Plan pracy szkolnego doradcy zawodowego w Gimnazjum nr 10 im. J. Kukuczki w Katowicach

Transkrypt

1 Plan pracy szkolnego doradcy zawodowego w Gimnazjum nr 10 im. J. Kukuczki w Katowicach rok szkolny 2012/2013 Opracowała Agnieszka Filak 1

2 PODSTAWOWE PRZEPISY PRAWA POLSKIEGO I UNIJNEGO DOTYCZĄCE DORADZTWA ZAWODOWEGOregulujące kwestie udzielania pomocy w wyborze zawodu, kierunku kształcenia oraz wprowadzające doradztwo zawodowe do szkół: Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Zdecydowana większość państw Unii Europejskiej już od dawna stosuje to zalecenie w praktyce. Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja /04 jest to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do "przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia". Również ramowe statuty szkół 2

3 ponadpodstawowych nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne "obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Założenia Doradztwa Zawodowego wybór zawodu nie jest pojedynczym, świadomym aktem decyzyjnym ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia, preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu, na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykształcenia oraz wpływ środowiska. Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami (Radą Pedagogiczną). Ma charakter planowych działań. Koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego. 3

4 Zadania doradcy zawodowego : systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania poszczególnych uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej, gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia, prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia kariery zawodowej, koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę, współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno- zawodowego, wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim na temat: o rynku pracy, o trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, o wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach o świata pracy, o instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym, o alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami o programów edukacyjnych Unii Europejskiej. udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom, prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery i podjęciu roli zawodowej poprzez 4

5 przygotowanie ich do aktywnego poszukiwania pracy, prezentowania się na rynku pracy oraz wyposażenie ich w wiedzę na temat reguł i trendów rządzących rynkiem pracy, kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, lekarzy itp. współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie: o realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji (internet, CD, wideo itp.) oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym, współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa. Cele edukacyjne: przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru zawodu i drogi dalszego kształcenia oraz opracowania indywidualnego planu kariery edukacyjnej i zawodowej, przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak: o o o bezrobocie, problemy zdrowotne, adaptacja do nowych warunków pracy i mobilności zawodowej, przygotowanie ucznia do roli pracownika, przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, 5

6 Zadania: pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach lekcji przedmiotowych. Udzielanie pomocy uczniom w osiąganiu umiejętności podejmowania decyzji o wyborze zawodu i kierunku dalszego kształcenia, a zwłaszcza: 1.Wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny, 2.Modyfikacja samooceny w przypadku, gdy odbiega ona od realnych możliwości ( zawyżona lub zaniżona), 3. Pomoc uczniom w pogłębianiu wiedzy o interesujących ich zawodach, 4.Kształtowanie potrzeby konfrontowania oceny swego stanu zdrowia z wymaganiami wybieranego zawodu, 5. Kształtowanie odpowiedzialności za własny rozwój zawodowy, 6.Uświadomienie uczniom konieczności konfrontowania wiedzy o zawodach z wiedzą o sobie i aktualnymi trendami na rynku pracy, 7.Wyrobienie w uczniach pozytywnych postaw wobec pracy, 8.Współdziałanie z rodzicami w realizacji powyższych zadań, 9. Gromadzenie i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej (o zawodach, o rynku pracy, o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, o planach rekrutacyjnych lokalnych szkół) w postaci prasy, informatorów, programów multimedialnych. Treści 1.Zainteresowania i skłonności zawodowe przejawiające się w toku działalności w szkole i domu, w chwilach wolnych od zajęć. Samoobserwacja, 2.Uzdolnienia i umiejętności niezbędne w pracy z drugim człowiekiem, w kontakcie z rzeczami- techniką, pracy z danymi- symbolami, przyrodą i działalnością artystyczną, 6

7 3.Cechy usposobienia i temperamentu, ich znaczenie w wyborze zawodu, 4. Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu, 5. Samoocena- ustalenie swoich mocnych stron ( osiągnięcia, sukcesy, zalety osobiste ), 6. Wiedza o zawodach. Istota zawodu, rodzaje spotykanych zawodów, Charakterystyka poszczególnych zawodów: - wymagania, - poznanie środowiska pracy, - zadania i czynności, - szanse zatrudnienia, - placówki zajmujące się kształceniem w poszczególnych zawodach, - spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, spotkania z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców i stowarzyszeń pracodawców (praktyki zawodowe, oczekiwania pracodawców, lokalny rynek zatrudnienia), 7.Kierunki dalszego kształcenia- drogi prowadzące do zdobycia zawodu, wybór szkoły. Jak podjąć decyzję o wyborze szkoły, 8.Zapoznanie uczniów z różnymi typami szkół ponadgimnazjalnych, warunki przyjęć, 9. Zajęcia warsztatowe kształcące umiejętności redagowania dokumentów aplikacyjnych (CV, list motywacyjny), 10.Zajęcia warsztatowe służące rozwijaniu i doskonaleniu umiejętności autoprezentacji, Szczegółowy plan prowadzenia zajęć: I Psychologiczne aspekty aktywizacji zawodowej Tematy w tym obszarze: 1. Moje uzdolnienia i predyspozycje 2. Określenie własnych zainteresowań 7

