KPA KPA. interpretacja prawa. nauka administracji. Współzale noêç dyscyplin badawczych w sferze ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ. prawo administracyjne

Transkrypt

1 Współzale noêç dyscyplin badawczych w sferze ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Redaktorzy: S. Wrzosek M. Domagała J. Izdebski T. Stanisławski administracja publiczna KPA orzecznictwo administracyjne KPA prawo administracyjne odpowiedzialność administracyjnoprawna interpretacja prawa nauka administracji prawo administracyjne postępowanie administracyjne orzecznictwo administracyjne nauka administracji nauka administracji odpowiedzialność administracyjnoprawna nauka administracji administracja publiczna interpretacja prawa administracja publiczna

2 Współzale noêç dyscyplin badawczych w sferze ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

3

4 Współzale noêç dyscyplin badawczych w sferze ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Redakcja: Stanisław Wrzosek, Michał Domagała, Jan Izdebski, Tadeusz Stanisławski Autorzy: Barbara Adamiak, Tomasz Barankiewicz, Tomasz Bàkowski, Rafał Biskup, Jolanta Blicharz, Rafał Blicharz, Adam BłaÊ, Janusz Borkowski, Marcin Brzeski, Jarosław Dobkowski, Bogdan Dolnicki, Michał Domagała, Sławomir Fundowicz, Małgorzata Ganczar, Jan Gola, Marek Górski, Waldemar Hoff, Jan Izdebski, Marcin Janik, Zbigniew Janku, Bronisław Jastrz bski, Jan Je ewski, Mirosław Karpiuk, Krzysztof Kaszubowski, Karol Kiczka, Helena Kisilowska, Przemysław Kledzik, Grzegorz Klich, Małgorzata Kruszewska-GagoÊ, Magdalena Laskowska, Wojciech Łàczkowski, Jan Łukasiewicz, Marian Masternak, Alina Miruç, Artur Modrzejewski, Michał Mo d eƒ-marcinkowski, Janusz Niczyporuk, Jerzy Parchomiuk, Michał Pawełczyk, Piotr Przybysz, Mikołaj Pułło, Maciej Rudnicki, Robert Sawuła, Joanna Smar, Tadeusz Stanisławski, Rafał Stankiewicz, Jerzy Supernat, Dominik Sypniewski, Małgorzata Szalewska, Marcin Szewczak, Michał A. Waligórski, Wojciech Włodarczyk, Stanisław Wrzosek, Piotr Zacharczuk, Lidia Zacharko Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2010

5 Redakcja: Aleksandra Dróżdż Ilustracja na okładce: (c) ayzek/istockphoto.com Wydawnictwo C. H. Beck 2010 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: DTP Service Druk i oprawa: Centrum Poligrafii, Warszawa ISBN

6 Spis treści Przedmowa... XI Wykaz skrótów... XIII Część pierwsza Wpływ nauki prawa administracyjnego na rozwój badań w sferze administracji publicznej... 1 Rozdział I Wpływ nauk przyrodniczych i technicznych na treść, interpretację i stosowanie norm prawa administracyjnego (na przykładzie przepisów z zakresu prawnej ochrony środowiska) (Marek Górski)... 3 Rozdział II Samodzielność gminy w świetle konstytucji i ustawodawstwa zwykłego (Tomasz Bąkowski, Marcin Brzeski, Magdalena Laskowska) Rozdział III W kwestii granic autonomii społeczeństwa obywatelskiego w państwie prawa (Jolanta Blicharz) Rozdział IV Kilka uwag na temat funkcji podziału terytorialnego państwa polskiego (Bronisław Jastrzębski) Rozdział V Podmiotowość prawna a podmiotowość administracyjnoprawna współzależność koncepcji (Janusz Niczyporuk) Rozdział VI Nauka i nauczanie polskiego prawa administracyjnego na emigracji (Jarosław Dobkowski) Rozdział VII Umowy cywilnoprawne ze świadczeniobiorcami w działaniach administracji pomocy społecznej (Alina Miruć) Rozdział VIII Międzynarodowy akt administracyjny w międzynarodowym prawie administracyjnym (Artur Modrzejewski) V

