Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi
|
|
- Przybysław Tomczyk
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi W chwili obecnej parki narodowe w Polsce borykają się z licznymi problemami. Kwestiami nie cierpiącymi zwłoki są przede wszystkim: uregulowanie statusu prawnego parków i funkcjonujących przy nich Gospodarstw Pomocniczych, a także, częściowo z tym związany, sposób finansowania działalności PN. W sytuacji, gdy fundusze przekazywane z budżetu państwa wystarczają z reguły zaledwie na pokrycie skromnych pensji pracowników Dyrekcji parków, PN zmuszone są szukać innych źródeł finansowania działalności, np. poprzez sprzedaż drewna, co może niekorzystnie wpływać na chronione ekosystemy. Dodatkowo parki mają często trudności w ubieganiu się o środki z różnych funduszy. Brakuje również instytucji, która koordynowałaby działalność parków i reprezentowała ich wspólne interesy na poziomie narodowym. Nie bez powodu Państwowa Rada Ochrony Przyrody wymieniła kryzys funkcjonowania parków narodowych w Najważniejszych problemach ochrony przyrody w Polsce. Najwyższa Izba Kontroli również zauważyła szereg nieprawidłowości natury prawnej i organizacyjnej w funkcjonowaniu parków, m.in. brak obowiązujących planów ochrony czy znikomy udział PN w wykorzystaniu funduszy unijnych. Babiogórski Park Narodowy. Fot. Krzysztof Wojciechowski W projekcie Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz Programu działań na lata zapisano plany utworzenia Turnickiego, Jurajskiego i Mazurskiego PN oraz powiększenie parków Białowieskiego i Karkonoskiego. Cel ten ma być osiągnięty do 2010 r. i nadano mu średni priorytet wykonalności. Jesienią 2007 r. przeprowadziłem ankiety wśród Dyrekcji polskich parków narodowych. Dotyczyły one: planów ochrony, kierunków wykształcenia pracowników Dyrekcji, kwestii finansowych, wykonywania ochrony w ramach sieci Natura 2000, zagrożeń dla walorów przyrodniczych, przeszkód organizacyjno-prawnych w funkcjonowaniu Dyrekcji, współpracy z różnymi grupami społecznymi i wolontariatu. Odpowiedzi na 20 postawionych pytań otrzymano z 18 parków wymienionych w tabeli. Poniżej prezentujemy wyniki odpowiedzi, które mogą być interesujące dla Czytelników DŻ. 1. Sześć parków nie posiadało kompletnych planów ochrony. Z pozostałych 12 żaden nie jest formalnie zatwierdzony. Wynika to ze zmiany w 2000 r. Ustawy o ochronie przyrody, która unieważniła dotychczas sporządzone plany (obowiązujące jeszcze rok od wejścia w życie nowelizacji). Stanowią one jednak często podstawę sporządzania Rocznych zadań ochronnych dla parków narodowych. 2. Średnio w Dyrekcjach parków i działających przy nich Gospodarstwach Pomocniczych funkcjonowało 59 pełnych etatów. Najmniej osób zatrudniał Narwiański PN (23 etaty) i PN Ujście Warty (25 etatów). Od średniej bardzo odbiega zatrudnienie w Kampinoskim PN 138 etatów (żaden inny ankietowany park nie posiadał ponad 100 etatów). 3. Łącznie we wszystkich parkach pracowały 454 osoby (średnio 25 osób na park) z wykształceniem co najmniej licencjackim z następujących kierunków: nauk leśnych 222, biologii 56, nauk Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 1
2 rolniczych 46, ekonomii/zarządzania 43, ochrony środowiska 24, geografii/geologii 16, nauk prawniczych 15, turystyki 11, informatyki/systemów informacji przestrzennej GIS 8, kształtowania/ochrony krajobrazu 6, archeologii/historii 4, architektury/ochrony dziedzictwa kulturowego 3. Widać wyraźną dominację leśników wśród pracowników parków stanowią oni niemal połowę osób z wyższym wykształceniem (z tego 59 leśników pracuje w samym Kampinoskim PN). Zaskakuje brak biologów w Roztoczańskim i Wielkopolskim PN, niewielka obsada geografów/geologów (co zdaje się potwierdzać prymat ochrony fauny i flory nad przyrodą nieożywioną) oraz duży udział przedstawicieli ekonomii i zarządzania. Niepokoi całkowity brak specjalistów od planowania przestrzennego, które stanowi podstawę racjonalnego zarządzania na obszarach chronionych. 4. W 2006 r. parki (Dyrekcje łącznie z Gospodarstwami Pomocniczymi) dysponowały środkami od do zł średnia wyniosła zł. 5. Wyżej wymienione środki miały następującą średnią strukturę pochodzenia: a) budżet centralny: 40%, b) samorządy: 0%, c) dochody własne (głównie wypracowane przez GP): 38% duża rozpiętość w poszczególnych PN, od 8 do 64% (sprzedaż biletów wstępu, wydawnictw, drewna, ryb, usług edukacyjnych czy turystycznych), d) specjalne fundusze: 20%; rozpiętość od 5 do 46%. Były to dotacje na działalność edukacyjną lub ochronę przyrody z takich funduszy, jak NFOŚiGW, WFOŚiGW, EkoFundusz, Fundacja PANParks, e) pozostałe: 2%; rozpiętość od 0 do 9% (dopłaty do gruntów w ramach programów rolno-środowiskowych, odsetki, amortyzacja środków trwałych, dotacje od przedsiębiorstw i inne). 