kodeks postępowania karnego

Transkrypt

1 kodeks postępowania karnego ze schematami Katarzyna Sychta SCHEMATY 2018

2 kodeks postępowania karnego ze schematami Katarzyna Sychta TEKSTY USTAW Zamów książkę w księgarni internetowej 4. WYDANIE WARSZAWA 2018

3 Stan prawny na 14 marca 2018 r. Wydawca Małgorzata Stańczak Redaktor prowadzący Joanna Ołówek Opracowanie redakcyjne Michał Dymiński Łamanie Wolters Kluwer Polska, Grafos Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty. SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ Więcej na P L K I B K Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2018 ISBN wydanie Dział Praw Autorskich Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel ksiazki@wolterskluwer.pl księgarnia internetowa

4 Spis treści Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego... Dział I. Przepisy wstępne... Dział II. Sąd... Rozdział 1. Właściwość i skład sądu... Rozdział 2. Wyłączenie sędziego... Dział III. Strony, obrońcy, pełnomocnicy, przedstawiciel społeczny, podmiot zobowiązany, właściciel przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem... Rozdział 3. Oskarżyciel publiczny... Rozdział 4. Pokrzywdzony... Rozdział 5. Oskarżyciel posiłkowy... Rozdział 6. Oskarżyciel prywatny... Rozdział 7. (uchylony)... Rozdział 8. Oskarżony... Rozdział 9. Obrońcy i pełnomocnicy... Rozdział 10. Przedstawiciel społeczny... Rozdział 10a. Podmiot zobowiązany... Rozdział 10b. Właściciel przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem... Dział IV. Czynności procesowe

5 Spis treści Rozdział 11. Orzeczenia, zarządzenia i polecenia... Rozdział 12. Narada i głosowanie... Rozdział 13. Porządek czynności procesowych... Rozdział 14. Terminy... Rozdział 15. Doręczenia... Rozdział 16. Protokoły... Rozdział 17. Przeglądanie akt i sporządzanie odpisów... Rozdział 18. Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt... Dział V. Dowody... Rozdział 19. Przepisy ogólne... Rozdział 20. Wyjaśnienia oskarżonego... Rozdział 21. Świadkowie... Rozdział 22. Biegli, tłumacze, specjaliści... Rozdział 23. Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy... Rozdział 24. Wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego... Rozdział 25. Zatrzymanie rzeczy. Przeszukanie... Rozdział 26. Kontrola i utrwalanie rozmów... Dział VI. Środki przymusu... Rozdział 27. Zatrzymanie... Rozdział 28. Środki zapobiegawcze... Rozdział 29. Poszukiwanie oskarżonego i list gończy... Rozdział 30. List żelazny... Rozdział 31. Kary porządkowe... Rozdział 32. Zabezpieczenie majątkowe... Dział VII. Postępowanie przygotowawcze... Rozdział 33. Przepisy ogólne... Rozdział 34. Wszczęcie śledztwa... Rozdział 35. Przebieg śledztwa... Rozdział 36. Zamknięcie śledztwa... Rozdział 36a. Dochodzenie

6 Spis treści Rozdział 37. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym Rozdział 38. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym Rozdział 39. Akt oskarżenia Dział VIII. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji Rozdział 40. Wstępna kontrola oskarżenia Rozdział 41. Przygotowanie do rozprawy głównej Rozdział 42. Jawność rozprawy głównej Rozdział 43. Przepisy ogólne o rozprawie głównej Rozdział 44. Rozpoczęcie rozprawy głównej Rozdział 45. Przewód sądowy Rozdział 46. Głosy końcowe Rozdział 47. Wyrokowanie Dział IX. Postępowanie odwoławcze Rozdział 48. Przepisy ogólne Rozdział 49. Apelacja Rozdział 50. Zażalenie i sprzeciw Dział X. Postępowania szczególne Rozdział 51. (uchylony) Rozdział 52. Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego Rozdział 53. Postępowanie nakazowe Rozdział 54. (skreślony) Rozdział 54a. Postępowanie przyspieszone Dział XI. Nadzwyczajne środki zaskarżenia Rozdział 55. Kasacja Rozdział 55a. Skarga na wyrok sądu odwoławczego Rozdział 56. Wznowienie postępowania Dział XII. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia Rozdział 57. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego Rozdział 58. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie

