WSPÓLNY ORGAN NADZORCZY EUROPOLU KOMISJA ODWOŁAWCZA ODWOŁANIE U DECYZJA. Bruksela. 12 grudnia 2005 r.

Transkrypt

1 WSPÓLNY ORGAN NADZORCZY EUROPOLU KOMISJA ODWOŁAWCZA ODWOŁANIE U (Odwołanie nr 04/01) DECYZJA Bruksela 12 grudnia 2005 r.

2 Decyzja w sprawie odwołania U od decyzji Europolu z dnia 15 kwietnia 2004 r., dotyczącej prawa dostępu do danych (art. 19 Konwencji o Europolu). Komisja Odwoławcza Skład: W. Debeuckelaere, M. Matousova, J. Pedersen, B. Blös, G. de La Loyère, R. Bachmeier, K. Laukó, B. Hawkes, V. Palumbo, Aitkevičienė, P. Mifsud Cremona, J. Kohnstam, A. Ribeiro Guerra, P Lieskovsky, E. Aced Félez, K. Isberg Amnas, F. Aldhouse, K. Lostarakou, G. Konig. Sprawozdawcy: Sekretarz: A. Debet i G. de La Loyčre P. Michael Strony: 1. U (odwołujący się) 2. Europol, reprezentowany przez H. Felgenhauera. POSTĘPOWANIE - W dniu 7 czerwca 2004 r. T. U wniósł odwołanie od decyzji Europolu z dnia 15 kwietnia 2004 r. dotyczącej wniosku o udzielenie dostępu do danych osobowych dotyczących jego osoby. - Komisja Odwoławcza uznała odwołanie za dopuszczalne w dniu 23 czerwca 2004 r. - Podczas posiedzenia w dniu 27 września 2004 r. Komisja Odwoławcza rozpatrzyła sprawozdanie sprawozdawcy z dnia 27 września 2004 r., zawierające wyniki śledztwa Europolu. - W dniu 30 września 2004 r., zgodnie z art.18 ust. 2 swojego regulaminu, Komisja Odwoławcza zwróciła się do Europolu o dostarczenie wszelkich uwag do odwołania. - Komisja Odwoławcza rozpatrzyła uwagi Europolu i drugie sprawozdanie sprawozdawcy z dnia 21 grudnia 2004 r. na swoim posiedzeniu w dniu 21 grudnia 2004 r., czego kontynuacja nastąpiła na posiedzeniach w dniu 3 marca 2005 r. - Komisja Odwoławcza zwróciła się do wszystkich stron o przekazanie końcowych oświadczeń. Decyzja nr 04/01 pl 1

3 - Komisja Odwoławcza rozpatrzyła wszystkie dokumenty dotyczące sprawy oraz zalecenia sprawozdawcy na posiedzeniach w dniach 23 czerwca 2004 r., 27 września 2004 r., 21 grudnia 2004 r., 3 marca 2005 r., 21 czerwca 2005 r. i 28 września 2005 r. FAKTY 1. W dniu 14 stycznia 2004 r. T. U wystosował pismo do właściwego organu władzy we Francji, francuskiej Komisji Ochrony Danych (CNIL), w którym wnioskował o sprawdzenie, czy we Francji przechowywane są dane o jego osobie. 2. Właściwy francuski organ przekazał pismo Europolowi w dniu 26 lutego 2004 r. 3. W odpowiedzi, Europol skierował do T. U a pismo w dniu 15 kwietnia 2004 r., o następującej treści istotnej dla niniejszego odwołania: Zgodnie z postępowaniem przewidzianym w Konwencji o Europolu i ustawodawstwie francuskim, chciałbym Pana powiadomić, że, zgodnie z Pana żądaniem, dokonano sprawdzenia akt Europolu. Zgodnie z art.19 Konwencji o Europolu w powiązaniu z ustawodawstwem francuskim, chciałbym Pana powiadomić, że Europol nie może Panu przekazać żadnych dalszych informacji. 4. W piśmie z dnia 14 stycznia 2004 r. T. U wniósł skargę, że stał się ofiarą molestowania przez organy administracyjne W piśmie do Komisji Odwoławczej T. U wyraził zdanie, że z racji, iż we Francji jego osoba nie figuruje w rejestrze karnym, zwraca się on o informacje o danych odnoszących się do jego osoby i przetwarzanych przez Europol. 5. Sprawozdanie sprawozdawcy z dnia 27 września 2004 r. zawierało stwierdzenie, że sprawdzenie przez Europol oddawało prawdziwy stan rzeczy. Decyzja nr 04/01 pl 2

