PRZESŁANKI ZMIAN W SIECI SZKÓŁ PROWADZONYCH PRZEZ POWIAT EŁCKI

Transkrypt

1 PRZESŁANKI ZMIAN W SIECI SZKÓŁ PROWADZONYCH PRZEZ POWIAT EŁCKI I przesłanka - Demografia Powiat Ełcki jest organem prowadzącym dla 13 szkół i placówek oświatowych: 1. Zespół Szkół nr 1 im. Jędrzeja Śniadeckiego w Ełku, ul. 11 Listopada 24 (ZS nr 1), 2. Zespół Szkół nr 2 im. K.K. Baczyńskiego w Ełku, ul. Wł. Sikorskiego 7 (ZS nr 2), 3. Zespół Szkół nr 3 im. Jana i Hieronima Małeckich w Ełku, ul. Koszykowa 1 (ZS nr 3), 4. Zespół Szkół nr 5 im. Karola Brzostowskiego w Ełku, ul. 11 Sikorskiego 5 (ZS nr 5), 5. Zespół Szkół nr 6 im. Macieja Rataja w Ełku, ul. M. Kajki 4 (ZS nr 6), 6. Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych, ul. Armii Krajowej 1 (ZSM-E), 7. I Liceum Ogólnokształcące im. S. Żeromskiego w Ełku, ul. M.J. Piłsudskiego 3 (I LO), 8. Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Ełku, ul. 11 Listopada 24 (CKPiU), 9. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Ełku, ul. Grajewska 16A, 10. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Ełku, ul. Kajki 8, 11. Międzyszkolny Ośrodek Sportowy w Ełku, ul. Grunwaldzka 10, 12. Bursa Szkolna w Ełku, ul. Wł. Sikorskiego 5A/7A, 13. Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Ełku, ul. Wł. Sikorskiego 5A. Pierwszych osiem placówek zajmuje się kształceniem młodzieży w szkołach ponadgimnazjalnych. Liczba uczniów i oddziałów w tych jednostkach (stan na wrzesień 2011 r.) przedstawiona jest w tabeli poniżej. Tabela 1 ZS 1 ZS 2 ZS 3 ZS 5 ZS 6 I LO ZSM-E CKPiU liczba sal ogólnodostępnych (powyżej 26 miejsc) liczba sal małych (poniżej 26 miejsc) liczba sal gimnastycznych liczba oddziałów w roku 2011/ liczba uczniów 2011/ średnia ilość uczniów/oddział 22,5 25,4 20,3 23,2 19,9 26,8 18,3 25,3 Obserwujemy od kilku lat stopniowy spadek liczby absolwentów gimnazjum w powiecie ełckim, a co za tym idzie, coraz mniejszą liczbę kandydatów do I klas naszych powiatowych szkół. Sytuację demograficzną w powiecie ełckim ilustruje wykres 1. 1

2 Wykres 1 Konsekwencją tego trendu jest liczba tworzonych klas pierwszych w naszych szkołach. Liczba ta spada od 45 oddziałów w roku szkolnym 2007/2008 nawet do 33 w roku 2018/2019 (Wykres 2). Powiat Ełcki, chcąc zapewnić pracę nauczycielom i dobre warunki kształcenia dla młodzieży, w poprzednich latach decydował się na stopniowe zmniejszanie liczby uczniów w oddziałach. Już dawno minęły czasy, gdy w klasie uczyło się ponad 30 uczniów. Dziś normą jest maksymalnie 26 uczniów na oddział. W rzeczywistości średnia liczba uczniów w oddziale jest zdecydowanie mniejsza i tylko nieliczne szkoły maja ją na poziomie 26 uczniów (Tabela 1). Z tego zestawienia również widać wprost, iż wykorzystanie zasobów lokalowych naszych placówek jest nieefektywne, około 30 % sal lekcyjnych przez wiele godzin pozostaje pustych i nie prowadzi się w nich zajęć. Demografia jest nieubłagana zmniejszanie się liczby uczniów w szkołach jest niezaprzeczalnym faktem. Jest to przesłanka, która skłoniła Zarząd Powiatu Ełckiego do podjęcia się trudnego zadania racjonalizacji wykorzystania bazy szkolnictwa ponadgimnazjalnego dostosowania tej bazy do prognoz demograficznych. 2