7 Spis treści Rozdział 59. Ułaskawienie Rozdział 60. Orzekanie kary łącznej Dział XIII. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych Rozdział 61. Immunitety osób należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych Rozdział 62. Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych Rozdział 62a. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie postanowienia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia Rozdział 62b. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia Rozdział 62c. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przeprowadzenie czynności dochodzeniowych na podstawie europejskiego nakazu dochodzeniowego Rozdział 62d. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przeprowadzenie czynności dochodzeniowych na podstawie europejskiego nakazu dochodzeniowego Rozdział 63. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego Rozdział 64. Wystąpienie o wydanie lub przewóz osób ściganych lub skazanych przebywających za granicą oraz o wydanie przedmiotów Rozdział 65. Wydanie oraz przewóz osób ściganych albo skazanych lub wydanie przedmiotów na wniosek państw obcych Rozdział 65a. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania Rozdział 65b. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania

8 Spis treści Rozdział 65c. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie środka zapobiegawczego... Rozdział 65d. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia wydanego w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania... Rozdział 66. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania... Rozdział 66a. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia dotyczącego grzywny, nawiązki, świadczenia pieniężnego lub orzeczenia zasądzającego od sprawcy koszty procesu... Rozdział 66b. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o karach o charakterze pieniężnym... Rozdział 66c. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku... Rozdział 66d. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku... Rozdział 66e. Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym... Rozdział 66f. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności... Rozdział 66g. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności... Rozdział 66h. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, karę ograniczenia wolności, samoistnie orzeczony środek karny, a także orzeczenia o warunkowym zwolnieniu oraz warunkowym umorzeniu postępowania karnego... Rozdział 66i. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie

9 Spis treści Rozdział 66j. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony... Rozdział 66k. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony... Rozdział 67. Przepisy końcowe... Dział XIV. Koszty procesu... Rozdział 68. Przepisy ogólne... Rozdział 69. Zwolnienie od kosztów sądowych... Rozdział 70. Zasądzenie kosztów procesu... Rozdział 71. (uchylony)... Dział XV. Postępowanie karne w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych... Rozdział 72. Przepisy ogólne... Rozdział 73. Środki przymusu i postępowanie przygotowawcze... Rozdział 74. Postępowanie przed sądem... Rozdział 75. (uchylony) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego... Skorowidz

10 USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO 1 (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1904; zm.: Dz.U. z 2017 r. poz. 2405; z 2018 r. poz. 5, poz. 106, poz. 138, poz. 201) 2 1 Niniejsza ustawa w zakresie swojej regulacji realizuje postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności (Dz.Urz. UE L 294 z , s. 1). Odnośnik nr 1 dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z 10 stycznia 2018 r. (Dz.U. poz. 201) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 lutego 2018 r. 2 Uwzględniono zmiany wynikające z ustawy z 26 stycznia 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Straży Marszałkowskiej (druk sejmowy nr 1972; oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw), która wejdzie w życie 20 maja 2018 r.

11

12 Podsądność Dział I Przepisy wstępne Art. 1. Postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów toczy się według przepisów niniejszego kodeksu. Cele kodeksu Art Przepisy niniejszego kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby: 1) sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności; 2) przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego; 3) zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności; 4) rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie. 2. Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne. Czynnik społeczny w postępowaniu karnym Art. 3. W granicach określonych w ustawie postępowanie karne odbywa się z udziałem czynnika społecznego. 11

13 Art. 4 Kodeks postępowania karnego Zasada obiektywizmu Art. 4. Organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Zasada domniemania niewinności, in dubio pro reo Art Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem. 2. Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Zasada prawa do obrony Art. 6. Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć. Zasada swobodnej oceny dowodów Art. 7. Organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądów Art Sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. 2. Prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są jednak wiążące. Zasada działania z urzędu Art Organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. 2. Strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. 12