6. Środki, jakimi w 2006 r. dysponowały parki, przeznaczono na następujące cele (wielkości średnie): a) administracja (koszty osobowe): 40%, b) utrzymywanie infrastruktury (budynków, urządzeń, pojazdów itp.): 19%, duża rozpiętość w poszczególnych parkach od 4 do 39%, c) wykup gruntów z rąk prywatnych: 2%, grunty wykupywano w 8 parkach, największy odsetek funduszy poświęcono na ten cel w Wielkopolskim PN (15%), d) działania bezpośrednio nakierowane na ochronę przyrody (odpowiednie zabiegi ochrony czynnej, renaturyzacja siedlisk itp.): 24%; duża rozpiętość: od 5 do 70% w poszczególnych parkach, e) pozostałe (nauka, edukacja, turystyka): 15%. Biebrzański Park Narodowy. Fot. Ryszard Kulik 7. W ramach sieci Natura 2000 szesnaście parków znalazło się jednocześnie w obrębie 1 obszaru specjalnej ochrony ptaków (OSO) i 1 specjalnego obszaru ochrony siedlisk (SOO). Ostoje naturowe (zatwierdzone lub proponowane) pokrywały powierzchnie parków w całości, albo prawie w całości (np. PLC Tatry obejmował cały rdzeń Tatrzańskiego PN, ale bez enklaw wysuniętych na północ). Poleski PN znalazł się w obrębie 2 OSO i 1 SOO, zaś Ojcowski PN nie pokrywał się z żadnym OSO, tylko z jednym SOO. Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 2
3 8. Tylko dwóm Dyrekcjom parków Drawieńskiego i Roztoczańskiego odpowiednie organy administracji państwowej zleciły wykonywanie zadań ochronnych (mających na celu zachowanie właściwego stanu siedlisk i gatunków) na obszarach Natura 2000 w granicach parku. Nie były to jednak działania całościowe z punktu widzenia zarządzania np. w Drawieńskim PN wykonano inwentaryzację siedlisk pod kątem Natury 2000 z intencją ich uwzględnienia w ustanawianych corocznie zadaniach ochronnych parku. W przypadku Gorczańskiego PN wojewoda małopolski poprzez Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody podejmował temat wykonywania zadań ochronnych na obszarach Natura 2000 w GPN, w tym zarządzania i monitorowania. Jednak z uwagi na brak środków, Dyrekcja parku nie zdecydowała się na podjęcie tych zobowiązań (wojewoda nie dysponował funduszami na ten cel). 9. Zlecone wykonywanie zadań ochronnych na obszarach Natura 2000 zwiększyło wymiar pracy Dyrekcji w stosunku do dotychczasowych działań na rzecz PN odpowiednio: w Drawieńskim bardzo poważnie (5 w skali 1-5; 1 w ogóle nie zwiększyło, 5 zwiększyło bardzo poważnie) i Roztoczańskim poważnie (4). 10. Dyrekcje PN oceniły przeciętny zasób wiedzy mieszkańców parku na temat funkcjonowania następujących form ochrony (skala 1-5, 1 brak wiedzy, 5 bardzo dobry zasób wiedzy): a) parki narodowe: 3,71 (w jednym parku ocena 2, w czterech ocena 5) b) obszary Natura 2000: 1,76 (w sześciu parkach wiedzę oceniono na 1, a w żadnym nie oceniono wiedzy wyżej niż na ocenę 3) c) pozostałe obszary i obiekty chronione: 2,41. Widać wyraźnie przewidywany największy zasób wiedzy o PN tradycyjnej i znanej formie wśród mieszkańców. Niepokoi bardzo nisko oceniony zasób wiedzy o obszarach Natura 2000, ale nie jest to zaskoczenie dla osób śledzących proces wdrażania sieci i słabej jej popularyzacji (czasem wręcz prowadzenia kampanii negatywnych) w kraju. 11. Pytane o aktualny stopień zagrożenia niżej wymienionych zjawisk dla przyrody parków, Dyrekcje przyznały oceny zamieszczone w tab. 1: Tab. 1 Ocena zagrożenia poszczególnych zjawisk dla przyrody parków narodowych (skala 1-5, 1 brak zagrożenia, 5 bardzo duże zagrożenie) park narodowy a b c d e f 1. Biebrzański Bieszczadzki Bory Tucholskie Drawieński Gorczański Góry Stołowe Kampinoski Karkonoski Magurski Narwiański Ojcowski ,5 12. Pieniński Poleski Roztoczański Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 3
4 15. Tatrzański Ujście Warty Wielkopolski Wigierski średnia : 3,39 1,94 2,94 3,44 3,50 2,92 a) niekontrolowana, chaotyczna zabudowa mieszkaniowa, b) inne niebezpieczne inwestycje, np. zakłady przemysłowe, fermy itp., c) istniejące bądź planowane w najbliższym czasie szlaki komunikacyjne (drogi, autostrady, tory kolejowe), przecinające park lub biegnące w jego sąsiedztwie, d) zmiana użytkowania rolniczego ziemi zaprzestawanie tradycyjnych form rolnictwa, zmierzanie ku jego intensyfikacji, e) nadmierny ruch turystyczny oraz związana z nim presja na inwestowanie w infrastrukturę turystyczną w parku i jego sąsiedztwie, f) zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb. Presji turystycznej, jawiącej się jako największe zagrożenie dla walorów przyrodniczych parków, przyznano maksimum punktów w 4 parkach. Niewiele mniej niebezpieczna wydaje się być zmiana użytkowania rolniczego ziemi (chodzi głównie o zaprzestawanie wypasu i koszenia) w tej kategorii ocenę 5 przyznano w aż sześciu parkach. Trzecim największym zagrożeniem jest presja budowlana doskonałym przykładem może być próba zbudowania kampusu i osiedla mieszkaniowego w otulinie Ojcowskiego PN. Park Narodowy Borów Tucholskich. Fot. Ryszard Kulik Zdecydowanie na plan dalszy, jeśli chodzi o niebezpieczeństwo walorów przyrodniczych, zeszły zmory czasów sprzed 1989 r. uciążliwe zakłady przemysłowe oraz zanieczyszczenie powietrza, wód i gleb. Dodatkowo Dyrekcje PN wymieniły następujące zagrożenia: Biebrzański kłusownictwo ryb i presja na regulację cieków; Bieszczadzki potencjalna budowa przejścia granicznego w Wołosatem w związku z Euro 2012; Gorczański nielegalne wjazdy na teren PN pojazdami mechanicznymi (quady, skutery), zabudowa otuliny; Góry Stołowe zagrożenie gradacją