4 WŁAŚCIWE PRZEPISY PRAWNE I PRAKTYKA Konwencja dotycząca ochrony osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych (Konwencja Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r.) zawiera następujące postanowienia: Artykuł 8 Każda osoba powinna mieć zapewnioną możliwość: a)... b) otrzymywania w rozsądnych odstępach czasu, bez nadmiernych kosztów i bez nadmiernej zwłoki, potwierdzenia, że w kartotece znajdują się lub nie znajdują się jej dane osobowe, oraz uzyskiwania tych danych w czytelnej formie. Art. 9 ust. 2 Odstępstwo od postanowień art... i 8 niniejszej konwencji jest możliwe w przypadku, gdy takie odstępstwo przewidują przepisy prawne strony i stanowi to środek konieczny w demokratycznym społeczeństwie dla interesu: a...ochrony bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa publicznego...lub zapobiegania przestępstwom karnym. Zalecenie nr R (87) 15 Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 17 września 1987 r. Zasada 6.2 Osoba, której dotyczą dane, powinna posiadać prawo dostępu do policyjnych plików danych w rozsądnym okresie czasu i bez zbędnego opóźnienia, zgodnie z postanowieniami prawa krajowego. Zasada 6.4 Wykonanie prawa do dostępu, do sprostowania i do usunięcia powinny być zastrzeżone, o ile zastrzeżenie jest niezbędne do wykonywania uprawnień policji... Konwencja o Europolu (Konwencja z dnia 26 lipca 1995 r.; Dz.U. 316, ) zawiera następujące postanowienia: Art. 14 ust. 1 Najpóźniej w dniu wejścia w życie niniejszej Konwencji każde Państwo Członkowskie podejmuje, zgodnie ze swoim ustawodawstwem krajowym, niezbędne środki odnośnie do przetwarzania danych osobowych w plikach danych w ramach niniejszej Konwencji, aby zapewnić poziom ochrony danych wynikający z wykonania zasad Konwencji Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 roku, uwzględniając jednocześnie zalecenie nr R (87) 15 Komitetu Rady Ministrów Rady Europy z dnia 17 września 1987 roku w sprawie wykorzystania danych osobowych przez policję. Decyzja nr 04/01 pl 3

5 Art. 14 ust. 3 W gromadzeniu, przetwarzaniu i wykorzystywaniu danych osobowych, Europol uwzględnia zasady Konwencji Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r. i zalecenie R (87) 15 Komitetu Ministrów Rady Europy z dnia 17 września 1987 r. Art. 19 Prawo dostępu do danych 1. Każda osoba, pragnąca skorzystać z prawa dostępu do danych, które jej dotyczą i są przechowywane przez Europol, lub sprawdzenia prawidłowości tych danych, może wystąpić o to z wnioskiem, nieodpłatnie, do właściwych organów w dowolnym Państwie Członkowskim, które niezwłocznie przekazują wniosek do Europolu i informują wnioskodawcę o tym, że Europol przekaże odpowiedź bezpośrednio zainteresowanemu Prawo każdej jednostki do dostępu do informacji jej dotyczących lub sprawdzenia takich danych, jest realizowane zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, w którym domagano się wykonania tego prawa, uwzględniając następujące postanowienia: Jeśli prawo odnośnego Państwa Członkowskiego przewiduje przekazywanie określonych danych, przekazania odmawia się, jeśli jest to niezbędne w celu: (1) umożliwienia Europolowi właściwego wykonania obowiązków; (2) ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego Państw Członkowskich lub zapobiegania przestępczości; (3) ochrony praw i swobód stron trzecich; interes osoby zainteresowanej nie może być nadrzędny wobec powyższych względów Prawo do sprawdzenia informacji jest wykonywane zgodnie z następującą procedurą: O ile mające zastosowanie prawo krajowe nie zawiera postanowień dotyczących przekazywania danych, lub w przypadku prostego wniosku o sprawdzenie, Europol, w ścisłej współpracy z właściwymi władzami krajowymi, przeprowadza sprawdzenie oraz powiadamia wnioskodawcę o przeprowadzeniu sprawdzenia, nie podając informacji ujawniających mu, czy jest znany W przypadku, gdy odwołanie dotyczy przekazania danych wprowadzonych przez Europol do systemu informacyjnego, bądź danych przechowywanych w plikach roboczych w celu ich analizy, Wspólny Organ Nadzorczy, w przypadku powtarzającej się odmowy ze strony Europolu lub Państw Członkowskich, może uchylić decyzję odmowną jedynie większością dwóch trzecich swoich członków, po wysłuchaniu Europolu lub zainteresowanych Państw Członkowskich. W przypadku braku takiej większości, Wspólny Organ Nadzorczy zawiadamia wnioskodawcę o dokonaniu sprawdzenia, nie podając informacji ujawniających mu, czy jest znany. Decyzja nr 04/01 pl 4

