Akademia Młodego Ekonomisty. Globalizacja gospodarki Myśl globalnie, działaj lokalnie. prof. dr hab. Zbigniew Dworzecki

Transkrypt

1 Akademia Młodego Ekonomisty Globalizacja gospodarki Myśl globalnie, działaj lokalnie prof. dr hab. Zbigniew Dworzecki Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 25 marca 2014 r. Plan spotkania 1. Czym jest globalizacja? 2. Jakie są przyczyny globalizacji? 3. Co zmienia globalizacja? 4. Jakie korzyści i zagrożenia niosą procesy globalizacji? 5. Kto korzysta, a kto traci na globalizacji? 6. Czy i jak można dostosować się do globalizacji? 7. Warsztaty 1

2 Czym jest globalizacja i co ona oznacza? Globalizacja Zespół procesów prowadzących do intensyfikacji ekonomicznych, politycznych i kulturowych stosunków poprzez granice Proces pogłębiania się światowych powiązań we wszystkich aspektach współczesnego życia politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturowego. Proces, w którym rynki i produkcja z różnych krajów stają się coraz bardziej współzależne w związku z dynamiką wymiany towarów i usług, przepływem kapitału i technologii 2

3 Globalizacja ekonomiczna Postępujący proces integrowania się krajowych i regionalnych rynków w jeden globalny rynek towarów, usług i kapitału. W jaki sposób rynki i produkcja w różnych krajach stają się coraz bardziej powiązane i współzależne? 3

4 Kalifornizacja potrzeb Dyfuzja technologii 4

5 Ujednolicone produkty Marki 5

6 Upodabnianie się norm, standardów wytwarzania, świadczenia usług Kompetencje kadry zarządzającej 6

7 Globalizacja oznacza zmniejszenie barier między krajami: fizycznych, technologicznych, politycznych, ekonomicznych. wzmocnienie ściślejszych powiązań: ekonomicznych, politycznych, społecznych. Tworzenie się zintegrowanego, światowego rynku towarów, usług i kapitału i kształtowanie się nowego międzynarodowego podziału pracy. Globalizacja oznacza nową jakość w procesie postrzegania świata jako nowego porządku. 7

8 Konsekwencje globalizacji Proces globalizacji to: kompresja czasu i przestrzeni, 8

9 Proces globalizacji to: erozja granic, zniesienie barier geograficznych w przepływach towarów, usług, kapitału, inwestycji, technologii, informacji, ludzi Proces globalizacji to: rozciąganie działalności ekonomicznej ponad granice, przyspieszenie globalnych interakcji` 9

10 Proces globalizacji to: intensyfikacja powiązań międzynarodowych, Proces globalizacji to: pogłębienie współzależności między przedsiębiorstwami i gospodarkami 10

11 Jakie są przyczyny przyspieszenia globalizacji? Stały postęp w liberalizacji handlu światowego i znoszenie barier w swobodnym przepływie towarów i usług Liberalizacja przepływów kapitałowych i deregulacje rynków finansowych Zmiany i decyzje polityczne o otwarciu gospodarki na integrację z gospodarką światową i reformy rynkowe Wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych Nowe technologie produkcji, szerokie wykorzystanie rewolucji informacyjnej i telekomunikacyjnej Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? 11

12 Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Dostęp do większej ilości towarów i usług, Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Zmniejszenie zależności dostępności towarów od czasu i miejsca, 12

13 Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Można dostać standardowe produkty lub usługi prawie natychmiast i w sposób wygodny Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Jakość towarów i usług jest ujednolicona, część ludzi otrzymała wyższą jakość 13

14 Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Szeroko dostępne są bardziej ekonomiczne towary, którymi można zastępować droższe odpowiedniki Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Szybkość, sprawność i bezpieczeństwo 14

15 Jakie zmiany zachodzą pod wpływem globalizacji? Przenikanie produktów z jednej kultury do innej Globaliści podkreślają korzyści Wzrost poziomu życia na całym świecie Likwidacja biedy Rozwój edukacji i demokracji 15

16 Rozwój światowego handlu od 1950 roku (1950 = 100) Światowy handel - 12 % w 2009 Skumulowana wielkość PKB (w skali świata) - 2,5 % w Prof. dr hab. Zbigniew Dworzecki Katedra Zarządzania w Gospodarce Szkoła Główna Handlowa Dynamika światowego handlu i światowego PKB w latach Prof. dr hab. Zbigniew Dworzecki Katedra Zarządzania w Gospodarce Szkoła Główna Handlowa Źródło: International Trade Statistics 2010 WTO 16

