KATALOG ECTS (KATALOG PRZEDMIOTOWY) POZNAŃSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY BIZNESU

Transkrypt

1 KATALOG ECTS (KATALOG PRZEDMIOTOWY) POZNAŃSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY BIZNESU SYLABUSY STUDIÓW STACJONARNYCH I NIESTACJONARNYCH I STOPNIA NA KIERUNKU ZARZĄDZANIE Na rok akademicki 2012/13 i 2013/14 Poznań 2012

2 Koordynator ECTS: Mgr Marian Glinka Tel. +48 (61) Sporządził: Mgr Marian Glinka Mgr Maciej Grala 2

3 Zawartość 1. Poznańska Wyższa Szkoła Biznesu informacje ogólne Misja uczelni i zasadniczy cel studiów I stopnia Historia Adres Władze uczelni Przepisy uczelniane Organizacja studiów Koncepcja kształcenia Przyjęty katalog efektów kształcenia Deskryptory obszarowe uwzględnione w opisie kierunku Umiejscowienie kierunku w obszarze Kwalifikacje Absolwenta studiów I stopnia Konstruowanie programu kształcenia z udziałem interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych Program studiów i punkty ECTS dla studiów I stopnia Moduły (przedmioty) specjalizacyjne do wyboru na studiach I stopnia Konstrukcja sylabusów (kart przedmiotów) Metody dydaktyczne (kształcenia) Założenia i cele przedmiotu (zajęć dydaktycznych) Obszarowe, kierunkowe i przedmiotowe efekty kształcenia Forma weryfikacji efektów kształcenia. Narzędzia i procedury weryfikacji Wewnętrzny system zapewnienia jakości kształcenia Warunki rekrutacji Wyjazdy studenckie Sylabusy (karty) przedmiotowe Przedmioty ogólnouczelniane Technologia informacyjna Funkcjonowanie w UE Wychowanie fizyczne Bezpieczeństwo i higiena pracy Przedmioty (moduły) nauk podstawowych Podstawy zarządzania Nauka o organizacji Mikroekonomia Finanse Ochrona własności intelektualnej Przedsiębiorczość Prawo Matematyka Statystka opisowa Zachowania organizacyjne Zarządzanie projektami Zarządzanie zasobami ludzkimi Zarządzanie logistyką Zarządzanie jakością Informatyka w zarządzaniu Marketing Badania marketingowe

4 Rachunkowość finansowa Finanse przedsiębiorstwa Zarządzanie zmianą Psychologia Komunikacja interpersonalna Rynek usług finansowych Przedmioty (moduły) specjalizacyjne do wyboru Podstawy wiedzy prawnej związanej z zarządzaniem nieruchomościami Aspekty prawne gospodarki nieruchomościami Analiza finansowo-ekonomiczna Elementy planowania i kalkulacji kosztów Rynek nieruchomości Analiza inwestycyjna przedsięwzięć w sektorze nieruchomości Wprowadzenie do zarządzania nieruchomościami Zarządzanie zasobami nieruchomościowymi Psychologia zarządzania Socjologia i socjotechniki Prawo pracy Organizacja pracy służby personalnej Organizacja pracy własnej Ergonomia i humanizacja pracy Planowanie kariery i rozwoju zawodowego Psychologia zachowań konsumenckich Zarządzanie kadrami rozszerzone Praca grupowa i zespołowa Marketing personalny Organizacja i ekonomika transportu Gospodarka magazynowa i sterowanie zapasami Logistyka zaopatrzenia i produkcji Systemy zarządzania jakością w logistyce Prawo transportowe i ubezpieczeniowe Logistyka dystrybucji Systemy informatyczne w logistyce Bilansoznawstwo Rachunkowość zarządcza Controlling Analiza kosztów własnych Rachunkowość specjalistyczna budżetowa Rachunkowość specjalistyczna podatkowa Projektowanie grafiki wektorowej i rastrowej oraz elementów grafiki www Zarządzanie bazami danych Technologie internetowe Administrowanie sieciami lokalnymi Języki skryptowe Projektowanie stron Sklepy internetowe i systemy zarządzania treścią, marketing internetowy Zarządzanie międzynarodowe Zarządzanie interkulturowe Ekonomika turystyki Międzynarodowa logistyka i handel

5 Rynek usług turystycznych Zarządzanie podmiotami rynku turystycznego Marketing usług turystycznych Ogólne informacje dla studentów

6 1. Poznańska Wyższa Szkoła Biznesu informacje ogólne 1.1. Misja uczelni i zasadniczy cel studiów I stopnia Poznańska Wyższa Szkoła Biznesu wykorzystując innowatorskie metody nauczania i programy badawcze kształci przyszłych ludzi sukcesu. Oferta Uczelni stanowi przepustkę do wymarzonej kariery zawodowej. Priorytetem Uczelni jest przekazanie studentom fachowej i przede wszystkim praktycznej wiedzy w zakresie szeroko rozumianego zarządzania. Umożliwiamy również nabycie i rozwijanie kompetencji językowych. W naszych oczach każdy student posiada niewyobrażalny potencjał, a my pomagamy go wydobyć i umiejętnie rozwijać. Jesteśmy Uczelnią wielu kultur, która uczy odpowiedzialnego biznesu opartego na szacunku i tolerancji. Istotą strategii, oprócz zapewnienia jakości kształcenia, jest ukierunkowanie na internacjonalizację (umiędzynarodowienie) Uczelni oraz stanie się uczelnią w pełni interkulturową, zarówno w zakresie prac badawczych jak i edukacyjnych. W związku z powyższym Uczelnia sformułowała następującą misję: Jesteśmy Uczelnią kształcącą ludzi biznesu otwartych na świat globalny i różnorodny. Naszymi konkurencyjnymi atrybutami są: Wysoko wykwalifikowana kadra dydaktyczno-naukowa Wysoka jakość kształcenia Mocno rozwinięte podejście praktyczne Indywidualne podejście do studenta Umiędzynarodowienie Uczelni Stale aktualizowana oferta 6

