Regiony biogeograficzne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Regiony biogeograficzne"

Transkrypt

1 Regiony biogeograficzne

2 Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis) - kraina etiopska (Aethiopis) - kraina orientalna (Orientalis) - kraina madagaskarska (Madagassis) 3. Królestwo australijskie (Australis) 4. Królestwo neotropikalne (Neotropis) 5. Królestwo antarktyczne (Archinotis)

3

4 paleotropik- biomy

5 Paleotropik 3 krainy: - etiopska - madagaskarska - orientalna

6

7 Trochę historii Pangea Siberia Kazakhstania North China South China Eurameryka zderza się z Gondwaną; powstaje Pangea. Wyodrębnia się Morze Tetydy 280 mln lat temu

8 Trochę historii Jeden superkontynent - Pangea. Zwierzęta lądowe mogą migrować od bieguna do bieguna. 220 mln lat temu

9 Trochę historii Tworzy się kontynent południowo-środkowej Azji. Zaczyna się rozpad superkontynentów 200 mln lat temu

10 Trochę historii North America Eurasia West Gondwana East Gondwana Początek rozpadu Gondwany; tworzy się Ocean Atlantycki. 150 mln lat temu

11 Trochę historii North America Eurasia South America Africa Antarctica India Australia 120 mln lat temu

12 Trochę historii North America Eurasia South America Africa India Australia Antarctica Otwarcie oceanu Atlantyckiego; subkontynent indyjski zaczyna oddzielać się od Madagaskaru i przesuwa się w kierunku Eurazji. Pn. Ameryka wciąż połączona z Europą, Australia z Antarktydą. 105 mln lat temu

13 Trochę historii 65 mln lat temu

14 Trochę historii Kolizja subkontynentu indyjskiego z Azją (wypiętrzenie Tybetu i Himalajów); oddzielenie Australii od Antarktydy 35 mln lat temu

15 Trochę historii Ochłodzenie obu biegunów; Kontury podobne do współczesnych, ale Floryda i znaczna część Azji pod wodą. 20 mln lat temu

16 Trochę historii Maksimum zlodowacenia plejstoceńskiego lat temu

17 Trochę historii Współczesny układ kontynentów, które wciąż są w ruchu. teraz

18 na podstawie rodzin ssaków Podobieństwo faun

19 Wróćmy do Gondwany Płn Ameryka Eurasia Płd Afryca Ameryka India Australia Antarktyda 120 mln lat temu

20 Rozprzestrzenianie się ssaków

21 Afrotheria kreda sprzed 65 mln lat

22

23 drzewo filogenetyczne ssaków

24 drzewo filogenetyczne ssaków złotokrety, tenreki ryjkonosy mrówniki góralki trąbowce syreny

25 Rozprzestrzenianie się ssaków 23 mln lat temu 19 mln lat temu 12 mln lat temu 6 mln lat temu

26 Rozprzestrzenianie się ssaków 19 mln lat temu drapieżne krętorogie świniowate chomikowate słonie naczelne kreodonty

27 Rozprzestrzenianie się ssaków 12 mln lat temu Hipparion nosorożce hieny koty szablastozębne

28 Rozprzestrzenianie się ssaków 6 mln lat temu

29 małpy człekokształtne Pongidae szympans zwyczajny Pan troglodytes gibon kilka gatunków bonobo Pan paniscus goryl Gorilla gorilla orangutan Pongo pygmaeus

30 małpy wąskonose Cercopithecidae koczkodan rudy Erythrocebus patas hulman tzw.święta małpa w Indiach, Kambodża mandryl Papio sphinx nosacz Nasalis larvatus dżelada brunatna Theropithecus gelada rokselana Rhinopithecus roxellanae

31 małpiatki np. Lorisowate - rodzina endemiczna lori potto Perodicticus potto Galagowate galago Galago sp. lori kukang Nycticebus coucang

32 trąbowce Proboscidea - rząd endemiczny? słoń afrykański Loxodonta africana słoń indyjski Elephas indicus

33 trąbowce Proboscidea - rząd endemiczny? słoń afrykański leśny Loxodonta cyclotis słoń indyjski z Borneo Elephas maximus borneensis

34 słoń afrykański Loxodonta africana słoń afrykański leśny Loxodonta cyclotis

35 trąbowce Proboscidea - rząd kosmopolityczny!

36 trąbowce Proboscidea - rząd kosmopolityczny!

37 nosorożce Rhinocerotidae - rodzina endemiczna nosorożec czarny Diceros bicornis nosorożec indyjski Rhinoceros unicornis nosorożec jawajski Rhinoceros sondaicus nosorożec biały Ceratotherium simum

38 kotowate Felidae lew Panthera leo tygrys Panthera tigris

39 lew Panthera leo

40 Łuskowce Pholidota - rząd endemiczny

41 kanczyle Tragulidae - rodzina endemiczna

42 Palaeotropik kraina etiopska ssaki endemiczne ryjoskoczki Macroscelididae złotokrety Chrysochloridae wiewiórolotki Anomaluridae wodnice Potamogalinae kretoszczury Bathyergidae postrzałki Pedetidae

43 Palaeotropik kraina etiopska ssaki endemiczne żyrafy Giraffidae mrówniki Tubulidentata hipopotamy Hippopotamidae

44 żyrafy Giraffidae 9 podgatunków (2010 r.) lub 4 gatunki (2016)

