PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 W LEGNICY.

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 W LEGNICY. I. SPOSÓB INFORMOWANIA O WYMAGANIACH NA POSZCZEGÓLNE OCENY. - przekazywana przez nauczyciela informacja ustna w pierwszym tygodniu nauki ( informacje uzupełniające moŝna przekazać, na prośbę ucznia, na początku II semestru ). - informacje w formie zapisanej znajdują się u kaŝdego nauczyciela danego przedmiotu (dostępne podczas spotkań indywidualnych lub zebrań ogólnych z rodzicami ). II. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY - znajdują się na końcu tekstu III. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI. - dostosowanie wymagań do moŝliwości uczniów według zaleceń poradni psychologiczno pedagogicznej.

2 IV. SPOSOBY INFORMOWANIA UCZNIA O OCENIE CZĄSTKOWEJ Z DANEJ FORMY AKTYWNOŚCI ORAZ USTALENIE CZĘSTOTLIWOŚCI KONTROLI. Forma aktywności Sposoby informowania Częstotliwość Odpowiedź ustna Ustnie lub pisemnie Przynajmniej raz w semestrze Praca domowa Ustnie lub pisemnie w zeszycie lub ćwiczeniach ucznia W zaleŝności omawianego materiału. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń Pisemnie w zeszycie lub w ćwiczeniach Przynajmniej raz w semestrze Prace dodatkowe Ustnie lub pisemnie W zaleŝności od omawianego materiału Praca w grupie Ustnie pod koniec lekcji Na koniec lekcji Udział w dyskusji Ustnie W zaleŝności od omawianego materiału Aktywność Ustnie np. trzy + to ocena bdb,. Na kaŝdej lekcji zgodnie z WSO uczeń jest zobowiązany wpisywać oceny do tabeli w zeszycie i informować o nich rodziców.

3 V. NARZĘDZIA SPRAWDZAJĄCE STOPIEŃ OPANOWANIA WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI. ZASADY PRZEPROWADZANIA KLASÓWEK, SPRAWDZIANÓW ORAZ USTALENIE FORM POPRAWIANIA OCENY Z KLASÓWEK. Narzędzie Zasady przeprowadzania klasówek Sprawdzian *obejmuje dany dział *zapowiedziany na tydzień przed *informacja o ocenie na danej pracy *sprawdziany do wglądu dla rodziców na spotkaniach indywidualnych lub u nauczyciela przedmiotu. Kartkówka *obejmuje materiał wyłącznie z ostatnich trzech tematów *nie jest zapowiedziany *informacja o ocenie na kartkówce Formy poprawiania *sprawdzenie i oddanie tydzień po przeprowadzeniu sprawdzianu *uczeń poprawia ocenę niedostateczną w terminie ustalonym z nauczycielem, nie później niŝ tydzień od omówienia poprawionego sprawdzianu *sprawdzenie i oddanie w ciągu tygodnia *nie podlega poprawie Ustalona ilość w semestrze po przerobieniu danego działu i lekcji powtórzeniowej minimum dwa razy w semestrze *zgodnie z WSO uczeń jest zobowiązany wpisywać oceny do tabeli w zeszycie i informować o nich rodziców. VI. USTALENIE WPŁYWU RÓśNYCH OCEN CZĄSTKOWYCH NA OCENĘ SEMESTRALNĄ Sprawdziany, kartkówki, odpowiedź 60% Inne formy aktywności ( czytanie: mapy, osi, ze zrozumieniem; prace domowe, aktywność) 40% 100%

4 VII. USTALENIE ILOŚCI PRAC DOMOWYCH, CZĘSTOTLIWOŚCI ORAZ CZASU NA ICH PRZYGOTOWANIE. Rodzaj pracy domowej Częstotliwość ich zadawania Czas na ich przygotowanie Uzupełnienie ćwiczeń - na bieŝąco - na kolejną lekcję Ustne utrwalenie lekcji - na bieŝąco - na kolejną lekcję Praca dodatkowa (referat, gazetka, - w zaleŝności od potrzeb - ustala nauczyciel z uczniem prezentacje, projekt.. ) VIII. USTALENIE SPOSOBÓW WSKAZYWANIA KIERUNKÓW DALSZEJ PRACY UCZNIA. sprawdzian naniesienie poprawek, odesłanie do konkretnego tematu. kartkówka - naniesienie poprawek. praca domowa wskazanie błędów i sposoby ich poprawy praca dodatkowa recenzja pracy, wskazanie błędów i sposobów ulepszenia dalszych prac. odpowiedzi ustne omówienie odpowiedzi.

5 IX. SPOSÓB INFORMOWANIA UCZNIÓW O WARUNKACH I TRYBIE UZYSKANIA WYśSZYCH NIś PRZEWIDYWANE ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Z OBOWIĄZKOWYCH I DODATKOWYCH ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH ORAZ O MOśLIWOŚCI PRZYSTĄPIENIA DO SPRAWDZIANU KOŃCOWOROCZNEGO W CELU PODWYśSZENIA OCENY, GDY ZOSTAŁY NARUSZONE PROCEDURY USTALENIA TEJ OCENY. przekazywana przez nauczyciela informacja ustna w pierwszym tygodniu nauki zgodna z WSO. X. SPOSOBY OCENIANIA I WYMAGANIA STAWIANE UCZNIOM O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH Nauczyciel wspomagający wspólnie z nauczycielem przedmiotu opracowują szczegółowe zasady wewnątrzszkolnego systemu oceniania dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wykorzystując załącznik do WSO.

6 KRYTERIA OCENIANIA SPRAWDZIANÓW WIADOMOŚCI Oceny ze sprawdzianu są wyraŝane w skali 1 6 po przeliczeniu uzyskanych punktów na ocenę cyfrową według skali procentowej: 0 30% niedostateczny 31% 50 % dopuszczający 51% 74% dostateczny 75% 94% dobry 95% 100% bardzo dobry (powyŝej 100% rozwiązał zadanie dodatkowe) celujący

7 III. Dostosowanie wymagań 1. Kryteria ocen z poszczególnych przedmiotów powinny uwzględniać zdolności poszczególnych uczniów i odnosić ocenę do danego ucznia. 2. W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się uniemoŝliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z programu nauczania, nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej obniŝyć wymagania edukacyjne. 3. Sposoby dostosowania wymagań do uczniów z dysleksją na wszystkich przedmiotach: unikać głośnego odpytywania z czytania przy całej klasie, kontrolować stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów, ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłuŝyć czas pracy dziecka, ograniczać teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w podręczniku, pisemne sprawdziany powinny ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest zatem stosowanie tekstów do wyboru, zadań niedokończonych, tekstów z lukami pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania, wskazane jest preferowanie wypowiedzi ustnych, unikać wyrywania do odpowiedzi, dobrze jest posadzić dziecko blisko nauczyciela, dzięki temu zwiększy się jego koncentracja uwagi, podczas prac pisemnych nie uwzględniać poprawności ortograficznej, w przypadku ucznia z dysgrafią wskazane jest akceptowanie pisma drukowanego, pisma na maszynie bądź komputerze.