7 Zasadniczy cel studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie o profilu ogólnoakademickim obejmuje: a) przekazanie kompleksowej wiedzy z zakresu nauk o zarządzaniu (w zdobywaniu której za punkt wyjścia należy przyjąć wiedzę ogólną z dziedziny nauk ekonomicznych) oraz kształtowanie krytycznego rozumienia podstaw teoretycznych wiedzy o zjawiskach i procesach ekonomicznych, psychospołecznych, organizacyjnych, b) przygotowanie absolwentów do realizacji własnej przedsiębiorczości, współzarządzania firmami rodzinnymi oraz rozwijania kariery specjalistów i menedżerów w strukturach zarządzania poprzez kształtowanie umiejętności innowacyjnego projektowania i sprawnego wdrażania modeli działania zespołowego, c) kształtowanie wrażliwości etyczno-społecznej, otwartości na racje drugiej strony, zaangażowania i poczucia odpowiedzialności w środowisku pracy i poza nim, d) uświadomienie potrzeby i rozwinięcie umiejętności uczenia się przez całe życie oraz rozwoju osobistego Historia Poznańska Wyższa Szkoła Biznesu jako Uczelnia wyższa funkcjonuje na rynku edukacyjnym Poznania od 11 lat. Jednak jako ogólnopolska instytucja edukacyjna posiada 20-letnie doświadczenie, które procentuje w dzisiejszych szybko zmieniających się realiach gospodarczych. PWSB została założona 3 października 2001 roku, otrzymując wpis do rejestru uczelni niepaństwowych pod numerem 221 na podstawie decyzji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Nasza Uczelnia realizując strategię uczelni międzynarodowej i interkulturowej, zarówno w zakresie działalności edukacyjnej jak i prac badawczych, zawarła wiele umów partnerskich z uniwersytetami oraz instytutami badawczymi z całego świata. W 2007 roku PWSB uzyskała akredytację Unii Europejskiej na lata i stosuje system ocen ECTS (European Credit Transfer System). W 2009 roku PWSB otrzymała akredytację NIBS (Network of International Business Schools), międzynarodowej instytucji akredytacyjnej szkól wyższych, umożliwiającą 7

8 prowadzenie wspólnych studiów z uczelniami partnerskimi, a docelowo uzyskanie przez absolwentów podwójnych dyplomów. W 2011 roku naszym partnerem został Clark University z Worcester, jedna z najstarszych akademickich uczelni wyższych w USA, dzięki czemu nasi absolwenci mogą uzyskać dyplom MBA oraz tytuł Master uczelni Clark University Adres POZNAŃSKA WYŻSZA SZKOŁA BIZNESU Ul. Niedziałkowskiego 18, Poznań REKRUTACJA (rekrutacja@pwsb.pl): Pon - Pt: 8:00-17:00 Sobota: 9:00-14:00 Konsultant I Konsultant II Konsultant III DZIEKANAT (dziekanat@pwsb.pl) Poniedziałek: 9:00 11:00 Wtorek: 14:00 17:00 Środa: nieczynne Czwartek: 15:00 18:00 Piątek: nieczynne Sobota: 9:00 16:00 Niedziela: 9:00 14:00 Tel/fax INNE: Księgowość wew. 102 Rektorat wew. 104 Marketing wew

9 Biuro Karier wew. 109 Biblioteka wew. 113 JAK DOJECHAĆ: 1.4. Władze uczelni Rektor: Prof. zw. dr hab. Tadeusz Mendel Prorektorzy: 1. Prof. Charles Wankel Prorektor Honorowy 2. Dr Beata Kozyra Prorektor ds. Kształcenia i Badań Naukowych Dziekani: 1. Dr Piotr Odrakiewicz Dziekan Wydziału Filologicznego 2. Dr Joanna Zator-Peljan Prodziekan 3. Prof. dr hab. Ryszard Rohatyński Dziekan Wydziału Ekonomii i Zarządzania 4. Mgr Marian Glinka - Prodziekan Kanclerz: mgr Tomasz Sworowski 9

10 1.5. Przepisy uczelniane Statut uczelni Uchwały senatu Zarządzenia Rektora i Kanclerza Regulamin studiów ( dostępny w dziekanacie i na stronie internetowej uczelni) 1.6. Organizacja studiów Studia w PWSB realizowane są w modułach przedmiotowych. Taka organizacja procesu nauczania skutkuje brakiem sesji egzaminacyjnej. Egzaminy odbywają się bezpośrednio po zakończeniu danego modułu przedmiotowego. Wiedza zdobyta przez studenta jest weryfikowana na bieżąco. Atutem iego rozwiązania jest możliwość dokonywania wyborów przez studenta przedmiotów lub całych specjalizacji dodatkowych. Moduł przedmiotów kończące się egzaminem przykład: Wybór specjalizacji: Wzorujemy się na uczelniach z UE oraz USA. Uzyskana przez naszą uczelnię akredytacja NIBS (z wyróżnieniem) jest potwierdzeniem, że udało się nam zaadaptować najlepsze światowe rozwiązania w zakresie organizacji studiów. Pierwszy rok jest rokiem wspólnym dla wszystkich specjalizacji na danym kierunku studiów. Począwszy od drugiego roku masz możliwość samodzielnego kształtowania ścieżki studiów. Wybierasz specjalizację podstawową, która staje się dla Ciebie specjalizacją obowiązkową, ale możesz uczestniczyć w zajęciach z innej (drugiej, nieobowiązkowej) specjalizacji, która Cię interesuje w ramach wybranego przez Ciebie kierunku studiów. W ten sposób sam decydujesz o umiejętnościach jakie chcesz nabyć. Formuła a jest szczególnie przydatna w dzisiejszych szybko 10

11 zmieniających się realiach gospodarczych. Warto bowiem wykorzystać czas studiów na zdobycie podwójnych kompetencji.* *UWAGA: Udział w zajęciach z drugiej specjalizacji jest bezpłatny! Tabela 1. Organizacja roku akademickiego 2012/ Uroczysta inauguracja roku akademickiego oraz dzień studenta I rok - Rozpoczęcie zajęć dydaktycznych dla studentów I roku studiów niestacjonarnych dla kierunku: zarządzanie i filologia - Rozpoczęcie zajęć dydaktycznych dla studentów I roku studiów stacjonarnych dla kierunku: zarządzanie i filologia 2. Rozpoczęcie roku akademickiego dla kierunku zarządzanie: - dla studentów II roku studiów niestacjonarnych - dla studentów III rok studiów niestacjonarnych - dla studentów II i III roku studiów stacjonarnych 2a. Rozpoczęcie roku akademickiego dla kierunku filologia: - dla studentów II roku studiów niestacjonarnych - dla studentów II roku studiów stacjonarnych 3. Przerwa świąteczna - zimowa dla studiów stacjonarnych Przerwa świąteczna zimowa dla studiów niestacjonarnych 4. Ferie zimowe (forma stacjonarna) Przerwa świąteczna - wiosenna Dodatkowe dni rektorskie wolne od zajęć , , Koniec zajęć dla kierunku zarządzanie: - III stacjonarny i niestacjonarny - II stacjonarny, niestacjonarny, I stacjonarny - I niestacjonarny 7a. Koniec zajęć dla kierunku filologia: - I, II stacjonarny - I, II niestacjonarny Absolutorium Egzamin dyplomowy I termin Sesja poprawkowa I Sesja poprawkowa II Egzamin dyplomowy II Ostateczny termin zaliczenia roku i złożenia indeksów w Dziekanacie 13 zgodnie z Regulaminem Studiów Zgod Tabela 2. Organizacja roku akademickiego 2013/ Uroczysta inauguracja roku akademickiego oraz dzień studenta I rok - Rozpoczęcie zajęć dydaktycznych dla studentów I roku studiów niestacjonarnych dla kierunku: zarządzanie i filologia - Rozpoczęcie zajęć dydaktycznych dla studentów I roku studiów stacjonarnych dla kierunku: zarządzanie i filologia 4. Rozpoczęcie roku akademickiego dla kierunku zarządzanie: - dla studentów II roku studiów niestacjonarnych - dla studentów III rok studiów niestacjonarnych - dla studentów II i III roku studiów stacjonarnych 2a. Rozpoczęcie roku akademickiego dla kierunku filologia: - dla studentów II roku studiów niestacjonarnych - dla studentów II roku studiów stacjonarnych Październik 2013 Wrzesień 2013 Wrzesień 2013 Październik 2013 Październik 2013 Wrzesień Przerwa świąteczna - zimowa dla studiów stacjonarnych

