Wymagania edukacyjne do poszczególnych działów programowych Klasa VI

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne do poszczególnych działów programowych Klasa VI Dział: Ziemia częścią Wszechświata. Omawia budowę i zastosowanie kalendarza. Wykazuje istnienie pola grawitacyjnego Podaje różnice między planetami a gwiazdami. Omawia główne założenia teorii Ziemi. Podaje przykłady świadczące o istnieniu heliocentrycznej. wokół Ziemi pola grawitacyjnego. Wyjaśnia, co to są galaktyki. Podaje przykłady wykorzystania sztucznych Wie, na czym polega ruch jednostajnie satelitów. prostoliniowy. Zna warunki umożliwiające istnienie życia Wyjaśnia, co to są planetoidy, meteoryty, na Ziemi. planety olbrzymy, komety. Zna warunki panujące na Księżycu. Opisuje zasługi Mikołaja Kopernika dla rozwoju nauk przyrodniczych. Wyjaśnia, co nazywamy polem grawitacyjnym. Porządkuje planety Układu Słonecznego. Wyjaśnia, w jakim celu prowadzone są loty kosmiczne. Dział: Ziemia - nasza planeta. Określa, od czego zależy wartość siły grawitacji. Opisuje, w jaki sposób powstał Układ Słoneczny. Wyjaśnia, dlaczego na Księżycu nie ma atmosfery. Wskazuje różnicę między planetoidami meteorytami. Wyjaśnia, popierając przykładami, na czym Podaje przykłady oddziaływań elektrostatycznych. polegają oddziaływania magnetyczne. Wskazuje południki, równoleżniki, równik, Rysuje linie pola magnetycznego. półkule północną i południową, bieguny Podaje przykład zjawiska mającego związek ziemskie i oś Ziemi. z istnieniem pola magnetycznego Ziemi. Zna budowę globusa. Określa długość i szerokość geograficzną Wymienia 3-4 przykłady przedmiotów na wskazanej półkuli. przyciąganych przez magnes. Wymienia następstwa ruchu obrotowego Wyjaśnia, kiedy magnesy przyciągają się Ziemi. a kiedy odpychają. Podaje podstawowe wymiary kuli ziemskiej. Zna wzór na prędkość.

2 Wyjaśnia, na czym polega elektryzowanie Objaśnia, na czym polegają oddziaływania ciał. Wyjaśnia pojęcie pola magnetycznego. magnetyczne. Wyjaśnia, dlaczego igła magnetyczna ustawia się w kierunku północ-południe. Klasyfikuje oddziaływania między magnesami. Odszukuje punkty na mapie, mając podane Pokazuje położenie biegunów magnetycznych współrzędne geograficzne. i geograficznych. Rysuje wykres drogi. Wyjaśnia pojęcia: długość geograficzna, szerokość geograficzna. Określa położenie geograficzne wskazanych miejsc. Wykonuje obliczenia związane z prędkością. Dział: Rola Słońca. Wymienia źródła światła. Klasyfikuje, popierając przykładami, źródła Wyjaśnia, jak się zachować w czasie burzy. światła na naturalne i sztuczne. Podaje przykłady ciał przezroczystych Buduje prosty obwód elektryczny. Rysuje i nieprzezroczystych. schemat prostego obwodu elektrycznego. Wyjaśnia zjawisko następowania dnia i Wyjaśnia, kiedy następuje załamanie światła. nocy. Rozpoznaje na schematach zjawisko Wskazuje występowanie w przyrodzie zjawiska rozszczepienia światła. zaćmienia Słońca i Księżyca. Rysuje odbicie światła od powierzchni lustrzanych płaskich. ciał. Wyjaśnia powstawanie barw widzianych Wyjaśnia, dlaczego następują zmiany pór Oblicza długość dnia i nocy, mając podane roku. godziny wschodu i zachodu Słońca. Wskazuje zastosowanie filtrów. Wskazuje na schemacie elementy budowy Zna daty rozpoczęcia pór roku. oka. Pokazuje na globusie strefy oświetlenia Wyjaśnia, dlaczego niektóre lata są Ziemi. przestępne. Podaje przyczyny następstwa pór roku. Wymienia daty przesilenia letniego i zimowego. Rysuje schemat szeregowego i równoległego obwodu elektrycznego. Wyjaśnia pojęcie promienia świetlnego. Określa podstawowe właściwości przewodników i izolatorów. Wyjaśnia przyczynę różnic długości dnia i nocy. Tłumaczy zjawiska zaćmienia Słońca i Księżyca. Wykazuje, że światło białe jest mieszaniną świateł barwnych.

