Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego. w Gimnazjum nr 16 im. Andrzeja Waligórskiego we Wrocławiu. w roku szkolnym 2015/2016

Transkrypt

1 Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego w Gimnazjum nr 16 im. Andrzeja Waligórskiego we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016 Cele programu WSDZ: Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru zawodu i drogi dalszego kształcenia jest jednym z najważniejszych celów wychowawczych gimnazjum. Cel główny wykazuje konieczność kształcenia u uczniów konkretnych umiejętności i dyspozycji, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych. Jest zobowiązaniem całej społeczności szkolnej do systematycznych oddziaływań wychowawczo doradczych. Uczniowie : Cele szczegółowe poznają własne predyspozycji zawodowe zainteresowania, uzdolnienia; rozwijają swoje umiejętności i kompetencje; rozwijają umiejętności pracy zespołowej, przełamywania barier środowiskowych oraz kształtowania właściwych relacji społecznych; wiedzą jak się uczyć i rozwijać swoje zainteresowania, pasje i talenty; potrafią określić swoje mocne strony, są świadomi swoich ograniczeń; są zmotywowani do podjęcia wysiłku przy podejmowaniu decyzji w zaplanowaniu swojej przyszłości zawodowej; są zmotywowani do pracy na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego; znają czynniki trafnego wyboru zawodu; posiadają informacje o zawodach i sytuacji na rynku pracy; znają system kształcenia oraz ofertę szkół ponadgimnazjalnych; znają zasady rekrutacji i terminarz rekrutacyjny; wybierają zawód i szkołę po dokonaniu analizy własnych możliwości psychofizycznych z wymaganiami szkoły i zawodu; znają przeciwwskazania zdrowotne do wyboru zawodu i szkoły; znają źródła informacji edukacyjnej i zawodoznawczej; są otwarci i przygotowani na wyzwania współczesnego świata; znają trendy kierujące rynkiem pracy i przyczyny bezrobocia.

2 Nauczyciele: wykorzystują wiedzę o uczniu, pomagają mu w określaniu indywidualnych profili; potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów; rozwijają talenty, zainteresowania, zdolności, predyspozycje; wspierają decyzję zawodowo edukacyjną swoich uczniów; realizują tematy zawodoznawcze metodami aktywnymi zgodnie z podstawą programową; wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji, lub kierują do specjalistów; włączają przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole. Rodzice: znają problematykę rozwoju zawodowego dziecka; są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli doradców ; znają czynniki ważne przy wyborze szkoły i zawodu; znają ścieżki edukacyjne, ofertę szkół, zasady rekrutacji; wiedzą gdzie szukać pomocy dla swoich dzieci w sytuacjach trudnych; angażują się w pracę doradczą szkoły (np. prezentują swoje zawody, zakłady pracy). Przepisy prawa polskiego i unijnego dotyczące doradztwa zawodowego Najważniejsze założenia związane z realizacją WSDZ w szkole zawarte są w dokumentach: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r., Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz.1304, Nr203, poz. 1966, Nr 228, poz.2258 oraz z 2004 r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845) - dotyczy zasadności zatrudnienia w szkole doradcy zawodowego. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001r. Nr 61, poz. 624, z 2002 r. Nr 10, poz. 96, z 2003 r. Nr 146, poz. 1416) nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu". Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U z dnia 7 maja 2013 r.). Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści. Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów

3 8 lipca 2003 r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwoju zasobów doradczych. Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja /04 to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. Wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia. Raport pokazuje, że edukacja ustawiczna powinna sięgać daleko poza dotychczasową praktykę, występującą w krajach europejskich. Kształcenie ustawiczne służy uzupełnianiu, aktualizowaniu wiedzy, przekwalifikowaniu oraz ułatwieniu awansu zawodowego dorosłym. Formy pracy adresowane do uczniów: Formy, metody i techniki pracy doradczej Badanie (diagnoza) zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole (wywiad, kwestionariusz ankiety). Zajęcia warsztatowe (grupowe) służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania własnego rozwoju i kariery zawodowej, umożliwiające poznanie siebie i swoich predyspozycji zawodowych. Warsztaty doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i współdziałania w grupie, rozwijające umiejętności autoprezentacji i rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcami, radzenie sobie ze stresem. Zajęcia uczące umiejętności redagowania dokumentów aplikacyjnych (CV, list motywacyjny), jak zostać przedsiębiorcą. Udostępnianie informacji o zawodach, o szkołach ponadgimnazjalnych, o rynku pracy (lokalnym, krajowym, w UE), o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, obowiązującym prawie pracy. Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów. Organizowanie dni otwartych szkoły (prezentacja i promocja oferty edukacyjnej) Działanie uczniowskiego wolontariatu. Prowadzenie kółek zainteresowań dla uczniów. Udzielanie indywidualnych porad uczniom niezdecydowanym w podjęciu decyzji o wyborze szkoły ponadgimnazjalnej, mającymi problemy zdrowotne lub osobiste, ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Pomoc w planowaniu kariery oraz konfrontowanie własnej samooceny z wymaganiami szkół i zawodów. Organizowanie wycieczek (np. targi edukacyjne), wyjazdów integracyjnych, wymiany zagranicznej ze szkołami np. w Niemczech.

