Raport z autodiagnozy w zakresie przygotowania szkół podstawowych do przyjęcia dzieci sześcioletnich na terenie województwa podlaskiego

Transkrypt

1 Raport z autodiagnozy w zakresie przygotowania szkół podstawowych do przyjęcia dzieci sześcioletnich na terenie województwa podlaskiego Opracowała: wiz. Iwona Trusiuk Białystok, styczeń 2009 rok

2 Spis treści Informacje ogólne o diagnozie 1.Charakterystyka 2.Cel diagnozy 3.Podstawa prawna 4.Źródła informacji Szczegółowe wyniki autodiagnozy 1.Baza lokalowa szkoły 2.WyposaŜenie 3.Organizacja 4.Nauczyciele 5.Uwagi i spostrzeŝenia dyrektorów szkół Wyniki uogólnione Wnioski 2

3 Informacje ogólne o diagnozie 1.Charakterystyka Zgodnie z Planem Nadzoru Podlaskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2008/2009 w miesiącu grudniu 2008r przeprowadzono diagnozę w zakresie przygotowania szkół do przyjęcia dzieci sześcioletnich. Diagnozą objęto szkoły podstawowe na terenie województwa podlaskiego. 2.Cel diagnozy Celem diagnozy było uzyskanie informacji związanych z przygotowaniem szkół podstawowych do przyjęcia do klasy I (począwszy od roku szkolnego 2009/2010) dzieci sześcioletnich w związku z planowanym obniŝeniem wieku obowiązku szkolnego, określenie moŝliwości szkół w zakresie zadbania o bezpieczeństwo uczniów, zapewnienia im odpowiedniej organizacji zajęć oraz opieki po ich zakończeniu. 3.Podstawa prawna Ustawa z dnia 7 września 1991 r o systemie oświaty ( tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572 ze zm.). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2006 roku w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a takŝe kwalifikacji osób, którym moŝna zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz ( Dz.U z 2006r. Nr 235, poz.1703). 4.Źródła informacji arkusz diagnostyczny wypełniony przez dyrektora szkoły (autodiagnoza) 3

4 Wyniki autodiagnozy Arkusz diagnostyczny został wypełniony przez dyrektorów 347 publicznych szkół podstawowych, co stanowi 84,2%% ogółu szkół publicznych w województwie podlaskim. W obwodach badanych szkół zamieszkuje 9875 dzieci, które w roku szkolnym 2009/2010 rozpoczną realizację obowiązku szkolnego oraz 9433 dzieci urodzonych w roku 2003, które na wniosek rodziców będą mogły rozpocząć naukę w klasie I szkoły podstawowej. 1.Baza lokalowa szkoły Jak wynika z przeprowadzonej diagnozy odpowiednimi pomieszczeniami do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla dzieci 6-letnich (uczniów klasy I) dysponuje 89,9% badanych szkół podstawowych. Z liczby tej 74,4% posiada równieŝ moŝliwość wygospodarowania miejsca na pozostawianie przez uczniów podręczników. 72,9% szkół zapewni dzieciom przestrzeń do rekreacji (miejsce wolne, pokryte wykładziną). MoŜliwość zaopiekowania się uczniami po zajęciach (świetlica) deklaruje 62,5% respondentów. Zapewnić wyŝywienie jest w stanie 85,6% szkół. W zakresie organizacji stołówki tylko 2,9 % szkół posiada moŝliwość wygospodarowania osobnego pomieszczenia, 66,8 % szkół zorganizuje wyŝywienia dzieciom na tych samych zasadach, co uczniowie starsi,15,9 % wydzieli miejsce w stołówce ogólnej. Wykres 1. Organizacja wyŝywienia moŝliwość wydzielenia miejsca w stołówce ogólnej osobne pomieszczenie na tych samych zasadach, co starsi uczniowie 4

