RAPORT O STANIE GMINY PLEŚNA

Transkrypt

1 RAPORT O STANIE GMINY PLEŚNA ZAŁĄCZNIK NR 3 DO STRATEGII ROZWOJU GMINY URZĄD GMINY W PLEŚNEJ PLEŚNA @plesna.pl LIPIEC-PAŹDZIERNIK 2007

2 SPIS TREŚCI WSTĘP 3 1.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY 4 2. ŚRODOWISKO NATURALNE Położenie i ukształtowanie terenu Warunki glebowe Środowisko przyrodnicze DEMOGRAFIA Ludność Praca, bezrobocie zatrudnienie Władze lokalne OŚWIATA, KULTURA I SPORT Przedszkola, szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne Sport Gminny Dom Kultury Gminna Biblioteka Publiczna 32 5.TURYSTYKA I PROMOCJA 35 Obiekty zabytkowe 35 Walory przyrodniczo- rekreacyjne. Agroturystyka SŁUŻBA ZDROWIA POMOC SPOŁECZNA I BEZPIECZEŃSTWO Pomoc społeczna Bezpieczeństwo mieszkańców Ochotnicza Straż Pożarna WARUNKI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW Sytuacja mieszkaniowa Zaopatrzenie w wodę Odprowadzanie ścieków Gospodarka odpadami Gazyfikacja Energetyka Transport i komunikacja Telekomunikacja DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Podmioty gospodarcze Rolnictwo FINANSE SPIS TABEL SPIS WYKRESÓW 78 2

3 WSTĘP Proces opracowania kompleksowego i strategicznego rozwoju gminy musi obejmować dwa podstawowe etapy. Pierwszym jest sporządzenie Raportu o Stanie Gminy, a drugim powstanie dokumentu pod nazwą Strategia Rozwoju Gminy. Raport przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną Gminy Pleśna. Zgromadzone dane pozwolą na dokonanie analizy poziomu rozwoju Gminy na przestrzeni ostatnich lat. Dzięki przedstawionym w tym dokumencie danym uzyskuje się wgląd w sytuację gospodarczą i społeczną Gminy jak również w pewne trendy rozwojowe, a to z kolei pozwoli ocenić możliwości dalszego rozwoju Raport zawiera opis i analizę następujących dziedzin: Środowisko naturalne Demografia Oświata, kultura,sport Turystyka i promocja Służba zdrowia Pomoc społeczna, bezpieczeństwo Warunki życia mieszkańców Działalność gospodarcza Finanse Informacje zebrane w poniższym dokumencie pochodzą z wielu źródeł i są wynikiem pracy osób zatrudnionych w Urzędzie Gminy. Koordynatorem prac z ramienia Urzędu Gminy był Zastępca Wójta Gminy. 3

4 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY Rys Historyczny Pierwsze zapiski o Pleśnej sięgają 1236 roku, kiedy to wybudowano pierwszy kościół w Pleśnej i datę tę zapisano na stragażu zakrystii. Nazwa miejscowości ulegała zmianom, np. u Jana Długosza "PLAYSZNA". Akta Camerae Apostolice, zamieszczają informację, że w latach , spisano dziesięciny zbierane przez Andrzeja de Veralis i Piotra de Alwernia za plebana Piotra "de Plessima", zebrano ich cztery scotus, równe 1/24 grzywny, lub 10 denarów. U Adolfa Pawińskiego w XVI wieku wymieniano, że Pleśna należy do Mikołaja Szreniawy, posiada 9 osadników na 2,5 łanach, 3 zagrodników z rolą, 4 komorników, 2 rzemieślników oraz karczmę na 1/8 łana. W dniu 18 sierpnia 1856 r. szalejąca ogromna burza z sypiącym gradem poczyniła wiele szkód, w tym powyłamywała drzewa w lasach i sadach. Istniejącą od dawna drogę Tarnów - Zakliczyn przebudowano w rejonie Szczepanowic w latach , w 1914 r. gruntownie ją ulepszono. W roku 1887 na terenie Pleśnej znajdował się Kościół Rzymsko - Katolicki, Urząd Pocztowy, stacje kolei państwowej i kasa pożyczkowa. Domy w liczbie 66 ciągnęły się wzdłuż potoku po obu brzegach, a kościół stał pośrodku wsi (nad brzegiem rzeki Biała). Ważnym wydarzeniem było wybudowanie w 1912 r. drogi bitej z Rzuchowej przez Pleśną i Rychwałd do Siedlisk. I Wojna Światowa pozostawiła liczne ślady w postaci cmentarzy wojskowych. Spośród wielu bitew historyczne znaczenie ma bitwa pod Łowczówkiem, w której brały udział w dniach grudnia 1914 Legiony Polskie. Po zakończeniu działań wojennych gospodarstwa chłopskie były małe, zacofane i zadłużone. Wszystkie domy we wsi i gromadzie były drewniane, kryte strzechą. Część ludności w poszukiwaniu pracy wyjeżdżała do Ameryki Północnej, Kanady, Brazylii. Na niskim poziomie była oświata - w Pleśnej była czteroklasowa szkoła o dwóch izbach lekcyjnych, podobna szkoła istniała w Rzuchowej. W Szczepanowicach istniała szkoła podstawowa o dwóch klasach. W latach w Pleśnej wybudowano młyn i tartak. W latach staraniem mieszkańców wsi Rychwałd, powstaje tam szkoła jednoklasowa. W latach w Pleśnej wybudowano, olbrzymim wysiłkiem społecznym kościół parafialny. Powstają tu również pierwsze sklepy spożywcze oraz rzeźnia i masarnia. Latem do Łowczówka przyjeżdżało około 3 tysięcy wczasowiczów z Tarnowa i innych miast. Większość wśród nich stanowili Żydzi, którzy teren gromady zwali "drugą Krynicą". W latach następuje ożywienie gospodarcze gromady, w związku z budową Fabryki Nawozów Azotowych w Tarnowie - Mościcach. 4

5 W 1935 r. zgodnie z ustawą zostaje utworzona we wsi Pleśna gmina zbiorowa, w skład, której weszło 12 wsi: Błonie, Dąbrówka Szczepanowska, Koszyce Małe. Lubinka, Łowczówek, Pleśna, Rychwałd, Rzuchowa, Janowice, Szczepanowice, Świebodzin i Woźniczna. W lipcu 1934 r. teren gromady nawiedziła ogromna powódź. Wody rzeki Białej i Dunajca oraz małych rzeczek zalały pola i plony. W dniu 7 września 1939 r za wycofującymi się wojskami polskimi. wkroczyły na teren gromady od strony Zakliczyna i Janowic wojska hitlerowskie. W 1941 roku rozebrano stary drewniany, kryty gontem Kościół i przewieziono go do Żelichowa, rodzinnej miejscowości proboszcza parafii Pleśna ks. Józefa Boducha. Okres ten (1941/1942) to również początki organizowania się ruchu oporu. Wielu mieszkańców aresztowano i stracono za posiadanie lub przechowywanie broni. Na terenie gromady powstaje Armia Krajowa (AK), licząca 174 osoby, w tym 6 osób należących do Batalionów Chłopskich. Dochodzi do licznych walk z Niemcami. W dniu 17 stycznia 1945 r. przychodzi wyzwolenie z pod okupacji niemieckiej, lecz na następne blisko 50 lat Gmina pozostaje jak cała Polska pod wpływem panowania Związku Sowieckiego. 4 czerwca 1989 roku mieszkańcy Polski,w tym również Gminy Pleśna zdecydowali w wolnych wyborach o utworzeniu III Rzeczpospolitej. Pleśna dzisiaj Obecnie powierzchnia gminy Pleśna wynosi 83,1 km 2, a liczba mieszkańców Na obszarze gminy istnieje 11 sołectw: Dąbrówka Szczepanowska, Janowice, Lichwin, Lubinka, Łowczówek, Pleśna, Rychwałd, Rzuchowa, Świebodzin, Szczepanowie, Woźniczna. Po reformie administracyjnej kraju w 1998 roku gmina Pleśna weszła w skład powiatu tarnowskiego i województwa małopolskiego. Gmina ma charakter rolniczy z nastawieniem na uprawę owoców miękkich. Ze względu na duże rozdrobnienie gospodarstw z pewnością w przyszłości stanie się terenem o zrównoważonym rolnictwie, z nastawieniem na rozwój agroturystyki i rekreacji. Lasy, doliny rzek, piękne krajobrazy pogórza oraz zabytki kultury i przyrody stanowią dużą atrakcję dla odwiedzających. 5

