału po wstawieniu wyświetlaczy cyfrowych max value, min value, RMS value i przełącznika Stop Widok elementów wstawionych w okno Panelu można jeszcze zmienić według preferencji użytkownika, np. zmieniając ich nazwy, czy kolorystykę. Bardzo przydatne okazuje się przypisanie elementom sterującym na stałe konkretnych wartości parametrów generatora (opcja Data Operations Make Current Value Default z menu elementu). Eliminuje to konieczność ponownego zadawania wszystkich parametrów po otwarciu aplikacji. Program można uruchomić pojedynczą strzałką z paska Panelu lub Diagramu. 13
14 4. Wykonanie ćwiczenia 1. W programie LabVIEW wykonać program symulujący układ pomiarowy opisany w punkcie Wykonać przyrząd wirtualny do pomiaru napięcia przemiennego. Przyrząd powinien obliczać i wyświetlać następujące parametry mierzonego sygnału (w nawiasach wypisane są nazwy elementów umożliwiających obliczenie danego parametru, zawarte w palecie Functions) : wartość maksymalną i minimalną U max, U min (Array Array Max & Min), wartość skuteczną U RMS (Analyze Waveform Measurements Basic Averaged DC-RMS), wartość średnią z modułu U av (Numeric Absolute Value, Mathematics Probability and Statistics Mean), współczynnik kształtu k, U RMS k U (1.1) współczynnik szczytu s, U U av max s (1.2) częstotliwość pierwszej harmonicznej, jej amplitudę i fazę (Analyze Waveform Measurements Extract Single Tone Information), widmo amplitudowe zawierające składową stałą, pierwszą harmoniczną i wyższe harmoniczne (Analyze Waveform Measurements Harmonic Distortion Analyzer), współczynnik zniekształceń harmonicznych THD obliczany przez analizator harmonicznych (Harmonic Distortion Analyzer) jako stosunek pierwiastka z sumy kwadratów wartości skutecznych wyższych harmonicznych sygnału do wartości skutecznej pierwszej harmonicznej, RMS n2 U 2 RMSn THD (1.3) U widmo amplitudowe sygnału wyznaczone na podstawie FFT, zawierające wszystkie składowe sygnału (Analyze Waveform Measurements FFT Spectrum (Mag-Phase)). Przyrząd powinien być tak zaprojektowany, aby pomiar wszystkich parametrów odbywał się jednocześnie i był wykonywany dla każdej iteracji pętli while. Obliczone wartości i współczynniki powinny być prezentowane na wyświetlaczach cyfrowych, a widma amplitudowe na wykresach. Sprawdzenia poprawności działania przyrządu należy dokonać korzystając z sygnału pochodzącego z jednego z dwóch wirtualnych układów generatorów: 1. generatora sygnałowego (Analyze Signal Processing Signal Generation Signal Generator by Duration), 2. układu trzech połączonych równolegle generatorów sinusoidalnych (Analyze Signal Processing Signal Generation Sine Wave). RMS1 5. Literatura 1. Świsulski Dariusz, Komputerowa technika pomiarowa. Oprogramowanie wirtualnych przyrządów pomiarowych w LabView, Agenda Wydawnicza PAK-u, Warszawa LabView Measurement Manual, National Instruments 3. Graczyk A., Gołębiowski J., Prohuń T.: Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
Rys. 1.4. Okno listy błędów pojawiające się po uruchomieniu błędnie zbudowanej aplikacji
różnych wielkości od siebie. Do uruchomienia aplikacji należy również zbudować Diagram (rys. 1.3) programu (budowa polega na łączeniu ze sobą ikon różnych elementów). W oknie Diagramu następuje połączenie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 3
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej Ćwiczenie 3 Przetwarzanie danych pomiarowych w programie LabVIEW 1. Generator harmonicznych Jako
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 3 Analiza częstotliwościowa sygnałów dyskretnych 1. Opis stanowiska Ćwiczenie jest
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 4
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej Ćwiczenie 4 Zapis danych do pliku w programie LabVIEW 1. Zapis i odczyt sygnałów pomiarowych Do zapisu
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 8 Wykorzystanie modułów FieldPoint w komputerowych systemach pomiarowych 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium przyrządów wirtualnych. Ćwiczenie 3
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium przyrządów wirtualnych Ćwiczenie 3 Wykorzystanie technologii ActiveX do rejestracji danych z przyrządów wirtualnych 1. Wstęp Do
Bardziej szczegółowoTworzenie i zapis plików w VI
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Front Panel Tworzenie aplikacji rozpoczyna się poprzez umieszczenie i organizacje kontrolek i wyświetlaczy na panelu czołowym korzystając
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 4 Filtracja sygnałów dyskretnych 1. Opis stanowiska Ćwiczenie jest realizowane w
Bardziej szczegółowoPodstawy użytkowania programu LabView
Politechnika Warszawska Wydział Transportu Zakład Telekomunikacji w Transporcie Podstawy użytkowania programu LabView Opracował : mgr inż. Adam Rosiński Wrzesień 2004 Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Panel
Bardziej szczegółowoGromadzenie danych. Przybliżony czas ćwiczenia. Wstęp. Przegląd ćwiczenia. Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut.
