Ocena higieny procesu nauczania - uczenia się w szkołach podstawowych na terenie województwa lubuskiego w roku szkolnym 2010/2011

Transkrypt

1 Ocena higieny procesu nauczania - uczenia się w szkołach podstawowych na terenie województwa lubuskiego w roku szkolnym 2010/2011 Obowiązek szkolny przypada na okres intensywnych zmian biologicznych dziecka. W tym wieku dzieci są szczególnie podatne na pozytywne i negatywne wpływy środowiska. Na prawidłowy rozwój dziecka wpływają między innymi warunki pracy ucznia w szkole oraz właściwa organizacja procesów nauczania i wychowania. W celu ochrony zdrowia ucznia przed ujemnymi zjawiskami związanymi z jego pobytem w szkole Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi kontrole warunków higienicznosanitarnych oraz sprawuje nadzór nad higieną procesu nauczania Na terenie województwa lubuskiego w roku szkolnym 2010/2011w ramach oceny higieny procesu nauczania-uczenia pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęli nadzorem 34 szkoły podstawowe, tj. 10% szkół będących w ewidencji. Wśród skontrolowanych placówek 6 to szkoły bez 5-6-latków. Na ogólną ocenę higieny procesu nauczania-uczenia w szkole podstawowej składała się ocena warunków higieny pracy umysłowej (przestrzeń, posiłki, rozkład zajęć, przerwy) w grupach wiekowych: uczniowie 6-letni, uczniowie klas 1-3, uczniowie klas 4-6 oraz ocena warunków w miejscach, z których korzystają wszyscy uczniowie. Wnioski z przeprowadzonej oceny: 18 szkół (53% skontrolowanych) uzyskało powyżej 161 punktów (przy maksymalnej liczbie punktów 181), co wskazuje bardzo dobre warunki, 16 szkół (47%) uzyskało od 81 do 140 punktów, co wskazuje stan dobry, ale wymagający analizy, opisu i zaleceń. Analizując wyniki uzyskane przez szkoły w poszczególnych obszarach należy stwierdzić, iż najkorzystniej sytuacja kształtuje się w obszarze stanu sanitarnego, w którym 76% szkół uzyskało maksymalną liczbę punktów oraz w obszarze organizacji czasu, w którym maksymalną liczbę punktów uzyskało 88% szkół., a w obszarze infrastruktury 47% szkół. Niepokojącym jest, że w przypadku oceny warunków związanych z żywieniem maksymalną liczbę punktów zgromadziła tylko 1 szkoła.

2 Dane dotyczące liczby punktów uzyskanych przez szkoły w poszczególnych obszarach prezentuje poniższy wykres Liczba szkół, kóre uzyskały minimalną, średnią i maksymalną liczbę punktów w poszczególnych obszarach oceny (skontrolowano 34 szkoły) organizacja czasu żywienie infrastruktura czystość min śr max W miejscach, z których korzystają wszyscy uczniowie maksymalną liczbę punktów otrzymało 31 szkół w obszarze stanu sanitarno czystościowego. Największy problem stanowi brak świetlic, tylko 8 szkół ze skontrolowanych placówek posiadało świetlice szkolne. Szczegółowe dane obrazuje poniższy wykres. Podobnie jak w roku największym problemem jest zapewnienie bezpiecznego wejścia do szkoły najmłodszym dzieciom oraz stworzenie właściwych warunków w świetlicach szkonych. W najtrudniejszej sytuacji znajdują się szkoły mieszczące się w obiektach, które zostały zaadaptowane na placówki nauczania i wychowania, (np. brak jest możliwości wydzielenia odrębnego wejścia dla dzieci najmłodszych).

