Dioksyny, furany i dl-pcb ich źródła i wpływ na środowisko. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dioksyny, furany i dl-pcb ich źródła i wpływ na środowisko. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska"

Transkrypt

1

2 Dioksyny, furany i dl-pcb ich źródła i wpływ na środowisko Adam Grochowalski Politechnika Krakowska

3 Dioksyny Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny Cl O Cl Cl O Cl Polichlorowane dibenzofurany (75 kongenerów) Cl Cl O Cl Cl (135 kongenerów)

4 DIOKSYNY polichlorowane dibenzo-para-dioksyny PCDD polichlorowane dibenzofurany PCDF dioksynopodobne polichlorowane bifenyle dl-pcb PCDDs 75 kongenerów PCDFs 135 kongenerów PCB 209 kongenerów, w tym 12 dl-pcb Oznaczane: 17 PCDD/PCDF, 12 PCB (7 PCB)

5

6

7 Wynik oznaczania PCDD/F i PCB mi (ci) masa (stężenie) PCDD/Fi (pg/g) TEFi dla PCDD/Fi mj (cj) stężenie dl-pcbj (pg/g) TEFj dla dl-pcbj

8 Standardy emisyjne dla instalacji do spalania i współspalania odpadów Lp. Nazwa substancji Standardy emisyjne w mg/m 3 u (dla dioksyn i furanów w ng/ m 3 u), przy zawartości 11 % tlenu w gazach odlotowych 1) Średnie dobowe Średnie trzydziestominutowe A B pył ogółem substancje organiczne chlorowodór fluorowodór dwutlenek siarki tlenek węgla 2) ) 7 Nox Nox metale ciężkie Średnie z próby o czasie trwania od 30 minut do 8 godzin kadm + tal 0,05 rtęć 0,05 Metale 0, 5 dioksyny i furany Średnia z próby o czasie trwania od 6 do 8 godzin 0,1

9 Źródła dioksyn wg Konwencji Sztokholmskiej - Aneks C procesy nieintencjonalne PCDDs, PCDFs, HCB i PCBs powstają nieintencjonalnie i są uwalniane do środowiska z procesów spalania w których są obecne substancje organiczne oraz chlor jako rezultat niekompletnego spalenia lub reakcji chemicznych. Następujące procesy są potencjalnymi źródłami dioksyn: (a) Spalarnie odpadów w tym procesy współspalania odpadów komunalnych, niebezpiecznych, szpitalnych i osadów ściekowych. (b) Piece cementowe współspalające odpady niebezpieczne (c) Produkcja celulozy i papieru z użyciem chloru pierwiastkowego lub związków generujących powstawanie chloru w procesie bielenia. (d) Następujące procesy w przemyśle metalurgicznym: (i) Przetapianie złomu miedzianego (ii) Spiekanie rudy żelaza w hutnictwie żelaza i stali (iii) Przetapianie złomu aluminiowego (iv) Przetapianie złomu cynkowego

10 Stężenie dioksyn w spalinach ng I-TEQ/m 3 Masa spalanego węgla t/h Natężenie emisji m 3 /h Współczynnik emisji µg I-TEQ/t węgla Małe piece do indywidualnego ogrzewania 9,2 0, ,1 0,

11 Stężenie dioksyn w spalinach ng I-TEQ/m 3 Masa spalanego węgla t/h Natężenie emisji m 3 /h Kotły ze złożem fluidalnym Współczynnik emisji µg I-TEQ/t węgla 0, ,025 0, ,033

12 W jaki sposób dioksyny zakłócają funkcje organiczne? Następuje zakłócenie transkrypcji cytochromu P450 (CYP1A1) Etapy mechanizmu indukcji cytochromu CYP1A1 : W wyniku przedostania się dioksyn do organizmu, lipofilowe cząsteczki dioksyn przenikają przez błonę komórkową i następnie wiążą się ze specyficznym receptorem związków aromatycznych Ah R. Kompleks ulega przekształceniu do formy aktywnie wiążącej się z DNA. Nastepuje indukcja transkrypcji CYP1A1, objawiającą się zwiększoną ilością mrna (informacyjny RNA). Wpływając w sposób selektywny na transkrypcję genu CYP1A1 i produkcję odpowiadającego mu mrna, zmieniając stężenie swoistych białek oraz procesy metaboliczne w komórce.

13

14

15 Jak określić stopień toksycznego działania dioksyn obok innych ksenobityków?

16

17 Niekontrolowana emisja źródło punktowe Fot. Autor

18 FAZA GAZOWA Mechanizm Shaub i Tsanga P + P PD PD PCDD Shaub i Tsang : Ea = 26 kcal/mol Sidhu i Dellinger : Ea = 19,5 kcal/ mol Grotheer i Louw : Ea = 24,5 kcal/mol Cl OH Cl Cl Cl OH Cl O Cl Cl Cl Ea 23 kcal/mol

19 Teorie tworzenia się PCDD/Fs synteza de novo tworzenie się dioksyn z prekursorów w reakcjach heterogenicznych w reakcjach homogenicznych (w fazie gazowej) W reakcjach spalania powstaje charakterystyczny profil kongenerów : gdzie zawsze PCDFs/PCDDs > 1

20 How much does dioxin-like PCB contribute to total TEQ? BALTIC FISH % % 40 Dioxin TEQ PCB TEQ Salmon Herring Eel PCDD/PCDF-TEQ versus PCB-TEQ Wg. Kristofer Warman, Alcontrol, Szwecja

21 How much does dioxin-like PCB contribute to total TEQ? Environmental samples: iron ore sintering process % Dioxin TEQ PCB TEQ Stack Gases Fly Ash PCDD/PCDF-TEQ versus PCB-TEQ Wg. Kristofer Warman, Alcontrol, Szwecja

22 How much does dioxin-like PCB contribute to total TEQ? Environmental samples: controlled waste incineration % Dioxin TEQ PCB TEQ Stack Gases Fly Ash Bottom Ash PCDD/PCDF-TEQ versus PCB-TEQ Wg. Kristofer Warman, Alcontrol, Szwecja