Gromadzenie danych Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut. Wstęp NI-DAQmx to interfejs służący do komunikacji z urządzeniami wspomagającymi gromadzenie danych. Narzędzie
Bardziej szczegółowoIII. Przebieg ćwiczenia. 1. Generowanie i wizualizacja przebiegów oraz wyznaczanie ich podstawowych parametrów
POLITECHNIKA RZESZOWSKA KATEDRA METROLOGII I SYSTEMÓW DIAGNOSTYCZNYCH LABORATORIUM GRAFICZNE ŚRODOWISKA PROGRAMOWANIA S.P. WPROWADZENIE DO UŻYTKOWANIA ŚRODOWISKA VEE (1) I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 1 Akwizycja sygnałów w komputerowych systemach pomiarowych 1. Stanowisko laboratoryjne
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium przyrządów wirtualnych. Ćwiczenie 4
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium przyrządów wirtualnych Ćwiczenie 4 Komunikacja przyrządu wirtualnego z serwerem przy pomocy interfejsu DataSocket 1. Wstęp teoretyczny
Bardziej szczegółowoReprezentacja zmiennych numerycznych
Reprezentacja zmiennych numerycznych W menu podręcznym wybieramy Representation, a tam taki format zmiennej, który nam jest potrzebny. UWAGA! Trzeba zwracać uwagę na właściwy dobór formatu zmiennych, aby
Bardziej szczegółowoWYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM. NetBeans. Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem.
WYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM NetBeans Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem. VI 1. Uruchamiamy program NetBeans (tu wersja 6.8 ) 2. Tworzymy
Bardziej szczegółowoWirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Wirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe dr inż.. Roland PAWLICZEK Laboratorium komputerowe Mechatroniki Cel zajęć ęć: Przyrząd pomiarowy:
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 6 Wykorzystanie interfejsu GPIB do komunikacji w komputerowym systemie pomiarowym
Bardziej szczegółowoPolitechnika Wrocławska, Katedra Inżynierii Biomedycznej Systemy Pomiarowo-Diagnostyczne, laboratorium
Politechnika Wrocławska, Katedra Inżynierii Biomedycznej Systemy Pomiarowo-Diagnostyczne, laboratorium Zajęcia wprowadzające 1. Cel ćwiczenia Przyswojenie podstawowych informacji dotyczących zasad tworzenia
Bardziej szczegółowoPodstawy budowy wirtualnych przyrządów pomiarowych
Podstawy budowy wirtualnych przyrządów pomiarowych Problemy teoretyczne: Pomiar parametrów napięciowych sygnałów za pomocą karty kontrolno pomiarowej oraz programu LabVIEW (prawo Shanona Kotielnikowa).