kornika; Kampinoski obniżanie poziomu wód gruntowych, pożary; Magurski brak otuliny po stronie słowackiej, penetracja PN przez quady i motory, kłusownictwo; Ojcowski zagrożenia związane z motoryzacją; Poleski zmiana stosunków wodnych w związku z niedaleką kopalnią węgla w Bogdance; Tatrzański rozprzestrzenianie się obcych, inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt; Ujście Warty gatunki inwazyjne, kłusownictwo rybackie; Wigierski gatunki inwazyjne, presja kormorana na zespoły ryb. 12. Największe zagrożenia dla przyrody PN w ciągu najbliższych 5 lat zostały ocenione następująco: a) zmiana użytkowania rolniczego ziemi i presja turystyczna po 11 głosów, b) niekontrolowana zabudowa mieszkalna 10 głosów, c) zmiany klimatyczne, susza i gwałtowne zjawiska w atmosferze 4, d) istniejące bądź planowane szlaki komunikacyjne; zanieczyszczenie powietrza, wód i gleb; wzrost natężenia ruchu kołowego; słaba ochrona w otulinie po 3 głosy, e) obniżanie poziomu wód, ujmowanie wody z terenu parku 2, Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 4
5 f) niebezpieczne inwestycje, np. zakłady przemysłowe; zagrożenie gradacją kornika; izolacja parku od sąsiednich obszarów przyrodniczych; rozprzestrzenianie się obcych gatunków po 1 głosie. Zwraca uwagę niepokój związany z globalnymi zmianami klimatu, które mogą mieć istotne znaczenie dla ewolucji ekosystemów oraz słaba ochrona w otulinie, powodująca izolację obszarów parków. 13. Czasem większe zagrożenie dla przyrody i krajobrazu na obszarach chronionych ma nie bezpośrednie oddziaływanie człowieka na ekosystemy, lecz sposób, w jaki obszary te są zarządzane. Dyrekcje PN oceniły wpływ przeszkód w sprawnym funkcjonowaniu parków jako jednostek organizacyjnych (skala 1-5; 1 brak negatywnego wpływu, 5 bardzo duży negatywny wpływ): a) źle skonstruowane przepisy prawne: 4,25 b) niewystarczające fundusze przeznaczane na działalność parków: 4,83 c) za mała liczba pracowników parku: 3,28 d) zbyt duży udział gruntów prywatnych w granicach parków: 3,00 e) niezrozumienie celów powoływania PN, a co się z tym wiąże społeczne oczekiwania sprzeczne z potrzebą ochrony przyrody: 3,36. Niedofinansowanie ochrony przyrody w Polsce jest truizmem to bolączka nie tylko parków narodowych, ale całego systemu konserwatorskiego. W opinii aż 15 Dyrekcji ten czynnik sklasyfikowano jako mający bardzo duży negatywny wpływ na działalność parków. Źle skonstruowane przepisy dotyczące ochrony przyrody to drugi najistotniejszy problem w codziennej działalności PN. Bez odpowiednich narzędzi prawnych nie można skutecznie chronić przyrody i krajobrazu widać to np. w przypadku obniżeniu rangi otulin, które przestają pełnić rolę stref buforowych. Pozostałe wymienione przeszkody to: brak wsparcia ze strony Ministerstwa Środowiska i innych władz centralnych, brak wyspecjalizowanej jednostki koordynującej działalność PN na szczeblu centralnym, niedostateczna współpraca między parkami, brak szkoleń, spotkań, rotacja stanowisk, słaba znajomość prawa dotyczącego ochrony przyrody w samorządach, rozbieżne interesy samorządów z interesami parków, zbyt rozbudowana biurokracja związana np. ze zdobywaniem środków czy rozliczaniem projektów, słabe wyposażenie techniczne (co wiąże się z brakiem funduszy), brak etatów technicznych, brak możliwości całodobowej ochrony terenu parku, brak autorytetów w ochronie przyrody na miarę prof. W. Szafera, z którymi liczyliby się politycy. 14. Żaden obszar chroniony nie funkcjonuje w izolacji od społeczeństwa, zarządzanie PN musi więc oznaczać kontakty z przedstawicielami różnych środowisk. Dyrekcje parków tak oceniły swoją współpracę z sześcioma grupami społecznymi (skala 1-5; 1 brak współpracy, 5 współpraca bardzo dobra): a) mieszkańcy parku: 3,28 b) departament właściwy ds. ochrony przyrody w Ministerstwie Środowiska: 3,31 c) samorządy: 3,47 d) ekologiczne organizacje pozarządowe: 3,39 e) naukowcy: 4,42 f) media: 3,39. Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 5
6 Wyróżnia się dobra współpraca Dyrekcji ze środowiskiem naukowców, a zaskakuje lepsza ocena współpracy z samorządami niż z potencjalnymi sojusznikami organizacjami ekologicznymi. Gorczański Park Narodowy. Fot. Szymon Ciapała 15. Przedostatnie pytanie dotyczyło angażowania się wolontariuszy np. młodzieży szkolnej, studentów, członków organizacji pozarządowych, mieszkańców w opiekę nad walorami PN. Taka sytuacja ma miejsce w 12 ankietowanych parkach. Pomoc wolontariuszy obejmuje: wspólne wykonywanie projektów ochrony cennych gatunków (np. płazów), inwentaryzację gatunków (np. hibernujących nietoperzy), usuwanie gatunków obcych, liczenie gniazd, monitoring m.in. w ramach praktyk studenckich, inwentaryzację i regulację ruchu turystycznego, konserwację szlaków, sprzątanie śmieci, odkrzaczanie, pomoc w edukacji, promocji, udzielaniu informacji turystycznych, upowszechnianiu proekologicznych zachowań, ankietowanie odwiedzających park. W kilku przypadkach wspominano funkcjonującą Straż Ochrony Przyrody, która była pomocna dla Dyrekcji PN np. przy pieszych szlakach, czyli tam, gdzie często są największe problemy. Z sześciu parków, w których pomoc wolontariuszy nie ma miejsca, trzy odpowiedziały, że zdecydowanie wspomogłaby ona ochronę walorów PN, dwa parki, że raczej wspomogłoby, ale jeden był zdania, że zdecydowanie nie. 16. W wielu krajach bezpośrednią ochronę przyrody często wykonują agencje rządowe i organizacje pozarządowe właściciele lub zarządcy gruntów cennych przyrodniczo. Z 18 ankietowanych parków tylko w jednym, Biebrzańskim, taka sytuacja ma miejsce. Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w Białowieży jest właścicielem 19 ha gruntów w obrębie BPN i zajmuje się bezpośrednią ochroną tego terenu. Wnioski: 1. Formalnie obowiązującego planu ochrony nie posiada żaden park jest to czynnik znacznie destabilizujący funkcjonowanie PN. 2. Nasycenie Dyrekcji parków klasycznymi przyrodnikami jest stosunkowo wysokie. Istnieje bardzo duże zapotrzebowanie na zatrudnienie informatyków/specjalistów od systemów GIS oraz fachowców od planowania przestrzennego. 3. Środki z budżetu centralnego pozwalają zaledwie na pokrycie kosztów płac. Aby wykonywać swoje statutowe obowiązki, Dyrekcje korzystają z funkcjonujących przy nich Gospodarstw Pomocniczych oraz różnych funduszy. 4. Prawie wszystkie z analizowanych PN są jednocześnie ostojami ptasimi i siedliskowymi (zatwierdzonymi lub proponowanymi) w sieci Natura 2000, a tylko dwa formalnie przejęły zadania związane z utrzymaniem tych ostoi w swoich granicach. Dyrekcje PN jawią się jako naturalni zarządcy obszarów naturowych na swoim terenie, ale do pełnienia tych obowiązków powinny być wzmocnione etatowo i finansowo. Co więcej, formalne zarządzanie mogłoby ułatwić pozyskiwanie Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 6
7 funduszy unijnych na wykonywanie ochrony przyrody. 5. Radykalnie w ostatnich kilkunastu latach zmieniły się zagrożenia walorów przyrodniczych parków zanieczyszczenie komponentów środowiska oraz niebezpieczne inwestycje są dziś nieporównywalnie mniej groźne niż silna presja turystyczna, zmiana rolniczego użytkowania ziemi (głównie zaniechanie wypasu i koszenia) oraz chaotyczna zabudowa. Tym bardziej Dyrekcje w swych działaniach winny zwracać uwagę na prawidłowe planowanie przestrzenne poprzez współpracę z właściwymi miejscowo gminami, ale także władza ustawodawcza powinna zapewniać w przepisach odpowiednie narzędzia i metody, które umożliwiłyby prowadzenie takiego planowania. 6. Niewystarczające fundusze przeznaczane na funkcjonowanie parków oraz źle skonstruowane przepisy prawne to dwie największe przeszkody w działaniach Dyrekcji jako jednostek organizacyjnych. 7. Wykonywanie ochrony przyrody na obszarach parków narodowych przez ekologiczne organizacje pozarządowe jest w Polsce znikome. Doświadczenia z Europy Zachodniej wskazują, iż może być to bardzo efektywny (organizacyjnie, finansowo i przyrodniczo) sposób na odciążenie Dyrekcji obszarów chronionych. Wcześniej powinny jednak zostać stworzone odpowiednie mechanizmy wspomagające taką działalność np. system przyznawania grantów z właściwego funduszu na prowadzenie zadań ochronnych. Andrzej Ginalski Tekst stanowi skróconą wersję artykułu, który ukazał się w Dokumentacji Geograficznej nr 37 z 2008 r. Wybrane problemy zarządzania parkami narodowymi 7
ZARZĄDZANIE PARKAMI NARODOWYMI W POLSCE STAN OBECNY I KIERUNKI POŻĄDANYCH ZMIAN
ZARZĄDZANIE PARKAMI NARODOWYMI W POLSCE STAN OBECNY I KIERUNKI POŻĄDANYCH ZMIAN Dr inż. Andrzej Raj Sucha Beskidzka, 26 27.02.2019 r. Polskie Parki Narodowe 1. Parki górskie (Karkonoski PN, PN Gór Stołowych,
Bardziej szczegółowoWykorzystanie danych VGIS do monitorowania ruchu na terenach leśnych
Wykorzystanie danych VGIS do monitorowania ruchu na terenach leśnych Mariusz Ciesielski Zakład Geomatyki Instytut Badawczy Leśnictwa Zimowa Szkoła Leśna Zastosowanie Geoinformatyki w Leśnictwie, 12-14
Bardziej szczegółowoTabela Nr 18. 2011 22 - Gospodarka wodna, a) dochody i wydatki, b) dotacje celowe, c) wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych,
Tabela Nr 18 WYKAZ CZĘŚCI BUDŻETOWYCH, PLANÓW FINANSOWYCH ORAZ ZAŁĄCZNIKÓW DO SPRAWOZDAŃ Z WYKONANIA BUDŻETU PAŃSTWA ROZPATRYWANYCH I OPINIOWANYCH PRZEZ KOMISJĘ ZGODNIE Z POSTANOWIENIEM MARSZAŁKA SEJMU
Bardziej szczegółowoFORMY OCHRONY PRZYRODY
Ryszard Kapuściński FORMY OCHRONY PRZYRODY Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z 30 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami) wymienia 10 form ochrony przyrody,
Bardziej szczegółowoEdukacja przyrodnicza "Polskie parki narodowe"
Edukacja przyrodnicza "Polskie parki narodowe" nr zasobu tytuł opis Q/3/PRZ/2/001-002 Dzikie zwierzęta - 1 Q/3/PRZ/2/003-004 Dzikie zwierzęta - 2 Q/3/PRZ/2/005-006 Dzikie zwierzęta - 3 Q/3/PRZ/2/007-008
Bardziej szczegółowoRola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000
Rola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000 Mieczysław Kurowski Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie Źródła http://www.geoportal.gov.pl/ Obszary
Bardziej szczegółowoFormy nauczania lekcja zajęcia edukacyjne (zmiana roli nauczyciela z osoby przekazującej wiedzę w osobę wspomagającą uczenie się uczniów).