23

24 Analiza kongenerowa Dioskynowy odcisk palca

25 25,0 20,0 15,0 Industrial Municipal 10,0 5,0 0,0 1,2,3,7,8-P5CDD 2,3,7,8-TCDD 1,2,3,6,7,8-H6CDD 1,2,3,4,7,8-H6CDD OCDD 1,2,3,4,6,7,8-H7CDD 1,2,3,7,8,9-H6CDD 2,3,4,7,8-P5CDF 2,3,7,8-TCDF 1,2,3,4,7,8-H6CDF 1,2,3,7,8-P5CDF 1,2,3,7,8,9-H6CDF 1,2,3,6,7,8-H6CDF 1,2,3,4,6,7,8-H7CDF 2,3,4,6,7,8-H6CDF OCDF 1,2,3,4,6,7,8-H7CDF Industrial 180 ng-teq/kg Municipal 29 ng-teq/kg Odra river sediment in the Copper industry area versus sediment from municipal waste water treatment

26 ,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki tkanki tłuszczowej człowieka

27 ,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki krwi Wiktora Juszczenki (2004)

28 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 2,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki oleju rzepakowego

29 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 2,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki mleka (tłuszcz zwierzęcy)

30 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 2,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki fermowego żółtka jaja kurzego

31 ,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki spalarni odpadów szpitalnych

32 ,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF Profil kongenerowy dioksyn dla próbki wątroby dorsza

33

34

35 100% 2,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCDD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCDF 1,2,3,4,7,8,9:HpCDF OCDF Guma guar Pentachlorofenol Profil kongenerowy dioksyn dla próbki GUMY GUAR i PCP (2008)

36 Człow iek Juszczenko Dorsz kw as 2,4-D żółtko Spalarnia Mleko Rzepak 2,3,7,8:TeCDD 1,2,3,7,8:PeCDD 1,2,3,4,7,8:HxCDD 1,2,3,6,7,8:HxCDD 1,2,3,7,8,9:HxCDD 1,2,3,4,6,7,8:HpCD OCDD 2,3,7,8:TeCDF 1,2,3,7,8:PeCDF 2,3,4,7,8:PeCDF 1,2,3,4,7,8:HxCDF 1,2,3,6,7,8:HxCDF 1,2,3,7,8,9:HxCDF 2,3,4,6,7,8:HxCDF 1,2,3,4,6,7,8:HpCD 1,2,3,4,7,8,9:HpCD OCDF 100%

37

38

39 Consequences of the Belgian chicken crisis in ) Introduction in 1999 of Belgian national norms for PCBs in feed and food - 2) Political changes (christian-democrats/socialists to liberals-greens) - 3) Creation in 2000 of a systematic national monitoring of food of animal origin (the CONSUM system) - 4) Creation in 2000 of Federal Agency for Food Safety - 5) Cessation of recycling of animal fat to be used in feedstuff - 6) Introduction in 2002 at EU level of harmonized norms for PCDD/Fs in animal feed and food of animal origin (updated in December 2006) - 7) Losses of ~1.5 2 billion Euro for the Belgian economy + partner trust to be restored - 8) Much higher public awareness of Food Safety issues Adrian Covaci, University of Antwerp, Belgium

40 Wg. Kristofer Warman, Alcontrol, Szwecja

41 2,46 4,90 3,17 4,68 4,28 2,3,7,8-TCDD 0, wątroba dorsza ryby bałtyckie 100% 2,3,7,8-TCDF jaja kurze drób mleko wołowina wieprzowina oleje roślinne ryby słodkow... Udział % kongenerów 2,3,7,8 w grupie TCDD i TCDF

42 Spalanie drewna lub węgla w małych piecach do ogrzewania domów powoduje często gromadzenie się sadzy przewodach kominowych. Aby temu zaradzić polecane sąśrodki chemiczne do ograniczenia powstawania sadzy. W rzeczywistości jest to katalizator na bazie soli miedzi powodujący skuteczniejsze spalanie w niższej temperaturze, przez co ogranicza ilość substancji smolistych. Dziwić może fakt, że nikt (nawet PZH) nie zwrócił uwagi na to, że CuO jest znanym i opisanym w literaturze naukowej katalizatorem powstawania dioksyn w temperaturach powyżej 400 C

43 Fot. autor

44 Fot. mgr inż. Marek Chyc

45

46 Catalyst for soot removal

47 Miedź jest silnym katalizatorem wielu reakcji powstawania dioksyn w warunkach spalania Fakt ten jest znany od ponad 20 lat!

48 Dioxin concentration from two measurements: Table 9: Catalyst in 50g bag (16 kg of beech wood burnt + 1 bag of catalyst) RESULT in ng/g! Sample name Bottom ash 7.45 g Congener I-TEF Congener mass Partial TEQ PCDDs / PCDFs mi ng/g ng I-TEQ/g 2,3,7,8-TeCDD ,2,3,7,8-PeCDD ,2,3,4,7,8-HxCDD ,2,3,6,7,8-HxCDD ,2,3,7,8,9-HxCDD ,2,3,4,6,7,8-HpCDD OCDD ,3,7,8-TeCDF ,2,3,7,8-PeCDF ,3,4,7,8-PeCDF ,2,3,4,7,8-HxCDF ,2,3,6,7,8-HxCDF ,2,3,7,8,9-HxCDF ,3,4,6,7,8-HxCDF ,2,3,4,6,7,8-HpCDF ,2,3,4,7,8,9-HpCDF OCDF Summarised result in ng I-TEQ/g 15.6 ± 3.6 No catalyst pg I-TEQ/g

49 Dioxin in bottom ash Sample Installation Fuel Catalyst A Power plant Hard coal B Power plant Hard coal C Power plant Hard coal D Power plant Hard coal + Biomass 10% E Power plant Hard coal F Fireplace 1 Beech wood G Fireplace 2 Birch wood H Fireplace 1 Beech wood --- CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 Sulphur, NaNO 3, MgO CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 Dioxin in Bottom ash I-TEQ/pg g -1 Total PCDD/PCDF ratio 0.5 ± ± ± ± ± ± ± ±