8 4. Sposoby dostosowania wymagań na przedmiocie HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO Symptomy zaburzeń funkcji biorących udział w procesie czytania i pisania w zakresie róŝnych przedmiotów nauczania Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO Objawy zaburzeń funkcji słuchowo-językowych: - trudności z zapamiętywaniem pojęć, nazwisk z historii - zła orientacja w czasie( chronologia, daty) - uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat: - w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać, dawać więcej czasu na przypomnienie, wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać - częściej powtarzać i utrwalać materiał - podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie - wprowadzać w nauczaniu metody aktywizujące, angaŝujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch), uŝywać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej i lateralizacji: - trudności z czytaniem i rysowaniem map historycznych - trudności z orientacją w czasie i w przestrzeni ( wskazywanie kierunków na mapie i w przestrzeni, obliczanie stref czasowych, połoŝenia geograficznego, kąta padania słońca itp.) - problemy z organizacją przestrzenną schematów i rysunków - zróŝnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak, by ograniczyć ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia - przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, niekiedy nawet odpytywać indywidualnie - często oceniać prace domowe - podczas stawiania wymagań uwzględniać trudności ucznia - w miarę moŝliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie - -dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania malutkimi kroczkami

9 Symptomy trudności w zakresie róŝnych przedmiotów nauczania w przypadku inteligencji niŝszej niŝ przeciętna Dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów - trudność w selekcji i wybraniu najwaŝniejszych treści (tendencja do pamięciowego uczenia się wszystkiego po kolei), - problem z zapamiętywaniem dat, nazwisk, nazw, miejscowości, - nieumiejętność przekrojowego wiązania faktów i informacji, - w związku z duŝym problemem w selekcji i wyborze najwaŝniejszych informacji z danego tematu moŝna wypisać kilka podstawowych pytań, na które uczeń powinien znaleźć odpowiedź czytając dany materiał (przy odpytywaniu prosić o udzielenie na nie odpowiedzi) - podobnie postępować przy powtórkach, - pozostawianie większej ilości czasu na przygotowanie się z danego materiału (dzielenie go na małe części, wyznaczanie czasu na jego zapamiętanie i odpytywanie)

10 WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO Wymagania na poszczególne oceny klasa IV Ocena dopuszczająca Uczeń: określa datę i miejsce swoich urodzin; wymienia swoje zainteresowania; z pomocą nauczyciela wymienia dwa przykłady praw dziecka. wyjaśnia i poprawnie posługuje się pojęciem rodzina ; wymienia swych przodków do pradziadków włącznie; samodzielnie podaje przykłady obowiązków dziecka w rodzinie; wymienia przykłady pamiątek rodzinnych. wskazuje elementy łączące zespół klasowy (np. wiek, wspólne lekcje, wychowawca); wymienia elementy tradycji własnej szkoły; wskazuje uprzejmość i koleŝeńskość jako zachowania konieczne dla dobrego funkcjonowania zespołu klasowego. wymienia swoje zainteresowania; podaje przykład grupy społecznej, do której naleŝy; określa na podanych przykładach pozytywne i negatywne zachowania nazywa i pokazuje na mapie region i województwo, w którym mieszka; wymienia przykłady zabytków architektury i przyrody swojego regionu. wskazuje na planie miejscowości siedzibę władz lokalnych; wymienia nazwisko wójta (burmistrza lub prezydenta);podaje jeden przykład działań władz lokalnych. wskazuje na mapie Europy Polskę; nazywa główne rzeki Polski (Wisłę, Odrę, Wartę) i pokazuje je na mapie; wskazuje na mapie Morze Bałtyckie i góry (Tatry); wymienia pełną nazwę państwa polskiego; wymienia i nazywa polskie symbole; recytuje słowa hymnu państwowego; wymienia święta narodowe (3 maja, 11 listopada). wymienia imię i nazwisko urzędującego premiera i prezydenta RP; wskazuje konstytucję jako najwaŝniejszy dokument w państwie. z pomocą nauczyciela opowiada legendę O Lechu, Czechu i Rusie z pomocą nauczyciela opowiada legendę O Popielu i Piaście oraczu; rozpoznaje symbole Unii Europejskiej: flagę i hymn; na podstawie mapy wymienia państwa członkowskie Unii Europejskiej. wymienia przykłady problemów ludzkości w XXI wieku; wymienia przykłady działań pomocowych, które są podejmowane przez państwa lub organizacje pozarządowe. definiuje pojęcia: historia, historycy ; wyjaśnia, czym zajmuje się historia. wyjaśnia pojęcia: źródła historyczne ; wymienia przykłady źródeł historycznych. wyjaśnia pojęcia: zabytek, muzeum ; wskazuje muzeum jako podstawową formę ochrony zabytków; przedstawia najwaŝniejsze zasady zachowania się w muzeum (1 2 przykłady). wyjaśnia pojęcia: zegar, kalendarz ; wymienia jednostki pomiaru czasu zegarowego i kalendarzowego; wskazuje na ilustracji dawne i współczesne przyrządy słuŝące do mierzenia czasu wyjaśnia pojęcia: wiek, tysiąclecie ; wyjaśnia znaczenie skrótów: p.n.e. i n.e.; określa wiek podanego wydarzenia; zapisuje określony wiek cyfrą rzymską wskazuje Afrykę Środkową jako miejsce pojawienia się pierwszych ludzi; nazywa sposoby zdobywania poŝywienia przez pierwszych ludzi (zbieractwo, myślistwo); podaje 1 2 przykłady mieszkań najstarszych przodków człowieka; wymienia najstarsze cywilizacje (podaje przykład np. Egipt);wskazuje miejsca powstania pierwszych cywilizacji posługując się wyraŝeniem wielkie rzeki ; wskazuje rzekę Nil jako jedną z rzek, nad którą powstały pierwsze cywilizacje; definiuje pojęcie pismo ; określa czas wynalezienia pisma; nazywa materiał, na którym pisano, podaje przynajmniej jeden przykład; wskazuje na mapie staroŝytny Egipt i rzekę Nil; wyjaśnia pojęcie faraon ; wyjaśnia pojęcie wielobóstwo ; przedstawia krótko wierzenia staroŝytnych Egipcjan; wyjaśnia pojęcie demokracja ; wskazuje na mapie staroŝytną Grecję i Ateny; opowiada o warunkach