3 Wykres 2 II przesłanka - Zmiany w systemie oświaty Jednym z najważniejszych zadań polityki oświatowej naszego powiatu jest skuteczna edukacja zawodowa. Uchwalona w sierpniu 2011r. nowelizacja ustawy o systemie oświaty ma sprawić, że wiedza i umiejętności nabywane w procesie kształcenia umożliwią osobom uczącym się odnalezienie swojego miejsca na rynku pracy zgodnie z potwierdzonymi kwalifikacjami. Ustawa wprowadza nową strukturę i nowy model kształcenia. Z dniem 1 września 2012 roku przestaną istnieć licea profilowane dla młodzieży i dorosłych, uzupełniające licea dla młodzieży i dorosłych, technika uzupełniające dla młodzieży, technika dla dorosłych, zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych. Konsekwencją zapisów znowelizowanej ustawy jest nowa struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego, w skład której wejdą: 3-letnia zasadnicza szkoła zawodowa, której ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie; 3-letnie liceum ogólnokształcące, którego ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego; 4-letnie technikum, którego ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego; szkoła policealna dla osób posiadających wykształcenie średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, umożliwiająca uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie; 3

4 3-letnia szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, której ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy. Powiat powinien również dysponować nowoczesna bazą dydaktyczno-szkoleniową dostosowaną do wymogów znowelizowanej ustawy. Dzisiaj taką bazą są warsztaty prowadzone przez CKPiU. Ich stan techniczny pozostawia wiele do życzenia. Powiat co roku wydaje duże środki finansowe na zachowanie funkcji tych budynków jako warsztatów. W odniesieniu do wszystkich zespołów szkół zawodowych konieczne jest rozważenie stworzenia z nich branżowych centrów kształcenia zawodowego (z wyjątkiem ZS nr 2, który już dziś staje się zespołem szkół ogólnokształcących). Wypracowana koncepcja zakłada istnienie w naszym powiecie kilku branżowych zespołów szkół - kształcących w podobnych zawodach: zawody środowiskowo-budowlane ZS nr 1 zawody informatyczno-ekonomiczne ZS nr 5 zawody gastronomiczno-hotelarskie ZS nr 6 zawody elektryczno-mechaniczne ZSM-E oraz CKPiU Zespoły Szkół nr 1 i 6 już dziś są odpowiednio doinwestowane, zmodernizowane i mogą śmiało rywalizować o uczniów. Branże tych zespołów wyraźnie się kształtują. Zespół Szkół nr 5 posiada właściwą, nowoczesną bazę pomocy dydaktycznych. Zawody informatyczno-ekonomiczne mają tu dobre miejsce do kształcenia. Jednak sam budynek szkoły wymaga termomodernizacji. Dzisiejsza baza szkolenia zawodowego ma miejsce w warsztatach prowadzonych przez Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Ełku przy ul. Matejki 1. Wybudowane ponad 30 lat temu hale dawnego POM-u nie przystają do wymogów, jakim powinna odpowiadać baza szkoleniowa w XXI wieku. Młody człowiek kończący gimnazjum, a chcący uczyć się dalej w ZSM-E w Ełku (który to zespół wykorzystuje warsztaty prowadzone przez CKPiU), widząc jak wygląda miejsce, w którym będzie nabywał wiedzę praktyczną, wybiera inne kierunki w innych zespołach szkół. Nierzadko rezygnuje ze zdobycia poszukiwanego na rynku pracy zawodu. Wyposażenie oraz stan techniczny budynków wymusza podjęcie decyzji o ich dalszym losie. Przez kilka ostatnich lat samorząd powiatowy co roku wydawał znaczne środki finansowe na zachowanie funkcji tych budynków jako warsztatów. Działania te były jedynie działaniami doraźnymi. Generalny remont to zamknięcie warsztatów, a tym samym brak miejsca na odbywanie kształcenia zawodowego. W obecnej sytuacji modernizacja tych ośrodków na wysokim, nowoczesnym poziomie jest niemożliwa. Przyszedł już czas, by podjąć decyzję o kompleksowej modernizacji bazy warsztatowej. Wobec powyższego postanowiliśmy poszukać optymalnego rozwiązania. Najlepszym sposobem jest ubranżowienie w naszym powiecie zespołów szkół kształcących zgodnie z nową podstawą programową i klasyfikacją zawodów. Aby to osiągnąć, trzeba przenieść 4

