Rola i Funkcja LKP Lasy Spalsko-Rogowskie w tworzeniu przestrzeni przyrodniczo-leśnej. Spała, 18 października 2012 r.

Transkrypt

1 Rola i Funkcja LKP Lasy Spalsko-Rogowskie w tworzeniu przestrzeni przyrodniczo-leśnej Spała, 18 października 2012 r.

2 CO TO SĄ LEŚNE KOMPLEKSY PROMOCYJNE? cele, zadania, podstawa prawna funkcjonowania Leśny kompleks promocyjny oznacza większy, możliwie zwarty obszar leśny, wchodzący w skład jednego lub kilku nadleśnictw. LKP są jednostkami funkcjonalnymi, nieposiadającymi odrębnej administracji. Zadania powierzone LKP realizują, pod nadzorem RDLP, nadleśnictwa wchodzące w ich skład. Przy ustalaniu obszarów LKP zwraca się uwagę na to, aby wyznaczone obiekty reprezentowały różne jednostki regionalizacji przyrodniczo-leśnej, a zatem i związaną z tym zmienność warunków siedliskowych, składu gatunkowego drzewostanów, walorów przyrodniczych itp. Każdy LKP posiada Radę Społeczno-Naukową, powoływaną przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, w której skład wchodzą naukowcy, leśnicy i lokalni samorządowcy. Rada ma charakter opiniodawczo doradczy. 2

3 Cele i zadania Leśne Kompleksy Promocyjne powołuje się celu: 1. wszechstronnego rozpoznania stanu biocenozy leśnej i kierunków zachodzących w niej zmian, 2. trwałego zachowania lub odtworzenia naturalnych walorów lasu metodami racjonalnej i zrównoważonej gospodarki leśnej prowadzonej na zasadach ekologicznych, 3. integrowania celów gospodarki leśnej z aktywną ochroną przyrody, 4. promowania wielofunkcyjnej i zrównoważonej gospodarki leśnej, 5. prowadzenia prac badawczych i doświadczalnych w aspekcie upowszechniania ich na całym obszarze Lasów Państwowych, 6. prowadzenia szkoleń leśników i edukacji ekologicznej społeczeństwa. 3

4 Podstawa prawna funkcjonowania Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (D.U. z 1991, Nr 101, poz. 444 z późn zm.) Art. 13b, ust 1. : W celu promocji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz ochrony zasobów przyrody w lasach Dyrektor Generalny może, w drodze zarządzenia, ustanowić leśne kompleksy promocyjne Sprawy LKP regulują akty prawa wewnętrznego: 1. Zarządzenie Dyrektora Generalnego Nr 28 z r. 2. Zarządzenie Dyrektora Generalnego Nr 18 z dnia r. Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Spalsko-Rogowskie został utworzony Zarządzeniem Dyrektora Generalnego Nr 85 z dnia r. 4

5 CHARAKTERYSTYKA LKP LASY SPALSKO-ROGOWSKIE położenie, charakterystyka warunków przyrodniczych Położenie RDLP Olsztyn Sierpc Nadleśnictwo Brzeziny ha RDLP Toruń Płock Płock Nadleśnictwo Spała ha LKP Lasy Gostynińsko-Włocławaskie Gostynin LZD Rogów ha Gostynin Łąck RDLP Warszaw a Kutno Razem ha Sochaczew Kutno RDLP Poznań Radziwiłłów Łowicz Łęczyca Grotniki Skierniewice Poddębice Skierniew ice Zgierz Poddębice Brzeziny Brzeziny LKP Łódź Pabianice Spała Sieradz Zduńska Łask Wola Złoczew Kolumna Złoczew Tomaszów Maz. Piotrków Tryb. Bełchatów Wieluń Rawa Maz. Lasy Spalsko-Rogowskie Bełchatów Smardzew ice Opoczno Piotrków Opoczno Wieluń Radomsko Radomsko RDLP Katowice 5 Przedbórz Przedbórz RDLP Radom

6 6

7 7

8 Charakterystyka warunków przyrodniczych Typy siedliskowe lasu Powierzchnia (ha)* Typy sidliskowe lasu Brzeziny Spała Rogów Razem LKP % pow. Bs ,06 Bśw ,30 Bw ,01 Bb ,01 BMśw ,97 BMw ,77 BMb ,00 LMśw ,58 LMw ,97 LMb ,04 Lśw ,43 Lw ,38 Ol ,90 OlJ ,58 Razem ,00 *Powierzchnia zaokrąglona do 1 ha, podana za Jednolitym programem gospodarczo-ochronnym dla LKP 8

