System Prawa Administracyjnego

Transkrypt

1 System Prawa Administracyjnego R. Hauser / Z. Niewiadomski / A. Wróbel Tom 6 Podmioty administrujące Maksymilian Cherka, Zbigniew Czarnik, Marcin Dyl, Krzysztof Jaroszyński, Zygmunt Niewiadomski, Aleksandra Paczkowska-Tomaszewska, Jerzy Posłuszny, Małgorzata Stahl, Rafał Stankiewicz, Paweł Wajda Marek Wierzbowski, Aleksandra Wiktorowska INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN

2 SYSTEM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO Podmioty administruj ce Tom 6

3 SYSTEM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO Podmioty administruj ce Tom 6 REDAKTORZY NACZELNI SYSTEMU PRAWA ADMINISTRACYJNEGO ROMAN HAUSER ZYGMUNT NIEWIADOMSKI ANDRZEJ WRÓBEL

4 Podmioty administruj ce Tom 6 Redaktorzy Prof. dr hab. Roman Hauser Prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski Prof. dr hab. Andrzej Wróbel Autorzy dr Maksymilian Cherka Uniwersytet Warszawski; dr hab. Zbigniew Czarnik prof. Wy szej Szkoły Prawa i Administracji; dr Marcin Dyl Uniwersytet Warszawski; dr Krzysztof Jaroszy ski Uniwersytet Warszawski; prof. dr hab. Zygmunt Niewiadomski Szkoła Główna Handlowa; dr Aleksandra Paczkowska-Tomaszewska Uniwersytet Warszawski; dr hab. Jerzy Posłuszny prof. Wy szej Szkoły Prawa i Administracji; dr hab. Małgorzata Stahl prof. Uniwersytetu Łódzkiego; dr Rafał Stankiewicz Uniwersytet Warszawski; dr Paweł Wajda Uniwersytet Warszawski; prof. dr hab. Marek Wierzbowski Uniwersytet Warszawski; dr hab. Aleksandra Wiktorowska prof. Uniwersytetu Warszawskiego WYDAWNICTWO C. H. BECK INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN WARSZAWA 2011

5 Wydano we współpracy: z Instytutem Nauk Prawnych PAN w Warszawie Poszczególne cz ci opracowali: Maksymilian Cherka Zbigniew Czarnik Marcin Dyl Krzysztof Jaroszy ski Zygmunt Niewiadomski Aleksandra Paczkowska-Tomaszewska Jerzy Posłuszny Małgorzata Stahl Rafał Stankiewicz Paweł Wajda Marek Wierzbowski Aleksandra Wiktorowska rozdz. III rozdz. VII rozdz. IX rozdz. IV rozdz. II rozdz. IX rozdz. VII rozdz. I, VIII rozdz. IX rozdz. VI rozdz. III, IV, IX rozdz. V, VI Redakcja: Aleksandra Dró d Wydawca: Joanna Ziemiecka Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graiczne ISBN ISBN e-book

6 Przedmowa W ramach wspólnego projektu Wydawnictwa C.H. Beck i Instytutu Nauk Prawnych PAN oddajemy do r k Czytelników Tom 6 Systemu Prawa Administracyjnego. Tom ten obejmuje problematyk dotycz c podmiotów administruj cych. Opracowanie dotyczy zagadnie ogólnych, stanowi cych wprowadzenie do analizowanej problematyki. Dokonano w nim próby okre lenia jednostek organizacyjnych wykonuj cych zadania administracji publicznej tworz cych system podmiotów administruj cych współczesnego pa stwa. Analizie poddano kwestie podmiotowo ci i osobowo ci publicznoprawnej podmiotów administruj cych. Na tym tle szczegółowo omawiana jest sytuacja prawna poszczególnych podmiotów administruj cych: samorz du terytorialnego, administracji rz dowej, zarówno centralnej, jak i terytorialnej, a tak e administracji o szczególnym charakterze, jak jest administracja regulacyjna. Rosn ca rola i znaczenie tej administracji we współczesnym pa stwie spowodowały, e zdecydowano o wyodr bnieniu tej problematyki. Z tych samych wzgl dów wydzielone zostały zagadnienia dotycz ce agencji administracyjnych. Oczywi cie po ród podmiotów administracyjnych nie mogło zabrakn ć przekształcaj cego si zakładu administracyjnego, nazwanego w opracowaniu zakładem publicznym, która to nazwa wierniej oddaje jego współczesn rol i funkcje w realizacji zada administracji publicznej. Wreszcie, maj c na uwadze, e w ramach integracji europejskiej w coraz szerszym zakresie zadania administracji publicznej s wykonywane wprost przez administracj UE, wyodr bniono i t problematyk. Opracowanie zamykaj uwagi o innych podmiotach administruj cych, niemieszcz cych si w kategoriach (rodzajach) podmiotów wy ej wymienionych. Opracowanie jest dziełem autorów wskazanych w zestawieniu zbiorczym oraz na poszczególnych stronach niniejszego tomu. Za merytoryczn tre ć, prezentowane stanowisko i form wypowiedzi odpowiadaj autorzy poszczególnych cz ci tego dzieła. Wydanie niniejszego tomu uwzgl dnia stan prawny na 1 stycznia 2011 r. Warszawa, luty 2011 r. Redaktorzy

