Elementy wzbogacające środowisko w hodowli myszy laboratoryjnych w IMDiK PAN

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Elementy wzbogacające środowisko w hodowli myszy laboratoryjnych w IMDiK PAN"

Alicja Sadowska
5 lat temu
Przeglądów:

1 Elementy wzbogacające środowisko w hodowli myszy laboratoryjnych w IMDiK PAN Anna Kosson, Piotr Kosson, Marta Kuczeriszka Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego, PAN

2 William Russell i Rex Burch UFAW, 1959

3 Zasada 3 R Replacement Reduce Refinement Zasada 3R

4 Zasada 3R w hodowli myszy Udoskonalenie (refinement) - m.in. doskonalenie warunków bytowania zwierząt Ograniczenie (reduce) ograniczenie nudy, stresu, strachu, zachowań niepożądanych Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 roku o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych

5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie minimalnych wymagań, jakie powinien spełniać ośrodek, oraz minimalnych wymagań w zakresie opieki nad zwierzętami utrzymywanymi w ośrodku2) Na podstawie art. 19 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych (Dz. U. poz. 266) zarządza się, co następuje: 2) w zakresie utrzymywania zwierząt: W ośrodku zapewnia się: a) stałe grupy zwierząt złożone ze zgodnie współżyjących osobników, z wyjątkiem zwierząt o naturze samotniczej, d) przestrzeń dostosowaną do danego gatunku, grupy wiekowej i stanu fizjologicznego, umożliwiającą zwierzętom realizację naturalnych zachowań,

e) wzbogacenie warunków bytowania zwierząt w sposób odpowiedni dla danego gatunku, wprowadzający techniki rozszerzające zakres czynności, które mogą być wykonywane przez zwierzęta, pozwalające im na

6 e) wzbogacenie warunków bytowania zwierząt w sposób odpowiedni dla danego gatunku, wprowadzający techniki rozszerzające zakres czynności, które mogą być wykonywane przez zwierzęta, pozwalające im na obniżenie poziomu stresu, w tym umożliwiające częściową kontrolę i dokonywanie wyboru środowiska, l) ściółkę lub legowiska spełniające potrzeby bytowe danego gatunku, wraz z materiałami do budowy gniazd lub rozrodu dla zwierząt hodowlanych; niedopuszczalne jest stosowanie jako ściółki materiałów pochodzących z drewna poddanego obróbce chemicznej,

7 Dobrostan zwierząt Stan zdrowia fizycznego i psychicznego osiągany w warunkach pełnej harmonii ustroju w jego środowisku.

8 Zachowanie 5-ciu wolności (FAWC,1992, 1993) - Zwierzę jest wolne od głodu i pragnienia; - Zwierzę jest wolne od dyskomfortu fizycznego i psychicznego; - Zwierzę jest wolne od bólu, urazów i chorób; - Zwierzę jest wolne do wyrażania większości swoich normalnych zachowań; - Zwierzę jest wolne od strachu lub niepokoju.

9 Ubogie warunki bytowania Warunki utrzymania zwierząt są określone poprzez aspekty zarówno ergonomiczne jak i ekonomiczne.

10 Zachowania nienormalne H. Wurbel

11 Wzbogacenie środowiska - Poprawa jakości życia w niewoli poprzez umożliwienie zwierzęciu wykazywania zachowań typowych dla gatunku; - Zwiększenie aktywności i niwelowanie nudy; - Redukcja zachowań nienormalnych, stereotypowych; - Zwiększenie kontroli nad środowiskiem; - Lepsze radzenie sobie z sytuacjami jakie stawia środowisko.

12 Wzorzec behawioralny myszy - budowa gniazd; - wspinanie się; - gryzienie; - chowanie się; - tigmotaksje; - zwierzęta socjalne. mousebehavior.org

13 Elementy wzbogacające środowisko

14 Wzbogacenia środowiska dla - Materiał gniazdowy myszy: Laboratory Animals (1997) 31,

15 Wzbogacenia środowiska dla myszy: - Schronienie

17 Różne formy schronienia mogą u myszy, zwłaszcza u samców wywoływać zachowania terytorialne i tym samym przyczyniać się do zwiększenia zachowań agresywnych.

18 With regard to the type of enrichment, it is advisable to focus on specific needs of the animals and to implement relatively simple enrichment because that approach will influence variability much less than a complex cage as used in the field of neuroscience in order to induce changes in the brain and in learning and memory abilities. Finally, it is very important to describe the type of enrichment sufficiently in the Material and Methods section of scientific publications to ensure the reproducibility of experimental results. Only then can we accurately define and measure the controls and variables in the scientific experiment. Environmental Enrichment for Laboratory Rodents and Rabbits: Requirements of Rodents, Rabbits, and Research Vera Baumans ILAR Journal, Volume 46, Issue 2, 1 January 2005, Pages ,

19 Elementy wzbogacające środowisko w IMDiK PAN

20 Materiał gniazdowy bawełniane płatki kosmetyczne

21 Materiał gniazdowy bawełniane płatki kosmetyczne + długie wióry BALB/c

22 Materiał gniazdowy bawełniane płatki kosmetyczne + długie wióry C57BL6/J

23 Materiał gniazdowy i schronienie FVB C57BL6/J

24 Materiał gniazdowy i schronienie

25 Materiał gniazdowy i schronienie FVB DBA/2

26 Platforma wypoczynkowa FVB

27 Zachowania eliminacyjne BALB/c C57BL/6

28 Zachowania eliminacyjne C57BL6/J

29 Redukcja zachowań patologicznych Barbering u samic C57BL6/J i FVB Agresja u samców BALB/c

30 Agresja u samców FVB Stosowanie domków prowokowało zachowania agresywne. Stosowanie schronień w postaci tuneli z butelek oraz przekładanie brudnego materiału gniazdowego do czystej klatki ogranicza występowanie zachowań agresywnych.

32 Podsumowanie - Elementy wzbogacenia środowiska znacznie poprawiły dobrostan zwierząt, pozwalając na ujawnienie szeregu zachowań typowych dla gatunku. - Zastosowane elementy wzbogacenia środowiska ograniczyły ilość zachowań niepożądanych. - Z ekonomicznego punktu widzenia zastosowane elementy wzbogacenia środowiska są dobrym rozwiązaniem w hodowli myszy laboratoryjnych.

Podobne dokumenty

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Nauk o Zwierzętach. Anna E. Kosson, Piotr P. Kosson

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Nauk o Zwierzętach Anna E. Kosson, Piotr P. Kosson Zasady funkcjonowania jednostki hodowlano - doświadczalnej na przykładzie Środowiskowego Laboratorium