45 Palaeotropik kraina etiopska antylopy gnu impala oryks kongoni kudu

46 Paleotropik sawanna

47

48 Palaeotropik kraina etiopska charakterystyczne braki: polnikowate jeleniowate wielbłądy niedźwiedzie

49 Palaeotropik kraina etiopska ptaki endemiczne struś afrykański sekretarze Sagittaridae trzewikodzioby Balaenicipitidae bananojady (= turako) Musophagidae

50 Palaeotropik kraina orientalna endemity lotokoty Cynocephalidae wyraki Tarsiidae tupaje Tupaiidae turkuśniki Irenidae gawiale Gavialidae

51 Palaeotropik kraina orientalna charakterystyczne braki: skoczkowate, Dipodidae wielbłądy, Camelidae góralki, Hyracoidea mrówniki, Tubulidentata strusie, Struthionidae

52 Jura 150 mln lat temu K/T 65 mln lat temu

53 Szczerbaki Xenatrha mln lat temu Mrówkojady (Myrmecophagidae) Leniwcowate (Bradypodidae) Glyptodon Megatherium americanum

54 Pancernik długoogonowy, peba (Dasypus novemcinctus)

55

56 Neotropik ssaki endemiczne: Caviomorpha (50 mln lat temu) szynszylowate Chinchillidae hutiowate Capromyidae koszatniczki Octodontidae nutriowate Myocastoridae kapibary Hydrochoeridae

57 Neotropik ssaki endemiczne: małpy szerokonose saki Pitheciidae pazurkowce: pigmejka czepiak czarny płaksowate ponocnice

58 Trochę historii Kolizja subkontynentu indyjskiego z Azją (wypiętrzenie Tybetu i Himalajów); oddzielenie Australii od Antarktydy 35 mln lat temu

59 Trochę historii Ochłodzenie obu biegunów; Kontury podobne do współczesnych, ale Floryda i znaczna część Azji pod wodą. 20 mln lat temu

60 Trochę historii Maksimum zlodowacenia plejstoceńskiego lat temu

61 Trochę historii Współczesny układ kontynentów, które wciąż są w ruchu. teraz

62 WIELKA AMERYKAŃSKA WYMIANA BIOTYCZNA [The Great American Biotic Interchange] mln lat temu Wydarzenia Ameryka Płd. połączona z Gondwaną i Ameryką Płn Ameryka Płd. oddziela się, biota ewoluują w izolacji Stopniowe wykształcenie połączenia z kamienia na kamień z Ameryką Płn. 65 Zderzenie z bolidem, wielkie wymieranie 55-3,5 Archipelagi, w tym wulkaniczne Antyle, tworzą system Z kamienia na kamień. 3,5-2,5 Wyłonienie się Przesmyku Panamskiego połączenie (z filtrem). 2-0 Epoka lodowcowa: obniżenie poziomu oceanu, rozwój sawann

63 The Great American Biotic Interchange (GABI) Wymiana nie była zrównoważona połowa gatunków współczesnych ssaków Ameryki Pd. pochodzi z Ameryki Pn., ale tylko ok. 20% fauny Ameryki Pn stanowią przybysze z południa.

64 Rozmieszczenie Ratitae

65 J Mammal Evol (2010) 17:

66 Neotropik ssaki torbacze torbacze: rodziny endemiczne: zbójniki, beztorbikowate i dydelfowate

67 Neotropik ssaki endemiczne wampiry liścionosy

68 Neotropik tapiry

69 Neotropik charakterystyczne braki: owadożerne myszy świniowate pustorogie słonie konie wiwery hieny

70 Rozmieszczenie Ratitae dawniej bezgrzebieniowce

71 Trochę historii Jeden superkontynent - Pangea. Zwierzęta lądowe mogą migrować od bieguna do bieguna. 220 mln lat temu

72 Trochę historii North America Eurasia South America Africa Antarctica India Australia Australia wciąż połączona z Antarktydą. 105 mln lat temu

73 Trochę historii oddzielenie Australii od Antarktydy Powstanie zimnego się prądu wokółantarktycznego 35 mln lat temu

74 Państwo Australijskie torbacze Sinodelphys szalayi 125 mln lt

75 Państwo Australijskie torbacze

76 Państwo Australijskie torbacze niełazy Dasyuridae mrówkożery Myrmecobiidae Thylacomyidae krety workowate Notoryctidae jamrajowate Peroryctidae

77 Państwo Australijskie torbacze kangurowate koala wombaty drzewnicowate ostronogi pałankowate

78 Państwo Australijskie stekowce Dziobakowate (Ornithorhynchidae) Kolczatkowate (Tachyglossidae)

79 Państwo Australijskie endemiczne ptaki kiwi Apteryx nogale Megapodidae kazuary Casuariidae lirogony Menuridae altanniki Ptilonorhynchidae rajskie ptaki Paradisaeidae

80 kiwi Apteryx Kiwi

81 Rozmieszczenie Ratitae dawniej bezgrzebieniowce

82 Antarctis

83 Antarctis endemity foka Weddella foka Rossa krabojad lampart morski

84 Antarctis endemity pingwin białobrewy Pygoscelis papua pingwin antarktyczny Pygoscelis antarcticus

85 Antarctis skuła, wydrzyk Stercorarius maccormicki petrel śnieżny Pagodroma nivea

86 humbak Megaptera novaeangliae Antarctis

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis)

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis)

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne Królestwa i krainy zoogeograficzne 1. Królestwo holarktyczne (Holarctis) - kraina nearktyczna (Nearctis) - kraina palearktyczna (Palaearctis) 2. Królestwo paleotropikalne (Palaeotropis)

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne

Regiony biogeograficzne Regiony biogeograficzne 1876 r. A. R. Wallace 1896 r. R. Lydekker 1. Arctogea - Palearktyka - Nearktyka - kraina etiopska - kraina orientalna 2. Neogea 3. Notogea 1973r. Paul Müller Królestwa i krainy

Bardziej szczegółowo

RÓŻNORODNOŚĆ BIOSFERY WBNZ 845

RÓŻNORODNOŚĆ BIOSFERY WBNZ 845 RÓŻNORODNOŚĆ BIOSFERY WBNZ 845 (Biogeografia ekologiczna i ewolucyjna) WYKŁAD 12 REGIONY BIOGEOGRAFICZNE Prawie kosmopolityczne rozmieszczenie nietoperzy z rodziny Vespertilionidae (35 rodzajów, 318 gatunków)

Bardziej szczegółowo

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne.