6 2.1. Położenie i ukształtowanie terenu 2. ŚRODOWISKO NATURALNE Gmina Pleśna położona jest we wschodniej części województwa małopolskiego i na południe od Tarnowa, administracyjnie w granicach powiatu tarnowskiego. Graniczy z gminami: Tarnów, Zakliczyn, Gromnik, Tuchów i Wojnicz. Korzystne usytuowanie: bliskość dużego ośrodka miejskiego, nieduża odległość od ważnej drogi międzynarodowej A - 4 a w niedalekiej przyszłości autostrady oraz od drogi wojewódzkiej w kierunku Gorlic i granicy ze Słowacją. linia kolejowa łącząca Kraków z Nowym Sączem, Krynicą i południem Europy z odgałęzieniem ku wschodowi do Jasła, Krosna i Sanoka. Wspomniana linią kolejową można zatem dojechać na Słowację,Węgry a także Ukrainę. Z geograficznego punktu widzenia gmina leży na skraju Pogórza Ciężkowickiego, które ku północy przechodzi w równinę, rozciągającą się aż po Wisłę. Cała Gmina jest elementem Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego pełniąc funkcje otuliny parków krajobrazowych poprzez system obszarów chronionych. Granice administracyjne Gminy nawiązują na znacznej długości do naturalnych wydzieleń, którymi są koryta rzek Białej Tarnowskiej od strony północno-wschodniej i Dunajca od zachodu.od południa w pewnej części naturalną granicą jest pasmo Wału (523m n.p.m). Pozostałe odcinki granic są wydzieleniami sztucznymi w obrębie kompleksów leśnych i użytków rolnych. Warunki naturalne można określić jako korzystne. Fakt położenia gminy jednej strony na Pogórzu (wyniesienia ponad 500 m.n.p.m., a drugiej w dolinach rzeki Białej i Dunajca wiąże się z nieco ostrzejszym klimatem niż w Tarnowie. Ogólnie rzeźba terenu obfituje w strome stoki i znaczne deniwelacje. Obszar Gminy wynosi ok. 83,1km 2. 6

7 Zagospodarowanie przestrzeni w Gminie Pleśna przedstawia poniższy wykres. Wykres 1. Zagospodarowanie przestrzeni Grunty pod wodami 1,2% Użytki kopalne 0,1% Tereny komunikacyjne 2,3% Tereny zurbanizowane 5,4% Grunty zadrzewione i zakrzewione 4,0% Nieużytki 0,7% Grunty orne 34,9% Lasy i grunty leśne 28,4% Sady 6,0% Pastwiska 16,3% Łąki 0,7% Opracowanie własne. Dane Starostwa Powiatowego Ogólna powierzchnia użytków rolnych : 4813,85 ha w tym: grunty orne 2897,60 ha. sady 498,64 ha. łąki 60,69 ha. pastwiska 1356,92 ha. Wykres 2. Użytki rolne pastwiska 28% łąki 1% sady 10% grunty orne 61% Opracowanie własne. Dane Starostwa Powiatowego 7

8 Użytki rolne zajmują ponad - 57,92% jej powierzchni, z czego ok.61% stanowią grunty orne. Z powyższych danych wynika,że jest to gmina rolnicza o zrównoważonym typie rolnictwa Warunki glebowe Na terenie Gminy Pleśna ustalono 5 kategorii ochronności gruntów rolnych o różnym potencjale produkcyjnym i odmiennych formach użytkowania: I kategoria: gleby bardzo urodzajne, o wysokiej wartości rolniczej, stosunkowo łatwe w uprawie i o korzystnych stosunkach wodno-wietrznych. Obejmują grunty II i III klasy bonitacyjnej o kompleksach pszennych; dobrym i bardzo dobrym. Gleby te występują w miejscowościach : Rzuchowa, Szczepanowice, Świebodzin, Pleśna, Łowczówek oraz w dolinie Dunajca. Reprezentowane są przez mady narzeczne i gleby pseudobielicowe. Gleby te przeznaczone są pod uprawę zbóż intensywnych pszenica, jęczmień oraz pod warzywa i rośliny przemysłowe. II Kategoria: urodzajne gleby w II i III klasie o mniejszych kompleksach, otoczonych glebami klasy VIa przydatności rolniczej ; pszennym dobrym i żytnim bardzo dobrym. Są to najczęściej gleby brunatne posiadające wysoki potencjał produkcyjny, przydatne dla wszystkich upraw w tym także pszenicy i jęczmienia. Wymienione gleby występują w miejscowościach: Rzuchowa, Świebodzin, Pleśna, częściowo w Szczepanowicach i Janowicach w dolinie Dunajca. III Kategoria: grunty klas IV o kompleksach przydatności rolniczej pszennym górskim i miejscami żytnim dobrym. Są to zwarte kompleksy żyznych gruntów górskich, dobrze nawilgotnionych, położonych w korzystniejszych warunkach rzeźby ( nachylenie 7-10 ). Odpowiednie dla większości roślin uprawnych z ograniczeniem roślin wrażliwych na przymrozki. Wymienione gleby występują w miejscowościach: Janowica, Lubinka, Lichwin, Rychwałd, Łowczówek. IV Kategoria: Grunty klas IV tych występujące w kompleksach górskichzbożowych posiadają słabszą wartość rolniczą, często średnią, z uwagi na większe nachylenie stoków (12-15 ) i płytsze gleby. Gleby o znacznym utrudnieniu uprawy. Możliwości produkcyjne średnie lub dość dobre w zależności od czynników siedliskowych ( wystawa, wysokość, nachylenie stoku, żyzność gleby). Uzyskuje się średnie plony zbóż i bardzo dobre wyniki w uprawie koniczyny i mieszanek zbożowo pastewnych. Gleby znajdują się w górnych partiach rzeźby gminy. V kategoria: gleby V i VI klasy bonitacyjnej o najsłabszej wartości rolniczej, często rolniczo nieprzydatne. Tereny potencjalnych zalesień, jeśli nie stanowią użytków zielonych o szczególnie cennych biotypach. Zbiorowiska łąkowe i enklawy leśne o udokumentowanych, szczególnych walorach przyrodniczych jak ostoje roślin i zwierząt chronionych. 8

