Cyberprzemoc jak ustrzec przed nią dziecko?

Transkrypt

1 1 Cyberprzemoc jak ustrzec przed nią dziecko? Czym jest cyberprzemoc Cyberprzemoc (ang. cyberbullying) zdefiniować można najkrócej jako przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Najczęściej terminu tego używa się w odniesieniu do przemocy rówieśniczej z użyciem telefonów komórkowych lub Internetu. Podstawowe formy cyberprzemocy to: nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie np. przy użyciu telefonu komórkowego ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów, podszywanie się w sieci pod cudzą tożsamość. Do działań określanych mianem cyberprzemocy wykorzystywane są m.in:

2 2 poczta elektroniczna, czaty, komunikatory, strony internetowe, blogi, serwisy społecznościowe, grupy dyskusyjne, telefony komórkowe, serwisy SMS i MMS. Cyberprzemoc a tradycyjna przemoc rówieśnicza Specyficzny dla cyberprzemocy, w porównaniu z przemocą tradycyjną (ang. bullying), jest: Wysoki poziom anonimowości sprawcy (a przynajmniej jego przekonanie o własnej anonimowości). Ponadto traci na znaczeniu klasycznie rozumiana siła, mierzona cechami fizycznymi sprawcy, a o przewadze nad ofiarą decyduje biegłość z jaką sprawca posługuje się nowoczesnymi technologiami komunikacyjnymi. Charakterystyczna dla cyberbullingu jest również szybkość rozpowszechniania materiałów kierowanych przeciwko ofierzeoraz ich powszechna dostępność w sieci. Kompromitujące zdjęcia, filmy lub informacje potrafią zrobić w Internecie bardzo szybką karierę, są wielokrotnie powielane, a ich całkowite usunięcie zazwyczaj niemożliwe. Istotną cechą cyberprzemocy jest również szeroki repertuar form krzywdzenia, rosnący wraz z rozwojem oferty serwisów internetowych i telefonii komórkowej. Ponieważ cyberprzemoc nie zostawia widocznych śladów, zjawisko to jest mniej kontrolowane przez rodziców lub nauczycieli w porównaniu z przemocą klasyczną. Przeszkodą w przeciwdziałaniu cyberprzemocy przez dorosłych jest również słaba znajomość specyfiki mediów elektronicznych oraz częste bagatelizowanie problemu.

3 3 NAUCZ DZIECKO PRZESTRZEGAĆ WAŻNYCH ZASAD CHRONIĄCYCH JEGO BEZPIECZEŃSTWO!!!! 1. Naucz by stosowało zasadę ograniczonego zaufania. Nie ma skutecznego w 100% sposobu by przekonać się, że osoba poznana w Sieci jest tym, za kogo się podaje. Nigdy nie ma pewności czy kolega poznany na czacie, w grze czy osoba zaproszona do grona znajomych na Facebooku podaje swoje prawdziwe dane. Internet jest jak bal przebierańców, gdzie każdy może pisać o sobie nieprawdziwe informacje i podszywać się pod kogoś. 2. Naucz by nie ujawniało swoich danych osobowych. Informacje, których nie można ujawnić, to dane osobowe i teleadresowe (dziecka i rodziców), dane szkoły, hasła i loginy internetowe, informacje na temat klasy i szkoły, ale również np. informacje na temat cennych rzeczy znajdujących się w domu. Przykładowe informacje, którymi można się pochwalić, to np. ulubiony zespół muzyczny,książka, potrawa, film, informacje na temat swoich zainteresowań. 3. Naucz by nie reagowało na podejrzane wiadomości Np. wiadomości zawierające pogróżki, pytania o dane osobowe lub wiadomości zachęcające do kliknięcia w podejrzane linki (mogą one prowadzić do stron zawierających wirusy lub nielegalne treści, np. pornograficzne lub przemocowe, lub do stron wyłudzających pieniądze). Nie należy klikać w takie linki ani odpowiadać na tego typu wiadomości.

4 4 Najlepiej je zignorować, a gdy nadal napływają w ustawieniach programu pocztowego / profilu społecznościowego zablokować adres mailowy lub konto z którego przychodzą. 4. Naucz by uważało na to, co publikuje w Sieci Internet na zawsze pamięta zdjęcia, filmiki, komentarze które publikujemy. Nawet jeśli usuniemy zdjęcie czy filmik który wrzuciliśmy do Sieci, ktoś mógł wcześniej skopiować go na dysk komputera i ponownie wrzucić do Internetu i tym sposobem nigdy nie będzie można pozbyć się tych treści. Budź refleksyjność dziecka prowokując do przemyśleń nt. Czy chcesz, żeby za lat takie twoje zdjęcia były dostępne w Sieci? Żeby oglądał je np. twój pracodawca? 5. Ucz by nie wysyłało swoich zdjęć obcym osobom w Sieci, nie publikowało zdjęć w ogólnodostępnych serwisach (np. Fotka.pl) Częstą sytuacją podczas rozmów ze nieznajomymi jest prośba fotka za fotkę ty mi wyślij swoje zdjęcie to ja ci wyślę swoje. Nie należy wysyłać zdjęć pod nieznane adresy albo na serwisy gdzie KAŻDY może sobie zdjęcia obejrzeć, ściągnąć, przerobić i dowolnie wykorzystać.