14 Kodeks postępowania karnego Art. 12 Zasada legalizmu Art Organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także do wniesienia i popierania oskarżenia o czyn ścigany z urzędu. 2. Z wyjątkiem wypadków określonych w ustawie lub w prawie międzynarodowym nikt nie może być zwolniony od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo. Umorzenie absorpcyjne, przesłanki, tryb, wznowienie Art Postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia. 2. Jeżeli kara za inne przestępstwo nie została prawomocnie orzeczona, postępowanie można zawiesić. Zawieszone postępowanie należy umorzyć albo podjąć przed upływem 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie o inne przestępstwo, o którym mowa w Postępowanie umorzone na podstawie 1 można wznowić w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego zostało ono umorzone. Ściganie na wniosek pokrzywdzonego Art W sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek postępowanie z chwilą złożenia wniosku toczy się z urzędu. Organ ścigania poucza osobę uprawnioną do złożenia wniosku o przysługującym jej uprawnieniu. 2. W razie złożenia wniosku o ściganie niektórych tylko sprawców obowiązek ścigania obejmuje również inne osoby, których czyny pozostają w ścisłym związku z czynem osoby wskazanej we wniosku, o czym należy uprzedzić składającego wniosek. Przepisu tego nie stosuje się do najbliższych osoby składającej wniosek. 3. Wniosek może być cofnięty w postępowaniu przygotowawczym za zgodą prokuratora, a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej. Ponowne złożenie wniosku jest niedopuszczalne. 13

15 Schematy do Kodeksu postępowania karnego

16

17 Spis schematów Schemat 1. Proces karny Schemat 2. Zasady procesu karnego Schemat 3. Zasada oficjalności, ścigania z urzędu, ex officio (art. 9). 19 Schemat 4. Ściganie przestępstw wnioskowych (art. 12) Schemat 5. Zasada legalizmu (art. 10), zasada oportunizmu Schemat 6. Absorpcyjne umorzenie postępowania karnego (art. 11). 29 Schemat 7. Zasada skargowości (art. 14) Schemat 8. Reguła niezmienności przedmiotu procesu Schemat 9. Reguła niepodzielności przedmiotu procesu Schemat 10. Zasada prawdy (art. 2 2) Schemat 11. Zasada bezpośredniości Schemat 12. Zasada swobodnej oceny dowodów (art. 7) Schemat 13. Zasady szybkości i koncentracji procesu Schemat 14. Zasada kontradyktoryjności Schemat 15. Zasada jawności (art ) Schemat 16. Jawność posiedzeń sądowych (art. 95b 96) Schemat 17. Zasada rzetelnego procesu Schemat 18. Zasada ustności, zasada pisemności Schemat 19. Zasada domniemania niewinności i reguła in dubio pro reo (art. 5) Schemat 20. Zasada prawa do obrony (art. 4, 6, 425 4) Schemat 21. Przesłanki procesu karnego (art pkt 1 11) Schemat 22. Klasyfikacja przesłanek procesowych (art pkt 1 11) Schemat 23. Badanie istnienia przeszkód procesowych następujące z urzędu (ex officio) Schemat 24. Orzekanie mimo istnienia przeszkód procesowych Schemat 25. Kumulacja przeszkód procesowych Schemat 26. Rodzaje właściwości sądu (art , 31 34, 36 i 37). 96 K.P.K. 3

18 Schemat 27. Właściwość rzeczowa sądów (art. 24 i 25) Schemat 28. Właściwość miejscowa sądów (art. 31 i 32) Schemat 29. Właściwość z przekazania sprawy (art. 36, 37 i 43 k.p.k. oraz art. 11a przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego) Schemat 30. Właściwość z łączności sprawy (art. 33 i 34) Schemat 31. Badanie właściwości sądu (art. 34 3, art. 35) Schemat 32. Spory o właściwość miejscową sądów (art. 38) Schemat 33. Składy orzekające na rozprawie (art. 28, 29, 449 2, art. 534, 554 2, art i 2 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. Z 2018 r., poz. 5) Schemat 34. Skład sądu na posiedzeniu (art. 30, 403, 426 2, art , art , art , art. 539f, art i 2 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. Z 2018 r., poz. 5) Schemat 35. Wyłączenie organu prowadzącego proces karny (art 40, 41, 44, 47, 146, 196, 214 8) Schemat 36. Procedura wyłączenia sędziego, asesora sądowego, ławnika oraz referendarza sądowego (art ) Schemat 37. Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego (art. 8) Schemat 38. Strony procesu karnego oraz quasi-strony postępowania (art. 44a 2 k.k., art , 71 81, 91a 91b, 292a i 299 k.p.k., art , art k.k.s., ustawa z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz ze zm.) Schemat 39. Prokurator jako oskarżciel publiczny (art k.p.k., rozp. MS z 7 kwietnia 2016 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, Dz.U. z 2017 r., poz. 1206) Schemat 40. Nieprokuratorscy oskarżyciele publiczni (art. 45 2, art. 325d k.p.k., rozp. MS z 22 września 2015 r. w sprawie organów uprawnionych obok policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem I instancji w sprawach, w których prowadzono dochodzenie, jak również zakresu spraw zleconych tym organom, Dz.U. z 2015 r., poz ze zm., art k.p.w., art , art , art. 165 k.k.s. oraz inne ustawy szczególne) K.P.K.