5 kształcenie do nowych, zmodernizowanych, spełniających najwyższe standardy obiektów. III przesłanka poziom finansowania zadań oświatowych Środki na finansowanie zadań oświatowych powiatu są bardzo dużym obciążeniem dla budżetu (edukacja to nie jedyne zadanie powiatu) a subwencja oświatowa maleje wraz ze spadającą liczbą uczniów. W roku 2011 Powiat Ełcki na realizację zadań oświatowych otrzymał zł subwencji a wydał na wydatki bieżące w jednostkach oświatowych zł. A więc o zł więcej niż otrzymał w subwencji. Należy tu także wspomnieć o wydatkach inwestycyjnych, które były bardzo duże, bo w wysokości ponad zł. Poniższy wykres (wykres 3) przedstawia różnice pomiędzy wydatkami bieżącymi a subwencją oświatową w latach Wykres 3 Budowa nowoczesnego kompleksu warsztatowego wymaga pieniędzy i terenu, a przy ulicy Matejki nie jest możliwa, gdyż w obecnie wykorzystywanych pomieszczeniach muszą odbywać się normalne zajęcia praktyczne. Kupno nowej działki pod tę inwestycję to dodatkowy koszt. Dlatego Zarząd Powiatu przygotował koncepcję, aby na działce będącej własnością Powiatu przy ulicy Koszykowej obok Zespołu Szkół nr 3 wybudować nowe hale warsztatowe, a po modernizacji istniejących budynków szkoły utworzyć w tym miejscu Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego (na bazie CKPiU oraz Zespołu Szkół Mechaniczno-Elektrycznych). Zgodnie z tą koncepcją budowa i modernizacja istniejących obiektów szkolnych przy Koszykowej potrwałaby do 1 września 2015 r. W ten sposób powstałby czwarty branżowy zespół kształcący w zawodach mechanicznoelektrycznych. 5