12 Przerwa świąteczna zimowa dla studiów niestacjonarnych Ferie zimowe (forma stacjonarna) Przerwa świąteczna - wiosenna Dodatkowe dni rektorskie wolne od zajęć , , , , 7. Koniec zajęć dla kierunku zarządzanie: - III stacjonarny i niestacjonarny - II stacjonarny, niestacjonarny, I stacjonarny Czerwiec I niestacjonarny 7a. Koniec zajęć dla kierunku filologia: - I, II stacjonarny Czerwiec/lipiec I, II niestacjonarny 8. Absolutorium Czerwiec Egzamin dyplomowy I termin Czerwiec Sesja poprawkowa I Czerwiec Sesja poprawkowa II Wrzesień Egzamin dyplomowy II Wrzesień Ostateczny termin zaliczenia roku i złożenia indeksów w Dziekanacie 14 zgodnie z Regulaminem Studiów Zgod

13 2. Koncepcja kształcenia 2.1. Przyjęty katalog efektów kształcenia Tabela 3. Katalog efektów kształcenia dla profilu ogólnoakademickiego studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie Opis kierunkowych efektów kształcenia po zakończeniu studiów i stopnia na kierunku zarządzanie absolwent: objaśnia charakter i miejsce nauk ekonomicznych w systemie nauk społecznych i w relacjach do innych nauk rozróżnia i charakteryzuje podstawowe typy systemów (ustrojów) gospodarczych i ich elementy wyjaśnia fundamentalne zasady i koncepcje teorii ekonomii odnośnie funkcjonowania rynku oraz gospodarowania w warunkach ograniczonych zasobów wyjaśnia genezę nauk o zarządzaniu i ich rozwój w kontekście rozwoju gospodarczego i w relacji do innych nauk społecznych definiuje konstytutywne atrybuty przedsiębiorstwa oraz organizacji należących do sektora publicznego wyjaśnia kluczowe koncepcje teorii przedsiębiorstwa odnośnie powstawania, funkcjonowania, przekształcania i rozwoju organizacji gospodarczych identyfikuje relacje między podmiotami gospodarczymi a innymi instytucjami społecznymi tworzącymi ich otoczenie w skali krajowej i międzynarodowej wyjaśnia i ilustruje wpływ oddziaływania otoczenia zewnętrznego na działalność przedsiębiorstwa Odniesienie do KRK S1A_W01 S1A_W02 S1A_W02 S1A_W03 S1A_W09 S1A_W09 S1A_W01 S1A_W02 S1A_W02 S1A_W08 S1A_W03 S1A_W03 Symbol efektów kształcenia dla kierunku Zarządzanie K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 identyfikuje obszary funkcjonalne przedsiębiorstwa i relacje między nimi, S1A_W02 że w powiązaniu z własnymi doświadczeniami w środowisku pracy S1A_W03 K_W09 opisuje role i funkcje organizacyjne S1A_W04 K_W10 rozwija zwarty sposób formułowania myśli w mowie i piśmie S1A_W04 K_W11 interpretuje podstawowe koncepcje człowieka oraz ujęcia teorii motywacji wyjaśnia istotę i uwarunkowania przedsiębiorczości jednostek ludzkich i zespołów charakteryzuje funkcje kierowania ludźmi w kontekście typu organizacji i zasięgu jej działania wyjaśnia pojęcie kultury organizacji i ilustruje jej wpływ na sprawność działalności zespołowej zna standardowe metody statystyczne i narzędzia informatyczne gromadzenia, analizy i prezentacji danych ekonomicznych i społecznych zna standardowe metody ekonometryczne oraz badań operacyjnych i innych wspomagające procesy podejmowania decyzji S1A_W05 S1A_W05 S1A_W04 S1A_W05 S1A_W05 S1A_W06 S1A_W06 K_W12 K_W13 K_W14 K_W15 K_W16 K_W17 13