19 Schemat 41. Pokrzywdzony (art. 49, 52, 53 58, 59 61, 343 5, art , art , art. 444) Schemat 42. Wykonywanie praw pokrzywdzonego (art. 49 3a i 4, art. 51, 52, 58, 61) Schemat 43. Oskarżyciel posiłkowy uboczny (art. 53, 54, 56, 57, 58 1) 181 Schemat 44. Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny (art , art w zw. z art. 61) Schemat 45. Procedura wnoszenia skargi subsydiarnej przez pokrzywdzonego (art. 55, i 1a oraz art. 330). 191 Schemat 46. Ingerencja prokuratora w ściganie przestępstw prywatnoskargowych (art. 60) Schemat 47. Status domniemanego sprawcy w poszczególnych stadiach procesu karnego (art. 71 i 313) Schemat 48. Czynności dowodowe z udziałem osoby podejrzanej i oskarżonego (art. 74) Schemat 49. Przedstawiciel ustawowy (art. 51 2, art. 76) Schemat 50. Obligatoryjna obrona formalna (art i 2, art. 80, 451, 548, 671) Schemat 51. Pełnomocnik procesowy (art ) Schemat 52. Profesjonalna pomoc prawna ustanawiana z urzędu (art. 22 4, art. 78, 79, 80, 81, 81a 1 3, art. 378, 387 1) Schemat 53. Przedstawiciel społeczny (art. 90 i 91) Schemat 54. Inni rzecznicy interesu społecznego (art in fine, art a i 1b, art , art , art. 521, 570 k.p.k., art. 14 pkt 4, 5 i 8 ustawy z 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 958, art. 10 ust. 1 pkt 2c, 3 i 4 ustawy z 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 922, art. 89 2, art i 2 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. z 2018 r., poz 5) Schemat 55. Oświadczenia imperatywne organów procesowych (art , 414 1, art. 437, 537, 539e 2, art. 547, 554 2, art. 568a, 597) Schemat 56. Treść decyzji procesowych, organy decyzyjne oraz forum dla ich wydania (art , 95a 95b, 335, 338a, 339 3a, art. 342, 413, 439 1, art , art i 3, art. 539e 1 2, art. 545 w zw. z art. 456, art , art. 597) K.P.K. 5

20 Schemat 57. Wydawanie decyzji i poleceń przez asesora sądowego oraz referendarza sądowego (art. 2 1a ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 23 ze zm., art. 23a 1, art. 57 2, art w zw. z art. 61 2, art. 60 4, art. 61 2, art. 93a, 96 1 w zw. z art. 451, 97, 107, 120 3, art. 162, 163 1, art. 232, 232a 1 4, art. 235, 249 5, art. 338, 378 1, art , art. 451, 489 1, art , art. 492, 517b 2a 2b) Schemat 58. Pisemne uzasadnianie decyzji procesowych (art. 94, 98 99, , 325e 1 1a, art , 449a 1 2, art , art. 517h 1 2, art. 457 w zw. z art. 518, art , art. 457 w zw. z art. 539f, art. 457 w zw. z art , art. 672, art 92, 95 pkt 2 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym w zw. z art. 457 w zw. z art. 518 i w zw. z art oraz 95 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 23 grudnia 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych, Dz.U. poz ze zm.) Schemat 59. Przebieg narady i głosowania nad wyrokiem (art ) Schemat 60. Tworzenie sztucznej większości głosów (art , art. 112) Schemat 61. Podpisywanie orzeczeń, sprawozdań procesowych oraz pism procesowych (art. 113, 115, 119, i 2, art. 121) Schemat 62. Zdanie odrębne (art i 2, art ) Schemat 63. Usuwanie braków formalnych i innych braków pisma procesowego (art i 2) z wyjątkiem uzupełniania braków publicznego aktu oskarżenia Schemat 64. Terminy procesowe (art. 122) Schemat 65. Obliczanie biegu terminu procesowego (art , 127a 127c k.p.k., 12c i 12d k.k.w.) Schemat 66. Przywrócenie terminu zawitego (art. 126, 127) Schemat 67. Doręczenia (art ) Schemat 68. Szczególne formy doręczenia (art. 134, 135, 540b 1 2) 274 Schemat 69. Dokumentowanie czynności procesowych (art. 143, 145, 147, 148, 148a, 156a, 311, 325h, 357, 358) Schemat 70. Poprawki, sprostowania i poprawianie oczywistych omyłek w protokole oraz w przekładzie zapisu dźwięku (art ) K.P.K.