6 Francuska ustawa o ochronie danych (ustawa z dnia 6 stycznia 1978 r.), stosująca się w przypadku wniosku odwołującego się o dostęp do jego danych, zawiera następujące postanowienia: ROZDZIAŁ V WYKONYWANIE PRAWA DO DOSTĘPU SEKCJA 34. Każda osoba, która potwierdzi swoją tożsamość, ma prawo do zwrócenia się do departamentów lub organizacji wykorzystujących przetwarzanie danych, o listę, dostępną publicznie, zgodnie z postanowieniami wymienionych w sekcji 22 powyżej, w celu ustalenia, czy przetwarzanie danych dotyczy jej osoby, a jeśli tak, do złożenia wniosku o dostęp do ww. danych. SEKCJA 35. Osoba, której przysługuje prawo dostępu do danych, jest upoważniona do uzyskania dostępu do dotyczących jej informacji. Udostępnione jej informacje powinny być jasno czytelne i zgodne z zawartością kartotek. Osobie, której przysługuje prawo do dostępu, zostaje doręczona kopia, za uiszczeniem stałej opłaty, różniącej się w zależności od kategorii przetwarzania danych. Wysokość opłaty jest ustalana we właściwych przepisach Komisji i zatwierdzona na mocy zarządzenia Ministra Gospodarki i Finansów. Ponadto, na wniosku składanym do Komisji, odnoszącym się do osoby wnioskującej o dane, Komisja może przyznać osobie zajmującej się aktami: - czas na udzielenie odpowiedzi; - upoważnienie do nieuwzględniania takich wniosków, które są w jednoznaczny sposób zbyt obszerne, powtarzające się lub systematyczne. W przypadku, gdy zachodzi obawa o zatajenie lub usunięcie danych wymienionych w pierwszym ustępie niniejszej sekcji, i nawet przed rozpoczęciem postępowania prawnego, istnieje możliwość zwrócenia się do właściwej instancji sądowej w celu nakazania odpowiednich środków zapobiegających zatajeniu lub usunięciu. SEKCJA 39. W przypadku działań w zakresie przetwarzania danych, odnoszących się do bezpieczeństwa narodowego, obrony lub bezpieczeństwa publicznego, należy zwrócić się do Komisji, która wyznacza jednego spośród swoich członków, który był lub jest członkiem Rady Państwa, Trybunału Kasacyjnego lub Trybunału Obrachunkowego, do przeprowadzenia wszelkich właściwych dochodzeń i nakazania niezbędnych modyfikacji. Ww. członkowi może asystować członek personelu Komisji. Wnioskodawca jest zawiadamiany o przeprowadzeniu sprawdzenia. Decyzja nr 04/01 pl 5

7 ARGUMENTY STRON PRZED KOMISJĄ ODWOŁAWCZĄ. T. U: Odwołujący się stwierdził, iż stał się ofiarą molestowania ze strony organów administracyjnych i dlatego zwrócił się o dostęp do dużej ilości akt zarówno francuskiej administracji i organów ochrony prawa, jak i Europolu. W celu poparcia swojego wniosku o dostęp do akt Europolu, odwołujący się przedstawił wyciąg z francuskiego Krajowego Rejestru Karnego (Bulletin de Casier judiciaire national), potwierdzający, że jego osoba w nim nie figuruje. Europol: Europol jest zobowiązany do stosowania prawa krajowego kraju, w którym został złożony wniosek o prawo do dostępu do danych. Europol wskazał, że sposób, w jaki realizowana jest francuska ustawa (pośredni dostęp do danych) oraz wyrażenia użyte w niniejszej decyzji zostały uzgodnione z francuską Komisją Ochrony Danych (CNIL) w przypadku, gdy rozpatrywano inny wniosek o dostęp do danych. USTALENIA KOMISJI ODWOŁAWCZEJ W trakcie procedury odwoławczej francuska ustawa o ochronie danych została znowelizowana ustawą z dnia 6 sierpnia 2004 r. Ustawa ta zmieniła także postanowienia dotyczące dostępu do danych. Z racji, iż zarówno wniosek o udostępnienie danych, jak i decyzja Europolu w sprawie tego wniosku, odnoszą się do okresu, w którym obowiązywała ustawa z dnia 6 stycznia 1978 r., Komisja powinna zasadniczo rozpatrzyć odwołanie na podstawie tej ustawy. Konwencja o Europolu stanowi w art. 19 ust. 1 o prawie do dostępu do danych przysługującym każdej osobie. Zakres tego prawa nie jest szczególnie określony, lecz w świetle art. 14 ust. 1 Konwencji o Europolu musi być uważany za takie samo prawo, jak to określone w art. 8 Konwencji Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r. Prawo to umożliwia poszczególnym osobom na ustalenie, czy przechowywane są dotyczące ich dane osobowe, a jeśli tak, daje prawo do zwrócenia się o przekazanie tychże danych. Stosowanie ogólnych zasad Konwencji Rady Europy z roku 1981, dotyczącej Ochrony Osób w odniesieniu do Decyzja nr 04/01 pl 6

