Opracowywanie harmonogramów na budowie.

Transkrypt

1 Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Opracowywanie harmonogramów na budowie. Przebieg przedsięwzięć budowlanych zależy przede wszystkim od przyjętych rozwiązań technologiczno-organizacyjnych oraz sprawności i skuteczności kierowania i zarządzania poszczególnymi czynnikami kształtującymi procesy budowlane oraz całe projektowe zadanie. Wszystkie działania mające na celu wykonanie zadania określonego w dokumentacji technicznej budowy powinny być podporządkowane ogólnym zasadom organizacji, z nich bowiem wynika treść i kolejność postępowania przy organizowaniu procesu budowy. Z zasad tych wynikają zadania dla kierownictwa technicznego budowy, właściwe dla trzech podstawowych etapów każdego procesu budowlanego. Zadania w okresie przygotowania budowy to: szczegółowe poznanie zadania (projektu) i terenowych warunków jego realizacji, przygotowanie projektu organizacji budowy, przygotowanie (wykonanie) zagospodarowania placu budowy, poznanie potrzeb w dziedzinie zatrudnienia, maszyn i urządzeń oraz dostaw materiałów. Zadania w okresie realizacji budowy to: podzielenie frontu robót i obsadzenie go pracownikami zgodnie z technologią robót i harmonogramem budowy, wprowadzenie do ruchu maszyn i urządzeń oraz zapewnienie transportu materiałów na stanowiska robocze, zapewnienie ciągłego dozoru technicznego i bezpieczeństwa robót. Zadania w okresie odbiorów i rozliczania robót (występujące w miarę postępu procesu budowy) polegają na: odbiorze zakończonych fragmentów robót, ustalaniu i rozliczaniu wynagrodzeń pracowników lub podwykonawców, przygotowaniu odbiorów końcowych i rozliczeniu zakończonych robót, likwidacji zagospodarowania placu budowy. Podstawowe znaczenie ma przygotowanie, ponieważ wtedy właśnie ustala się warunki realizacji całego procesu budowy. Budowa czy remont każdego obiektu budowlanego jest procesem jednorazowym i niepowtarzalnym. Proces ten odbywa się za każdym razem w innych warunkach topograficznych (terenowych), gospodarczych, a nawet klimatycznych. Wymaga więc różnego i specyficznego przygotowania warsztatu pracy, czyli placu budowy, a także indywidualnego ustalenia organizacji robót, a więc metod i terminów ich realizacji. Dla budów dużych i wieloletnich opracowuje się specjalną dokumentację organizacyjną, w którą wyposażone jest kierownictwo budowy, a w odpowiednie jej części także majstrowie budo-