21 Schemat 71. Przeglądanie akt i sporządzanie z nich odpisów (art , w zw. z art a, art a i 2b, art. 306, 321 1) Schemat 72. Przedmiot oraz formalny ciężar dowodzenia, tj. okoliczności podlegające wykazaniu w procesie karnym oraz podmioty zobowiązane do ich udowodnienia (art. 4, 168) Schemat 73. Wprowadzenie dowodów do procesu karnego (art. 167, 169, 170, 352, 368) Schemat 74. Oddalenie wniosku dowodowego (art. 170, 193 1, art , art. 438 pkt 2, art ) Schemat 75. Modelowy przebieg przesłuchania świadka (art. 171, ) Schemat 76. Modyfikacje modelowego przebiegu przesłuchania świadka (art , art. 172, 173, 177 1a 2, art , art. 185a 185d, 377 4, art i 3 k.p.k. oraz art. 8, ustawy z 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1197) Schemat 77. Instytucja świadka anonimowego (świadka incognito) (art. 184) Schemat 78. Zakazy dowodowe (art. 91a 2 i 3, art i 2, art. 168a, 171 5, art. 174, 178 pkt 1 i 2, art. 178a, , art. 185, 186, oraz art. 18 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, Dz.U. z 2015 r., poz. 21). 331 Schemat 79. Bezwzględne i względne zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu (art. 91a 2 i 3, art , 182, 183, , 192 4, art. 196, w zw. z art. 578, 582 1) Schemat 80. Dowody bezpośrednio i pośrednio nielegalne (art. 168a, 171 7) Schemat 81. Dowody uzyskane w wyniku kontroli operacyjnej (art. 168b) Schemat 82. Uchylanie względnych zakazów dowodzenia za pomocą określonego dowodu (art , ) Schemat 83. Uprawnienia osób najbliższych względem oskarżonego i pozostających w szczególnie bliskim stosunku osobistym z oskarżonym (art. 182, 185 i 186) Schemat 84. Badania poligraficzne (wariograficzne, za pomocą wykrywacza kłamstw) w procesie karnym oraz inne badania przy użyciu środków kontrolujących nieświadome reakcje organizmu (art pkt 2, art. 192, 199a) K.P.K. 7

22 Schemat 85. Dowód z opinii biegłego (art ) Schemat 86. Badanie stanu poczytalności oskarżonego (art. 202, 203). 365 Schemat 87. Oględziny (art ) Schemat 88. Eksperyment procesowy (art. 211 i 212) Schemat 89. Poszukiwanie i zabezpieczenie dowodów (art a, 236a) Schemat 90. Przeszukanie (art a) Schemat 91. Postępowanie z przedmiotami i nośnikami wydanymi, znalezionymi w trakcie przeszukania (art a) Schemat 92. Kontrola i utrwalanie rozmów (art. 237) Schemat 93. Postępowanie w przedmiocie zastosowania podsłuchu (art ) Schemat 94. Rodzaje zatrzymań [art. 243, 244 i 247 k.p.k., ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz ze zm.), ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 487 ze zm.), ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz ze zm.), ustawa z 18 września 2001 r. Kodeks morski (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 66), ustawa z 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 959 ze zm.), ustawa z 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz ze zm.), ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz ze zm.), ustawa z 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 904 ze zm.)] Schemat 95. Ujęcie obywatelskie, zatrzymanie właściwe, zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie (art. 75 2, art. 243, 244, 247, i 2, art , art. 382) Schemat 96. Czynności dokonywane w związku z zatrzymaniem osoby podejrzanej (art. 244, 245 i 248) Schemat 97. Kontrola zatrzymania (art. 246, i 2) Schemat 98. Warunki stosowania środków zapobiegawczych (art , 258 k.p.k., ustawa z 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, Dz.U. z 2016 r., poz. 904) Schemat 99. Kontrola postanowienia w przedmiocie zastosowania środków zapobiegawczych (art ) K.P.K.