11 naturalnych staroŝytnej Grecji; wymienia sposoby oddawania czci bogom (świątynie, igrzyska, teatr); wymienia Olimpię jako miejsce rozegrania pierwszych igrzysk staroŝytnych; wymienia sposoby nagradzania zwycięzców; wskazuje na mapie Olimpię i Ateny; wyjaśnia pojęcie imperium ; wskazuje na mapie Rzym, Morze Śródziemne; wskazuje na mapie zasięg podbojów rzymskich; wskazuje przyczyny sukcesów armii rzymskiej (podaje przynajmniej jeden argument); wymienia najwaŝniejsze dokonania Rzymian, które ułatwiły funkcjonowanie państwa i Ŝycie mieszkańców (prawo, drogi, mosty, akwedukty); wyjaśnia pojęcia: chrześcijaństwo, Biblia ; przedstawia osobę i nauki Jezusa z Nazaretu; opisuje okoliczności narodzin chrześcijaństwa Ocena dostateczna Uczeń: wyjaśnia, dlaczego przyjście na świat dziecka jest waŝnym wydarzeniem w Ŝyciu rodziny i społeczeństwa; wymienia róŝne potrzeby człowieka; wskazuje potrzeby, których zaspokojenie jest niezbędne do Ŝycia. wyjaśnia i poprawnie posługuje się pojęciem ród ; nazywa na przykładzie swojej rodziny stopnie pokrewieństwa; z pomocą nauczyciela wymienia przykłady więzi łączących członków rodziny. podaje przykłady działań samorządu szkolnego; na podanych przykładach wskazuje zachowania świadczące o poszanowaniu godności i odmienności innych; uzasadnia konieczność przestrzegania zasad koleŝeństwa i przyjaźni. definiuje pojęcie społeczeństwo ; podaje dziedzinę wiedzy lub umiejętności, które rozwijają się pod wpływem własnych zainteresowań; określa swoją przynaleŝność do grup społecznych opisuje połoŝenie geograficzne swojej miejscowości; w kilku zdaniach prezentuje atrakcje turystyczne małej ojczyzny; wymienia nazwy miejscowości w najbliŝszej okolicy. wyjaśnia pojęcie władza lokalna ; wymienia przedstawicieli władzy lokalnej; wyjaśnia zasady powoływania władz lokalnych; podaje przykład działań podejmowanych przez władzę lokalną w swojej miejscowości. wyjaśnia pojęcie symbole narodowe ; wyjaśnia pochodzenie nazwy Polska, nawiązując do legendarnych początków państwa; wymienia i wskazuje na mapie Europy państwa sąsiadujące z Polską; omawia połoŝenie geograficzne Polski; wymienia mniejszości narodowe i etniczne Ŝyjące w Polsce; wymienia przykłady miejsc pamięci narodowej (np. Grób Nieznanego śołnierza). wyjaśnia pojęcie demokracja ; wymienia organy władzy w Rzeczypospolitej Polskiej: parlament, prezydent, rząd, sądy. wyjaśnia pojęcie legenda ; wyjaśnia pochodzenie nazwy Gniezno; wymienia dawną nazwę określającą Polaków (Lechici). wskazuje na mapie miejscowości wymienione w legendach wyjaśnia pojęcia: Unia Europejska, euro ; wyjaśnia cel powstania Unii Europejskiej wymienia organizacje działające na rzecz ludzi potrzebujących pomocy (np. Polski Czerwony KrzyŜ, Polska Akcja Humanitarna, fundacje) i wskazuje cel ich działalności; opowiada o przejawach nędzy na świecie. wyjaśnia, kto tworzy historię. wyjaśnia pojęcie archeologia ; przedstawia podział źródeł historycznych; podaje przykłady źródeł materialnych i pisanych. wyjaśnia pojęcie: biblioteka ; wymienia najwaŝniejsze instytucje ochrony zabytków (muzeum, biblioteka); wyjaśnia konieczność właściwego zachowania się w muzeum; przedstawia zasady poprawnego zachowania się w instytucjach chroniących zabytki. wymienia sposoby mierzenia czasu dawniej i współcześnie; nazywa i wskazuje na ilustracji dawne i współczesne przyrządy słuŝące do mierzenia czasu. wyjaśnia pojęcia: era, taśma chronologiczna, oś czasu ; wskazuje narodziny Chrystusa jako wydarzenie określające podział czasu na czasy p.n.e. i n.e.; zaznacza na taśmie chronologicznej podane wydarzenia. wyjaśnia pojęcia: koczowniczy i osiadły tryb Ŝycia; charakteryzuje warunki Ŝycia pierwszych ludzi; wyjaśnia, w jaki sposób pierwsi ludzie wzniecali ogień; wyjaśnia wpływ umiejętności wzniecania ognia na warunki Ŝycia pierwszych ludzi; wskazuje przejście do osiadłego trybu Ŝycia jako najwaŝniejsze osiągnięcie pierwszych ludzi; wskazuje na mapie połoŝenie geograficzne Mezopotamii i Egiptu; zaznacza na taśmie chronologicznej czas powstania najstarszych cywilizacji (3500 r. p.n.e.); wyjaśnia, dlaczego pierwsze państwa powstały nad wielkimi rzekami (podaje jeden argument np. wylewy wielkich rzek; wymienia rodzaje pisma (klinowe, obrazkowe i alfabetyczne); zaznacza rok 3500 r. p.n.e. na taśmie chronologicznej; nazywa materiał,

