Romuald Krajewski 11:59 1

Transkrypt

1 Romuald Krajewski 1

2 Bezpieczeństwo Efektywność Opieka skoncentrowana na pacjencie Skuteczność Dostępność w odpowiednim czasie Równość dostępu 2

3 Kultura bezpieczeństwa to nie jest program o określonym czasie trwania 3

4 Kultura bezpieczeństwa jest efektem indywidualnych i grupowych wartości, podejścia, spostrzeżeń, kompetencji i wzorów zachowań, które wyznaczają zaangażowanie w zarządzanie sprawnością i bezpieczeństwem oraz styl i skuteczność tego zarządzania. Organizacje z pozytywną kulturą bezpieczeństwa charakteryzują się wymianą informacji opartą na wzajemnym zaufaniu, wspólnym rozumieniu znaczenia bezpieczeństwa oraz sposobów zapobiegania. ACSNI,

5 Jest to atmosfera wzajemnego zaufania, w której wszyscy członkowie zespołu mogą swobodnie rozmawiać o problemach bezpieczeństwa i o ich rozwiązywaniu bez strachu przed obwinianiem i karaniem. Jest to niezbędne do poprawy bezpieczeństwa chorych w każdej instytucji. 5

6 Zaangażowanie liderów Zasoby organizacyjne Pierwszeństwo bezpieczeństwa Skuteczna i otwarta komunikacja Jawność w omawianiu problemów i błędów Uczenie się w całej organizacji Ocena częstości niebezpiecznych zdarzeń Singer,

7 1. Określenie priorytetów, kultury i infrastruktury 2. Zaangażowanie kluczowych uczestników 3. Mówienie o problemach i tworzenie świadomości problemu bezpieczeństwa 4. Ustalenie celów systemowych i przekazanie ich zespołowi 5. Śledzenie i monitorowanie bezpieczeństwa 6. Wspieranie pacjentów i pracowników dotkniętych skutkami błędów 7. Wprowadzenie w całym systemie zachęt do działania 8. Zmiany systemu i poprawa bezpieczeństwa

8 Jak mierzyć bezpieczeństwo? 8

9 Struktura Czy udaje się zmniejszyć ryzyko? Proces Jak często czynności wykonywane są należycie? Wynik Jak często występują zdarzenia niepożądane? 9

10 Oparta na badaniach naukowych, dająca się zastosować w codziennej praktyce, dotycząca istotnych faktów. Odnosząca się do wszystkich chorych Wskazująca pożądane sposoby postępowania Mająca praktyczne znaczenie dla osób wykonujących działania wpływające na bezpieczeństwo 10

11 Odgórne zalecenia Użyteczność naukowa Łatwość stosowania Lokalna wiedza i umiejętności 11

12 Częstość występowania (zdarzenia/populacja zagrożona/czas) Błędy (losowe i systemowe) Niekompletna/niereprezentatywna próba Niekompletne obserwacje Błędy w analizie danych Trudność pomiaru 12

13 Rodzaj zdarzenia Skutki u pacjenta Charakterystyka pacjenta Opis zdarzenia Czynniki sprzyjające Skutki organizacyjne Sposób wykrycia Czynniki łagodzące szkodliwe skutki Działania naprawcze Działania zmniejszające ryzyko 13

14 Minimal Information Model Patient Safety Incydent dotyczący bezpieczeństwa pacjenta (PSI Patient Safety Incident) Oznaczenie zdarzenia pacjent, czas, miejsce, czynniki Rodzaj zdarzenia Skutki Podjęte działania Zgłaszający 14

15 1. Tworzenie potencjału miejscowy personel znający warunki i potrafiący ocenić poziom bezpieczeństwa 2. Wybór metody oceny poziomu bezpieczeństwa 3. Świadome zaangażowanie liderów/kierownictwa 4. Zaangażowanie pracowników 5. Przeprowadzenie badania i uzyskanie wysokiego wskaźnika odpowiedzi 15

16 6. Zebranie wyników i analiza 7. Poinformowanie uczestników badania o wynikach 8. Uzgodnienie najwłaściwszych sposobów działania wykorzystania wyników oceny 9. Wprowadzenie zmian 10. Monitorowanie zmian 16

17 Zdarzenia, które normalnie nigdy nie powinny się wydarzyć. Bardzo rzadkie. Sygnalizują zasadnicze problemy z bezpieczeństwem. Często objęte obowiązkiem zgłaszania. Niekiedy objęte obowiązkiem przeprowadzenia procedury wyjaśniającej. 17