Bardziej szczegółowoPROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA
EGMONT INSTRUMENTS PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA EGMONT INSTRUMENTS tel. (0-22) 823-30-17, 668-69-75 02-304 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 141/90 fax (0-22) 659-26-11
Bardziej szczegółowoTworzenie prezentacji w MS PowerPoint
Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Program PowerPoint dostarczany jest w pakiecie Office i daje nam możliwość stworzenia prezentacji oraz uatrakcyjnienia materiału, który chcemy przedstawić. Prezentacje
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ
AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Specjalność Transport morski Semestr II Ćw. 1 Poznawanie i posługiwanie się programem Multisim 2001 Wersja
Bardziej szczegółowoLabVIEW PLATFORMA EDUKACYJNA Lekcja 5 LabVIEW i Arduino konfiguracja środowiska i pierwszy program
LabVIEW PLATFORMA EDUKACYJNA Lekcja 5 LabVIEW i Arduino konfiguracja środowiska i pierwszy program Przygotował: Jakub Wawrzeńczak 1. Wprowadzenie Lekcja przedstawia wykorzystanie środowiska LabVIEW 2016
Bardziej szczegółowoInstytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa TECHNIKI REGULACJI AUTOMATYCZNEJ
Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa TECHNIKI REGULACJI AUTOMATYCZNEJ Laboratorium nr 2 Podstawy środowiska Matlab/Simulink część 2 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie
Bardziej szczegółowoWirtualne przyrządy pomiarowe
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Wirtualne przyrządy pomiarowe dr inż.. Roland PAWLICZEK Laboratorium Mechatroniki Cel zajęć ęć: Zapoznanie się ze strukturą układu pomiarowego
Bardziej szczegółowoUkłady VLSI Bramki 1.0
Spis treści: 1. Wstęp... 2 2. Opis edytora schematów... 2 2.1 Dodawanie bramek do schematu:... 3 2.2 Łączenie bramek... 3 2.3 Usuwanie bramek... 3 2.4 Usuwanie pojedynczych połączeń... 4 2.5 Dodawanie
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczenia: SYSTEMY POMIAROWE WIELKOŚCI FIZYCZNYCH - LABORATORIUM
Podstawy budowy wirtualnych przyrządów pomiarowych Problemy teoretyczne: Pomiar parametrów napięciowych sygnałów za pomocą karty kontrolno pomiarowej oraz programu LabVIEW (prawo Shanona Kotielnikowa).
Bardziej szczegółowoetrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel
etrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel Spis treści 1. Opis okna... 3 2. Otwieranie okna... 3 3. Zawartość okna... 4 3.1. Definiowanie listy instrumentów... 4 3.2. Modyfikacja lub usunięcie
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania Laboratorium. Ćwiczenie 2 Programowanie strukturalne podstawowe rodzaje instrukcji
Podstawy programowania Laboratorium Ćwiczenie 2 Programowanie strukturalne podstawowe rodzaje instrukcji Instrukcja warunkowa if Format instrukcji warunkowej Przykład 1. if (warunek) instrukcja albo zestaw
Bardziej szczegółowoLab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku
Lab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku 1 Wprowadzenie 1.1 Tworzenie projektu (wersja 0.3) Filip A. Sala, Marzena M. Tefelska W celu utworzenia projektu należy uruchomić środowisko LabView i wybrać
Bardziej szczegółowoĆw. 2. Wprowadzenie do graficznego programowania przyrządów pomiarowych
Ćw. 2. Wprowadzenie do graficznego programowania przyrządów pomiarowych Problemy teoretyczne: Prezentacja podstaw budowy komputerowych systemów pomiarowych (dopasowanie wymogów sprzętowych). Prezentacja
Bardziej szczegółowoRobert Barański, AGH, KMIW MathScript and Formula Nodes v1.0
MathScript i Formula Nodes (MathScript and Formula Nodes) Formula Node w oprogramowaniu LabVIEW jest wygodnym, tekstowym węzłem, który można użyć do wykonywania skomplikowanych operacji matematycznych
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do programowania w języku Visual Basic. Podstawowe instrukcje języka
Wprowadzenie do programowania w języku Visual Basic. Podstawowe instrukcje języka 1. Kompilacja aplikacji konsolowych w środowisku programistycznym Microsoft Visual Basic. Odszukaj w menu startowym systemu
Bardziej szczegółowoPracownia Informatyczna Instytut Technologii Mechanicznej Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki. Podstawy Informatyki i algorytmizacji
Pracownia Informatyczna Instytut Technologii Mechanicznej Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Podstawy Informatyki i algorytmizacji wykład 1 dr inż. Maria Lachowicz Wprowadzenie Dlaczego arkusz
Bardziej szczegółowo1. Opis okna podstawowego programu TPrezenter.