5 127 szkół (36,6%) posiada moŝliwość wyodrębnienia części budynku na potrzeby najmłodszych dzieci. Z liczby tej: w 73 szkołach (57,5%) wyodrębniona część będzie posiadała osobne wejście, w 114 (89,8%) korytarz dla klas młodszych, w 85 (66,9%) szatnię, w 71 (55,9%) toalety dostosowane do wzrostu dzieci 6-letnich. W przypadku szkół, które nie mają moŝliwości wyodrębnienia części budynku na potrzeby najmłodszych dzieci -220 ( 63,4%): -osobne wejście mogą zapewnić 34 szkoły (15,5%), -korytarz 115 (52,3%), -szatnię 119 (54,1%), -toalety 93 (42,3%). Z przekazanych przez dyrektorów informacji dotyczących terenu wokół szkoły wynika, iŝ boiska znajdują się w 90,5% szkół podstawowych, place zabaw posiada 41,8% placówek, miejsce do rekreacji 42,1% Wykres 2. Teren wokół szkoły 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% boisko plac zabaw miejsce do rekreacji 5

6 14 szkół (48,3% nie posiadających boiska), deklaruje moŝliwość zorganizowania go na potrzeby dzieci 6-letnich, 155 placówek (78,3% ) zorganizuje plac zabaw, a 149 (76%) miejsce do rekreacji. Wykres 3. Zagospodarowanie terenu (moŝliwości szkół) 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% boisko plac zabaw miejsce do rekreacji 2.WyposaŜenie Ocena stanu wyposaŝenia szkół dokonana przez dyrektorów przedstawia się następująco: Tabela 1. Ocena stanu wyposaŝenia szkoły ocena meble pomoce dydaktyczne teren wokół szkoły bardzo dobrze 1,8% 1,8% 3% dobrze 17,6% 16,3% 8% wystarczająco 20% 17,2% 10,6% wymaga poprawy 60,6% 64,7% 78,4% Z przedstawionej powyŝej tabeli wynika, iŝ więcej niŝ połowa szkół (60,6%) wskazuje na konieczność doposaŝenia w niezbędne meble (stoliki i krzesełka dostosowane do wzrostu dzieci), 64,7% w pomoce dydaktyczne (sprzęt audiowizualny, komputer, projektor, mapy, gry i zabawki dydaktyczne, tematyczne kąciki zabaw, biblioteczka). NajwyŜszy wskaźnik potrzeb (78,4%) dotyczy modernizacji terenu wokół szkoły (piaskownice, huśtawki, drabinki itp.) 6

7 3.Organizacja MoŜliwość zapewnienia dodatkowego, poza obiadem, posiłku posiada 28,4% diagnozowanych szkół ( w 31,4% konieczność taka nie zachodzi.). Brak moŝliwości w tym zakresie wykazuje 40,2% placówek. 38,1% dyrektorów jest w stanie dostosować czas pracy świetlicy do godzin pracy rodziców (ok.10 godzin dziennie).32 % nie ma takiej moŝliwości. W przypadku 29,9% placówek taka konieczność nie zachodzi. Na pytanie dotyczące dowoŝenia dzieci 54,7% szkół odpowiedziało, Ŝe jest w stanie je zorganizować. 26% wykazało, iŝ nie zachodzi taka konieczność, zaś 19,3% szkół udzieliło odpowiedzi negatywnej. MoŜliwość zapewnienia dodatkowych etatów posiada 50,9% placówek (15,1% w kuchni, 35,8% w świetlicy).45,7% szkół wykazało brak moŝliwości zatrudnienia dodatkowych osób w kuchni, a 37,6% w świetlicy. Nie zachodzi konieczność zapewnienia dodatkowych etatów w świetlicy i kuchni odpowiednio w 39,2% i 26,6% diagnozowanych szkół. Tabela 2. Zapewnienie dodatkowych etatów MoŜliwość zapewnienia Tak Nie Nie zachodzi taka konieczność dodatkowych etatów Kuchnia 15,1% 45,7% 39,2% Świetlica 35,8% 37,6% 26,6% W arkuszu zaproponowano dyrektorom szkół trzy sposoby organizacji opieki po lekcjach: 1. konkretna grupa dzieci znajduje się pod opieka stałej opiekunki, realizującej pewien plan spędzania przez nich czasu, odpowiednio podzielony na posiłki, zabawę, cichą naukę, spacery, rekreacje ruchową; 2.dzieci mają do wyboru sale i opiekunów oferujących poszczególne rodzaje aktywności: ruchową, plastyczną, pomoc w nauce matematyki, pomoc w nauce z jęz. polskiego, tematyczne kąciki zabawowe. Przy takim rozwiązaniu konieczna jest osoba koordynująca aktywność uczniów; 3.rozwiązanie pośrednie dopuszczające zarówno uczestnictwo uczniów w ofercie dodatkowej szkoły, jak i stałą opiekunkę odpowiedzialną za konkretną grupę uczniów (wówczas stale jakaś część z nich znajduje się na zajęciach wybranych). 7