9 Tabela 1. Klasy gruntów ornych w sołectwach gminy Klasy gruntów ornych w [ha] Pleśna Dąbrówka Sz. Janowice Lichwin Lubinka Łowczówek Rychwałd Rzuchowa Szczepanowice Świebodzin Woźniczna Gmina Pleśna Klasa I 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Klasa II 2,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,5 3,7 0,0 7,7 Klasa IIIa Klasa IIIb Klasa IVa Klasa IV b 11,4 0,0 21,5 0,0 0,0 12,5 0,0 40,7 18,9 11,8 4,3 121,0 85,6 3,8 50,1 30,6 6,2 28,9 16,2 106,9 88,0 42,8 16,3 475,4 111,6 104,4 209,8 340,9 65,7 89,3 107,9 78,4 158,2 105,4 30,3 1401,8 7,1 84,7 128,2 84,8 49,0 65,2 84,5 19,7 43,0 55,6 22,4 644,2 Klasa V 3,1 37,3 57,9 18,5 11,1 20,8 13,3 3,4 28,0 26,8 6,3 226,3 Klasa VI 0,0 0,4 2,5 3,2 0,0 0,0 0,6 0,0 2,1 4,9 0,7 14,3 Klasa VI z 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Poza kl. 0,5 4,9 0,1 0,0 0,0 0,5 0,4 0,0 0,4 0,0 0,0 6,8 Łącznie 221,7 235,5 470,1 478,0 132,0 217,2 222,8 248,9 340,0 251,0 80,3 2897,6 Opracowanie własne. Dane Starostwa Powiatowego Największy odsetek gruntów rolnych należy do klasy IV i III, bardzo mało jest gruntów klasy II i brak gruntów klasy I. Najlepsze gleby występują Rzuchowej, w rejonie największego zainteresowania budownictwem jednorodzinnym. Klasy gruntów ornych w ujęciu % przedstawia poniższy wykres. Wykres 3. Klasy gruntów ornych w ujęciu procentowym 48,38% 16,41% 22,23% 0,00% 0,26% 4,88% 7,81% 0,49% 0,00% 0,23% I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VI z Poza kl. Opracowanie własne. Dane Starostwa Powiatowego 9

10 2.3. Środowisko przyrodnicze 1. Zasoby przyrody ożywionej i nieożywionej Gminy Pleśna są w chwili obecnej dobrze rozpoznane. Roślinność jest bardzo zróżnicowana ze względu na różne sposoby użytkowania terenu w poszczególnych fragmentach Gminy. Istotne znaczenie mają tereny leśne (około 29% powierzchni Gminy), zróżnicowane pod względem siedliskowym oraz pod względem walorów przyrodniczych. Ważnym elementem środowiska są zachowane fragmenty następujących naturalnych zespołów leśnych: Żyzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae-fegetum) zbiorowisko dominujące, (buki, jodły, wiąz górski i jawor) uwarunkowane siedliskowo na przeważającej części terenów Gminy, zróżnicowane na kilka podzespołów, wykształcających się w specyficznych warunkach rzeźby terenu i wilgotności. Na terenie Gminy liczne fragmenty płatów o charakterze naturalnym. Kwaśna buczyna górska (Luzulo luzuloidis-fagetum) (buki, świerki jawory jodły,) na siedliskach ubogich, na terenie Gminy płaty w rejonie spłaszczeń grzbietowych Lubinki i Lubczy. Grąd subkontynentalny (Tilio-Carpinetum) (lipa, grab, świerk, brzoza) w chwili obecnej dobrze zachowane płaty grądów spotykane są głównie w dolinach Dunajca, Białej i innych mniejszych ciekach, w miejscach stromych. Najcenniejsze fragmenty zaproponowano do ochrony rezerwatowej ( Lubinka, Uroczysko Janowice ). Łęg jesionowo-wiązowy, (Fraxino-Ulmetum (olsza, topola, wierzba, wiąz, jesion, dąb). Podgórski łęg jesionowy, (Carici remotae-fraxinetum) - (jesion wyniosły, z domieszką olszy czarnej i szarej oraz jawora. Sporadycznie mogą występować też buk zwyczajny, klon pospolity i polny oraz wiąz górski.) doliny małych potoków, siedliska wilgotne w pobliżu koryt cieków. Łęgi wierzbowe (Salicetum albo-fragilis) - (wierzby biała ( Salix alba) i krucha ( Salix fragilis), olsza szara, jesion, oraz topola biała i czarna) w kompleksie z ich wczesną fazą sukcesyjną wiklinami nadrzecznymi (Salicetum triandroviminalis), - wierzba wiciowa (Salix viminalis), wierzba purpurowa (Salix purpurea), wierzba trójpręcikowa (Salix triandra częściowo antropogenicznego pochodzenia - dolina Dunajca, na ogół w formie szczątkowej. 2. Zbiorowiska nieleśne, podobnie jak w przeważającej części terenów kraju, związane są głównie z gospodarką człowieka. Dla prawidłowego funkcjonowania środowiska przyrodniczego gminy istotne znaczenie mają: Tereny upraw rolnych o istotnych walorach krajobrazowych, jednak pozbawione cennych zbiorowisk roślinnych z punktu widzenia występowania rzadkich i zagrożonych gatunków roślin. Ważne również ze względu na bytowanie wielu cennych gatunków ornitofauny. 10

11 Murawy kserotermiczne z klasy Festuco-Brometea (powierzchnia nieznaczna w skali Gminy, spotykane w rejonie Janowic i Dąbrówki Szczepanowskiej) należą do najcenniejszych ekosystemów, również w skali ponad lokalnej, ze względu na występowanie rzadkich gatunków roślin naczyniowych, objętych ochroną ścisłą (goryczka krzyżowa, goździk kosmaty, róża francuska). Cieki i zbiorniki wodne (najcenniejsze fragmenty zaproponowano do ochrony w formie użytków ekologicznych) zróżnicowane pod względem walorów przyrodniczych. Do najcenniejszych fragmentów należą starorzecza i niektóre fragmenty dolin rzecznych. Spośród występujących tu zbiorowisk roślinnych na uwagę zasługują: 1. Zespół grzybienia białego i grążela żółtego ze stanowiskiem chronionego grzybienia białego. 2. Zespół wiklin nadrzecznych - ze względu na bytowanie i stanowiska lęgowe ornitofauny. 3. Zbiorowiska szuwarów walory estetyczne, stanowiska lęgowe ornitofauny. 3. Struktura zieleni urządzonej. Szczególną rolę w Gminy spełniają niektóre obiekty zabytkowe, objęte strefami ochrony konserwatorskiej Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz proponowane przez autorów Studium uwarunkowań... do objęcia wpisem do rejestru zabytków Tabela 2. Obiekty struktury zieleni urządzonej wpisane do rejestru zabytków L.p. Obiekt Miejscowość Ranga Wytyczne w stosunku do zieleni 1 Zespół dworsko parkowy w Janowicach 2 Zespół dworsko parkowy w Rzuchowej Opracowanie własne. Dane Urzędu Janowice Regionalna Konserwacja drzewostanu parkowego, zachowanie kompozycji krajobrazowej Rzuchowa Regionalna Konserwacja drzewostanu parkowego, zachowanie kompozycji krajobrazowej Tabela 3. Obiekty zieleni urządzonej proponowane do wpisu do rejestru zabytków L.p. Obiekt Miejscowość Ranga Wytyczne w stosunku do zieleni 1 Cmentarz wojenny (Nr 193) Dąbrówka Szczepanowska Regionalna Odtworzenie drzewostanu, utrzymanie ekspozycji widokowej 2 Cmentarz wojenny (Nr 194) Szczepanowice Regionalna Konserwacja drzewostanu 11

