220 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 roku

Transkrypt

1 220 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 roku Uczeń 1: Powitanie Rota 2 zwrotki Zapraszamy na uroczysty apel poświęcony 220 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. 3 maja 1791 roku Polacy uchwalili pierwszą w Europie i drugą na świecie konstytucję, czyli ustawę określającą zasady rządzenia w państwie. Zapraszamy na krótką lekcję historii Polski z czasów, kiedy po 123 lat zaborów dzień 3- go maja zajaśniał wielkim blaskiem. Uczeń 2: Konstytucja 3 Maja podkład - Polonez Ogińskiego Pożegnanie Ojczyzny Ustawa powstawała w czasach, gdy po pierwszym rozbiorze Polski wydawało się, że Polska jest już na dnie upadku. Była wynikiem dążeń do naprawy stosunków wewnętrznych w Rzeczpospolitej dawała możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju. Postanowienia Konstytucji były rewolucyjne i doniosłe na miarę epoki, wprowadzały reformy polityczne i społeczne zmierzające do uratowania niepodległości i unowocześnienia kraju. Naród polski przyjął ją jako zapowiedź zmiany na lepsze. Uczeń 3: Tło historyczne podkład: Wszędzie tu moja ojczyzna Niestety, Konstytucja przetrwała jedynie czternaście miesięcy. Państwo polskie chyliło się ku upadkowi. W 1772 roku Rosja, Prusy, i Austria doprowadziły do pierwszego rozbioru Polski i narzuciły Rzeczypospolitej system rządów, który kontrolowany był przez ich ambasadorów. Po wyniszczających wojnach władza królewska uległa osłabieniu, skarb państwa świecił pustkami a większość szlachty pilnowała wyłącznie swoich interesów. W tych warunkach reforma państwa była trudna do przeprowadzenia. To, że udało się doprowadzić do uchwalenia Konstytucji 3 Maja, wielu uznało za polityczny cud.

2 Uczeń 4: Obrady Sejmu Wielkiego piosenka Polonez 3 maja Po I rozbiorze w 1788r w Warszawie zebrał się sejm, zwany później Sejmem Czteroletnim, gdyż obradował przez cztery lata. Obradom przewodniczył marszałek Stanisław Małachowski, a wśród posłów przeważali ludzie mądrzy i szczerzy patrioci. Sejm Czteroletni zapoczątkował prace nad ustawą zasadniczą i gruntownymi reformami Uczeń 1: Zapraszamy do wysłuchania piosenki Polonez 3 maja Uczeń 5: Twórcy konstytucji piosenka Pieśń konfederatów barskich Po katastrofie I rozbioru światli Polacy zaczęli nawoływać do naprawy ojczyzny. Projekt konstytucji został napisany przez króla oraz grupę posłów mądrych, kochających ojczyznę takich jak: Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic. Chcieli oni zmienić dawne, niesprawiedliwe i złe prawa, które prowadziły Polskę do zguby. Głosili oni, że mieszczanie powinni mieć swoich posłów w sejmie i brać również udział w rządzeniu państwem. Występowali w obronie chłopów. Uczeń 1: Stanisław Staszic pisał tak o istniejącej sytuacji: Powiem kto mojej ojczyźnie szkodzi. Z samych panów możnowładztwa - zguba Polaków! Oni zniszczyli wszystkie uszanowanie prawa. - Kto na sejmikach uczy obywatela zdrady, podstępów, podłości, gwałtu? (wszyscy razem, oskarżycielsko!) -Kto niewinną szlachtę, najpoczciwiej i najszczerzej swej ojczyźnie życzącą, oszukuje, przekupuje i rozpija? -Kto od wieków robił nieczynną władzę ustawodawczą, rwał sejmy? -Kto wojska obce do kraju wprowadził? - Kto od pewnego czasu, niby to czynności sejmu powracając, zamienił wolę narodu w wolę dworu moskiewskiego? - Panowie! -Kto przedawał Polaków? - Kto przy rozbiorze kraju brał zagraniczne pensje? - Panowie! Uczeń 1: Zapraszamy do wysłuchania Pieśń konfederatów barskich Juliusz Slowackiego