8 Pierwszy sposób organizacji opieki zastosuje 55,8% badanych szkół, drugi 5%.Realizację rozwiązania pośredniego zadeklarowało 39,2% placówek. Wykres 4. Organizacja opieki po lekcjach 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% propozycja 1 propozycja 2 propozycja 3 W zakresie tygodniowego planu lekcji, sposób pierwszy: 25 godzin dydaktycznych w tygodniu rozłoŝone w miarę równomiernie, najlepiej po 5 godzin dziennie -dopuszczalne pojedyncze dni 4 i 6 godzinne, rozdzielone czasem świetlicowym (przykład: kształcenie zintegrowane, czy moŝliwość korzystania z opieki w świetlicy) zastosuje 45,1% szkół podstawowych. 14,5% placówek dokonało wyboru rozwiązania drugiego: 25 dydaktycznych w tygodniu rozłoŝone w miarę równomiernie, najlepiej po 5 godzin dziennie przeplatane czasem świetlicowym (przykład: czas pobytu dziecka w szkole od 8.00 do 15.00, w którym to czasie ma zostać zrealizowane 5 godzin kształcenia zintegrowanego dowolnie rozplanowane, pozostały czas to opieka, zabawa, spoŝywanie posiłków, zajęcia wyrównawcze, przy czym moŝliwa typowa świetlica w godzinach oraz czy ). Specyfika 40,4% szkół wymaga zastosowania innego rozwiązania. Wykres 5.Tygodniowy plan lekcji w klasie I 50,00% 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% rozwiązanie 1 rozwiązanie2 rozwiązanie3 8

9 4. Nauczyciele W badanych szkołach zatrudnionych jest 7555 nauczycieli. Z liczby tej 2470 (32,7% ogółu nauczycieli) posiada kwalifikacje do pracy z dziećmi w wieku 6-9 lat. Wykres 6. Kwalifikacje nauczycieli nauczyciele posiadający kwalifikacje do pracy z dziećmi w wieku 6-9 lat nauczyciele zatrudnieni w badanych szkołach podstawowych W przypadku 90,7% szkół podstawowych liczba nauczycieli posiadających kwalifikacje do pracy z dziećmi w wieku 6-9 lat zaspokoi potrzeby szkoły. 9,3% dyrektorów (31 osób) udzieliło odpowiedzi negatywnej. Z liczby tej potrzebę zatrudnienia 1 nauczyciela zgłosiło 16 szkół. W 14 placówkach zachodzi konieczność zatrudnienia więcej niŝ jednego nauczyciela. Problem uzyskania przez nauczycieli kwalifikacji (studia podyplomowe w zakresie edukacji elementarnej) zgłosiła 1 szkoła. Uwzględniając aktualne moŝliwości szkół, w roku szkolnym 2009/2010, dyrektorzy mogą utworzyć 717 oddziałów (maksymalna ilość dzieci w jednym oddziale 25), przy czym ilość klas pierwszych w wyŝej wymienionych placówkach jest zróŝnicowana od 1 do oddziałów. Według opinii dyrektorów szkół (94,9%) proponowana ilość klas pierwszych zaspokoi potrzeby środowiska.5,1% respondentów jest przeciwnego zdania. 9