50 O CDF 1,2,3,4,7,8,9-HpCDF 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF 2,3,4,6,7,8-HxCDF 1,2,3,7,8,9-HxCDF 1,2,3,6,7,8-HxCDF 1,2,3,4,7,8-HxCDF 2,3,4,7,8-PeCDF 1,2,3,7,8-PeCDF 2,3,7,8-TCDF O CDD 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD 1,2,3,7,8,9-HxCDD 1,2,3,6,7,8-HxCDD 1,2,3,4,7,8-HxCDD 1,2,3,7,8-PeCDD 2,3,7,8-T CDD Copper Sulphur No catalyst PCDD/F pg/g Bottom ash Relative scale to sulphur Coal

51 Dioxin in stack gas Sample Installation Fuel Catalyst A Power plant Hard coal B Power plant Hard coal D Power plant Hard coal C Power plant Hard coal + Biomass 10% E Power plant Hard coal F Fireplace 1 Beech wood F Fireplace 2 Birch wood G Fireplace 1 Beech wood - CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 Sulphur, NaNO 3, MgO - - CuSO 4, NaCl, NH 4 Cl, CaCO 3 Dioxin stack gas ng I-TEQ/m 3 n Total PCDD/PCDF ratio ± ± ± ± ± ± ± ±

52 Annual dioxin emission Fuel µg I-TEQ / TJ g I-TEQ / year A NO CAT Hard coal B CATALYST Hard coal µg I-TEQ / ton g I-TEQ / year C NO CAT Wood D CATALYST Wood Data for calculation: COAL Annually energy production in Poland from hard coal is ca. 150 TW e h 1 Wh = 3.6 KJ it gives 540 PJ of energy Data for calculation: WOOD Annually wood consumption in Poland for individual heating tons 20 kg of wood generates µg I-TEQ dioxin - no catalyst and 10 µg I-TEQ dioxin with catalyst add.

53 Aparatura do pobierania próbek EMIO, Wrocław wg. T. Hudyma

54 Pobieranie próbek do oznaczania dioksyn w cementowni Rejowiec Fot. autor

55 Pasywna metoda pobierania próbek powietrza do oznaczania dioksyn Kraków, ul. Ogrodowa Fot. autor

56 Dioxin i Kraków, Poland pg-teq/m European standard = 0,05 0,2 4,9 0,29 6,8 8, Measurements Summer 2000 Winter 2000 Winter 2008

57 Konkluzja: Jeśli wołowina zawierająca 1 ng TEQ/kg tłuszczu (powszechnie spotykana zawartość) poddana zostanie intensywnemu smażeniu na patelni w temperaturze C lub grilowana na otwartym ogniu, to ta sama wołowina będzie zawierała podczas spożywania ok 50 ng TEQ/kg wskutek reakcji powstawania dioksyn w podwyższonej temperaturze tak, jak podczas niekontrolowanego spalania odpadów! Kwestionowane mięso irlandzkie jesienią 2008r zawierało ok. 60 ng TEQ/kg. Szacuje się, że w UE straty spowodowane aferą irlandzką wyniosły ponad 300 mln Euro

58 Perspektywy Polichlorowane dibenzodioksyny: 75 kongenerów Polichlorowane dibenzofurany: 135 kongenerów Polibromowane dibenzodioksyny: 75 kongenerów Polibromowane dibenzofurany: 135 kongenerów Razem 420 związków Są jeszcze związki z mieszanym udziałem Cl i Br W sumie polihalogenowane dioksyny i furany tworzą ponad 3000 różnych związków

59 Laboratorium Analiz Śladowych PK

Czyste powietrze elementem wyższej jakości życia w metropolii

Czyste powietrze elementem wyższej jakości życia w metropolii Czyste powietrze elementem wyższej jakości życia w metropolii Adam Grochowalski Politechnika Krakowska Konferencja Komisji UMP ds. Ochrony Krajobrazu i Środowiska Kraków 3 kwietnia 2012 Konwencja Sztokholmska

Bardziej szczegółowo

Jak smakują dioksyny - czyli? po nitce do kłębka

Jak smakują dioksyny - czyli? po nitce do kłębka Politechnika Krakowska Zakład Chemii Analitycznej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Adam Grochowalski Jak smakują dioksyny - czyli? po nitce do kłębka DIOKSYNY Kongener PCDDs TEF Kongener PCDFs

Bardziej szczegółowo

Fakty i mity o szkodliwym działaniu dioksyn i im podobnych zanieczyszczeń

Fakty i mity o szkodliwym działaniu dioksyn i im podobnych zanieczyszczeń Politechnika Krakowska Zakład ad Chemii Analitycznej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Adam Grochowalski Fakty i mity o szkodliwym działaniu dioksyn i im podobnych zanieczyszczeń Co było pierwsze:

Bardziej szczegółowo

Najlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska

Najlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska Najlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych Adam Grochowalski Politechnika Krakowska Termiczne metody utylizacji odpadów Spalanie na ruchomym ruszcie

Bardziej szczegółowo

Kontrolowane spalanie odpadów komunalnych

Kontrolowane spalanie odpadów komunalnych Kontrolowane spalanie odpadów komunalnych Jerzy Oszczudłowski Instytut Chemii UJK Kielce e-mail: josz@ujk.edu.pl Alternatywne metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów, 07-10-2010 r. 1 Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Termiczne niszczenie w urządzeniach mikrofalowych. Znakomita dla odpadów szpitalnych

Termiczne niszczenie w urządzeniach mikrofalowych. Znakomita dla odpadów szpitalnych Metody termiczne utylizacji odpadów niebezpiecznych I Metody termiczne utylizacji odpadów niebezpiecznych II Piroliza i dopalenie gazów pirolitycznych, bardzo dokładne oczyszczenie spalin i ścieków Spalenie

Bardziej szczegółowo

Adam Grochowalski Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechnika Krakowska BADANIA DIOKSYN W POWIETRZU KRAKOWA. Raport za lata 1995-1997

Adam Grochowalski Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechnika Krakowska BADANIA DIOKSYN W POWIETRZU KRAKOWA. Raport za lata 1995-1997 Adam Grochowalski Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechnika Krakowska BADANIA DIOKSYN W POWIETRZU KRAKOWA Raport za lata 1995-1997 Powietrze atmosferyczne narażone jest na zanieczyszczenia

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1432

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1432 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1432 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 10 kwietnia 2014 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość 2011R1259 PL 23.12.2011 000.001 1 Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość B ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1259/2011 z

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA 29.3.2012 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 91/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 277/2012 z dnia 28 marca 2012 r. zmieniające załączniki I i II

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia bezpieczeństwa współspalania paliw alternatywnych w cementowniach

Zagadnienia bezpieczeństwa współspalania paliw alternatywnych w cementowniach Politechnika Krakowska Zakład Chemii Analitycznej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Adam Grochowalski Zagadnienia bezpieczeństwa współspalania paliw alternatywnych w cementowniach Warszawa, 15.10.2013

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 241

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 241 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 241 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8, Data wydania: 6 lipca 2012 r. AB 241 Nazwa i adres WOJSKOWY

Bardziej szczegółowo

(5) Należy przewidzieć odpowiedni okres czasu, aby umożliwić przedsiębiorstwom i właściwym organom dostosowanie się do nowych wymogów.