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 1 Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 2 Wszystkie zasięgi są ograniczone, a wiele jest ograniczonych do niewielkiego obszaru pochodzenia danego taksonu (endemizm) takie

Bardziej szczegółowo

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne.

Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 1 Nieliczne organizmy mają rozmieszczenie rzeczywiście kosmopolityczne. 2 Wszystkie zasięgi są ograniczone, a wiele jest ograniczonych do niewielkiego obszaru pochodzenia danego taksonu (endemizm) takie

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Kryteria wyodrębniania jednostek zoogeograficznych: skład gatunkowy podobieństwa pokrewieństwa

Bardziej szczegółowo

TRADYCYJNA MEDYCYNA CHIŃSKA ( TCM) A ZWIERZĘTA

TRADYCYJNA MEDYCYNA CHIŃSKA ( TCM) A ZWIERZĘTA TRADYCYJNA MEDYCYNA CHIŃSKA ( TCM) A ZWIERZĘTA Tradycyjna medycyna chińska jest praktykowana od ponad 3000 lat, a całe pokolenia polegały na niej w celu zachowania zdrowia i leczenia chorób. Jednakże,

Bardziej szczegółowo

Temat 4. Środowisko i tryb życia naczelnych

Temat 4. Środowisko i tryb życia naczelnych Temat 4 Środowisko i tryb życia naczelnych Rozmieszczenie biomów Zasięg naczelne Głównie rejony gorące (obszar międzyzwrotnikowy) i wilgotne (las, sawanna). Na innych obszarach występują jedynie pojedyncze

Bardziej szczegółowo

Temat 3. Specyfika i zróżnicowanie naczelnych

Temat 3. Specyfika i zróżnicowanie naczelnych Temat 3 Specyfika i zróżnicowanie naczelnych Metody badania ekologii naczelnych Badanie zwierząt żyjących: na wolności (dziko żyjące), na wpół-wolności (na wpół dziko żyjące): dokarmianie, opieka ze strony

Bardziej szczegółowo

Zwierzęta występują niemal w każdym zakątku świata.

Zwierzęta występują niemal w każdym zakątku świata. 4. Świat zwierząt Zwierzęta występują niemal w każdym zakątku świata. Zasiedlają zarówno szerokości położone w pobliżu równika, jak i biegunowe, głębiny morskie i oceaniczne oraz najwyższe partie gór.

Bardziej szczegółowo

W jakiej strefie geograficznej znajduje się najwięcej roślin naczyniowych: a) Umiarkowanej b) Polarnej c) Równikowej d) Zwrotnikowej

W jakiej strefie geograficznej znajduje się najwięcej roślin naczyniowych: a) Umiarkowanej b) Polarnej c) Równikowej d) Zwrotnikowej Kraina australijska należy do królestwa: a) Neogea b) Notogea c) Arktogea Połącz roślinę z państwem rośłinnym z którego pochodzi: Victoria regia Neotropis Adansonia grandidiera - Australis Banksia sp Paleotropis

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogeografia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt

Psychologia zwierząt Psychologia zwierząt WYKŁAD 15 Ssaki 5 Rząd naczelne Krzysztof Turlejski Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN WSZiP im. H. Chodkowskiej Rząd naczelne Jest to stary rząd (ponad 60 mln lat),

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt WYKŁAD 13. Ssaki 3 Afroteria. Kopytne i walenie.

Psychologia zwierząt WYKŁAD 13. Ssaki 3 Afroteria. Kopytne i walenie. Psychologia zwierząt WYKŁAD 13. Ssaki 3 Afroteria. Kopytne i walenie. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Klad Afroteria Klad jest to jednostka obejmująca kilka blisko spokrewnionych

Bardziej szczegółowo

Formacje roślinne botanika geobotanika formacjami roślinnymi zbiorowiska roślinne las liściasty sawanna kolczasta step trawiasty

Formacje roślinne botanika geobotanika formacjami roślinnymi zbiorowiska roślinne las liściasty sawanna kolczasta step trawiasty Formacje roślinne Rośliny są bardzo istotnym składnikiem biosfery. Zróżnicowanie świata roślinnego jest znaczne dotychczas rozpoznano około 250 tys. gatunków. Nauką zajmującą się roślinami jest botanika,

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogoegrafia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery

Bardziej szczegółowo

Różnorodność świata zwierząt

Różnorodność świata zwierząt Różnorodność świata zwierząt Dwiczenie 15 SSAKI NACZELNE Więcej informacji: Fleagle. 1998. Primate Adaptation and Evolution. Academic Press. Sylwia Łukasik Zakład Biologii Ewolucyjnej Człowieka Instytut

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogeografia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogeografia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem

Bardziej szczegółowo

Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści

Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp 9 Europa 11 Nazwa kontynentu i jego cechy szczególne 11 Położenie geograficzne 11 Morskie granice kontynentu