12 na którym pisano; definiuje pojęcie piramida ; zaznacza na taśmie chronologicznej czas powstania staroŝytnego Egiptu (3000 r. p.n.e.); wskazuje znaczenie Nilu dla funkcjonowania państwa egipskiego; opisuje sposoby oddawania czci bogom; wymienia najwaŝniejsze bóstwa egipskie; wyjaśnia pojęcie polis ; opisuje wygląd Aten w czasach Peryklesa; wymienia zajęcia mieszkańców Aten; wyjaśnia pojęcie igrzyska olimpijskie ; wymienia dyscypliny sportowe rozgrywane podczas igrzysk; opowiada o wyglądzie i sposobie prezentacji sztuk w teatrze greckim; wyjaśnia pojęcie legion ; zaznacza na taśmie chronologicznej datę legendarnego załoŝenia Rzymu (753 r. p.n.e.); wskazuje na mapie Półwysep Apeniński, Tyber; wymienia grupy społeczne staroŝytnego Rzymu; wskazuje źródła sukcesów armii rzymskiej; wyjaśnia pojęcia: prawo, akwedukty ; charakteryzuje najwaŝniejsze dokonania Rzymian, które ułatwiły funkcjonowanie państwa i Ŝycie mieszkańców; wyjaśnia pojęcia: apostoł Dekalog ; zaznacza na taśmie chronologicznej wiek narodzin chrześcijaństwa; wskazuje na mapie Palestynę i miasta związane z Ŝyciem i działalnością Jezusa z Nazaretu. Ocena dobra Uczeń: podaje przykłady róŝnorodnych potrzeb człowieka oraz sposoby ich zaspakajania; omawia wybrane prawa dziecka; wymienia nazwę organizacji działających na rzecz dzieci. wymienia przykłady praw i obowiązków przysługujących poszczególnym członkom rodziny; charakteryzuje więzi łączące rodzinę; podaje przykłady tradycji obowiązujących w jego rodzinie; rysuje schemat drzewa genealogicznego swojej rodziny; wyjaśnia, kto tworzy społeczność szkolną; wyjaśnia zasady funkcjonowania samorządu szkolnego; podaje przykłady działań samorządu w swojej szkole; podaje przykłady konfliktów między ludźmi i proponuje sposoby ich rozwiązywania definiuje pojęcie grupa społeczna ; uzasadnia konieczność przestrzegania przyjętych norm współŝycia w najbliŝszym otoczeniu; opisuje róŝne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie; wyjaśnia znaczenie pracy w Ŝyciu człowieka. prezentuje swoją małą ojczyznę, uwzględniając tradycję historyczno--kulturową; zbiera i prezentuje informacje o rozmaitych formach upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości małej ojczyzny wymienia i nazywa władze lokalne, uŝywając pojęć: rada miasta lub gminy, wójt ( burmistrz lub prezydent ); omawia przykłady działań samorządu lokalnego z własnego terenu. wyjaśnia pojęcie naród ; wyjaśnia symbolikę polskich barw narodowych; wskazuje na mapie i opisuje główne regiony Polski; nazywa i pokazuje na mapie krainy geograficzno-historyczne Polski; nazywa wydarzenia historyczne, które upamiętniają polskie święta narodowe. wyjaśnia pojęcie konstytucja ; wyjaśnia zasady wyborów władz w Polsce. samodzielnie opowiada legendy O Lechu, Czechu i Rusie i O Popielu i Piaście oraczu; rozpoznaje cechy charakterystyczne legendy; wskazuje na mapie współczesnych sąsiadów Polski. określa daty: powstania UE (1993 r.) i przyjęcia Polski do UE (2004 r.). wyjaśnia na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych na świecie; uzasadnia potrzebę wspólnych międzynarodowych działań. przedstawia elementy kształtujące historię: waŝne wydarzenia, działalność wybitnych jednostek, praca przeszłych pokoleń; wyjaśnia zadania historyków. wyjaśnia znaczenie źródeł historycznych dla poznania przeszłości. przedstawia zadania muzealnictwa (gromadzenie, przechowywanie, konserwacja zabytków, organizacja wystaw); wyjaśnia konieczność ochrony zabytków. wyjaśnia potrzebę mierzenia czasu; czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy i odpowiada na związane z nim pytania. wskazuje wydarzenie starsze i młodsze; oblicza upływ czasu między podanymi wydarzeniami w zakresie naszej ery lub czasów przed naszą erą wyjaśnia pojęcie prehistoria ; wymienia narzędzia uŝywane przez pierwszych ludzi; wymienia najwaŝniejsze osiągnięcia pierwszych ludzi Ŝycia (tkactwo, garncarstwo, uprawa roli); odczytuje informacje zawarte w materiale ilustracyjnym; definiuje pojęcie państwo ; nazywa i wskazuje na mapie rzeki, nad którymi leŝały Egipt i Mezopotamia; wyjaśnia rolę wielkich rzek w funkcjonowaniu pierwszych państw; wymienia grupy społeczne państw staroŝytnych; nazwa i opisuje poznany materiał pisarski; wskazuje czas powstania staroŝytnego Egiptu; charakteryzuje warunki naturalne staroŝytnego Egiptu; wymienia grupy społeczne staroŝytnego Egiptu; opowiada, w jaki sposób Egipcjanie przedstawiali bogów;