1 Hanna Będkowska Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie bedkowska.lzd@interia.pl Temat lekcji Poznaj polskie parki narodowe (etap edukacyjny: gimnazjum) Cele: Cele kształcenia Wiadomości. Uczeń:
Bardziej szczegółowoPrawne warunki ochrony przyrody w Polsce
Prawne warunki ochrony przyrody w Polsce zebrał i opracował: arch. Mirosław Konwerski 1/7 Prawne warunki ochrony przyrody w Polsce zostały opracowane w celu możliwości poznania tych zagadnień przez społeczeństwo
Bardziej szczegółowoObszary wyznaczone do sieci NATURA 2000 w województwie podlaskim Obszary Specjalnej Ochrony (OSO):
Europejska Sieć Ekologiczna NAT URA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej. Celem wyznaczania tych obszarów jest ochrona cennych, pod względem
Bardziej szczegółowoz dnia 29 marca r.
Warszawa, dnia 6 kwietnia 2017 r. Poz. 23 Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Ś R O D O W I S K A 1) z dnia 29 marca 20017 r. zmieniające zarządzenie w sprawie systemu kierowania w Ministerstwie Środowiska
Bardziej szczegółowoAspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego
PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego
Bardziej szczegółowoŁysogóry dla natury. Świętokrzyski. wszystkie
Świętokrzyski Park Narodowy Łysogóry dla natury ul. Suchedniowska 4 [ 26 010 Bodzentyn tel. 41311 5106 fax. 41 311 5106 I swietokrzyskipnorgpl e-mail: dyrekcja@swietokrzyskipn.org.pl REGON: 260571899 NIP:
Bardziej szczegółowoOcena skutków regulacji
Ocena skutków regulacji 1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny Projekt rozporządzenia ma znaczenie dla właścicieli i użytkowników gruntów objętych granicami obszarów specjalnej ochrony ptaków
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały nr 72/2014, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 27 czerwca 2014 r.
Załącznik do uchwały nr 72/2014, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 27 czerwca 2014 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały nr 56/2017, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 10 lipca 2017 r.
Załącznik do uchwały nr 56/2017, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 10 lipca 2017 r. Lista przedsięwzięć priorytetowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie przewidzianych
Bardziej szczegółowoNATURA 2000. przyciąga pieniądze - doświadczenia Polski
NATURA 2000 przyciąga pieniądze - doświadczenia Polski Agnieszka Rusinowicz Wydział ds. Projektów UE Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Finansowanie N2000 w Polsce Fundusze
Bardziej szczegółowoEkologiczna ścieżka edukacyjna
Ekologiczna ścieżka edukacyjna Lp. Treści ogólne Treści szczegółowe Osiągnięcia przedmiot klasa 1. Ekonomiczne i społeczne aspekty Uczeń potrafi: związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem.wartość
Bardziej szczegółowoKompetencje Dyrektora Parku Narodowego sprawującego nadzór nad obszarami Natura 2000 w świetle zapisów Ustawy o ochronie przyrody
Kompetencje Dyrektora Parku Narodowego sprawującego nadzór nad obszarami Natura 2000 w świetle zapisów Ustawy o ochronie przyrody HIERARCHIA Art. 6. ust 1.Formami ochrony przyrody są: 1) parki narodowe;
Bardziej szczegółowoEkoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody
Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie
Bardziej szczegółowoochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU
80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 6 ochrona przyrody Na tle ukształtowania powierzchni kraju małopolskie jest województwem najbardziej zróżnicowanym wysokościowo, mając
Bardziej szczegółowoRÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA
Strategia Ochrony Przyrody y Województwa Śląskiego g na lata 2011 2030 RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA Sesja warsztatowa Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Adam Rostański adam.rostanski@us.edu.pl Rezultat
Bardziej szczegółowoOchrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach narodowych odtwarzanie siedlisk i ograniczanie wpływu inwazyjnych gatunków. Polskie Ostoje Ptaków
NARODOWY SŁOWIŃSKI PARK Ochrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach narodowych odtwarzanie siedlisk i ograniczanie wpływu inwazyjnych gatunków Polskie Ostoje Ptaków Władysław Jankow Dzień Informacyjny
Bardziej szczegółowo2016 fot. Robert Dróżdż
fot. Robert Dróżdż gatunków i siedlisk. Coroczne zalewy, zgodne z ich rytmem użytkowanie doliny oraz specyfika meandrującego koryta rzecznego to czynniki decydujące o zachowaniu większości występujących
Bardziej szczegółowoUspołecznienie procesu sporządzania Planu Zadań Ochronnych
Uspołecznienie procesu sporządzania Planu Zadań Ochronnych projekt nr POIS.05.03.00-00-275/10 współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu
Bardziej szczegółowoLasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody. Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin lutego 2015
Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Park narodowy Plan ochrony (20 lat) Zadania ochronne (1-5
Bardziej szczegółowoEuropejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000
Europejska Sieć Ekologiczna NATURA 2000 Podstawy prawne Dyrektywa 79/409/EEC w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. Dyrektywa Ptasia) Dyrektywa 92/43/EEC w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz
Bardziej szczegółowoNatura 2000. Fundacja EkoRozwoju. Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska
Natura 2000 Fundacja EkoRozwoju Krzysztof Smolnicki Sabina Lubaczewska W prezentacji wykorzystano materiały: z arch. dr Krzysztofa Świerkosza, Uniwersytet Wroclawski, prezentację Marzeny Zblewskiej Europejska
Bardziej szczegółowo2. Jednostki, dla których zaplanowano dotacje celowe
2. Jednostki, dla których zaplanowano dotacje celowe Część Dział Rozdział Nazwa części Poz. Kwota dotacji 01 KANCELARIA PREZYDENTA RP 1 30 000 921 92123 Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH. 14 października 2015 r.
FINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UNIJNYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZWALCZANIE GATUNKÓW INWAZYJNYCH 14 października 2015 r. Finansowanie projektów Możliwe finansowanie ze środków unijnych w ramach: Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoKomunikacja społeczna w tworzeniu i funkcjonowaniu obszarów Natura 2000
Komunikacja społeczna w tworzeniu i funkcjonowaniu obszarów Natura 2000 Anna Batorczak a.batorczak@uw.edu.pl Konferencja realizowana jest w ramach projektu pn. Natura 2000 naszą szansą dofinansowanego
Bardziej szczegółowoL I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH w 2016 ROKU
Załącznik do uchwały Nr 14/15 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Kielcach z dnia 29 czerwca 2015 r. L I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000: SOO Dolina Biebrzy i OSO Ostoja Biebrzańska
Przygotowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000: SOO Dolina Biebrzy i OSO Ostoja Biebrzańska projekt nr POIS.05.03.00-00-275/10 współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura
Bardziej szczegółowoProjekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony
Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony Fot. Krameko. Opactwo Benedyktynów w Tyńcu, widok ze skały Okrążek. Szczegółowe cele ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego
Bardziej szczegółowoZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS Źródło informacji Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach
Bardziej szczegółowoPlanowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne
Planowanie przestrzenne jako instrument ochrony środowiska. Aspekty prawne Kraków 27 stycznia 2010 r. Źródła prawa Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (2003); Ustawa o ochronie przyrody
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu
Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje
Bardziej szczegółowoDziałanie 4.5. Cel szczegółowy
Kryteria wyboru projektów dla działania 4.5 Różnorodność biologiczna w ramach IV osi priorytetowej Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego RPO WP 2014-2020 Departament Wdrażania Projektów
Bardziej szczegółowoNFOSiGW. Sprawozdanie. z I Ogólnopolskiego Sympozjum Parków Narodowych
Sprawozdanie z I Ogólnopolskiego Sympozjum Parków Narodowych Tytuł sympozjum: Edukacja w parkach narodowych dokąd zmierzamy, rola ośrodków edukacyjnych, aktywne formy przekazu i komunikacji Termin: 25-27
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy.
Program ochrony środowiska Gmina Izbicko str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 27/17 RADY NADZORCZEJ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH. z dnia 24 sierpnia 2017 r.
UCHWAŁA NR 27/17 RADY NADZORCZEJ WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Listy przedsięwzięć priorytetowych do dofinansowania
Bardziej szczegółowoMIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI
MIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI PRAWNE I SPOŁECZNO- GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA OCHRONY PRZYRODY NA OBSZARACH NATURA 2000 Zdzisław Cichocki, Małgorzata Hajto, Agnieszka Kuśmierz FORMY PRAWNEJ
Bardziej szczegółowoTermin posiedzenia Grupy Roboczej ds. oceny projektów Projekty podstawowe. Poziom dofinansowania (EFRR) % Przewidywana kwota dofinansowania (EFRR)
Lista rankingowa wniosków o dofinansowanie Konkurs nr 1/2010 Budowa lub modernizacja małej infrastruktury służącej zabezpieczeniu obszarów chronionych przed nadmierną i niekontrolowaną presją turystów
Bardziej szczegółowoInstytucje ochrony środowiska w Polsce. Stanowienie prawa i ustawy Polityka ekologiczna państwa Instytucje ochrony środowiska Organizacje pozarządowe
Instytucje ochrony środowiska w Polsce Stanowienie prawa i ustawy Polityka ekologiczna państwa Instytucje ochrony środowiska Organizacje pozarządowe Organizacje i instytucje związane z ochroną środowiska
Bardziej szczegółowoSpotkanie konsultacyjne - projekt planu ochrony dla BTPK
Plany ochrony dla parków krajobrazowych - zasady opracowania Piotr Sułek Podstawy prawne Parki krajobrazowe obejmują obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia... 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28 ust. 13 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoUwaga Propozycja modyfikacji PROGNOZY
Załącznik nr 2 do Podsumowania do Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 przyjętej uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 458/XXII/12 z dnia 24.09.2012 r. Sposób i zakres uwzględnienia opinii
Bardziej szczegółowoProgram ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska.
Program ochrony środowiska Gmina Ujazd str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. Strategia i wizja rozwoju Gminy a ochrona środowiska. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania...
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 7A PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP REZERWAT ŻURAWINIEC W POZNANIU DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Fot. 1. Lasy komunalne wejście od strony ul. Umultowskiej Fot. 2.
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 sierpnia 2014 r. Poz. 1117
Warszawa, dnia 22 sierpnia 2014 r. Poz. 1117 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 13 sierpnia 2014 r. w sprawie wyrażenia zgody na zwiększenie wielkości wynagrodzeń bezosobowych w roku 2014 Na podstawie
Bardziej szczegółowoDLACZEGO POLSKIE PARKI NARODOWE WYMAGAJĄ NOWEJ FORMUŁY PRAWNEJ? Dr inż. Andrzej Raj Karkonoski Park Narodowy
DLACZEGO POLSKIE PARKI NARODOWE WYMAGAJĄ NOWEJ FORMUŁY PRAWNEJ? Dr inż. Andrzej Raj Karkonoski Park Narodowy Rola parków narodowych! Ochronna - chronią najcenniejsze zasoby przyrodnicze Polski, Naukowa
Bardziej szczegółowoPartnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Panel ekspertów Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem Uniwersytet Śląski w Katowicach 16 stycznia 2013 Natura 2000 Kłopot czy szansa dla samorządów? dr Andrzej Pasierbiński,
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO - ARONIOWA W POZNAN
ZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO ARONIOWA W POZNANIU DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Fot.1. Ulica Aroniowa Fot.2.
