WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Transkrypt

1 KLASA IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ WYMAGANIA EDUKACYJNE NA 1. Co to jest historia? pojęcia: historia (dzieje), historyk. pojęcie: historia prywatna, konieczność poznawania historii w sposób chronologiczny. pojęcia: historia rodzinna, historia państw. historię jako cykl zmian dokonanych przez człowieka. wyjaśnić, w jakim celu poznaje się historię. wyjaśnić, czym zajmuje się historyk, podać przykłady wydarzeń należących do historii prywatnej. podać przykłady wydarzeń należących do historii rodzinnej. podać przykłady wydarzeń należących do historii państw. opisać Kraków w różnych okresach historycznych.

2 2. O mierzeniu czasu sposób mierzenia czasu, którym posługują się ludzie w Europie, rzymski sposób zapisu cyfr i liczb. wydarzenie, które dało początek obowiązującemu w Europie systemowi datacji. pojęcia: oś czasu, nasza era (n.e.), przed naszą erą (p.n.e.), wiek (stulecie), tysiąclecie, zegar, zasady ustalania wieku i połowy wieku dla danego wydarzenia historycznego. pojęcie: kalendarz, dlaczego korzystamy z osi czasu. pojęcie: chronologia, znaczenie umieszczania wydarzeń w kolejności chronologicznej. określić wiek i połowę wieku dla danego wydarzenia historycznego. obliczać upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszczać je na osi czasu. wyjaśnić, w jakim celu mierzy się czas. wymienić poznane typy zegarów. opowiedzieć historię zegarów.

3 4. Moja rodzina nazewnictwo stosowane do określenia relacji między poszczególnymi członkami rodziny. tradycje własnej rodziny. sposoby umożliwiające poznanie historii rodziny. pojęcia: rodzina, krewny, przodek. pojęcia: rodzina mała, rodzina wielka, pamiątka rodzinna, tradycje rodzinne. pojęcia: genealogia, drzewo genealogiczne. znaczenie zdjęć i innych pamiątek rodzinnych jako źródeł historycznych. na przykładzie własnej rodziny wymienić osoby wchodzące w skład rodziny małej i rodziny wielkiej. określić związki pokrewieństwa między poszczególnymi członkami rodziny, wymienić przykłady pamiątek rodzinnych. opowiedzieć o wydarzeniu z historii swojej rodziny, wyrazić opinię na temat gromadzenia pamiątek rodzinnych i kultywowania tradycji rodzinnych, opowiedzieć o własnej pamiątce rodzinnej. wyjaśnić, w jaki sposób można poznać historię swojej rodziny. sporządzić drzewo genealogiczne swojej rodziny.

4 5. Ojczyzna małych ojczyzn sąsiadów Polski, nazwy regionów wchodzących w skład Polski. lokalizację największych zabytków w Polsce, zabytki i wydarzenia związane z historią własnej miejscowości, znane postacie i legendy związane z historią własnej miejscowości, herb własnej miejscowości. pojęcia: region, ojczyzna, mała ojczyzna, patriotyzm. rolę, jaką w życiu człowieka odgrywa mała ojczyzna. wskazać na mapie Polskę i jej regiony, posługiwać się planem miejscowości. opisać główne regiony Polski, wyjaśnić różnicę między małą ojczyzną a ojczyzną, wskazać na mapie miejscowość, w której mieszka. opisać swoją małą ojczyznę. podać podstawowe informacje na temat ukształtowania powierzchni kraju, powiązać najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami i wskazać je na mapie, zebrać informacje o własnej miejscowości. przedstawić zalety i wady ukształtowania powierzchni Polski.

5

6 6. Polskie symbole i święta narodowe postacie: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, oficjalną nazwę państwa polskiego, polskie symbole narodowe. najważniejsze miejsca pamięci narodowej. pojęcia: symbole narodowe, flaga, godło, hymn państwowy (narodowy). zachować odpowiednią postawę wobec polskich symboli narodowych, wymienić najważniejsze święta narodowe, odśpiewać trzy zwrotki i refren Mazurka Dąbrowskiego. pojęcia: rzeczpospolita (republika), obywatel, miejsce pamięci narodowej, święto narodowe. zlokalizować lokalne miejsca pamięci narodowej. wyjaśnić, co zadecydowało o nadaniu konkretnym terenom, budowlom i obiektom statusu miejsc pamięci narodowej, opisać najważniejsze miejsca pamięci narodowej, wyjaśnić, z jakimi wydarzeniami są związane miejsca pamięci narodowej, wyjaśnić, dlaczego obchodzimy święta narodowe. wymienić najważniejsze miejsca pamięci narodowej i wytłumaczyć ich znaczenie, wytłumaczyć znaczenie najważniejszych świąt narodowych. opisać lokalne miejsca pamięci narodowej.

7 7. Legendy o początkach Polski najważniejsze legendy związane z początkami Polski. głównych bohaterów polskich legend. pojęcia: plemię, gród, legenda. pojęcia: dynastia, kolebka. znaczenie legend dla poznania początków państwa polskiego. wskazać na mapie Wielkopolskę i Gniezno. opowiedzieć najważniejsze polskie legendy, wymienić różnice między legendą a historią. rozpoznać cechy charakterystyczne legendy, odróżniać fikcję od prawdy historycznej, wyjaśnić, kim byli Słowianie. wskazać na mapie siedziby Słowian.