7

8 Spis tre ci Str. Przedmowa V Wykaz skrótów XIII Rozdział I. Zagadnienia ogólne Okre lenia jednostek organizacyjnych wykonuj cych zadania administracji publicznej, ich zró nicowanie i uwarunkowania I. Sposoby i płaszczyzny badania zagadnie ustrojowych administracji publicznej II. Rodzaje okre le jednostek organizacyjnych wykonuj cych zadania administracji publicznej III. Korporacje, zwi zki i wspólnoty jako szczególne podmioty administracji publicznej IV. Wykonywanie zada publicznych w interesie publicznym i władztwo jako cechy podmiotów administruj cych V. Inne cechy podmiotów administruj cych VI. Podsumowanie Podmiotowo ć administracyjnoprawna (publicznoprawna) i osobowo ć publicznoprawna podmiotów administruj cych Organy administracji publicznej, organy administruj ce, rodzaje organów I. Poj cie organu administracji publicznej i organu administruj cego i ich cechy II. Rodzaje organów administracji (organów administruj cych) System administracji publicznej I. Okre lenie systemu administracji publicznej i rodzaje powi za w tym systemie II. Zasady organizacyjne administracji publicznej III. Zespolenie w administracji publicznej jako szczególna forma powi za w systemie administracji publicznej IV. Podsumowanie Rozdział II. Samorz d terytorialny Wprowadzenie Poj cie samorz du terytorialnego I. Historyczne korzenie instytucji II. Ewolucja pogl dów III. Cechy konstytuuj ce Zadania samorz du terytorialnego I. Funkcje pa stwa a zadania samorz du II. Podział zada publicznych pomi dzy samorz d i administracj rz dow III. Tradycyjna konstrukcja zada własnych i zleconych IV. Zadania współczesnego samorz du Materialne i prawne rodki realizacji zada samorz du terytorialnego VII

9 Spis tre ci I. Mienie komunalne II. Inne dochody III. Prawne rodki realizacji zada Organizacja samorz du terytorialnego I. Organizacja terytorialna II. Współdziałanie komunalne III. Demokracja bezpo rednia IV. Organy oraz ich aparat pomocniczy i ekspercki Nadzór nad samorz dem terytorialnym I. Tradycyjna konstrukcja i jej przekształcenia II. Zakres i kryteria nadzoru III. rodki IV. Obrona przed nadmiern ingerencj nadzorcz Kierunki przekształce samorz du terytorialnego i zwi zane z nimi obszary bada Rozdział III. Centralne organy administracji pa stwowej Zagadnienia ogólne I. Administracja centralna II. Centralne organy administracji pa stwowej III. Organy naczelne i urz dy centralne Rys historyczny I. Mi dzywojenny system centralnych organów administracji pa stwowej II. Przekształcenia systemu organów centralnych po II wojnie wiatowej Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej I. Status ustrojowy Prezydenta RP II. Funkcje Prezydenta RP Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej I. Status, funkcje i kompetencje Rady Ministrów II. Skład Rady Ministrów III. Powoływanie i odpowiedzialno ć Rady Ministrów oraz członków Rady Ministrów IV. Organizacja prac Rady Ministrów V. Reprezentacja Rz du VI. Pełnomocnicy Rz du VII. Organy wewn trzne Rady Ministrów Prezes Rady Ministrów I. Prezes Rady Ministrów II. Wiceprezesi Rady Ministrów III. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Minister i ministerstwo I. Uwagi ogólne o instytucji ministra II. Minister kieruj cy działem administracji rz dowej (minister działowy) III. Minister wypełniaj cy zadania wyznaczone mu przez Prezesa Rady Ministrów (minister bez teki) IV. Sekretarze i podsekretarze stanu V. Ministerstwo Przewodnicz cy komitetów okre lonych w ustawie Centralne organy administracji rz dowej (tzw. urz dy centralne) VIII