9 Gradnient żyzności i wilgotności siedlisk LKP Żyzność Wilgotność Siedliska Pow. (ha) LKP % pow. Siedliska Pow. (ha) LKP % pow. Borowe Lasowe Olsowe Razem Suche 18 0 Świeże Wilgotne Bagienne Razem

10 CHARAKTERYSTYKA DRZEWOSTANÓW Skład gatunkowy, struktura gatunkowa* Wyszczególnienie LKP Brzeziny Spała LZD Rogów Gatunki iglaste (% pow.) Gatunki liściaste (% pow.) Drzew. jednogatunkowe (% pow.) Drzew. dwugatunkowe (% pow.) Drzew. trzy i więcej gatun. (% pow.) *dane za Jednolitym programem gospodarczo-ochronnym dla LKP 10

11 FUNKCJE I ROLA LKP LASY SPALSKO-ROGOWSKIE Ekologiczne Gospodarczo-produkcyjne Społeczne Edukacyjno-dydaktyczne Kulturowo-historyczne Ochronne 11

12 Funkcje Ekologiczne Realizowane poprzez: 1. rozpoznawanie powiązań przyczyna-skutek zachodzących przy realizacji celów hodowlanych produkcyjnych i ochronnych, 2. planowanie zadań z zakresu hodowli i użytkowania lasu przy uwzględnieniu możliwości trwałego pełnienia przez lasy funkcji środowiskowo-twórczych, krajobrazowych i pozaprodukcyjnych, 3. dobór proekologicznych kryteriów regulacji użytkowania umożliwiających racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych oraz powiększanie się zasobów przyrodniczych, 4. zwiększanie stabilności drzewostanów poprzez zapobieganie szkodom biotycznym, abiotycznym i antropogenicznym. 12

13 Funkcje gospodarczo-produkcyjne Realizowane poprzez: 1. przestrzeganie zasad zapewniających zachowanie drzewostanów naturalnych i do nich zbliżonych, 2. regeneracja drzewostanów zniekształconych oraz przebudowy drzewostanów, 3. regeneracji siedlisk zniekształconych i zdegradowanych, 4. racjonalne planowanie intensywności cięć rębnych, szerokości i wielkości planowanych powierzchni do cięć rębnych. 13

14 Funkcje społeczne Realizowane poprzez: 1. ochronę środowiska leśnego przed negatywnym wpływem cywilizacji, 2. podejmowanie działań mających na celu ochronę przed erozją gleby, stepowieniem, stabilizacją lokalnych stosunków wodnych, 3. racjonalne i bezpieczne udostępnianie lasu, 4. kanalizowanie ruchu turystycznego w celu ochrony zasobów przyrodniczych, 5. udostępnianie lasu poprzez właściwe rozpoznanie oczekiwań poszczególnych grup społecznych, 6. minimalizowanie konfliktów w zakresie integracji celów gospodarczych, ekonomicznych i ekologicznych, 7. ocenę wpływu zagospodarowania przestrzennego terenów nieleśnych na obszary leśne. 14

15 Funkcje edukacyjno-dydaktyczne Realizowane poprzez: 1. tworzenie infrastruktury edukacyjnej, 2. prowadzenie zajęć edukacyjnych, 3. wydawanie publikacji turystyczno-dydaktycznych, 4. rozwój turystyki na terenach leśnych. 15

16 Edukacja przyrodniczo-leśna Liczba osób objętych edukacją w roku 2011 r. na terenie LKP Lasy Spalsko-Rogowskie Przedział wiekowy Dzieci przedszkolne 3-6 lat Dzieci szkół podstawowych 7-12 lat Młodzież gimnazjalna lat 16 LKP Lasy Spalsko- Rogowskie Nadleśnictwa LZD Rogów Razem Młodzież ponadgimnazjalna lat Osoby powyżej 19 r. życia ) Zwiedzający arboretum ) Razem LKP ) Osoby zwiedzające Muzeum Lasu i Drewna w Rogowie 2) Turyści w różnym wieku zwiedzający Arboretum i Muzeum Lasu i Drewna

17 Wykaz obiektów edukacyjnych na terenie LKP Lasy Gostynińsko-Włocławskie i Lasy Spalsko-Rogowskie Rodzaj obiektu LKP Lasy Spalsko- Rogowskie Nadleśnictwa LZD Rogów Razem Ośrodek Edukacji Leśnej Izba leśna 2 1 2) 3 Ścieżka edukacyjna Wiata edukacyjna Punkt edukacyjny Inne 1) ) 40 Razem LKP )W tym: rezerwaty przyrody, obiekty kultury, pow. dendrologiczne itp. 2) w tym: Muzeum Lasu i Drewna 3) Arboretum 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 Turystyka Nadleśnictwo Piesze - PTTK ilość sztuk km Piesze LP+PTTK ilość sztuk Piesze LP+samorządy km ilość sztuk km Rowerowe PTTK ilość sztuk km Rowerowe LP+ samorządy ilość km sztuk Konne ilość sztuk km Brzeziny Spała , Razem LKP ,