18 Operacja na niewłaściwej części ciała Operacja niewłaściwego pacjenta Niewłaściwa procedura u danego pacjenta Pozostawienie ciała obcego Zgon w czasie zbiegu lub bezpośrednio po zabiegu u pacjenta w stanie ASA I 18

19 Zgon lub ciężki uraz spowodowany użyciem zanieczyszczonych leków, urządzeń, środków biologicznych w czasie leczenia Zgon lub ciężki uraz spowodowany przez urządzenie zastosowane niezgodnie z przeznaczeniem Zgon lub ciężki uraz spowodowany zatorowością powietrzną podczas leczenia 19

20 Wypisanie pacjenta, który nie jest w stanie sam podejmować decyzji do innej osoby niż upoważniona Zgon lub ciężkie uszkodzenie ciała pacjenta, który opuścił niezauważony placówkę medyczną Samobójstwo, próba samobójcza lub samouszkodzenie podczas leczenia 20

21 Zgon lub ciężki uraz związany z błędem farmakoterapii Zgon lub ciężki uraz związany z błędem w leczeniu krwią Zgon lub ciężki uraz matki związany z porodem niskiego ryzyka w szpitalu Zgon lub ciężki uraz dziecka związany z porodem niskiego ryzyka Pomylenie dawcy w zapłodnieniu pozaustrojowym Zgon lub ciężki uraz w wyniku upadku w szpitalu Odleżyny... 21

22 Zgon lub ciężki uraz pacjenta albo pracownika spowodowany porażeniem prądem Pomylenie gazów w systemie Zgon lub ciężki uraz pacjenta lub pracownika spowodowany oparzeniem Zgon lub ciężki uraz związany ze stosowaniem drabinek lub przymusowego unieruchomienia Zgon lub ciężki uraz związany z ferromagnetycznym obiektem w okolicy aparatu RM 22

23 Leczenie przez osobę udającą wykwalifikowany personel medyczny Uprowadzenie pacjenta Wykorzystanie seksualne pacjenta Zgon lub ciężki uraz pacjenta albo pracownika związany z napaścią fizyczną/pobiciem 23

24 24

25 25

26 26

27 27

28 28

29 Poziom Patologiczny Reaktywny Formalny Proaktywny Twórczy Działania Brak działań systemowych zwiększających pozytywną kulturę bezpieczeństwa Fragmenty systemu opracowane tylko w odpowiedzi na wydarzenia, regulacje prawne lub wymagania akredytacyjne Istnieje systemowe podejście do problemu bezpieczeństwa pacjenta, ale jest wdrożone fragmentarycznie i wyjaśnianie zdarzeń jest ograniczone do okoliczności poszczególnych zdarzeń. Istnieje wszechstronne podejście do wspierania pozytywnej kultury bezpieczeństwa. Działania oparte na wynikach badań wdrożono w całej organizacji. Tworzenie i podtrzymywanie pozytywnej kultury bezpieczeństwa są celem organizacji, która ocenia efektywność i wykorzystuje każdą okazję do uczenia się z sukcesów i porażek oraz podejmuje istotne działania w celu poprawy. Fleming M, Wentzell N. Healthcare Quarterly,

30 W jej tworzenie nie są zaangażowane osoby sprawujące funkcje kierownicze. Wyłączone są pewne grupy zawodowe lub część zespołu. Dbanie o bezpieczeństwo kończy się na identyfikacji problemu. Inicjatywy identyfikacji i ograniczania problemów bezpieczeństwa mają miejsce w nieprzychylnym otoczeniu

31 Spotkania interdyscyplinarne poświęcone bezpieczeństwu. Aktywny udział w procedurach monitorowania bezpiecznych praktyk. Sprawdzanie poprawności procedury w każdej sytuacji kiedy prosi o to pacjent lub jego rodzina. Prace komisji bezpieczeństwa chorych. 31

32 Instrukcje postępowania uwaga skierowana na niebezpieczne czynności i sytuacje: zakażenia błędy w podawaniu leków pomyłki chirurgiczne niewłaściwa komunikacja Uprzejma asertywność Domaganie się informacji o planowanym postępowaniu i o wynikach 32

33 Zapobieganie infekcjom Odżywianie posiłki Zapobieganie odwodnieniu Aktywność ruchowa Zapobieganie odleżynom Sprawdzanie leków Obserwacje parametry życiowe Zapobieganie upadkom Identyfikacja osoby 33

34 Zaangażowanie rodziny Kontakt z lekarzem i innymi pracownikami Informacja o badaniach i zabiegach, które mają być wykonywane Lista otrzymywanych leków Poznanie stanu zdrowia Współpraca z personelem bez obaw o zadawanie pytań i wyrażanie wątpliwości lub zastrzeżeń Rozmowa z chirurgiem i anestezjologiem przed zabiegiem Obserwowanie nowych objawów i zawiadamianie o nich personelu 34