13 wyjaśnia sposób budowy piramid; wymienia (na podstawie ilustracji) narzędzia uŝywane do budowy piramid; wymienia zasługi Peryklesa dla rozwoju Aten; wymienia czynniki jednoczące Greków w staroŝytności; określa datę pierwszych igrzysk olimpijskich i zaznacza ją na taśmie chronologicznej; wyjaśnia, czym zajmowali się filozofowie; omawia zajęcia poszczególnych grup społecznych; charakteryzuje technikę wojenną Rzymian (posługując się nazwami machin); opowiada o edukacji Rzymian przygotowującej do kariery urzędniczej; wskazuje łacinę jako język Rzymian; wyjaśnia pojęcia: Jahwe, judaizm, Mesjasz, Stary Testament, Nowy Testament ; wyjaśnia, na czym polegała odmienność nauk Jezusa wobec religii śydów; opowiada o sytuacji chrześcijan w I IV wieku Ocena bardzo dobra Uczeń: wyjaśnia, w czym wyraŝa się odmienność i niepowtarzalność kaŝdego człowieka; omawia wybrane prawa dziecka i podaje, gdzie moŝna się zwrócić, gdy są one łamane; wyjaśnia, czym zajmuje się UNICEF. definiuje pojęcia: genealogia, drzewo genealogiczne ; wyjaśnia znaczenie rodziny w Ŝyciu człowieka; wyjaśnia znaczenie pamiątek rodzinnych jako źródeł informacji o przeszłości rodziny; wyraŝa opinię na temat potrzeby kultywowania tradycji i gromadzenia pamiątek rodzinnych. charakteryzuje społeczność szkolną z uwzględnieniem swoich praw i obowiązków; wyjaśnia, odwołując się do przykładów, na czym polega postępowanie sprawiedliwe ; wyjaśnia, w czym przejawia się uprzejmość i tolerancja. wskazuje zainteresowania jako płaszczyznę kontaktów i wymiany doświadczeń z rówieśnikami. charakteryzuje elementy kultury regionalnej stanowiące o jej odrębności, np. strój, gwara, potrawy; wyjaśnia, na czym polega wkład kultury regionalnej w rozwój kultury polskiej; przedstawia problemy społeczno-gospodarcze małej ojczyzny wymienia zakres działań władz lokalnych. wyjaśnia, na czym polega zróŝnicowanie regionalne Polski; wymienia miejsca największych skupisk Polaków na świecie; wymienia mniejszości narodowe i etniczne; charakteryzuje więzi łączące naród; uzasadnia konieczność poszanowania symboli narodowych; wyjaśnia rolę, jaką symbole narodowe pełnią w Ŝyciu narodów; wskazuje miejsce pamięci w swojej okolicy i opowiada o wydarzeniach, które ono upamiętnia. podaje przykłady praw i obowiązków obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; samodzielnie dokonuje interpretacji fragmentu tekstu Konstytucji RP wyjaśnia związek legendy z symbolami państwa polskiego. wyjaśnia w oparciu o legendę pochodzenie nazwy pierwszej polskiej dynastii. wymienia najwaŝniejsze instytucje UE i charakteryzuje ich zadania. formułuje własną opinię o działaniach pomocowych podejmowanych przez państwa lub organizacje pozarządowe; wyjaśnia konieczność niesienia pomocy potrzebującym, rozpoczynając działania od najbliŝszego środowiska wskazuje korzyści, jakie daje dobra znajomość historii; wyjaśnia konieczność zbadania przyczyn i skutków wydarzeń historycznych dla zrozumienia przeszłości. uzasadnia konieczność dotarcia do wszelkich moŝliwych źródeł w celu dobrego i obiektywnego poznania przeszłości; przedstawia znaczenie badań archeologicznych dla poznania przeszłości. definiuje pojęcia: skansen, archiwum ; wymienia róŝnorodne formy ochrony zabytków. wskazuje i wyjaśnia związek między obserwacją przyrody a powstaniem zegarów i kalendarzy; charakteryzuje sposoby określania czasu minionych wydarzeń w dalekiej przeszłości (przed wynalezieniem kalendarza i zegarów). wyjaśnia pojęcie chronologia ; porządkuje podane wydarzenia według chronologii; wyjaśnia fakt, Ŝe podział czasu jest podziałem umownym. wskazuje wpływ osiągnięć pierwszych ludzi na zmiany w warunkach ich Ŝycia; wyjaśnia wagę przejścia z koczowniczego do osiadłego trybu Ŝycia dla warunków Ŝycia ludzi; definiuje pojęcie cywilizacje ; wyjaśnia sposób funkcjonowania systemów nawadniających; przedstawia zajęcia grup społecznych w państwach staroŝytnych; wyjaśnia, na czym polegał społeczny podział pracy; charakteryzuje poznane rodzaje pisma; wyjaśnia znaczenie pisma dla poznania przeszłości i komunikowania się ludzi; przedstawia zajęcia grup społecznych staroŝytnego Egiptu; opowiada o warunkach Ŝycia poszczególnych grup społecznych staroŝytnego Egiptu; omawia pozycję faraona w społeczeństwie egipskim; wyjaśnia pojęcia: mumifikacja, mumia, sfinks ;

14 wyjaśnia przyczyny mumifikowania zwłok; omawia zasady funkcjonowania demokracji ateńskiej; wskazuje podobieństwa i róŝnice pomiędzy igrzyskami w staroŝytności i dzisiaj (np. ubiór, dyscypliny, nagrody); wyjaśnia pojęcie łuk triumfalny ; przedstawia przyczyny powstania imperium rzymskiego; wyjaśnia słuszność twierdzenia, Ŝe Morze Śródziemne było wewnętrznym morzem Rzymian; wyjaśnia, jak w Rzymie wykształciła się arystokracja; wyjaśnia przydatność dokonań Rzymian dla funkcjonowania państwa i Ŝycia mieszkańców; opowiada (posługując się ilustracją) o etapach budowy dróg w staroŝytnym Rzymie; przedstawia najwaŝniejsze zasady judaizmu; wyjaśnia, dlaczego chrześcijaństwo wywodzi się z judaizmu Ocena celująca Uczeń: wyjaśnia, w czym wyraŝa się odmienność i niepowtarzalność kaŝdego człowieka, podaje przykłady; wyraŝa opinię na temat przestrzegania praw dziecka we współczesnym świecie i roli międzynarodowych organizacji, które pomagają w ich obronie wyszukuje na ten temat informacje z róŝnych źródeł. na podstawie informacji zawartych w tekście rysuje drzewo genealogiczne. na podstawie samodzielnej analizy statutu szkoły przedstawia zasady funkcjonowania samorządu w swojej szkole wskazuje, przytaczając odpowiednie argumenty, osiągnięcia współczesnej cywilizacji jako efekt pracy minionych pokoleń. na podstawie wiadomości z róŝnych źródeł charakteryzuje dokonania postaci z regionu, które przyczyniły się do jego rozwoju. wyjaśnia, dlaczego istnienie samorządu terytorialnego jest waŝne dla rozwoju społeczeństwa demokratycznego. wyjaśnia okoliczności powstania hymnu państwowego; wskazuje postacie historyczne wzmiankowane w hymnie i wydarzenia z jakimi są one związane; przygotowuje prezentację miejsc pamięci narodowej z własnego regionu i przedstawia ją w klasie lub tworzy port folio; przedstawia zakres obowiązków najwyŝszych organów władzy w Polsce. samodzielnie przygotowuje prezentację o historii godła polskiego lub samodzielnie przygotowuje prezentację o legendarnych początkach państwa polskiego opowiada na podstawie wiadomości z róŝnych źródeł o uczestnictwie Polski we wspólnocie europejskiej i prezentuje przykłady konkretnych działań wyraŝając na ten temat własną opinię. definiuje pojęcia: organizacja humanitarna, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, terroryzm ; rozumie wagę i znaczenie istnienia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ; potrafi zinterpretować na podstawie tekstu źródłowego ( Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ) prawa człowieka zawarte w tym dokumencie. wskazuje osiągnięcia współczesnej cywilizacji (podaje konkretne przykłady)jako efekt pracy minionych pokoleń. wskazuje podobieństwa i róŝnice między zakresem badań historyków i archeologów. sporządza własną listę najpiękniejszych polskich zabytków wyszukuje z róŝnych źródeł informacje o dawnych kalendarzach (np. egipskim) i prezentuje je w wybranej przez siebie formie. oblicza upływ czasu między wydarzeniem sprzed naszej ery a wydarzeniem, które miało miejsce w czasach naszej ery (wie, Ŝe w historii nie ma roku 0). wyszukuje i prezentuje informacje na temat osad prehistorycznych; wyjaśnia i uzasadnia znaczenie pracy w Ŝyciu najstarszych społeczeństw; przygotowuje prezentację na temat: Wynalezienie pisma czyli kiedy kończy się prehistoria a zaczyna historia ; charakteryzuje poznane rodzaje pisma; wyjaśnia znaczenie pisma dla poznania przeszłości i komunikowania się ludzi; wyszukuje i prezentuje informacje o słynnych władcach staroŝytnego Egiptu; przygotuje krótką informację o słynnych grobowcach lub piramidach egipskich; wykorzystując informacje z róŝnych źródeł przygotowuje przewodnik po Atenach w czasach Peryklesa i przedstawia go we wskazanej formie; wymienia dokonania staroŝytnych Greków w róŝnych dziedzinach; przygotowuje prezentację na temat wierzeń Greków; wymienia dzieła sztuki nawiązujące do tematyki mitologicznej; opisuje, jak wierzenia wpływały na Ŝycie staroŝytnych Greków; przedstawia postacie wybitnych wodzów rzymskich np. Juliusza Cezara; wyjaśnia znaczenie osiągnięć prawniczych Rzymian dla prawa współczesnego; podaje zapisy prawa rzymskiego wykorzystywane współcześnie; wskazuje czynniki łączące chrześcijaństwo i judaizm.