3 Rysuje promień świetlny przechodzący Opisuje budowę oka. z powietrza do innego ośrodka. Charakteryzuje poszczególne strefy oświetleniowe Ziemi. Objaśnia, dlaczego światło białe ulega rozszczepieniu. Wyjaśnia zjawisko dnia polarnego i nocy Wymienia przykłady zjawisk związanych z polarnej. odbiciem i załamaniem światła. Rysuje oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach kalendarzowych pór roku. Objaśnia rysunek przedstawiający oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach pór roku. Zna barwy podstawowe i pochodne barwy światła odbitego i emitowanego. Dział: Wszechocean. Odczytuje z mapy nazwy kontynentów, Wyjaśnia, dlaczego na głębokości poniżej oceanów i mórz. 100 metrów panują ciemności. Odszukuje na mapie rowy oceaniczne, wyspy, podmorskie łańcuchy górskie. Pokazuje na mapie konturowej świata: Opisuje warunki panujące na szelfie. Rysuje schemat fali. kontynenty, oceany i morza oraz je nazywa. Wymienia przyczyny falowania wody. Zna rodzaje mórz, wraz z przykładami, Wyjaśnia, dlaczego woda morska jest słona. pokazuje je na mapie. Rozpoznaje na rysunku elementy Pokazuje na mapie, jakie kontynenty ukształtowania dna oceanicznego. oblewa każdy z oceanów. Pokazuje na mapie Prąd Zatokowy. Wie, co to są prądy morskie i wyjaśnia przyczynę ich powstawania. Wyjaśnia, co nazywamy szelfem. Wyjaśnia, jaki jest wpływ Prądu Zatokowego na klimat zachodniej i północnej Europy. Wie, co to jest długość i wysokość fali. Wyjaśnia przyczyny zróżnicowanego zasolenia wód morskich. Opisuje falę. Wyjaśnia przyczynę przypływów i odpływów. Charakteryzuje warunki panujące w głębinach oceanicznych. Opisuje rafę koralową. Pokazuje na mapie trasę wyprawy Krzysztofa Kolumba. Pokazuje na mapie wyspy odkryte przez Zna kierunki prądów morskich Krzysztofa Kolumba. w poszczególnych strefach oświetleniowych.

4 Dział: Charakterystyka stref życia w morzu. Nazywa strefy życia w morzu. Klasyfikuje zwierzęta na kręgowce i bezkręgowce. Rysuje chełbię. Odróżnia polipa od meduzy. Opisuje budowę zewnętrzną ryby. Opisuje budowę zewnętrzną skorupiaków na przykładzie homara. Podaje przykłady skorupiaków morskich. Omawia znaczenie małży w przyrodzie. Wymienia źródła dźwięków. Tłumaczy, kiedy powstaje echo. Wymienia korzyści, jakie czerpie człowiek z mórz i oceanów. Wymienia przykłady ssaków żyjących. w morzu. Opisuje budowę zewnętrzną ryby. Zna cel wyprawy Ferdynanda Magellana. Charakteryzuje warunki panujące w poszczególnych strefach oceanicznych. Opisuje przystosowania chełbi do życia w morzu. Opisuje budowę stułbi. Charakteryzuje koralowce. Tłumaczy, na czym polega zjawisko linienia skorupiaków. Charakteryzuje czynności życiowe ryb. Wyjaśnia przyczyny wędrówek ryb. Objaśnia, na czym polega jajorodność, żyworodność. Rozpoznaje wybrane skorupiaki morskie. Wyjaśnia, co nazywamy falą dźwiękową. Wymienia ośrodki różniące się prędkością rozchodzenia się fal dźwiękowych. Podaje przykłady wykorzystania zjawisk echa przez zwierzęta. Opisuje wykorzystanie mórz i oceanów przez człowieka. Zna elementy budowy ucha. Opisuje warunki świetlne panujące w poszczególnych strefach morskich. Wyjaśnia, na czym polega symbioza ukwiała z rakiem pustelnikiem. Wymienia przystosowania w budowie zewnętrznej ryb do życia w wodzie. Wymienia przystosowanie ssaków do życia w wodzie. Podaje przykłady skorupiaków morskich. Wyjaśnia, do czego służą: echosonda i batyskaf. Podaje przykłady innych zwierząt żyjących w morzach. Opisuje podróż Ferdynanda Magellana. Ocenia możliwości rozwoju świata organicznego w poszczególnych strefach. Opisuje przystosowania zwierząt do życia w wodzie. Wyjaśnia, dlaczego fale dźwiękowe nie mogą rozchodzić się w próżni. Podaje przykłady wykorzystania zjawiska echa przez zwierzęta. Analizuje skutki korzystania z zasobów morskich przez człowieka. Wie, jak ucho odbiera wrażenia dźwiękowe. Wyjaśnia, na czym polega echolokacja.