14 zna typowe metody badań w poszczególnych obszarach działalności przedsiębiorstwa: badania rynku, analizy finansowej, poziomu jakości produktów itp. zna podstawowe informacje oraz standardowe metody i narzędzia właściwe dla danego kierunku, specjalizacji i przedmiotu S1A_W06 S1A_W06 K_W18 K_W20 zna i interpretuje podstawowe przepisy prawa regulujące funkcjonowanie podmiotów gospodarczych S1A_W07 K_W21 objaśnia i ilustruje znaczenie norm i standardów w poszczególnych obszarach działalności (standardy rachunkowości, normy pracy, systemy S1A_W07 K_W22 norm jakości itp.) wyjaśnia rolę i znaczenie struktur i przepisów organizacyjnych S1A_W07 K_W23 charakteryzuje historyczną ewolucję struktur organizacyjnych, wskazuje na czynniki strukturotwórcze dostrzega i wyjaśnia rolę przywództwa i negocjacji w procesach przemian struktur i organizacji gospodarczych dostrzega i wyjaśnia rolę kultury, etyki oraz postępu technicznego w procesach przemian współczesnych organizacji zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów ma wiedzę o poglądach na temat struktur i instytucji społecznych oraz rodzajów więzi społecznych i o ich historycznej ewolucji S1A_W07 S1A_W08 S1A_W08 S1A_W08 S1A_W10 S1A_W11 S1A_W09 K_W24 K_W25 K_W26 K_W27 K_W28 K_W29 zna podstawowe zasady komunikacji w języku obcym S1A_W09 K_W30 ma umiejętność stosowania wiedzy teoretycznej w określonym obszarze funkcjonalnym organizacji i bycia specjalistą w tym zakresie S1A_U06 K_U01 (w powiązaniu ze studiowaną specjalnością) ma umiejętność stosowania wiedzy specjalistycznej do współpracy z innymi obszarami funkcjonalnymi w typowych sytuacjach S1A_U06 K_U02 profesjonalnych ma umiejętność samodzielnego podejmowania działalności gospodarczej S1A_U06 K_U03 potrafi dokonywać obserwacji zjawisk i procesów w organizacji oraz ich S1A_U01 opisu, analizy i interpretacji stosując podstawowe ujęcia i pojęcia S1A_U02 teoretyczne K_U04 potrafi formułować i analizować problemy badawcze pozwalające na rozwiązywanie typowych problemów organizacji potrafi używać oraz oceniać odpowiednie metody i narzędzia do opisu oraz analizy problemów i obszarów działalności przedsiębiorstwa lub innej organizacji potrafi używać oraz oceniać odpowiednie metody i narzędzia do opisu i analizy otoczenia przedsiębiorstwa/instytucji ma umiejętność analizy i prognozowania poziomu oraz dynamiki wybranych wielkości i mierników osiągnięć przedsiębiorstwa /instytucji posiada umiejętność identyfikacji zasad i kryteriów służących rozwiązaniu problemów organizacji potrafi dokonywać oceny proponowanych rozwiązań i uczestniczyć w procesach podejmowania decyzji, głównie poziomu operacyjnego i tycznego potrafi zastosować odpowiednie metody i narzędzia analityczne oraz systemy informatyczne wspomagające procesy podejmowania decyzji S1A_U02 S1A_U03 S1A_U02 S1A_U03 S1A_U02 S1A_U03 S1A_U04 S1A_U02 S1A_U07 S1A_U07 S1A_U07 K_U05 K_U06 K_U07 K_U08 K_U09 K_U10 K_U11 14

15 ma umiejętność przeprowadzania audytu wybranych obszarów przedsiębiorstwa lub innej organizacji ma umiejętność posługiwania się normami i standardami w procesach planowania, organizowania, motywowania i kontroli (pracy, jakości itp.) ma umiejętność posługiwania się przepisami prawa oraz systemami znormalizowanymi przedsiębiorstwa (rachunkowości, bhp itp.) w celu uzasadniania konkretnych działań ma umiejętność dostrzegania potrzeby zmian w organizacji i opracowywania planu zarządzania zmianami potrafi kierować i współdziałać w projektach wprowadzających określone zmiany w organizacji posiada podstawowe umiejętności efektywnego i skutecznego zarządzania powierzonymi zasobami ludzkimi, materialnymi, finansowymi i innymi ma umiejętność planowania i zarządzania czasem własnym oraz w przedsięwzięciach zespołowych potrafi przewidywać zachowania członków organizacji, analizowania ich motywów i wpływać na nie w określonym zakresie posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych, w języku polskim i języku obcym, w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a że różnych źródeł posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych (w tym z wykorzystaniem informatycznych programów użytkowych) w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a że różnych źródeł ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 europejskiego systemu opisu kształcenia językowego S1A_U05 S1A_U05 S1A_U05 S1A_U06 S1A_U06 S1A_U06 S1A_U06 S1A_U08 S1A_U10 S1A_U09 S1A_U11 K_U12 K_U13 K_U14 K_U15 K_U16 K_U17 K_U18 K_U19 K_U20 K_U21 K_U22 zna ograniczenia własnej wiedzy oraz umiejętności w zakresie danego przedmiotu, jest świadom zmieniającego się otoczenia rynku, dlatego też rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie oraz pogłębiania S1A_K01 K_K01 i uzupełniania nabytej wiedzy i umiejętności wykazuje gotowość do organizowania i kierowania pracą zespołów (projektowych, zadaniowych itp.) i organizacji w środowisku pracy i poza S1A_K02 K_K02 nim potrafi współdziałać w grupie przyjmując w niej różnorodne role S1A_K02 K_K03 wykazuje gotowość do komunikowania się z otoczeniem w miejscu pracy i poza nim oraz przekazywania swojej wiedzy przy użyciu różnych S1A_K03 K_K04 środków przekazu informacji (w języku ojczystym angielskim) wykazuje gotowość do przekonywania i negocjowania w imię osiągania wspólnych celów (w języku ojczystym i angielskim) S1A_K03 K_K05 wykazuje gotowość do odważnego przekazywania i obrony własnych poglądów nie tylko w sprawach zawodowych (w języku ojczystym S1A_K03 K_K06 i angielskim) wykazuje gotowość do poruszania się na rynku pracy i zmiany zatrudnienia S1A_K04 K_K07 wykazuje gotowość do adaptacji i działania w nowych warunkach i sytuacjach, np. związanych z odmiennością kulturową grupy S1A_K04 K_K08 15

16 wykazuje gotowość do rozwijania i skutecznego wykorzystywania zdolności interpersonalnych wykazuje gotowość do uczestniczenia w budowaniu projektów społecznych rozmaitej natury, objaśniając aspekty ekonomiczne i zarządcze przedsięwzięć wykazuje gotowość do postępowania etycznego w ramach wyznaczonych ról organizacyjnych i społecznych wykazuje gotowość do brania odpowiedzialności za powierzone mu zadania przed współpracownikami S1A_K04 S1A_K05 S1A_K05 S1A_K05 S1A_K07 K_K09 K_K10 K_K11 K_K12 potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy, podejmuje decyzje, kierując się wiedzą z danego zakresu specjalistycznego S1A_K07 K_K13 efektywnie korzysta z źródeł wiedzy z zakresu przedmiotu dostępnych w wersji tradycyjnej, jak i elektronicznej w tym w Internecie. S1A_K06 K_K14 posiada zdolność logicznego myślenia S1A_K03 K_K Deskryptory obszarowe uwzględnione w opisie kierunku Obszar nauk (studiów) społecznych wszystkie efekty kształcenia dla profilu ogólnoakademickiego. Podana prawidłowość (zasada) dotyczy zarówno katalogu efektów kształcenia dla obszaru nauk (studiów) społecznych w ujęciu przedstawionym w publikacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego, jak i Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011 r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz.U. z 2011 r. Nr 253, poz. 1520), w szczególności załącznika nr 2 zawierającego opis efektów kształcenia dla profilu ogólnoakademickiego w obszarze kształcenia w zakresie nauk społecznych Umiejscowienie kierunku w obszarze Kierunek studiów Zarządzanie należy do podobszaru nauk ekonomicznych w ramach obszaru kształcenia nauki społeczne. Dobrze wpisuje się w ten obszar kształcenia albowiem wiedza i umiejętności zdobywane podczas studiów na kierunku Zarządzanie odwołują się nie tylko do dorobku naukowego dyscyplin fundamentalnych dla kierunku: ekonomii i nauk o zarządzaniu, ale i dyscyplin pokrewnych, ich jak psychologia, socjologia, prawo, politologia reprezentowanych przez odpowiednie kierunki studiów w ramach tego samego obszaru kształcenia. Niewątpliwie łączy je przedmiot badania zbiorowość jednostek 16