Bardziej szczegółowoWÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA
WÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA (2004-2015) Łaziska 2004 Autorzy opracowania: dr Witold Wołoszyn mgr Tomasz Furtak Ważniejsze skróty użyte w tekście ARiMR - Agencja Restrukturyzacji
Bardziej szczegółowoAspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego
PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego Projekt
Bardziej szczegółowoGmina: Miłosław (m. Miłosław, Kozubiec, Mikuszewo) Gmina: Kołaczkowo (Budziłowo, Wszembórz, Borzykowo)
I.46. Droga nr 441 odc. Miłosław Borzykowo. 46 Droga nr 441 odc. Miłosław Borzykowo Powiat wrzesiński Lokalizacja przedsięwzięcia Gmina: Miłosław (m. Miłosław, Kozubiec, Mikuszewo) Charakterystyka ogólna
Bardziej szczegółowoNATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Bardziej szczegółowoNATURA 2000. www.ek-kom.pl. Janusz Bohatkiewicz. EKKOM Sp. z o.o. Regietów, 21 stycznia 2010
DROGI SAMORZĄDOWE X LAT AKTUALNE PROBLEMY ZWIĄZANE Z OBSZARAMI NATURA 2000 Janusz Bohatkiewicz EKKOM Sp. z o.o. www.ek-kom.pl Regietów, 21 stycznia 2010 Krótka informacja nt. obszarów NATURA 2000 SYSTEM
Bardziej szczegółowoTurystyka na obszarach Natura 2000 Plusy i minusy
NATURA 2000 MOTOREM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU http://natura2000.org.pl Turystyka na obszarach Natura 2000 Plusy i minusy Zbigniew Witkowski przy współpracy Krystyny Krauz i Adama Mroczka Szkolenie regionalne
Bardziej szczegółowoTereny chronione w Polsce i na świecie. Janusz Radziejowski Wszechnica Polska Szkoła Wyższa TWP w Warszawie POLEKO, Poznań, 2010 r
Tereny chronione w Polsce i na świecie Janusz Radziejowski Wszechnica Polska Szkoła Wyższa TWP w Warszawie POLEKO, Poznań, 2010 r Cele prezentacji Przedstawienie stanu obszarów chronionych na świecie Omówienie
Bardziej szczegółowoJak utrwalać efekty realizacji projektu Obszary Natura 2000 naszą szansą? RCEE, Płock 9-10 czerwca 2015 r. Janina Kawałczewska
Konferencja pn. Co dalej z nami pytają obszary Natura 2000 Jak utrwalać efekty realizacji projektu Obszary Natura 2000 naszą szansą? RCEE, Płock 9-10 czerwca 2015 r. Janina Kawałczewska Efekty realizacji
Bardziej szczegółowoGmina: Szamotuły (m. Szamotuły), Pniewy ( m. Pniewy) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy Pniew i Szamotuł (DW 184)
I.12. Przebudowa układu komunikacyjnego Wronki- autostrada A2. 12 Przebudowa układu komunikacyjnego Wronki- autostrada A2 Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat:
Bardziej szczegółowoOchrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A
..................................... Imię i nazwisko Wersja A Test podsumowujący rozdział III Ochrona przyrody.............................. Data Klasa oniższy test składa się z 15 zadań. rzy każdym poleceniu
Bardziej szczegółowoPOIS.05.03.00-00-284/10
Walory krajobrazowe Małgorzata Strzyż Anna Świercz Piotr Czernecki Rafał Kozieł POIS.05.03.00-00-284/10 Plan ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Łysogóry na lata 2013-2033,
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna
KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna Nazwa kryterium Waga Punktacja Uwagi I. Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów zależnych od rybactwa Operacja dotyczy rozwoju infrastruktury
Bardziej szczegółowoKodeks dobrych praktyk Ogrodnictwo wobec roślin inwazyjnych obcego pochodzenia
Kodeks dobrych praktyk Ogrodnictwo wobec roślin inwazyjnych obcego pochodzenia Emilia Bylicka Departament Zarządzania Zasobami Przyrody Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska 14 października 2015 r. Warszawa
Bardziej szczegółowokonferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku
konferencja Planowanie przestrzenne a ochrona łączności ekologicznej w północnowschodniej Polsce Białowieża, 7-8 kwietnia 2011 roku Dorota Ławreszuk Instytut Biologii Ssaków PAN OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI
Bardziej szczegółowoSpecjalista (etat: 1 )
Biuletyn Informacji Publicznej Mazurskiego Parku Krajobrazowego Ogłoszenie o naborze Ogłoszono 2017-10-06 10:17:17 przez Waldemar Bzura Specjalista (etat: 1 ) Status: Postępowanie zakończone Termin składania
Bardziej szczegółowoANKIETA DOTYCZĄCA ANALIZY POTRZEB I PROBLEMÓW
ANKIETA DOTYCZĄCA ANALIZY POTRZEB I PROBLEMÓW Szanowni Państwo Urząd Gminy rozpoczął prace nad przygotowaniem Strategii Rozwoju. istotnym elementem, niezbędnym dla stworzenia strategii jest poznanie opinii
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 837/15 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 10 listopada 2015 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej
Bardziej szczegółowoZrównoważony rozwój infrastruktury transportowej w północno-wschodniej Polsce
seminarium Zrównoważony rozwój infrastruktury transportowej w północno-wschodniej Polsce Białowieża, 3 grudnia 2010 roku Dorota Ławreszuk Zakład Badania Ssaków PAN OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI I ROZWIJANIE
Bardziej szczegółowoProf.dr hab. Andrzej Kowalczyk. Dr Sylwia Kulczyk Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytet Warszawski
Ochrona i konserwacja wartości przyrodniczych Polski Wschodniej jako podstawa trwałego rozwoju Prof.dr hab. Andrzej Kowalczyk Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski Dr Sylwia
Bardziej szczegółowoProgramy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012
Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Ewa Szymborska, MRiRW Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu Kluczbork 11-12.04.2012
Bardziej szczegółowoPROGRAM DZIAŁANIA. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2014 rok.