8 Dawni Słowianie nazwy głównych plemion słowiańskich zamieszkujących ziemie polskie. główne zajęcia Słowian. rolę i znaczenie grodów. wskazać na mapie tereny w Europie zamieszkane przez plemiona słowiańskie. pojęcie: rzemieślnik. opisać wygląd grodu słowiańskiego, opisać wygląd słowiańskiej chaty. opisać warunki naturalne panujące na ziemiach polskich w X w., przedstawić warunki życia Słowian w X w.

9 8. Chrzest Polski datę: 966, postacie: Mieszka I, Dobrawy, przyczyny, które skłoniły Mieszka I do przyjęcia chrztu. datę: ok pojęcie: poganin. pojęcie: gród. pojęcie: kultura zachodnioeuropejska, znaczenie chrztu jako wydarzenia, które zapoczątkowało historię Polski. pojęcia: kurhan, palatium. wskazać na mapie państwo Mieszka I. wyjaśnić, dlaczego Mieszko I przyjął chrzest, opisać zmiany, jakie zaszły w państwie polskim po 966 r., wyjaśnić, jak zmieniła się sytuacja polityczna Polski w Europie po chrzcie Mieszka I. określić zasięg terytorialny państwa Mieszka I, przedstawić okoliczności, w których doszło do chrztu Mieszka I. opisać wygląd grodu w Gnieźnie, wymienić elementy kultury zachodnioeuropejskiej, którą Polska przyjęła po 966 r. omówić wierzenia Polan.

10 Początki chrześcijaństwa w Polsce pojęcie: zakonnik (mnich). co się zmieniło w państwie Polan po przyjęciu chrztu przez Mieszka. pojęcie: łacina. znaczenie niektórych słów Słowian. wymienić najważniejsze zmiany, jakie w życiu Polan wprowadziła religia chrześcijańska. opisać życie i obyczaje Polan przed przyjęciem chrztu. dostrzec przykłady wpływu obcych języków na język Polan i język polski.

11 9. Pierwszy król Polski daty: 992, 1000, 1025, postacie: biskupa Wojciecha, Bolesława Chrobrego. datę: 997. postać: Ottona III. pojęcie: zjazd gnieźnieński. pojęcia: wyprawa misyjna, wojowie. pojęcie: diadem, znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego. znaczenie symbolicznej koronacji Bolesława Chrobrego dokonanej przez Ottona III, znaczenie właściwej koronacji Bolesława Chrobrego. wymienić decyzje ogłoszone podczas zjazdu gnieźnieńskiego. wskazać na mapie zmiany terytorialne państwa polskiego w czasie panowania Bolesława Chrobrego, opowiedzieć historię zjazdu gnieźnieńskiego, zlokalizować na mapie grody, które ogłoszono w 1000 r. biskupstwami. scharakteryzować postać biskupa Wojciecha, wyjaśnić, w jakich okolicznościach nastąpiły zmiany terytorialne państwa polskiego w czasie panowania Bolesława Chrobrego. wyjaśnić przyczyny zorganizowania wyprawy misyjnej do Prus, omówić przebieg i skutki wyprawy misyjnej do Prus, omówić dokonania Bolesława Chrobrego. opisać okoliczności powstania Drzwi Gnieźnieńskich i wyjaśnić, co przedstawiają.

12 Wojna Bolesława Krzywoustego z Niemcami postacie: Bolesława Krzywoustego, Zbigniewa. datę: 1109, postać: Henryka V. przyczyny konfliktu między Bolesławem a Zbigniewem. pojęcie: rycerz. pojęcia: katapulta, trebusz, wieża oblężnicza. pojęcie: trybut. wyjaśnić, kim byli rycerze, wskazać na mapie Głogów. omówić przebieg konfliktu Bolesława Krzywoustego z Henrykiem V, opowiedzieć o machinach oblężniczych używanych w dawnych konfliktach. opisać przebieg oblężenia Głogowa, ocenić postawę obrońców Głogowa.

13 Zakony w Polsce postacie: św. Benedykta, św. Franciszka. pojęcia: reguła, jałmużna. pojęcia: skryba, skryptorium, znaczenie działalności zakonów dla rozwoju nauki i kultury na ziemiach polskich. wyjaśnić, czym zajmowali się zakonnicy. opisać tryb życia mnichów. opisać dokonania św. Franciszka, wyjaśnić, czym zajmowali się franciszkanie i dominikanie. wyjaśnić, w jaki sposób działalność benedyktynów przyczyniła się do rozwoju Europy, w tym ziem polskich, opisać wygląd skryptorium, przedstawić działalność skrybów.

14 10. Król Kazimierz Wielki daty: 1333, , postać: Kazimierza Wielkiego. daty: 1364, datę: 1138, postacie: Władysława Łokietka, Mikołaja Wierzynka. pojęcie: zakon krzyżacki. pojęcia: żak, uniwersytet. pojęcie: rozbicie dzielnicowe Polski, przyczyny utworzenia Akademii Krakowskiej. pojęcie: rajca. wskazać na mapie i umiejscowić w czasie państwo Kazimierza Wielkiego. wymienić najważniejsze osiągnięcia Kazimierza Wielkiego, wskazać na mapie zmiany terytorialne państwa polskiego w czasie panowania Kazimierza Wielkiego. opowiedzieć o panowaniu Kazimierza Wielkiego z uwzględnieniem powstania Akademii Krakowskiej, zjazdu monarchów w Krakowie i uczty u Wierzynka. opisać sytuację państwa polskiego na początku panowania Kazimierza Wielkiego, wyjaśnić, co oznacza stwierdzenie, że Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną, ocenić panowanie i dokonania Kazimierza Wielkiego. opisać okoliczności, w jakich doszło do rozbicia dzielnicowego Polski, wymienić uczestników uczty u Wierzynka.

