Żywienie macior: o czym należy pamiętać?

Transkrypt

1 .pl Żywienie macior: o czym należy pamiętać? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 5 lipca 2016 Opłacalność chowu świń zależy przede wszystkim od liczby zdrowo urodzonych i odchowanych prosiąt, a na to z kolei wpływa prawidłowe żywienie macior w każdej fazie cyklu rozrodczego. Lochy dzieli się ze względu na stan fizjologiczny wyróżniamy lochy luźne, prośne i karmiące. Każda z macior jest żywiona trochę inaczej, ponieważ ma inne potrzeby pokarmowe wynikające z zapotrzebowania organizmu oraz odchowywanych młodych na składniki odżywcze. Bardzo ważne jest, aby lochy podczas ciąży zgromadziły rezerwy w organizmie, które zostaną wykorzystane podczas laktacji. Jeżeli nie dostarczymy odpowiedniej ilości składników pokarmowych do budowy rezerwy ciała, podczas karmienia locha nadmiernie wychudnie i trudniej będzie ją skutecznie pokryć. Cechy produkcyjne dobrze odżywionej i utrzymanej lochy: 1 / 7

2 .pl W ciągu roku locha powinna wydać na świt przeciętnie 2 3 miotu w roku W każdym miocie powinno znajdować się średnio prosiąt o minimalnej masie 1,2 kg Lochy powinny być użytkowane co najmniej 4 cykle rozrodcze Liczny i zdrowy miot to podstawa opłacalności produkcji. (fot. AgroFoto.pl, użytkownik: Radzio15) Żywienie loszek przed pierwszym kryciem loszki kryte zbyt wcześnie mają słabe i mniej liczne mioty loszki kryte zbyt późno mają mniejszą szansę skutecznego zapłodnienia 2 / 7

3 .pl U loszek bardzo dobrze sprawdza się tzw. flushing, który ma na celu stymulację owulacji i zwiększenie zapłodnionych komórek jajowych. Flushing polega na zwiększeniu energii w dawce na 2 3 dni przed spodziewaną inseminacją. Flushing bardzo dobrze sprawdza się u loszek, które pierwszy raz wchodzą w ruję. Przed drugą spodziewaną, w której ma nastąpić krycie, na 2 tygodnie przed zwiększamy paszę 1 1,5 kg, albo stosujemy paszę flushingową. Możemy dodać specjalnej tego typu paszy, prestarter dla prosiąt lub po prostu lepszą paszę, bardziej skoncentrowaną mówi specjalista z ferm PIGPOLSKA. Po kryciu należy powrócić do paszy sprzed krycia, ponieważ zbyt intensywne żywienie na samym początku ciąży może powodować zamieranie zarodków. Żywienie loch prośnych Należy pamiętać o tym, że podczas tego okresu nie zaspokajamy tylko potrzeb bytowych lochy, ale również potrzeby rozwijających się płodów, wymienia oraz łożyska. Bardzo ważny jest również wzrost masy ciała, szczególnie u pierwiastek. Ciąża to okres gromadzenia rezerw, a jest dość krótki ponieważ trwa tylko 3 mies., 3 tyg. i 3 dni. Lochy karmiące mają zwiększone potrzeby pokarmowe ze względu na konieczność wykarmienia licznych miotów. Na każde prosię powinno przypadać 0,5 kg paszy. (fot. AgroFoto.pl, użytkownik: 3 / 7

4 .pl stanu85) Dawka loch prośnych powinna być ściśle regulowana. W dawce powinno znajdować się 11 MJ EM/kg paszy i 8% włókna, czyli ok g. Zazwyczaj lochy prośne otrzymują mieszankę pełnoporcjową w ilości 2,2 2,5 kg. Locha powinna podczas ciąży zwiększyć masę ciała o 40 kg. Poziom żywienia loch w okresie ciąży ma znaczący wpływ na masę ciała urodzeniową prosiąt, ale również prosiąt odsadzonych. Wiadomo, że najlepiej byłoby gdyby masa odsadzanego miotu była najwyższa. Według badań najbardziej prawidłowa grubość słoniny na grzbiecie zgromadzona podczas ciąży to mm. Bardzo dobrą metodą zwiększenia energii w dawce i grubości słoniny po 85 dniu ciąży jest zastosowanie oleju rzepakowego lub sojowego w ilości 4%. Lochy wysokoprośne powinny mieć zwiększoną ilość paszy do 3 kg. W polskich normach żywienia świń, zalecane jest aby od 90 dnia ciąży zacząć stosować pasze przeznaczone dla loch karmiących, ze względu na lepsze przygotowanie do produkcji mleka. W tabeli poniżej umieszczone zostały dane na temat prawidłowych zmian w masie ciała loch w każdej fazie cyklu. Prawidłowe zmiany w masie ciała loch w każdej fazie cyklu Kolejny miot Krycie (kg) 85 dzień ciąży (kg) Przed opros zeniem (kg) Po 4 tygod niowej laktacji (kg) W dniu porodu nie powinno się podawać paszy, ale nie wolno zapominać przy tym o nieograniczonym dostępie do wody. Po oproszeniu najlepszą paszą będzie pokarm włóknisty w postaci pójła z dodatkiem soli glauberskiej w ilości 100 g (mielone siano, susz, otręby pszenne zalane ciepłą wodą). Locha karmiąca 4 / 7

