Ogólnodostępna baza danych bio- i georóżnorodności Województwa Śląskiego - integralna część Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej

Transkrypt

1 Temat projektu: Ogólnodostępna baza danych bio- i georóżnorodności Województwa Śląskiego - integralna część Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

2 Nr wniosku WND-RPSL /11-02 Priorytet Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata V Środowisko Działanie: 5.4 Zarządzanie środowiskiem Typ projektu: Tworzenie i rozwój regionalnych systemów informacji i baz danych dotyczących stanu środowiska pod warunkiem powszechnego do nich dostępu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

3 Wnioskodawca / Lider projektu: Partner projektu: Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

4 Środowisko przyrodnicze składowa biologiczna składowa fizyko-chemiczna biotyczne współzależność abiotyczne dziedzictwo przyrodnicze bioróżnorodność georóżnorodność Ochrona przyrody Wszystkie elementy przyrody nieożywionej, jak i ożywionej, które mogą zostać wykorzystane przez człowieka, tworzą zasoby naturalne.

5 Bioróżnorodność (różnorodność biologiczna) to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Georóżnorodność (różnorodność budowy geologicznej) to naturalne zróżnicowanie powierzchni Ziemi, obejmujące formy i systemy geologiczne, geomorfologiczne, glebowe i wód powierzchniowych, powstałe w wyniku procesów naturalnych, miejscami o różnym wpływie antropogenicznym. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020 Strategia Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego do roku 2030

6 Stan wiedzy o środowisku przyrodniczym regionu Zasoby przyrody nieożywionej Zasoby geologiczne (różnorodność budowy geologicznej): 14 obiektów proponowanych do bazy European Network of GEOSITES 146 obiektów w bazie geotopów/geostanowisk reprezentatywnych dla obszaru Polski ok. 200 obiektów cennych i chronionych o zróżnicowanej randze walorów geologicznych (nieczynne i czynne wyrobiska, przekopy, podziemne trasy turystyczne) Rzeźba terenu: Rzeźba krawędziowa (kuesty górnojurajska oraz środkowotriasowa) Rzeźba krasowa (skałki, ostańce) i kras podziemny (jaskinie) Formy glacjalne (wały morenowe, kemy, głazy narzutowe) Formy eoliczne (wydmy) Erozyjne i akumulacyjne formy fluwialne (przełomy rzeczne, wodospady, nieuregulowane odcinki potoków górskich i meandrujących rzek nizinnych) Diagnoza stanu zasobów środowiska przyrodniczego województwa śląskiego. W: Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku Źródła danych: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska i opracowania cząstkowe

7 Zasoby przyrody ożywionej Stan wiedzy o środowisku przyrodniczym regionu Jednostka systematyczna Łączna liczba gatunków Porosty i grzyby naporostowe 850 Mszaki 621 Rośliny naczyniowe 2037 Ważki 68 Chrząszcze ok Ślimaki wodne 36 Minogi 3 Ryby 40 Płazy 18 Gady 10 Ptaki 207 lęgowe 137 nielęgowe Ssaki 75 Diagnoza stanu zasobów środowiska przyrodniczego województwa śląskiego. W: Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku Źródła danych: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska i opracowania cząstkowe

8 Stan wiedzy o środowisku przyrodniczym regionu Formy ochrony przyrody Łączna liczba % pow. woj. Parki narodowe - - Rezerwaty przyrody 64 0,33 Parki krajobrazowe 8 18,6 Obszary chronionego krajobrazu 15 5,1 Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków 36 7,4 5 5,0 Stanowiska dokumentacyjne 9 0,00049 Użytki ekologiczne 67 0,059 Zespoły przyrodniczokrajobrazowe 21 0,33 273,3 tys. ha 22,2% pow. woj. Pomniki przyrody 1436 Ochrona gatunkowa Diagnoza stanu zasobów środowiska przyrodniczego województwa śląskiego. W: Strategia ochrony przyrody województwa śląskiego do roku Źródła danych: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska i opracowania cząstkowe (w tym dane RDOŚ)

9 Zarządzanie Środowiskiem Przyrodniczym w WŚL LUKI W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM BRAK KOMPLEKSOWEJ BAZY DANYCH NA TEMAT RÓŻNORODNOŚCI BIOLGICZNEJ I GEOLOGICZNEJ BRAK PEŁNEJ INFORMACJI O RÓŻNORODNOŚCI BIOLGICZNEJ I GEOLOGICZNEJ BRAK ZESPOŁÓW SPECJALISTÓW PROWADZĄCYCH ZINTEGROWANE BADANIA DOSTĘPNE DANE SĄ ROZPROSZONE I CZĘŚCIOWO ZDUBLOWANE NIEDOSTATECZNE ROZPOZNANIE WARTOŚCI PRZYRODNICZEJ TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH ZANIKANIE RZADKICH GATUNKÓW FLORY I FAUNY I ICH SIEDLISK ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ GATUNKÓW OBCYCH, W TYM INWAZYJNYCH BRAK ROZWIĄZAŃ METODYCZNYCH W ZAKRESIE GROMADZENIA, INTEGRACJI I UPOWSZECHNIANIA WYNIKÓW BADAŃ NIEDOFINANSOWANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM

10 Cele projektu BIOGEO-Silesia SKUTKI Stworzenie zwartego systemu monitoringu i ochrony przyrody Rozwój lokalnych systemów identyfikacji i ochrony dóbr przyrody Rozwój informacji o stanie środowiska przyrodniczego i jego zagrożeniach Zmiany w prawie zmierzające umożliwienia efektywnego działania w ramach ochrony środowiska Opracowanie strategii i norm postępowania z nowymi zjawiskami przyrodniczymi CELE GŁÓWNE Powszechny i nieodpłatny dostęp społeczeństwa do informacji o środowisku Poprawa systemu zarządzania środowiskiem w województwie śląskim Integracja działań na rzecz zrównoważonego rozwoju CEL BEZPOŚREDNI Utworzenie bazy bio- i georóżnorodności województwa śląskiego stanowiącej integralną część systemu ORSIP Szczegółowa waloryzacja zasobów przyrody ożywionej i nieożywionej na poziomie lokalnym i regionalnym Wykorzystanie potencjału naukowego i badawczego w regionie Koordynacja prac nad inwentaryzacją i bazą danych zasobów przyrody Włączenie badań terenów poprzemysłowych do priorytetów badawczych Ustalenie standardów wymiany informacji, stworzenie ogólnodostępnej platformy wymiany informacji

11 Regionalny węzeł IIP Komplementarność z innymi projektami, potencjalni użytkownicy użytkownicy zewnętrzni (publiczni i służbowi) Mieszkańcy regionu Urzędy Powiatowe Miejskie i Gminne Urzędy Centralne i Wojewódzkie Jednostki organizacyjne jst Służby i straże publiczne Inwestorzy, podmioty gospodarcze Turyści P o r t a l O R S I P Portal TPI Portal GP Portal WZWS Portal DPGŚ Portal OPI -TPP Portal... Podsystem dziedzinowy GP Podsystem dziedzinowy DPGŚ Podsystem dziedzinowy Podsystem dziedzinowy TPI Podsystem dziedzinowy WZWS Podsystem dziedzinowy OPI-TPP szyna komunikacyjna e-puap Hurtownia danych RSIP SEKAP Jednostki wyrażające zainteresowanie wykorzystaniem efektów końcowych: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego Główny Instytut Górnictwa Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy

12 Utworzenie bazy bio- i georóżnorodności województwa śląskiego stanowiącej integralną część systemu ORSIP Cele projektu w tym baz tematycznych: 1. Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków mszaków 2. Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków roślin naczyniowych 3. Stanowiska gatunków roślin naczyniowych udokumentowane okazami zielnikowymi (skany 3D) 4. Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków bezkręgowców 5. Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków kręgowców 6. Gatunki inwazyjne 7. Model mapy siedlisk województwa śląskiego 8. Stanowiska rzadkich, zagrożonych i chronionych siedlisk przyrodniczych i zbiorowisk roślinnych 9. Dane fitosocjologiczne zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych 10. Flora i roślinność terenów poprzemysłowych 11. Korytarze ekologiczne, czyli obszary umożliwiające migrację roślin, zwierząt lub grzybów 12. Ostoje przyrody ożywionej (obszary ważne dla zachowania gatunków i siedlisk przyrodniczych) 13. Ośrodki edukacji ekologicznej i ścieżki przyrodnicze 14. Czynna ochrona przyrody 15. Monitoring przyrodniczy (powierzchnie monitoringu przyrodniczego, w tym powierzchnie badawcze) 16. Obszary Important Bird Areas IBA (Ostoje ptaków IBA) 17. Obszary Important Plant Areas IPA (Ostoje Roślinne IPAs) 18. Gatunki i siedliska w aktach prawnych 19. Geostanowiska województwa śląskiego 20. Zmiany zagospodarowania doliny górnej Odry od XVIII wieku do czasów współczesnych (zalania doliny)

13 Najbliższe zadania Zinwentaryzowanie zasobów danych przestrzennych i opisowych o bio- i georóżnorodności WŚ, istotnych dla zarządzania środowiskiem Konferencja informacyjno-promocyjna Barbara Tokarska-Guzik Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Jerzy Parusel Ryszard Chybiorz Wydział Nauk o Ziemi Beata Wanic w prezentacji wykorzystano materiały własne oraz źródła internetowe Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata