GIMNAZJALNE WIEŚCI GAZETKA SZKOLNA WYDAWANA W GIMNAZJUM NR 2 IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W ŚWIECIU

Transkrypt

1 GIMNAZJALNE WIEŚCI GAZETKA SZKOLNA WYDAWANA W GIMNAZJUM NR 2 IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W ŚWIECIU 11 listopada obchodzimy Święto Odzyskania Niepodległości - najważniejsze polskie święto narodowe związane z odzyskaniem w 1918 roku, po 123 latach zaborów, niepodległości. Jest takie miejsce u zbiegu dróg, Gdzie się spotyka z zachodem wschód... Nasz pępek świata, Nasz biedny raj... Jest takie miejsce, Taki kraj. Nadziei uczą ci, co na stos Umieli rzucić swój życia los, Za ojców groby, Za Trzeci Maj... Jest takie miejsce, Taki kraj. Z pokoleń trudu, z ofiarnej krwi Zwycięskiej chwały nadchodzą dni. Dopomóż Boże I wytrwać daj! Tu nasze miejsce, To nasz kraj!

2 MIKOŁAJ KOPERNIK- NASZ PATRON 2 października minęła rocznica nadania naszej szkole imienia Wielkiego Astronoma. Myślimy, że warto przypomnieć najważniejsze fakty z jego niezwykłej biografii. Już niedługo imieniny Mikołaja (6 grudnia), a więc można się spodziewać jakichś konkursów, quizów Poza tym nie wypada nie wiedzieć, kim był i czym się zasłużył. W końcu to nasz patron i jego idee powinny nam przyświecać. MIKOŁAJ KOPERNIK ( ) Polski astronom, urodzony w 1473 r. w Toruniu przy ul. św. Anny (obecnie: Kopernika). W latach studiował w Krakowie, a następnie we Włoszech (Bolonia, Padwa, Ferrara). W 1503 doktoryzował się z prawa kanonicznego. Po powrocie do Polski mieszkał w Lidzbarku Warmińskim, Fromborku (1510), Olsztynie ( , w czasie wojny polskokrzyżackiej). Opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego, według którego Słońce znajduje się w centrum, Ziemia jest planetą i podobnie jak pozostałe planety obiega Słońce po orbicie kolistej. Jego teoria została opublikowana w 1543 r. w księdze De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich). Mimo zadedykowania dzieła ówczesnemu papieżowi, nie została przychylnie przyjęta przez Kościół, a nawet umieszczono ją w 1616 r. w indeksie ksiąg zakazanych. Teoria Kopernika wpłynęła na sposób patrzenia na miejsce Ziemi i człowieka we Wszechświecie i stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych. Określa się ją mianem "rewolucji kopernikańskiej". Z idei Kopernika wywodzi się późniejsza zasada kosmologiczna, zwana także zasadą kopernikańską, według której część Wszechświata dostępna obserwacjom nie

3 różni się od jego pozostałych części. W wersji uogólnionej przyjmuje się, że żaden punkt we Wszechświecie nie jest wyróżniony. Kopernik był także matematykiem, lekarzem, prawnikiem, ekonomistą, publikował prace o reformie monetarnej i sformułował prawo, iż "gorszy pieniądz wypiera z rynku lepszy". Imię Kopernika nadawano sondom kosmicznym, instytucjom i obiektom na ciałach niebieskich. Noszą je: duży krater na Księżycu (107 km średnicy) duży krater na Marsie (292 km średnicy) planetoida nr 1322 (orbita j.a., okres obiegu 3.77 lat) OAO-3 Copernicus ( A) - amerykański satelita do obserwacji w promieniach nadfioletowych i rentgenowskich, działał w latach Kopernik 500 (Interkosmos 9; A) - satelita radziecko-polski do badania promieniowania Słońca i jonosfery, działał w roku 1973 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk (CAMK) w Toruniu znajduje się Dom Kopernika, będący muzeum poświęconym astronomowi. Gimnazjum nr 2 w Świeciu (Kopernikowska wizja wszechświata)