Bardziej szczegółowo

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka

Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Regiony biogeograficzne Metodologia badań biogeograficznych, podziały zoogeograficzne i ich historia, Holarktyka Kryteria wyodrębniania jednostek zoogeograficznych: skład gatunkowy podobieństwa pokrewieństwa

Bardziej szczegółowo

Temat 9. Lokomocja naczelnych

Temat 9. Lokomocja naczelnych Temat 9 Lokomocja naczelnych Lokomocja nadrzewna problemy Problemy związane z poruszaniem się po drzewach: gałąź pionowa grawitacja wnoszenia ciężaru ciała trudne dla dużych gatunków, gałąź pozioma konieczność

Bardziej szczegółowo

Kraina wiecznego lodu

Kraina wiecznego lodu polonistyczna Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, klasa II, pakiet 84, s. 1 1 Kraina wiecznego lodu Uzupełnij. Tytuł: Bohaterowie: Alina i Czesław Centkiewiczowie 2 W pobliżu którego

Bardziej szczegółowo

OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH

OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH Oceany światowe: Ocean Arktyczny Ocean Indyjski Ocean Atlantycki Ocean Spokojny Ocean Arktyczny Ocean Arktyczny jest bardzo ściśle monitorować na skutki zmian klimatycznych.

Bardziej szczegółowo

ZOOGEOGRAFIA. prof. nadzw. dr hab. Michał Grabowski

ZOOGEOGRAFIA. prof. nadzw. dr hab. Michał Grabowski ZOOGEOGRAFIA prof. nadzw. dr hab. Michał Grabowski michalg@biol.uni.lodz.pl Co to jest zoogeografia? Nauka zajmująca się geograficznym rozmieszczeniem gatunków zwierząt na kuli ziemskiej. Podejście tradycyjne

Bardziej szczegółowo

Temat 2. Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy

Temat 2. Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy Temat 2 Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy Ekologia (1) Ekologia: wymiana materii, energii i informacji między strukturami żywymi a środowiskiem. Autekologia: ekologia osobników = relacje osobnika ze

Bardziej szczegółowo

Położenie geograficzne

Położenie geograficzne Położenie geograficzne Strona 1 1. Wyjaśnij znaczenie pojęcia antypody. Odp.:...... 2. Podaj współrzędne antypodów dla Krakowa 50 o N, 20 o E Odp.:... 3. Skreśl tylko nieprawidłowe odpowiedzi. (Inne zaznaczenie

Bardziej szczegółowo

Przyczyny róŝnorodności świata organicznego

Przyczyny róŝnorodności świata organicznego Przyczyny róŝnorodności świata organicznego Tym razem spróbujemy zrozumieć, dlaczego tak róŝnorodne jest Ŝycie. To problem, który nurtował ludzi od dawna. Jaka jest tego przyczyna? Czy jest jedna? Dziś

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ostatnie 5 milionów lat

Ewolucja człowieka. Ostatnie 5 milionów lat Ewolucja człowieka Ostatnie 5 milionów lat 1 Złożone zagadki } } Odnaleziono wiele skamieniałości naczelnych, różne gatunki w tym samym czasie Trudno ustalić relacje między nimi } Przodkowie, czy boczne

Bardziej szczegółowo

Dzieje życia 3. Świat przedlodowy. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Dzieje życia 3. Świat przedlodowy. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Dzieje życia 3. Świat przedlodowy Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 PITEKANTROP zasiedlanie Europy Neanderthal Taubach Ochtendung Ehringsdorf Steinheim Sima de Los Huesos

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Obrączkowe zaćmienie Słońca 26 stycznia 2009. Pas fazy obrączkowej zaćmienia rozpocznie się 26 stycznia 2009 o godzinie 6 h 06 m na Atlantyku, na południowy-zachód od Przylądka

Bardziej szczegółowo

10 przyrodniczych cudów świata

10 przyrodniczych cudów świata 10 przyrodniczych cudów świata Afryka, Ameryka Południowa a może Australia? Zastanawiasz się, czasem gdzie mieszka najwięcej gatunków zwierząt, a przyroda wręcz tętni życiem? Naukowcy mają dla Ciebie odpowiedź!

Bardziej szczegółowo

ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT

ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT NOSOROŻEC CZARNY MIEJSCE POCHODZENIA Afryka, na południe od Sahary CECHY BUDOWY ZEWNĘTRZNEJ PRZYSTOSOWUJĄCE DO ŚRODOWISKA ŻYCIA - ma bardzo grubą skórę pokrytą wrażliwym naskórkiem

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach Gdyby Ziemia istniała 1 rok 26 XII wymierają dinozaury 28 XII małpy 31 XII, 14:00 rozdzielenie linii przodków ludzi i szympansów 31 XII, 20:00 Homo erectus

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie populacjami zwierząt. Efektywna wielkość populacji Wykład 3

Zarządzanie populacjami zwierząt. Efektywna wielkość populacji Wykład 3 Zarządzanie populacjami zwierząt Efektywna wielkość populacji Wykład 3 DRYF GENETYCZNY Przypadkowe zmiany częstości alleli szczególnie ważne w małych populacjach DRYF GENETYCZNY Wybieramy z dużej populacji

Bardziej szczegółowo

OFERTA WSPARCIA ZWIERZĄT W GDAŃSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM

OFERTA WSPARCIA ZWIERZĄT W GDAŃSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM OFERTA WSPARCIA ZWIERZĄT W GDAŃSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM W Gdańskim Ogrodzie Zoologicznym zamieszkuje ponad 1000 zwierząt reprezentujących blisko 200 gatunków z całego świata, także te szczególnie zagrożone

Bardziej szczegółowo

Małpa. Małpy żyją w stadach albo grupach rodzinnych. Niektóre małpy łączą się w pary na całe życie. Większość małp żyje w lasach tropikalnych.