2 wy. Na budowach małych, których realizacja jest krótkookresowa i nieskomplikowana, podstawowe elementy tej dokumentacji opracowuje kierownik budowy, a nawet majster budowlany, jeśli samodzielnie prowadzi budowę i dlatego trzeba je bliżej poznać. Podstawowe, a więc niezbędne elementy dokumentacji organizacyjnej są następujące: harmonogram (terminarz) budowy określający w formie graficznej kolejność i okresy kalendarzowe wykonania poszczególnych etapów i rodzajów robót, projekt zagospodarowania placu budowy określający rozmieszczenie dróg dojazdowych, obiektów tymczasowych, urządzeń pomocniczych i składowisk, wykaz zatrudnienia według potrzebnych w różnych okresach budowy specjalności oraz zestawienie maszyn i urządzeń dla poszczególnych rodzajów robót, terminarz lub harmonogram dostaw materiałów i wyrobów. Posiadanie tych dokumentów, opracowanych choćby w uproszczonej formie, jest nieodzowne na każdej budowie bez względu na jej charakter i rozmiary, zapewnia bowiem możliwość panowania nad przebiegiem procesu budowy oraz ład i porządek organizacyjny przez cały czas trwania budowy. Wykonanie takich opracowań powinno się zlecać osobom z dużą wiedzą i doświadczeniem. Nawet realizacja dwóch identycznych obiektów, lecz budowanych w innej porze roku lub zlokalizowanych w różnych warunkach geograficznych (np. teren górski lub nizinny), czy hydrogeologicznych, wymagać może zupełnie innych rozwiązań technologicznych i organizacyjnych. Może to powodować znaczne różnice w wielkości cyklu realizacyjnego identycznych lub podobnych obiektów budowlanych. Z indywidualnym charakterem budów związana jest również możliwość stosowania określonych metod planowania przebiegu robót. Metody planowania sieciowego zostały opracowane do planowania tzw. przedsięwzięć jednostkowych, czyli przedsięwzięć, w których można jednoznacznie rozróżnić moment ich rozpoczęcia oraz zakończenia. Cechy te spełnia każde przedsięwzięcie budowlane. Wprowadzenie do organizacji budowy metod potokowych, będących naśladownictwem znanej w przemyśle metody produkcji taśmowej, ma ograniczony zasięg. Stosowaną na większą skalę metodą uprzemysłowienia budownictwa jest natomiast prefabrykacja. Jej istota polega na przenoszeniu" niektórych procesów technologicznych z placu budowy do stałych zakładów prefabrykacji. Przebieg realizacji robót budowlanych uzależniony jest od istniejących warunków atmosferycznych. Ujemne temperatury powietrza, intensywne deszcze i silne wiatry są czynnikami utrudniającymi wykonanie robót zgodnie z harmonogramem realizacyjnym. Kompensacja zakłóceń procesów budowlanych spowodowanych czynnikami atmosferycznymi jest bardzo ważnym problemem projektowym i realizacyjnym. W procesie realizacji obiektów budowlanych można wyodrębnić określoną liczbę faz, która wynika ze struktury i konstrukcji budowli oraz warunków realizacyjnych i przyjętych rozwiązań organizacyjnych. W nawiązaniu do tych faz, można rozróżnić odpowiadające im grupy kryteriów. Na przykład dla budynków z elementów prefabrykowanych główne typy kryteriów dotyczą : produkcji elementów prefabrykowanych, transportu i składowania prefabrykatów, montażu budynku i rozwiązań technologicznych obiektu budowlanego.

3 Rys.1. Przykładowe kryteria oceny technologiczności montażu elementów prefabrykowanych.[1] KP kryterium pomocnicze Obecnie większe przedsięwzięcia budowlane, z uwagi na odmienny sposób modelowania struktury organizacyjnej realizowane są według dwóch metod: budowy według kompleks operacji, budowy typu pracy równomiernej lub potokowej organizacji pracy. Każde przedsięwzięcie budowlane może być traktowane jako kompleks operacji, ale tylko niektóre przedsięwzięcia mogą być zorganizowane według zasad metody pracy równomiernej. Do przedsięwzięć typu kompleks operacji można zaliczyć budowy realizowane, np. według metody kolejnego wykonania oraz według metody równoległego wykonania. W obu przypadkach wpływ rodzaju obiektów budowlanych na strukturę techniczno-organizacyjną realizacji przedsięwzięcia nie ma znaczenia zasadniczego. Rys.2. Interpretacja graficzna przebiegu realizacji budowy organizowanej różnymi metodami.[1] T s - cykl realizacji, t (t i ) - czas wykonania wszystkich robót budowlanych na jednym obiekcie, r - rytm pracy równomiernej

4 Metoda pracy równomiernej charakteryzuje się, w porównaniu do pozostałych metod organizacji budowy, szczególnie korzystnymi właściwościami organizacyjnymi. Stwarza najlepsze warunki ciągłości i równomierności zatrudnienia zespołów roboczych i pracy maszyn, równomierności produkcji budowlanej oraz zużycia materiałów. Rys.3. Przykładowy harmonogram oraz wykres zatrudnienia zgodny z zasadami metody pracy równomiernej dla procesów jednego typu i realizacji obiektów jednego typu (jednotypowych).[1] T r - okres rozwijania się pracy równomiernej, T u - okres ustabilizowanej pracy równomiernej, T z - okres zanikania pracy równomiernej. Największą korzyścią wynikającą ze stosowania metody pracy równomiernej jest możliwość znacznego podniesienia wydajności zatrudnionych grup roboczych (zespołów, brygad) na skutek wielokrotnej powtarzalności ich zadań i specjalizacji w wykonywaniu tych samych czynności.

5 Rys.4. Schemat ideowy zagospodarowania placu dużej budowy wieloobiektowej. [1] Literatura : 1. Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 1992 r.