23 Schemat 100. Ograniczenia w stosowaniu tymczasowego aresztowania (art , art. 259, ) Schemat 101. Terminy stosowania tymczasowego aresztowania (art ) Schemat 102. Terminy stosowania tymczasowego aresztowania w toku postępowania jurysdykcyjnego Schemat 103. Poręczenia (art , 287 1, art ) Schemat 104. Dozór policji (art. 275) Schemat 105. Nakaz okresowego opuszczenia lokalu mieszkalnego (art. 275a) Schemat 106. Zawieszenie w czynnościach, nakazy powstrzymania się od określonej działalności (art. 276) Schemat 107. Zakaz opuszczania kraju (art i 2) Schemat 108. Zabezpieczenie majątkowe (art ) Schemat 109. Tok procesu karnego Schemat 110. Mediacja w postępowaniu karnym (art. 23a, rozp. MS z 7 maja 2015 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych, Dz.U. z 2015 r., poz. 716) Schemat 111. Modelowy przebieg postępowania przygotowawczego (art ) Schemat 112. Formy postępowania przygotowawczego (art i) Schemat 113. Zakres spraw objętych śledztwem (art. 309) Schemat 114. Zakres spraw objętych dochodzeniem (art. 325b) Schemat 115. Śledztwo powierzone Policji przez prokuratora (art. 311) Schemat 116. Czas trwania śledztwa (art i 2) Schemat 117. Czas trwania dochodzenia (art. 325i 1 3) Schemat 118. Czynności sprawdzające (art. 307) Schemat 119. Wszczęcie postępowania przygotowawczego (art , 325e 1 2) Schemat 120. Faktyczne wszczęcie postępowania przygotowawczego, tzw. dochodzenie w niezbędnym zakresie (art. 308) Schemat 121. Instytucja przedstawienia zarzutów w śledztwie oraz rozszerzenie i zmiana zarzutów (art. 313, 314) Schemat 122. Modyfikacje typowej sekwencji czynności dokonywanych w ramach instytucji przedstawienia zarzutów (art , art. 325g) Schemat 123. Udział stron w czynnościach dowodowych postępowania przygotowawczego (art. 299a 1 2, art ) K.P.K. 9

24 Schemat 124. Sposoby zakończenia śledztwa i dochodzenia (art. 17 1, art , 325f) Schemat 125. Postępowanie rejestrowe (art. 325e i 325f) Schemat 126. Instytucja zamknięcia śledztwa lub dochodzenia (art. 321) Schemat 127. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym (art ) Schemat 128. Nadzór prokuratora nad prawomocnymi postanowieniami o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowania przygotowawczego (art. 327 i 328) Schemat 129. Typowy przebieg postępowania przed sądem I instancji (art ) Schemat 130. Kontrola warunków formalnych aktu oskarżenia (art , , art ) Schemat 131. Wstępne badanie sprawy (art. 338a, 339, 341, 343, 344, 347, 349, 354) Schemat 132. Orzekanie o środkach zabezpieczających oraz o przepadku przedmiotów w następstwie okoliczności ujawnionych w toku postępowania przygotowawczego (art , art. 324, 354, 354a, 459 2) Schemat 133. Warunkowe umorzenie postępowania karnego (art , 341, 342, 444) Schemat 134. Instytucja skazania na posiedzeniu bez przeprowadzania rozprawy (art. 335, 343, 447 5) Schemat 135. Przygotowanie do rozprawy głównej (art ) Schemat 136. Wyznaczanie składu orzekającego metodą losową (art. 47a 1 5 ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 23, 43 52d rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 23 grudnia 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych, Dz.U. z 2015 r., poz ze zm.) Schemat 137. Posiedzenie organizacyjne (art. 349) Schemat 138. Obecność oskarżonego na rozprawie i rozwiązania przeciw działające obstrukcji procesowej ze strony oskarżonych (art. 374, 375, 376, 377 oraz art ) Schemat 139. Dobrowolne poddanie się karze (art. 338a, 339 3a, art. 343a, 387, 447 5) Schemat 140. Odczytywanie protokołów zeznań i wyjaśnień na rozprawie (art. 389, , art. 392, 394 2) K.P.K.