(5) Należy przewidzieć odpowiedni okres czasu, aby umożliwić przedsiębiorstwom i właściwym organom dostosowanie się do nowych wymogów. L 109/6 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2019/636 z dnia 23 kwietnia 2019 r. zmieniające załączniki IV i V do rozporządzenia (WE) nr 850/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego trwałych zanieczyszczeń

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 241

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 241 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 241 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 15 września 2011 r. AB 241 Nazwa i adres WOJSKOWY

Bardziej szczegółowo

Wyniki pomiarów emisji: PCDD, PCDF, PCB i HCB w gazach odlotowych z wybranych procesów metalurgicznych w Polsce w roku 2004. Źródła dioksyn i PCBs

Wyniki pomiarów emisji: PCDD, PCDF, PCB i HCB w gazach odlotowych z wybranych procesów metalurgicznych w Polsce w roku 2004. Źródła dioksyn i PCBs Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Adam Grochowalski DIOKSYNY? Adam Grochowalski Wyniki pomiarów emisji: PCDD, PCDF, PCB i HCB w gazach odlotowych z wybranych procesów metalurgicznych

Bardziej szczegółowo

Skażenia środowiskowe a bezpieczeństwo żywności pochodzenia morskiego

Skażenia środowiskowe a bezpieczeństwo żywności pochodzenia morskiego Skażenia środowiskowe a bezpieczeństwo żywności pochodzenia morskiego Joanna Szlinder-Richert, Zygmunt Usydus, Lucyna Polak- Juszczak Ustka, 7-8 grudnia, 2017 Morski Instytut Rybacki- Państwowy Instytut

Bardziej szczegółowo

Metoda oceny trudności oczyszczania i toksyczności spalin powstających podczas spalania odpadów

Metoda oceny trudności oczyszczania i toksyczności spalin powstających podczas spalania odpadów From the SelectedWorks of Robert Oleniacz November 1, 2004 Metoda oceny trudności oczyszczania i toksyczności spalin powstających podczas spalania odpadów Robert Oleniacz Available at: http://works.bepress.com/robert_oleniacz/37/

Bardziej szczegółowo

Spalarnia. odpadów? jak to działa? Jak działa a spalarnia

Spalarnia. odpadów? jak to działa? Jak działa a spalarnia Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Spalarnia odpadów jak to działa? a? Jak działa a spalarnia odpadów? Jak działa a spalarnia odpadów? Spalarnia odpadów komunalnych Przyjęcie odpadów, Magazynowanie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) Zm.: rozporządzenie w sprawie zawartości substancji niepożądanych w paszach. Dz.U.2012.883 z dnia 2012.08.02 Status: Akt jednorazowy Wersja od: 2 sierpnia 2012 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU

Bardziej szczegółowo

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Tekst mający znaczenie dla EOG) 18.12.2014 L 363/67 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1342/2014 z dnia 17 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 850/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 25 lutego 2016 r. Nazwa i adres AB 336 Kod

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 4 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres AB 336 INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW

KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW Konferencja Alternatywne technologie unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów 7 październik 2010r. 1 Prawo Podstawowym aktem prawnym regulującym

Bardziej szczegółowo

Termiczne przekształcanie odpadów w komunalnych

Termiczne przekształcanie odpadów w komunalnych Termiczne przekształcanie odpadów w komunalnych Niektóre mity mity i i fakty na na temat zagroŝenia ekologicznego ok. 63,5% N 2 Wg koncepcji UV&P O 2 ca. 10,5% CO 2 ok. 7% H 2 O ok. 19% Pyły Hg HCl HF

Bardziej szczegółowo

Dioksyny, furany i dl-pcb. - problemy gospodarki komunalnej. dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński

Dioksyny, furany i dl-pcb. - problemy gospodarki komunalnej. dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński Politechnika Łódzka, Wydział Inżynierii procesowej i Ochrony Środowiska Dioksyny, furany i dl-pcb - problemy gospodarki komunalnej Dioksyny Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny

Bardziej szczegółowo

Seminarium na temat Ograniczania emisji dioksyn z sektora metalurgicznego w Polsce (Warszawa, 21 marca 2005 r.) R.2

Seminarium na temat Ograniczania emisji dioksyn z sektora metalurgicznego w Polsce (Warszawa, 21 marca 2005 r.) R.2 Seminarium na temat Ograniczania emisji dioksyn z sektora metalurgicznego w Polsce (Warszawa, 2 marca 2005 r.) R.2 Dioksynyi furany Spis treści metody redukcjiw przemyśle stalowym Dr. Jens Apfel Dioksyny

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNA OCENA POTENCJAŁU MONITORINGU ŚRODOWISKA W ZAKRESIE TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH

WSTĘPNA OCENA POTENCJAŁU MONITORINGU ŚRODOWISKA W ZAKRESIE TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH Faza inwentaryzacji projektu GEF w Polsce MATERIAŁY ROBOCZE DO SPORZĄDZENIA PROFILU TZO W POLSCE (do ograniczonego korzystania) GF/POL/INV/R.19 WSTĘPNA OCENA POTENCJAŁU MONITORINGU ŚRODOWISKA W ZAKRESIE

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE)

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 31.3.2016 L 80/17 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2016/460 z dnia 30 marca 2016 r. zmieniające załączniki IV i V do rozporządzenia (WE) nr 850/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego trwałych zanieczyszczeń