12 3 Cmentarz wojenny (Nr 195) Szczepanowice Regionalna Konserwacja drzewostanu i zieleni niskiej 4 Cmentarz wojenny (Nr 173) Pleśna Regionalna Konserwacja drzewostanu 5 Cmentarz wojenny (Nr 188) Rychwałd Regionalna Konserwacja drzewostanu i zieleni niskiej 6 Cmentarz wojenny (Nr 159) Lichwin Regionalna Konserwacja oraz uzupełnienie drzewostanu i zieleni niskiej 7 Cmentarz wojenny (Nr 187) Lichwin Regionalna Konserwacja zieleni niskiej 8 Cmentarz wojenny (Nr 171) Łowczówek Regionalna Konserwacja zieleni niskiej 9 Cmentarz wojenny (Nr 172) Łowczówek Regionalna Konserwacja drzewostanu i zieleni niskiej 10 Cmentarz wojenny (Nr 189) Lubinka Regionalna Konserwacja drzewostanu 11 Cmentarz wojenny (Nr 191) Lubinka Regionalna Konserwacja drzewostanu 12 Cmentarz wojenny (Nr 192) Lubinka Regionalna Konserwacja drzewostanu 13 Cmentarz wojenny (Nr 177) Woźniczna Regionalna Odtworzenie drzewostanu 14 Cmentarz wojenny (Nr 179) Woźniczna Regionalna Konserwacja drzewostanu i zieleni niskiej Opracowanie własne. Dane Urzędu Uzupełnieniem istniejących form zieleni urządzonej są enklawy ogrodów i sadów w skupionym lub rozproszonym zespole zabudowy mieszkalnej oraz zieleń izolacyjno-osłonowa o funkcjach estetycznych w terenach usług i handlu. 4. Formy ochrony przyrody Ustawa o ochronie przyrody w aktualnej wersji wymienia kilka form indywidualnej ochrony przyrody. Do chwili obecnej na terenie Gminy występują pomniki przyrody (3) i na terenach nadleśnictwa (5) obszar chronionego krajobrazu, zespół przyrodniczo-krajobrazowy. gatunki chronione roślin(21) i zwierząt (ochrona gatunkowa) Istniejące formy ochrony przyrody.przedstawiają tabele nr 4,5 Tabela 4. Pomniki przyrody na terenie gminy Pleśna (poz.1-3) i terenach nadleśnictwa Gromnik( poz.4-8) L.p. Gatunek drzewa/ nazwa obiektu Typ Lokalizacja Zarządca Uwagi 1. Lipa drobnolistna (Tilia cordata) Pojedyncze drzewo Obok dawnego kościoła w Pleśnej Parafia Rzymsko- Katolicka w Pleśnej Stan dobry 2. Lipa drobnolistna (Tilia cordata) (2), dąb szypułkowy Grupa drzew (3 egz.) Teren ogrodu podworskiego w Pleśnej GS SCh w Pleśnej Stan zdrowotny drzew nie jest zadowalający 12

13 (Quercus robur) (1) 3. Lipa drobnolistna (Tilia cordata) Grupa drzew (2 egz.) Droga Tarnów- Gromnik, przy Krzyżu UG w Pleśnej Stan dobry 4. Sosna zwyczajna (Pinus silwestris) Pojedyncze drzewo Lubinka Nadleśnictwo Gromnik Zadowalający 5. Buk zwyczajny (Fagus sylvatica) Pojedyncze drzewo Janowice Nadleśnictwo Gromnik Dobry 6. Dąb szypułkowy (Quercus robur) Pojedyncze drzewo Łowczówek Nadleśnictwo Gromnik Zadowalający 7. Dąb szypułkowy (Quercus robur) Pojedyncze drzewo Rychwałd Nadleśnictwo Gromnik Dobry 8. Dąb szypułkowy (Quercus robur) Pojedyncze drzewo Łowczówek Nadleśnictwo Gromnik Zadowalający Opracowanie własne. Dane Urzędu i Nadleśnictwa Gromnik Tabela 5. Istniejące obszarowe formy ochrony przyrody na terenie Gminy L.p. Nazwa obiektu i forma ochrony 1 Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego 2 Zespół Przyrodniczo - Krajobrazowy. Lubinka Opracowanie własne. Dane Urzędu Podstawa prawna Rozp. Woj. Tarn. z dnia Rozp. Woj. Tarn. z dnia Lokalizacja 98,8% Obszaru Gminy Leśn. Pleśna, oddz. 59,60,65, 66,69,70 Obiekt ochrony Obszar zróżnicowany krajobrazowo (doliny, wzniesienia z ekosystemami leśnymi (buczyna karpacka, grąd subkontynentalny, podgórski łęg jesionowy) i nieleśnymi (w tym cenne płaty muraw kserotermicznych). Ochrona wartości estetycznych fragmentów naturalnego krajobrazu pasma Lubinki. Stanowiska kilku chronionych gatunków roślin w płatach żyznej buczyny karpackiej Poza ochroną cennych przyrodniczo obiektów i obszarów ustawa o ochronie przyrody przewiduje również ochronę gatunkową dla elementów flory i fauny Poniżej przedstawiono zestawienie gatunków występujących na terenie Gminy. Tabela 6. Zestawienie gatunków roślin objętych ochroną gatunkową L.p. Nazwa polska gatunku Status ochrony Lokalizacja stanowisk 1 Barwinek pospolity ścisła ochrona ZPK Lubinka (Vinca minor L.) gatunkowa; 2 Bluszcz pospolity (Hedera helix L.) 3 Buławnik mieczolistny (Cephalanthera longifolia L.) 4 Gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis) 5 Goryczka krzyżowa (Gentiana cruciata L.) ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; Na terenie całej gminy, licznie w Uroczysku Janowice Brak szczegółowych danych ZPK Lubinka Okolice Janowic i Dąbrówki Szczepanowskiej 13

14 6 Goździk kosmaty (Dianthus armeria L.) 7 Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) 8 Kopytnik pospolity (Asarum europaeum L.) 9 Kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine L.) 10 Kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.) 11 Kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis) 12 Lilia złotogłów (Lilium martagon L.) 13 Parzydło leśne (Aruncus sylvestris) 14 Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris(l.) 15 Podkolan biały (Platanthera bifolia) 16 Przytulia wonna (Galium odoratum) 17 Róża francuska (Rosa gallica L.) 18 Skrzyp olbrzymi (Equisetum maximum syn. Equisetum telmateia) 19 Storczyk męski (Orchis mascula L.) 20 Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis L.) 21 Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum L.) ścisła ochrona gatunkowa; częściowa ochrona gatunkowa częściowa ochrona gatunkowa ścisła ochrona gatunkowa; częściowa ochrona gatunkowa ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; częściowa ochrona gatunkowa ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; ścisła ochrona gatunkowa; Okolice Janowic i Dąbrówki Szczepanowskiej Wilgotne lasy na terenie całej gminy Pospolicie w lasach i zaroślach Pospolicie w lasach i zaroślach Lasy i zarośla na terenie całej gminy Wilgotne łąki, brak szczegółowych danych Lasy grądowe, brak szczegółowych danych ZPK Lubinka Uroczysko Pleśnianki (stanowisko antropogeniczne) Brak szczegółowych danych Uroczysko Pleśnianki Okolice Janowic i Dąbrówki Szczepanowskiej Brak szczegółowych danych Obrzeża lasów, brak szczegółowych danych Uroczysko Janowice Lasy grądowe na terenie całej gminy Opracowanie własne. Dane Urzędu Ochrona gatunkowa zwierząt obejmuje: Płazy i gady: Salamandra plamista, Kumak górski, Ropucha szara, Rzekotka drzewna, Jaszczurka zwinka, Jaszczurka żyworodna, Padalec zwyczajny, Żmija zygzakowata, Ptaki: około 55 gatunków lęgowych oraz 40 gatunków nie lęgowych 14