10 Wykres 7. MoŜliwości szkół w zakresie tworzenia oddziałów klas I 1 oddział 2 oddziały 3 oddziały 4 oddziały 5 oddziałów 6 oddziałów 9 oddziałów 10 oddziałów 18 oddziałów 19 oddziałów Z deklarowanej ilości klas pierwszych wynika, Ŝe placówki mogą przyjąć ( 92,8%) dzieci urodzonych w roku 2002 i 2003 (przy liczbie dzieci 5- i 6-cioletnich wskazanej przez dyrektorów szkół na wstępie arkusza). Klasy pierwsze usytuowane będą (w przypadku 63,4% szkół) na parterze budynku. 32,3% szkół zlokalizuje je na piętrze. Inną moŝliwość (osobny budynek, drugie, trzecie piętro szkoły) wykazało 4,3% placówek. 5. Uwagi i spostrzeŝenia dyrektorów szkół Diagnoza pozwoliła równieŝ na zebranie od dyrektorów szkół podstawowych spostrzeŝeń i uwag związanych z objęciem obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnich w kontekście szkół, którymi kierują. Wypowiadających się w powyŝszej kwestii moŝna podzielić na trzy grupy: zdecydowanych zwolenników wcześniejszego rozpoczynania przez dzieci 6-letnie nauki w klasie I (28,4%); zdecydowanych przeciwników obniŝenia wieku obowiązku szkolnego (30,8%); trzecią grupę stanowią respondenci, którzy dzielą się swoimi spostrzeŝeniami i uwagami bez jednoznacznego opowiadania się w kategoriach tak-nie (40,8%) Zwolennicy wcześniejszego rozpoczynania przez dzieci nauki w klasie pierwszej widzą w propozycji: 10

11 ,Dobre rozwiązanie, szczególnie dla dzieci ze wsi,,objęcie obowiązkiem szkolnym dzieci 6-cio letnich pochodzących z terenów wiejskich pozwoli na wcześniejszy kontakt dziecka z fachową opieką, powstanie moŝliwość interesującego spędzania czasu, rozwijania zdolności i zainteresowań,,szkoła posiada przygotowaną kadrę i ogólnie dobre warunki lokalowe aby,,przyjaźnie przyjąć dzieci sześcioletnie do szkoły, UwaŜam, iŝ objęcie obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnich począwszy od roku szkolnego 2009/2010 jest moŝliwe i potrzebne. Takie bowiem są oczekiwania środowiska lokalnego z uwagi na wyrównywanie szans edukacyjnych, UwaŜam,iŜ jest to sposób na wyrównywanie szans edukacyjnych u uczniów, którzy potrzebują fachowej pomocy juŝ od najwcześniejszych lat. Przeciwnicy obniŝenia wieku obowiązku szkolnego twierdzą, Ŝe: Dzieci sześcioletnie mieszkające na wsi nie będą dobrze przygotowane do klasy pierwszej, gdyŝ poprzedza je tylko rok przygotowania przedszkolnego, a nie jak w mieście kilkuletni pobyt w przedszkolu, Dzieci wiejskie nie mają moŝliwości powszechnego korzystania z edukacji przedszkolnej, w związku z tym są słabiej przygotowane do rozpoczęcia nauki w szkole zarówno pod względem dydaktycznym jak teŝ emocjonalno-społecznym Na dzień dzisiejszy nasza szkoła nie jest w stanie przyjąć dzieci 6-letnich, poniewaŝ nie dysponuje odpowiednią bazą materialną i lokalową, którą zapewnia przedszkole, Nasza szkoła pracuje w systemie klas łączonych, co dodatkowo będzie utrudniało edukację dzieci sześcioletnich. ObniŜenie wieku obowiązku szkolnego nie przyczyni się do wyrównywania szans edukacyjnych przy obecnej bazie dydaktycznej i lokalowej. Aby to nastąpiło naleŝy,,odgórnie w MEN wygospodarować środki, doposaŝyć szkoły, wydać odpowiednie akty prawne i dopiero wówczas zaczynać wprowadzanie zmian. Sygnalizowane przez trzecią grupę respondentów problemy dotyczą następujących zagadnień: baza i moŝliwości organizacyjne szkoły- 28,6% Szkoła nie posiada zaplecza kuchennego, nie ma moŝliwości wygospodarowania dodatkowego pomieszczenia na świetlicę, 11