Bardziej szczegółowo

ZAWARTOŚĆ DIOKSYN W POPIOŁACH Z PALENISK POWSTAŁYCH W WYNIKU RUCHU TURYSTYCZNEGO W LASACH (BADANIA WSTĘPNE)

ZAWARTOŚĆ DIOKSYN W POPIOŁACH Z PALENISK POWSTAŁYCH W WYNIKU RUCHU TURYSTYCZNEGO W LASACH (BADANIA WSTĘPNE) INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH Nr 3/1/2006, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 183 194 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Andrzej Czerniak, Adam Grochowalski, Agata Poszyler-Adamska

Bardziej szczegółowo

Zwizki organiczne zwizki pochodzenia antropogenicznego

Zwizki organiczne zwizki pochodzenia antropogenicznego Zwizki organiczne zwizki pochodzenia antropogenicznego Zwizki chloroorganiczne alifatyczne aromatyczne Freony Halony Chlorofenole - w tym PCP pentachlorofenol (rodek grzybobójczy, impregnacja drewna )

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 21 czerwca 2010 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

PRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 7. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN 1899-3230

PRACE. Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych. Nr 7. Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials ISSN 1899-3230 PRACE Instytutu Ceramiki i Materia³ów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Construction Materials Nr 7 ISSN 1899-3230 Rok IV Warszawa Opole 2011 * W wyniku spalania odpadów do atmosfery

Bardziej szczegółowo

Emisja dioksyn - nie tylko ze spalarni odpadów

Emisja dioksyn - nie tylko ze spalarni odpadów Emisja dioksyn - nie tylko ze spalarni odpadów Autor: dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński, prof. ndzw. PŁ, Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska, Politechnika Łódzka ("Nowa Energia" - 4/2016)

Bardziej szczegółowo

Ultraselektywność w oznaczaniu śladów związków organicznych technikami GC-MS

Ultraselektywność w oznaczaniu śladów związków organicznych technikami GC-MS Politechnika Krakowska Zakład ad Chemii Analitycznej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Adam Grochowalski Ultraselektywność w oznaczaniu śladów związków organicznych technikami GC-MS Bromowane

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR L 320/18 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 3.12.2011 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1259/2011 z dnia 2 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych

Bardziej szczegółowo

S P R A W O Z D A N I E Z PRZEPROWADZONYCH POMIARÓW. I OZNACZANIA STĘŻENIA PCDDS/PCDFS, HCB I PCBs

S P R A W O Z D A N I E Z PRZEPROWADZONYCH POMIARÓW. I OZNACZANIA STĘŻENIA PCDDS/PCDFS, HCB I PCBs Faza inwentaryzacji projektu GEF w Polsce MATERIAŁY ROBOCZE DO SPORZĄDZENIA PROFILU TZO W POLSCE (do ograniczonego korzystania) GF/POL/INV/R.1 S P R A W O Z D A N I E Z PRZEPROWADZONYCH POMIARÓW I OZNACZANIA

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA RADY 94/67/WE. z dnia 16 grudnia 1994 r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych

DYREKTYWA RADY 94/67/WE. z dnia 16 grudnia 1994 r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych DYREKTYWA RADY 94/67/WE z dnia 16 grudnia 1994 r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art.

Bardziej szczegółowo

EMISJA DO ATMOSFERY TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH

EMISJA DO ATMOSFERY TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH 8/3 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 3 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 3 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 EMISJA DO ATMOSFERY TRWAŁYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH I. KARGULEWICZ 1,

Bardziej szczegółowo

Paliwa alternatywne jako odnawialne źródła energii w formie zmagazynowanej. Prezentacja na podstawie istniejącej implementacji

Paliwa alternatywne jako odnawialne źródła energii w formie zmagazynowanej. Prezentacja na podstawie istniejącej implementacji Paliwa alternatywne jako odnawialne źródła energii w formie zmagazynowanej Prezentacja na podstawie istniejącej implementacji Agenda: Nazwa paliwa alternatywne Standardy emisyjne Parametry paliw alternatywnych

Bardziej szczegółowo

Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego COHIBA rezultaty projektu w zakresie PCDDs, PCDFs i dl-pcb

Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego COHIBA rezultaty projektu w zakresie PCDDs, PCDFs i dl-pcb Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego COHIBA rezultaty projektu w zakresie PCDDs, PCDFs i dl-pcb Ministerstwo Gospodarki Warszawa, 20.10.2011 Urszula Zielonka, Bartosz Nowak,

Bardziej szczegółowo

Spalarnie odpadów medycznych jako źródło emisji dioksyn

Spalarnie odpadów medycznych jako źródło emisji dioksyn DIAGNOZOWANIE STANU ŚRODOWISKA. METODY BADAWCZE - PROGNOZY J.K. Garbacz (red.) BTN Bydgoszcz 2011. Tom V, s. od 203 do 210 G. Totczyk Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy,

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki ENERGOPOMIAR Sp. z o.o.

Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakłady Pomiarowo-Badawcze Energetyki ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wymagania jakościowe dla paliw z odpadów w kontekście ich wykorzystania Bogna Kochanek (Centralne Laboratorium) Magdalena Malara (Zakład Ochrony

Bardziej szczegółowo

20 lat co-processingupaliw alternatywnych w cementowniach w Polsce

20 lat co-processingupaliw alternatywnych w cementowniach w Polsce 20 lat co-processingupaliw alternatywnych w Polsce Tadeusz Radzięciak Stowarzyszenie Producentów Cementu/ Cemex Polska 20 lat co-processingu paliw alternatywnych w Polsce Co-processing-proces współspalania

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METODY PRZESIEWOWEJ OZNACZANIA DIOKSYN W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH

ZASTOSOWANIE METODY PRZESIEWOWEJ OZNACZANIA DIOKSYN W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2013.7(1)044 2013;7(1) Beata FURGA 1, Magdalena GEMBAL 1, Joanna CEBULSKA 1, Paweł MAŁAGOCKI 1 Jadwiga PISKORSKA-PLISZCZYŃSKA 1 i Sebastian MASZEWSKI 1 ZASTOSOWANIE

Bardziej szczegółowo

Stacja Termicznej Utylizacji Osadów na oczyszczalni ścieków Płaszów budowa, rozruch, eksploatacja

