Poprzeczniak, siew, ścieżki technologiczne jak zasiać buraki z myślą o zbiorze?

Transkrypt

1 27 Poprzeczniak, siew, ścieżki technologiczne jak zasiać buraki z myślą o zbiorze? Krzysztof Sadura, Südzucker Polska S.A. Na powstanie strat podczas zbioru może wpływać wiele przyczyn. Niektóre z nich powstają już we wczesnym etapie przygotowania i uprawy gleby oraz podczas siewów. Błędy powstałe na tym etapie są później trudne do wyeliminowania, nawet przy zastosowaniu najnowocześniejszych technologii i sprzętu. Zbiór nowoczesnym sprzętem powinien zapewnić zebranie całości wyprodukowanego na polu surowca przy minimalnych stratach i optymalnych kosztach. Nie bez znaczenia jest też fakt, aby po wykonaniu wszystkich zabiegów, pozostawić pole w dobrej strukturze, bez zbędnego ugniecenia i zagęszczania gleby. Przygotowanie gleby do siewu Wiosenne przygotowanie roli do siewu, powinno być przeprowadzone w optymalnym terminie. Gleba nie może być zbyt wilgotna, aby się nie mazała, a pracujące maszyny towanie gleby jest warunkiem niezbędnym do wykonania precyzyjnych sie- Krzysztof Sadura nie tworzyły kolein i nie niszczyły struktury. Głównym zadaniem wiosennych uprawek jest przerwanie parowania i zatrzymanie wody, zniszczenie chwastów, wyrównanie powierzchni pola oraz przyspieszenie ogrzewania roli. Bez względu na to czy stosujemy system orkowy czy uproszczony, najlepiej to zrobić w jak najmniejszej liczbie przejazdów przy pomocy specjalnie dobranych agregatów uprawowych, a nie pojedynczych narzędzi. Poprawnie przygotowana gleba do siewu buraków, powinna być dobrze wyrównana, spulchniona, pokruszona i zagęszczona do głębokości siewu. Wierzchnia warstwa orna do 3 cm powinna mieć struk- turę gruzełkowatą, a podłoże powinno być twarde. Staranne przygo- wów, co zaowocuje dobrymi wschodami i wysoką wyrównaną obsadą (Rys. 1). Kierunek siewu Przystępując do siewu powinniśmy wiedzieć jakim sprzętem będziemy zbierać buraki i gdzie zlokalizujemy pryzmę. Kierunek siewu powinien uwzględniać kształt pola, Rys. 1. Zastosowanie kół bliźniaczych i mała liczba przejazdów agregatem ogranicza ugniatanie gleby Wiosna 2018 BURAK CUKROWY

2 28 Agrotechnika jego nachylenie i być zgodnym z kierunkiem uprawy przedsiewnej i późniejszym kierunkiem pracy kombajnu (Rys. 2). Siew powinien być prostolinijny, a odległość między wszystkimi rzędami winna być jednakowa i wynosić 45 cm. Nasiona powinny być umieszczone w zależności od warunków na głębokości 2 3 cm, dociśnięte do bruzdy i dobrze przykryte. Odległość wysiewu nasion w rzędzie wynosi zazwyczaj od 18 do 21 cm i powinna zapewnić równą obsadę na poziomie co najmniej 90 tys. sztuk na ha. Podczas siewów niezależnie od rodzaju używanego siewnika trzeba kontrolować jakość i parametry siewu. Należy sprawdzać przede wszystkim odległość między nasionami w rzędzie, głębokość siewu, stopień przykrycia, ilość nasion podwójnych, niedosianych czy uszkodzonych. Ważnym elementem przy siewach jest wybór optymalnego terminu. Siew nie może być zbyt wczesny, aby rośliny nie kiełkowały zbyt długo i nie rozwijały się choroby grzybowe siewek, ale nie może być zbyt późny, bo skraca się okres wegetacji i zwiększa ryzyko braku wilgoci. Optymalny termin jest wówczas gdy gleba ma odpowiednią wilgotność, strukturę i jest dostatecznie ogrzana. Podczas siewów pamiętajmy, aby unikać mieszania nasion różnych odmian w jednej sekcji lub siewniku. W zasadzie podczas jednego przejazdu siewnika każda sekcja powinna wysiewać nasiona tej samej odmiany. Dzięki temu unikniemy różnego wystawania główek nad ziemię, co w efekcie poprawi dokładność ogławiania. Na polach o kształcie prostokątnym siew rozpoczynamy od zasiania pasa uwroci. Szerokość uwrocia powinna być wielokrotnością szerokości siewnika i umożliwić swobodny wjazd kombajnu w łan buraków. Nie powinna być mniejsza niż Rys. 2. Wybierając kierunek siewu bierzemy pod uwagę nachylenie, kształt pola, kierunek uprawy i miejsce lokalizacji pryzmy Rys. 3. Na uwrociach gdzie kiedyś były zlokalizowane pryzmy, można spotkać mieszanki kwitnących kwiatów Rys. 4. Na mniejszych plantacjach uwrocia obsiane zbożem nie są rzadkością BURAK CUKROWY Wiosna 2018

