Informator Rady Konsumentów Porady dla rodziców

Transkrypt

1 Informator Rady Konsumentów Porady dla rodziców do zapłaty 65 funtów kino 10 funtów nowe buty 40 funtów doładowanie telefonu 10 funtów autobus 5 funtów PARAGON RECEIPT % ON C C TICKETS 0 = X + RM CM M= M 40 FUNTÓW 10 FUNTÓW Jak uczyć dzieci i młodzież gospodarowania pieniędzmi

2 Rozmawiajmy z dziećmi o pieniądzach Rodzice odgrywają ważną rolę w przygotowaniu dzieci do dorosłości. Nie wszystkie dzieci mają świadomość, ile kosztuje prowadzenie domu. Z tej przyczyny w dorosłym życiu, kiedy wyjeżdżają na studia lub wyprowadzają się od rodziców, popadają często w trudności finansowe. Rada Konsumentów (Consumer Council) przygotowała dla rodziców zestaw porad i wskazówek na temat uczenia dzieci, jak gospodarować pieniędzmi i jak je oszczędzać. Lekcje gospodarności W przypadku młodszych dzieci warto nadzorować naukę liczenia pieniędzy i towarzyszyć im przy pierwszych zakupach. Warto im także pomagać w ćwiczeniu nowo nabytej umiejętności poprzez segregowanie monet według koloru, wielkości i nominału. Starszym dzieciom należy wpajać znaczenie odpowiedniego gospodarowania pieniędzmi. Trzeba im wyjaśnić, że zarządzanie budżetem polega między innymi na dokonywaniu wyborów, na przykład odkładaniu pewnych wydatków do momentu, kiedy możemy sobie na nie pozwolić.

3 Kieszonkowe i praca zarobkowa Kieszonkowe to dobry sposób uczenia dzieci kontrolowania wydatków, gospodarowania własnym budżetem i oszczędzania. Specjaliści twierdzą, że 25% dzieci najlepiej wyznaczyć stałą, regularną wydaje całe kwotę kieszonkowego. swoje kieszonkowe 1 Dając dziecku kieszonkowe, wyjaśnijmy, na co powinno je przeznaczyć. Starsze dzieci mogą dostawać większe kwoty, które będą mogły przeznaczyć na droższe zakupy, na przykład na ubranie. Budżet dzieci można dodatkowo zasilić płacąc im za wykonywanie obowiązków domowych. Uczymy je w ten sposób, że na pieniądze trzeba zapracować. Warto omówić i ustalić z dzieckiem szczegóły jego budżetu: wpływy, wydatki i oszczędności. Należy na przykład uzgodnić, jaka kwota pokryje tygodniowy lub miesięczny koszt korzystania z telefonu komórkowego i dopilnować, żeby dziecko jej nie przekraczało. Jeśli kwota przeznaczona na rozmowy telefoniczne jest niewystarczająca, można odpowiednio skorygować budżet. Ze starszymi dziećmi warto porozmawiać o dobrych i złych stronach pracy zarobkowej. Sprawdźmy wcześniej, jak przepisy prawne regulują zatrudnienie młodzieży w jakim wieku można podjąć pracę i w jakim wymiarze godzin. Informacji na ten temat udziela specjalny ośrodek (Children's Law Centre) pod numerem telefonu Można również odwiedzić stronę internetową ośrodka: 1 Dane pochodzą z sondażu przeprowadzonego przez bank Halifax w grudniu 2009 r.

4 Nauka gospodarowania pieniędzmi Warto wprowadzić zwyczaj planowania budżetu. Nauczyć tego można nawet najmłodsze dzieci. Umieszczone poniżej proste tabele pomogą dziecku przygotować budżet, a następnie go realizować. Tabele można odpowiednio dostosować do użytku przez młodsze lub starsze dzieci. Przykład pierwszego prostego budżetu: Pozycja Tygodniowy Tygodniowe Oszczędności dochód wydatki w funtach w funtach Kieszonkowe Słodycze i smakołyki Kino Odkładanie na grę/ zabawkę Razem W miarę jak dorastające dzieci dysponują coraz większymi kwotami, do tabeli można dodawać nowe pozycje odpowiadające nowym kategoriom wydatków: Pozycja Tygodniowy Tygodniowe Oszczędności dochód wydatki w funtach Kieszonkowe - - Praca w soboty - - Słodycze i smakołyki - - Telefon komórkowy - - Kino - - Posiłki/przekąski - - Przejazdy - - Czasopisma - - Odkładanie na ubrania - - Oszczędności - - Razem