6 Reasumując III przesłankę, trzeba stwierdzić, że podejmowane dotychczas działania okazały się niewystarczające. Przebudowa sieci szkolnej jest koniecznością. Sieć jest nadmiernie rozbudowana, o co najmniej jeden zespół szkół, co stanowi nadmierne obciążenie ekonomiczne. Jednocześnie kształcenie zawodowe wymaga dofinansowania rozbudowy zaplecza technicznego. Konkluzja Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki, należy dokonać głębokiej reorganizacji sieci szkół ponadgimnazjalnych w naszym powiecie. Mając na uwadze zjawiska demograficzne, determinanty prawne dotyczące zmian w kształceniu zawodowym i ustawicznym oraz finanse budżetowe, radni powiatowi Dobra Wspólnego i Platformy Obywatelskiej rekomendowali zarządowi projekt zmian w oświacie powiatowej, który uwzględniałby powyższe przesłanki. Wypracowana koncepcja zakładała konieczność budowy nowego Centrum Kształcenia Zawodowego i Praktycznego (CKZiU) na terenach działki zajmowanej przez ZS nr 3 przy ulicy Koszykowej. Zespół Szkół nr 3 w Ełku miałby zostać zlikwidowany z dniem 1 września 2012 roku, a uczniowie całymi klasami (zawodami) zostaliby przeniesieni do trzech innych zespołów szkół powiatowych. Koncepcja ta zakładała także przeniesienie zarówno kadry dydaktycznej jak i pracowników administracji i obsługi. Na ulicę Koszykową przeniesione miało zostać CKPiU także z dniem 1 września 2012 r. W ten sposób ZS nr 1, ZS nr 5 i ZS nr 6 zostałby zasilony nowymi oddziałami i funkcjonowanie tych szkół byłoby bardziej racjonalne. Na terenie ZS nr 3 przy Koszykowej w ciągu 3 lat powstałoby nowe Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego z nowoczesna bazą warsztatową i dydaktyczną, gdzie też docelowo od 1 września 2015 r. znalazłby miejsce Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych. O tej koncepcji została powiadomiona dyrektor ZS nr 3, jako pierwsza jeszcze przed powiadomieniem innych dyrektorów szkół. Na konferencji pod hasłem "Przesłanki rozwoju szkół prowadzonych przez Powiat Ełcki" Audyt zewnętrzny w dniu 14 grudnia 2012 r. zostało zaprezentowane podsumowanie realizacji Polityki Oświatowej Samorządu Terytorialnego (POST) oraz audyt kształcenia w szkołach Powiatu Ełckiego, na podstawie których starosta przedstawił koncepcję w obecności radnych i dyrektorów placówek oświatowych z terenu powiatu. Dalsze działania wymagały decyzji radnych a harmonogram tych działań przedstawia poniższa tabela. Harmonogram działań jednostki samorządu terytorialnego związanego z likwidacją (przekształceniem) zespołów szkół (uchwałę podejmuje Rada Powiatu na postawie art. 5c pkt 1, art. 59 ust. 1 i 6 ustawy o systemie oświaty) Działania Komisja Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki z udziałem dyrektorów placówek oświatowych i przedstawicieli związków zawodowych Termin realizacji r. Spotkanie Członków Zarządu w sprawie audytu zewnętrznego edukacji r. Komisja Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki r. 6

7 Harmonogram działań jednostki samorządu terytorialnego związanego z likwidacją (przekształceniem) zespołów szkół (uchwałę podejmuje Rada Powiatu na postawie art. 5c pkt 1, art. 59 ust. 1 i 6 ustawy o systemie oświaty) Działania Termin realizacji Spotkania konsultacyjne z Radnymi Powiatu Ełckiego (PO i DW) r. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektor ZSM-E r. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektor ZS r. Konferencja pod hasłem "Przesłanki rozwoju szkół prowadzonych przez Powiat Ełcki" Audyt zewnętrzny Spotkanie Członków Zarządu Powiatu z Prezydentem Miasta Ełku i Zastępcami Komisja Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki (wzięła udział Przewodnicząca Rady Rodziców przy ZS 3 i dyrektor ZS nr 3) r r r. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektor ZSM-E i CKPiU r. Spotkanie Zarządu Powiatu z protestującymi z ZS r. Spotkanie konsultacyjne z Radnymi Powiatu Ełckiego (PO i DW) Spotkanie konsultacyjne z wszystkimi Radnymi Powiatu Ełckiego Spotkanie konsultacyjne z Dyrektorem ZSM-E, CKPiU, ZS 1, ZS 5, ZS 6. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektorem i Radą Pedagogiczną ZS 3 Spotkanie konsultacyjne z Radą Rodziców ZS 3 Spotkanie konsultacyjne z Samorządem Uczniowskim ZS 3 Przyjęcie projektów uchwał o zamiarze likwidacji szkół: - Internatu wchodzącego w skład ZS nr 3; - Technikum nr 3 wchodzącego w skład ZS nr 3; - Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 3 wchodzącego w skład ZS nr 3 ; - Powiatowego Gimnazjum nr 1 wchodzącego w skład ZS nr 3; - Szkoły Policealnej nr 3 wchodzącego w skład ZS nr 3 ; - Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 7 (dla dorosłych) wchodzącego w skład CKPiU; - VII Liceum profilowanego ( dla dorosłych ) wchodzącego w skład CKPiU; - Technikum nr 7 (dla dorosłych) wchodzącego w skład CKPiU; - IV Liceum Ogólnokształcącego wchodzącego w skład ZS nr 6 - Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 2 wchodzącego w skład ZS nr r. godz. 15:00; r. godz. 16:30; r. godz. 10: r. godz. 16: r. godz. 16: r. godz. 13:30 Posiedzenie Zarządu Powiatu r. Przekazanie informacji o projektach uchwał radnym powiatowym r. Konferencja prasowa w sprawie racjonalizacji sieci szkół r. Przekazanie projektów uchwał o zamiarze likwidacji szkół związkom zawodowym r. 7