PROGRAM DZIAŁANIA Załącznik do uchwały Nr CCXX/4446/2013 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 24 grudnia 2013 r. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2014 rok. L. p. Nazwa zadania Termin realizacji
Bardziej szczegółowoWyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do
GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,
Bardziej szczegółowoJak osiągnąć korzyści z ochrony przyrody dla rozwoju obszarów i społeczności lokalnych? Praktyczne przykłady działań Klubu Przyrodników
Jak osiągnąć korzyści z ochrony przyrody dla rozwoju obszarów i społeczności lokalnych? Praktyczne przykłady działań Klubu Przyrodników Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200 Świebodzin tel/fax 683838236,
Bardziej szczegółowoPROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI GMINY MICHAŁOWICE
Załącznik do Uchwały Rady Gminy nr XXII/170/2004, z dnia 24.06.2004 r. Gmina Michałowice PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI GMINY MICHAŁOWICE PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY
Bardziej szczegółowoProcedura realizacji inwestycji na terenach obszarów Natura 2000 z uwzględnieniem planowania przestrzennego
Procedura realizacji inwestycji na terenach obszarów Natura 2000 z uwzględnieniem planowania przestrzennego Dr BoŜena Kotońska Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie, Regionalny Konserwator
Bardziej szczegółowoGmina Sompolno (Sompolinek, Ośno Górne, Ośno Dolne) Celem inwestycji jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 269 na odcinku Sompolinek - Lubotyń
I.31. Droga nr 269 odc. Sompolinek Lubotyń. 31 Droga nr 269 odc. Sompolinek Lubotyń Powiat koniński Lokalizacja przedsięwzięcia Gmina Sompolno (Sompolinek, Ośno Górne, Ośno Dolne) Powiat kolski Gmina Babiak
Bardziej szczegółowoMariusz Skwara Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie
Zarządzanie obszarami Natura 2000 z uwzględnieniem wykonywania planów ochrony, planu zadań ochronnych wykonywania czynnej ochrony i źródeł finansowania Mariusz Skwara Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoParku Krajobrazowego Puszczy Knysyzńśkiej
Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej Parku Krajobrazowego Puszczy Knysyzńśkiej Działania na rzecz ochrony obszaru Puszczy Knyszyńskiej pojawiły się po raz pierwszy w latach 50 i 60 za sprawą Profesora
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze ograniczenia w wykorzystywaniu zasobów drewna z polskich lasów
Przyrodnicze ograniczenia w wykorzystywaniu zasobów drewna z polskich lasów Andrzej Grzywacz IV Zimowa Szkoła Leśna Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary, 20 22 marca 2012 Parki narodowe zajmują powierzchnię
Bardziej szczegółowoPriorytet 1: Ochrona Środowiska. Analiza SWOT
Priorytet 1: Ochrona Środowiska 36 Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Urozmaicona rzeźba terenu, duże walory krajobrazowe. 2. Wzrastający wskaźnik lesistości. 3. Brak uciążliwego dla środowiska przemysłu. 4.
Bardziej szczegółowoseminarium Sporządzanie planów ochrony obszarów Natura 2000 i angażowanie społeczności lokalnych w działania związane z ochroną środowiska
seminarium Sporządzanie planów ochrony obszarów Natura 2000 i angażowanie społeczności lokalnych w działania związane z ochroną środowiska Białowieża, 7 października 2010 roku Dorota Ławreszuk Koordynator
Bardziej szczegółowoŚladami Łosia. Który z Parków ma najmniejszy areał? a) Babiogórski b) Karkonoski c) Ojcowski d) Wielkopolski
Śladami Łosia Parki narodowe w Polsce Nazwa Parku Narodowego Rok utworzenia Areał w ha Babiogórski 1954 3.392 Białowieski (1932)1947 10.502 Biebrzański 1993 59.223 Bieszczadzki 1973 29.202 Bory Tucholskie
Bardziej szczegółowoRozwój bazy ekologicznej Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy Mazurskie" przy Nadleśnictwie Maskulińskie - Etap I
Lista wniosków zakwalifikowanych do oceny według kryteriów selekcji przedsięwzięć, które wpłynęły w ramach II Konkursu na realizację zadań dotyczących II tematyki konkursowej pn."utrzymanie bogactwa różnorodności
Bardziej szczegółowoPrzedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Ochrona i zarządzanie zasobami przyrody
Plany studiów obowiązujące wyłącznie dla studentów kończących w bieżącym roku studia licencjackie. Plany zawierają: a) przedmioty z planu studiów inż., które zapewnią realizację efektów inżynierskich,
Bardziej szczegółowoPROGRAM KOMPLEKSOWEJ OCHRONY JEZIOR LOBELIOWYCH W POLSCE ETAP I. PODSTAWY, MODELOWE ROZWIĄZANIA
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY DLA KLASY V
Maria Markowska maria_markowska@wp.pl nauczyciel przyrody w Szkole Podstawowej im. Powstańców 1863r. w Lututowie SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY DLA KLASY V Temat: Dlaczego człowiek tworzy parki narodowe? Cele
Bardziej szczegółowoGŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1)
GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,
Bardziej szczegółowoInne źródła finansowania działań na obszarach Natura 2000 Stan na luty 2008 r. Magdalena Makles-Mierzejewska WWF Polska Józefów, marca 2008 r.
Inne źródła finansowania działań na obszarach Natura 2000 Stan na luty 2008 r. Magdalena Makles-Mierzejewska WWF Polska Józefów, 27 28 marca 2008 r. Jakie źródła? EkoFundusz Norweski Mechanizm Finansowy
Bardziej szczegółowoNa p Na ocząt ą e t k
Program Ochrony Jezior Polski Północnej prezentacja nowego programu Krzysztof Mączkowski Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu Na początek Woda jest jednym z komponentów
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego w ramach projektu Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Dynów na lata
Raport z badania ankietowego w ramach projektu Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Dynów na lata 017-03 1. Metodologia badania W dniach 1.0.017 r. 07.03.017 r.
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 16 stycznia 2017 r. Poz. 6
Warszawa, dnia 16 stycznia 2017 r. Poz. 6 Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Ś R O D O W I S K A 1) z dnia 16 stycznia 2017 r. w sprawie systemu kierowania w Ministerstwie Środowiska oraz w jednostkach
Bardziej szczegółowoToruń, r. Środa z Funduszami dla podmiotów działających w zakresie ochrony kultury i zasobów przyrodniczych
Środa z Funduszami dla podmiotów działających w zakresie ochrony kultury i zasobów przyrodniczych Wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 Toruń, 06.07.2016
Bardziej szczegółowoDobre praktyki małej retencji na obszarach wiejskich
Mała Retencja - Duża Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Dobre praktyki małej retencji na obszarach wiejskich Andrzej Ruszlewicz D e b a t a M a ł a r e t e n c j a d
Bardziej szczegółowoKONKURS nr 6/2008 DZIAŁANIA EDUKACYJNE SKIEROWANE DO SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH NA OBSZARACH CHRONIONYCH
CENTRUM KOORDYNACJI PROJEKTÓW ŚRODOWISKOWYCH Ogłasza nabór wniosków w trybie konkursowym o dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach: Programu Operacyjnego Infrastruktura
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI
ZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Węże" Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z
Bardziej szczegółowo