3 29 10,8 m, a dobrze jeżeli ma około 15 m. Dopiero po zasianiu uwroci siejemy właściwą plantację, zgodnie z kierunkiem uprawy przedsiewnej. Niekiedy na mniejszych plantacjach uwrocia i kliny obsiewane są zbożem, które jest zbierane przed burakami. Ostatnio można też spotkać na plantacjach buraczanych uwrocia obsiewane roślinami kwiatowymi (Rys. 3, 4). Przy plantacjach o nieregularnych kształtach siew rozpoczynamy od obsiania pasa wzdłuż konturu pola, następnie wyznaczamy prostą, określającą kierunek siewu i równolegle do niej prowadzimy siew. W tym przypadku należy zwrócić szczególną uwagę, aby na polu nie powstały nakładki i omijaki na styku sąsiadujących ze sobą przejazdów (Rys. 5). Ostatnio na naszych polach pracuje coraz więcej siewników punktowych 18- i 24-rzędowych, w Rys. 5. Podwójny wysiew na uwrociach jest niepotrzebną stratą których każda sekcja wysiewająca napędzana jest oddzielnym silnikiem elektrycznym. Siewniki te współpracując z nowoczesnymi ciągnikami wykorzystując sygnał GPS i specjalistyczne oprogramowanie, pozwalają osiągnąć bardzo dużą precyzję wysiewu nasion (Rys. 6). Dzięki technologii rolnictwa precyzyjnego, jazda po prostej, jazda równoległa, prowadzona jest z dokładnością do 1 2 cm, co w innych

4 30 Agrotechnika warunkach jest trudne do osiągnięcia nawet przez najlepszego operatora. System posiada też funkcję automatycznego zawracania. Po wprowadzeniu pewnych parametrów takich jak: szerokość robocza, informacji co który przejazd ma być obsiewany, czy promienia skrętu ciągnika, system przejmuje kontrolę nad kierowaniem ciągnikiem. Pozwala to zaplanować czy siejemy każdy przejazd, co drugi lub co kolejny. Jest to istotne, gdyż pozwala zmniejszyć szerokość uwrocia i przydaje się szczególnie podczas siewów w nocy. Dużą zaletą tej technologii jest możliwość niezależnego, automatycznego sterowania poszczególnymi sekcjami wysiewającymi. Pozwala to na uniknięcie na polach o nieregularnych kształtach, klinach, czy przy dojeżdżaniu do uwroci, podwójnego obsiewu tzw. zakładek. Działa to w ten sposób, że w trakcie siewu, podczas każdego przejazdu, nanoszony jest na specjalną wirtualną mapę pola obszar zasiany. Gdy siewnik podczas kolejnych przejazdów roboczych znajdzie się na obszarze zasianym, odpowiednie sekcje wysiewające zostaną automatycznie wyłączone. Dzięki temu unikamy zakładek i oszczędzamy kosztowne nasiona. Rys. 6. W nowoczesnych siewnikach operator kontroluje nie tylko główne parametry pracy ale i miejsce wyznaczania ścieżek technologicznych okres wegetacji. Daje to też możliwość wyposażenia ciągników w szersze opony o mniejszym ciśnieniu, co zapobiega nadmiernemu ugniataniu gleby. Siew w rzędach sąsiadujących ze ścieżkami można zagęścić, co razem z efektem brzegowym, powinno zrekompensować straty w plonie wynikające z nieobsianej powierzchni. Odległość jaką zastosujemy między ścieżkami, uwarunkowana jest szerokością roboczą używanych na plantacjach opryskiwaczy oraz rozsiewaczy nawozów i wynosi zazwyczaj 18, 24 lub 36 m. Zastosowanie technologicznych ścieżek przejazdowych ułatwia w znaczący sposób precyzyjne wykonywanie kolejnych zabiegów i poprawia wydajność pracy (Rys. 7, 8). Zbiór kombajnem najlepiej rozpocząć od uwroci, a następnie miejsca, w którym rozpoczynaliśmy siew. Czasami zostawiamy tam niewielkie okna przepustowe, aby wska- Ścieżki technologiczne Podczas siewów należy już myśleć o następnych zabiegach, które będą przeprowadzane na plantacji. Dlatego dobrze jest wyznaczyć ścieżki technologiczne, po których będą się poruszać ciągniki i maszyny podczas kolejnych zabiegów ochrony i nawożenia. Praktyczne wytyczenie ścieżek polega na wyłączeniu dwóch sekcji siewnika odpowiadających rozstawie kół ciągnika. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie wjechanie w rzędy, bez niszczenia roślin przez cały Rys. 7. Przy poprawnie wyznaczonych ścieżkach technologicznych, pomimo braku wschodów roślin, zabiegi można wykonać szybko i precyzyjnie BURAK CUKROWY Wiosna 2018

