Konsola Linux. autor: Mariusz Barnaś

Transkrypt

1 Konsola Linux autor: Mariusz Barnaś

2 Wstęp Pierwsze uruchomienie Operacje na plikach Poruszanie się po katalogach Tworzenie plików i katalogów Wypisanie zawartości katalogu Dowiązania między plikami Łączenie plików i wyświetlanie ich zawartości Kopiowanie, przenoszenie / zmiana nazwy i usuwanie Kompresja tar tar.gz tar.bz2 zip gzip bzip2 7-zip Prawa dostępu do plików Wyszukiwanie Informacje o systemie Zarządzanie procesami Sieć Instalacja Skróty

3 Wstęp Konsola (terminal) jest narzędziem za pośrednictwem którego zarządzamy i porozumiewamy się z naszym systemem. Do komunikacji z nim używamy poleceń. Nowi użytkownicy Linuksa przeważnie obawiają się tego, że będą musieli korzystać z konsoli, żeby zrobić cokolwiek w systemie, nie wspominając o uczeniu się ogromnej ilości poleceń na pamięć. Oczywiście nie jest to prawdą, bo w dużej mierze można większość wyklikać, lecz użycie konsoli jest o wiele szybsze. A co do ilości poleceń to owszem jest ich sporo, ale wcale nie musimy się ich uczyć na pamięć. Do podstawowego używania konsoli wcale nie jest wymagane znanie aż tak wielu komend. A poza tym korzystając często z konsoli i wpisując polecenia, bądź co bądź same w końcu wejdą nam do głowy. Gdy już poznamy konsolę i sposób pracy przy niej przekonamy się że nie taki diabeł straszny jak go malują. Poniżej postaram się przybliżyć pracę z konsolą i przedstawić podstawowe polecenia oraz przydatne skróty klawiszowe. Pierwsze uruchomienie Uruchamiając konsolę, naszym oczom ukaże się podobny obraz do tego przedstawionego poniżej w tym przypadku widać: mariusz@darthkain:~$ co oznacza: mariusz - nazwa aktualnie zalogowanego - "małpa", w oryginale "at". Oznacza, że po niej następuje nazwa serwera, do którego się odwołujemy. DarthKain - nazwa serwera, na którym pracujemy. ~ - aktualny katalog. Znak ~ oznacza katalog domowy użytkownika. Ostatni symbol to znak zachęty, w tym przypadku wygląda tak $, czemu w tym przypadku, otóż dlatego, że pracować możemy w dwóch trybach, jako zwykły użytkownik oraz jako użytkownik root, czyli administrator. Dlatego symbolem $ (dolar) określa zwykłego użytkownika, a symbol # (hash) roota. Oczywiście praca na koncie roota nie jest zalecana, chociażby z tego powodu, że jako administrator mamy nieograniczone możliwości i w przypadku popełnienia jakiegoś błędu, możemy narobić sobie kłopotów. Po krótkim przedstawieniu konsoli przejdźmy do omówienia poleceń.

4 Operacje na plikach Poruszanie się po katalogach cd - zmienia katalog na domowy (home) cd nazwa katalogu - przechodzi do wnętrza danego katalogu cd.. - powrót o jeden katalog pwd - wyświetla ścieżkę do katalogu w którym aktualnie się znajdujemy Tworzenie plików i katalogów touch test - tworzy plik test mkdir kat1 - tworzy katalog kat1 Wypisanie zawartości katalogu ls - pokazuje zawartość katalogu ls -al - pokazuje wszystkie pliki wraz z ukrytymi oraz wyświetla prawa dostępu do nich Dowiązania między plikami ln -s test link - tworzy łącze link do pliku test Łączenie plików i wyświetlanie ich zawartości cat plik1 plik2 > plik3 - łączenie plików plik1 i plik2 w całość do pliku plik3 cat test - wyświetla zawartość pliku test cat > test - wypisuje do pliku test more test - wyświetla zawartość pliku test strona po stronie head test - wyświetla pierwsze 10 linijek pliku test tail test - wyświetla ostatnie 10 linijek pliku test Kopiowanie, przenoszenie / zmiana nazwy i usuwanie cp test1 test2 - kopiuje plik test1 do pliku test2 cp -r kat1 kat2 - kopiuje zawartość katalogu kat1 do katalogu kat2, jeżeli katalog kat2 nie istnieje to zostanie utworzony mv kat1 kat2 rm test rm -r kat rmdir kat rm -rf / - przenosi katalog kat1 do katalogu kat2, jeżeli katalog kat2 nie istnieje to nazwa katalogu kat1 jest zmieniana na kat2 - usuwa plik test - usuwa katalog kat wraz z zawartością - usuwa pusty katalog kat - usunięcie Linuksa i całej jego zawartości (lepiej nie sprawdzać czy działa!)