5 Dział: Z wody na ląd. Omawia budowę komórki zwierzęcej i roślinnej. Wymienia warunki niezbędne dla życia zwierząt w jeziorze. Wskazuje zwierzęta występujące w jeziorze. Nazywa części ciała żaby. Podaje 2-3 przykłady płazów chronionych. Rozpoznaje na rysunku elementy budowy: pantofelka, stułbi, ameby. Podaje charakterystyczne cechy budowy stawonogów. Odróżnia komórkę zwierzęcą od roślinnej zna ich budowę. Charakteryzuje przystosowania stułbi do warunków i trybu życia. Wymienia cechy budowy zewnętrznej przystosowujące płazy do życia na lądzie. Tłumaczy, dlaczego organizmy zwierzęce nazywamy cudzożywnymi. tłumaczy, dlaczego organizmy roślinne nazywamy samożywnymi. Wymienia przystosowania stułbi do trybu życia. Podaje przykłady płazów ogoniastych i bezogonowych. Dział: Warunki życia w środowisku lądowym. Opisuje budowę pierwotniaków na przykładzie pantofelka. Omawia budowę stułbi i ameby. Opisuje wybrane czynności życiowe płazów. Opisuje warunki niezbędne dla życia zwierząt w jeziorze. Opisuje zmiany warunków życia w zależności od pór roku. Podaje przykłady zależności pokarmowych w jeziorze. Rozpoznaje wybrane zwierzęta występujące w jeziorze. Charakteryzuje czynności życiowe płazów Wyjaśnia, dlaczego w jeziorach żyją głównie zwierzęta zmiennocieplne. Charakteryzuje pierwotniaki. Charakteryzuje faunę występująca w różnych strefach jeziora. Wymienia gatunki zwierząt, które można spotkać tylko w czystych wodach. Klasyfikuje, popierając przykładami, płazy bezogonowe i ogoniaste. Porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie. Opisuje budowę zewnętrzną ptaka. Odróżnia ptaki drapieżne od innych. Rozpoznaje rodzaje piór. Opisuje budowę pióra. Podaje przykłady ptaków odlatujących Omawia cechy budowy przystosowujące gady do życia na lądzie. Wyjaśnia, jak należy postępować po ukąszeniu przez żmiję. Rozpoznaje na rysunku zaskrońca, żmiję zygzakowatą. Wymienia cechy przystosowujące ptaka