OPIS PROGRAMU TPREZENTER. Program TPrezenter przeznaczony jest do pełnej graficznej prezentacji danych bieżących lub archiwalnych dla systemów serii AL154. Umożliwia wygodną i dokładną analizę na monitorze
Bardziej szczegółowoWyŜsza Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy MS EXCEL CZ.2
- 1 - MS EXCEL CZ.2 FUNKCJE Program Excel zawiera ok. 200 funkcji, będących predefiniowanymi formułami, słuŝącymi do wykonywania określonych obliczeń. KaŜda funkcja składa się z nazwy funkcji, która określa
Bardziej szczegółowoOficyna Wydawnicza UNIMEX ebook z zabezpieczeniami DRM
Oficyna Wydawnicza UNIMEX ebook z zabezpieczeniami DRM Opis użytkowy aplikacji ebookreader Przegląd interfejsu użytkownika a. Okno książki. Wyświetla treść książki podzieloną na strony. Po prawej stronie
Bardziej szczegółowoWstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9
Wstęp 7 Rozdział 1. OpenOffice.ux.pl Writer środowisko pracy 9 Uruchamianie edytora OpenOffice.ux.pl Writer 9 Dostosowywanie środowiska pracy 11 Menu Widok 14 Ustawienia dokumentu 16 Rozdział 2. OpenOffice
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 7 Wykorzystanie protokołu TCP do komunikacji w komputerowym systemie pomiarowym 1.
Bardziej szczegółowoParametryzacja przetworników analogowocyfrowych
Parametryzacja przetworników analogowocyfrowych wersja: 05.2015 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprezentowanie istoty działania przetworników analogowo-cyfrowych (ADC analog-to-digital converter),
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania w środowisku LabVIEW, program do pomiaru napięcia
Podstawy programowania w środowisku LabVIEW, program do pomiaru napięcia LabVIEW jest zintegrowanym środowiskiem programistycznym firmy National Instruments przeznaczonym do tworzenia oprogramowania do
Bardziej szczegółowoPraktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy nauczyciela część 1
Praktyczne wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w pracy nauczyciela część 1 Katarzyna Nawrot Spis treści: 1. Podstawowe pojęcia a. Arkusz kalkulacyjny b. Komórka c. Zakres komórek d. Formuła e. Pasek formuły
Bardziej szczegółowoKolumna Zeszyt Komórka Wiersz Tabela arkusza Zakładki arkuszy
1 Podstawowym przeznaczeniem arkusza kalkulacyjnego jest najczęściej opracowanie danych liczbowych i prezentowanie ich formie graficznej. Ale formuła arkusza kalkulacyjnego jest na tyle elastyczna, że
Bardziej szczegółowoLaboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe
Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowanie standardu VISA do obsługi interfejsu RS-232C Data wykonania: 03.04.08 Data oddania: 17.04.08 Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoVComNet Podręcznik użytkownika. VComNet. Podręcznik użytkownika Wstęp
VComNet Podręcznik użytkownika Wstęp VComNet przeznaczony jest do wdrażania aplikacji komunikacyjnych uruchomionych na komputerze PC z systemem Windows z urządzeniami połączonymi poprzez RS485 (RS422/RS232)
Bardziej szczegółowoPrezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy)
Prezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy) Cz. 1. Tworzenie slajdów MS PowerPoint 2010 to najnowsza wersja popularnego programu do tworzenia prezentacji multimedialnych. Wygląd programu w
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 11. Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 11 Podstawy akwizycji i cyfrowego przetwarzania sygnałów Program ćwiczenia: 1. Konfiguracja karty pomiarowej oraz obserwacja sygnału i jego widma 2. Twierdzenie o próbkowaniu obserwacja dwóch
Bardziej szczegółowo1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów ze środowiskiem LabVIEW oraz podstawami programowania w języku graficznym G.
1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów ze środowiskiem LabVIEW oraz podstawami programowania w języku graficznym G. 2. MATERIAŁ NAUCZANIA 2.1. Opis środowiska LabVIEW LabVIEW jest zintegrowanym
Bardziej szczegółowoMaszyna stanu State Machine
Pozwala na sekwencyjne wykonywanie zadań. Wykorzystuje się struktury Case umieszczone w pętli While. Wywołanie konkretnej struktury Case jest zdeterminowane wyjściem z poprzednio wykonanej struktury Case.