15 11. Unia Polski z Litwą daty: 1385, 1386, , postacie: Jadwigi, Władysława Jagiełły. daty: 1384, pojęcia: unia, dynastia Jagiellonów. dlaczego Jadwigę nazywa się królem Polski. konsekwencje unii dla relacji między Polską, Litwą a zakonem krzyżackim. wskazać na mapie Krewo i Wielkie Księstwo Litewskie oraz obszar państwa polsko-litewskiego po zawarciu unii. scharakteryzować osobę Jadwigi i wymienić jej zasługi dla kultury polskiej, wyjaśnić przyczyny unii polsko-litewskiej. opisać okoliczności, w jakich Jadwiga stała się władczynią Polski, przedstawić najważniejsze informacje o państwie litewskim w II połowie XIV w. opisać okoliczności, w jakich doszło do zawarcia unii Polski i Litwy.

16 Rycerze i ich zamki najważniejsze elementy konstrukcji zamków rycerskich służące obronie. pojęcie: rycerz. co oznacza określenie rycerz bez skazy. opisać wygląd rycerskiego zamku. wyjaśnić, czym się zajmował i jak się utrzymywał rycerz.

17 12. Wielka wojna z zakonem krzyżackimi daty: , 15 lipca 1410, 1411, postać: Zawiszy Czarnego z Garbowa, postanowienia pierwszego pokoju toruńskiego. daty: , postacie najważniejszych uczestników bitwy pod Grunwaldem. konsekwencje przegranej pod Grunwaldem dla zakonu krzyżackiego. zlokalizować na mapie Grunwald i Toruń. opowiedzieć o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem, opisać przebieg bitwy pod Grunwaldem, zlokalizować na mapie ziemię dobrzyńską. omówić relacje miedzy Polską, Litwą a zakonem krzyżackim po 1386 r., wyjaśnić, dlaczego w XIV w. Polska nie mogła odzyskać ziem utraconych na rzecz zakonu krzyżackiego. opisać relacje polsko- -krzyżackie w XIV w.

18 Polska spichlerzem Europy najważniejsze budowle Gdańska. datę: 1466, postanowienia drugiego pokoju toruńskiego. daty: pojęcie: żuraw. pojęcie: drugi pokój toruński. pojęcia: wojna trzynastoletnia, spichlerz, znaczenie dla Polski odzyskania dostępu do morza. pojęcia: koga, Hanza. wskazać na mapie zmiany terytorialne Polski po wojnie trzynastoletniej. omówić zmiany gospodarcze na ziemiach polskich w związku z odzyskaniem Pomorza Gdańskiego, opisać wygląd XVI-wiecznego Gdańska, wyjaśnić, z czego wynikała potęga Gdańska. opisać wygląd kogi.

19 13. O Akademii Krakowskiej postać: Mikołaja Kopernika. datę: 1400, okoliczności odnowienia Akademii Krakowskiej. pojęcie: astronom. pojęcie: żak, Uniwersytet Jagielloński. pojęcia: teolog, absolwent, teoria. dlaczego odkrycie Mikołaja Kopernika zostało poddane krytyce. umieścić w czasie odkrycie Mikołaja Kopernika. opisać życie krakowskiego żaka, opisać odkrycie Mikołaja Kopernika. opowiedzieć o działalności Akademii Krakowskiej w XV w. wymienić przedmioty wykładane w Akademii Krakowskiej, przedstawić poglądy uczonych w XV w. na temat budowy wszechświata. opowiedzieć o życiu Mikołaja Kopernika.

20 Złoty wiek kultury polskiej postacie: Zygmunta I Starego, Zygmunta II Augusta, królowej Bony, ramy chronologiczne złotego wieku w kulturze polskiej. daty: 1507, pojęcia: czasy zygmuntowskie, złoty wiek. pojęcie: arras. na czym polegał wpływ królowej Bony na rozwój kultury polskiej w XVI w. przedstawić wkład Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta w rozwój kultury polskiej w XVI w. scharakteryzować postać Zygmunta II Augusta. opisać wygląd zamku królewskiego na Wawelu i kaplicy Zygmuntowskiej.

21 14. Założyciel Zamościa postacie: Stefana Batorego, Jana Zamoyskiego, główne budowle Zamościa. datę: 1572, przyczyny wojny Rzeczpospolitej z Moskwą. daty: 1576, daty: 1580, , 1582, postać: Iwana Groźnego. pojęcia: szlachta, wolna elekcja, Rzeczpospolita, mąż stanu. pojęcia: Moskwa, magnat (magnateria), rozejm. na czym polegały zagrożenia związane z wolną elekcją. opisać działalność Jana Zamoyskiego. wyjaśnić, na czym polegała różnica między rycerstwem a szlachtą. wskazać na mapie najważniejsze miejsca związane z wojną Rzeczpospolitej z Moskwą, wymienić urzędy sprawowane przez Jana Zamoyskiego. wyjaśnić cele polityczne Stefana Batorego, omówić politykę prowadzoną przez Stefana Batorego. opisać wygląd XVI-wiecznego Zamościa, uzasadnić tezę, że Jan Zamoyski był mężem stanu.

22 Warszawa stolicą Polski postać: Zygmunta III Wazy. daty: 1587, pojęcie: stolica. pojęcie: srebrny wiek. opisać rolę i znaczenie Krakowa oraz Warszawy w państwie polsko-litewskim.