10 Spis tre ci I. Wprowadzenie. Niejednolito ć jako cecha wyró niaj ca urz dy centralne II. Podstawowe typy urz dów centralnych III. Kontrola i nadzór nad działalno ci urz dów centralnych IV. Zadania, funkcje i kompetencje urz dów centralnych V. Przekształcenia i tendencje rozwoju na szczeblu urz dów centralnych Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji I. Prawne podstawy działania II. Pozycja prawna Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w systemie centralnych organów administracji pa stwowej System centralnych organów administracji pa stwowej w Polsce I. Recepcja wzorców obcych II. Polski model administracji centralnej u progu drugiej dekady XXI w Rozdział IV. Organy regulacyjne Poj cie organu regulacyjnego Funkcja regulacji gospodarczej I. Istota funkcji regulacyjnej II. Instrumenty regulacyjne Ustrojowe cechy organu regulacyjnego Podsumowanie i uwagi ko cowe Rozdział V. Terenowe organy administracji pa stwowej Rozwój historyczny i ewolucja terenowego aparatu administracji pa stwowej Administracja terenowa w II Rzeczypospolitej Kształtowanie modelu administracji terenowej w PRL Model administracji terenowej w PRL Kształtowanie modelu administracji terenowej w okresie transformacji ustrojowej w Polsce po 1989 r Administracja zespolona Administracja niezespolona Rozdział VI. Agencje administracyjne Wprowadzenie Poj cie agencji Agencje administracyjne w innych pa stwach Próby deinicji agencji administracyjnych Istota agencji administracyjnych Organizacja agencji administracyjnych działaj cych jako pa stwowe osoby prawne Agencje administracyjne jako podmiot sektora inansów publicznych Funkcje i zadania agencji działaj cych jako pa stwowe osoby prawne Prawne formy działania agencji b d cych pa stwowymi osobami prawnymi Podsumowanie Rozdział VII. Zakład publiczny Wst p Administracja wiadcz ca jako obszar funkcjonowania zakładu publicznego IX

11 Spis tre ci I. Geneza administracji wiadcz cej II. Uwarunkowania dynamicznego rozwoju administracji wiadcz cej w II połowie XX wieku III. Istota administracji wiadcz cej Geneza i rozwój instytucji zakładu publicznego I. Historyczne korzenie i kształtowanie si instytucji zakładu publicznego II. Zakład publiczny we współczesnej doktrynie prawa administracyjnego Organizacyjno-ustrojowa problematyka funkcjonowania zakładów publicznych I. Poj cie i rodzaje zakładów II. Zasady tworzenia zakładów publicznych III. Likwidacja zakładu publicznego Istota zakładowych stosunków prawnych I. Zagadnienia ogólne II. Dotychczasowe pogl dy na istot stosunków zakładowych III. Podstawy prawne stosunku zakładowego Podmioty zakładowych stosunków prawnych I. Zakład publiczny i jego organy II. U ytkownicy zakładu publicznego (destynatariusze) III. Pracownicy zakładu IV. Osoby trzecie w gestii zakładu publicznego Istota i charakter prawny władztwa zakładowego I. Poj cie i tre ć władztwa II. Formy władztwa zakładowego III. Przedmiot stosunku zakładowego Kierunki ewolucji i dylematy badawcze zwi zane z przekształceniami zakładu publicznego Rozdział VIII. Inne podmioty administruj ce Inne administruj ce podmioty publiczne I. Uwagi wst pne II. Samorz dy zawodowe i gospodarcze III. Fundacje jako administruj ce podmioty publiczne IV. Przedsi biorstwa publiczne i spółki prawa publicznego (spółki publiczne) V. Instytucje i fundusze jako publiczne podmioty administruj ce Niepubliczne podmioty administruj ce I. Okre lenia niepublicznych podmiotów administruj cych i ich rodzaje II. Formy przekazywania podmiotom niepublicznym zada administracji publicznej III. Uwagi ko cowe Rozdział IX. Zarys systemu podmiotów administruj cych w Unii Europejskiej Zagadnienia wprowadzaj ce Zarz dzanie administracyjne w Unii Europejskiej Po rednie wykonywanie prawa Unii Europejskiej przez krajowe organy administracyjne Komisja Europejska I. Uwagi wst pne II. Skład i powoływanie X