Małpa. Małpy żyją w stadach albo grupach rodzinnych. Niektóre małpy łączą się w pary na całe życie. Większość małp żyje w lasach tropikalnych. Małpa Jest wiele gatunków małp. Dzielimy je na te z Nowego Świata i te ze Starego Świata. Stary Świat to Europa, Azja i Afryka. Małpy z tych kontynentów nazywamy małpami wąskonosymi. Wśród małp ze Starego

Bardziej szczegółowo

11. Biogeografia - rozmieszczenie organizmów i jego przyczyny

11. Biogeografia - rozmieszczenie organizmów i jego przyczyny Współczesne czynniki kształtujące różnorodność biologiczną przedmiot biogeografii 11. Biogeografia - rozmieszczenie organizmów i jego przyczyny Biogeografia jest nauką interdyscyplinarną. W swoich badaniach

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 I PLANETA ZIEMIA. ZIEMIA JAKO CZĘŚĆ WSZECHŚWIATA 1. Pierwotne wyobrażenia o kształcie Ziemi i ich ewolucja 11 2. Wszechświat. Układ Słoneczny 12 3. Ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje

Bardziej szczegółowo

Genetyka populacji. Efektywna wielkość populacji

Genetyka populacji. Efektywna wielkość populacji Genetyka populacji Efektywna wielkość populacji DRYF GENETYCZNY Przypadkowe zmiany częstości alleli szczególnie ważne w małych populacjach 2015-10-22 2 DRYF GENETYCZNY Wybieramy z dużej populacji o p=q=0,5

Bardziej szczegółowo

SAFARI. PODROZ po europie 2 GRY PLANSZOWE FOTOGRAFICZNE INSTRUKCJA. gry dla 2-4 osób rekomendowany wiek: od lat 4+

SAFARI. PODROZ po europie 2 GRY PLANSZOWE FOTOGRAFICZNE INSTRUKCJA. gry dla 2-4 osób rekomendowany wiek: od lat 4+ 2 GRY PLANSZOWE SAFARI PODROZ po europie INSTRUKCJA FOTOGRAFICZNE gry dla 2-4 osób rekomendowany wiek: od lat 4+ zawartość pudełka: 1) Plansza dwustronna 2) Pionki - 4 szt. 3) Żetony - 50 szt. 4) Kostka

Bardziej szczegółowo

Klucz odpowiedzi Konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum I etap

Klucz odpowiedzi Konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum I etap Klucz odpowiedzi Konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum I etap Zad. Przykładowe odpowiedzi 1 Australia, Europa, Antarktyda, Ameryka Południowa, Ameryka Północna, Afryka, Azja kierunek z zachodu na

Bardziej szczegółowo

Omówienie tabel statystycznych dotyczących wykorzystania zwierząt do doświadczeń

Omówienie tabel statystycznych dotyczących wykorzystania zwierząt do doświadczeń Omówienie tabel statystycznych dotyczących wykorzystania zwierząt do doświadczeń Stefan Kasicki Szkolenie dla członków lokalnych komisji etycznych do spraw doświadczeń na zwierzętach PIWet-PIB, Puławy,

Bardziej szczegółowo

Temat 7. Rozród i rozwój osobniczy naczelnych

Temat 7. Rozród i rozwój osobniczy naczelnych Temat 7 Rozród i rozwój osobniczy naczelnych Strategie rozwojowe W momencie narodzin (lub, u ptaków, wyklucia) rozwój może być słabo lub mocno zaawansowany. Gniazdowniki (ang. altricial, nieporadne): ciąża

Bardziej szczegółowo

Cuda świata. Obszerny przewodnik po cudach świata

Cuda świata. Obszerny przewodnik po cudach świata Cuda świata Obszerny przewodnik po cudach świata Niesamowite zwierzęta Królestwo zwierząt 8 Dzikie koty 9 SPIS TREŚCI Ogromne zwierzęta 10 Małpy 11 Psy 12 Gady 13 Ptaki 14 Fakty 15 Życie w oceanach 16

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Całkowite zaćmienie Słońca 9 marca 2016. Pas fazy całkowitej zaćmienia rozpocznie się 9 marca 2016 o godzinie 0 h 16 m na Oceanie Indyjskim, w połowie drogi między południowym

Bardziej szczegółowo

Teoria tektoniki płyt

Teoria tektoniki płyt Teoria tektoniki płyt Wędrówka kontynentów Wędrówka kontynentów W latach 20-tych XX w. dwóch naukowców: Alfred Wegener (Niemcy) oraz Aleksander Du Toit (RPA) zwrócili uwagę na możliwość przemieszczania

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOFIZYKI. Magnetyzm W. D. ebski 2010

ELEMENTY GEOFIZYKI. Magnetyzm W. D. ebski 2010 ELEMENTY GEOFIZYKI Magnetyzm W. D ebski 2010 Plan wykładu z geofizyki (Geomagnetyzm) 1. Magnetyzm ziemski pole magnetyczne Ziemi, w edrówka biegunów magnetycznych i teoria Wegenera inwersja pola magnetycznego

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach!1 Złożone zagadki Odnaleziono wiele skamieniałości naczelnych, różne gatunki w tym samym czasie Trudno ustalić relacje między nimi Przodkowie, czy boczne

Bardziej szczegółowo

7. Zwierzęta w kulturze i wierzeniach ludowych. NOWY TEMAT od maja 2018 r.

7. Zwierzęta w kulturze i wierzeniach ludowych. NOWY TEMAT od maja 2018 r. LISTA TEMATÓW ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH REALIZOWANYCH W ŚLĄSKIM ZOO 2018/2019 R. I. WYKŁADY MULTIMEDIALNE (do 60 min.) 1. Charakterystyka niedźwiedzi. Niedźwiedzie należą do największych zwierząt żyjących w Polsce.