17 ludzkich oraz system relacji i powiązań, jaki w niej występuje w związku z dążeniem do osiągania określonych celów (np. ekonomicznych) w skali zbiorowości oraz indywidualnej. Kluczowa dla całego obszaru kształcenia koncepcja człowieka i społecznego charakteru jego aktywności pozwala zauważyć, iż kształcenie w obszarze nauk społecznych wchodzi w zakres szeroko rozumianych studiów humanistycznych. Jednocześnie jednak należy dostrzec, że od absolwentów studiów z obszaru nauk społecznych, w tym absolwentów kierunku Zarządzanie, oczekuje się pewnych szczególnych umiejętności i postaw. Są to kompetencje, zarówno profesjonalne, jak i osobowe oraz społeczne pozwalające na odgrywanie aktywnej, obywatelskiej roli w życiu społeczności, w szczególności w życiu gospodarczym. Wiedza zdobywana na kierunku Zarządzanie ma charakter wysoce aplikacyjny, obejmuje przede wszystkim teorie i paradygmaty badawcze opisujące i wyjaśniające przedmiot badań dyscypliny nauki o zarządzaniu, a więc powstawanie, funkcjonowanie, przekształcanie, rozwój oraz współdziałanie organizacji gospodarczych, głównie przedsiębiorstw, lecz również organizacji należących do sektora publicznego (administracji rządowej i samorządowej, instytucji naukowych, oświatowo-wychowawczych, służby zdrowia, instytucji kulturalnych i innych). Zagadnienia funkcjonowania i rozwoju organizacji mogą być rozpatrywane w różnych przekrojach, np. według rodzajów organizacji, według obszarów działalności, według zasobów itd., co stwarza możliwość kształtowania bogatej oferty specjalności, ukierunkowanych na określone środowisko pracy (np. zarządzanie jednostkami służby zdrowia, zarządzanie jakością, zarządzanie zasobami ludzkimi itd.). Dodatkowym elementem wzmacniającym aplikacyjny charakter studiów jest możliwość osiągania niektórych efektów kształcenia bezpośrednio w środowisku pracy, w ramach praktyk zawodowych, wykonywanej pracy czy wolontariatu. Z uwagi na nasycenie programu studiów treściami wysoce aplikacyjnymi nie proponuje się wyodrębniania tzw. profilu praktycznego studiów na kierunku zarządzanie. Zarządzanie jako kierunek studiów występuje samodzielnie, ale może być partnerem w programach studiów (na poziomie kierunku i/lub specjalności) o charakterze międzyobszarowym np. zarządzanie i inżynieria produkcji. 17

18 2.4. Kwalifikacje Absolwenta studiów I stopnia Absolwent studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie wykazuje się w szczególności: a) wiedzą ogólną z dziedziny nauk ekonomicznych, wiedzą szczegółową z zakresu nauk o zarządzaniu i pokrewnych dotyczącą funkcjonowania i rozwoju organizacji gospodarczych, przede wszystkim przedsiębiorstw, w ich otoczeniu ekonomicznym, społecznym, prawnym oraz podstawową wiedzą specjalistyczną, b) zdolnością krytycznego rozumienia wiedzy i jej praktycznego wykorzystywania do opisu oraz analizy typowych problemów i obszarów działalności przedsiębiorstwa (instytucji) i jego otoczenia, c) przygotowaniem do aktywnego uczestniczenia w procesach decyzyjnych oraz w tworzeniu i realizacji złożonych przedsięwzięć w środowisku pracy i poza nim, d) umiejętnością jasnego i jednoznacznego przedstawiania i konsultowania, w gronie specjalistów, swoich wniosków oraz teoretycznych i praktycznych przesłanek, które stanowią ich podstawę, e) zdolnością uczenia się, pozwalającą kontynuować studia oraz umiejętnością sformułowania i rozwiązania typowego zadania badawczego przy wykorzystaniu nowoczesnych metod i narzędzi pozyskiwania i przetwarzania informacji, f) zrozumieniem zobowiązań profesjonalnych i społecznych absolwenta studiów z obszaru nauk społecznych. Warunkiem uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia dla studiów licencjackich na kierunku Zarządzanie o profilu ogólnoakademickim w formie stacjonarnej i niestacjonarnej poświadczonej dyplomem, jest osiągnięcie wszystkich założonych w programie kształcenia efektów kształcenia. Efekty kształcenia założone w programie kształcenia dla uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia dla studiów licencjackich na kierunku Zarządzanie o profilu ogólnoakademickim w formie stacjonarnej i niestacjonarnej uwzględniają efekty kształcenia odpowiednio dla kwalifikacji pierwszego stopnia, odnoszące się do dziedzin nauki lub sztuki i dyscyplin naukowych lub artystycznych właściwych dla danego kierunku studiów, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo 18

19 o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455). Z najnowszych badań Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan oraz Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu wynika, iż osoby z wyższym wykształceniem radzą sobie najlepiej na rynku pracy. Te same analizy pokazują również, że osoby po kierunku Zarządzanie są najrzadziej zarejestrowani jako bezrobotni. Wynika to między innymi z faktu, że kierunek Zarządzanie daje najbardziej wszechstronną wiedzę i kompetencje, a że wyposaża absolwentów w cenną umiejętność bycia elastycznym. Wielu ekspertów rynku pracy podkreśla, że obecni absolwenci będą przekwalifikowywać się trakcie swojej aktywności zawodowej co najmniej kilkukrotnie. Wiązać się to będzie ze zmianą potrzeb na lokalnym rynku pracy, a w konsekwencji z potrzebą dostosowywania się do niego. Uczymy elastycznej postawy umożliwiającej realnego zdobywania wiedzy i zaistnienia na rynku pracy. Przygotowujemy kadry na potrzeby lokalnego rynku pracy. 93% naszych absolwentów znajduje prace w trakcie lub bezpośrednio po zakończeniu studiów. Studenci naszej uczelni odbywają cykl praktyk w trakcie studiów po pierwszym i drugim roku. Bezpośrednio po zakończeniu studiów absolwenci mają możliwość odbycia stażu w wielkopolskich firmach. Daje to pracodawcom możliwość zapoznania się z faktycznymi umiejętnościami naszych absolwentów. Często skutkuje to zawarciem umowy o pracę. Nasi studenci odbywają praktyki i staże w renomowanych firmach np. PKO Bank Polski, Firma Karlik Autoryzowany dealer samochodów, Sheraton Hotel & Resorts, Raben your partners in logistics Konstruowanie programu kształcenia z udziałem interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych Uczelnia prowadzi i rozwija aktywną oraz usystematyzowaną współpracę z interesariuszami zewnętrznymi jednostkami otoczenia społeczno-gospodarczego (w tym z: przedsiębiorcami, 19