23 15. Potop daty: 1655, 1660, postacie: przeora Augustyna Kordeckiego, Stefana Czarnieckiego. postać: Jana Kazimierza, postanowienia pokoju kończącego wojnę ze Szwecją. daty: 1654, 1656, postać: Karola X Gustawa. pojęcia: potop, wojna szarpana. pojęcie: hetman, znaczenie obrony Jasnej Góry dla przebiegu konfliktu ze Szwecją. pojęcie: oddziały partyzanckie. wskazać na mapie Częstochowę. wyjaśnić, jaki wpływ na przebieg potopu miała taktyka wojny szarpanej. wyjaśnić przyczyny konfliktu Rzeczpospolitej ze Szwecją i z Moskwą w XVII w. opisać przebieg konfliktu między Rzeczpospolitej a Szwecją, opisać przebieg obrony klasztoru na Jasnej Górze, wyjaśnić przyczyny reakcji Polaków na wieść o ataku szwedzkim na klasztor. opisać jak zakończył się konflikt Rzeczpospolitej z Moskwą, opisać skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII w.

24 16. Bitwa pod Wiedniem datę: 1683, postać: Jana III Sobieskiego. daty: 1672, 1673, postać: Kara Mustafy. elementy uzbrojenia husarza i janczara. pojęcia: islam, muzułmanie, odsiecz Wiednia, husaria. pojęcia: sułtan, imperium, Allah, wielki wezyr, janczar, znaczenie zwycięstwa pod Wiedniem. usytuować w czasie wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego. opisać wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego, opisać wygląd pałacu w Wilanowie. opisać przebieg oblężenia Wiednia, porównać uzbrojenie husarza i janczara, opisać prywatne życie Jana III Sobieskiego. opisać organizację państwa tureckiego i jego cele polityczne.

25 W czasach Stanisława Augusta daty: , postać: Stanisława Augusta Poniatowskiego. główne zabytki znajdujące się w zespole pałacowo-parkowym w Łazienkach. postacie: Augusta II Mocnego, Augusta III Sasa, Ignacego Krasickiego, ramy chronologiczne czasów saskich. pojęcia: Łazienki Królewskie, czasy stanisławowskie. wyjaśnić, w jakim celu odbywały się obiady czwartkowe. wpływ Stanisława Augusta Poniatowskiego na kulturę polską w XVIII w. pojęcie: czasy saskie. opowiedzieć o wyglądzie Łazienek Królewskich i znajdujących się tam zabytkach. przedstawić okoliczności wyboru Stanisława Poniatowskiego na króla Polski, opisać przebieg obiadów czwartkowych. opisać sytuację Rzeczpospolitej w czasach saskich, ocenić dokonania Stanisława Augusta Poniatowskiego w dziedzinie kultury.

26 17. Powstanie kościuszkowskie daty: 1772, 3 V 1791, 1793, 1794, 1795, postać: Tadeusza Kościuszki, państwa biorące udział w I, II i III rozbiorze Rzeczpospolitej, przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego. główne postanowienia Konstytucji 3 maja. daty: 1792, X 1794, postać: Wojciecha Bartosa. pojęcia: rozbiór, kosynierzy. wskazać na mapie ziemie odebrane Rzeczpospolitej w I, II i III rozbiorze. pojęcia: patrioci, konstytucja, Naczelnik powstania, insurekcja. opisać okoliczności wybuchu i przebieg powstania kościuszkowskiego, wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew powstania kościuszkowskiego. opisać okoliczności uchwalenia Konstytucji 3 maja i II rozbioru Rzeczpospolitej, opisać okoliczności klęski powstania kościuszkowskiego i III rozbioru Rzeczpospolitej. przyczyny utraty niepodległości przez Polskę. opisać okoliczności, w jakich doszło do I rozbioru Rzeczpospolitej, wyjaśnić znaczenie polskiego zwycięstwa pod Racławicami.

27 18. Jak powstał Mazurek Dąbrowskiego? datę: 1797, postacie: Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, słowa Mazurka Dąbrowskiego. postać: Napoleona Bonaparte. cele utworzenia Legionów Polskich we Włoszech. datę: pojęcia: emigracja, Legiony Polskie we Włoszech. co oznacza sformułowanie: wolność, równość, braterstwo. odśpiewać trzy pierwsze zwrotki hymnu narodowego. wyjaśnić, jak doszło do wyemigrowania części Polaków z kraju po upadku powstania kościuszkowskiego, przedstawić okoliczności powstania Legionów Polskich we Włoszech. opisać okoliczności powstania Pieśni Legionów Polskich we Włoszech, wyjaśnić, jak doszło do rozwiązania Legionów Polskich we Włoszech. opisać działalność Legionów Polskich we Włoszech. ocenić dokonania Legionów Polskich we Włoszech.

28 19. Powstanie styczniowe daty: 22/23 I 1863, 1863, postać: Romualda Traugutta. daty: 1830, 1831, daty: 1799, pojęcia: Królestwo Polskie (Królestwo Kongresowe), branka, tajne państwo, przyczyny wybuchu powstania listopadowego i powstania styczniowego. pojęcie: Rząd Narodowy, charakter powstania styczniowego. pojęcia: kongres wiedeński, konfiskata mienia, zsyłka. wyjaśnić, czym było tajne państwo. zlokalizować w przestrzeni powstanie styczniowe. omówić funkcjonowanie tajnego państwa. porównać stosunek sił między Polakami a wojskiem rosyjskim w 1863 r., opisać przebieg i okoliczności upadku powstania styczniowego. opisać funkcjonowanie Królestwa Polskiego w latach , opisać funkcjonowanie Królestwa Polskiego w latach

29 O polską mowę datę: 1901, cele rusyfikacji i germanizacji. postać: Michała Drzymały. pojęcia: rusyfikacja, germanizacja, strajk szkolny we Wrześni. przyczyny podjęcia przez władze rosyjskie polityki rusyfikacyjnej oraz przyczyny podjęcia przez władze niemieckie polityki germanizacyjnej. wyjaśnić, w jaki sposób Polacy walczyli z rusyfikacją i z germanizacją. omówić działalność władz rosyjskich i władz niemieckich wobec Polaków.