12 Spis tre ci III. Kompetencje IV. Przekazywanie kompetencji wykonawczych przez Komisj Unijne agencje regulacyjne I. Uwagi wst pne II. Tworzenie oraz struktura organizacyjna agencji regulacyjnych III. Typologia agencji regulacyjnych Sieci administracji Organy nadzoruj ce funkcjonowanie rynku inansowego I. Uwagi ogólne II. Wspólne zało enia celów oddziaływania bran owych europejskich organów nadzoru nad rynkiem inansowym III. Nadzór zintegrowany w zakresie oceny ryzyk systemowych IV. Relacje o charakterze władczym w uj ciu organ europejski organ nadzoru krajowego V. Relacje o charakterze władczym kształtowane przez organ europejski wobec indywidualnych podmiotów prawa prywatnego VI. Mechanizmy w zakresie wymiany informacji, współpracy i koordynacji Indeks rzeczowy XI

13

14 1. ródła prawa Wykaz skrótów DziałAdmRzU ustawa z r. o działach administracji rz dowej (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437 ze zm.) EKSL Europejska Karta Samorz du Lokalnego sporz dzona w Strasburgu r. GospKomU ustawa z r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KomisjaWspólnaU... ustawa z r. o Komisji Wspólnej Rz du i Samorz du Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 90, poz. 759) Konstytucja kwietniowa Ustawa Konstytucyjna z r. (Dz.U. Nr 30, poz. 227) Konstytucja marcowa ustawa z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 44, poz. 267 ze zm.) Konstytucja PRL.... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (tekst jedn. Dz.U. z 1976 r. Nr 7, poz. 36 ze zm.) Konstytucja RP..... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KPA ustawa z r. Kodeks post powania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) KPK ustawa z r. Kodeks post powania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) PrBank ustawa z r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrEnerg ustawa z r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.) PrTelekom ustawa z r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz ze zm.) RadaLegR rozporz dzenie Prezesa Rady Ministrów z r. w sprawie zada Rady Legislacyjnej oraz szczegółowych zasad i trybu jej funkcjonowania (Dz.U. Nr 25, poz. 134 ze zm.) RMU ustawa z r. o Radzie Ministrów (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 ze zm.) RTVU ustawa z r. o radiofonii i telewizji (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 253, poz ze zm.) SamGminU ustawa z r. o samorz dzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SamPowU ustawa z r. o samorz dzie powiatowym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) XIII

15 Wykaz skrótów StanWojennyU ustawa z r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległo ci konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 156, poz ze zm.) SystO wu ustawa z r. o systemie o wiaty (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.) TFUE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2 ze zm.) TUE Traktat o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30) WspółprRMU ustawa z r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach zwi zanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 52, poz. 515 ze zm.) ZarzKryzysU ustawa z r. o zarz dzaniu kryzysowym (Dz.U. Nr 89, poz. 590 ze zm.) ZOZU ustawa z r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.) 2. Organy orzekaj ce ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwo ci NSA Naczelny S d Administracyjny SAmop S d Antymonopolowy SKO Samorz dowe Kolegium Odwoławcze SN S d Najwy szy SOKiK S d Ochrony Konkurencji i Konsumentów TK Trybunał Konstytucyjny TSUE Trybunał Sprawiedliwo ci Unii Europejskiej WSA Wojewódzki S d Administracyjny 3. Publikatory i czasopisma AUL FI Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica AUWr Acta Universitatis Wratislaviensis Dz.Pr.P.P Dziennik Praw Pa stwa Polskiego Dz.U Dziennik Ustaw Dz.Urz. UE Dziennik Urz dowy Unii Europejskiej FI Folia Iuridica GSP Prz. Orz Gda skie Studia Prawnicze Przegl d Orzecznictwa KP Kontrola Pa stwowa KSP Krakowskie Studia Prawnicze KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego KPPubl Kwartalnik Prawa Publicznego M.P Monitor Polski MoP Monitor Prawniczy OSP Orzecznictwo S dów Polskich OTK-A Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór urz dowy, Seria A PiP Pa stwo i Prawo XIV