4 Formy adresowane do rodziców: Tworzenie możliwości indywidualnej rozmowy z doradcą zawodowym na terenie szkoły. Organizowanie dni otwartych Gimnazjum (oferta edukacyjna placówki i jej promocja). Prezentacja założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów. Wspomaganie rodziców w procesie podejmowania decyzji ich dzieci (np. warsztaty, mediacje, prelekcje). Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów w proces doradczy szkoły. Udostępnianie informacji edukacyjnych (o szkołach ponadgimnazjalnych, rekrutacji, wymaganych dokumentach, planach rekrutacyjnych i informacji zawodowychzawodach przyszłości, o rynku pracy, o możliwościach zatrudnienia). Gromadzenie i aktualizacja informacji na stronie internetowej szkoły Formy adresowane do nauczycieli: Szkolenia służące promowaniu znaczenia działań z zakresu doradztwa zawodowego i planowania kariery zawodowej w szkolnictwie. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą. Śledzenie losów edukacyjnych i zawodowych absolwentów. Organizowanie dni otwartych szkoły (oferta edukacyjna placówki i jej promocja). Wymiana doświadczeń, z innymi nauczycielami w kraju i zagranicą. Wspieranie lokalnych inicjatyw mających na celu pomoc młodzieży w wejściu na rynek pracy. Metody w poradnictwie grupowym najczęściej stosowane w pracy doradczej to: Aktywizujące problemowe - burza mózgów, dyskusja. Metoda zapisowa - drzewko decyzyjne, mapy myślowe. Metoda dramy - inscenizacje i odgrywanie ról. Metody testowe (kwestionariusze, ankiety, testy). Metody audiowizualne - filmy edukacyjne, zasoby Internetu i programy multimedialne do planowania kariery, prezentacje multimedialne. Treningi umiejętności społecznych, mini wykłady, pogadanki. Warsztaty zawodoznawcze. Techniki plastyczne, wzmacniające myślenie krytyczne oraz strategiczne (np. analizę SWOT), kwestionariusze, checklisty, wywiady, gry i zabawy.

5 Podstawowe pojęcia 1) Orientacja zawodowa działanie wychowawcze szkoły, rodziców i innych osób, grup i instytucji mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, którym ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. 2) Doradztwo zawodowe świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru szkoły, zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej. 3) Doradca zawodowy osoba udzielająca pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową, a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego, współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów oraz wykorzystując w tym celu wiedzę o zawodach, znajomość psychologicznych i pedagogicznych technik, diagnozę rynku pracy oraz techniczne środki przekazywania informacji zawodowej. 4) Poradnictwo zawodowe system długofalowych wieloetapowych działań wychowawczych towarzyszących jednostce w trakcie rozwoju zawodowego. Obejmuje ono całokształt zadań związanych z udzielaniem uczniom i dorosłym pomocy w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. 5) Informacja zawodowa zbiór danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związane z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. DORADZTWO NA POZIOMIE KLASY PIERWSZEJ Zadania 1. Diagnoza potrzeb uczniów pod kątem edukacyjnym i zawodowym. 2. Wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny. Sposoby realizacji (formy) - przeprowadzenie wśród uczniów klas I ankiety pod kątem zainteresowań i predyspozycji zawodowych. - prowadzenie lekcji wychowawczych oraz zajęć dla uczniów w celu poznania Odpowiedzialni Pedagog, wychowawcy. Wychowawcy, pedagog, nauczyciele różnych przedmiotów.