15 Ssaki: jeże (wszystkie gatunki),wiewiórka pospolita, ryjówkowate (wszystkie gatunki), nietoperze (wszystkie gatunki), bóbr europejski Ochrona obszarów i obiektów przyrodniczych W "Studium uwarunkowań " wymieniono szereg obiektów i terenów o wysokich walorach przyrodniczych. Zwraca się tam szczególnie uwagę na ochronę dolin cieków wodnych wraz z kompleksami drobnych ekosystemów tworzących mozaikę. Są one rozmieszczone w różnych częściach Gminy. Tereny te kwalifikują się do objęcia odpowiednimi formami ochrony. W zakresie utrzymania wysokich walorów biotycznych środowiska Gminy postuluje się utworzyć obszary ochrony prawnej w randze: rezerwatów przyrody użytków ekologicznych, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych przyrody nieożywionej. Istniejące pomniki przyrody nie wyczerpują listy tego typu obiektów na terenie Gminy. W Programie Ochrony Środowiska Powiatu Tarnowskiego wymienia się 4 projektowane pomniki pojedyncze drzewa, natomiast ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Pleśna wynika, że na terenie Gminy znajduje się 36 zinwentaryzowanych obiektów predestynowanych do objęcia ich ochroną w formie pomnika przyrody, w tym 23 pojedyncze drzewa i 13 grup drzew. Ponadto proponuje się objęciem ochroną obszarową najcenniejszych przyrodniczo fragmentów Gminy Pleśna. Tabela 7. Proponowane obszarowe formy ochrony przyrody na terenie Gminy L.p. Nazwa obiektu 1 Lubinka (pow. 56 ha) 2 Uroczysko Janowice (pow. 17,9 ha) Forma ochrony Rezerwat przyrody Rezerwat przyrody 3 Jadłówka Stanowisko dokumentacyjne Lokalizacja Dąbrówka Szczepanowska, północne zbocza wzgórza w zachodniej części Pasma Lubinki, Janowice, zbocze nad Dunajcem, tereny LP Szczepanowice Cel ochrony, uwagi Fragmenty płatów zbiorowisk leśnych o charakterze naturalnym (żyzna buczyna karpacka, grąd subkontynentalny, podgórski łęg jesionowy), ze stanowiskami chronionych gatunków flory Zbiorowisko leśne typowo wykształcony płat grądu subkontynentalnego, z liczną populacją bluszczu pospolitego, w tym okazów kwitnących Podcięte przez potok zbocze z odsłonięciem skał o długości ok. 500m 15

16 przyrody nieożywionej 4 Odkrywka Lichwin Stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej Południowowschodnie zbocza Wału Odsłonięcie łupka mioceńskiego ze skamieniałymi pniami drzew 5 Starorzecze Dunajca Zagórze ( ok. 38 ha) Użytek ekologiczny Dolina Dunajca oraz starorzecze w miejscowości Janowice Mozaika zbiorowisk roślinnych typowych dla dolin rzecznych w piętrze pogórza krąg dynamiczny łęgu wierzbowego (żwirowiska, wikliny nadrzeczne, fragmenty łęgu wierzbowego) z liczną ornitofauną 6 Starorzecze Dunajca Ostręgowa (ok. 8 ha) Użytek ekologiczny Dolina Dunajca w miejscowości Janowice, na terenie dawnych wyrobisk żwiru Mozaika zbiorowisk roślinnych typowych dla dolin rzecznych w piętrze pogórza krąg dynamiczny łęgu wierzbowego (żwirowiska, wikliny nadrzeczne, szuwary), z licznymi oczkami wodnymi 7 Starorzecze Dunajca Gierowa ( ok. 1,5 ha) Użytek ekologiczny Starorzecze w miejscowości Janowice Starorzecze z dominacją zbiorowisk szuwarowych, wraz z bogatą ornitofauną 8 Starorzecze Białej Kanada ( ok. 1,5 ha) Użytek ekologiczny Starorzecze Białej w miejscowości Rzuchowa Starorzecze ze zbiorowiskami roślin wodnych, w tym chronionego grzybienia białego Ciekawe formy ochrony przyrody przyczynią się do zwiększenia atrakcyjności terenów pod względem turystycznym, krajoznawczymi i edukacyjnym. 16

17 3. DEMOGRAFIA 3.1. Ludność. Powierzchnia. Powierzchnia ogólna gminy wynosi 83,1 km 2, zamieszkuje w niej 11,824 (2006) Pod względem obszaru jest to gmina średniej wielkości, natomiast pod względem liczby mieszkańców zalicza się do gmin dużych. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 142,3 mieszkańca na 1 km 2. Tabela 8. Powierzchnia, liczba ludności i gęstość zaludnienia[2006] Lp. Miejscowość Całkowita powierzchnia [km 2 ] Liczba ludności Gęstość [liczba osób/ km 2 ] 1 Dąbrówka Szczepanowska 9, ,20 2 Janowice 13, ,76 3 Lichwin 12, ,44 4 Lubinka 4, ,13 5 Łowczówek 5, ,58 6 Pleśna 5, ,39 7 Rychwałd 8, ,05 8 Rzuchowa 4, ,30 9 Szczepanowice 10, ,61 10 Świebodzin 5, ,69 11 Woźniczna 2, ,30 Ogółem 83, ,29 Opracowanie własne. Dane Urzędu Największymi sołectwami ze względu na powierzchnię są :Janowice, Lichwin i Szczepanowice a najmniejszymi Woźniczna, Lubinka i Świebodzin. Największą liczbę ludności ma Pleśna i Rzuchowa, co nie dziwi ze względu na bliskie położenie w stosunku do Tarnowa, dobrze rozwiniętą sieć usług i połączeń komunikacyjnych Gęstość zaludnienia jest najwyższa w Pleśnej i Rzuchowej, a najniższa w Dąbrówce Szczepanowskiej, Lubince i Rychwałdzie, co jest miedzy innymi spowodowane dużą lesistością, tych trzech sołectw. Średnia 142,29 mieszkańca na km 2 plasuje gminę wysoko w rankingu powiatowym. 17

18 Wykres 4. Procentowy udział powierzchni sołectw w ogólnej powierzchni Gminy Świebodzin 6% Szczepanowice 13% Rzuchowa 6% Woźniczna 3% Dąbrówka Szczepanowska 11% Janowice 16% Rychwałd 10% Lichwin 15% Pleśna 7% Łowczówek 7% Lubinka 6% Opracowanie własne. Dane Urzędu Wykres 5. Procentowy udział liczby ludności sołectw w ogólnej liczbie mieszkańców Świebodzin 9% Woźniczna 4% Dąbrówka Szczepanowska 5% Janowice 10% Szczepanowice 12% Lichwin 10% Lubinka 3% Rzuchowa 14% Rychwałd 6% Pleśna 17% Łowczówek 10% Opracowanie własne. Dane Urzędu 18