16 Wykaz skrótów PPE Przegl d Prawa Europejskiego PPiA Przegl d Prawa i Administracji Pr. Sp Prawo Spółek Prz. Sejm Przegl d Sejmowy PS Przegl d S dowy PUG Przegl d Ustawodawstwa Gospodarczego R. Pr Radca Prawny RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Rej Rejent Rzeczp Rzeczpospolita RZN Rzeszowskie Zeszyty Naukowe SI Studia Iuridica Sł. Cyw Słu ba Cywilna SP Studia Prawnicze SPE Studia Prawno-Ekonomiczne ST Samorz d Terytorialny ZNUG Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gda skiego 4. Pi miennictwo Boć, Administracja publiczna, 2002, Administracja publiczna (pod red. J. Bocia), Wrocław 2002, 2003 Boć, Prawo administracyjne, 2000, 2003, 2005, 2007, Prawo administracyjne (pod red. J. Bocia), Wrocław 2000, 2003, 2005, 2007, 2009 Niewiadomski, Prawo administracyjne, 2000, 2002, 2006, 2007, Prawo administracyjne (pod red. Z. Niewiadomskiego), Warszawa 2000, 2002, 2006, 2007, 2009 System PrAdm System Prawa Administracyjnego, t. 1, Warszawa 2009; t. 9, Warszawa 2010; t. 12, Warszawa 2010 Wierzbowski, Prawo administracyjne, 2003, 2006, Prawo administracyjne (pod red. M. Wierzbowskiego), Warszawa 2003, 2006, Inne skróty art artykuł CBOS Centrum Badania Opinii Społecznej cyt cytowany itd i tak dalej itp i temu podobne jw jak wy ej XV

17 Wykaz skrótów KE Komisja Europejska KIE Komitet Integracji Europejskiej KNF Komisja Nadzoru Finansowego KRRiT Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji m.in mi dzy innymi n nast pna (-e, -y) NIK Najwy sza Izba Kontroli nt na temat np na przykład Nr numer p przeciwko pkt punkt por porównaj post postanowienie poz pozycja prof profesor PRM Prezes Rady Ministrów r rok red redakcja RM Rada Ministrów rozdz rozdział s strona t tom tekst jedn tekst jednolity tj to jest tzw tak zwany UE Unia Europejska UKE Urz d Komunikacji Elektronicznej ULC Urz d Lotnictwa Cywilnego UOKiK Urz d Ochrony Konkurencji i Konsumentów URE Urz d Regulacji Energetyki ust ust p UTK Urz d Transportu Kolejowego ww wy ej wymieniony wyr wyrok w zw w zwi zku z zeszyt ze zm ze zmianami ZOZ zakład opieki zdrowotnej zob zobacz XVI