20 jednostkami administracji rządowej i samorządu terytorialnego, samorządami gospodarczymi i zawodowymi), a że z interesariuszami wewnętrznymi. PWSB już aktualnie prowadzi analizy (studia), w tym z wykorzystaniem oficjalnych dokumentów krajowych i UE, mające na celu określanie potrzeb rynku pracy w zakresie efektów kształcenia oczekiwanych od absolwentów danego kierunku i profilu studiów. Na podstawie uzyskanych informacji doskonali programy kształcenia, w tym plany studiów. Uczelnia bardzo blisko współpracuje z organizacjami samorządu gospodarczego i rozwoju przedsiębiorczości, wiodącymi przedsiębiorstwami Wielkopolski, instytucjami wspierającymi prowadzenie działalności gospodarczej i aktywizację zawodową wśród bezrobotnych, w tym przede wszystkim wśród młodzieży (WUP, PUP, FEP i inne). Wśród załączników dołączonych do tomu pierwszego wniosku znajdują się oświadczenia wybranych organizacji potwierdzających współpracę przy programach kształcenia (studiów) oraz ich opiniowanie. Programy kształcenia są konsultowane również ze studentami, jako interesariuszami wewnętrznymi studentami Program studiów i punkty ECTS dla studiów I stopnia Program studiów dla studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie o profilu ogólnoakademickim w Poznańskiej Wyższej Szkole Biznesu określa w szczególności: a) formę studiów: stacjonarna oraz niestacjonarna, b) czas trwania studiów: 3 lata, c) liczbę punktów ECTS konieczną dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów: 182 dla formy stacjonarnej oraz niestacjonarnej, d) moduły kształcenia (zajęcia lub grupy zajęć) wraz z przypisaniem do każdego modułu zakładanych efektów kształcenia oraz liczby punktów ECTS: Tabela 4. Katalog efektów kształcenia dla profilu ogólnoakademickiego studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie Moduły kształcenia Punkty ECTS Przedmioty ogólnouczelniane Technologia informacyjna 3 Funkcjonowanie UE 2 20

21 Wychowanie fizyczne (przedmiot obowiązkowy tylko na studiach stacjonarnych) 2 BHP 0 Nauki podstawowe Podstawy zarządzania 7 Nauka o organizacji 4 Mikroekonomia 9 Finanse 6 Ochrona własności intelektualnej 3 Przedsiębiorczość 2 Prawo 6 Matematyka 9 Statystyka opisowa 7 Zachowania organizacyjne 5 Zarządzanie projektami 6 Zarządzanie zasobami ludzkimi 4 Zarządzanie logistyką 5 Zarządzanie jakością 4 Informatyka w zarządzaniu 3 Marketing 3 Badania marketingowe 3 Rachunkowość finansowa 6 Finanse przedsiębiorstwa 5 Zarządzanie zmianą 3 Psychologia 4 Komunikacja interpersonalna 3 Rynek usług finansowych 3 Moduły (przedmioty) specjalizacyjne do wyboru Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Język obcy I 6 6 Język obcy II 7 7 Język obcy ekonomiczny 6 6 Podstawy wiedzy prawnej związanej z zarządzaniem nieruchomościami 4 4 Aspekty prawne gospodarki nieruchomościami 4 4 Analiza finansowo ekonomiczna 5 5 Elementy planowania i kalkulacji kosztów 5 5 Rynek nieruchomości - 5 Analiza inwestycyjna przedsięwzięć w sektorze nieruchomości - 4 Wprowadzenie do zarządzania nieruchomościami - 5 Zarządzanie zasobami nieruchomościowymi - 5 Psychologia zarządzania 5 5 Socjologia i socjotechniki 5 5 Prawo pracy 4 4 Organizacja pracy służby personalnej 4 4 Organizacja pracy własnej 4 4 Ergonomia i humanizacja pracy 4 4 Planowanie kariery i rozwoju zawodowego 6 6 Psychologia zachowań konsumenckich - 6 Zarządzanie kadrami (rozszerzone) - 6 Praca grupowa i zespołowa - 6 Marketing personalny - 6 Organizacja i ekonomika transportu 5 6 Gospodarka magazynowa i sterowanie zapasami 5 6 Logistyka zaopatrzenia i produkcji 4 6 Systemy zarządzania jakością w logistyce 4 - Prawo transportowe i ubezpieczenia

22 Logistyka dystrybucji - 6 Systemy informatyczne w logistyce - 6 Bilansoznawstwo 4 4 Rachunkowość zarządcza 4 4 Controlling - 5 Analiza kosztów własnych - 4 Rachunkowość specjalistyczna budżetowa - 4 Rachunkowość specjalistyczna podatkowa - 5 Projektowanie grafiki wektorowej i rastrowej oraz elementów grafiki www 5 5 Zarządzanie bazami danych 4 4 Technologie internetowe 4 4 Administrowanie sieciami lokalnymi 5 5 Języki skryptowe - 6 Projektowanie stron www - 6 Sklepy internetowe i systemy zarządzania treścią, marketing internetowy - 6 Zarządzanie międzynarodowe 5 6 Zarządzanie interkulturowe 4 6 Ekonomika turystyki 5 6 Międzynarodowa logistyka i handel 4 - Rynek usług turystycznych - 6 Zarządzanie podmiotami rynku turystycznego - 6 Marketing usług turystycznych - 6 Przygotowanie do pracy dyplomowej Razem Zajęcia związane z określoną dyscypliną naukową są zaplanowane do prowadzenia przez nauczycieli akademickich posiadających dorobek naukowy w zakresie tej dyscypliny. Warunkiem uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia dla studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie o profilu ogólnoakademickim w formie stacjonarnej i niestacjonarnej poświadczonej dyplomem, jest osiągnięcie wszystkich założonych w programie kształcenia efektów kształcenia. Efekty kształcenia założone w programie kształcenia dla uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia dla studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie o profilu ogólnoakademickim w formie stacjonarnej i niestacjonarnej uwzględniają efekty kształcenia dla kwalifikacji pierwszego stopnia albo kwalifikacji drugiego stopnia, odnoszące się do dziedzin nauki lub sztuki i dyscyplin naukowych lub artystycznych właściwych dla danego kierunku studiów, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455). 22