4 P ATRON W A NEGDOCIE To, że do patrona należy podchodzić z szacunkiem, wie każdy. Warto jednak czasami pozwolić mu zejść z pomnika. Anegdoty i humor z zeszytów ukazują Mikołaja Kopernika w bardziej ludzki sposób. Przymrużmy więc oko na chwilę Mikołaj Kopernik tłumaczył kiedyś w towarzystwie, że Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie na odwrót, jak dotąd sądzono. Ktoś z obecnych na biesiadzie nie zgodził się z tym. Dyskusja trwała dość długo, ale Kopernik nie potrafił przekonać niedowiarka. Wreszcie zniecierpliwiony astronom rzucił na salę ostatni argument: - Przecież nie ogień kręci się wokół pieczeni, lecz pieczeń przy ogniu obracać się musi... W 1516 roku Krzyżacy próbowali zdobywać zamek Olsztyn, którego dowódcą był Kopernik. W czasie oblężenia cała załoga cierpiała na chorobę. Kopernik wykrył, że przyczyną jest spożywanie chleba. Niestety, w warunkach oblężenia spożywanie czegoś innego nie było możliwe. Kopernik wysnuł, że szkodzi nie tyle chleb, ile raczej sposób jego spożywania na zamku. Kromki ówczesnego chleba, dość twardego, z grubo zmielonej mąki, nie dało się szybko zjeść. Często jedli w marszu i często zdarzało im się upuścić chleb na ziemie, otrząsali go i zjadali. A przy okazji połykali całą masę brudu. I być może to właśnie, jak podejrzewał Kopernik, a nie sam chleb, było przyczyną tajemniczej epidemii. Lekarz-astronom wpadł na pomysł, aby powierzchnię chleba posmarować jakąś jasną, jadalną substancją, tak aby na jej tle łatwo było zauważyć ewentualne zabrudzenia, a w razie potrzeby brud wraz z ochronną warstwą usunąć z bochenka. Do tego celu znakomita okazała się mocno ubita śmietana, czyli masło. I tak powstała kanapka.. Kopernik tak długo patrzył na gwiazdy, aż Ziemia ruszyła. Dowodem kulistości Ziemi jest to, że kiedy statek dopłynie do horyzontu, to tonie. Mikołaj Kopernik odkrył, że Ziemia obraca się wokół własnej osi, a nie oś wokół Ziemi. Kopernik ruszył Ziemię i dlatego zobaczył, że jest okrągła.

5 Od czasów Kopernika Ziemia krąży wokół Słońca. Na zakończenie prezentujemy Wam kilka pięknych myśli autorstwa naszego patrona: Nie ma obowiązków większych nad obowiązek względem ojczyzny, dla której nawet życie należy poświęcić. Nic piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne. Gorsza lepszą monetę z obiegu wypędziła.

6 ROK MIŁOSZA W roku 2011 minęła 100. rocznica urodzin Czesława Miłosza. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szczególnym znaczeniu dorobku twórczego naszego Noblisty dla dziedzictwa narodowego i światowego, ogłosił rok 2011 Rokiem Czesława Miłosza. W tym samym roku przypadł też moment objęcia przez Polskę przywództwa w Unii Europejskiej. Mottem polskiej prezydencji w Unii jest hasło zaczerpnięte z twórczości Noblisty: "Rodzinna Europa" rocznica urodzin poety została wpisana do kalendarium rocznic obchodzonych przez UNESCO. Rok Miłosza świętowany był nie tylko w Polsce, ale też na Litwie, w USA, we Francji, w Chinach, Indiach, Izraelu, Rosji i w innych krajach. Na program Roku Miłosza złożyły się nowe wydania książkowe, konferencje, dyskusje, poświęcone mu wystawy, organizowane w Polsce i za granicą. Rok co prawda zbliża się ku końcowi, ale uważamy, że warto przypomnieć niewielkie urywki z niezwykle bogatej twórczości autora Zniewolonego umysłu. Który skrzywdziłeś Który skrzywdziłeś człowieka prostego Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając, Gromadę błaznów koło siebie mając Na pomieszanie dobrego i złego, Choćby przed tobą wszyscy się kłonili Cnotę i mądrość tobie przypisując, Złote medale na twoją cześć kując, Radzi że jeszcze dzień jeden przeżyli, Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta. Możesz go zabić - narodzi się nowy. Spisane będą czyny i rozmowy. Lepszy dla ciebie byłby świat zimowy I sznur i gałąź pod ciężarem zgięta.

7 Moja wierna mowo Moja wierna mowo, służyłem tobie. Co noc stawiałem przed tobą miseczki z kolorami, żebyś miała i brzozę i konika polnego i gila zachowanych w mojej pamięci. Trwało to dużo lat. Byłaś moją ojczyzną bo zabrakło innej. Myślałem że będziesz także pośredniczką pomiędzy mną i dobrymi ludźmi, choćby ich było dwudziestu, dziesięciu, albo nie urodzili się jeszcze. Teraz przyznaję się do zwątpienia. Są chwile kiedy wydaje się że zmarnowałem życie. Bo ty jesteś mową upodlonych, mową nierozumnych i nienawidzących siebie bardziej może niż innych narodów, mową konfidentów, mową pomieszanych, chorych na własną niewinność[ ] Na cześć księdza Baki Ach te muchi, Ach te muchi, Wykonują dziwne ruchi, Tańczą razem z nami, Tak jak pan i pani Na brzegu otchłani. Otchłań nie ma nogi, Nie ma też ogona, Leży obok drogi Na wznak odwrócona.