15 Klasa V Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy: Na ocenę dopuszczającą uczeń Na ocenę dostateczną uczeń Na ocenę dobrą uczeń Na ocenę bardzo dobrą uczeń Na ocenę celującą uczeń powinien STAROśYTNOŚĆ -nie opanował materiału w stopniu dopuszczającym - braki w wiedzy są na tyle duŝe, Ŝe uniemoŝliwiają zdobycie kolejnych wiadomości i opanowania podstawowych umiejętności -nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności - wyjaśnić istotę podziału na lata p.n.e i n.e - określić wiek ( połowę) dla danej daty rocznej i to samo odczytać z linii chronologicznej - wymienić dwa przykłady najstarszych państw świata i zlokalizować je geograficznie ( kontynent, morze, rzeka) - wyjaśnić rolę Nilu w Egipcie - nazwać dwa systemy władzy w państwach staroŝytnych - wskazać najniŝszą grupę ludności w społeczeństwach staroŝytnych i jej zajęcia - wskazać typowy rodzaj wierzeń ludów staroŝytnych ( wielobóstwo) - odróŝniać bohaterów mitów od postaci historycznych np. Hades - Homer - łączyć pojęcie z definicją - rozpoznać pochodzenie wskazanego zabytku architektury - łączyć najwaŝniejsze osiągnięcia cywilizacji staroŝytnych z miejscem ich powstania np. papirus Egipt, teatr - Grecja - wymienić główne epoki historyczne - obliczyć ile lat i wieków dzieli nas od wydarzenia zaznaczonego na linii chronologicznej - wymienić poznane cywilizacje staroŝytne i wskazać ich lokalizację na mapie - podać dwa przykłady wpływów warunków naturalnych na Ŝycie w państwach staroŝytnych - scharakteryzować dwa przykłady władzy w państwach staroŝytnych - wyjaśnić źródła niewolnictwa - podać przykłady religii pogańskich i wyjątek (judaizm) - wymienić kilka postaci mitycznych i kilka staroŝytnych np. Zeus, Apollo, Afrodyta, Posejdon, Leonidas, Fidiasz, Cezar, Aleksander Wielki - dopisać pojęcie do definicji - wskazać cechę charakterystyczną wybranego przez siebie zabytku - samodzielnie wymienić kilka osiągnięć ludów staroŝytnych - wymienić epoki historyczne zgodnie z ich chronologią - zaznaczyć na linii chronologicznej wskazane daty - lokalizować poznane cywilizacje na mapie i względem siebie oraz określić ich kolejność w czasie - wskazać podobieństwa i róŝnice w warunkach naturalnych państw staroŝytnych - scharakteryzować poznane systemy władz ( władza despotyczna, demokratyczna, rządy arystokratyczne, republika, cesarstwo) - scharakteryzować status niewolników - rozróŝnić poznane systemy religijne - powiązać imiona bóstw greckich z ich funkcjami, a postaci historycznych z ich działaniami np. Perykles demokracja - wyjaśnić większość pojęć: faraon, władca despotyczny, mumia, piramida, papirus, hieroglify, niewolnik, Biblia, Nowy Testament, pogaństwo, państwo miasto, mit, - wyjaśnić zasadę podziału na historię i prahistorię oraz na epoki historyczne - wyjaśnić źródła innych niŝ nasza rachub czasu - samodzielnie narysować linię chronologiczną i swobodnie się nią posługiwać - określić czas powstania, połoŝenie i warunki naturalne wszystkich cywilizacji staroŝytnych - wykazać związek warunków naturalnych z zajęciami i rozwojem form państwowych w staroŝytności - porównać poznane systemy włazy - ocenić rolę niewolnictwa w staroŝytności - scharakteryzować, porównać systemy religii staroŝytnej - swobodnie posługiwać się imionami postaci mitycznych i historycznych i charakteryzować je - swobodnie operować poznanymi pojęciami: faraon, władca despotyczny, mumia, piramida, papirus, wiadomości - opanować materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobry - brać udział w konkursach historycznych i odnosić w nich sukcesy - aktywnie uczestniczyć w zajęciach - z własnej inicjatywy poszerzać swoje z historii w oparciu o dodatkową literaturę historyczną