17 Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych na świecie w latach (w mld dolarów) Świat Kraje rozwinięte Kraje rozwijające się Europa Środkowo-Wsch. i kraje b. ZSRR Prof. dr hab. Zbigniew Źródło: Dworzecki World Investment Report 2010 UNCTAD, Genewa 2010 Katedra Zarządzania w Gospodarce Szkoła Główna Handlowa Średnia długość życia rośnie Przeciętna długość życia w krajach rozwijających się Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa

18 Śmiertelność noworodków maleje Procent dzieci, które nie przeżyły jednego roku, w krajach rozwijających się Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa 2006 Obszar głodu kurczy się Procent ludzi cierpiących na niedożywienie, w krajach rozwijających się Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa

19 Analfabetyzm spada 80 Procent analfabetów Kraje rozwijające się, lata urodzin danej grupy populacji Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa 2006 Świat się demokratyzuje Procent krajów które są demokratyczne. Procent ludzi, żyjących w krajach demokratycznych Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa

20 Wolność gospodarcza źródłem prosperity Dochód per capita w dolarach amerykańskich 2000 r Najmniej wolne Najbardziej wolne Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa 2006 Stopa życiowa rośnie wszędzie Wskaźnik dobrobytu UNDP 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 Kraje uprzemysłowione Kraje rozwijające się Kraje rozwinięte najsłabiej 0,3 0,2 0, Źródło: J. Norberg, Spór o globalizację, Fijor Publishing, Warszawa

21 Globalizacja w oczach entuzjastów Większy rynek Większa oferta produktów Niższe ceny Większy dostęp do kapitału, technologii, know-how, Krytycy globalizacji akcentują zagrożenia i negatywne skutki Dominacja amerykańska Upadek tradycyjnych wartości Rozwarstwienie społeczne i zróżnicowanie dochodów. 21

22 Krytycy globalizacji akcentują zagrożenia i negatywne skutki (2) Ograniczenie roli państwa Dominacja rynków finansowych kryzysy finansowe Niszczenie miejsc pracy Gorsza sytuacja pracowników Kto korzysta a kto traci w wyniku procesów globalizacji? Koncepcja trójdzielnego świata: Centra Satelity Peryferia Tezy: Zyskują wszyscy Zyskują wszyscy, choć nie w równym stopniu Świat się polaryzuje. Dysproporcje między bogatymi a biednymi powiększają się. Cały globalny układ jest dynamiczny i niestabilny 22

23 CZY I JAK MOŻNA DOSTOSOWAĆ SIĘ DO PROCESÓW GLOBALIZACJI? PRZYKŁAD FIRMY 1948 Globalna sieć Dziś: 117 krajów restauracji pracowników klientów dziennie dolarów przychodów w 2010 r

24 Globalne wartości Quality jakość Service usłużność Cleanliness czystość Value wartość dla klienta Globalne menu + lokalne produkty BigMac Cheeseburger McFrytki McChicken McNuggets Happy Meal WieśMac (Polska) McVeggie (Indie) 280gr (Włochy) 24

25 To warto przeczytać Huntington Samuel, Zderzenie cywilizacji, Muza SA, Warszawa 2008 Klein Naomi, No logo, Muza SA, Warszawa 2004 Klein Naomi, Doktryna szoku, Muza SA, Warszawa 2009 Koźmiński Andrzej K., Zarządzanie międzynarodowe, PWE, Warszawa 1999 Liberska Barbara (red.), Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, PWE, Warszawa 2002 Norberg Johan, Spór o globalizację. Kto zyskuje, kto traci, ile i dlaczego?, Fijor.com, Warszawa 2006 Zorska Anna, Ku globalizacji, PWN Warszawa 1998 Zorska Anna, Korporacja transnarodowe, PWE Warszawa 2007 Barber Benjamin, Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, Muza SA Warszawa 2009 Ritzer George, Makdonaldyzacja społeczeństwa, Muza SA Warszawa 2009 Stiglitz Joseph E., Wizja sprawiedliwej globalizacji, PWN Warszawa 2007 Stiglitz Joseph E., Globalizacja, PWN Warszawa 2004 To warto zobaczyć w kinie, na DVD lub w internecie Doktryna Szoku Inside Job Wezwanie Do Przebudzenia (youtube) 25

26 Warsztaty Co znaczy hasło Myśl globalnie, działaj lokalnie i jak je wykorzystać do budowania własnej przyszłości? Jak wykorzystać szanse związane z globalizacją i zostać jej beneficjentem? Co można zrobić dla przeciwdziałania lub ograniczenia zagrożeń związanych z globalizacją? 26