35 35

36 Prawa Poszanowanie Wybór sposobu leczenia Odmowa leczenia Dostęp do dokumentacji Poufność Zgoda po otrzymaniu informacji Decyzje związane z końcem leczenia Obowiązki Zdrowy styl życia Szacunek dla świadczeniodawców Uczciwość Postępowanie zgodne z zasadami ustalonymi przez płatnika Przygotowanie do nagłych zdarzeń Dokładne poznanie problemu Odpowiedzialne decyzje Poznanie celu stosowania leków Regulowanie płatności Zgłaszanie nadużyć i oszustw Unikanie narażania innych osób 36

37 Dbać o własne zdrowie. Interesować się problemami zdrowotnymi i świadomie brać udział w leczeniu. Przestrzegać zaleceń personelu medycznego dotyczących diagnostyki, leczenia, rehabilitacji i zmiany trybu życia. Odnosić się kulturalnie do pracowników ochrony zdrowia, być uprzejmym, uczciwym, przedstawiać personelowi medycznemu wyczerpujące informacje dotyczące mojego stanu zdrowia, trybu życia i leczenia. Odnosić się z szacunkiem do innych pacjentów, szanować ich godność, intymność i poufność informacji ich dotyczących. Przestrzegać zasad higieny osobistej. Przestrzegać regulaminów porządkowych zakładów opieki zdrowotnej (zakaz używania środków odurzających, palenia tytoniu, samowolnego korzystania z urządzeń leczniczych, stosowanie się do rozkładu dnia, zachowanie ciszy, bezpieczeństwa przeciwpożarowego itp.). Nie narażać innych pacjentów na ryzyko zdrowotne, związane na przykład z zakażeniem. Regularnie opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne. Szanować mienie zakładu opieki zdrowotnej. 37

38 Cele ujawniania zdarzeń niepożądanych: informacja dla pacjenta potrzeby organizacji odpowiedzialność odszkodowania 38

39 Cele: System monitorowania bezpieczeństwa Identyfikacja słabych punktów Warunki: Współpraca pacjentów Ochrona zgłaszających błędy i zagrożenia = poczucie bezpieczeństwa u tych osób. 39

40 Wprowadzanie mechanizmów poprawiających zaufanie Ochrona zgłaszających Wykorzystanie uzyskanych informacji Komunikacja: czas poświęcany pacjentom niewywoływanie postaw obronnych 40

41 Kultura bezpieczeństwa służy pacjentom... ale pacjenci muszą o tym wiedzieć. Konstruktywna komunikacja Uwzględnianie emocji drugiej strony Unikanie agresji Poprawność polityczna 41

42 ... a different world in which healthcare errors are not harming people. We are partners in the effort to prevent all avoidable harm in healthcare. Risk and uncertainty are constant companions. So we come together in dialogue, participating in care with providers. We unite our strength as advocates for care without harm in the developing as well as the developed world.... inny świat, w którym błędy lekarskie nie skrzywdzą pacjentów. Chcemy się zjednoczyć, aby zapobiec wszelkim dającym się uniknąć wypadkom w opiece medycznej. Przystępujemy zatem do dialogu, w celu nawiązania współpracy z personelem medycznym, zadbamy o to, żeby opieka lekarzy, pielęgniarek była prawidłowa, wolna od błędów zarówno w krajach rozwijających się jak i rozwiniętych gospodarczo. 42

43 Poprawa zrozumienia zagadnień bezpieczeństwa: natura zdarzeń niepożądanych zdarzenie niepożądane a błąd ryzyko związane z przebiegiem choroby znaczenie następstw leczenia, powikłań, zdarzeń niepożądanych możliwości usunięcia lub zmniejszenia skutków 43

44 Prawa pacjenta Informacja o wszystkich zdarzeniach Prawidłowe procedury Odszkodowania bez dowodzenia winy Każdy może popełnić błąd Pacjenci wiedzą więcej niż sądzą pracownicy ochrony zdrowia 44

45 Zagrożenia: Problemy stwarzane przez system Wpływ mediów Tradycje Umiejętności porozumiewania się Szacunek 45

46 Niepożądane zdarzenia będą zawsze występować i dlatego tworzenie i wzmacnianie kultury bezpieczeństwa będzie zawsze potrzebne. Warunkiem poprawy bezpieczeństwa jest nieroszczeniowy system kompensowania szkód ponoszonych w związku z leczeniem. Konieczne jest także tworzenie niekonfrontacyjnych form komunikacji i wykorzystanie wiedzy oraz zaangażowania pacjentów. 46