Stacja Termicznej Utylizacji Osadów na oczyszczalni ścieków Płaszów budowa, rozruch, eksploatacja Stacja Termicznej Utylizacji Osadów na oczyszczalni ścieków Płaszów budowa, rozruch, eksploatacja Zbigniew Malec Grzegorz Wojas Katowice, 19 marzec 2012r. Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie Projekt

Bardziej szczegółowo

Dioksyny w żywności, paszach i próbkach pochodzenia biologicznego

Dioksyny w żywności, paszach i próbkach pochodzenia biologicznego Dioksyny w żywności, paszach i próbkach pochodzenia biologicznego 1. Wyjaśnienie stosowanych skrótów i akronimów µl 10-6 L (mikrolitr) µg mikrogram = 10-6 g ng - nanogram = 10-9 g pg - pikogram = 10-12

Bardziej szczegółowo

Spalarnia odpadów czy jest się czego bać?

Spalarnia odpadów czy jest się czego bać? Spalarnia odpadów czy jest się czego bać? prof. dr hab. inż. Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Z czym się nam kojarzy spalarnia odpadów? Czarny

Bardziej szczegółowo

Biochemia zadymionych komórek

Biochemia zadymionych komórek Biochemia zadymionych komórek Dariusz Latowski Uniwersytet Jagielloński Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Zakład Fizjologii i Biochemii Roślin Biochemia zadymionych komórek hemia życia zadymionych

Bardziej szczegółowo

ANALITYKA PRZEMYSŁOWA I ŚRODOWISKOWA

ANALITYKA PRZEMYSŁOWA I ŚRODOWISKOWA Zakład ad Chemii Analitycznej Laboratorium Analiz Śladowych Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej ANALITYKA PRZEMYSŁOWA I ŚRODOWISKOWA Laboratorium Analiz Śladowych IIIp..

Bardziej szczegółowo

SEMINARIUM. Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne

SEMINARIUM. Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne SEMINARIUM Produkcja energii z odpadów w technologii zgazowania Uwarunkowania prawne i technologiczne Prelegent Arkadiusz Primus Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych 24.11.2017 Katowice Uwarunkowania

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

L 364/32 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 364/32 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 364/32 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 20.12.2006 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1883/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustanawiające metody pobierania próbek i metody analizy do celów urzędowej kontroli

Bardziej szczegółowo

NISKOTEMPERATUROWA TERMOLIZA SPOSOBEM NA OGRANICZANIE ZAWARTOŚCI RTĘCI W SUBSTANCJACH STAŁYCH

NISKOTEMPERATUROWA TERMOLIZA SPOSOBEM NA OGRANICZANIE ZAWARTOŚCI RTĘCI W SUBSTANCJACH STAŁYCH NISKOTEMPERATUROWA TERMOLIZA SPOSOBEM NA OGRANICZANIE ZAWARTOŚCI RTĘCI W SUBSTANCJACH STAŁYCH Rafał KOBYŁECKI, Michał WICHLIŃSKI Zbigniew BIS Politechnika Częstochowska, Katedra Inżynierii Energii ul.

Bardziej szczegółowo

Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA

Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska

Bardziej szczegółowo

Termiczne przekształcanie odpadów płyt drewnopochodnych, wymogi i technologie

Termiczne przekształcanie odpadów płyt drewnopochodnych, wymogi i technologie Archives of Waste Management and Environmental Protection Archiwum Gospodarki Odpadami http://ago.helion.pl ISSN 1733-4381, Vol. 11 (2009), Issue 1, p-31-40 Termiczne przekształcanie odpadów płyt drewnopochodnych,

Bardziej szczegółowo

Zanieczyszczenia chemiczne

Zanieczyszczenia chemiczne Zanieczyszczenia chemiczne Zanieczyszczenia w środkach spożywczych Podstawa prawna: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 18 maja 2018 r. Nazwa i adres AB 749 POLITECHNIKA

Bardziej szczegółowo

L 32/34 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 32/34 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 32/34 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 199/2006 z dnia 3 lutego 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 466/2001 ustalające najwyższe dopuszczalne dla niektórych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 215

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 215 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 215 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 27 lutego 2006 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

Krajowy bilans emisji SO2, NO X, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata w układzie klasyfikacji SNAP

Krajowy bilans emisji SO2, NO X, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata w układzie klasyfikacji SNAP I N S T Y T U T O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A P A Ń S T W O W Y I N S T Y T U T B A D A W C Z Y INSTI TU TE OF ENVIRONMENTAL P RO TECTION NATIONAL RESEARC H INSTITUTE K R A J O W Y O Ś R O D E K B

Bardziej szczegółowo

L 32/44 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006

L 32/44 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006 L 32/44 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 4.2.2006 DYREKTYWA KOMISJI 2006/13/WE z dnia 3 lutego 2006 r. zmieniająca załączniki I i II do dyrektywy 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie

Bardziej szczegółowo

Wartości dopuszczalnego stężenia w spalinach Numer kolejny Substancja. [mg/ m 3 n ] 1 C org 10 2 HCl 10 3 HF 1 4 pył całkowity 10 5 SO 2

Wartości dopuszczalnego stężenia w spalinach Numer kolejny Substancja. [mg/ m 3 n ] 1 C org 10 2 HCl 10 3 HF 1 4 pył całkowity 10 5 SO 2 dr hab. inż. Adam Grochowalski Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków, agrochow@chemia.pk.edu.pl CZY MOŻLIWY JEST MONITORING DIOKSYN? Pomiary

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 2 sierpnia 2012 r. Poz Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1) z dnia 26 lipca 2012 r.