18 Rozdział I. Zagadnienia ogólne Spis tre ci Nb 1. Okre lenia jednostek organizacyjnych wykonuj cych zadania administracji publicznej, ich zró nicowanie i uwarunkowania I. Sposoby i płaszczyzny badania zagadnie ustrojowych administracji publicznej II. Rodzaje okre le jednostek organizacyjnych wykonuj cych zadania administracji publicznej III. Korporacje, zwi zki i wspólnoty jako szczególne podmioty administracji publicznej IV. Wykonywanie zada publicznych w interesie publicznym i władztwo jako cechy podmiotów administruj cych V. Inne cechy podmiotów administruj cych VI. Podsumowanie Podmiotowo ć administracyjnoprawna (publicznoprawna) i osobowo ć publicznoprawna podmiotów administruj cych Organy administracji publicznej, organy administruj ce, rodzaje organów I. Poj cie organu administracji publicznej i organu administruj cego i ich cechy II. Rodzaje organów administracji (organów administruj cych) System administracji publicznej I. Okre lenie systemu administracji publicznej i rodzaje powi za w tym systemie II. Zasady organizacyjne administracji publicznej III. Zespolenie w administracji publicznej jako szczególna forma powi za w systemie administracji publicznej IV. Podsumowanie Literatura: B. Adamiak, O podmiotowo ci organów administracji publicznej w post powaniu s dowoadministracyjnym, PiP 2006, Nr 11; ta, Uwagi o współczesnej koncepcji organu administracji publicznej, w: Jednostka, pa stwo, administracja nowy wymiar (pod red. E. Ury), Rzeszów 2004; A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o samorz dzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999; K. Bandarzewski, P. Chmielnicki, W. Kisiel, Prawo samorz du terytorialnego w Polsce, Warszawa 2006; A. Barczewska-Dziobek, Podmioty niepubliczne w sferze wykonywania zada administracji lokalnej, w: Dziesi ć lat reformy ustrojowej administracji publicznej w Polsce (pod red. J. Parchomiuka, B. Uljasza, E. Kruka), Warszawa 2009; T. B kowski, Administracyjnoprawna sytuacja jednostki w wietle zasady pomocniczo ci, Warszawa 2007; S. Biernat, Działania wspólne w administracji pa stwowej, Wrocław 1979; ten e, Prywatyzacja zada publicznych. Problematyka prawna, Warszawa 1994; T. Bigo, Zwi zki publiczno-prawne w wietle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928, reprint; J. Blicharz, Kategoria interesu publicznego jako przedmiot działania administracji, AUWr PPiA 2004, Nr 60; ta, Powierzenie wykony- Stahl 1