5 31 Rys. 8. Technologiczna ścieżka przejazdowa umożliwia wykonywanie kolejnych zabiegów bez uszkadzania roślin zać kombajniście miejsce wjazdu. Przejazdy kombajnu lub ich wielokrotność, powinna się pokrywać z przejazdami siewnika. Unikamy sytuacji, gdy kombajn pracuje na różnych przejazdach siewnika. Podczas siewów zaznaczmy też różne trudne miejsca jak: studzienki melioracyjne, pniaki inne przeszkody, które mogą utrudnić zbiór, szczególnie gdy jest on prowadzony w nocy. Podsumowanie Wszystkie błędy i zaniedbania popełnione podczas kolejnych zabiegów agrotechnicznych od przygotowania gleby, poprzez siew, ochronę, po zbiór mogą być przyczyną nadmiernych strat. Jednak błędy popełnione na etapie siewu są najbardziej kosztowne i niemoż- liwe do skorygowania. Trudno bowiem nadrobić braki w obsadzie, pomimo, że pozostałe zabiegi będą wykonane perfekcyjnie. Różne odstępy między burakami, różna wielkość i wysokość wystawania główek będzie przyczyną dodatkowych strat podczas ogławiania. Źle zasiane uwrocia, kliny, różna szerokość rzędów, to kolejne miejsca powstawania niepotrzebnych ubytków. Dlatego siew powinien być zawsze wykonany bardzo starannie, przy pomocy dobrego sprzętu. Powinniśmy unikać siewników wyeksploatowanych, nie w pełni sprawnych, źle wyregulowanych, które mają często po kilkanaście lat. Inwestycja w nowoczesny precyzyjny siewnik lub usługę wykonaną takim siewnikiem na pewno przyniesie wymierne korzyści. Burak cukrowy Gazeta dla plantatorów Wydawana przy współpracy z Sekcją Surowcową Stowarzyszenia Techników Cukrowników w Warszawie Informacja o zasadach prenumeraty pocztowej 1. Przedpłaty na prenumeratę są przyjmowane we wszystkich urzędach pocztowych na terenie całego kraju oraz przez listonoszy (od osób niepełnosprawnych w miastach) od wszystkich mieszkańców wsi i małych miasteczek, gdzie dostęp do urzędu pocztowego jest utrudniony. 2. Wszystkie urzędy pocztowe bez względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) prenumeratora przyjmują przedpłaty w następujących terminach: * do 25 listopada odnośnie prenumeraty realizowanej od 1 stycznia następnego roku, * do 25 lutego odnośnie prenumeraty realizowanej od 1 kwietnia, * do 25 maja odnośnie prenumeraty realizowanej od 1 lipca, * do 25 sierpnia odnośnie prenumeraty realizowanej od 1 października. Wiosna 2018 BURAK CUKROWY