12 NaleŜy doposaŝyć szkołę w odpowiednie pomoce dydaktyczne, dostosować łazienki do wzrostu dzieci sześcioletnich, utworzyć plac zabaw, zatrudnić dodatkowe osoby w kuchni i świetlicy. rodzice-20,4% Niechęć ze strony rodziców. Na chwilę obecną nie deklarują chęci posłania dzieci do klasy pierwszej, Moim skromnym zdaniem bardzo trudno będzie przekonać rodziców do zmian, Zbyt mała świadomość rodziców na temat proponowanych zmian (mało informacji w mediach), Wątpliwości budzi fakt pozostawienia decyzji rodzicom o posłaniu dziecka 6-letniego do szkoły mogą tu zaistnieć róŝne argumenty niekoniecznie racjonalne. środki finansowe-11,2% Szkoła potrzebuje dodatkowych środków finansowych, aby w całości spełnić warunki wymagane do przyjęcia dzieci 6-letnich. Konieczne są pewne nakłady w celu dostosowania infrastruktury szkoły do obecności w niej dzieci 6-letnich dojrzałość dzieci 6-letnich- 9,2% Problemem będzie fakt podjęcia przez rodziców decyzji niezgodnych z aktualnym poziomem gotowości szkolnej dziecka ( zapisanie do klasy pierwszej), Myślimy, iŝ poziom intelektualny dzieci sześcioletnich uczęszczających do klasy I będzie niŝszy niŝ poziom dzieci siedmioletnich, po obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, W związku z objęciem obowiązkiem szkolnym dzieci 6-letnich naleŝy wzbogacić ofertę pomocy psychologiczno-pedagogicznej (konieczność zatrudnienia specjalistów: pedagog, psycholog, logopeda). dowoŝenie-9,2% Problemem mojej placówki jest dowóz dzieci tak, aby po zajęciach nie czekały długo w szkole. Przyczyna tkwi w tym, Ŝe teren jest rozległy,a dzieci mało, MoŜe pojawić się problem z dowoŝeniem-czy dzieci 6-letnie poradzą sobie same w drodze z przystanku do domu?, 12

13 NaleŜałoby wprowadzić dodatkowe kursy dowoŝenia dzieci do szkoły. łączenie klas- 8,2% Zastanawiam się, czy autorzy tych zmian brali pod uwagę specyfikę małych wiejskich szkół z klasami łączonymi, takŝe 0-I, których jest przecieŝ niemało? W organizacji szkoły występują klasy łączone. W chwili obecnej klasa 0 jest łączona z klasą I. Jeśli do klasy I dołączą 6 latki, to w tym oddziale będą dzieci 5,6 i 7 letnie. Jak realizować podstawę programową na tylu poziomach? przygotowanie przedszkolne-7,1% Brak przedszkola na terenie gminy, pięciolatki nie korzystają z edukacji przedszkolnej UwaŜam, Ŝe powinniśmy rozpocząć reformę od umoŝliwienia korzystania z wychowania przedszkolnego wszystkim dzieciom, szczególnie 3-letnim i mieszkającym na wsi, W roku szkolnym 2009/2010 powinno się objąć obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym wszystkie dzieci 5-letnie. bezpieczeństwo dzieci-5,1% Moja szkoła to Zespół, w skład którego wchodzi szkoła podstawowa i gimnazjum. Z uwagi na brak moŝliwości wyodrębnienia skrzydła dzieciom młodszym, będą zmuszone do kontaktu z gimnazjalistami ( na korytarzu, w szatni, stołówce), Szkoła, którą kieruję znajduje się w jednym budynku razem z gimnazjum. Nie ma moŝliwości wydzielenia odrębnego miejsca w szkole dla dzieci 6-letnich.Uczniowie uczą się na dwie zmiany. inne-1% WYNIKI UOGÓLNIONE Baza 1. Zdecydowana większość szkół ( 89,9%) dysponuje odpowiednimi pomieszczeniami do prowadzenia zajęć edukacyjnych. W pomieszczeniach tych, 74,4 % placówek ma moŝliwości wydzielenia miejsca do zabawy i wypoczynku. 13