25 Schemat 141. Odczytywanie innych dokumentów (art. 393) Schemat 142. Odtwarzanie na rozprawie audialnych, wizualnych lub audiowizualnych zapisów czynności procesowych oraz dokonywanie czynności na odległość przy wykorzystaniu urządzeń umożliwiających jednoczesny i bezpośredni przekaz obrazu i dźwięku (art. 147, 177 1a, art. 185a 185d, 377 4, art. 393a, 517b 2a 2d) Schemat 143. Uzupełnianie istotnych braków postępowania przygotowawczego ujawnionych przed rozprawą lub w toku rozprawy (art. 344a, 344b, 396a, 517g, 517i 1) Schemat 144. Przedmiotowe rozszerzenie oskarżenia, tzw. proces wpadkowy (art. 398) Schemat 145. Zmiana kwalifikacji prawnej czynu na rozprawie (art. 399) Schemat 146. Przerwa i odroczenie rozprawy (art , 517f 1, art. 517g 1) Schemat 147. Czynności końcowe w sądzie I instancji (art ) Schemat 148. System środków zaskarżenia (art. 93a 1 4, art , , 539a 539f, , art ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym) Schemat 149. Cechy środków zaskarżenia [art i 2, art. 93a 1 4, art in fine, art. 437, 462, 463, 506, 532, 537, 539a, 539e 2, art. 539f, 542 1, art. 545, 547, art ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r., poz. 5)] Schemat 150. Dopuszczalność środka odwoławczego (art. 91a 91b, 425, 426, 444, 459, 466) Schemat 151. Zakres kontroli odwoławczej (art. 433, 434, 439, 440, 443, ) Schemat 152. Kierunek środka odwoławczego (art. 434, 443) Schemat 153. Zakaz reformationis in peius (art. 434, 443) Schemat 154. Reguły ne peius (art. 454) Schemat 155. Względne i bezwzględne przyczyny odwoławcze (art , art , 455) Schemat 156. Postępowanie apelacyjne (art ) Schemat 157. Postępowanie ponowne (art pkt 7, art , art. 442, 443) Schemat 158. Zażalenie (art ) Schemat 159. Postępowania szczególne, tj. postępowanie, postępowanie z oskarżenia prywatnego, postępowanie nakazowe, postępowanie przyspieszone (art j) K.P.K. 11

26 Schemat 160. Prawomocność formalna, materialna oraz prawomocność części wyroku Schemat 161. Odrębności między dwoma trybami wnoszenia kasacji (art ) Schemat 162. Postępowanie kasacyjne (art ) Schemat 163. Skarga na wyrok sądu odwoławczego (art. 539a 539f). 674 Schemat 164. Podstawy wznowienia postępowania (art. 540, 540a, 540b, 541, i 2) Schemat 165. Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu na podstawie propter in absentia (art. 540b) Schemat 166. Postępowanie w przedmiocie wznowienia postępowania (art ) Schemat 167. Skarga nadzwyczajna (art , art i 2 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U. z 2018 r., poz. 5, art. 95 pkt 2 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym w zw. z art k.p.k.) Schemat 168. Postępowania sądowe po uprawomocnieniu się orzeczenia (art ) Objaśnienie użytych znaków graficznych K.P.K.