Bardziej szczegółowoDodawanie grafiki i obiektów
Dodawanie grafiki i obiektów Word nie jest edytorem obiektów graficznych, ale oferuje kilka opcji, dzięki którym można dokonywać niewielkich zmian w rysunku. W Wordzie możesz zmieniać rozmiar obiektu graficznego,
Bardziej szczegółowoZygmunt Wróbel i Robert Koprowski. Praktyka przetwarzania obrazów w programie Matlab
Zygmunt Wróbel i Robert Koprowski Praktyka przetwarzania obrazów w programie Matlab EXIT 2004 Wstęp 7 CZĘŚĆ I 9 OBRAZ ORAZ JEGO DYSKRETNA STRUKTURA 9 1. Obraz w programie Matlab 11 1.1. Reprezentacja obrazu
Bardziej szczegółowoRobert Barański, AGH, KMIW For Loops While Loops v1.0
PĘTLA CZASOWA (For Loops, While Loops) Powtórzenia w okienku wewnętrznym mają na celu otrzymanie szczególnej wartości logicznej. Wartość ta zależna jest od ciągłego przetwarzania w pętli czasowej. Klikając
Bardziej szczegółowoPokaz slajdów na stronie internetowej
Pokaz slajdów na stronie internetowej... 1 Podpisy pod zdjęciami... 3 Publikacja pokazu slajdów w Internecie... 4 Generator strony Uczelni... 4 Funkcje dla zaawansowanych użytkowników... 5 Zmiana kolorów
Bardziej szczegółowoInstrukcja podstawowego uruchomienia sterownika PLC LSIS serii XGB XBC-DR20SU
Instrukcja podstawowego uruchomienia sterownika PLC LSIS serii XGB XBC-DR20SU Spis treści: 1. Instalacja oprogramowania XG5000 3 2. Tworzenie nowego projektu i ustawienia sterownika 7 3. Podłączenie sterownika
Bardziej szczegółowoDodanie nowej formy do projektu polega na:
7 Tworzenie formy Forma jest podstawowym elementem dla tworzenia interfejsu użytkownika aplikacji systemu Windows. Umożliwia uruchomienie aplikacji, oraz komunikację z użytkownikiem aplikacji. W trakcie
Bardziej szczegółowoVI od podstaw. Przybliżony czas ćwiczenia. Wstęp. Przegląd ćwiczenia. Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 30 minut.
VI od podstaw Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 30 minut. Wstęp Jest wiele szablonów VI, które możesz wybrać i rozbudować, aby stworzyć aplikację dostosowaną do własnych
Bardziej szczegółowoUONET+ - moduł Sekretariat. Jak wykorzystać wydruki list w formacie XLS do analizy danych uczniów?
UONET+ - moduł Sekretariat Jak wykorzystać wydruki list w formacie XLS do analizy danych uczniów? W module Sekretariat wydruki dostępne w widoku Wydruki/ Wydruki list można przygotować w formacie PDF oraz
Bardziej szczegółowoInstrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1
Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1 Do urządzenia DEC-1 dołączone jest oprogramowanie umożliwiające konfigurację urządzenia, rejestrację zdarzeń oraz wizualizację pracy urządzenia oraz poszczególnych
Bardziej szczegółowo1. Przypisy, indeks i spisy.
1. Przypisy, indeks i spisy. (Wstaw Odwołanie Przypis dolny - ) (Wstaw Odwołanie Indeks i spisy - ) Przypisy dolne i końcowe w drukowanych dokumentach umożliwiają umieszczanie w dokumencie objaśnień, komentarzy
Bardziej szczegółowoWykorzystanie karty PCI-6014 NI jako karty pomiarowej prostego wirtualnego oscyloskopu
Wykorzystanie karty PCI-6014 NI jako karty pomiarowej prostego wirtualnego oscyloskopu W ćwiczeniu wykorzystywane są dwa kanały wejściowe karty, ACH0 i ACH8, oraz kanał wyjściowy DAC0OUT. Do kanałów wejściowych
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO ŚRODOWISKA SCICOS
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki WPROWADZENIE DO ŚRODOWISKA SCICOS Materiały pomocnicze do ćwiczeń laboratoryjnych Oryginał: Modeling and Simulation in Scilab/Scicos Stephen L.