7 Spis treści Rozdział IX Odpowiedzialność administracyjnoprawna kilka uwag na tle współzależności pojęć teoretycznych i prawa oświatowego (Michał Możdżeń-Marcinkowski) Rozdział X Spory o charakter prawny odpowiedzialności odszkodowawczej administracji publicznej jako przykład współzależności dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej (Jerzy Parchomiuk) Część druga Wpływ nauki postępowania administracyjnego na rozwój badań w sferze administracji publicznej Rozdział I Nauka postępowania administracyjnego a inne dyscypliny wiedzy w sferze badań nad administracją publiczną (Barbara Adamiak) Rozdział II Nauka postępowania administracyjnego a inne dyscypliny wiedzy w sferze badań nad administracją publiczną (Janusz Borkowski) Rozdział III Trybunały. Z historii orzecznictwa administracyjnego w Anglii (Jerzy Supernat) Rozdział IV Materialnoprawne aspekty wstrzymania wykonania decyzji administracyjnej (Robert Sawuła) Rozdział V Postępowanie wyjaśniające Komisji Nadzoru Finansowego (Rafał Blicharz) Rozdział VI Wpływ technologii komunikacyjno-informacyjnych na postępowanie administracyjne na przykładzie wnoszenia i doręczania pism w formie elektronicznej (Małgorzata Ganczar) Rozdział VII Pozycja procesowa organizacji społecznej jako podmiotu na prawach strony w postępowaniu administracyjnym (Mirosław Karpiuk) VI

8 Spis treści Rozdział VIII Wpływ alternatywnych wobec prawa administracyjnego dyscyplin badawczych na ogólne postępowanie administracyjne (Przemysław Kledzik) Rozdział IX Charakter prawny rozstrzygnięcia w postępowaniu regulacyjnym przed Komisją Majątkową (Rafał Biskup, Tadeusz Stanisławski) Rozdział X Obliczanie terminu do wniesienia sprzeciwu przez organ na podstawie przepisów Prawa budowlanego (Joanna Smarż) Część trzecia Wpływ nauki administracyjnego prawa gospodarczego na rozwój badań w sferze administracji publicznej Rozdział I Model prawny umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi (Michał A. Waligórski) Rozdział II O współzależności dyscyplin badawczych w publicznym prawie gospodarczym (Karol Kiczka) Rozdział III Usługi ubezpieczeniowe jako instrument wspomagający realizację inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego (Maciej Rudnicki) Rozdział IV Obowiązki przedsiębiorstw energetycznych w zakresie sporządzania planów rozwoju (Michał Domagała) Rozdział V Wyznaczanie wymiaru asortymentowego rynku właściwego w prawie antymonopolowym (Michał Pawełczyk, Rafał Stankiewicz) Rozdział VI Planowanie gospodarki odpadami w ujęciu nauk administracyjnych (Piotr Zacharczuk) Część czwarta Wpływ nauki administracji i nauk o zarządzaniu na rozwój badań w sferze administracji publicznej VII

9 Spis treści Rozdział I Nauka administracji w kręgu nauk prawnych dziedzictwo europejskie (Adam Błaś) Rozdział II Słowo o aktualności prakseologicznej płaszczyzny badań nad administracją publiczną (Jan Łukasiewicz) Rozdział III Wpływ nauki administracji na rozwój badań nad administracją publiczną (Stanisław Wrzosek) Rozdział IV Eklektyzm czy synteza. Nauka administracji wobec dyscyplin badających administrację publiczną (Jan Jeżewski) Rozdział V Prakseologiczne uwarunkowania prawa administracyjnego (Sławomir Fundowicz) Rozdział VI Wpływ nauk o zarządzaniu na współczesną naukę administracji (Lidia Zacharko) Rozdział VII Metody badawcze nauk administracyjnych (Jan Izdebski) Rozdział VIII Prolegomena do wyzwań administracji wobec współczesności (Marcin Janik) Rozdział IX Wpływ administracji publicznej na kształtowanie rozwoju regionalnego (Marcin Szewczak) Rozdział X Dualizm administracji publicznej w województwie w ujęciu nauki administracji i polityki administracyjnej (Małgorzata Kruszewska-Gagoś) Rozdział XI Milczenie organu administracji publicznej między prakseologią a teorią prawnych form działania administracji (Marian Masternak, Małgorzata Szalewska) VIII