5 Kompresja tar tar cfv paczka.tar plik1 plik2 tar tf paczka.tar tar xfv paczka.tar tar.gz tar zcvf paczka.tar.gz plik1 tar zxvf pczaka.tar.gz tar.bz2 tar jcvf paczka.tar.bz2 plik1 tar jxvf pczaka.tar.bz2 zip zip -r paczka.zip plik1 plik2 zip -d paczka.zip plik1 unzip -l paczka.zip unzip paczka.zip gzip gzip plik gunzip -l plik.gz gunzip -N plik.gz bzip2 bzip2 plik bunzip2 plik.bz2 7-zip 7z a paczka.7z plik1 plik2 7z d paczka.7z plik1 7z l paczka.7z 7z x paczka.7z - tworzy archiwum paczka.tar zawierająca pliki plik1 plik2 - wyświetla zawartość archiwum paczka.tar - rozpakowuje archiwum paczka.tar - tworzy archiwum paczka.tar.gz zawierająca pliki plik1 - rozpakowuje archiwum paczka.tar.gz - tworzy archiwum paczka.tar.bz2 zawierająca pliki plik1 - rozpakowuje archiwum paczka.tar.bz2 - tworzy archiwum paczka.zip zawierająca pliki plik1 plik2. Jeśli archiwum istnieje nastąpi dołączenie plików - usuwanie wskazanych plików plik1 z archiwum paczka.zip - wyświetla zawartość archiwum paczka.zip - rozpakowuje archiwum paczka.zip - pakuje podany plik do archiwum plik.gz - wyświetla informacje o pliku plik.gz - rozpakowanie plik.gz - pakuje podany plik do archiwum plik.bz2 - rozpakowanie plik.bz2 - tworzy archiwum paczka.7z zawierająca pliki plik1 plik2. Jeśli archiwum istnieje nastąpi dołączenie plików - usuwanie wskazanego pliku plik1 z archiwum paczka.7z - wyświetla zawartość archiwum paczka.7z - rozpakowuje archiwum paczka.7z

6 Prawa dostępu do plików sudo su - logowanie się jako administrator (root) sudo polecenie - wykonanie jako zwykły użytkownik polecenia wymagającego uprawnień administratora (należy podać hasło administratora) chmod 777 test - ustawienie prawa dostępu do pliku test dla użytkowników 4 - odczyt (read) 2 - zapis (write) 1 - uruchamianie (execute) Przykłady: chmod rwx dla wszystkich chmod rwx dla właściciela pliku, r dla grupy i innych Wyszukiwanie grep muzyka -r Pobrane locate test find Pobrane -name *.txt whereis gimp Informacje o systemie date cal uptime w whoami uname -a cat /proc/cpuinfo cat /proc/meminfo df du free man polecenie - wyświetla listę plików z katalogu Pobrane zawierających słowo muzyka - wyświetla wszystkie pliki o nazwie test oraz ścieżkę do nich - przeszukuje wskazany folder Pobrane i wyświetla wszystkie pliki z rozszerzeniem.txt - wyświetla ścieżkę gdzie znajduje się poszukiwany program (wyszukuje pliki binarne, źródłowe oraz strony man) - wyświetla lub ustawia datę i czas systemowy - wyświetla kalendarz - wyświetla czas działania komputera - lista zalogowanych użytkowników - wyświetla kto jest aktualnie zalogowany - wyświetla informacje o kernelu - wyświetla informacje o procesorze - wyświetla informacje o pamięci - informuje o użyciu przestrzeni dyskowej systemu plików - szacuje użycie miejsca na dysku - wyświetla informację o pamięci wolnej i wykorzystywanej w systemie - wyświetla podręcznik do wskazanego polecenia

7 Zarządzanie procesami ps top kill pid killall nazwa Sieć ping host ifconfig whois domena Instalacja./plik.bin dpkg -i paczka.deb - wyświetla listę aktualnie działających procesów - wyświetla listę wszystkich działających procesów - kończy proces o numerze pid - kończy procesy o danej nazwie - sprawdzenie czy istnieje połączenie z podanym hostem - wyświetla status aktywnych interfejsów sieciowych - wyświetla informacje o podanej domenie - uruchomienie pliku (plik.bin musi mieć tryb wykonywalny, patrz chmod) - instaluje paczka.deb Skróty tab ctrl+shift+c ctrl+shift+v ctrl+shift+f - automatyczne dokończenie nazwy zaczętego polecenia (wciśnięcie tab 2x wyświetla listę dostępnych komend zaczynających się od podanej wartości) - kopiowanie tekstu z konsoli - wklejanie tekstu do konsoli - wyszukuje słowa z tekstu, który się do tej pory wyświetlił w konsoli - kończy aktualne poleceniem - kończy aktualną sesję - przesuwa kursor na początek linii - przesuwa kursor na koniec linii - kasuje jedno słowo w aktualnej linii - kasuje wszystko od kursora do końca linii - kasuje wszystko od kursora do początku linii - wkleja poprzednio skasowany tekst - zabija okno w które się kliknie myszką ctrl+c ctrl+d lub exit ctrl+a ctrl+e ctrl+w ctrl+k ctrl+u ctrl+y ctrl+alt+esc!! - powtarza ostatnie polecenie