30 20. Polska laureatka Nagrody Nobla postać: Marii Skłodowskiej-Curie. postać: Alfreda Nobla, największych wynalazców XIX w. pojęcie: Nagroda Nobla. pojęcie: pierwiastek. wymienić najważniejsze wynalazki XIX w. przedstawić sytuację kobiet w XIX w., wskazać różnice w położeniu kobiet i mężczyzn w XIX w., wyjaśnić, jak zmieniło się życie człowieka dzięki wynalazkom XIX w. opisać działalność Marii Skłodowskiej- -Curie we Francji. opisać dzieciństwo Marii Skłodowskiej, opowiedzieć o działalności naukowej Marii Skłodowskiej- Curie.

31 21. Odzyskanie niepodległości datę: 11 XI 1918, postać: Józefa Piłsudskiego. daty: datę: VIII przyczyny wybuchu I wojny światowej. daty: IV 1917, pojęcia: Pierwsza Kompania Kadrowa, Legiony Polskie. co było przyczyną tzw. kryzysu przysięgowego. pojęcia: państwa centralne, ententa. na czym polegała różnica między I wojną światową a wcześniejszymi konfliktami. wyjaśnić, jak doszło do odzyskania przez Polskę niepodległości. wyjaśnić okoliczności, w jakich powstały Legiony Polskie. wymienić państwa wchodzące w skład wrogich obozów polityczno- -wojskowych. omówić działalność polityczną i wojskową Józefa Piłsudskiego. opisać skutki I wojny światowej, dostrzec związki między sytuacją międzynarodową podczas I wojny światowej a wydarzeniami na ziemiach polskich.

32 Wojna polsko- -radziecka daty: , VIII datę: daty: 1917, II pojęcia: Rosja Radziecka, Bitwa Warszawska, Cud nad Wisłą, znaczenie polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej. pojęcie: kontratak, cel powstania obrazu Jerzego Kossaka Cud nad Wisłą. pojęcie: komunizm. wyjaśnić, dlaczego Bitwę Warszawską nazwano Cudem nad Wisłą, opisać przebieg wojny polsko-radzieckiej. wskazać symboliczne elementy ukazane na obrazie Cud nad Wisłą. opisać sytuację w Rosji po przejęciu władzy przez komunistów. scharakteryzować ideologię komunistyczną.

33 22. Polskie osiągnięcia postać: Eugeniusza Kwiatkowskiego, główne budowle w Gdyni okresu międzywojennego, przyczyny budowy Gdyni. postanowienia konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową dotyczące granic Polski. daty: 1922, 1926, pojęcia: magistrala węglowa, Centralny Okręg Przemysłowy (COP), przyczyny powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego. z czego wynikały trudności w integracji ziem polskich po rozbiorach. zlokalizować na mapie Gdynię, magistralę kolejową, COP. opisać okoliczności powstania portu i miasta Gdyni, opisać architekturę Gdyni, omówić proces tworzenia COP. opisać sytuację gospodarczą na ziemiach polskich po odzyskaniu niepodległości.

34 23. Szare Szeregi daty: 1 IX 1939, 17 IX 1939, postacie: Adolfa Hitlera, Aleksego Dawidowskiego Alka, Jana Bytnara Rudego, Tadeusza Zawadzkiego Zośki, jedną z przyczyn wybuchu II wojny światowej. datę: 1943, najważniejsze akcje przeprowadzone przez Szare Szeregi. datę: pojęcia: okupacja, hitlerowcy, ruch oporu, Szare Szeregi, Armia Krajowa (AK). pojęcia: mały sabotaż, Akcja pod Arsenałem. pojęcia: obóz koncentracyjny, kryptonim. wskazać na mapie państwa, które we IX 1939 r. zaatakowały Polskę. omówić działalność Szarych Szeregów. opisać działalność hitlerowców wobec ludności polskiej na ziemiach okupowanych, omówić organizację Szarych Szeregów w czasie okupacji niemieckiej. przedstawić organizację ruchu oporu na ziemiach polskich, opisać cele i przebieg wybranych akcji przeprowadzonych przez Szare Szeregi.

35 24. O żołnierzach niezłomnych daty: 1944, 8 V 1945, postacie: Józefa Stalina, Witolda Pileckiego, Danuty Siedzikówny Inki. plany Stalina wobec Polski. datę: pojęcia: rząd londyński (emigracyjny), żołnierze niezłomni (wyklęci). pojęcie: bezwarunkowa kapitulacja. tragedię żołnierzy niezłomnych prowadzących walkę z komunistami w Polsce. pojęcie: Urząd Bezpieczeństwa. opisać działalność Witolda Pileckiego i Danuty Siedzikówny Inki w czasie wojny. opisać w jaki sposób Stalin realizował swoje plany wobec Polski, przedstawić okoliczności zakończenia II wojny światowej. przedstawić okoliczności aresztowania, procesu i śmierci Witolda Pileckiego i Danuty Siedzikówny Inki. przedstawić sposoby walki komunistów z przeciwnikami.