23 Praktyki stanowią integralną część zarówno programu kształcenia, jak i planu studiów. Zarówno studia stacjonarne, jak i niestacjonarne mogą być prowadzone z zastosowaniem nowoczesnych metod i technik kształcenia na odległość w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Jednostka może dokonać w programie kształcenia zmian, mających na celu doskonalenie programu, jednak pod pewnymi sankcjonowanymi prawnie warunkami. Zmiany zajęć dydaktycznych dokonywane przez Jednostkę, mające na celu doskonalenie programu kształcenia, za które student może uzyskać łącznie nie więcej niż 30% punktów ECTS, nie wymagają zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego na prowadzenie kierunku studiów oraz opinii Polskiej Komisji Akredytacyjnej, jeżeli zmiany te nie wywołują zmian efektów kształcenia w programie kształcenia dla danego kierunku studiów. Zmiany programów kształcenia nie mogą być wprowadzane w trakcie cyklu kształcenia. Wewnętrzny System Zapewnienia Jakości Kształcenia, odnoszący się do wszystkich etapów i aspektów procesu dydaktycznego, uwzględnia w szczególności wszystkie formy weryfikowania efektów kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów, osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz oceny dokonywane przez studentów, o których mowa w art. 132 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455), oraz wnioski z monitorowania kariery zawodowej absolwentów uczelni. Dziekan, po zasięgnięciu opinii zespołu nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego studiów pierwszego stopnia na kierunku Zarządzanie, przedkłada na koniec roku akademickiego Senatowi ocenę efektów kształcenia, która stanowi podstawę doskonalenia programu kształcenia. 23

24 2.7. Moduły (przedmioty) specjalizacyjne do wyboru na studiach I stopnia Tabela 5. Specjalizacje PWSB* Specjalizacja II rok studiów III rok studiów Tryb stacjonarny Tryb niestacjonarny Tryb stacjonarny Tryb niestacjonarny Zarządzanie zasobami ludzkimi x x x Psychologia zarządzania x x x Zarządzanie nieruchomościami x x x Rachunkowość w biznesie x x x Logistyka w przedsiębiorstwie x x x Informatyczne systemy w zarządzaniu x x x z elementami e-biznesu Zarządzanie międzynarodowe z elementami x x x turystyki Zarządzanie zasobami ludzkimi z elementami x psychologii zarządzania Specjalizacje są aktualizowane na bieżąco w odniesieniu do potrzeb rynku oraz wskazań studentów Konstrukcja sylabusów (kart przedmiotów) Dla poszczególnych przedmiotów (module), które mają być realizowane zarówno na studiach stacjonarnych, jak i niestacjonarnych, opracowano karty przedmiotów (sylabusy), które uwzględniają w szczególności: podstawowe informacje o jednostce prowadzącej podstawowe informacje o przedmiocie (module) nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) wymagania wstępne cele przedmiotu efekty kształcenia (EK) w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, w odniesieniu do celów przedmiotu oraz w odniesieniu do efektów kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk społecznych treści programowe (TP) w odniesieniu do form zajęć, EK, oraz form zaliczenia formę zajęć metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym formę i warunki zaliczenia przedmiotu metody dydaktyczne (kształcenia) nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS*) / sumaryczne obciążenie pracą studenta wg form aktywności punkty ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych form pracy studenta (co do zasady 25 godzin danego rodzaju pracy studenta = 1 punkt ECTS), treści programowe wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej kryteria oceny 24

25 Ponadto sylabusy pełnią funkcję swoistych przewodników metodycznych, stąd w ich treściach znajduje się rozszerzone i częściowo zunifikowane omówienie: założeń i celów przedmiotów form weryfikacji efektów kształcenia Metody dydaktyczne (kształcenia) Przez metodę dydaktyczną (kształcenia) przyjęto sposób, celowo i systematycznie stosowany nauczyciela akademickiego w pracy ze studentami, umożliwiający im opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, a że rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych (postaw). Uczelnia stosuje głównie metody aktywizujące przyjmując za punkt wyjścia założenie, iż stroną aktywną jest student, nauczyciel akademicki natomiast jest organizatorem całego procesu dydaktycznego (procesu kształcenia). Metody aktywizujące mają za zadanie stawianie studenta w iej sytuacji, aby odczuwał potrzebę podejmowania działań, jakie są od niego oczekiwane, w tym nabywanie przez studenta umiejętności współdziałania w grupie. Zadaniem nauczyciela akademickiego jest uświadomienie studentom celu ich działań oraz umotywowanie potrzeby jego osiągnięcia Założenia i cele przedmiotu (zajęć dydaktycznych) Podstawowym założeniem realizacyjnym każdego przedmiotu jest realizacja celów kształcenia widzianych z perspektywy sonomii celów, zatem w konsekwencji zrealizowanie przyjętych efektów kształcenia z poszanowaniem i stosowaniem prawideł dydaktyki, w tym zasad kształcenia, w szczególności: zasady poglądowości, zasady przystępności, zasady systematyczności, zasady świadomego i aktywnego uczestnictwa, zasady kształtowania umiejętności uczenia się, zasady łączenia teorii z praktyką, zasady indywidualizacji i zespołowości, zasady trwałości wiedzy, 25

26 zasady ustawiczności kształcenia. Zasada poglądowości (bezpośredniości) nakazuje, aby zdobywanie wiedzy o rzeczywistości, umiejętności i postaw realizowane było przez bezpośrednie poznawanie rzeczy i zjawisk, wydarzeń i procesów lub przez zetknięcie z ich zastępnikami, czyli pomocami dydaktycznymi, imi jak: obrazy (zdjęcia, filmy), modele, słowa (pojęcia, definicje), wykresy, tabele, symulacje, zestawienie etc. Zasada poglądowości obowiązuje zarówno w podających, jak i w poszukujących metodach kształcenia. Zasada przystępności, polegają głównie na stopniowaniu trudności, wyraża konieczność dostosowania treści i metod kształcenia dostosowanych (dobranych) do poziomu rozwoju i możliwości studentów. Zasada systematyczności dotyczy zarówno studenta, jak i nauczyciela akademickiego. Student w procesie uczenia się powinien systematycznie przyswajać wiadomości i umiejętności oraz systematycznie je utrwalać. Nauczyciel akademicki natomiast powinien w swojej pracy dydaktycznej uwzględniać następujące reguły: a) ujmować materiał nauczania (treści kształcenia) we właściwej kolejności; b ) stale nawiązywać do materiału już opanowanego; c) zapewniać właściwy podział materiału (treści programowych) na określone porcje; d) wiązać poszczególne porcje w większe całości; e) podkreślać sprawy i tematy główne, o zasadniczym znaczeniu; f) dbać o systematyczne opanowywanie wiedzy i zdobywanie umiejętności przez studentów. Zasada świadomego i aktywnego uczestnictwa w procesie kształcenia polega na świadomym i aktywnym stosunku studenta do celów uczenia się, jest też jedną z najważniejszych w postępowaniu dydaktycznym nauczyciela akademickiego. Z tej zasady wynikają pewne szczegółowe reguły dydaktyczne: a) nauczyciel akademicki powinien starać się poznać indywidualne zainteresowania studentów i rozwijać je w i sposób, aby coraz bardziej uwzględniały obiektywne potrzeby społeczeństwa, b) nauczyciel akademicki powinien stawiać studentów w sytuacjach wymagających od nich dostrzegania i wyjaśniania niezgodności między obserwowanymi zdarzeniami i faktami, a posiadaną wiedzą, umiejętnościami i postawami, c) nauczyciel akademicki powinien stwarzać warunki sprzyjające wdrażaniu studentów do zespołowych form pracy (praca grupowa, praca zespołowa). Zasada kształtowania umiejętności uczenia się wprowadza założenie, iż proces kształcenia nie tylko powinien bazować na samodzielnym uczeniu się i samokształceniu studenta, ale że 26