6 z Polski. Omawia znaczenie ptaków w przyrodzie. wymienia 3 przykłady ptaków chronionych w Polsce. Określa rolę ptaków w przyrodzie. Wymienia charakterystyczne cechy ssaków. Podaje przykłady ssaków z różnych środowisk. Opisuje rolę dżdżownic w przyrodzie. Opisuje sposób postępowania w wypadku przyczepienia się kleszcza. Nazywa części ciała owada. Wykazuje przykłady pozytywnego i negatywnego znaczenia owadów dla człowieka. Omawia proces rozmnażania gadów. Opisuje rozmnażanie się ptaków. Objaśnia pojęcia: gniazdowniki, zagniazdowniki. Wymienia przyczyny wędrówek ptaków. Charakteryzuje wybraną grupę ptaków. Wskazuje podobieństwa i różnice między ptakami a gadami. Charakteryzuje budowę żółwi, jaszczurek i węży. Wymienia wytwory skóry ssaków. Opisuje cechy przystosowujące dżdżownicę do życia w glebie. Rozpoznaje typy aparatów gębowych owadów. Opisuje rozwój owadów. Charakteryzuje rolę owadów w przyrodzie. Opisuje przystosowanie pająka do zdobywania pokarmu. Dział: Krajobrazy Ziemi. do lotu. Na podstawie ilustracji wymienia charakterystyczne cechy dziobów i kończyn wskazanych ptaków. Podaje przykłady ptaków odlatujących oraz chronionych. Rozpoznaje wybrane gatunki ssaków chronionych w Polsce. Opisuje budowę zewnętrzną pająka. Opisuje czynności życiowe dżdżownicy. Wskazuje przykłady pozytywnego i negatywnego znaczenia owadów. Zna budowę jaja. Nazywa części ciała winniczka Podaje przykłady zagniazdowników i gniazdowników. Porównuje czynności życiowe płazów i gadów. Podaje charakterystyczne cechy żmii zygzakowatej i zaskrońca. Opisuje rozmnażanie ptaków. Na wybranych przykładach wykazuje związek między budową a trybem życia ptaków. Charakteryzuje rozmnażanie i rozwój ssaków. Opisuje czynności życiowe dżdżownicy. Charakteryzuje sposoby rozmnażania owadów. Omawia rozmnażanie ślimaka winniczka. (stopień dopuszczający) Wymienia podstawowe elementy klimatu. Odczytuje dane z wykresów. Wymienia rodzaje klimatów. Wyjaśnia cele ekspedycji do lasów równikowych w XIX wieku. Wymienia charakterystyczne cechy poszczególnych typów klimatów. Podaje przyczyny istnienia różnych stref krajobrazowych. Opisuje przebieg dnia w lesie

7 Podaje przykłady roślin uprawianych na plantacjach w strefie równikowej. Pokazuje na mapie położenie poszczególnych stref geograficznych.. Wymienia po 3-4 gatunki zwierzęce i rośliny charakterystyczne dla poszczególnych stref. Wymienia charakterystyczne cechy (2-3) poznanych klimatów. Wyjaśnia, co powoduje, że basen Morza Śródziemnego jest atrakcyjny turystycznie. Zna ogniwa łańcuchów pokarmowych. Zna piętrowe ułożenie lasu. Wyjaśnia, w jaki sposób określa się klimat danego obszaru. Charakteryzuje poznane klimaty. Wykonuje obliczenia, wykorzystując dane z wykresów. Opisuje zróżnicowanie krajobrazowe Europy. Wykazuje związki między warunkami klimatycznymi a światem roślinnym i zwierzęcym w poszczególnych strefach. Wskazuje przyczyny odchylenia granic stref krajobrazowych od równoleżników. Wykazuje wpływ warunków klimatycznych na sposób gospodarowania i gęstość zaludnienia w poszczególnych strefach. Charakteryzuje Sahel. Charakteryzuje makię śródziemnomorską. Porównuje krajobrazy różnych rodzajów pustyń. Wymienia wady i zalety rozwoju turystyki w strefie śródziemnomorskiej. Porównuje warunki przyrodnicze różnych rejonów geograficznych.. Omawia zależności pokarmowe równikowym. Wyjaśnia przyczynę małej żyzności gleb w lesie równikowym. Opisuje znaczenie gospodarcze lasów równikowych. Podaje przykłady roślin uprawianych w poszczególnych strefach klimatycznych. Wymienia rodzaje pustyń. Na wybranych przykładach opisuje przystosowania zwierząt do warunków klimatycznych. Opisuje zajęcia mieszkańców wybranych stref klimatycznych. Zna stolice i flagi wybranych państw Morza Śródziemnego. Podaje przykłady łańcuchów pokarmowych występujących w lasach zrzucających liście na zimę. Podaje przykłady roślin i zwierząt występujących w poszczególnych piętrach lasu. Na podstawie analizy danych dotyczących rozkładu temperatur i ilości opadów porównuje klimaty różnych rejonów geograficznych. Analizuje skutki zmniejszania się obszaru lasów równikowych.. Przewiduje zmiany, jakie mogą zachodzie w środowisku na skutek eksploatacji bogactw naturalnych i mineralnych. Opisuje współczesne warunki życia w dolinie Nilu. Wyjaśnia, dlaczego strefa śródziemnomorska nazwana jest kolebką cywilizacji. Wyjaśnia, dlaczego strefy stepów odgrywają ważną rolę w wyżywieniu ludności świata. Wyjaśnia, co to jest wieczna zmarzlina. Opisuje wpływ warunków przyrodniczych na sposób gospodarowania mieszkańców tundry. Opisuje trasy wypraw polarnych ze szczególnym uwzględnieniem wkładu Polaków w badania biegunów.