8 Harmonogram działań jednostki samorządu terytorialnego związanego z likwidacją (przekształceniem) zespołów szkół (uchwałę podejmuje Rada Powiatu na postawie art. 5c pkt 1, art. 59 ust. 1 i 6 ustawy o systemie oświaty) Działania Termin realizacji Spotkanie konsultacyjne z Dyrektorem i Radą Pedagogiczną ZSM-E r. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektorem i Radą Pedagogiczną CKPiU r. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektorem i Radą Pedagogiczną ZS nr r. Spotkanie konsultacyjne z Dyrektorem i Radą Pedagogiczną ZS nr r. Komisja Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki r. Po konsultacjach, w dniu 5 stycznia 2012 r., uwzględniając głosy uczniów i rodziców w pracy nad koncepcją zmiany w sieci szkół ponadgimnazjalnych w Ełku, Zarząd Powiatu podjął decyzję o przedstawieniu Radzie Powiatu projektu zmian w oświacie powiatowej przygotowanego przez kluby radnych DW i PO. Projektu zmienionego, którego przesłanką jest stopniowe wygaszanie ZS nr 3 do roku 2015, zamiast wcześniej omawianego jednorazowego przeniesienia klas do innych zespołów. W tej koncepcji zakłada się pozostanie wszystkich uczniów ZS nr 3 do ukończenia nauki w swojej szkole wraz ze swoimi nauczycielami. Jest to rozwiązanie mniej efektywne i bardziej kosztowne, ale wybór szkoły przez ucznia i przyjęcie do niej, jest swego rodzaju kontraktem samorządu terytorialnego z uczniami i rodzicami o kształceniu, a umów trzeba dotrzymywać. Jednocześnie nastąpi kontrolowane, stopniowe przeniesienie zatrudnienia nauczycieli do innych szkół wraz z postępującym przepływem kształcenia w poszczególnych zawodach między wszystkimi szkołami powiatu ełckiego (powstanie bank zatrudnienia w szkołach powiatowych kontrolowany przez Zarząd Powiatu we współpracy z dyrektorami szkół). Uzyskujemy - w ten sposób możliwości: budowy nowoczesnego centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego dla zawodów elektryczno-mechanicznych i docelowo połączenia ZSM-E i CKPiU w nowoczesne CKZiU mechaniczno-elektryczne przy ul. Koszykowej do 2015 roku oraz zwolnienie budynku przy Armii Krajowej; - ubranżowienia zespołów szkół w nowoczesne centra kształcenia: o Szkoły środowiskowo-budowlane ZS nr 1 o Szkoły informatyczno-ekonomiczne ZS nr 5 o Szkoły gastronomiczno-hotelarskie ZS nr 6 o Szkoły elektryczno-mechaniczne CKZiU dostosowania sieci szkół do demografii; 8

9 - utrzymania atrakcyjnej bogatej oferty kształcenia w powiecie ełckim mimo zmniejszania środków finansowych w subwencji na edukację. Teraz decyzje będą podejmować radni powiatowi na sesji Rady Powiatu, którzy wcześniej będą o tym dyskutować na komisjach branżowych. 9