14 2.Więcej połowa szkół (62,5%) jest w stanie zorganizować dzieciom opiekę po lekcjach w świetlicy, a 85,6% zapewnić wyŝywienie w stołówce, przy czym 15,9 % dyrektorów wydzieli miejsce w stołówce ogólnej, w 2,9% szkół wygospodaruje osobne pomieszczenie, 66,8 % zorganizuje na tych samych zasadach, co uczniom starszym. 3.Co trzecia z badanych szkół (36,6%) jest w stanie wyodrębnić część budynku na potrzeby najmłodszych dzieci. W przypadku szkół, które nie mają takiej moŝliwości: 57,5% zapewni osobne wejście, 52,3% korytarz, 54,1% szatnię, 42,3% toalety dostosowane do wzrostu dzieci 6-letnich. W większości (63,4%) szkół pomieszczenia dla klas pierwszych usytuowane będą na parterze budynku. 4.Prawie wszystkie szkoły posiadają boiska ( 90,5%).Nieco gorzej przedstawia się sytuacja z placami zabaw i miejscem do rekreacji.posiada je ok.42 % placówek. Dyrektorzy deklarują moŝliwość zorganizowania: boiska (48,3%), placu zabaw (78,3%), wygospodarowania miejsca do rekreacji ( 76%). WyposaŜenie 1.Około 51 % szkół wskazuje na konieczność doposaŝenia w meble dostosowane do wzrostu dzieci, pomoce dydaktyczne (64,7%). NajwyŜszy wskaźnik potrzeb (78,4%) dotyczy modernizacji terenu wokół szkoły ( piaskownice, huśtawki, drabinki). Organizacja 1. Co trzecia szkoła (38,1%) jest w stanie wydłuŝyć czas pracy świetlicy do 10 godzin dziennie, (29,9% placówek wykazało, Ŝe taka konieczność nie zachodzi). 2. WydłuŜenie godzin pracy świetlicy wiąŝe się z koniecznością zapewnienia uczniom dodatkowego (poza obiadem) posiłku. Taką moŝliwość posiada 28,4% szkół. 40,2% placówek nie jest w stanie zapewnić dodatkowego posiłku. Są to przewaŝnie małe szkoły wiejskie, nie posiadające stołówek. 45,7% respondentów wskazuje brak moŝliwości zapewnienia dodatkowych etatów w kuchni. 3. DowoŜenie dzieci jest w stanie zorganizować 54,7% szkół. Na trudności w tym zakresie wskazało 19,3% placówek. W 26% szkół nie zachodzi taka potrzeba. 4. Konkretna grupa dzieci znajduje się pod opieką stałej opiekunki, realizującej pewien plan spędzania przez nich czasu, odpowiednio podzielony na posiłki, zabawę, cichą naukę, 14