10 Spis treści Część piąta Perspektywy współpracy interdyscyplinarnej w sferze badań nad administracją publiczną Rozdział I Elementy prakseologiczne w strukturze i działaniu administracji publicznej (Bogdan Dolnicki) Rozdział II Granice prawa publicznego a inne dyscypliny wiedzy w sferze badań nad administracją publiczną (Wojciech Łączkowski) Rozdział III Analiza ekonomiczna rynku w działaniu organów regulacyjnych (Waldemar Hoff) Rozdział IV Prawo karne administracja publiczna prawo administracyjne (Zbigniew Janku) Rozdział V Nauka materialnego prawa administracyjnego a nauki techniczne w sferze badań nad administracją publiczną na przykładzie Prawa budowlanego (Helena Kisilowska, Dominik Sypniewski) Rozdział VI Sposoby refleksji etyczno-administracyjnej w badaniach nad współczesną administracją publiczną (Tomasz Barankiewicz) Rozdział VII Badanie zjawiska korupcji w administracji publicznej w świetle niektórych nauk społecznych (Jan Gola, Grzegorz Klich) Rozdział VIII Teoria postępowania egzekucyjnego w administracji w perspektywie nauk filozoficznych (Piotr Przybysz) Rozdział IX Polityka legislacyjna a nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego (Krzysztof Kaszubowski, Mikołaj Pułło) Rozdział X Własność intelektualna według św. Tomasza (Wojciech Włodarczyk) Indeks rzeczowy IX

11

12 Przedmowa Administracja publiczna stanowi przedmiot zainteresowania wielu dyscyplin nauki. Trzon tych dyscyplin stanowią zarówno dyscypliny tradycyjnie zaliczane do nauk administracyjnych, takie jak nauka prawa administracyjnego, nauka postępowania administracyjnego, nauka administracji i nauka polityki administracyjnej, jak i dyscypliny, które stosunkowo od niedawna ze względu na swój zakres badawczy zaliczane są do nauk administracyjnych. Można w tym zakresie wskazać nauki o zarządzaniu, a przede wszystkim teorię organizacji i zarządzania, prakseologię, ogólną teorię systemów, socjologię administracji, politologię czy informatykę. Ta sytuacja jest wynikiem coraz szybszego powiększania się sfery działań podejmowanych przez administrację publiczną oraz skutkiem poszukiwania przez nią nowych rozwiązań w zakresie organizacji i funkcjonowania. W środowisku administratywistów coraz częściej podnoszone są głosy o konieczności nawiązywania ścisłej współpracy z przedstawicielami innych dyscyplin nauki prawa, a także przedstawicielami innych nauk w celu stworzenia wspólnej platformy poznawania procesów administrowania oraz kształtowania optymalnych struktur i metod działania administracji publicznej. Można stwierdzić, że niezmiernie cenne jest zachęcanie przez administratywistów przedstawicieli innych dyscyplin naukowych do badań nad administracją publiczną, ale tak samo ważne jest dostrzeganie interdyscyplinarności przez samych administratywistów i zwracanie uwagi na kwestie pochylania się nad problemami administrowania we współdziałaniu z reprezentantami innych dyscyplin i kierunków badawczych. Takie jest podstawowe założenie Konferencji towarzyszącej kolejnemu Zjazdowi Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego (Kazimierz Dolny n. Wisłą września 2010 r.), którego tematem jest Współzależność dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej. XI

13 Przedmowa Prezentowana publikacja, podobnie jak i program Konferencji, została podzielona na pięć części: 1) Wpływ nauki prawa administracyjnego na rozwój badań w sferze administracji publicznej, 2) Wpływ nauki postępowania administracyjnego na rozwój badań w sferze administracji publicznej, 3) Wpływ nauki administracyjnego prawa gospodarczego na rozwój badań w sferze administracji publicznej, 4) Wpływ nauki administracji i nauk o zarządzaniu na rozwój badań w sferze administracji publicznej, 5) Perspektywy współpracy interdyscyplinarnej w sferze badań nad administracją publiczną. Przedstawione w niniejszej publikacji przemyślenia powinny rozwinąć dyskusję nad kwestiami wykorzystywania różnorodnych metod badawczych w poszukiwaniu optymalnego modelu organizacji i funkcjonowania administracji publicznej. Jest to kontynuacja dyskusji podjętej w ramach Konferencji towarzyszącej poprzedniemu Zjazdowi Katedr Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego zorganizowanego przez Instytut Nauk Administracyjnych Uniwersytetu Wrocławskiego w Szklarskiej Porębie we wrześniu 2008 r. Podjęte wówczas kwestie z pogranicza prawa administracyjnego, wartości badań porównawczych i granic regulacji w prawie materialnym znalazły swoje odzwierciedlenie przy określaniu koncepcji oraz tematów badawczych Konferencji towarzyszącej Zjazdowi zorganizowanemu we wrześniu 2010 r. przez Katedrę Nauki Administracji Instytutu Administracji i Katedrę Prawa Administracyjnego Instytutu Prawa Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Zamieszczone w publikacji studia są prezentacją myśli administracyjnej w zakresie współzależności dyscyplin badawczych w sferze administracji publicznej. Sławomir Fundowicz Przewodniczący Komitetu Naukowego Zjazdu Stanisław Wrzosek Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Zjazdu Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II XII