16 Klasa V Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy: Na ocenę dopuszczającą uczeń Na ocenę dostateczną uczeń Na ocenę dobrą uczeń Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien Na ocenę celującą uczeń powinien STAROśYTNOŚĆ.j.w. j.w. j.w. olimpiada, demokracja, amfiteatr, komedia, tragedia, imperium, cesarstwo, republika, barbarzyńcy - określić podstawowy dorobek cywilizacyjny poznany w państwach staroŝytnych hieroglify, niewolnik, Biblia, Nowy Testament, pogaństwo, państwo miasto, mit, olimpiada, demokracja, amfiteatr, komedia, tragedia, imperium, cesarstwo, republika, barbarzyńcy - scharakteryzować typowe formy architektury staroŝytnej i podać przykłady oraz określić funkcje omawianych budowli - określić i ocenić dorobek cywilizacyjny państw staroŝytnych w tym jego znaczenie dla nas j.w. POLSKA PIASTÓW - pokazać na mapie kolebkę państwa polskiego oraz ziemie zjednoczone przez Mieszka I, wymienić Pomorze jako ziemię utraconą - łączyć najwaŝniejsze wydarzenia z władcą i porządkować chronologicznie: ( chrzest Polski, koronacja Chrobrego, podział na dzielnice, zjednoczenie, akademia krakowska) - wymienić po jednym skutku tych wydarzeń - rozpoznać państwo polskie za ostatnich Piastów i wskazać utracone ziemie - wskazywać najwaŝniejsze zasługi kolejnych Piastów np. Mieszko zjednoczenie plemion i chrzest - rozróŝniać przyczyny i skutki ich działań ( np. sprowadzenie KrzyŜaków) - określić wiek panowania lub datę najwaŝniejszego wydarzenia ( 966, 1025, 1138, 1226, 1320, 1364) - wyjaśnić na mapie główne zmiany terytorialne ziem Piastów ( Śląsk, Pomorze, Ruś Halicka) - omawiać podstawowe fakty z epoki Piastów (chrzest Polski, zjazd w Gnieźnie, wojny, koronacje, Testament Krzywoustego, KrzyŜacy, Tatarzy, zjednoczenie i wzmocnienie państwa przez dwóch ostatnich Piastów) -zaznaczyć ich daty na linii chronologicznej - przedstawić zmiany terytorialne za Piastów ( za Chrobrego, w okresie rozbicia dzielnicowego, podczas jednoczenia ziem polskich) - oceniać i porównywać władców i wydarzenia ( np. Chrobry) - dostrzegać związki między historią Polski i Europy np. osadnictwo na prawie niemieckim, rola Kościoła - wyjaśnić istotę podziału

17 Klasa V POLSKA PIASTÓW Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy: j.w. Na ocenę dopuszczającą uczeń np. wzmocnienie/osłabienie państwa - rozróŝniać grupy społeczne (stany): duchowieństwo, rycerstwo, mieszczaństwo - wymienić główne cechy miasta średniowiecznego - odróŝnić budowlę romańską i gotycką - łączyć pojęcia z definicją Na ocenę dostateczną uczeń - omówić zajęcia poszczególnych grup społecznych i ich obyczaje - opisać miasto średniowieczne - wymienić cechy stylu romańskiego i gotyckiego - dopisać pojęcie do definicji Na ocenę dobrą uczeń -określić znaczenie poszczególnych grup społecznych w Ŝyciu politycznym, gospodarczym i kulturalnym - zlokalizować na mapie najstarsze polskie miasta - porównać architekturę romańską i gotycką - wyjaśnić większość pojęć Na ocenę bardzo dobrą uczeń na stany i scharakteryzować je - wyjaśnić proces zakładania miast na prawie niemieckim - na przykładzie zabytków scharakteryzować architekturę średniowieczną - swobodnie operować pojęciami: ród, plemię, dynastia, ksiąŝę, król, rycerz, lokacja, prawo niemieckie, cech, senior, statut, styl romański, gotyk, stan, monarchia Na ocenę celującą uczeń powinien j.w.

18 Klasa VI Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy: Na ocenę dopuszczającą uczeń Na ocenę dostateczną uczeń Na ocenę dobrą uczeń Na ocenę bardzo dobrą uczeń Na ocenę celującą uczeń powinien U PROGU CZASÓW NOWOśTNYCH -nie opanował materiału w stopniu dopuszczającym - braki w wiedzy są na tyle duŝe, Ŝe uniemoŝliwiają zdobycie kolejnych wiadomości i opanowania podstawowych umiejętności -nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności - wymienić główne przyczyny odkryć geograficznych, przyrządy do Ŝeglugi -wymienić główne odkrycia -wyjaśnićpojęcia: odrodzenie, humanizm - podać przykład człowieka renesansu - rozumieć dlaczego nastąpił kryzys Kościoła - podać datę wystąpienia Lutra, hołdu pruskiego, unii lubelskiej - wyjaśnić pojęcie lenno, tolerancja, złoty wiek, pańszczyzna, unia, Rzeczpospolita, przywileje, demokracja szlachecka, wolna elekcja - wymieniać przedstawicieli tego okresu - krótko opowiedzieć o odkryciach geograficznych - wskazać róŝnicę między średniowieczem i renesansem - opowiedzieć o wybranej postaci odrodzenia - przedstawić znaczenie hołdu pruskiego - podać przyczyny powiększania przez szlachtę obszaru folwarków - omówić postanowienia unii lubelskiej - wyjaśnić pojęcia: folwark, sejm piechota wybraniecka, ekumenizm - opowiedzieć o działalności przedstawicieli złotego wieku - przedstawić trasy odkrywców - wymienić korzyści wynikające z odkryć - nazywać wyznania powstałe podczas reformacji - wymienić i ocenić metody zwalczania wyznań - omówić cechy stylu renesansowego w budownictwie oraz znać przykłady sztuki renesansowej - wykazać, Ŝe wydarzenia historyczne mogą mieć pozytywne i negatywne skutki - ocenić metody postępowania kolonizatorów - wykazać związek między nowymi ideałami Ŝycia ludzkiego a zmianą trybu Ŝycia codziennego - dostrzegać róŝnicę między róŝnymi wyznaniami chrześcijańskimi dawniej i współcześnie - wyjaśnić zaleŝności między rozwojem ekonomicznym i wzrostem znaczenia politycznego Polski - oceniać hołd pruski w świetle późniejszych wydarzeń - oceniać zakres władzy królewskiej po uzyskaniu przez szlachtę przywilejów - samodzielnie wyszukiwać informację o zabytkach renesansowych regionu wiadomości opanować materiał przewidziany programem w stopniu bardzo dobry - brać udział w konkursach historycznych i odnosić w nich sukcesy - aktywnie uczestniczyć w zajęciach - z własnej inicjatywy poszerzać swoje z historii w oparciu o dodatkową literaturę historyczną