15 spacery, rekreację ruchową to najczęściej wybierany przez dyrektorów szkół ( 55,8%) model organizacji opieki po lekcjach. 5. Preferowany przez 45,1% badanych szkół tygodniowy plan lekcji to: 25 godzin dydaktycznych w tygodniu rozłoŝone w miarę równomiernie, najlepiej po 5 godzin dziennie - dopuszczalne pojedyncze dni 4 i 6 godzinne, rozdzielone czasem świetlicowym (przykład: kształcenie zintegrowane, czy moŝliwość korzystania z opieki w świetlicy). Inne rozwiązanie, wynikające ze specyfiki szkoły, zastosuje 40,4% dyrektorów. Nauczyciele 1. Liczba nauczycieli posiadających kwalifikacje do pracy z dzieckiem w wieku 6-9 lat w opinii zdecydowanej większości respondentów zaspokoi potrzeby szkoły. 90,7% dyrektorów wykazało, Ŝe nie zachodzi konieczność zatrudniania w ich szkołach nauczycieli. 2. Szkoły podstawowe są w stanie zapewnić miejsce dla 92,8% z całej (wskazanej przez dyrektorów) populacji dzieci rocznika 2002 i W roku szkolnym 2009/2010 jest moŝliwe utworzenie na terenie badanych szkół 717 oddziałów, do których moŝe uczęszczać dzieci (załoŝenie - liczba uczniów w kaŝdym oddziale nie moŝe przekraczać 25). 3. ObniŜenie wieku obowiązku szkolnego ma wśród dyrektorów badanych szkół zwolenników (28,4%) jak i przeciwników (30,8%). 40,8% respondentów nie udzieliło jednoznacznej odpowiedzi w tej kwestii. Sygnalizują oni jedynie problemy w zakresie: - bazy szkoły i moŝliwości organizacyjnych (konieczność doposaŝenia szkoły w niezbędne pomoce dydaktyczne, meble, konieczność zapewnienia dodatkowych etatów (kuchnia świetlica); problem zmianowości (duŝe szkoły) - przekonania rodziców do zmian, - zapewnienia dodatkowych środków finansowych, - gotowości dzieci 6-letnich do podjęcia nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej, - organizacji dowoŝenia (Czy dzieci 6-letnie poradzą sobie same w drodze z przystanku do domu?), 15

16 - objęcia wychowaniem przedszkolnym dzieci z terenów wiejskich (brak odpowiedniej oferty), - zapewnienia bezpieczeństwa i odpowiedniej opieki dzieciom (zespoły szkół) WNIOSKI 1.Zgodnie z informacją przekazaną przez dyrektorów szkoły dysponują bazą, która umoŝliwia zorganizowanie oddziałów dla klas I (w większości placówek zlokalizowane zostaną na parterze) oraz moŝliwościami zagospodarowania i modernizacji terenu wokół szkoły. Wymagają jednak odpowiednich nakładów finansowych na zakup mebli, pomocy dydaktycznych, sprzętu na plac zabaw. 2.MoŜliwość zapewnienia opieki dzieciom po zajęciach w świetlicy deklaruje 2/3 szkół (posiadają odpowiednie pomieszczenia). Jedna trzecia placówek jest w stanie wydłuŝyć czas pracy świetlicy. Dla zwiększenia efektywności działań opiekuńczych, co trzecia szkoła wskazuje na potrzebę zwiększenia zatrudnienia w świetlicy. 3.Zdecydowana większość szkół posiada odpowiednie pomieszczenia do zapewnienia wyŝywienia dzieciom 6-letnim, przy czym zorganizuje je na tych samych zasadach, co uczniom starszym. Co trzecia szkoła zapewni uczniom dodatkowy posiłek. 4. Ponad jedna trzecia z badanych szkół jest w stanie wyodrębnić część budynku na potrzeby najmłodszych dzieci. W przypadku szkół, które nie mają takiej moŝliwości, co druga zapewni osobne wejście, korytarz, szatnię. 5.Prawie przy wszystkich szkołach znajdują się boiska. Nieco mniej niŝ połowa posiada place zabaw i miejsce do rekreacji. Dyrektorzy pozostałych szkół deklarują podjecie działań zapewniających dzieciom odpowiednie warunki do aktywnego wypoczynku. 6. Trudności w zakresie zorganizowania dowoŝenia sygnalizuje co piąta szkoła. Pozostałe szkoły nie wnoszą w tym zakresie uwag. 16

17 7.W opinii zdecydowanej większości dyrektorów szkoły posiadają odpowiednią liczbę wykwalifikowanych do pracy z dziećmi w wieku 3-6 lat nauczycieli. Są równieŝ w stanie zapewnić miejsce dla niemal całej populacji dzieci urodzonych w roku 2002 i Pojawienie się sześciolatków w szkole jest szansą dla placówek zagroŝonych likwidacją. 17