5 Dzieci i budżet domowy Starszym dzieciom należy pomóc w zrozumieniu kosztów prowadzenia domu. Dzieci mogą na przykład towarzyszyć rodzicom podczas zakupów, a ich zadaniem może być porównywanie cen produktów i wyszukiwanie najlepszych ofert. Warto wyjaśnić dzieciom, jak wyłączanie nieużywanego telewizora czy komputera lub światła po wyjściu z pokoju pomaga uniknąć niepotrzebnych wydatków. Jeśli budżet domowy wymaga ograniczenia wydatków, starsze dzieci mogą świadomie uczestniczyć w staraniach rodziny. Dobrze jest odkładać do koperty rachunki z całego tygodnia, a następnie razem ze starszymi dziećmi przeanalizować wydatki rodziny. Dzieci uczą się obserwując starszych, dlatego rodzice powinni dawać dobry przykład. Dzieci widzą, kiedy nie płacimy rachunków na czas lub kupujemy rzeczy, na które nas nie stać. Takie zachowania mają na nie większy wpływ niż słowa. Czynsz Rachunek za prąd Internet Żywność Telefon Starsze dzieci, które studiują lub zaczynają pracować, można zaopatrzyć w broszurę Rady Konsumentów poświęconą planowaniu budżetu domowego (Home Budget Planner). Broszurę można zamówić pod numerem telefonu Jej wersję elektroniczną, po angielsku lub przetłumaczoną na język litewski, słowacki, polski lub portugalski, można pobrać ze strony internetowej Rady Konsumentów

6 Pieniądze nie spadają z nieba Dzieciom trzeba wpajać zasadę, że wydawać można jedynie zarobione pieniądze. Korzystając z bankomatu należy im wyjaśnić, że urządzenie to nie wytwarza banknotów w magiczny sposób, lecz umożliwia tylko pobieranie pieniędzy wcześniej zarobionych. Płacąc za zakupy lub pobierając pieniądze przy kasie za pomocą karty debetowej warto wyjaśnić dzieciom, że metoda ta pozwala uniknąć niepotrzebnego noszenia przy sobie gotówki. Koniecznie trzeba im również wytłumaczyć, że karta umożliwia pobranie pieniędzy z naszego konta bankowego i że ich wypłacanie uważnie planujemy i kontrolujemy. Używając karty kredytowej wyjaśnijmy dzieciom, że dokonywanie płatności tą metodą to pożyczanie pieniędzy, które trzeba będzie zwrócić. Według 39% rodziców ich dzieci nie rozumieją, lub rozumieją w niewielkim zakresie, skąd biorą się pieniądze. 2 2 Źródło: Northern Bank i You Gov Zapera, wrzesień 2009 r.

7 Nauczmy dzieci podejmowania decyzji finansowych Warto otworzyć dziecku rachunek oszczędnościowy w banku, oszczędnościowej kasie mieszkaniowej (building society), urzędzie pocztowym lub unii kredytowej. Będzie w ten sposób miało możliwość obserwować, jak rosną oszczędności. Wczesne wprowadzenie zwyczaju oszczędzania zaprocentuje na przyszłość. 51% nastolatków chciałoby się nauczyć kontroli własnych wydatków. 3 Zachęcajmy dzieci do odkładania kieszonkowego lub pieniędzy otrzymanych w prezencie pod choinkę czy z okazji urodzin na specjalny cel będzie to dla nich motywacją do oszczędzania. Dziecięcy Fundusz Powierniczy (Child Trust Fund, CTF) to rachunek inwestycyjno-oszczędnościowy oferowany dzieciom urodzonym 1 września 2002 roku lub później. Wstępnej wpłaty dokonuje państwo, a rodzice, krewni i znajomi mogą wpłacać dodatkowe kwoty do wolnej od podatku kwoty 1200 funtów rocznie. Dziecko jest posiadaczem rachunku, ale nie wolno mu z niego pobierać środków przed ukończeniem 18. roku życia. Dodatkowe informacje można znaleźć na stronie internetowej Od młodych ludzi wkraczających w dorosłe życie wymaga się podejmowania decyzji finansowych w sprawach takich jak pożyczki dla studentów, kredyt na wypadek zadłużenia na koncie debetowym, karty kredytowe wydawane przez instytucje finansowe lub sklepy czy karty debetowe. Urząd Usług Finansowych (Financial Services Authority) umieścił przydatne informacje na ten temat na stronie internetowej 3 PFEG, styczeń 2007 r.

8 Przydatne strony internetowe Gry, zabawy i porady na tematy finansowe dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Napisane przystępnym językiem porady i broszury zawierające informacje na temat produktów i usług finansowych. Utworzona z myślą o młodych ludziach w wieku lat strona Urzędu Usług Finansowych (Financial Services Authority) zawierająca informacje i wskazówki dotyczące kwestii pieniężnych. Porady finansowe dla rodziców małych dzieci. Porady finansowe dla rodziców, opracowane przez organizację zajmującą się propagowaniem wiedzy wśród konsumentów w zakresie zarządzania finansami (Personal Finance Education Group). Filmy wideo i quizy na temat planowania budżetu domowego. Wszechstronne porady dla studentów opracowane przez Krajowy Związek Studentów (National Union of Students). Informacje o usługach na rzecz rodziców i młodzieży - wsparcie i poradnictwo. The Consumer Council Elizabeth House 116 Holywood Road Belfast, BT4 1NY The Consumer Council Tel./tel. tekstowy: info@consumercouncil.org.uk Internet: Niniejszą publikację można zamówić w innych formatach.