14 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa AdmRzWojU... ustawa z r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 31, poz. 206) DochodyJSTU... ustawa z r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526) DzUbezpU... ustawa z r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 ze zm.) FinPublU... ustawa z r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) GospNierU... ustawa z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) InformU... ustawa z r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. Nr 64, poz. 565 ze zm.) InfŚrodU... ustawa z r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz ze zm.) KC... ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK... ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KoncesjaU... ustawa z r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. Nr 19, poz. 101 ze zm.) Konstytucja RP... ustawa z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) XIII

15 XIV Wykaz skrótów KościółU... ustawa z r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154 ze zm.) KPA... ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) KPC... ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK... ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPW... ustawa z r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.) KRO... ustawa r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) KW... ustawa z r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.) NadRKapU... ustawa z r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. Nr 183, poz ze zm.) ObrInFinU... ustawa z r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz ze zm.) OdpadyU... ustawa z r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze zm.) OKiKU... ustawa z r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) OrdPod... ustawa r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PolRozwU... ustawa z r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 ze zm.) PomSpołU... ustawa z r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.) PrAdw... ustawa z r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz ze zm.) PrBud... ustawa z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz ze zm.) PrEnerg... ustawa z r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.) PrGórn... ustawa z r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zm.) PrOchrŚrod... ustawa z r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) PrPostSAdm... ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz ze zm.)

16 Wykaz skrótów PrZamPubl... ustawa z r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) RPrU... ustawa z r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.) SamGminU... ustawa z r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SamPowU... ustawa z r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SamWojU... ustawa z r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SportU... ustawa z r. o sporcie kwalifikowanym (Dz.U. Nr 155, poz ze zm.) SystOśwU... ustawa z r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.) TfUE... wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z r. (Traktat z Lizbony) (Dz.Urz. UE C Nr 115, s. 47) ZagospPrzestrzU... ustawa z r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) 2. Organy orzekające ETS... Europejski Trybunał Sprawiedliwości NSA... Naczelny Sąd Administracyjny NSA (7)... Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów SAmop... Sąd Antymonopolowy SKO... Samorządowe Kolegium Odwoławcze SPI... Sąd Pierwszej Instancji URE... Urząd Regulacji Energetyki WSA... Wojewódzki Sąd Administracyjny 3. Czasopisma AUWr... Acta Universitatis Wratislaviensis Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... Dziennik Urzędowy FK... Finanse Komunalne GSP... Gdańskie Studia Prawnicze MoP... Monitor Prawniczy ONSA... Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego XV

17 Wykaz skrótów ONSAiWSA... Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Woje wódzkiego Sądu Administracyjnego OSNP... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Pracy OTK-A... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A OwSS... Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych Pal.... Palestra PiP... Państwo i Prawo PPHZ... Problemy Prawne Handlu Zagranicznego PPP... Przegląd Prawa Publicznego PPUW... Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo Prz. Sejm.... Przegląd Sejmowy RPEiS... Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny R. Pr.... Radca Prawny SE... Studia Europejskie SP... Studia Prawnicze SPE... Studia Prawno-Ekonomiczne ST... Samorząd Terytorialny Wok.... Wokanda Wspól.... Wspólnota ZNUŁ... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego ZNUWr... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego ZNWSP Olsztyn.. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie 4. Inne skróty art.... artykuł j.s.t.... jednostka samorządu terytorialnego m.in.... między innymi nast.... następny (-a, -e) niepubl.... niepublikowany (-a, -e) np.... na przykład Nr... numer poł.... połowa post.... postanowienie poz.... pozycja red.... redakcja s.... strona (-y) t.... tom uchw.... uchwała ust.... ustęp XVI

18 Wykaz skrótów w.... wiek ww.... wyżej wymieniony (-a, -e) wyr.... wyrok w zw. z... w związku z z.... zeszyt ze zm.... ze zmianami zob.... zobacz XVII

19

20 CZĘŚĆ PIERWSZA Wpływ nauki prawa administracyjnego na rozwój badań w sferze administracji publicznej