23 23

24 Funkcje Ochronne Podstawy prawne ochrony przyrody w Polsce Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr dnia 30 kwietnia 2004 r. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr dnia 30 kwietnia 2004 r. Dyrektywa Rady Nr 79/409/EWG o Ochronie Dziko Żyjących Ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia), Dyrektywa Rady Nr 92/43/EWG o Ochronie Siedlisk Przyrodniczych i Dziko Żyjącej Fauny i Flory (tzw. Dyrektywa Siedliskowa). Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw Nr dnia 30 kwietnia 2004 r. Dyrektywa Rady Nr 79/409/EWG o Ochronie Dziko Żyjących Ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia), Dyrektywa Rady Nr 92/43/EWG o Ochronie Przyrodniczych i Dziko Żyjącej Flory Fauny i (tzw. Flory (tzw. Dyrektywa Siedliskowa). Siedliskowa). Dyrektywa Rady Nr 79/409/EWG o Ochronie Dziko Żyjących Ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia), Dyrektywa Rady Nr 92/43/EWG o Ochronie Siedlisk Przyrodniczych i Dziko Żyjącej Fauny i 24

25 Formy ochrony przyrody Art Formami ochrony przyrody są: 1) parki narodowe; 2) rezerwaty przyrody; 3) parki krajobrazowe; 4) obszary chronionego krajobrazu; 5) obszary Natura 2000; 6) pomniki przyrody; 7) stanowiska dokumentacyjne; 8) użytki ekologiczne; 9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe; 10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. 25

26 Formy ochrony przyrody w lasach zarządzanych przez Nadleśnictwa Brzeziny i Spała oraz LZD Rogów Nazwa LZD Rogów N-ctwo Spała N-ctwo Brzeziny Razem LKP Szt. Pow. (ha) Szt. Pow. (ha) Szt. Pow. (ha) Szt. Pow. (ha) Rezerwaty przyrody 6 38, , , ,76 Parki Krajobrazowe 0 0, , , ,37 Użytki ekologiczne 0 0,00 0 0, , ,11 Obszary Chronionego Krajobrazu 0 0, , , ,60 Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe 1 163,38 0 0, , ,70 Stanowiska dokumentacyjne 0 0,00 0 0,00 1 3,90 1 3,90 Pomniki przyrody Strefy ochrony dla wybranych gatunków 0 0, ,45 0 0, ,45 Obszary specjalnej ochrony ptaków 0 0, ,58 0 0, ,58 Obszary specjalnej ochrony siedlisk 0 0, , , ,23 RAZEM LKP ,70 26

27 Rezerwaty Przyrody Art Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. 27

28 Lp. Nazwa Rok ustanowienia Pow. (ha) Cel ochrony Nadleśnictwo Spała 1 Gać Spalska ,39 Lasy łęgowe i ols porzeczkowy 2 Konewka ,91 Dąbrowa świetlista 3 Kruszewiec ,54 Las wielogatunkowy z jodłą na granicy jej zasięgu 4 Małecz ,15 Różanecznik żółty 5 Spała 1958/ ,70 Las mieszany o charakterze naturalnym 6 Starodrzew Lubochniański ,03 Starodrzew sosnowo-dębowy naturalnego pochodzenia 7 Żądłowice 1968/ ,19 Nniespotykanej mozaiki borów sosnowych i olsów Nadleśnictwo Brzeziny 8 Gałków ,85 Las bukowo-jodłowy na granicy zasięgu 9 Łaznów ,38 Las jodłowy naturalnego pochodzenia 10 Rawka ,40- frag. Naturalna, typowo nizinna rzeka wraz z jej dolinnym krajobrazem 11 Parowy Janinowskie ,66 Naturalne ukształtowanie terenu w formie parowów porośniętych drzewostanem bukowym na granicy zasięgu Struga Dobieszkowska ,65 Naturalny krajobraz strumienia leśnego z jarami i misami 12 źródliskowymi, które są porośnięte łęgami i grądami naturalnego pochodzenia 13 Wiączyń ,40 Naturalny las bukowo-jodłowy na granicy zasięgu buka i jodły LZD Rogów 14 Popień , letnia sosna na siedlisku lasu wilgotnego 15 Zimna Woda , letni starodrzew dębowy 16 Dolniska ,32 Starodrzew jodłowy na granicy zasięgu 17 Górki ,17 Stanowisko zimoziołu północnego rezerwat do likwidacji 18 Bukowiec ,7 Buk na północnej granicy zasięgu 19 Kwaśna Buczyna ,19 Dobrze zachowane zbiorowisko kwaśnej buczyny RAZEM 887,76 28 Rezerwaty przyrody w lasach LKP Lasy Spalsko-Rogowskie