Bardziej szczegółowoOpis ultradźwiękowego generatora mocy UG-500
R&D: Ultrasonic Technology / Fingerprint Recognition Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne OPTEL Sp. z o.o. ul. Otwarta 10a PL-50-212 Wrocław tel.: +48 71 3296853 fax.: 3296852 e-mail: optel@optel.pl NIP
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do programowania w języku Visual Basic. Podstawowe instrukcje języka
Wprowadzenie do programowania w języku Visual Basic. Podstawowe instrukcje języka 1. Kompilacja aplikacji konsolowych w środowisku programistycznym Microsoft Visual Basic. Odszukaj w menu startowym systemu
Bardziej szczegółowoLabVIEW w połączeniu z urządzeniami rejestrującymi obraz, ruch, może zostać użyty równie funkcjonalnie jak przyrządy GPIB, PXI, RS232 i RS485.
Pierwsze kroki z LabVIEW Virtual Instruments Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 30 minut. Wstęp Programy wykonane w LabVIEW są nazywane wirtualnymi przyrządami (virtual instruments,
Bardziej szczegółowoPROGRAMOWALNE STEROWNIKI LOGICZNE
PROGRAMOWALNE STEROWNIKI LOGICZNE I. Wprowadzenie Klasyczna synteza kombinacyjnych i sekwencyjnych układów sterowania stosowana do automatyzacji dyskretnych procesów produkcyjnych polega na zaprojektowaniu
Bardziej szczegółowoGalileo v10 pierwszy program
Notatka Aplikacyjna NA 03011PL Galileo v10 Spis treści 1. Wstęp... 2 1.1. Wymagania programowe... 2 2. Podstawy... 3 2.1. Tworzenie nowego projektu... 3 2.2. Dodawanie pola tekstowego... 10 2.3. Przechodzenie
Bardziej szczegółowoAdobe InDesign lab.1 Jacek Wiślicki, Paweł Kośla. Spis treści: 1 Podstawy pracy z aplikacją Układ strony... 2.
Spis treści: 1 Podstawy pracy z aplikacją... 2 1.1 Układ strony... 2 strona 1 z 7 1 Podstawy pracy z aplikacją InDesign jest następcą starzejącego się PageMakera. Pod wieloma względami jest do niego bardzo
Bardziej szczegółowoRejestratory Sił, Naprężeń.
JAS Projektowanie Systemów Komputerowych Rejestratory Sił, Naprężeń. 2012-01-04 2 Zawartość Typy rejestratorów.... 4 Tryby pracy.... 4 Obsługa programu.... 5 Menu główne programu.... 7 Pliki.... 7 Typ
Bardziej szczegółowo- 1 - Rys.1 Okno symulatora
- 1 - REALIZER cz.3 ST-Simulator W części trzeciej kursu poznamy bardzo dobry program symulacyjny wchodzący w skład pakietu programowego Realizera, który ułatwia dokładne sprawdzenie programu przed zaprogramowaniem
Bardziej szczegółowoBAZY DANYCH Panel sterujący
BAZY DANYCH Panel sterujący Panel sterujący pełni z reguły rolę centrum, z którego wydajemy polecenia i uruchamiamy różnorodne, wcześniej zdefiniowane zadania, np. wyświetlamy formularze lub drukujemy
Bardziej szczegółowoPrzywracanie parametrów domyślnych. Przycisnąć przycisk STOP przez 5 sekund. Wyświetlanie naprzemienne Numer parametru Wartość parametru
Zadanie 1 Przywracanie parametrów domyślnych. Przycisnąć przycisk STOP przez 5 sekund. 5 Sekund = nie GOTOWY Wyświetlanie naprzemienne Numer parametru Wartość parametru 1 1 2009 Eaton Corporation. All
Bardziej szczegółowoCo to jest arkusz kalkulacyjny?