8 występujące w lesie. Dział: Zagrożenia i szanse przyrody. Wymienia przyczyny zmian w krajobrazie naturalnym. Opisuje skutki zanieczyszczeń środowiska. Wymienia formy ochrony przyrody. Wyjaśnia przyczyny powstawania zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby. Charakteryzuje 2-3 wybrane parki narodowe. Charakteryzuje zanieczyszczenia środowiska. Podaje przykłady gatunków chronionych. Wymienia dwa światowe parki narodowe. Przewiduje skutki niekontrolowanego składowania odpadów radioaktywnych i substancji trujących. Podaje przykłady działań międzynarodowych na rzecz ochrony przyrody. Skala-powtórzenie wiadomości z klasy IV (lekcje dodatkowe). Zna rodzaje skal.. Potrafi dokonać zamiany skali liczbowej na mianowaną i liniową. Oblicza odległości rzeczywiste między obiektami. Potrafi uszeregować skalę od najmniejszej do największej i odwrotnie. Rysuje plan prostych przedmiotów w określonych skalach.. Oblicz zadania dotyczące skal typu: 1:2, 2:1. Na podstawie danych oblicza i określa skalę mapy, planu.

9 Wymagania na poszczególne stopnie szkolne w klasyfikacji semestralnej i rocznej w klasie VI. Ocena celująca: - posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązujący program nauczania w kl. VI, - samodzielnie rozwiązuje problemy omawiane na lekcji, jest inicjatorem rozwiązywania problemów, - potrafi samodzielnie dotrzeć do różnych źródeł medialnych i w oparciu o nie rozszerzyć swoją wiedzę przyrodniczą, - bierze aktywny udział w konkursach, w których wymagana jest wiedza przyrodnicza, - potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, mającej podstawy samodzielnie nabytej wiedzy, - biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę w zadaniach praktycznych, - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym Ocena bardzo dobra: - opanował pełny zakres wiadomości przewidziany programem nauczania dla klas VI, - dociera samodzielnie do źródeł wskazanych przez nauczyciela, - aktywnie uczestniczy w lekcji, - postawione problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie, - rozwiązuje zadania dodatkowe o średnim stopniu trudności, - samodzielnie rozwiązuje problemy podstawowe i trudniejsze, - umiejętnie posługuje się wiedzą i pojęciami przewidzianymi programem, - wykorzystuje zdobytą wiedzę w różnych sytuacjach praktycznych. Ocena dobra: - opanował wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania w klasie VI w stopniu zadawalającym, - potrafi korzystać z zaprezentowanych na lekcji źródeł informacji, - aktywnie uczestniczy w lekcji, - trudniejsze zadania rozwiązuje pod kierunkiem nauczyciela, - rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe o stosunkowo niewielkiej skali trudności, - zdobytą wiedzą posługuje się w stopniu zadawalającym Ocena dostateczna: - opanował podstawowe elementy wiadomości programowych pozwalające mu na rozumienie najważniejszych zagadnień przewidzianych w programie klasy VI, - pod kierunkiem nauczyciela korzysta z podstawowych źródeł informacji, - potrafi samodzielnie wykonać proste zadania, - w czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadawalającym, - potrafi rozwiązać podstawowe problemy w stopniu zadawalającym. Ocena dopuszczająca: - posiada braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości dalszej nauki, - przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, - pracuje chętnie na miarę swoich możliwości, - zna konieczne pojęcia i zjawiska przyrodnicze. Ocena niedostateczna: - nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, - nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń, - wykazuje bierny i lekceważący stosunek do przedmiotu, - nie wykazuje żadnej aktywności na lekcji, - notorycznie nie odrabia prac domowych.