3 Uczeń 6: Zaprzysiężenie konstytucji piosenka Mazurek 3 maj Uczeń 1: Zobaczmy, co działo się na warszawskiej Starówce tego pamiętnego dnia. Toczy się zacięta walka o losy Polski. Bo dalej tak być nie może, aby ci, których obchodzą tylko prywatne sprawy mogli rządzić państwem. Magnaci, którzy nie chcieli wprowadzenia nowych praw, przekupili wielu posłów na sejmie warszawskim. Główni przeciwnicy konstytucji jeszcze nie wrócili z Wielkanocnej przerwy świątecznej. Miejsce obrad Zamek Królewski w Warszawie był strzeżony przez Gwardię Królewską a posłowie przybyli na obrady w tajemnicy. Przyjęcie konstytucji odbywało się niemal w warunkach zamachu stanu. Konstytucja została przyjęta tego samego dnia przytłaczającą większością głosów, co zostało owacyjnie przyjęte. Parę godzin później król w otoczeniu posłów i dostojników, przy biciu dzwonów, skierował się do warszawskiej katedry. Tam nastąpiła uroczystość zaprzysiężenia uchwalonej konstytucji. Orszakowi królewskiemu towarzyszył wiwatujący tłum mieszkańców stolicy. Uczeń 1 (zwracając się do innego recytatora) Cóż to za święto takie radosne, że miasto całe drży i faluje? Czy wracającą lud wita wiosnę? Czy na cześć wiosny tak wiwatuje? Uczeń 2 (odpowiadając) O, coś większego Polska dziś święci! To Konstytucja Trzeciego Maja! Akt wielki, ważny, godny pamięci, Co naród cały jednością spaja. Uczeń 3 ( mówi do innych z wielkim przejęciem) Biją dzwony... Pieśń radosna poprzez cały leci kraj, w złotym słońcu wstała wiosna i z nią drogi Trzeci Maj... Uczeń 4 - Co to za wrzawa?! Co to za hałasy?! Cóż to za czasy!!! Uczeń 5 Grają trąby... dzwonią dzwony, radość dziś napełnia kraj. (...) Wiwat! Wiwat Trzeci Maj! Uczeń 6 W dniu trzeciego maja posłowie nam mili nową KONSTYTUCJĘ zgodnie uchwalili! Uczeń 1 Potem wzięto króla wspólnie na ramiona. Zabłysła mu w słońcu Ojczysta Korona...

4 Uczeń 7: Postanowienia konstytucji podkład Piękna nasza Polska cała Konstytucja centralizowała kraj, znosząc odrębność państwową między połączoną Koroną a Litwą i wprowadzając jednolity rząd, skarb oraz wojsko. Nowa konstytucja oddawała lud wiejski pod opiekę rządu, znosiła prawo zrywania sejmu jednym głosem sprzeciwu, ustanawiała dziedziczność tronu. Rewolucyjnie jak na tamte czasy zadeklarowano także całkowitą swobodę wyznawania swojej wiary. Za religię panującą uznano katolicyzm, przy zupełnej tolerancji innych, uznanych przez państwo wyznań. Innowiercy nie mogli być prześladowani ani karani za swoją wiarę. Uczeń 8: Obalenie konstytucji piosenka zespołu Akurat p.t. Do prostego człowieka Z takiego przebiegu wydarzeń w Polsce bardzo niezadowoleni byli zwolennicy Rosji, ślepo posłuszni carowej Katarzynie. Przywódcy magnackiego obozu republikanów w miasteczku Targowica na Ukrainie, zawiązali konfederację, dążąc zbrojnie do obalenia Konstytucji i przywrócenia starego ustroju Rzeczypospolitej. Targowica wspierana przez wojska rosyjskie odniosła zwycięstwo. Dzieło Konstytucji zostało udaremnione. Nastąpiły rządy targowiczan: prześladowanie reformatorów i ich zwolenników. Wielu patriotów musiało uciekać z kraju, m. in. Tadeusz Kościuszko. O swoją wolność i prawa musieli walczyć Polacy jeszcze przez wiele lat. Konstytucja 3 Maja stała się w tych latach symbolem wewnętrznych sił narodu, zdolnego do politycznego odrodzenia się. Uczeń 1: Zapraszamy do wysłuchania piosenki zespołu Akurat p.t. Do prostego człowieka w wykonaniu Macieja Kusza - ucznia klasy II LZI.