Bardziej szczegółowo

Śladami mamutów. W wykładzie szczegółowo poruszone zostały następujące zagadnienia: 1. Przynależność systematyczna mamutów

Śladami mamutów. W wykładzie szczegółowo poruszone zostały następujące zagadnienia: 1. Przynależność systematyczna mamutów Śladami mamutów. W dniu 20.10.2012 r. tj. sobota, wybraliśmy się z nasza Panią od geografii do Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego na tegoroczną XI już edycję cyklu Tajemnice Ziemi

Bardziej szczegółowo

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał... Data Liczba punktów.. Imię i nazwisko.. Klasa Ocena Gratulacje! Zakwalifikowałeś się do II etapu konkursu Z atlasem przez świat. Masz przed sobą test, który

Bardziej szczegółowo

Silny ruch niepodległościowy i zbrojne powstanie (1952-1956) doprowadziły w 1963 r. do uzyskania przez Kenię niepodległości.

Silny ruch niepodległościowy i zbrojne powstanie (1952-1956) doprowadziły w 1963 r. do uzyskania przez Kenię niepodległości. KENIA Republika Kenii to państwo we wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Graniczy od północy z Somalią, Etiopią i Sudanem Południowym, od zachodu z Ugandą, a od południa z Tanzanią. Stolicą Kenii jest

Bardziej szczegółowo

ekonomicznym. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia w mieście.

ekonomicznym. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia w mieście. proces koncentracji ludności w punktach przestrzeni geograficznej, głównie na obszarach miejskich, określający także wzrost liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności danego obszaru, dzięki

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 6 stycznia 2019 Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północno-wschodniej Azji, w

Bardziej szczegółowo

Etymologia. Istnieją co najmniej dwie teorie dotyczące pochodzenia nazwy kontynentu :

Etymologia. Istnieją co najmniej dwie teorie dotyczące pochodzenia nazwy kontynentu : Afryka Afryka drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi, ma 30,3 mln km² powierzchni, czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej naszego globu. Przechodzi przez niego południk 0, obydwa zwrotniki

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 3 września 2014 r. Pozycja 49

Warszawa, dnia 3 września 2014 r. Pozycja 49 Warszawa, dnia 3 września 2014 r. Pozycja 49 OBWIESZCZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie raportu o liczbie zwierząt wykorzystanych do celów doświadczalnych

Bardziej szczegółowo

Temat 10. Relacje międzyosobnicze u naczelnych

Temat 10. Relacje międzyosobnicze u naczelnych Temat 10 Relacje międzyosobnicze u naczelnych Relacje wewnątrzgatunkowe Relacje pozytywne (protekcjonizm, kooperacja): działania jednego osobnika korzystne dla drugiego: kojarzenie cel reprodukcyjny, opieka

Bardziej szczegółowo

SERDECZNIE WITAMY W FINALE II EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

SERDECZNIE WITAMY W FINALE II EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO SERDECZNIE WITAMY W FINALE II EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO pt: REGULAMIN KONKURSU PYTANIA BĘDĄ WYŚWIETLANE NA EKRANIE PROSIMY O ZAPISYWANIE ODPOWIEDZI NA KARTKACH CZAS NA PODANIE ODPOWIEDZI

Bardziej szczegółowo

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 POCZĄTKI naczelnych Dryomomys paleocen 55 mln lat Bloch et al. (2007) tupaje najbliższymi krewniakami są gryzonie

Bardziej szczegółowo

Tztàt gütçvéxãá~t `tüàt _tá~éãá~t

Tztàt gütçvéxãá~t `tüàt _tá~éãá~t Tztàt gütçvéxãá~t `tüàt _tá~éãá~t Oceany występujące na świecie Ocean Spokojny Ocean Indyjski Ocean Atlantycki Ocean Arktyczny OCEAN - (łac. Oceanus, - u starożytnych Greków i Rzymian mityczna rzeka oblewająca

Bardziej szczegółowo

Zoologia 13. DRAPIEŻNE I KOPYTNE. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2016

Zoologia 13. DRAPIEŻNE I KOPYTNE. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2016 Zoologia 13. DRAPIEŻNE I KOPYTNE Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Warszawa 2016 CHIROPTERA NIETOPERZE dzienne owocożerny kalong Pteropus pięta tylnych kończyn do przodu para sutków

Bardziej szczegółowo

Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem

Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów. Ukazała się po raz pierwszy w 1963

Bardziej szczegółowo

Uczeń: określa położenie. południkową kuli ziemskiej. wykazuje geograficzne. klimatyczno- przyporządkowuje. Afryki. strefom klimatycznym

Uczeń: określa położenie. południkową kuli ziemskiej. wykazuje geograficzne. klimatyczno- przyporządkowuje. Afryki. strefom klimatycznym 1 Wymagania edukacyjne Planeta Nowa 2 Rozdział Lp. Temat Afryka 1. Warunki naturalne Uczeń: wskazuje Afrykę na mapie świata terminów: obszar bezodpływowy, rzeka okresowa, rzeka epizodyczna stref klimatyczno-roślinno-