8 Ej muszki panie, Muszki panowie Nikt się już o was Nigdy nie dowie, Użyjcie sobie. Na krowim łajnie Albo na powidle Odprawcie swoje figle, Odprawcie figle. Otchłań nie je, nie pije I nie daje mleka. Co robi? Czeka. Poznajecie ten ostatni tekst? Tak, tak, to właśnie piosenka śpiewana przez Staszka Sojkę i Czesława Mozila. Czesław nagrał całą płytę z tekstami Noblisty. Ciekawe, prawda? Może warto sięgnąć po tomik poezji. Zachęcamy serdecznie. Aby uświadomić Wam, że wielki poeta to nie tylko postać z podręczników i pomników, ale człowiek z krwi i kości, przytaczamy jedną z wielu anegdot o Panu Czesławie: Znana ze skłonności do żartów inna polska noblistka Wisława Szymborska opowiedziała o tym, jak tuż po zakończeniu wojny zobaczyła Miłosza w restauracji w Krakowie. - Przy sąsiednim stoliku, w towarzystwie, siedzi Miłosz i kelner przynosi mu schaboszczaka z kapustą, a on wcina z apetytem. Pamiętam, że ten widok: uduchowiony poeta, cherubin, z kotletem wieprzowym w ustach, głęboko mnie przeraził. Wiedziałam, że i poeci czasem muszą jeść, ale żeby dania tak pospolite? wspominała Szymborska. Krakowska poetka jest też autorką zabawnego dystychu o autorze "Zniewolonego umysłu : "Oto Czesław Miłosz chmurna twarz/ Klęknij i odmów "Ojcze nasz. Poeta podobno nie był zachwycony tym wierszykiem.

9 GIMNAZJALIŚCI CZYTAJĄ GŁÓWNIE O WAMPIRACH Zainteresował nas zamieszczony na Facebooku artykuł z Kuriera Lubelskiego. Przeczytajcie fragment. Daje do myślenia Dziewczyna, z dużego miasta, z opasłym tomem Stephanie Mayer w plecaku. Tak wygląda statystyczny nastolatek czytający książki dla własnej przyjemności. Choć wielu ma obawy, że temu gatunkowi młodzieży grozi całkowite wyginięcie, badania dowodzą, że nie jest tak tragicznie. Ogólnopolskie badania czytelnictwa nastolatków pokazują jednak, że z czytaniem książek w tej grupie wcale nie jest tak najgorzej. - Choć nie da się ukryć, że pojawiły się pewne niepokojące trendy - mówi dr Zofia Zasacka, socjolog z Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej. Top 10 ulubionych autorów młodzieży (wg badań Zasackiej): S. Meyer, J. K. Rowling, J. R. R. Tolkien, P. Coelho, B. Rosiek, Christine F., D. Brown, M. Cabot, A. Onichimowska Nowe trendy wśród nastoletnich czytelników Fantastyka umacnia swoją pozycję kosztem literatury obyczajowej dla młodzieży. Poszerzyła się grupa interesujących młodzież polskich pisarzy. Obok czytanych wcześniej J. Dukaja, S. Lema i A. Pilipiuka pojawiły się też nowe nazwiska: Jacek Piekara, Jacek Komuda, Maja Lidia Kossakowska, Andrzej Ziemiański, Marcin Ciszewski. Spadło zainteresowanie książkami popularnonaukowymi. Typy nastoletnich czytelników (wg Zasackiej) czytelnicy wiejscy nastawieni na poznawcze walory lektury, z książek chcą się czegoś dowiedzieć, szukają w nich odbicia rzeczywistości czytelniczki małomiasteczkowe dziewczyny z rodzin robotniczych, które czytają literaturę w najbardziej empatyczny sposób, identyfikują się z postaciami, w tej grupie znajdują się czytelniczki literatury obyczajowej dla młodzieży czytelnicy wielkomiejscy młodzież mająca za sobą bogate doświadczenie czytelnicze, są to czytelnicy najbardziej kompetentni, sięgający po najtrudniejsze lektury, często pisane z myślą o dorosłych czytelniczki codzienne mają różne gusty literackie, to, co je łączy to fakt sięgania po książki codziennie lub niemal codziennie

10 czytelnicy jednej książki w większości chłopcy, nie pamiętają tytułu, nie pamiętają, o czym była książka czytelnicy ludyczni książki czytają dla rozrywki, książkę musi się dobrze czytać, musi mieć wartką, szybką akcję. W tej grupie znajdują się czytelnicy kryminałów i powieści sensacyjnych. czytelniczki "wielkiego świata" głównie dziewczyny, często z małych miast, sięgają po książki opowiadające o życiu wyższych sfer, najczęściej w innych krajach (np. powieści Meg Cabot) koneserzy fantastycznych opowieści i wielkiej przygody najczęściej chłopcy, czytelnicy książek Jacka Komudy czy Andrzeja Sapkowskiego czytelnicy moralnego przesłania czytają książki historyczne, z wątkami patriotycznymi czytelnicy poznający świat i jego historię w grupie tej są czytelnicy książek typowo historycznych I co, znaleźliście siebie w którymś typie? Zapraszamy wszystkich czytających, by na łamach naszej gazetki dzielili się swoimi wrażeniami na temat przeczytanych książek. Może uda nam się rozbudzić wśród gimnazjalistów pozytywny snobizm na czytanie Kącik mola książkowego czeka na reaktywację.