19 Tabela 9. Ludność w poszczególnych miejscowościach w latach r. Lp. Miejscowość Rok Dąbrówka Szczepanowska Janowice Lichwin Lubinka Łowczówek Pleśna Rychwałd Rzuchowa Szczepanowice Świebodzin Woźniczna Ogółem Opracowanie własne. Dane Urzędu W ostatnich latach pomimo niżu demograficznego, w miejscowościach Gminy nie notuje się spadku liczby mieszkańców. Powodem takiego stanu jest atrakcyjność tych terenów dla mieszkańców Tarnowa i okolic. Tabela 10. Struktura ludności wg wieku i płci w latach Przedział wiekowy Płeć Rok M K M K M K M K M K M K M K M

20 18 K M K M K Powyżej 65 M Powyżej 60 K Razem mężczyźni M Razem kobiety K Łącznie M + K Opracowanie własne. Dane z Urzędu Z analizy tabeli wynika,że zmniejsza się liczba osób w najmłodszych przedziałach zwiększa się liczba osób w podeszłym wieku. Tabela 11. Ruch naturalny ludności w latach Rok Urodzenia Zgony Napływ ludności Odpływ ludności Opracowanie własne. Dane z Urzędu Tendencja wzrostu liczby mieszkańców Gminy ma swoje przyczyny w napływie ludności z Tarnowa i okolic. W ostatnim okresie jest to naturalny trend Praca, zatrudnienie Kluczowym problemem gospodarczym i społecznym w Gminie jest bezrobocie. Stopa bezrobocia dla powiatu tarnowskiego wynosiła w pierwszym kwartale 2007 roku 11,8% i podobnie kształtowała się w Gminie. Z terenu Gminy w pierwszym kwartale 2007 roku zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy było 304 osoby z tego kobiet 208, a na dzień liczba ta zmniejszyła się do 295 osób w tym 211 kobiet. Stopa bezrobocia w powiecie wyniosła 10,9%. Tendencje spadku bezrobocia są spowodowane w Gminie takimi samymi czynnikami jak w całym kraju tj. wzrostem gospodarczym i wyjazdem młodych ludzi do krajów europejskich. W ostatnim okresie odczuwalny jest brak rąk do pracy a bezrobocie dotyczy głównie niezaradnych lub uchylających się od pracy. Innym problemem jest oferowane przez pracodawców zbyt niskie wynagrodzenie. Ludność trudni się głównie rolnictwem,ogrodnictwem. Naturalnym miejscem pracy jest oczywiście miasto Tarnów. 20

21 3. 3. Władze lokalne Zgodnie ze Statutem Gminy (Uchwała Rady Gminy Nr V/26/03 z dnia 31 stycznia 2003 r.) mieszkańcy Gminy Pleśna tworzą wspólnotę samorządową. Wspólnota samorządowa mieszkańców Gminy Pleśna oraz terytorium Gminy Pleśna tworzą Gminę w rozumieniu przepisów prawa. Jej siedzibą jest miejscowość Pleśna. Gmina posiada swój herb,flagę i pieczęć urzędową których wzorce (stanowiące załączniki do wspomnianej uchwały) są znakami prawnie chronionymi; Gmina ma osobowość prawną, a jej samodzielność podlega ochronie sądowej. Rada Gminy liczy 15 radnych. Radni działają w następujących stałych komisjach: Komisja Gospodarcza i Finansów Komisja Oświaty, Kultury i Sportu Komisja Rewizyjna Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska Komisja Zdrowia,Opieki Społecznej i Bezpieczeństwa Urzędem Gminy kieruje Wójt Gminy przy pomocy zastępcy, sekretarza i skarbnika W Urzędzie Gminy obecnie jest zatrudnionych 24 pracowników merytorycznych. 21

22 4. OŚWIATA, KULTURA I SPORT 4.1. Przedszkola, szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne Gmina dysponuje nie racjonalną w stosunku do potrzeb siecią placówek oświatowych. Ogółem funkcjonuje osiem szkół podstawowych sześcioklasowych, (z czego trzy szkoły podstawowe są bardzo małe), jedno gimnazjum w Pleśnej oraz Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Rzuchowej. W gminie działa jedno przedszkole w Pleśnej z oddziałami przygotowania przedszkolnego. Od września 2007 otworzono 2 oddziały przedszkolne w Zespole Szkół w Rzuchowej. Przygotowanie przedszkolne w pozostałych miejscowościach jest realizowane w szkołach podstawowych. Obwody szkół podstawowych pokrywają się w zasadzie z granicami sołectw. Łowczówek i Woźniczna nie posiadają własnych szkół i dzieci z tych miejscowości uczęszczają do szkoły podstawowej w Pleśnej. Tabela 12. Sieć szkolna na terenie Gminy Lp. Nazwa placówki Obwód Gimnazja 1. Gimnazjum Pleśna Wsie: Pleśna, Łowczówek, Woźniczna, Rychwałd, Lichwin, Świebodzin, część Radlnej tj. przysiółek Kolonia wraz z domem na rzeką Radlanką do domu nr 13 p. Dulęby włącznie 2. Gimnazjum Rzuchowa w Zespole Wsie: Rzuchowa, Janowice, Lubinka, Dąbrówka Szczepanowska, Szczepanowie Szkoły podstawowe 1. SP Pleśna Wsie: Pleśna, Łowczówek, Wóźniczna, oraz domy nr 4 i 5 z miejscowości Rychwałd 2. SP Rychwałd Miejscowość Rychwałd oprócz domu nr 4 i 5 3. SP Rzuchowa w Zespole Miejscowość Rzuchowa całość 4. SP Lichwin Miejscowość Lichwin całość 5. SP Lubinka Miejscowość Lubinka oraz przysiółek Bigosówka z miejscowości Janowice i przysiółek Górna Wieś 22

23 z miejscowości Janowice po dom nr 123 p. Aleksandra Krakowskiego 6. SP Dąbrówka Miejscowość Dąbrówka Szczepanowska całość 7. SP Janowice Miejscowość Janowice bez przysiółka Bigosówka i Górna Wieś. 8. SP Szczepanowie Miejscowość Szczepanowie całość 9. SP Świebodzin Miejscowość Świebodzin całość oraz część Radlnej tj. przysiółek Kolonia plus domy nad rzeką Radlanką do domu nr 13 p. Dulęby włącznie Przedszkole 1. Przedszkole Publiczne Pleśna* Opracowanie własne. Dane z Urzędu Miejscowość: Pleśna, Łowczówek, Woźniczna oraz domy nr 4 i 5 z miejscowości Rychwałd Dowóz dzieci dostosowany jest sieci szkół. Dowozy realizowane są przez przewoźnika prywatnego wyłonionego w drodze przetargu. Koszty przewozu na rok 2006/2007 wyniosły ,00 złotych Prawidłowo realizowana polityka oświatowa i racjonalne wykorzystanie subwencji oświatowej związane jest z siecią szkolną (ilość i lokalizacja szkół) a ta wiąże się ze wskaźnikami demograficznymi. Tabela 13. Liczba urodzeń w latach Lp. Miejscowość Roczniki Dąbrówka Szczepanowska 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* Janowice Lichwin Lubinka Łowczówek