19 Klasa VI BAROK PEŁEN KONTRA- STÓW MYŚLICIELE PROPONUJĄ ZMIANY WIELKIE ZMANY CYWILIZA- CYJNE XIX w. Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy: j.w. Na ocenę dopuszczającą uczeń - wyjaśniać pojęcia: husaria, wojna partyzancka, barok i czas jego trwania - wymieniać państwa, z którymi Rzeczpospolita toczyła wojny w XVI i XVII wieku - wyjaśniać pojęcia: oświecenie, trójpodział władzy, rewolucja, konstytucja, kosynier, rozbiór, powstanie - podać daty rozbiorów, konstytucji majowej, powstania kościuszkowskiego i określić połowę oraz wiek - wymienić państwa zaborcze - znać pojęcia: proletariat, burŝuazja, parlament, rewolucja przemysłowa, rusyfikacja, germanizacja - wymieniać odkrywców i wynalazców oraz ich osiągnięcia Na ocenę dostateczną uczeń - wymienić nazwiska przedstawicieli baroku - opowiedzieć o epizodach wojen w XVI i XVII wieku - omówić zasługi StefanaBatorego, Jana IIISobieskiego - wymieniać przedstawicieli oświecenia w Europie - wymienić nazwiska Polaków walczących o niepodległość Ameryki - wymienić zasługi ostatniego króla polskiego - wymieniać i wskazywać ziemie zagarnięte przez zaborców - wymieniać główne miejsca walk w czasie powstania kościuszkowskiego - dostrzegać wpływ wynalazków na postęp gospodarczy - wskazywać zabory przodujące w rozwoju rolnictwa lub przemysłu - omówić epizody walk o wolność (Drzymała, Września) Na ocenę dobrą uczeń - ukazać doniosłość działalności przedstawicieli baroku - dostrzegać rolę wybitnych wodzów w walce z wrogiem - ukazywać osiągnięcia naukowe oświecenia -omówić przebieg i osiągnięcia rewolucji francuskiej oraz przebieg walk o niepodległość USA - wskazywać na postępowe zmiany okresu panowania S. A. Poniatowskiego - wykazać doniosłość postanowień konstytucji majowej - przedstawić przebieg powstania kościuszkowskiego - dostrzegać przeobraŝenia gospodarcze XIX w. - podać i omówić przyczyny walki Polaków u boku Francji - opowiedzieć o walce Polaków o niepodległość i represjach zaborców Na ocenę bardzo dobrą uczeń - dostrzegać kontrasty baroku - wykazać, Ŝe nawet w czasach pomyślności państwa naleŝy dbać o utrzymanie jego potęgi (Batory) - dostrzegać dziedzictwo oświecenia i rewolucji dla współczesnych - dostrzegać rolę reform w słabej Polsce XVIII wieku - wskazać państwa współczesne stosujące trójpodział władzy - analizować przyczyny upadku Polski - dostrzegać wpływ zmian gospodarczych na przeobraŝenia społeczne - dostrzegać korzyści osiągnięć XIX w. na czasy współczesne - Gdańsk - wyjaśnić i poprzeć przykładami hasło Za Waszą i naszą wolność Na ocenę celującą uczeń powinien j.w.

20 Klasa VI WIELKIE ZMANY CYWILI- ZACYJNE XIX w Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy j.w. Na ocenę dopuszczającą uczeń - podać datę powstania Legionów Polskich, powstań narodowych, Na ocenę dostateczną uczeń - omówić postać Dąbrowskiego i Wybickiego - wymienić wybitnych twórców XIX w. Na ocenę dobrą uczeń j.w. Na ocenę bardzo dobrą uczeń - uzasadnić postawę Polaków wobec zaborców w walce o niepodległość Na ocenę celującą uczeń powinien j.w. MIĘDZY DEMOKRA- CJĄ A DYKTATURĄ - podać datę, określić połowę i wiek: I wojny światowej, odzyskania niepodległości, powstań śląskich, wielkopolskiego, bitwy warszawskiej wybuchu II wojny światowej i jej zakończenia oraz powstania warszawskiego - wyjaśnić pojęcia: dyktatura, NATO, Układ Warszawski, Ŝelazna kurtyna, mur berliński - wskazywać na mapie główne miejsca walk w Polsce w 1939 r. - podać główne przyczyny wybuchu I wojny światowej - wymienić postaci walczące o niepodległą Polskę - wymieniać dyktatorów okresu międzywojennego - wskazywać metody okupanta wobec Polaków - wykazać przebieg rywalizacji między ZSRR a USA po wojnie - dostrzegać skutki I wojny światowej - opowiedzieć o wydarzeniach mających wpływ na odrodzoną Polskę - wskazać na przeciwieństwa między państwem dyktatorskim a demokratycznym - opowiedzieć o walce Polaków w czasie II wojny światowej w kraju i poza jego granicami - podawać przykłady łamania praw obywatelskich w państwach komunistycznych - dostrzegać zmiany mapy politycznej Europy w wyniku I wojny światowej - wyszukiwać informacje dotyczące sytuacji Gdańska po I wojnie światowej - wskazać i opowiedzieć o miejscach pamięci narodowej w regionie -wskazać postacie oraz wydarzenia będące symbolami upadku komunizmu

21 Klasa VI Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną gdy j.w Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien Na ocenę dostateczną uczeń Na ocenę dobrą uczeń powinien Na ocenę bardzo dobrą uczeń Na ocenę celującą uczeń powinien j.w DOBRO- DZIEJSTWA I PRZEKLEŃ- STWA CYWILI- ZACJI XX w. W STRONĘ DEMO- KRACJI I DOBRO- BYTU - wyjaśnić pojęcia Liga Narodów, kultura masowa, II Rzeczypos-polita, globalna wioska, PRL, II Rzeczypospolita - podać nazwiska3 wynalazców XX w. - wymienić 3 postacie zasłuŝone dla kultury okresu PRL - wskazać na mapie RP i kraje sąsiadujące - podać datę uchwalenia konstytucji - wymienić symbole Polski - przedstawić na mapie podział administracyjny RP - wyjaśnić pojęcia i skróty samorząd, UE, ONZ - podać osiągnięcia naukowotechniczne pierwszej połowy XX w. - wymienić wiodące postacie II Rzeczypospolitej - przedstawić główne osiągnięcia II połowy XX w. - wymienić władze państwowe RP - wymieniać najwaŝniejsze instytucje samorządu terytorialnego - wyjaśnić potrzebę ochrony środowiska - omówić konieczność dbania o przestrzeganie praw obywatelskich przez organizacje międzynarodowe - wyjaśnić wpływ postępu technicznego na Ŝycie codzienne - wykazać szybki rozwój gospodarczy II Rzeczypospolitej - omówić dobre i złe strony Ŝycia w PRL - wymienić podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie - przedstawić podstawowe obowiązki władz samorządowych - omówić negatywne i pozytywne skutki przemian gospodarczych lat dziewięćdziesiątych - na podstawie tekstu źródłowego wykazać na czym polegała amerykanizacja Ŝycia w pierwszej połowie XX w. - omówić sukcesy gospodarcze II Rzeczypospolitej w naszym regionie - wykazać, Ŝe nie wszyscy korzystają z osiągnięć XX w. - wykazać Ŝe po mimo cenzury Polacy wnieśli wielki wkład w rozwój dziedzictwa kulturowego - wyjaśnić znaczenie symboli narodowych i konieczność okazywania im szacunku - dostrzegać problemy z jakimi borykają się władze regionu