3 Ocena warunków stworzonych w szkołach dla dzieci 5 i 6-letnich. Oddziały przedszkolne funkcjonowały w 28 szkołach podstawowych. Na ogólną ocenę warunków stworzonych dla najmłodszych dzieci składały się oceny w następujących kategoriach: zagospodarowanie czasu maksymalną liczbę punktów uzyskało 100% szkół, co oznacza, iż w tygodniowym rozliczeniu czasu przebywania dzieci w przedszkolu: co najmniej jedną piątą czasu przeznacza się na zabawę, co najmniej jedną piątą czasu dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku lub w parku, najwyżej jedną piątą czasu zajmują różnego typu zajęcia dydaktyczne, pozostały czas jest zagospodarowany dowolnie przez nauczyciela (m.in. czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne), zajęcia ruchowe maksymalną liczbę punktów uzyskało 96% szkół, zdecydowana większość ocenionych placówek codziennie organizuje gry i zabawy poza salą zabaw (na świeżym powietrzu, sali gimnastycznej), sala zabaw (wydzielone miejsce na pozostawianie przyborów i podręczników szkolnych, wydzielone kąciki zainteresowań, wyposażone w różnorodne i bezpieczne zabawki, odpowiednia powierzchnia do zabawy wyposażona w dywan, zabezpieczenie przed nadmiernym nasłonecznieniem sali). Sale zabaw dla dzieci 5-6-letnich urządzone są w większości szkół zgodnie z zaleceniami - maksymalną liczbę punktów uzyskało 96% szkół, przestrzeń, tzn. wyodrębnienie bezpiecznej przestrzeni dla najmłodszych dzieci prawidłowe warunki stwierdzono w 68% szkół. W 11 szkołach sale najmłodszych dzieci znajdują się na oddzielnych kondygnacjach, a w 8 jest to wydzielona część korytarza, posiłki (liczba posiłków, organizacja spożywania posiłków, dostęp do wody niegazowanej lub innych napojów) maksymalną liczbę punktów uzyskało jedynie 28% szkół. Dzieci w tych szkołach mają zapewniony ciepły posiłek, korzystają ze stołówki w innym czasie niż pozostali uczniowie i mają stały dostęp do niegazowanej wody lub innych napojów.

4 Szczegółowe dane prezentuje poniższy wykres. Stwierdzano nieprawidłowości w zakresie warunków dla dzieci 5-6 letnich: korzystanie tylko z jednego posiłku w szkole, tj obiadu dwudaniowego, brak wydzielonych stolików dla dzieci 6-letnich w stołówce ogólnej, brak placu zabaw, brak możliwości zapewnienia odpowiedniej przestrzeni oraz oddzielnego wejścia. Najważniejsze zalecenia wydane w ocenianych szkołach: wydzielenie odrębnego wejścia dla dzieci 5-6-letnich i uczniów klas I III lub ograniczenie kontaktu dzieci najmłodszych ze starszymi np. poprzez zróżnicowanie czasowe przerw międzylekcyjnych, doprowadzenie do właściwego stanu technicznego oraz dostosowania do gier zespołowych boiska szkolnego, zapewnienie uczniom stałego dostępu do wody niegazowanej lub innych napojów niegazowanych, zapewnienie najmłodszym dzieciom możliwości korzystania z placu zabaw, zmiany asortymentu w sklepikach szkolnych udostępnienie produktów zalecanych w piramidzie zdrowego żywienia, zapewnienie możliwości spędzania czasu w zorganizowanej świetlicy szkolnej, zapewnienie ciepłych posiłków dzieciom 5-6-letnim, dostosowanie rozkładów zajęć lekcyjnych do zasad higienicznej pracy ucznia, wyposażenie stołówek szkolnych w stoliki i krzesełka w niższych rozmiarach.

5 Zauważono pozytywne zmiany w zapewnieniu dzieciom właściwej higieny procesu nauczania uczenia się poprzez: poprawę stan sanitarnohigienicznego szkół, zapewnienie zajęć ruchowych w sali gimnastycznej oraz na świeżym powietrzu, umożliwienie uczniom pozostawianie część podręczników i pomocy szkolnych w salach lekcyjnych, zorganizowanie udziału szkół w programach Szklanka mleka oraz Owoce w szkole. Wyniki oceny pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa lubuskiego omawiali na bieżąco z dyrektorami szkół, a następnie w większości przekazywano organom prowadzącym. Pozwala to na zwrócenie uwagi osobom odpowiedzialnym na istotne zagadnienia związane z pobytem dzieci w szkołach oraz konieczną pomoc dyrektorom szkół w realizacji wydanych zaleceń. Podczas każdej kontroli związanej z oceną higieny procesu nauczania uczenia się w szkołach podstawowych udzielano instruktażu, wskazywano możliwości skutecznych rozwiązań mających na celu poprawę warunków higieniczno-sanitarnych oraz przekazywano materiały edukacyjne. Iwona Rydzaj