36 25. Papież Polak daty: , postać: Karola Wojtyły. daty: 1920, 1978, postać: Stefana Wyszyńskiego. daty: 1946, pojęcie: Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL). pojęcia: prymas, odwilż. powód, dla którego władze komunistyczne dążyły do podporządkowania sobie wszystkich organizacji w Polsce. opisać działalność Karola Wojtyły jako papieża Jana Pawła II. wyjaśnić przyczyny odwilży i wskazać jej główne przejawy. opisać życie Karola Wojtyły. opisać sytuację w państwie polskim po przejęciu władzy przez komunistów.

37 26. Pokojowa rewolucja Solidarności daty: 31 VIII 1980, 13 XII 1981, 1989, postacie: Lecha Wałęsy, Anny Walentynowicz, Wojciecha Jaruzelskiego. datę: 14 VIII 1980, wybrane żądania robotników zawarte w 21 postulatach. daty: 1981, pojęcia: porozumienia sierpniowe, NSZZ Solidarność, stan wojenny, rozmowy okrągłego stołu. pojęcia: postulaty, walka bez przemocy. pojęcie: internowani. wyjaśnić, jakie były skutki rozmów okrągłego stołu. wyjaśnić, na czym polegała walka bez przemocy. przedstawić stosunek władz komunistycznych do Solidarności, opisać okoliczności wprowadzenia i przebieg stanu wojennego w Polsce. opisać przebieg strajku robotników w Stoczni Gdańskiej, dostrzec krajowy i międzynarodowy odzew, jaki wywołała walka bez przemocy. omówić gospodarcze skutki rządów komunistów.

38 ZASADY OCENIANIA Z HISTORII/ HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA 1. W oparciu o Wewnątrzszkolny System Oceniania oraz akty prawne wyższego rzędu ustala się następujące zasady oceniania z przedmiotu historia. 2. Nauczyciel na pierwszych zajęciach przedmiotu w nowym roku szkolnym zapoznaje uczniów z wymaganiami edukacyjnymi z historii. Informacja ma postać ustną i dotyczy: wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych ocen, kryteriów oceniania, form i narzędzi sprawdzania wiadomości i umiejętności, częstotliwości sprawdzania i oceniania, minimalnej liczbie ocen z przedmiotu, zasad wystawiania ocen semestralnych i rocznych, zasad poprawiania ocen, zasad dotyczących zaliczenia sprawdzianu, na którym uczeń był nieobecny, informacji o zajęciach dodatkowych, na których uczeń może uzyskać pomoc ze strony nauczyciela, warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana ocenie z danych zajęć edukacyjnych. 3. Informacje dotyczące wymagań edukacyjnych znajdują się na stronie internetowej szkoły, zapoznanie się z wymaganiami edukacyjnymi uczniowie i rodzice poświadczają podpisem (uczniowie na lekcji, rodzice podczas pierwszego w roku szkolnym zebrania). 4. Formy i metody sprawdzania wiedzy: Ocenianiu podlegają następujące formy pracy ucznia:

39 5. Sprawdzian to określenie stopnia opanowania materiału z części lub całego działu programowego. Sprawdzian zawsze jest poprzedzony powtórzeniem, zapowiedziany przynajmniej na tydzień przed wyznaczonym terminem i zapisany w dzienniku. Nauczyciel zapowiadając sprawdzian podaje jednocześnie zakres obowiązującego materiału. Obowiązkiem ucznia jest przystąpienie do sprawdzianu. Wprowadza się notę nb w przypadku nie napisania sprawdzianu przez ucznia w wyznaczonym terminie (symbol ten nie jest oceną, a jedynie informacją dotycząca systematyczności pracy). Czas przewidziany na przystąpienie do napisania zaległej pracy wynosi dwa tygodnie od powrotu ucznia do szkoły lub ustalany jest indywidualnie z nauczycielem. Po przekroczeniu ustalonego terminu uczeń pisze sprawdzian na najbliższej lekcji. Odpowiedzi prac pisemnych są punktowane. Przy przeliczeniu punktów przyjmuje się następującą skalę: 100% - celujący (cel) 99% - 85%- bardzo dobry (bdb) 84%- 75%- dobry (db) 74%- 50%- dostateczny (dst) 49%-25%- dopuszczający (dop) < 25%- niedostateczny (ndst) 6. Nauczyciel jest zobowiązany do oddania sprawdzonych i ocenionych sprawdzianów do dwóch tygodni od daty przeprowadzenia a kartkówek do tygodnia od daty przeprowadzenia. W trakcie przebiegu sprawdzianów i kartkówek, uczeń zobowiązany jest do zachowania szczególnej dyscypliny. W przypadku kontaktowania się uczniów między sobą w czasie pisania, nauczyciel ma prawo do obniżenia oceny ze sprawdzianu/ kartkówki. Taką samą zasadę stosuje się również w przypadku stwierdzenia przez nauczyciela niesamodzielnej pracy (odpisywanie). 7. Kartkówka to rodzaj pracy pisemnej sprawdzającej stopień przyswojenia materiału z ostatnich trzech lekcji lub ostatniej jednostki lekcyjnej. Stosuje się ją w zależności od potrzeb nauczyciela, bez konieczności wcześniejszej powtórki i zapowiedzi. Wprowadza się notę nb w przypadku nie napisania kartkówki przez ucznia (symbol ten nie jest oceną, a jedynie informacją dotycząca systematyczności pracy). Czas przewidziany na przystąpienie do napisania zaległej pracy wynosi tydzień od powrotu ucznia do szkoły lub ustalany jest indywidualnie z nauczycielem. Po przekroczeniu ustalonego terminu postępuje się jak w wypadku sprawdzianu (pkt. 4 PSO). Odpowiedzi będą punktowane i procentowo przeliczane na oceny. Przy przeliczaniu punktów na oceny nauczyciel ustali skalą przybliżoną od proporcji obowiązującej przy sprawdzianach. 8. Odpowiedź ustna: Nauczyciel ma prawo do sprawdzenia wiedzy ucznia w formie ustnej z trzech ostatnich jednostek lekcyjnych. Przy odpowiedzi ustnej, ocenianiu podlegają poziom merytoryczny, poprawne stosowanie terminów i nazw historycznych oraz kultura wypowiedzi. Wystawiając ocenę za wypowiedź ustną nauczyciel dokonuje jej uzasadnienia. Dwukrotnie w ciągu półrocza uczeń ma prawo złościć nieprzygotowanie do odpowiedzi, dokonuje tego w części organizacyjnej zajęć, czyli przed przystąpieniem nauczyciela do sprawdzenia wiedzy uczniów. Nieprzygotowanie nie obejmuje zapowiedzianych prac pisemnych oraz lekcji powtórzeniowych. 9. Prowadzenie zeszytu: Zeszyty przedmiotowe z historii sprawdzane są według schematu: systematyczność prowadzenia zeszytu (kompletność notatek- brak jednej lekcji -1 pkt., zadań domowych) - 5 pkt. estetyka - 5 pkt celujący 9 - bardzo dobry 8, 7 - dobry 6 - dostateczny