24 6 Pleśna Rychwałd Rzuchowa Szczepanowice Świebodzin Woźniczna Ogółem Opracowanie własne. Dane z Urzędu * rok rozpoczęcia nauki w klasie I Dane demograficzne wyraźnie wskazują na tendencje spadkową liczby urodzin. Dotyczy to przede wszystkim miejscowości: Dąbrówka Szczepanowska i Lubinka,co będzie jednym z powodów do zmniejszania się liczby dzieci w klasach. Innym nie mniej znaczącym powodem, są decyzje rodziców o dowozie dzieci do większych szkół, ze względu na lepszą bazę dydaktyczną i bytową.(stołówka, świetlica). Tabela 14. Liczba dzieci w poszczególnych szkołach podstawowych Klasy I Klasy II Klasy III Klasy IV Klasy V Klasy VI Liczba dzieci w szkole Nazwa placówki 2005/ / / / / / /2006 Dąbrówka Szczepanowska Janowice Lichwin Lubinka Pleśna Rychwałd Rzuchowa Szczepanowice Świebodzin Ogółem Opracowanie własne. Dane z Urzędu 2006/ / / / / / / /

25 Wykres 6. Liczba dzieci w szkołach podstawowych Gminy / / /2007 Tabela 15. Średnia liczba uczniów w oddziałach w szkół podstawowych Liczba dzieci w szkole Liczba oddziałów Średnia liczba uczniów na oddział Nazwa placówki 2004/ / / / / / / / /2007 Dąbrówka Szczepanowska ,8 5,6 Janowice ,1 15,4 12,7 Lichwin ,1 18,5 18,2 Lubinka ,8 7,2 6,8 Pleśna ,9 21,5 Rychwałd ,4 8 7,5 Rzuchowa ,2 21 Szczepanowice ,8 19,2 17,8 Świebodzin ,1 15,1 15 Ogółem ,4 15,1 14,6 Opracowanie własne. Dane z Urzędu Dane w tabeli wyraźnie wskazują na spadkową tendencję liczby uczniów, a ilość oddziałów w szkołach od kilu lat pozostaje na niezmienionym poziomie. Wniosek może być tylko jeden: spadek średniej liczby uczniów w przeliczeniu na oddział (obecnie 14,6 ucznia na oddział),przy takiej samej ilości oddziałów, zwiększa nakłady finansowe pochodzące ze środków własnych Gminy. W trzech szkołach oddziały liczą średnio mniej niż 8 uczniów na oddział. 25

26 Tabela 16. Liczba uczniów w gimnazjach Klasy I Klasy II Klasy III Liczba dzieci w szkole Nazwa placówki 2004/ / / / / / / / / / / /2007 Gimnazjum w Pleśnej Gimnazjum w Rzuchowej Liczba uczniów Ilość oddziałów Liczba uczniów Ilość oddziałów Ogółem Średnia liczba uczniów na oddział Liczba uczniów Ilość oddziałów ,8 23,5 23,8 26,2 25,5 23,2 25,1 25,5 25,2 25,7 24,9 24,0 Opracowanie własne. Dane z Urzędu Liczba uczniów w klasach gimnazjalnych, sprzyja dobrym warunkom nauczania, o czym świadczą wyniki egzaminów zewnętrznych. Potwierdzeniem tego są wyniki uczniów Gimnazjum w Pleśnej, plasujące tą placówkę wśród najlepszych w powiecie tarnowskim i mieście Tarnowie. Wykres 7. Wyniki egzaminu gimnazjalnego w latach , ,25 55,99 48,18 55,97 50,11 50,43 44,21 30 Pleśna Rzuchowa Opracowanie własne. Dane z Urzędu 26

27 Wykres 8. Średnie wyniki sprawdzianu po szkole podstawowej w latach ,00 29,00 28,00 27,00 26,00 25,00 24,00 26,97 24,84 23,09 26,86 28,54 23,79 26,49 24,52 25,90 23,00 22,00 21,00 20,00 Dąbrówka Szczepanowska Lichwin Janowice Lubinka Pleśna Szczepanowice Rychwałd Rzuchowa Świebodzin Opracowanie własne. Dane z Urzędu W szkołach podstawowych uczniowie w mniejszych klasach, nie zawsze osiągają wyższe wyniki od uczniów w klasach 15 osobowych i większych. Tabela 17. Stan zatrudnienia nauczycieli Rok szkolny 2004/2005 Rok szkolny 2005/2006 Rok szkolny 2006/2007 Lp Nazwa szkoły w osobach w etatach w osobach w etatach w osobach w etatach klasy Klasa klasy Klasa klasy Klasa klasy Klasa klasy Klasa klasy Klasa I-VI 0 I-VI 0 I-VI 0 I-VI 0 I-VI 0 I-VI 0 1. SP Dąbrówka , , , SP Janowice , , , SP Lichwin , , , SP Lubinka , , SP Pleśna 27-21, , ,72-6. SP Rychwałd , , SP Rzuchowa , , SP Szczepanowice , , , SP Świebodzin , , ,94 1 Razem , , , Gimnazjum Pleśna ,72-27

28 11. Gimnazjum Rzuchowa 21-19, , ,89 - Razem 50-44, , , Przedszkole Pleśna 8 2 7, , ,48 2 Ogółem , ,2 10, ,6 10 Opracowanie własne. Dane z Urzędu Ogólnie w szkołach w 2006 roku było zatrudnionych 197 nauczycieli co daje w przeliczeniu na etaty 159,6 etatów. W związku z dokształcaniem się nauczycieli oraz spełnieniem wymogów stażowych większość nauczycieli posiada stopnie nauczyciela dyplomowanego i mianowanego. Większe szkoły są na ogół dobrze wyposażone w pomoce dydaktyczne i sprzęt komputerowy. Szkoły w Lubince, Dąbrówce nie posiadają pracowni komputerowych, lecz są wyposażone w komputery starszej generacji. Wszystkie szkoły podstawowe i gimnazja posiadają dostęp do internetu. Stan techniczny budynków szkół i ich otoczenia pomimo nakładów finansowych w latach ubiegłych, wymaga dużego wsparcia finansowego (po ogólnych wyliczeniach ok. 5mln złotych). Finansowanie szkół Gminy Pleśna na rok 2007 Wysokość subwencji Zadania finansowane z subwencji Środki własne budżetu gminy zł zł zł Pozostałe zadania z zakresu oświaty: zł W tym: oddziały przedszkolne przy szkołach zł przedszkole zł dowóz zł stołówka zł Finansowanie z budżetu gminy zł Łączna wartość zadań oświatowych zł 28

29 Tabela 18. Finansowanie szkół z przyznanej subwencji na rok 2007 Nazwa Placówki Liczba dzieci Kwota subwencji na 1 dziecko * x liczba dzieci Utrzymanie szkoły* Dopłata do subwencji SP Dąbrówka Sz zł zł zł SP Janowice zł zł zł SP Lichwin zł zł zł SP Lubinka zł zł zł SP Pleśna zł zł zł SP Rychwałd zł zł zł ZSPiG Rzuchowa zł zł zł SP Szczepanowice zł zł zł SP Świebodzin zł zł zł Gimnazjum Pleśna zł zł zł RAZEM zł zł ** zł Opracowanie własne. Dane z Urzędu * subwencja na ucznia wynosi 5009 zł. ** bez dowożenia i oddziałów przedszkolnych W subwencji na rok 2007 koszty utrzymania budynków szkół stanowią około 14,%. a składniki płacowe 86 %. Powyższa tendencja będzie się pogłębiać wraz ze zmniejszeniem liczby uczniów, o czym przekonują dane demograficzne. Placówki w Dąbrówce Szczepanowskiej, Lubince i Rychwałdzie są dotowane ze środków własnych budżetu gminy od kilku lat a w roku 2007 dotowane będą również szkoły w Świebodzinie Janowicach i Lichwinie na łączną kwotę ponad 476 tys. złotych. Niestety podjęte próby restrukturyzacji w latach ubiegłych nie powiodły się a pewnym momencie zostały zaniechane, co skutkuje obecnie dużymi obciążeniami budżetu gminy. Restrukturyzacja w obecnej sytuacji wydaje się nieodzowna i powinna dotyczyć szkoły w Dąbrówce Szczepanowskiej, Lubince i Rychwałdzie. 29