Co to jest arkusz kalkulacyjny? Arkusz kalkulacyjny jest programem służącym do wykonywania obliczeń matematycznych. Za jego pomocą możemy również w czytelny sposób, wykonane obliczenia przedstawić w postaci
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI
UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI LABORATORIUM TECHNOLOGIA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH W BIOTECHNOLOGII Aplikacja bazodanowa: Cz. II Rzeszów, 2010 Strona 1 z 11 APLIKACJA BAZODANOWA MICROSOFT ACCESS
Bardziej szczegółowoLab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku
Lab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku 1 Wprowadzenie 1.1 Tworzenie projektu (wersja 0.4) Filip A. Sala, Marzena M. Tefelska W celu utworzenia projektu należy uruchomić środowisko LabView i wybrać
Bardziej szczegółowoLaboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7
5.0 5.3.3.5 Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7 Wprowadzenie Wydrukuj i uzupełnij to laboratorium. W tym laboratorium, będziesz korzystać z narzędzi administracyjnych
Bardziej szczegółowoPrezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy)
Prezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy) Cz. 2. Wstawianie obiektów do slajdu Do slajdów w naszej prezentacji możemy wstawić różne obiekty (obraz, dźwięk, multimedia, elementy ozdobne),
Bardziej szczegółowoProgramowanie w języku G - Laboratorium 4
1 Programowanie w języku G - Laboratorium 4 Ćwiczenie 4.1 Cel: Tablice Tworzenie tablic oraz zapoznanie z funkcjami działania na tablicach. W kolejnych krokach zostanie utworzony program do budowania tablicy
Bardziej szczegółowoBudowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania. Wykład 2. Labview
Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Wykład 2 Labview Przyrządy wirtualne Połączenie sprzętu pomiarowego, czy to wolnostojacego czy w postaci kart rozszerzeń do komputera (PC, Palmtopa
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska
Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny Laboratorium Teletechniki Skrypt do ćwiczenia T.02. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma 1. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma Ćwiczenie to ma na celu poznanie
Bardziej szczegółowo1. Aplikacja LOGO! App do LOGO! 8 i LOGO! 7
1. Aplikacja do LOGO! 8 i LOGO! 7 1.1. Przegląd funkcji Darmowa aplikacja umożliwia podgląd wartości parametrów procesowych modułu podstawowego LOGO! 8 i LOGO! 7 za pomocą smartfona lub tabletu przez sieć
Bardziej szczegółowoI Tworzenie prezentacji za pomocą szablonu w programie Power-Point. 1. Wybieramy z górnego menu polecenie Nowy a następnie Utwórz z szablonu
I Tworzenie prezentacji za pomocą szablonu w programie Power-Point 1. Wybieramy z górnego menu polecenie Nowy a następnie Utwórz z szablonu 2. Po wybraniu szablonu ukaŝe się nam ekran jak poniŝej 3. Następnie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITECHNIKA OPOLSKA KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN MECHATRONIKA Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Analiza sygnałów czasowych Opracował: dr inż. Roland Pawliczek Opole 2016 1 2 1. Cel
Bardziej szczegółowoPodręczna pomoc Microsoft Power Point 2007
Podręczna pomoc Microsoft Power Point 2007 Animacja (przejście) slajdu... 2 Wybór przejścia slajdu... 2 Ustawienie dźwięku dla przejścia... 3 Ustawienie szybkości przejścia slajdu... 4 Sposób przełączenia
Bardziej szczegółowo5.4. Tworzymy formularze
5.4. Tworzymy formularze Zastosowanie formularzy Formularz to obiekt bazy danych, który daje możliwość tworzenia i modyfikacji danych w tabeli lub kwerendzie. Jego wielką zaletą jest umiejętność zautomatyzowania
Bardziej szczegółowoInformatyka Arkusz kalkulacyjny Excel 2010 dla WINDOWS cz. 1
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Informatyka Arkusz kalkulacyjny 2010 dla WINDOWS cz. 1 Slajd 1 Slajd 2 Ogólne informacje Arkusz kalkulacyjny podstawowe narzędzie pracy menadżera Arkusz kalkulacyjny
Bardziej szczegółowoEdytor tekstu OpenOffice Writer Podstawy
Edytor tekstu OpenOffice Writer Podstawy Cz. 3. Rysunki w dokumencie Obiekt Fontwork Jeżeli chcemy zamieścić w naszym dokumencie jakiś efektowny napis, na przykład tytuł czy hasło promocyjne, możemy w
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z informatyki dla klasy szóstej szkoły podstawowej.