40 5 -dopuszczający 4-0 -niedostateczny 10. Praca na lekcji: Nauczyciel może ocenić aktywność ucznia na lekcji. Systematyczność pracy na lekcji ucznia można oceniać znakiem plus (+), znakiem minus (-). 5 plusów otrzymane przez ucznia to (za aktywność w czasie lekcji), trzy minusy to ocena niedostateczna. 11. Referat jest samodzielną pracą ucznia, który korzystając z różnych źródeł informacji dokonuje opracowania danego zagadnienia, a następnie prezentuje efekty swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel może zadawać uczniowi pytania z zakresu referowanego materiału. Referaty oceniane są według schematu: Zawartość merytoryczna 5 pkt. Sposób prezentacji 3 pkt. Pytanie dotyczące referowanego zagadnienia 3pkt. Różnorodność źródeł do których dotarł uczeń 3 pkt celujący bardzo dobry dobry 8-7- dostateczny 6-5- dopuszczający 12. Zadania domowe: Obowiązkiem ucznia jest systematyczne odrabianie prac domowych. Zadając pracę domową nauczyciel określa wymagania formalne związane z jej wykonaniem. Uczeń ma obowiązek przestrzegać terminu i sposobu wykonywania pracy domowej. Znak graficzny, tzw. parafka oznacza, że nauczyciel sprawdził wykonanie pracy, ale nie sprawdził jej zawartości merytorycznej. Niewykonanie pracy domowej zostaje odnotowane w dzienniku przez nauczyciela symbolem bzd, który oznacza brak zadania domowego. Dwukrotnie w ciągu półrocza uczeń ma prawo zgłosić brak zadania, dokonuje tego w części organizacyjnej zajęć, czyli przed sprawdzeniem przez nauczyciela odrobionych prac domowych. Trzeci i każdy kolejny brak zadania skutkuje oceną niedostateczną. Uczeń ma możliwość poprawienia oceny z zadania domowego w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W wypadku stwierdzenia przez nauczyciela, że uczeń wykonał zadanie domowe niesamodzielnie, zadanie taki nie będzie ocenione. Elementy brane pod uwagę przy ocenie pracy domowej: właściwa treść zadania wykonanie i estetyka. 13.Udział w konkursach: Uczniowie, którzy biorą udział w konkursach historycznych i otrzymali przynajmniej 70% punktów możliwych do zdobycia otrzymują ocenę celującą(ocenianie bieżące).

41 14.Ocena plakatu i pracy plastycznej: Celująca Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca Niedostateczna oceny przekaz pomysł wykonanie Jasny, zrozumiały, jednoznaczny. właściwie dobrana symbolika Jasny Niejednoznaczny, budzący wątpliwości Trudny do wyjaśnienia Nieczytelny, niejasny bądź wulgarny, narusza uczucia odbiorcy Nieczytelny Oryginalny, niepowtarzalny, dowcipny Ciekawy Stereotypowy, schematyczny Wyraźny brak koncepcji Pomysł skopiowany z mediów, brak własnej interpretacji Brak pomysłu Przemyślana kompozycja, robi wrażenie na odbiorcy, ciekawy pod względem użytej techniki, wymagał dużego nakładu pracy Poprawna kompozycja, bardzo starannie wykonana Poprawna kompozycja, staranne wykonanie Nie robi dobrego wrażenia na odbiorcy, nijaki, niestarannie wykonany Niedokończony, nieestetyczny, niestaranny Niedbale wykonany, zniszczony, potargany, pognieciony, nieczytelny 15. Tryb i warunki poprawy oceny cząstkowej: Uczeń ma prawo do poprawy każdej oceny cząstkowej. Ocenę można poprawiać tylko jeden raz. Czas przeznaczony na poprawę oceny wynosi dwa tygodnie od daty otrzymania lub ustalany jest indywidualnie z nauczycielem. Po przekroczeniu ustalonego terminu nauczyciel może wyrazić zgodę w uzasadnionych przypadkach. Uczeń dokonuje poprawy oceny na zajęciach dodatkowych lub w sposób określony przez nauczyciela. Ocena poprawiona zostaje wpisana do dokumentacji szkolnej (dziennik lekcyjny). Nauczyciel wstawia ocenę cząstkową za pomocą średniej ważonej. Dla obliczania średniej ważonej przyjęto następujące wagi ocen: - waga 3 (sprawdziany), - waga 2 (kartkówki, odpowiedzi ustne), - waga 1 (pozostałe oceny).