5 Rota wiersz Marii Konopnickiej napisany w 1908r. Nie rzucim ziemi skąd nasz ród! Nie damy pogrześć mowy. Polski my naród, polski lud, Królewski szczep Piastowy. Nie damy, by nas gnębił wróg! Do krwi ostatniej kropli z żył Bronić będziemy ducha, Aż się rozpadnie w proch i w pył Krzyżacka zawierucha. Twierdzą nam będzie każdy próg! Pieśń Konfederatów Barskich tekst: Juliusz Słowacki z I aktu poematu Ksiądz Marek Nigdy z królami nie będziem w aliansach, nigdy przed mocą nie ugniemy szyi, bo u Chrystusa my na ordynansach, słudzy Maryi. Więc choć się spęka świat i zadrży słońce, chociaż się chmury i morza nasrożą, choćby na smokach wojska latające -nas nie zatrwożą. Bóg naszych ojców i dziś jest nad nami, więc nie dopuści upaść w żadnej klęsce, wszak póki On był z naszymi ojcami, byli zwycięsce. Więc nie wpadniemy w żadną wilczą jamę, nie ulękniemy przed mocarzy władzą wiedząc, że nawet grobowce nas same Bogu oddadzą. Polonez 3 maja Zgoda sejmu to sprawiła, że nam wolność przywróciła. Wiwat!- krzyczcie wszystkie stany Niechaj żyje król kochany. Wiwat!- krzyczcie wszystkie stany Niechaj żyje król kochany. Taka jest narodu wola, za swych braci i za króla Obywatel każdy wszędzie życie swoje łożyć będzie. Obywatel każdy wszędzie życie swoje łożyć będzie. Wiwat Sejm i naród cały! Dziś nam nieba żywot dały. Wiwat - krzyczcie wszystkie stany Niechaj żyje król kochany! Wiwat - krzyczcie wszystkie stany Niechaj żyje król kochany! Mazurek 3 maja Tekst: Rajnold Suchodolski napisany w czasie powstania listopadowego Witaj majowa jutrzenko, Świeć naszej polskiej krainie, Uczcimy ciebie piosenką, Która w całej Polsce słynie. Witaj maj, piękny maj, U Polaków błogi raj. Witaj dniu trzeciego maja, który wolność nam zwiastujesz. Pierzchła już ciemiężców zgraja. Polsko, dzisiaj tryumfujesz! Witaj maj, piękny maj, U Polaków błogi raj. Nierząd braci naszych cisnął, Gnuśność w ręku króla spała, A wtem trzeci maj zabłysnął - I nasza Polska powstała. Witaj maj, piękny maj, Wiwat wielki Kołłątaj!

6 ć to my, panowie szlachta! Rota 2 zwrotki Pieśń konfederatów barskich Juliusza Słowackiego Podkład polonez Ogińskiego Piosenka Mazurek 3 maj Podkład- Wszędzie tu moja ojczyzna Podkład- Piękna nasza Polska cała Piosenka Polonez 3 maja Piosenka zespołu Akurat Do prostego człowieka

7 RADOSNY DZIEŃ Józef Relidzyński ŚLUBOWANIE Józef Stemler Rozwiń skrzydła, orle biały i koroną złotą świeć. Do przeszłości Polski całej w sercach naszych miłość wznieć! Srebnopióry ptaku nasz, Ty nam drogi w przyszłość wskaż; Chrobrych myśli i Maja brzask wykuć czynem w Polski blask. Rozwiń skrzydła, orle biały, szybuj w niebo, w słońce leci Wolny, silny, w pełni chwały, siłę polskiej woli nieć!... Ducha polski wciąż odradzać O Boże, Ty mocy daj! I ludzkości drogę wskazać Tak ślubujem w Trzeci Maj. (za Trzeci Maj święto radości i ofiary, Wydawnictwo Macierzy Polskiej, Warszawa 1927r.) Dniu radości, dniu wesela! Jak szeroki polski kraj, Niechaj okrzyk w niebo strzela Vivat! Vivat! Trzeci Maj! Naród z królem, król z narodem Odrodzenia ziścił sen w upojeniu cudnem, młodem niech nam dzień rozbłyska ten Trzeci Maja! Wielki Boże! dłonie bratnie złączmy wraz! Cóż się oprze, któż nas zmoże? Bóg nad nami! Polska w nas! Zorza świta, dzień się rodzi Po wolności sięgnij raj! W górę serca starzy, młodzi! Vivat! Vivat! Trzeci Maj. (za Rocznice Warszawa, 1932r.) Wiersz Trzeci Maj M. Arct Maj- rocznica pięknych serc! Maj- rocznica wielkich myśli, Tym, co dawno przeminęli, Hołd składają ci, co przyszli. Choć przeminął dawno wiek, Dawne hasła się zmieniły, Orzeł począł nowy bieg. Lecz z przeszłości czerpał siły. Z tych w ciemnościach jasnych chwil, Kiedy miłość pobratała W jedną całość Polski stany, Miłość ponad wszystko trwała. Tym co w Polsce dali myśl, Aby stworzyć cud majowy, Cześć z oddaniem złóżmy dziś, Przed pamiątką chyląc głowy.