6 3. Włączenie rodziców w realizację WSDZ. 4. Wstępne podejmowanie decyzji o wyborze kierunku kształcenia i zawodu. własnych zainteresowań, uzdolnień i określenia predyspozycji zawodowych (ćwiczenia integrujące klasę, psychozabawy, testy), - zapoznanie rodziców podczas spotkań z wychowawcą z Wewnątrzszkolnym Systemem Doradztwa Zawodowego i podkreślenie roli rodzica w procesie informacyjno-doradczym, - ćwiczenia rozwijające świadomość rodzinnych uwarunkowań rozwoju zawodowego. Nauczyciele wychowawcy. Nauczyciele wychowawcy, pedagog. DORADZTWO NA POZIOMIE KLASY DRUGIEJ Zadania 1. Zapoznanie uczniów z rynkiem pracy i światem zawodów. Sposoby realizacji (formy) - omawianie zawodów (zawodowy list gończy), - ćwiczenia pomagające w wyborze szkoły i zawodu, Odpowiedzialni Pedagog, wychowawcy. 2. Rozwijanie wiedzy uczniów dotyczącej ich zainteresowań, uzdolnień, wartości jako ważnych elementów wpływających na wybór zawodu. 3. Wstępne podejmowanie decyzji o wyborze kierunku kształcenia i zawodu. - ćwiczenia zapoznające uczniów z rynkiem pracy, - ćwiczenia rozwijające samowiedzę i świadomość własnych możliwości, - ćwiczenia kształtujące umiejętności społeczne, - zajęcia informujące uczniów o systemie kształcenia ponadgimnazjalnego i rodzajach szkół, - wyszukiwanie przez uczniów informacji o różnych zawodach i selekcjonowanie zdobytych informacji na temat przyszłej Wychowawcy, pedagog, nauczyciele różnych przedmiotów. Nauczyciele wychowawcy, pedagog, nauczyciele informatyki, WOS-u, nauczyciele przedmiotowi.

7 pracy na lekcjach przedmiotowych i godzinach wychowawczych. DORADZTWO NA POZIOMIE KLASY TRZECIEJ Zadania 1. Diagnoza zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe. Sposoby realizacji (formy) - rozmowy z wychowawcami, nauczycielami, rodzicami w zakresie wyboru zawodu zainteresowań, kierunku kontynuowania kształcenia, - spotkania poszczególnych klas z doradcą zawodowym - wyszukiwanie przez uczniów informacji o różnych zawodach i selekcjonowanie zdobytych informacji na temat przyszłej pracy na lekcjach przedmiotowych i godzinach wychowawczych Odpowiedzialni Pedagog, doradca zawodowy, wychowawcy. 2. Przedstawienie uczniom aktualnej i pełnej oferty edukacyjno- zawodowej szkolnictwa ponadgimnazjalnego. - spotkania młodzieży z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych i uczniami tych szkół, prezentacja oferty edukacyjnej, zaprezentowanie materiałów promocyjnych szkoły, Wychowawcy, pedagog, nauczyciele różnych przedmiotów. -uczestnictwo uczniów w dniach otwartych szkół ponadgimnazjalnych, - uczestnictwo szkół w Targach Pracy, - indywidualne poradnictwo dla uczniów dotyczące: zasad rekrutacji, przyjmowania do

8 szkół, wymagane dokumenty, terminy ich składania, zapoznanie z typami szkół, rodzajami kształcenia, - rozprowadzanie ulotek i biuletynów informacyjnych o szkołach ponadgimnazjalnych dla uczniów, - zamieszczenie na stronie internetowej szkoły informacji z doradztwa zawodowego; 3.Wstępne podejmowanie decyzji o wyborze kierunku kształcenia i zawodu. 4. Wprowadzenie elementów doradztwa do poszczególnych przedmiotów. - utworzenie, gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjnych dla uczniów w zakresie doradztwa zawodowego u pedagoga szkolnego oraz na stronie internetowej szkoły, - funkcjonowanie rynku pracy, mechanizmy rynku pracy, bezrobocie (lekcje WOS) - pisanie podań, CV na lekcjach języka polskiego, - przedstawianie uczniom na lekcjach przedmiotowych zawodów. Nauczyciele, wychowawcy. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog. Orientacja zawodowa na lekcjach przedmiotowych - przykłady Klasa I Klasa II Klasa III Lekcja przedmiotowa wraz z możliwością wykorzystania poruszanych zagadnień w ramach WSDZ wraz z możliwością wykorzystania poruszanych zagadnień w ramach WSDZ wraz z możliwością wykorzystania poruszanych zagadnień w ramach WSDZ

9 Język polski - sztuka wygłaszania przemówieńkształtowanie umiejętności krasomówczych - Dom źródłem postaw - kształtowanie postaw pracowniczych, omawianie zagadnień związanych z bezrobociem, motywacją do pracy; - Sztuka autoprezentacji - jak kreować swój wizerunek? - Człowiek wobec zagrożeń - np. jak radzić sobie z manipulacją; - Życiorys - redagowanie dokumentów aplikacyjnych - Wolontariat - zaangażowanie uczniów w działania społeczne; - Trudna sztuka porozumiewania się - umiejętności nawiązywania kontaktów społecznych; Język obcy - określenie własnego hobby; - Kodeks zdrowego stylu życia - promowanie zawodów związanych z omawianym zagadnieniem; -mówienie o sobie, swoim wyglądzie i zainteresowaniach; - poznawanie słownictwa odnoszącego się do cech osobowości; - poznawanie słownictwa dotyczącego różnych zawodów; - pisanie formalnej korespondencji; - sztuka autoprezentacji; Biologia EDB - Higiena umysłu i ciała - dbanie o własny dobrostan fizyczny i psychiczny; - Prawidłowe żywienie człowieka zaprezentowanie - Pierwsza pomoc - krwotoki i omdlenia - zaprezentowanie zawodów związanych z ratownictwem medycznym; - poznanie np. zawodów związanych z handlem, słownictwa pozwalającego dokonać zakupów za granicą; - elementy genetyki człowieka- wskazanie zawodów związanych z biotechnologią, genetyką;