Wymagania edukacyjne z informatyki dla klasy szóstej szkoły podstawowej. Dział Zagadnienia Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Arkusz kalkulacyjny (Microsoft Excel i OpenOffice) Uruchomienie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 6
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej Ćwiczenie 6 Akwizycja danych pomiarowych za pomocą karty pomiarowej w programie LabVIEW 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoKATEGORIA OBSZAR WIEDZY
Moduł 6 - Grafika menedżerska i prezentacyjna - od kandydata wymaga się umiejętności posługiwania się programem komputerowym do tworzenia. Zdający powinien posiadać umiejętności wykonania następujących
Bardziej szczegółowoPRZYRZĄDY WIRTUALNE. Część 6 Macierze, klastry, wzory. Prof. Krzysztof Jemielniak
Prof. Krzysztof Jemielniak k.jemielniak@wip.pw.edu.pl http://www.cim.pw.edu.pl/kjemiel ST 107, tel. 234 8656 PRZYRZĄDY WIRTUALNE Część 6 Macierze, klastry, wzory Macierze (Arrays) Zbiór elementów tego
Bardziej szczegółowoEdytor tekstu MS Word 2003 - podstawy
Edytor tekstu MS Word 2003 - podstawy Cz. 4. Rysunki i tabele w dokumencie Obiekt WordArt Jeżeli chcemy zamieścić w naszym dokumencie jakiś efektowny napis, na przykład hasło reklamowe, możemy wykorzystać
Bardziej szczegółowoADVANCE ELECTRONIC. Instrukcja obsługi aplikacji. Modbus konfigurator. Modbus konfigurator. wersja 1.1
Instrukcja obsługi aplikacji 1 1./ instalacja aplikacji. Aplikacja służy do zarządzania, konfigurowania i testowania modułów firmy Advance Electronic wyposażonych w RS485 pracujących w trybie half-duplex.
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT. Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 3 AUTOMATYKA
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WI-ET / IIT / ZTT Instrukcja do zajęc laboratoryjnych nr 3 AUTOMATYKA II rok Kierunek Transport Temat: Minimalizacja funkcji logicznych. Projektowanie układów logicznych. Opracował
Bardziej szczegółowoProgram V-SIM tworzenie plików video z przebiegu symulacji
Program V-SIM tworzenie plików video z przebiegu symulacji 1. Wprowadzenie Coraz częściej zdarza się, że zleceniodawca opinii prosi o dołączenie do opracowania pliku/ów Video z zarejestrowanym przebiegiem
Bardziej szczegółowoUsługi Informatyczne "SZANSA" - Gabriela Ciszyńska-Matuszek ul. Świerkowa 25, Bielsko-Biała
Usługi Informatyczne "SZANSA" - Gabriela Ciszyńska-Matuszek ul. Świerkowa 25, 43-305 Bielsko-Biała NIP 937-22-97-52 tel. +48 33 488 89 39 zwcad@zwcad.pl www.zwcad.pl Aplikacja do rysowania wykresów i oznaczania
Bardziej szczegółowoetrader Pekao Podręcznik użytkownika Informacje rynkowe
etrader Pekao Podręcznik użytkownika Informacje rynkowe Spis treści 1. Opis okna... 3 2. Otwieranie okna... 3 3. Zawartość okna... 3 3.1. Lista instrumentów oraz filtry... 3 3.2. Lista kategorii... 4 3.3.
Bardziej szczegółowoInstrukcja użytkownika ARSoft-WZ3
02-699 Warszawa, ul. Kłobucka 8 pawilon 119 tel. 0-22 853-48-56, 853-49-30, 607-98-95 fax 0-22 607-99-50 email: info@apar.pl www.apar.pl Instrukcja użytkownika ARSoft-WZ3 wersja 1.5 1. Opis Aplikacja ARSOFT-WZ3
Bardziej szczegółowoPo wstawieniu tabeli (i zawsze wtedy, gdy w tabeli jest kursor) pojawia się na wstążce nowa grupa zakładek o nazwie Narzędzia tabel.
Tabelę można szybko wstawić do dokumentu, korzystając z przycisku Tabela w zakładce Wstawianie na wstążce. Komputer umożliwia zakreślenie myszką, ile wierszy i kolumn ma mieć tabela. Można też skorzystać
Bardziej szczegółowoCompas 2026 Vision Instrukcja obsługi do wersji 1.07
Compas 2026 Vision Instrukcja obsługi do wersji 1.07 1 2 Spis treści Integracja...5 1.Compas 2026 Lan...5 Logowanie...7 Użytkownicy...8 Raporty...10 Tworzenie wizualizacji Widoki...12 1.Zarządzanie widokami...12
Bardziej szczegółowo