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI: TUNDRA SYBERIA LASOTUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE TAJGA RZEKI LASOSTEP JEZIORA INNE ZWIERZĘTA FLORA I FAUNA SYBERII

SPIS TREŚCI: TUNDRA SYBERIA LASOTUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE TAJGA RZEKI LASOSTEP JEZIORA INNE ZWIERZĘTA FLORA I FAUNA SYBERII SYBERIA SPIS TREŚCI: SYBERIA TUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE LASOTUNDRA RZEKI TAJGA JEZIORA LASOSTEP FLORA I FAUNA SYBERII INNE ZWIERZĘTA PUSTYNIE ARKTYCZNE KRAJOBRAZ KAMCZATKA BIBLIOGRAFIA SYBERIA kraina geograficzna

Bardziej szczegółowo

Spis elementów multimedialnych zawartych w multibooku (cz. 2)

Spis elementów multimedialnych zawartych w multibooku (cz. 2) 6 Spis elementów multimedialnych zawartych w multibooku (cz. 2) Pokazy prezentują dodatkowe zdjęcia i informacje wzbogacające treść lekcji służą utrwalaniu wiedzy i umiejętności poszerzają wiedzę i rozbudzają

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2008 Sekretariat Generalny Zakon liczy razem z Nowicjuszami 1232 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 15 lutego 2018 Cień Księżyca przechodzi pod południowymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w południowej części Ameryki

Bardziej szczegółowo

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3

Bardziej szczegółowo

Biuletyn WWF Polska Nr 4, grudzień 2010

Biuletyn WWF Polska Nr 4, grudzień 2010 Biuletyn WWF Polska Nr 4, grudzień 2010 SŁOŃ TĘPIONY I POŻĄDANY Słonie są największymi żyjącymi ssakami lądowymi na Ziemi. Niegdyś występowały licznie w Afryce i Azji. Ich populacje dramatycznie zmalały

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Całkowite zaćmienie Słońca 20 marca 2015. Pas fazy całkowitej zaćmienia rozpocznie się 20 marca 2015 o godzinie 9 h 10 m na północnym Atlantyku, prawie 500 km na południe

Bardziej szczegółowo

SERDECZNIE WITAMY W FINALE III EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

SERDECZNIE WITAMY W FINALE III EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO SERDECZNIE WITAMY W FINALE III EDYCJI SZKOLNEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO Opracowała: Joanna Imiołek REGULAMIN KONKURSU PYTANIA BĘDĄ WYŚWIETLANE NA EKRANIE PROSIMY O ZAPISYWANIE ODPOWIEDZI NA KARTCE CZAS

Bardziej szczegółowo

Rewolucja Przemysłowa 4.0

Rewolucja Przemysłowa 4.0 Rewolucja Przemysłowa 4.0 i jej wpływ na światową gospodarkę i branżę logistyczną Prof. Robert Gwiazdowski Adwokat Centrum Adama Smitha Nic nowego! (Poza cyferką) Wiek konia 1.0. Wiek pary (1780) 2.0.

Bardziej szczegółowo

Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii.

Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii. 1 Każdy proces (fizyczny, chemiczny, biologiczny) polega na przemianach energetycznych, jest (w sensie fizycznym) pracą, więc stanowi przepływ energii. Żeby taki proces mógł funkcjonować, konieczna jest

Bardziej szczegółowo

Biomy nieleśne zdominowane przez trawy, których strategia determinuje charakter całego ekosystemu. Wiele typów ekosystemów trawiastych, o różnych

Biomy nieleśne zdominowane przez trawy, których strategia determinuje charakter całego ekosystemu. Wiele typów ekosystemów trawiastych, o różnych 1 Biomy nieleśne zdominowane przez trawy, których strategia determinuje charakter całego ekosystemu. Wiele typów ekosystemów trawiastych, o różnych nazwach. 2 3 Obszary trawiaste zajmują duże obszary na

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2017 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1061 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2015 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1105 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2016 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1085 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2014 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1099 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

GAZETOMANIAK PROJEKTU LANY PONIEDZIAŁEK. Wierszyk o Smingusie-Dyngusie Opis

GAZETOMANIAK PROJEKTU LANY PONIEDZIAŁEK. Wierszyk o Smingusie-Dyngusie Opis Zespół Szkół Publicznych w Łękach Dukielskich Zespół Szkół Publicznych w Łękach Dukielskich 38-456, Łęki Dukielskie Numer 12 03/14 ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER LANY PONIEDZIAŁEK Wierszyk o Smingusie-Dyngusie

Bardziej szczegółowo

Antropogeneza - konspekt lekcji z wykorzystaniem technologii komputerowej.

Antropogeneza - konspekt lekcji z wykorzystaniem technologii komputerowej. Antropogeneza - konspekt lekcji z wykorzystaniem technologii komputerowej. Cele edukacyjne i wychowawcze wymagania. Po zajęciach uczeń potrafi: Wiadomości: - zdefiniować terminy: antropogeneza, hominizacja.

Bardziej szczegółowo

Dookoła Świata. Projekt edukacyjny. Opis projektu

Dookoła Świata. Projekt edukacyjny. Opis projektu Dookoła Świata Projekt edukacyjny Opis projektu Od września 2017 roku w świetlicy szkolnej realizowany jest projekt edukacyjny zatytułowany Dookoła Świata. Świetlicowe podróże Dookoła Świata to cykl zajęć

Bardziej szczegółowo

Jeże - rodzina jeżowatych - znane dzikie ssaki pokryte twardymi i ostrymi kolcami na grzbiecie i miękką sierścią na brzuchu i wokół pyszczka.