19 Rozdział I. Zagadnienia ogólne wania zada na drodze umownej organizacjom pozarz dowym, w: Współczesne europejskie problemy prawa administracyjnego i administracji publicznej (pod red. A. Błasia, K. Nowackiego), Wrocław 2005; ta, Udział polskich organizacji pozarz dowych w wykonywaniu zada administracji publicznej, Wrocław 2005; A. Bła, Granice prywatyzacji zada publicznych w pa stwie prawa, w: Samorz d terytorialny III Rzeczypospolitej. Dziesi ć lat do wiadcze (pod red. S. Michałowskiego), Lublin 2002; ten e, Niekonstytucyjne zjawiska w administracji publicznej, w: Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Ksi ga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka (pod red. I. Skrzydło-Ni nik), Kraków 2001; ten e, Pa stwo prawa w praktyce organów administracji publicznej, w: Nauka administracji wobec wyzwa współczesnego pa stwa prawa. Materiały konferencyjne (pod red. J. Łukasiewicza), Rzeszów Cisna 2002; ten e, Przeobra enia administracji publicznej we współczesnym demokratycznym pa stwie prawa, w: Jednostka, pa stwo, administracja nowy wymiar (pod red. E. Ury), Rzeszów 2004; ten e, Współczesne problemy prawa administracyjnego i nauki administracji, w: Mi dzy tradycj a przyszło ci w nauce prawa administracyjnego. Ksi ga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi (pod red. J. Supernata), Wrocław 2009; W. Bochenek, Z problematyki poj cia organu administracji publicznej w wietle koncepcji personalistycznej, AUWr PPiA 2005, Nr 69; J. Boć, Pi ć podstawowych problemów samorz du terytorialnego, w: Studia nad samorz dem terytorialnym (pod red. A. Błasia), Wrocław 2002; ten e, Powiat a reszta pa stwa, w: Powiat. Z teorii. Kompetencje, Komentarz (pod red. J. Bocia), Wrocław 2001; ten e, Prawniczy słownik wyrazów trudnych, Wrocław 2005; ten e, Z releksji nad dobrem wspólnym, w: Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego (pod red. J. Bocia, A. Chajbowicza), Wrocław 2009; E. Bojanowski, Konstrukcja kompetencji organu administracji pa stwowej, ZNUG 1981, Nr 9; J. Borkowski, Okre lenie administracji i prawa administracyjnego, w: System prawa administracyjnego, t. I (pod red. J. Staro ciaka), Wrocław 1977; ten e, Podmioty administracji publicznej a przemiany ustrojowe, w: Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z Konferencji Naukowej Po wi conej Jubileuszowi 80-tych urodzin Profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toru 2005; ten e, Poj cie władztwa administracyjnego, AUWr PPiA II 1972, Nr 167; ten e, Zagadnienie kompetencji ogólnej i szczególnej w prawie administracyjnym, SP 1971, Nr 31; J. Bulthuis, Samenwerking van gemeenten (Cooperation between municipalities), Alphen aan den Rijn 1957; A. Carroll, Constitutional and Administrative Law, Pearson. Longman, 3 ed., 2003; M. Cherka, Decentralizacja czy reaktywacja poj cia jest gro na?, SI 2004, Nr 43; M. Chomka, Osobowo ć prawna a osobowo ć publicznoprawna, AUWr PPiA 2004, Nr 62; A. Chrisidu-Budnik, Administracja publiczna w strukturze sieciowej, w: Mi dzy tradycj a przyszło ci w nauce prawa administracyjnego. Ksi ga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi (pod red. J. Supernata), Wrocław 2009; ta, Organizacja ucz ca si. Region ucz cy si, w: A. Chrisidu-Budnik, J. Korczak, A. Pakuła, J. Supernat, Nauka organizacji i zarz dzania, Wrocław 2005; W. Chró cielewski, Organ administracji publicznej w post powaniu administracyjnym, Warszawa 2002; S. Cie lak, Praktyka organizowania administracji publicznej, Warszawa 2004; Z. Cie lak, I. Lipowicz, Z. Niewiadomski, Prawo administracyjne. Cz ć ogólna (pod red. Z. Niewiadomskiego), Warszawa 2000; J.-L. Clergerie, Le principe de subsidiarité, Paris 1997; K. Complak, Charakter prawny wst pu, w: Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku (pod red. J. Bocia), Wrocław 1998; S. Czarnow, Zespolenie słu b, inspekcji i stra y powiatowych w kontek cie zada powiatu, ST 2003, Nr 3; W. Dawidowicz, Wst p do nauk prawnoadministracyjnych, Warszawa 1974; K. Defeci ska-tomczak, Z. Kmieciak, Dylematy typologii prawnych form działania administracji publicznej, w: Ewolucja prawnych form administracji publicznej. Ksi ga jubileuszowa z okazji 60. rocznicy urodzin Profesora Ernesta Knosali (pod red. L. Zacharko, A. Matana, G. Łaszczycy), Warszawa 2008; H. Dembi ski, Osobowo ć publicznoprawna samorz du w wietle metody dogmatycznej i socjologicznej, Wilno 1934; A. Dmitrijew, Przedsi biorstwa komunalne w ustawodawstwie Polskiem (Studium inansowe), Wilno 1934; J. Dobkowski, Pozycja prawnoustrojowa słu b, inspekcji i stra- y, Warszawa 2007; ten e, Struktura interesu publicznego a zasady rozdzielenia odpowiedzialno- 2 Stahl