8 Automatycznego Przetwarzania Danych, podkreśla zasadę proporcjonalności. Odstępstwa od prawa do dostępu mogą być przyznane jedynie, o ile i w takim zakresie, w którym interesy policji lub stron trzecich są nadrzędne w stosunku do interesu w wykonywaniu prawa do dostępu. Zasada proporcjonalności implikuje, że zasada prawa do dostępu wymaga każdorazowo oceny poszczególnych przypadków. Odwołanie odnosi się do obu aspektów prawa do dostępu. Zgodnie z art. 19 ust. 3, z prawa dostępu do danych można korzystać zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego, w którym dana jednostka chce skorzystać z takiego prawa, w tym przypadku Francji. W art. 19 ust. 3 Konwencji o Europolu używane jest wyrażenie przekazywanie określonych danych, co oznacza zarówno zawiadomienie, czy dane są przetwarzane, jak i przekazanie przetwarzanych danych. Francuska ustawa z dnia 6 stycznia 1978 r., zawierająca zasady ochrony prywatności w odniesieniu do policyjnych plików danych, w sekcji 34 uznaje również prawo do bycia informowanym, czy i jeśli tak, które z danych osobowych dotyczących danej osoby są przechowywane w policyjnych plikach danych. Sekcja 39 wprowadza pośredni system prawa do dostępu do danych. W przypadku, gdy przetwarzanie danych osobowych dotyczy działań związanych z bezpieczeństwem narodowym, obroną lub bezpieczeństwem publicznym, prawo to jest wykonywane przez Narodową Komisję Ochrony Danych (CNIL), działającą na rzecz wnioskodawcy. Zgodnie z sekcją 39, CNIL przeprowadza wówczas odpowiednie sprawdzenie. W sekcji 39 nie widnieją postanowienia odnośnie do możliwości zawiadomienia osoby, której dotyczą dane, czy jej dane są przetwarzane, i - jeśli tak o przekazaniu jej tych danych. Osoba, której dotyczą dane, zostaje powiadomiona, że dokonano sprawdzenia. Istnienie ww. pośredniego prawa do dostępu prowadzi do stosowania pierwszego zdania art. 19 ust. 3: prawo dostępu jest wykonywane zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, w którym domagano się wykonania tego prawa. Decyzja Europolu z dnia 15 kwietnia 2004 r. odnosi się do sprawdzenia dokonanego w następstwie wniosku T. U a. Sprawozdanie oraz drugie sprawozdanie sprawozdawcy wykazują, że odpowiedź Europolu jest zgodna z ustawodawstwem francuskim. Decyzja nr 04/01 pl 7

9 W świetle francuskiego prawa i praktyki dotyczącej prawa do dostępu w odniesieniu do danych przetwarzanych przez Europol, oraz w świetle art. 19 ust. 3 Konwencji o Europolu, decyzja Europolu ws. wniosku T. U a jest zgodna z art. 19 ust. 3 Konwencji o Europolu. KOSZTY Ponieważ nie wniesiono wniosku na podstawie art. 27 ust.1 regulaminu, nie jest wymagana decyzja o kosztach. DECYZJA Decyzja Europolu dotyczącą wniosku T. U a o dostęp do jego danych jest zgodna z art. 19 ust. 3 Konwencji o Europolu. Niniejsza decyzja zostaje ogłoszona na publicznym posiedzeniu Komisji Odwoławczej w dniu 12 grudnia 2005 r. i przekazana stronom oraz do Wspólnego Organu Nadzorczego. Bruksela, dnia 12 grudnia 2005 r. Roland Bachmeier Przewodniczący Komisji Odwoławczej Wspólnego Organu Nadzorczego Europolu Decyzja nr 04/01 pl 8