5 5 przez w Tego Czasem groomerzy (osoby uwodzące dzieci Internet) namawiają dziecko do wysłania zdjęć bieliźnie lub bez ubrania. typu działania są niezgodne z prawem i w przypadku ich ujawnienia należy niezwłocznie zawiadomić policję. 6. Naucz by blokowało dostęp do swojego konta na portalu społecznościowym dla nieznajomych. Większość profili na Facebooku to profile niezablokowane przed dostępem dla obcych osób to znaczy, że KAŻDY może je przejrzeć i w dowolny sposób wykorzystać znalezione tam informacje. W jaki sposób zablokować galerię zdjęć i dostęp do prywatnych danych dla osób nieznajomych na portalu Facebook: Upewnij się, że w okienku Kto może zobaczyć dodawane przeze mnie treści znaczona jest opcja Znajomi - w poniższy sposób blokuje się dostęp do swojego konta dla osób obcych, a znajomi będą widzieć wszystkie zdjęcia, komentarze Dlatego tak ważne jest, kogo dodaje się do znajomych jeśli mam w znajomych 500 osób, z czego 300 nie znam za dobrze lub wcale ich nie kojarzę, to zablokowanie galerii nic mi nie pomoże nadal 500 osób ( znajomych ) ma dostęp do moich zdjęć i wszystkich prywatnych wiadomości Naucz by blokowało niechciane osoby na portalach społecznościowych. Często najszybszym i najprostszym sposobem poradzenia sobie z osobami nękającymi na portalach społecznościowych czy w komunikatorach, jest zablokowanie tej osobie możliwości kontaktowania się z Tobą za pośrednictwem tych stron. W jaki sposób zablokować niechciane osoby na portalu Facebook: Zaloguj się na swoje konto Ustawienia prywatności, zakładka Blokowanie Zablokuj użytkowników (wpisz imię i nazwisko danej osoby lub adres ) kliknij Zablokuj Zarówno na NK, jak i na Facebooku zablokowanie danej osoby jest całkowicie odwracalne 8. Naucz by nie przerabiało cudzych zdjęć, nie kręciło filmików bez zgody danej osoby, nie robiło zdjęć z ukrycia.

6 6 Upokarzający fotomontaż czy filmik nakręcony z ukrycia we wstydliwej sytuacji może być dla ofiary takiego działania powodem do załamania się, zrezygnowania z chodzenia do szkoły czy nawet w ekstremalnych przypadkach podjęcia próby samobójczej. Głupi żart może wpłynąć na życie drugiej osoby. 9. Naucz by nie udostępniało dalej upokarzających treści. Za cyberprzemoc można uznać nie tylko tworzenie upokarzających zdjęć, filmików w Sieci czy obraźliwe komentarze, ale też rozpowszechnianie dalej takich treści. Każda osoba która klika lubię to pod obraźliwym komentarzem na temat koleżanki, albo przesyła dalej filmik z kolegą w roli głównej, staje się niejako współsprawcą cyberprzemocy. 10. Naucz by zabezpieczało dowody cyberprzemocy. Dla potrzeb ewentualnego zgłoszenia sprawy nękania w Sieci na Policję lub do Prokuratury, ale też na potrzeby postępowania w szkole, należy zabezpieczyć dowody cyberprzemocy, tj. obraźliwe wiadomości, przerobione zdjęcia, wulgarne komentarze, groźby na czacie itp. W przypadku sms-ów czy mmsów nie należy ich usuwać z telefonu. W przypadku maili z treściami przemocowymi należy wydrukować całą wiadomość mailową (nie tylko treść). W przypadku cyberprzemocy na portalach społecznościowych i innych stronach internetowych należy zabezpieczyć dowody używając funkcji Print Screen. UWAGA: Jedną z najbardziej przydatnych funkcji w przypadku zabezpieczania dowodów cyberprzemocy jest klawisz Print Screen (PrtSc), który pozwala za zrobienie tzw. zrzutu ekranu zdjęcia tego, co w momencie wciśnięcia klawisza wyświetla się na ekranie (np. wulgarne komentarze pod zdjęciem czy filmikiem dzięki temu mamy dowody nadużycia nawet jeśli sprawca usunie komentarze). Tak wykonane zdjęcie należy zapisać np. w programie Paint, po czym można je wydrukować.

7 7 Jeśli dowodem cyberprzemocy jest przerobione zdjęcie, należy zapisać je na dysku komputera, klikając na nie prawym klawiszem myszy i wybierając opcję Zapisz jako. 11. Naucz by szukało pomocy, gdy jest ofiarą lub świadkiem cyberprzemocy. W naszej szkole cyberprzemoc nie jest akceptowana i jest traktowania równie poważnie, jak przemoc tradycyjna. W sytuacji doświadczenia cyberprzemocy dziecko lub rodzic może zgłosić się np. do wychowawcy, pedagoga szkolnego, psychologa szkolnego, dyrektora szkoły, każdego nauczyciela. Podobnie, gdy jest świadkiem cyberprzemocy. Uczcie dziecko, że powinno was rodziców powiadomić o niej. Warto wiedzieć, że czyny w obszarze cyberprzemocy mogą być zakwalifikowane jako przestępstwa z artykułów: Art. 190 Kodeksu Karnego (groźba popełnienia przestępstwa) 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 191 kk (zmuszanie do określonego zachowania) 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Art. 202 kk (pornografia)

8 8 1. Kto publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku. Art. 212 kk (zniesławienie) 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku. 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art.216 kk (zniewaga) 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. 3. Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary. Art. 267 kk (naruszenie tajemnicy korespondencji) 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje informację dla niego nie przeznaczoną, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do przewodu służącego do przekazywania informacji lub przełamując elektroniczne, magnetyczne albo inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem specjalnym. 3. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w 1 lub 2 ujawnia innej osobie. Korzystaj ze stron które pomogą ci zabezpieczyć dziecko przed cyberprzemocą, poszerzyć swoją i jego wiedzę na ten temat:

9 Materiał opracowała pedagog szkolny Iwona Kokczyńska na podstawie materiałów szkoleniowych firmy SET ( oraz materiałów Fundacji Dzieci Niczyje