20 Rozdział I. Zagadnienia ogólne ci publicznoprawnej w administracji, w: Jednostka, pa stwo, administracja nowy wymiar (pod red. E. Ury), Rzeszów 2004; B. Dolnicki, Koncepcja województwa samorz dowego, ST 1999, Nr 6; ten e, Samorz d terytorialny. Zagadnienia ustrojowe, Kraków 1999; S. Dudzik, Zasada subsydiarno ci na tle obecnych przemian w Unii Europejskiej, PPE 1999, Nr 2; Encyklopedia samorz du terytorialnego dla ka dego, Cz. 1. Ustrój (pod red. M. Stahl, B. Jaworskiej-D bskiej), Warszawa 2010; J. Filipek, Administracja pa stwowa i jej organy na tle prawno-subiektywistycznej wizji instytucji porz dku prawnego, KSP 1991, Nr 24; ten e, O podmiotowo ci administracyjnoprawnej, PiP 1961, Nr 2; ten e, Podmiotowo ć w prawie administracyjnym, w: Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z Konferencji Naukowej Po- wi conej Jubileuszowi 80-tych urodzin profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toru 2005; ten e, Prawo administracyjne. Instytucje ogólne. Cz. I, Kraków 1995; A. Filipowicz, Poj cie i funkcje nadzoru w administracji, Wrocław 1984; S. Fundowicz, Dynamiczne rozumienie zadania publicznego, w: Mi dzy tradycj a przyszło ci w nauce prawa administracyjnego. Ksi ga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, Wrocław 2009; ten e, Osoby prawne prawa publicznego, ST 2000, Nr 3; ten e, Poj cie osoby prawnej prawa publicznego, PS 1999, Nr 2; S. Fundowicz, R. Biskup, Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin 2005; Z. Gargas, Zwi zki zawodowe jako podmioty administracyi publicznej, Kraków 1901; A. Gill, Podmioty wykonuj ce administracj publiczn w wietle literatury mi dzywojennej, KPP 2003, Nr 4; W. Góralczyk jr, Zasada kompetencyjno ci w prawie administracyjnym, Warszawa 1986; M. Górski, Poj cia funkcje administracji pa stwowej i zadania administracji pa stwowej, AUL FI 1992, Nr 52; M. Gr awski, Podmiotowo ć i osobowo ć prawna w prawie administracyjnym, w: Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Ksi ga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka (pod red. I. Skrzydło-Ni nik), Kraków 2001; ten e, Zasada zespolenia w organizacji administracji rz dowej i samorz dowej w reformie z 1999 r., w: Prawne i inansowe aspekty funkcjonowania samorz du terytorialnego, t. I, Prawo samorz dowe i administracyjne (pod red. S. Dolaty), Opole 2000; K. Grzybowski, Samorz d zawodowy w Polsce, w: Projekt Konstytucji prof. W. L. Jaworskiego, Kraków 1928, odbitka; A. M. Guziejewska, Trzeci sektor kilka w tpliwo ci terminologicznych, PPP 2007, Nr 7 8; R. Hausner, Organizacja administracji rz dowej: projekt. Materiały Komisji dla Usprawnienia administracji publicznej przy Prezesie Rady Ministrów, t. VI, Warszawa 1932; T. Hilarowicz, W kwestii zespolenia organów administracji pa stwowej, w: Ankieta o Konstytucji z 17 marca 1921 r. (po red. W. L. Jaworskiego), Kraków 1924; P. M. Huber, Miejsce administracji w strukturze podziału władz w warunkach dzisiejszych zada administracji, w: Kierunki rozwoju prawa administracyjnego. Podstawowe zagadnienia prawa budowlanego i planowania przestrzennego, Pozna 1999; E. Iserzon, Prawo administracyjne, Warszawa 1968; H. Izdebski, Historia administracji, Warszawa 1997; H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna, Zagadnienia ogólne, Warszawa 2000; ci, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1997; H. Izdebski, J. Supernat, Fundamenty współczesnych pa stw, Warszawa 2007; M. Jacu ski, Instytucje europejskiej administracji publicznej na szczeblu centralnym, w: Administracja i polityka. Europejska administracja publiczna (pod red. R. Wiszniowskiego), Wrocław 2005; J. Jagielski, M. Wierzbowski, A. Wiktorowska, Nietypowe podmioty administruj ce kilka releksji na tle organizacyjnych form wykonywania zada publicznych, w: Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z Konferencji Naukowej Po wi conej Jubileuszowi 80-tych urodzin Profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toru 2005; P. Jakimowicz, Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002; Z. Janku, Publiczna szkoła wy sza korporacja czy zakład administracyjny, w: Mi dzy tradycj a przyszło ci w nauce prawa administracyjnego. Ksi ga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi (pod red. J. Supernata), Wrocław 2009; M. Jaroszy ski, Problemy ustroju administracyjnego, w: Z teorii i praktyki prawa administracyjnego PRL, Warszawa 1964; ten e, Rozwa ania ideologiczne i programowe na temat samorz du, Warszawa 1936, odbitka z Nr 20, 21 i 23 Samorz du z roku 1936; ten e, Z problematyki teorii organów pa stwowych, PiP 1956, Nr 7; M. Jaroszy ski, M. Zimmermann, W. Brzezi ski, Polskie prawo administracyjne. Cz ć ogólna, Warszawa 1956; Stahl 3