42 16. Przyjęto poniższe wartości ocen cząstkowych uwzględniających plusy i minusy: ocena wartość oceny 1 1,00-2 1,75 2 2, ,50-3 2,75 3 3, ,50-4 3,75 4 4, ,50-5 4,75 5 5, ,50 6 6,00

43 17.Oceny półroczne, roczne i końcowe wystawia się uwzględniając średnią ważoną ocen cząstkowych, zawartych w następujących progach: ocena próg celujący >5,75 bardzo dobry >4,75 dobry >3,75 dostateczny >2,75 dopuszczający >1,75 niedostateczny <1,75 Procedury uzyskania oceny lepszej niż wystawiona ocena klasyfikacyjna lub końcowa: W przypadku, kiedy uczeń chce uzyskać wyższą niż wystawiona ocenę klasyfikacyjną lub końcową, informuje o tym uczącego, który wyznacza uczniowi termin podwyższenia oceny. Uzyskanie oceny wyższej niż przewidywana odbywa się w formie pisemnej (test) lub ustnej i obejmuje zakres całego półrocza. Wynik jest ostateczny. 19. Monitorowanie pracy ucznia: Odbywa się przez jasne określanie celów i zadań lekcji, zachęcanie do wyrażania własnych przemyśleń, ocen i opinii, uczenie dokonywania trafnej samooceny, samodzielne/ koleżeńskie sprawdzanie wykonywanych zadań, mobilizowanie do dokonywania analizy własnej pracy, ukazywanie mocnych stron osiąganych efektów, pracę metodą projektów, pracę w zespołach. 20. W ocenianiu uczniów respektowane są opinie PPP oraz inne orzeczenia. 21.Wszystkie kwestie nieujęte w powyższym dokumencie reguluje Statut szkoły oraz odrębne przepisy. mgr Magdalena Piechota Ogólne kryteria oceniania z historii w klasie IV

44 Ocena celująca Otrzymuje uczeń, który : - jest laureatem konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim, albo: - opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności zapisanych w podstawie programowej historii w danej klasie, -biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę w rozwiązywaniu problemów, -twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, -aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, -jest inicjatorem rozwiązywania problemów i zadań, -potrafi samodzielnie dotrzeć do różnych źródeł oraz informacji i w oparciu o nie rozszerzyć swą wiedzę historyczną, -potrafi na forum klasy zaprezentować wyniki swojej pracy, -zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne i poprawnie ich używa, -posługuje się poprawną polszczyzną, -wykazuje zainteresowanie przedmiotem, czyta książki o tematyce historycznej, -z powodzeniem uczestniczy w konkursach historycznych na poziomie klasy czwartej, -jest systematyczny, obowiązkowy i pilny, -wzorowo prowadzi zeszyt przedmiotowy, zawsze ma odrobione zadania domowe, -uczestniczy i odnosi sukcesy w konkursach historycznych na poziomie klasy czwartej. Ocena bardzo dobra Uczeń: -opanował zdecydowaną większość wiadomości i umiejętności określonych podstawą programową historii w danej klasie, -dociera samodzielnie do źródeł i informacji wskazanych przez nauczyciela, -aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym, -samodzielnie rozwiązuje zadania i potrafi zaprezentować ich wyniki na forum klasy, -jest systematyczny, obowiązkowy i pilny, -wzorowo prowadzi zeszyt przedmiotowy, zawsze ma odrobione zadania domowe, -potrafi uporządkować swoją wiedzę i właściwie wykorzystać, -uczestniczy w konkursach historycznych na poziomie klasy czwartej. Ocena dobra Uczeń: -opanował wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania w klasie IV w stopniu zadowalającym, -aktywnie uczestniczy w lekcji, -podstawowe zadania i problemy rozwiązuje samodzielnie lub w przypadku zadań trudniejszych pod kierunkiem nauczyciela, -dostrzega przyczyny i skutki wydarzeń historycznych, -prawidłowo prowadzi zeszyt przedmiotowy, -odrabia zadania domowe.

45 Ocena dostateczna Uczeń: -opanował podstawowe elementy wiadomości programowych pozwalające mu na rozumienie najważniejszych zagadnień przewidzianych w programie klasy IV, -potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji, -w czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadowalającym, -potrafi wykonywać proste zadania. Ocena dopuszczająca Uczeń: -posiada poważne braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości dalszej nauki, -przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, -zadania wykonuje chętnie w miarę swoich możliwości, -konstruuje krótkie dwu, trzyzdaniowe odpowiedzi. Ocena niedostateczna Uczeń: -nie opanował podstawowych wiadomości, a braki są na tyle duże, że uniemożliwiają mu kontynuację -nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o niewielkim stopniu trudności wykonać najprostszych zadań. mgr Magdalena Piechota