30 4. 2. Sport Na ternie Gminy działają niżej wymienione kluby sportowe: Ludowy Klub Sportowy Pogórze Pleśna z siedziba w miejscowości Łowczówek Klub prowadzi sekcje piłki nożnej seniorów w klasie A oraz sekcje piłki nożnej juniorów. Zawody sportowe odbywają się na boisku sportowym na Ośrodku Rekreacyjnym Relaks w Łowczówku. Klub Sportowy KS RZUCHOWA w Rzuchowej Klub prowadzi sekcje piłki nożnej juniorów i seniorów. Boisko sportowe zlokalizowane jest przy granicy miejscowości Rzuchowa / Woźniczna obok rzeki Biała Tarnowska. Ludowy Klub Sportowy Świebodzinianka w Świebodzinie. Klub prowadzi sekcję piłki nożnej dla seniorów. Zawody sportowe odbywają się na boisku sportowym w miejscowości Tarnowiec. Uczniowski Klub Sportowy Radlanka w Świebodzinie. Klub prowadzi zajęcia sportowe na boisku sportowym zlokalizowanym obok budynku Szkoły Podstawowej w Świebodzinie. Uczniowski Klub Sportowy Herkules w Janowicach. Klub prowadzi zajęcia sportowe na boisku sportowym zlokalizowanym obok budynku Szkoły Podstawowej w Janowicach. Uczniowski Klub Sportowy OMEGA w Rzuchowej. Klub prowadzi zajęcia sportowe na boisku sportowym zlokalizowanym obok Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Rzuchowej oraz na Hali Sportowej. Uczniowski Klub Sportowy ISKRA w Lichwinie. Klub prowadzi zajęcia sportowe na boisku sportowym oraz hali sportowej zlokalizowanych na obiekcie Szkoły Podstawowej w Lichwinie. Uczniowski Klub Sportowy Gryf działający przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Pleśnej. Klub prowadzi zajęcia sportowe na boisku sportowym i hali sportowej zlokalizowanych na obiekcie Szkoły Podstawowej w Pleśnej. Mecze piłkarskie trampkarzy młodszych i trampkarzy starszych odbywają się na boisku sportowym Klubu Sportowego Pogórze Pleśna. Duża liczba imprez sportowych organizowana jest przez szkoły, z dużym zaangażowaniem nauczycieli wychowania fizycznego. 30

31 4.3. Gminny Dom Kultury Poza malowniczą okolicą, pięknymi widokami, możliwością korzystania z bogactwa pól, lasów i rzek, gmina Pleśna posiada wiele innych atrakcji. Co roku, organizowane są uroczystości i imprezy o zasięgu regionalnym i ponad regionalnym : Obchody Święta 3 Maja Święto Owoców i Produktów Pszczelich, Dożynki Obchody Święta Niepodległości Regionalny Przegląd Teatrów Dziecięcych i Młodzieżowych Maska Wigilia dla samotnych Organizacja powyższych imprez i uroczystości daje możliwość poznania folkloru i obrzędów, zaznajomienia się z tradycją i kulturą wsi małopolskiej czy zasmakowania w miejscowych specjałach a przede wszystkich uczy patriotycznych postaw i zachowań Kalendarz imprez, uroczystości i ich organizacja spoczywa na Gminnym Domu Kultury zlokalizowanym w Pleśnej oraz na jednej z jego filii w Janowicach. W Gminnym Domu Kultury prowadzona jest różnoraka działalność: Regionalny Zespół Pieśni i Tańca Pleśnianie oraz Kapela Ludowa (zespół działa przez 7 lat, występował w kraju i zagranicą,współpracował z zespołem węgierskim z miejscowości Bodaj) Dziecięca grupa kolędnicza Pleśnioczki (działa od dwóch lat,występuje na terenie gminy i reprezentuje gminę na zewnątrz, biorąc udział w przeglądach kolędniczych zdobywając wyróżnienia) Grupa Kolędnicza Pleśnioki (działa od 7 lat, odnosi wiele sukcesów. W Małopolskim Przeglądzie Grup Kolędniczych w Lipnicy Murowanej 4 razy z rzędu grupa zdobyła Złotą Lipnicką Gwiazdę, W regionalnym Przeglądzie Grup Kolędniczych w Kasinie Wielkiej od dwóch lat zajmuje 2 miejsce W Ogólnopolskim Przeglądzie Grup Kolędniczych w Bukowinie Tatrzańskiej kolejno wywalczyła brązową i trzy srebrne Spinki Góralskie Dziecięca grupa teatralna Chichotki" Pracuje od 4 lat pod okiem pracowników GDK, angażując się w teatr kukiełkowy i teatr żywy reprezentuje gminę na zewnątrz zdobywając 3 miejsce w regionalnym przeglądzie o nagrodę Zająca Poziomki oraz zdobył brązową i srebrną maskę. Młodzieżowa grupa teatralna Młodzi Gniewni (działa od roku uświetniając imprezy na terenie Gminy, w 2007 roku zdobyła Srebrną Maskę w regionalnym przeglądzie teatrów. Bractwo rycerskie - wznowiło działalność w roku 2007 uświetniając imprezy gminne, przygotowując nowy program pod kątem wzięcia udziału w turnieju rycerskim o Warkocz Tarłówny w Dębnie Zajęcie z muzyki 31

32 Zajęcia plastyczne Przy współpracy Centrum Animacji Społecznej Horyzonty prowadzone są zajęcia Świat teatru świat komedii - zabawa śmiech nauka, GDK współpracuje ze szkołami, OSP,Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i parafiami oraz Pałacem Młodzieży w Tarnowie i innymi instytucjami. Struktura zatrudnienia w GDK przedstawia się następująco Dyrektor 1/5 etatu Pracownicy działalności podstawowej starszy instruktor ds. plastyki 1etat Młodszy instruktor ds. rękodzieła 1 etat Pracownicy administracji i obsługi Główny księgowy 1/3 etatu Główny specjalista 1 etat Starszy operator obsługi i napraw urządzeń technicznych 1 etat Robotnik gospodarczy 1 etat Wykonanie planów finansowych w poszczególnych latach przedstawia się następująco: ,93 zł ,95 zł ,68 zł ( nadbudowa Domu Kultury ,13 zł) 4.4. Gminna Biblioteka Publiczna Na terenie Gminy Pleśna działa pięć Bibliotek Publicznych zlokalizowanych w: Pleśnej, Janowicach, Lichwinie, Rzuchowej i Szczepanowicach. Do podstawowych zadań realizowanych przez biblioteki należy: gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i udostępnianie zbiorów czytelnikom. Sieć biblioteczna: Gminna Biblioteka Publiczna w Pleśnej Biblioteka Publiczna Janowice Biblioteka Publiczna Lichwin Biblioteka Publiczna Rzuchowa Biblioteka Publiczna Szczepanowice Baza lokalowa Gminna Biblioteka Publiczna w Pleśnej W dniach od maja 2006 r. zbiory GBP zostały przeniesione do nowo oddanego lokalu zastępczego przy Gimnazjum w Pleśnej na czas remontu kapitalnego dachu 32