29 Parki Krajobrazowe Art Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. 29

30 Spalski Park Krajobrazowy utworzony w 1995 r. całkowita powierzchnia ha, powierzchnia otuliny wewnętrznej ha, powierzchnia otuliny wewnętrznej ha, powierzchnia gruntów należących do Nadleśnictwa Spała ha Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich utworzony w 1996 r. całkowita powierzchnia ha, park nie posiada otuliny, powierzchnia gruntów należących do Nadleśnictwa Brzeziny ha 30

31 Obszary Chronionego Krajobrazu Art Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, które są wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnią funkcję korytarzy ekologicznych. 31

32 Nadleśnictwo Spała OCHK Górnej Rawki powierzchnia całkowita ha powierzchnia na terenie lasów 31 ha Nadleśnictwo Brzeziny OCHK Mrogi i Mrożycy powierzchnia całkowita ha powierzchnia na terenie lasów ok. 30 ha OCHK Górnej Rawki powierzchnia całkowita ha powierzchnia na terenie lasów 11 ha OCHK Wiśniowa Góra powierzchnia całkowita ok ha powierzchnia na terenie lasów 472 ha 32

33 Obszary Natura 2000 Art Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje: 1) obszary specjalnej ochrony ptaków; 2) specjalne obszary ochrony siedlisk; 3) obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. 33

34 OBSZAR OCHRONY, A NIE OBSZAR CHRONIONY CEL = WŁAŚCIWY STAN OCHRONY OCHRONA CELOWOŚCIOWA A NIE SYSTEM ZAKAZÓW FORMY I SPOSOBY OCHRONY NIE SĄ Z GÓRY DANE, ALE ELASTYCZNIE DOSTOSOWANE DO CELU 34

35 Obszary specjalnej ochrony ptaków Nadleśnictwo Spała PLB Dolina Pilicy pow. lasów 14 ha Obszary mające znaczenie dla wspólnoty Nadleśnictwo Spała PLH Lasy Spalskie pow. lasów 1530 ha PLH Dolina Dolnej Pilicy pow. lasów 378,41 ha PLH Łąki Ciebłowickie pow. lasów 96 ha Nadleśnictwo Brzeziny PLH Buczyna Gałkowska pow. lasów 101 ha PLH Buczyna Janinowska pow. lasów 532 ha PLH Dąbrowy Świetliste koło Redzenia pow. lasów 42 ha PLH Wola Cyrusowa pow. leśna 18 ha 35

36 36

37 Pomniki Przyrody Art Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. 2. Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla ludzi lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu. Nadleśnictwo Brzeziny 22 w tym: poj. drzewa - 22 Nadleśnictwo Spała 51 w tym: poj. drzewa - 51, grupy drzew - 6, aleja - 1 LZD Rogów 3 w tym: poj. drzewa - 22 Razem LKP 76 37

38 Stanowiska dokumentacyjne Art Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. 2. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt 38

39 Zespoły przyroniczo-krajobrazowe Art. 43. Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne. Nadleśnictwo Brzeziny ZPK Dolina Mrogi pow. leśna 74 ha ZPK Górna Mrożyca pow. leśna 66 ha ZPK Rochna pow. leśna 22 ha 39

40 Użytki ekologiczne Art. 42. Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania. Nadleśnictwo Brzeziny 23 sztuki, o pow. leśnej 24,11 ha 40

41 Ochrona gatunkowa Art Ochrona gatunkowa obejmuje okazy gatunków oraz siedliska i ostoje roślin, zwierząt i grzybów. 2. Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju lub innych państw członkowskich Unii Europejskiej rzadkich, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie przepisów umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. 3. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony. Zinwentaryzowane gatunki chronione na terenie LKP: Grzyby 8, Porosty 10, Rośliny naczyniowe 108, Zwierzęta

42 Ochrona strefowa Gatunki dla których wymagane jest stworzenie stref ochrony wskazane są w odpowiednich rozporządzeniach dotyczących ochrony gatunkowej grzybów, roślin i zwierząt Rozporządzenia te wskazują odpowiednio: 29 gatunków zwierząt w tym: 1 gat. owada, 3 gat. gadów, i 25 gat. ptaków, 4 gatunki porostów, 10 gatunków roślin, w tym: 5 gat. paprotników i 5 gat. roślin. Na terenie LKP w Nadleśnictwie Spała wyznaczone są 4 strefy ochrony wokół gniazd bociana czarnego 42

43 Dziękuję za uwagę Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi ul. Jana Matejki Łódź rdlp@lodz.lasy.gov.pl tel , fax