5 .pl Loszki pomiędzy pierwszą, a drugą rują powinny otrzymać paszę flushingową, dzięki niej zwiększymy owulację i liczbę zapłodnionych komórek jajowych. (fot. AgroFoto.pl, użytkownik: krolik13) Najważniejszym aspektem żywienia loch karmiących jest zachęcenie ich do pobierania większej ilości paszy, niekiedy nawet o 6 7 kg na dobę. Ustalono, że lochy karmiące utrzymywane w niższych temperaturach (18 20 C) mają większe predyspozycje do pobierania większej ilości paszy (więcej nawet o 4 kg, w porównaniu do loch utrzymywanych w temperaturze wyższej 28 C). Jeżeli lochy nie są w stanie pobierać takiej ilości paszy jak powinna, to należy dawkę bardziej skoncentrować w składniki pokarmowe. Po kryciu należy powrócić do paszy sprzed krycia, ponieważ zbyt intensywne żywienie na 5 / 7

6 .pl samym początku ciąży może powodować zamieranie zarodków. Locha luźna czy niskoprośna ma dużo mniejsze potrzeby pokarmowe niż locha, która żywi prosiaki. Jeśli locha luźna dostaje 2,6 kg paszy dziennie, a locha, która się oprosi i ma miot 12 prosiąt, to dostaje dodatkowo 6 kg paszy, po 0,5 kg na każdą sztukę. Czyli ponad 2 razy to co dostawała przed porodem. U loch karmiących żywienie różni się, głównie dlatego, że ma wpływać na dużą produkcję mleka. Jest kilka dodatkowych czynników, które mają wpływ na żywienie np. wiek lochy, dostęp do wody. U loch prośnych białka wystarczy na poziomie 12 13%, a u loch karmiących 16 17%. Najważniejsze jest to, żeby prosiak przy maciorze nabrał jak największej masy odsadzeniowej, żeby miał dobry start. Jeśli locha karmiąca się zbytnio wyeksploatuje przy prosiętach, to albo nam nie wejdzie w ruję, albo będziemy mieli syndrom chudego miotu, jak to bywa czasami u loszek. Wtedy mamy takie wahnięcia, że ten następny cykl może być gorszy przy nieprawidłowym żywieniu mówi specjalista PIGPOLSKA. Szacuje się, że lochy karmiące potrzebują: MJ EM przy masie ciała kg, plus 10% jeśli następuje obniżenie temperatury o 5 C g białka przy masie ciała kg 0,9 1,5 g lizyny przy masie ciała kg Tabela dziennego zapotrzebowania lochy o masie 180 kg na składniki pokarmowe wg Jamroza i Potkańskiego, Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Faza cyklu Energia Białko Lizyna Wapń Fosfor Sód ogólne strawne Niska ciąża Wysoka ciąża Laktacja 8 prosiąt Laktacja 10 prosiąt Laktacja 12 prosiąt Od odsadzenia do krycia Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem wpływającym przede wszystkim na produkcję mleka dla prosiąt jest dostęp do wody. Locha karmiąca wypija średnio 15 l wody plus 1,5 l na każde prosię. Należy często sprawdzać sprzęt rozprowadzający wodę i jego funkcjonalność szybkość przepływu wody. Woda jest bardzo ważnym czynnikiem, najlepiej byłoby mierzyć przepływ wody w smoczku, ile locha spożywa wody w ciągu minuty. Dla loch karmiących powinna być stosowana pasza o dużo wyższej ilości energii, białka i witamin. Lochy muszą wychować nierzadko miot sztuk, dlatego pasza powinna też być dostosowana do genetyki tłumaczy specjalista. 6 / 7

7 Powered by TCPDF ( Lochy luźne przed pokryciem Lochy luźne powinny otrzymywać 2,5 2,6 kg paszy pełnoporcjowej. Na kilka dni przed planowanym kryciem należy zwiększyć ilość paszy lub jej koncentrację, głównie w energię, jest to tzw. flushing. Świń nie można żywić na oko, jeśli chcemy mieć dobre wyniki produkcyjne. Flushing ma na celu zwiększenie przede wszystkim owulacji. W paszy zwiększa się ilość energii białka łatwostrawnego, albo dodając po prostu paszy dla prosiąt 0,5 do 1 kg dziennie. Większość mniejszych ferm stosuje flushing od momentu odsadzenia do pokrycia, a to jest troszeczkę za mało. Flushing powinien być stosowany już tydzień przed odsadzeniem prosiąt, żeby to trwało ok dni, a nie 4 5 dni. Jeśli trwa krócej, to mało daje, nie powiem, że nic, ale na pewno w mniejszym stopniu polepsza wyniki niż u macior, u których jest stosowany dłużej mówi specjalista PIGPOLSKA. Jak widać, żywienie macior nie jest proste. Każda faza cyklu rozrodczego wymaga zmiany dawki paszowej pod względem energii, białka oraz ilości paszy. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że opłacalność chowu świń zależy od masy ciała odsadzonych prosiąt, a na to wpływa żywienie macior w każdej fazie cyklu. Świń nie można żywić na oko, jeśli chcemy mieć dobre wyniki produkcyjne. Warto usiąść i policzyć faktyczny skład dawki oraz zastanowić się co ewentualnie można poprawić. Trudne czasy dla producentów trzody chlewnej zmuszą hodowców do analizowania zysków i strat. W Polskich świniach jest potencjał, dlatego dobrym żywieniem i prawidłowymi warunkami utrzymania warto go stymulować i wykorzystać do zwiększenia opłacalności produkcji. 7 / 7