27 powinien przygotowywać studenta do realizacji tych zadań, by jego (tj. studenta) nauka była bardziej świadoma i wydajna (efektywna), co zapewnia lepszą samoocenę, samopoczucie i rozwija u studenta wiarę we własne możliwości edukacyjne. Zasada łączenia teorii z praktyką służy w procesie dydaktycznym przygotowaniu studentów do racjonalnego posługiwania się wiedzą w rozmaitych sytuacjach praktycznych, do przekształcenia otaczającej ich rzeczywistości. Niezbędne jest zatem wiązanie myślenia i poznawania treści o charakterze praktycznym z myśleniem i treściami o charakterze teoretycznym, jak również wiązanie procesu opanowywania wiadomości z jednoczesnym ich stosowaniem, czyli posługiwanie się nimi przy rozwiązywaniu zadań praktycznych (w tym problemowych). Stosowanie zasady indywidualizacji i zespołowości w dydaktyce szkoły wyższej oznacza, iż proces kształcenia musi być bardziej zindywidualizowany, aby właściwie reagować na potrzeby i możliwości uczących się (studentów, osób dorosłych). Jednocześnie należy wspierać zasadę zespołowości kształcenia, która pozwala na zdobywanie oprócz kwalifikacji twardych, że kwalifikacji miękkich, ich jak: umiejętność współdziałania, odpowiedzialność za wykonanie przydzielonego zadania, zdolności negocjacyjne, umiejętność rozwiązywania problemów (w tym niestandardowych), wzajemne uczenie się. Zasada trwałości wiedzy wskazuje na konieczność podejmowania i stosowania przez nauczyciela akademickiego licznych zabiegów dydaktycznych, aby ułatwić studentowi trwałe zapamiętywanie poznanych treści i umiejętności. Tu również można wyodrębnić szczególne reguły dydaktyczne odnoszące się do treści kształcenia oraz sposobu ich prezentacji. Obowiązuje zatem: a) prosta struktura myśli, tj. trzymanie się przewodniej myśli i jej rozwijanie w różnych kierunkach; b) przejrzystość i konkretność treści; c) odwoływanie się do doświadczeń i praktycznej działalności; d) wielokrotne powracanie do głównych tez zajęć. Z punktu widzenia dydaktyki efekty kształcenia wzmacniają następujące zabiegi: wzbudzenie zainteresowania studentów, ich aktywny udział, ćwiczenia utrwalające, częstotliwość powtórzeń zgodna z krzywą uczenia się, łączenie treści w logiczną całość, wdrażanie do weryfikacji poznanych praw, zasad, reguł, systematyczna kontrola. Zasada ustawiczności kształcenia kładzie nacisk na całożyciowy (ustawiczny) charakter edukacji od dzieciństwa po starość, co oznacza, że obejmuje ona że cały system oświaty i szkolnictwa wyższego. Taka edukacja służy aktualizacji wiedzy, podnoszeniu kwalifikacji, nadążaniu za rozwojem cywilizacji (nauki i techniki), a przede wszystkim zapewnia 27

28 możliwość stałego rozwoju i wzbogacania osobowości z pozytywnymi następstwami w sferze życia zawodowego i osobistego. Konieczne jest, aby każdy uczący się student rozumiał sens i potrzebę zdobywania wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych (postaw). Musi to mieścić się w jego planie osobistych potrzeb życiowych i intelektualnych. Należy więc ułatwiać studentom zrozumienie, dlaczego trzeba się uczyć, wskazując na przydatność wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Dopiero bowiem wówczas, gdy uczenie się jako pewien rodzaj działalności ma sens z punktu widzenia planu życiowego danej osoby, może ono być skuteczne. Indywidualna praca studenta spełniać ma różne zadania, a pojęciowo bliska jest terminowi samokształcenie samoistne/właściwe. W tym ujęciu osoby uczące się samodzielnie zdobywają wiedzę, kształcą swe umiejętności i postawy czerpiąc ze źródeł naukowych, materiałów i komunikatów przeznaczonych do samokształcenia oraz bezpośrednio z obserwacji otaczającej rzeczywistości. Wymaga to dużej dojrzałości intelektualnej, umiejętności wnikliwej obserwacji, właściwej interpretacji wyników, umiejętności systematyzowania i strukturyzowania uzyskiwanych danych. Pierwszym i najbardziej naturalnym zadaniem indywidualnej pracy studentów jest powtarzanie i utrwalanie przez nich metod i efektów kształcenia, które były wprowadzane (realizowane) w ramach zajęć dydaktycznych realizowanych z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego, aby stały się one trwałym elementem metod samodzielnej pracy studentów, ich wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych (postaw). Drugim rodzajem indywidualnej pracy studenta jest samodzielne opracowanie (rozwiązanie) przez niego wskazanych uprzednio przez nauczyciela akademickiego zagadnień (problemów). Odmianą tego rodzaju zadań jest że samodzielne wykonywanie ćwiczeń w celu opanowania metody lub techniki pracy umysłowej. Wiele prostych metod, na które brak czasu w trakcie zajęć dydaktycznych realizowanych z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego, może być samodzielnie stosowanych i ćwiczonych w domu wówczas kolejne zajęcia dydaktyczne realizowane z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego, staną się jedynie okazją do sprawdzenia i ewentualnej korekty. Jest to możliwe zwłaszcza wówczas, gdy student dysponuje wystarczając m wyjaśnieniem i przygotowaniem do samodzielnych ćwiczeń lub opracowań w domu (bibliotece, etc.). 28