8 3. Moje cechy osobowościowe 4. Moje aspiracje, dążenia, ambicje 5. Mój warsztat pracy 6. Predyspozycje zdrowotne i ich wpływ na wybór zawodu 7. Znaczenie ciągłego kształcenia się i jego wpływ na wybór zawodu i utrzymanie pracy 8. Co to znaczy być elastycznym i sprawnym, czyli mobilność zawodowa Treści w tym obszarze: Uzdolnienia i predyspozycje związane z funkcją mózgu Jakie predyspozycje są potrzebne w jakim zawodzie Określenie swoich zainteresowań Moje zainteresowania ćwiczenia Moje mocne i słabe strony- ćwiczenia -analiza Cechy osobowości i ich znaczenie przy wyborze zawodu Predyspozycje zdrowotne i ich znaczenie przy wyborze zawodu Czy warto uczyć się i dlaczego warto się uczyć ćwiczenia Mobilność zawodowa ćwiczenia II Poznaj zawody Tematy w tym obszarze 1. Rodzaje spotykanych zawodów: związanych z ludźmi, danymi, zwierzętami, roślinami, przedmiotami 2. Charakterystyka poszczególnych zawodów - poznanie wymagań - poznanie środowiska pracy - poznanie zadań i czynności - szanse zatrudnienia w poszczególnych zawodach - placówki zajmujące się kształceniem w poszczególnych zawodach Treści w tym obszarze: Zawody związane z przedmiotami, ludźmi, roślinami, zwierzętami i danymi charakterystyka Przedstawienie wymagań, środowiska pracy oraz zadań i czynności w poszczególnych 8

9 grupach zawodów Omówienie szans zatrudnienia w poszczególnych zawodach (zawody przyszłości) Gdzie można się kształcić w określonych zawodach Jak naleźć właściwy zawód ćwiczenia Poszukiwanie właściwego zawodu ćwiczenia Opracowanie teczek tematycznych o zawodach Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, spotkania z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców i stowarzyszeń pracodawców (praktyki zawodowe, oczekiwania pracodawców, lokalny rynek zatrudnienia). III Kierunki dalszego kształcenia- przygotowanie uczniów do poruszania się po rynku szkół ponadgimnazjalnych Tematy w tym obszarze: I. Dokumenty przy przyjęciu do szkoły: 1.Podanie o przyjęcie do szkoły 2 Kopia świadectwa ukończenia gimnazjum poświadczona przez dyrektora gimnazjum, które kandydat ukończył 3. Kopia zaświadczenia o szczegółowych wynikach egzaminu gimnazjalnego poświadczona przez dyrektora gimnazjum, które kandydat ukończył 4.Karta zdrowia 5 Trzy fotografie 6. Karta informacyjna 7. Inne dokumenty wymagane przez szkolę: cv, kwestionariusz osobowy 8. Umiejętności autoprezentacji 9. Czym kierujemy się przy wyborze szkoły Treści w tym obszarze: Zasady pisania podania o przyjęcie do szkoły- ćwiczenia Sporządzanie cv, kwestionariusza osobowego-ćwiczenia Sporządzanie listu motywacyjnego ćwiczenia Zasady autoprezentacji ćwiczenia Przedstawienie struktury i profili kształcenia ponadgimnazjalnego Moja kariera zawodowa w dzisiejszych czasach 9

10 Osiągnięcia / umiejętności 1.Znajomosć czynników niezbędnych do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu: wiedza o zawodach, szkołach, własnych predyspozycjach, rynku pracy, 2.Możliwie najpełniejsza znajomość siebie, swoich upodobań, mocnych i słabych stron oraz predyspozycji do wykonywania zawodów, 3.Rozeznanie w strukturze szkolnictwa ponadgimnazjalnego, 4.Znajomosć kryteriów przyjęć do profilowanych liceów, techników i szkół zawodowych. Formy Pracy 1.Poradnictwo indywidualne- praca indywidualna z uczniem i jego rodziną, 2. Poradnictwo grupowe- zajęcia z grupą, klasą. 3. Stworzenie tablicy informacyjnej. 4. Stworzenie Szkolnego Ośrodka Kariery- SzOK. Metody/ Techniki 1.Poradnictwo indywidualne: - wywiad, obserwacja, - rozmowa doradcza / diagnoza problemu /, - metody testowe, - udzielanie informacji. 2.Poradnictwo grupowe: - prezentacja, - dyskusja grupowa, dyskusja w parach, - burza mózgów, - praca w małych grupach, - ankiety, kwestionariusze, metody testowe, - inscenizacja i odgrywanie ról. 10

11 Korzyści: 1.Dla ucznia i rodzica: - łatwość dostępu do informacji edukacyjnej i zawodowej, - poszerzenie perspektyw, - świadomość zmian, - zmniejszona liczba niepowodzeń, - ułatwione wejście na rynek szkół ponadgimnazjalnych. 2. Dla szkoły: - ciągłość działań edukacyjno- doradczych, - zapewnienie wsparcia uczniom i ich rodzicom co wpływa na jakość pracy szkoły. 11

12 Bibliografia 1.Rogacz-Paszkowska,Anna. Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej. Warszawa: KOWEZiU, Rogacz-Paszkowska, Anna. Doradztwo zawodowe w systemach szkolnych krajów Unii Europejskiej. Warszawa: KOWEZiU, Sołtysińska, Grażyna; Żywiec-Dąbrowska, Elżbieta. Moja przyszła praca: materiały metodyczne do pracy z uczniami szkół zawodowych. Warszawa: KOWEZiU, Szkolny doradca zawodowy. Warszawa: KOWEZiU, 2003 Przygotowanie uczniów gimnazjum do wyboru zawodu. Pod red.grażyny Sołtysińskiej i Julii Woronieckiej. Warszawa: KOWEZiU, Bolles, Richard Nelson. Spadochron: praktyczny poradnik dla osób planujących karierę, szukających pracy i zmieniających zawód. Warszawa: Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Barret, Jim. Testy niezbędne przy wyborze zawodu i kierunku studiów. Warszawa: Wydaw. Amber, Taylor, Jeff; Hardy Doug. Jak efektywnie poszukiwać pracy. Karków: Oficyna Ekonomiczna,