27 Schemat 1 PROCES KARNY przewidziane prawem zachowanie organów państwowych i pozostałych uczestników, zmierzające do wykrycia i ustalenia czynu przestępczego i jego sprawcy oraz do wymierzenia mu kary lub zastosowania innych środków, a w razie stwierdzenia braku przestępstwa, sprawstwa, lub zaistnienia okoliczności wyłączających odpowiedzialność do uniewinnienia sprawcy wypełniony czynnościami procesowymi, kolejno po sobie następującymi wypełniony zdarzeniami procesowymi CZYNNOŚĆ PROCESOWA to jakiekolwiek zachowanie uczestnika procesu mające na celu wywołanie odpowiednich skutków przewidzianych w prawie karnym procesowym powinien przebiegać szybko, by rozstrzygnięcie nastąpiło w rozsądnym terminie w trakcie procesu należy brać pod uwagę prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności T O K P R O C E S U ZDARZENIA PROCESOWE to fakty procesowe niebędące zachowaniami uczestników postępowania, niezależne od nich, wywołujące skutki określone przez prawo karne procesowe powinien realizować zadania w zakresie profilaktyki w sferze zapobiegania przestępczości powinien sprzyjać umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego K.P.K. 13

28 cd. Schemat 1. Proces karny celem podstawowym procesu jest rozstrzygnięcie o zasadniczym przedmiocie, tj. kwestii odpowiedzialności określonej osoby za zarzucany jej czyn, następujące przez ustalenie zaistnienia czynu, sprawstwa i ewentualnych konsekwencji jego popełnienia nie można pociągnąć do odpowiedzialności osoby niewinnej, za to winny zawsze powinien być ukarany reakcja powinna być sprawiedliwa, tj. osoba winna musi ponieść odpowiedzialność nie mniejszą niż ta, na którą zasłużyła, i nie większą od tej, którą ponieść powinna celem ubocznym procesu jest rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności posiłkowej tj. w kwestii odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego do zwrotu korzyści albo jej równowartości uprawnionemu podmiotowi zdolność sądowa warunki nabycia legitymacji osoba fizyczna, prawna albo jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną 1 uzyskanie w związku z popełnieniem czynu zabronionego korzyści majątkowej, bezpodstawne wzbogacenie się w związku z popełnieniem tego czynu lub nabycie, w związku z jego popełnieniem, świadczenia nienależnego lub niegodziwego 14 K.P.K.

29 środki cd. Schemat 1. Proces karny 2 uzyskanie korzyści lub świadczenia od Skarbu Państwa, jednostki samorządowej, państwowej lub samorządowej jednostki organizacyjnej, podmiotu dla którego organ samorządu jest organem założycielskim oraz spółki prawa handlowego z większościowym udziałem Skarbu Państwa lub jednostki samorządowej ponadto w postępowaniu po uprawomocnieniu się orzeczenia celem rozstrzygnięcie odpowiedzialności cywilnej Skarbu Państwa za wadliwe funkcjonowanie organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości objęte rekompensatą przypadki wadliwego funkcjonowania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości niesłuszne niesłuszne środki niesłuszne skazanie, tj. wykonane całkowicie lub częściowo prawomocne wyroki skazujące, następnie uchylone w postępowaniu kasacyjnym lub wznowieniowym, ostatecznie zakończonym uniewinnieniem, łagodniejszym skazaniem lub bezwarunkowym umorzeniem niesłuszne zastosowanie izolacyjno- -leczniczego lub administracyjnego środka zabezpieczającego niewątpliwe niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie K.P.K. 15

30 Publikacja zawiera tekst ustawy Kodeks postępowania karnego wraz z przepisami wprowadzającymi, z uwzględnieniem wszystkich ostatnich zmian, m.in. wynikających z ustawy z 10 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 24). W książce znajduje się również skorowidz przedmiotowy ułatwiający odnalezienie poszczególnych zagadnień i instytucji. Artykuły kodeksu zostały opatrzone tytułami objaśniającymi ich sens zaakcentowano je kolorowym tłem. Schematy autorstwa dr Katarzyny Sychty zamieszczone na końcu książki przedstawiają w formie graficznej powiązania między poszczególnymi unormowaniami. Ta swoista mapa kodeksu z pewnością ułatwi Czytelnikowi poruszanie się w gąszczu przepisów ustawy. Publikacja jest skierowana przede wszystkim do studentów, a także aplikantów oraz osób przygotowujących się do wszelkiego rodzaju egzaminów prawniczych. Zmiany przepisów wchodzące w życie po 14 marca 2018 r. w tekście kodeksu wyróżniono czcionką pochyłą (kursywą). zamówienia: infolinia , fax zamowienia@wolterskluwer.pl CENA 38,90 ZŁ (W TYM 5% VAT)