Cytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej

Transkrypt

1 Cytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej Dorota Lewandowska dr n. med.

2 Obecnie dostępne formy pomocy palącym Farmakologiczne NTZ guma plastry pastylki pastylki podjęzykowe Bupropion (Zyban) Wareniklina (Champix) Cytyzyna (Tabex) Niefarmakologiczne Wsparcie behawioralne Krótka porada lekarska Intensywne wsparcie Materiały edukacyjne Indywidualnie dopasowane wspomagające materiały edukacyjne Alternatywne formy leczenia Inne formy farmakologicznego leczenia Antydepresanty Leki przeciwlękowe Środki zmniejszające apetyt Hipnoza Akupunktura

3 Medycyna oparta na dowodach w leczeniu uzależnienia od tytoniu (Evidence Based Medicine - EBM) Badania kliniczne Biblioteka Cochrane a (Cochrane library)

4 Leczenie farmakologiczne ZUT NTZ Bupropion (Zyban) Wareniklina (Champix) Cytyzyna (Tabex)

5 Cytyzyna

6 Cytyzyna Lek roślinny Złoty deszcz False tobacco Laburnum anagyroides (złotokap zwyczajny)

7 HISTORIA ROŚLINNEJ CYTYZYNY Lata 50. i 60.- uczeni radzieccy identyfikują cytyzynę (alkaloid) zawartą w ziarnie rośliny Złotokap Zwyczajny (Cytisus Laburnum). Charakteryzują ją chemicznie i ustalają, że jest analogiem nikotyny i jej częściowym agonistą (aktywuje te same receptory). Proponują zastosowanie cytyzyny we wspomaganiu rzucania palenia. Lata 60 - Bułgarska firma farmaceutyczna wprowadza roślinny wyciąg cytyzyny jako preparat Tabex w postaci tabletek zawierających 1.5 mg cytyzyny do krajów RWPG, także do Polski. Lek dostępny bez recepty. Lata 90. W Polsce przy re-rejestracji leku zażądano uzupełnienia dokumentacji Lek dostępny z przepisu lekarza.

8 Podobieństwo struktury chemicznej cytyzyny i nikotyny oraz powinowactwo do receptorów nikotynowych cytyzyna nikotyna Bardzo wysokie powinowactwo do receptorów α4β2 w stężeniu nanomolowym Jako agonista receptorów cholinergicznych: Nie dopuszcza do obniżenia stężenia glukozy we krwi Nie dopuszcza do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi

9 Cytyzyna WSKAZANIA Zespół uzależnienia od tytoniu PRZECIWWSKAZANIA guz chromochłonny nadnerczy niekontrolowane nadciśnienie tętnicze zaostrzenie choroby wrzodowej

10 LECZENIE CYTYZYNĄ 1 3 dzień 1 tabl. co 2 godziny (6 tabl.) 4 12 dzień 1 tabl. co 2,5 godz. (5 tabl.) dzień 1 tabl. co 3 godziny (4 tabl.) dzień 1 tabl. co 4 godziny (3 tabl.) dzień 1 tabl. co 6 godzin (2 tabl.) między 1 a 5 dniem powinno nastąpić zaprzestanie palenia papierosów

11 Cytyzyna badania kliniczne Pierwsze badania kliniczne - lata 60 i 70-te XX wieku (Bułgaria, NRD, RFN) 9 badań opisujących skuteczność cytyzyny w uzależnieniu od nikotyny, 4 kontrolowane (3 z wykorzystaniem placebo 8 badań z użyciem cytyzyny w postaci Tabexu 4427 leczonych vs 3518 palaczy w grupach kontrolnych

12 Cytyzyna badania kliniczne Pierwsze badania kliniczne - lata 60 i 70-te XX wieku (Bułgaria, NRD, RFN) 9 badań opisujących skuteczność cytyzyny w uzależnieniu od nikotyny, 4 kontrolowane (3 z wykorzystaniem placebo 8 badań z użyciem cytyzyny w postaci Tabexu 4427 leczonych vs 3518 palaczy w grupach kontrolnych Lek bezpieczny i skuteczny w leczeniu uzależnienia od nikotyny Brak doniesień o ciężkich działaniach niepożądanych

13 Cytyzyna badania kliniczne Pierwsze badania kliniczne - lata 60 i 70-te XX wieku (Bułgaria, NRD, RFN) 9 badań opisujących skuteczność cytyzyny w uzależnieniu od nikotyny, 4 kontrolowane (3 z wykorzystaniem placebo 8 badań z użyciem cytyzyny w postaci Tabexu 4427 leczonych vs 3518 palaczy w grupach kontrolnych Lek bezpieczny i skuteczny w leczeniu uzależnienia od nikotyny Brak doniesień o ciężkich działaniach niepożądanych Słaba jakość dokumentacji leku i brak nowoczesnych badań klinicznych nie wystarczają do zarejestrowania leku w krajach Europy Zachodniej

14 Pierwsza polska obserwacja: listopad marzec 2005 (445 osób) Skuteczność Abstynencja po 3 miesiącach od rozpoczęcia kuracji 27% (120 osób) Abstynencja po 12 miesiącach od rozpoczęcia kuracji 14% (60 osób) 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 25% 33% 42% <7dni 7-14 dni >15 dni Skuteczność terapii w zależności od czasu przyjmowania cytyzyny 3 miesiące

15 Bezpieczeństwo Najczęściej obserwowane działania niepożądane to: suchość w ustach, zaburzenia gastryczne. Kurację przerwało 49 osób (11%), z czego 31 z powodu dolegliwości gastrycznych. U obserwowanych pacjentów nie odnotowano ciężkich działań niepożądanych.

16 Czynniki wpływające na wybór terapii przeciwwskazania i potencjalne działania uboczne preferencje pacjenta prawdopodobieństwo przestrzegania zaleceń wybranej terapii dostępność systemu wsparcia ewentualna poprzednia terapia przeciwnikotynowa

17 Cytyzyna

18