Warszawa, dnia 2 sierpnia 2012 r. Poz Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1) z dnia 26 lipca 2012 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 2 sierpnia 2012 r. Poz. 883 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1) z dnia 26 lipca 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zawartości

Bardziej szczegółowo

Paliwo alternatywne na bazie sortowanych odpadów komunalnych dla przemysłu cementowego

Paliwo alternatywne na bazie sortowanych odpadów komunalnych dla przemysłu cementowego Paliwo alternatywne na bazie sortowanych odpadów komunalnych dla przemysłu cementowego 1. Wprowadzenie Zwiększająca się ilość odpadów należy do najważniejszych problemów cywilizacyjnych. Jednym z bezpiecznych

Bardziej szczegółowo

DIOKSYNY A BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

DIOKSYNY A BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 1, 3-17 DIOKSYNY A BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI DIOXINS AND FOOD SAFETY Paweł Struciński 1a, Jadwiga Piskorska-Pliszczyńska 2b, Katarzyna Góralczyk 1, Małgorzata Warenik- Bany 2, Sebastian

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Metody utylizacji odpadów (część 2) Opracowała E. Megiel, Wydział Chemii UW

Wykład 5. Metody utylizacji odpadów (część 2) Opracowała E. Megiel, Wydział Chemii UW Wykład 5 Metody utylizacji odpadów (część 2) Opracowała E. Megiel, Wydział Chemii UW Metody utylizacji odpadów Składowanie Termiczne metody utylizacji Biodegradacja (ograniczona do biodegradowalnych) Recykling

Bardziej szczegółowo

Termiczna utylizacja odpadów - bezpieczne dla środowiska i ludzi źródło energii. Tarnów Dr inż. Sławomir Gibała

Termiczna utylizacja odpadów - bezpieczne dla środowiska i ludzi źródło energii. Tarnów Dr inż. Sławomir Gibała Termiczna utylizacja odpadów - bezpieczne dla środowiska i ludzi źródło energii Tarnów 12.12.2014 Dr inż. Sławomir Gibała Podstawowe definicje Spalanie odpadów to przekształcanie termiczne odpadów. Jest

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż. Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem

Bardziej szczegółowo

Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska

Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Grzegorz Wielgosiński Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Czy w Łodzi powinniśmy wybudować spalarnię odpadów komunalnych? Czy w Łodzi powinniśmy wybudować spalarnię odpadów

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo ekologiczne współspalania odpadów w piecach cementowych. Dyrektor ds. Produkcji Paweł Zajd

Bezpieczeństwo ekologiczne współspalania odpadów w piecach cementowych. Dyrektor ds. Produkcji Paweł Zajd Bezpieczeństwo ekologiczne współspalania odpadów w piecach cementowych Dyrektor ds. Produkcji Paweł Zajd Walory ekologiczne pieców obrotowych I Zawartość chloru w paliwie alternatywnym do 1,0 % powyżej

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 31 maja 2017 r. Nazwa i adres AB 749 POLITECHNIKA

Bardziej szczegółowo

zanieczyszczenia powstające w wyniku procesów spalania paliw w lokalnychkotłowniach i piecach domowych sektora komunalno bytowego.

zanieczyszczenia powstające w wyniku procesów spalania paliw w lokalnychkotłowniach i piecach domowych sektora komunalno bytowego. Emisja niska zanieczyszczenia powstające w wyniku procesów spalania paliw w lokalnychkotłowniach i piecach domowych sektora komunalno bytowego. Umownie przyjmuje się wszystkie kominy o wysokości do 40

Bardziej szczegółowo

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 26 (lipiec wrzesień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230 Rok

Bardziej szczegółowo

1/18

1/18 Uwaga: Uprzejmie informujemy, że dostępny w tym miejscu tekst aktu prawnego jest nieaktualny. Od czasu jego opublikowania pojawił się już inny akt prawny (lub kilka aktów), zmieniający w jakimś zakresie

Bardziej szczegółowo

Energetyczne wykorzystanie stałych paliw wtórnych z odpadów (SRF) na przykładzie instalacji współspalania paliw w Cementowni Chełm

Energetyczne wykorzystanie stałych paliw wtórnych z odpadów (SRF) na przykładzie instalacji współspalania paliw w Cementowni Chełm X Konferencja Dla miasta i środowiska- Problemy unieszkodliwiania odpadów -26.11.2012 39 Referat A-07 Wstęp Energetyczne wykorzystanie stałych paliw wtórnych z odpadów (SRF) na przykładzie instalacji współspalania

Bardziej szczegółowo

Seminarium KRAJOWY PROGRAM WDRA ANIA KONWENCJI SZTOKHOLMSKIEJ WST PNY PROJEKT. (Warszawa, 15 stycznia2004 r.)

Seminarium KRAJOWY PROGRAM WDRA ANIA KONWENCJI SZTOKHOLMSKIEJ WST PNY PROJEKT. (Warszawa, 15 stycznia2004 r.) Seminarium KRAJOWY PROGRAM WDRA ANIA KONWENCJI SZTOKHOLMSKIEJ WST PNY PROJEKT (Warszawa, 5 stycznia4 r.) GF/POL/SEM.4/R.6 PROBLEMATYKA BIOKONCENTRACJI W GLOWODORÓW CHLOROORGANICZNYCH (TZO) W A CUCHU YWNO

Bardziej szczegółowo

Prezentacja Instalacji Termicznej Utylizacji Sitkówce k/kielc.

Prezentacja Instalacji Termicznej Utylizacji Sitkówce k/kielc. WODOCIĄGI KIELECKIE sp. z o.o. ul. Krakowska 64, 25-701 Kielce tel. 0-41/3650 41/365-31-00, fax. 0-41/3450 41/345-52-2020 e-mail: wodkiel@wod-kiel.com.pl kiel.com.pl http://www.wod-kiel.com.pl Prezentacja

Bardziej szczegółowo

Chemia Grudzień Styczeń

Chemia Grudzień Styczeń Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność

Bardziej szczegółowo

Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych

Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych Procesy i urządzenia Krzysztof Tyrała R.O.T. RECYCLING ODPADY TECHNOLOGIE Ekspert Polskiej Izby Ekologii Gliwice KONTROLA SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH W REGIONIE

Bardziej szczegółowo

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza

Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa

Bardziej szczegółowo

Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego COHIBA rezultaty projektu w zakresie Hg i Cd

Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego COHIBA rezultaty projektu w zakresie Hg i Cd Kontrola substancji niebezpiecznych w regionie Morza Bałtyckiego COHIBA rezultaty projektu w zakresie Hg i Cd Warszawa, 18.10.2011 Urszula Zielonka, Bartosz Nowak, Janusz Krupanek, Joanna Piasecka Pakiety

Bardziej szczegółowo

Dioksyny w żywności czy rzeczywiste ryzyko dla zdrowia?