Jeże - rodzina jeżowatych - znane dzikie ssaki pokryte twardymi i ostrymi kolcami na grzbiecie i miękką sierścią na brzuchu i wokół pyszczka. Systematyka i występowanie jeży na świecie Jeże - rodzina jeżowatych - znane dzikie ssaki pokryte twardymi i ostrymi kolcami na grzbiecie i miękką sierścią na brzuchu i wokół pyszczka. Domena: Królestwo:

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 4 stycznia 2011. Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północnej Afryce, Europie oraz

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2013 Sekretariat Generalny Zakon razem z nowicjuszami liczy 1124 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał... Data Liczba punktów.. Imię i nazwisko.. Klasa Ocena Gratulacje! Zakwalifikowałeś się do II etapu konkursu Z atlasem przez świat. Masz przed sobą test, który

Bardziej szczegółowo

WANTED POSZUKIWANY- POSZUKIWANA Autor: Agnieszka Durda

WANTED POSZUKIWANY- POSZUKIWANA Autor: Agnieszka Durda WANTED POSZUKIWANY- POSZUKIWANA Autor: Agnieszka Durda Grupa wiekowa: 12-15 lat Czas trwania: 90 minut i kampania na forum szkoły Cele edukacyjne: - Poznanie gatunków wymarłych i zagrożonych wyginięciem

Bardziej szczegółowo

Zagrożone wyginięciem!!! Alicja Wernik Ic

Zagrożone wyginięciem!!! Alicja Wernik Ic Zagrożone wyginięciem!!! Alicja Wernik Ic Zwierzęta zagrożone wyginięciem!!! Na całym świecie jest zagrożonych ponad szesnaście tysięcy gatunków zwierząt!!! Być może niedługo ich zabraknie, a nasze wnuki

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA. WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel

GEOGRAFIA. WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel Dział programu I. Afryka Materiał nauczania Afryki Ukształtowanie powierzchni i budowa geologiczna Rowy tektoniczne Klimat Strefy klimatycznoroślinne

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt WYKŁAD 12. Ssaki II Szczerbaki. Owadożerne. Nietoperze. Zajęczaki. Gryzonie. Krzysztof Turlejski

Psychologia zwierząt WYKŁAD 12. Ssaki II Szczerbaki. Owadożerne. Nietoperze. Zajęczaki. Gryzonie. Krzysztof Turlejski Psychologia zwierząt WYKŁAD 12. Ssaki II Szczerbaki. Owadożerne. Nietoperze. Zajęczaki. Gryzonie. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Ssaki łożyskowe Ssaki łożyskowe (ponad 4500

Bardziej szczegółowo

Mapa etniczna Afryki. Informacje ogólne Warunki naturalne Ludność Historia Religie Języki Obszary geograficzno-etniczne

Mapa etniczna Afryki. Informacje ogólne Warunki naturalne Ludność Historia Religie Języki Obszary geograficzno-etniczne Mapa etniczna Afryki Informacje ogólne Warunki naturalne Ludność Historia Religie Języki Obszary geograficzno-etniczne Informacje ogólne Położenie: kontynent położony w większości na półkuli wschodniej,

Bardziej szczegółowo

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO Dane na dzień 31-12-2009 Sekretariat Generalny Zakon liczy razem z Nowicjuszami 1204 Braci, którzy przynależą do następujących Prowincji zakonnych: PROWINCJA Profesi Profesi

Bardziej szczegółowo

PRZEKAZ 61 ERA SSAKÓW NA URANTII

PRZEKAZ 61 ERA SSAKÓW NA URANTII PRZEKAZ 61 ERA SSAKÓW NA URANTII Era ssaków rozpościera się od czasów pojawienia się ssaków łożyskowych aż do końca epoki lodowcowej i obejmuje nieco mniej niż pięćdziesiąt milionów lat. W erze kenozoicznej

Bardziej szczegółowo

Wspólne pochodzenie. Ślady ewolucji

Wspólne pochodzenie. Ślady ewolucji Wspólne pochodzenie Ślady ewolucji Wspólne pochodzenie Dowody wspierające wspólne pochodzenie Hierarchiczna klasyfikacja Skamieniałości Homologia Cechy szczątkowe, rozwój Zgodność drzew dla różnych genów

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania Odkrywamy świat. Część 3

Przedmiotowy system oceniania Odkrywamy świat. Część 3 Przedmiotowy system oceniania Odkrywamy świat. Część 3 Temat ocena Dział I. Europa nasz kontynent 1. Nasza Europa. Położenie i strefowość krajobrazów Europy położenia kontynentu na mapie świata. warunki

Bardziej szczegółowo

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach

Ewolucja człowieka. Ślady w ziemi i ślady w genach Ewolucja człowieka Ślady w ziemi i ślady w genach Gdyby Ziemia istniała 1 rok 26 XII wymierają dinozaury 28 XII małpy 31 XII, 14:00 rozdzielenie linii przodków ludzi i szympansów 31 XII, 20:00 Homo erectus

Bardziej szczegółowo

GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA

GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA O szansach i zagrożeniach związanych z przebiegunowaniem politycznym i gospodarczym świata i miejscu Polski w tym procesie. Profesor Robert Gwiazdowski 25 LAT

Bardziej szczegółowo

Ciekawie o Somalii Somalia w Pigułce państwo w północno-wschodniej części Afryki położone na Półwyspie Somalijskim (zwanym Rogiem Afryki ). Przylega do Oceanu Indyjskiego i Zatoki Adeńskiej. Na północnym

Bardziej szczegółowo