10 Chemia Fizyka WOS Religia, etyka zawodów związanych z omawianym zagadnieniem; - Nasza szkolna pracownia chemiczna - np. zaprezentowanie zawodów związanych z chemią; Zagadnienia z zakresu robotyki i automatyki - prezentowanie zawodów z tego obszaru; - Kształtowanie się osobowości człowieka - poznawanie własnej osobowości; - Człowiek i jego potrzeby - np. dlaczego ludzie pracują, co jest dla mnie ważne, motywacja do uczenia się, podejmowania pracy; - Kim jestem, dokąd idę - określenie własnych celów życiowych; - elementy astronomii, elektryczność, magnetyzm - przywołanie przykładowych zawodów; Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - poznawanie postaw humanitaryzmu; - Na czym polega szczęście - praca zawodowa jako źródło satysfakcji; - Jak Ty wychowujesz siebie? - o konieczności rozwijania siebie (także zawodowego); - bogactwa naturalne skorupy ziemskiej, metale, niemetale, składniki rud, źródła energii itp.- prezentowanie obszarów tematycznych; - Maszyny proste - dźwiganie - np. omówienie zawodów budowlanych; - akustyka - zaprezentowanie zawodów związanych z nadawaniem i odbiorem dźwięków, muzyką, przekazanie wiedzy z zakresu przeciwwskazań zdrowotnych przy wykonywaniu prac o dużym natężeniu hałasu; - Prawa i obowiązki obywatela (kształtowanie roli pracownika); - Jak szukać pracy - kształtowanie umiejętności poruszania się po rynku pracy; - Być sobąkształtowanie poczucia własnej wartości, - Przypowieść biblijna o talentach - wykorzystywanie własnego potencjału zawodowego; - Kim chcę być w przyszłości -

11 Wychowanie do życia w rodzinie - Galeria charakterów - czyli jacy jesteśmy - poznawanie własnego charakteru, temperamentu; Geografia - Podstawy geografii, - ruchy Ziemi, - atmosfera i hydrosfera - zapoznanie z zawodami związanymi z geografią (marynarz, nawigator, lotnik, kartograf, geodeta, meteorolog, klimatolog, hydrolog. - Dojrzewanie - wzmianka o różnych aspektach dojrzewania i wchodzenia w różne role (także zawodowe); - Przegląd regionów geograficznych świata zaprezentowanie takich zawodów jak przewodnik turystyczny, pilot, hotelarz, rezydent, przedstawiciel handlowy. planowanie swojej kariery edukacyjnozawodowej; - Przyjaźń i koleżeństwo - kształtowanie pozytywnych relacji interpersonalnych; - Polska przegląd regionów geograficznych i gospodarka - zapoznanie z zawodami związanymi z pracą statystyka, ekonoma, demografa Ewaluacja Ewaluacja WSDZ jest niezbędna, aby działania doradcze na terenie Gimnazjum były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów i ich rodziców. Na podstawie ankiety ewaluacyjnej skierowanej do uczniów i rodziców (ocena treści i form przekazywania informacji przez nauczycieli), obserwacji własnej i informacji zwrotnych od nauczycieli z realizacji planowych działań, zespół WSDZ sporządzi sprawozdanie i przedstawi Dyrektorowi szkoły (Radzie Pedagogicznej) do zatwierdzenia. Literatura Greiner I., Kania I., Kudanowska E., Paszkowska Rogacz A., Tarkowska M. (2006) Materiały metodyczno-dydaktyczne do planowania kariery zawodowej uczniów. Kotarba M., Łuczak M. (2008) ABC Poradnictwa zawodowego w szkole. Użyteczne linki Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego. Klasyfikacja zawodów TENT,objectID, standardy kompetencji zawodowych Standardy kwalifikacji zawodowych Przeglądanie zawodów zawody regulowane

12 KOWEZiU MPiPS Progra Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Uczelnie Kariera, rozmowa kwalifikacyjna CV itp. Rynek pracy Opracowanie: koordynator - p. B. Żukowska p. M. Chyrc p. M. Ładna p. E. Kurowska