Dioksyny w żywności czy rzeczywiste ryzyko dla zdrowia? Adam Grochowalski Politechnika Krakowska Dioksyny w żywności czy rzeczywiste ryzyko dla zdrowia? Dioksyny od ponad 30 lat są jednymi z najbardziej spektakularnych zanieczyszczeń środowiska. Na badania

Bardziej szczegółowo

Dioksyny i furany w produkcji energii z paliw stałych w sektorze komunalno-bytowym - najlepsze dostępne praktyki i technologie ograniczania ich emisji

Dioksyny i furany w produkcji energii z paliw stałych w sektorze komunalno-bytowym - najlepsze dostępne praktyki i technologie ograniczania ich emisji Dioksyny i furany w produkcji energii z paliw stałych w sektorze komunalno-bytowym - najlepsze dostępne praktyki i technologie ograniczania ich emisji Krystyna Kubica, Politechnika Śląska, Gliwice krystyna.kubica@polsl.pl

Bardziej szczegółowo

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo

REDUXCO. Katalizator spalania. Leszek Borkowski DAGAS sp z.o.o. D/LB/6/13 GreenEvo Katalizator spalania DAGAS sp z.o.o Katalizator REDUXCO - wpływa na poprawę efektywności procesu spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych w różnego rodzaju kotłach instalacji wytwarzających energie

Bardziej szczegółowo

Spalanie odpadów w systemie gospodarki odpadami komunalnymi

Spalanie odpadów w systemie gospodarki odpadami komunalnymi Spalanie odpadów w systemie gospodarki odpadami komunalnymi prof. dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Kilka słów o sobie 2 Spalanie

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 749 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 24 kwietnia 2014 r. Nazwa i adres AB 749 POLITECHNIKA

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (wersja przekształcona)

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych (wersja przekształcona) KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.3.2018 r. COM(2018) 144 final ANNEXES 1 to 7 ZAŁĄCZNIKI do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PROCESU WSPÓŁSPALANIA ODPADÓW W PIECACH CEMENTOWYCH

PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PROCESU WSPÓŁSPALANIA ODPADÓW W PIECACH CEMENTOWYCH PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA PROCESU WSPÓŁSPALANIA ODPADÓW W PIECACH CEMENTOWYCH Dr inż. Tadeusz Pająk, EUR ING Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie pajak@imir.agh.edu.pl Streszczenie Piece cementowe stanowią

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne

Bardziej szczegółowo

Zadania związane z przeciwdziałaniem spalaniu odpadów na powierzchni ziemi, w paleniskach domowych, wypalaniu traw

Zadania związane z przeciwdziałaniem spalaniu odpadów na powierzchni ziemi, w paleniskach domowych, wypalaniu traw Zadania związane z przeciwdziałaniem spalaniu odpadów na powierzchni ziemi, w paleniskach domowych, wypalaniu traw Janina Kawałczewska RCEE w Płocku Seminarium w ramach projektu pn. Spalanie odpadów i

Bardziej szczegółowo

dr hab. inż. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska DIOKSYNY

dr hab. inż. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska DIOKSYNY dr hab. inż. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska DIOKSYNY 1. Wstęp Piękna ozdoba naszych łąk, Motyl Paź królowej Papilio machaon jest objęty ochroną gatunkową w wielu krajach w tym również w Polsce.

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z składaniem wniosku aplikacyjnego w ramach Działania 1.1,, Projekty B+R przedsiębiorstw, zwracamy się do Państwa celem

ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z składaniem wniosku aplikacyjnego w ramach Działania 1.1,, Projekty B+R przedsiębiorstw, zwracamy się do Państwa celem ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z składaniem wniosku aplikacyjnego w ramach Działania 1.1,, Projekty B+R przedsiębiorstw, zwracamy się do Państwa celem przedłożenia oferty cenowej na badania laboratoryjne

Bardziej szczegółowo

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 11 ISSN 1899-3230 Rok V Warszawa Opole 2012 FRANCISZEK SŁADECZEK * Słowa kluczowe: techniki

Bardziej szczegółowo

Aktualne rozpodrządzenia polskie oraz UE dotyczace dopuszczalnych zawartości zanieczyszczeń w spalinach z procesów przemysłowych

Aktualne rozpodrządzenia polskie oraz UE dotyczace dopuszczalnych zawartości zanieczyszczeń w spalinach z procesów przemysłowych Adam Grochowalski Politechnika Krakowska agrochow@chemia.pk.edu.pl Aktualne rozpodrządzenia polskie oraz UE dotyczace dopuszczalnych zawartości zanieczyszczeń w spalinach z procesów przemysłowych Od 2000

Bardziej szczegółowo

POPRAWKI Poprawki złożyła Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

POPRAWKI Poprawki złożyła Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności 9.11.2018 A8-0336/ 001-029 POPRAWKI 001-029 Poprawki złożyła Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Sprawozdanie Julie Girling Trwałe zanieczyszczenia organiczne

Bardziej szczegółowo

Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła z odpadów Wartość dodana

Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła z odpadów Wartość dodana Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła z odpadów Wartość dodana Eddie Johansson Rindi Energi www.rindi.se www.rindi.se Inteligentne miasto potrzbuje zarówno rozwiązań technicznych jak i politycznych!

Bardziej szczegółowo

DYLEMATY SPALARNI POZNAŃ

DYLEMATY SPALARNI POZNAŃ DYLEMATY SPALARNI POZNAŃ 2018 Koalicja Antysmogowa Bye Bye Smog 2 Postawa czuwania informacje ze świata o nieprawidłowościach w pracy, przekraczaniu norm emisji do powietrza zanieczyszczeń ze spalarni

Bardziej szczegółowo

Final LCP TWG meeting, 1-9.06 Sewilla

Final LCP TWG meeting, 1-9.06 Sewilla Final LCP TWG meeting, 1-9.06 Sewilla nieformalne podsumowanie Warszawa, 19.05.2015 r. Schedule Day 1 Monday, 1 st June 2015 Day 2 Tuesday, 2 nd June 2015 Day 3 Wednesday, 3 rd June 2015 Day 4 Thrusday,

Bardziej szczegółowo