KOŚCIELEC PAŁAC SZCZEGÓŁOWE PROGRAMY PRAC KONSERWATORSKICH - KOREKTA

Transkrypt

1 KOŚCIELEC PAŁAC SZCZEGÓŁOWE PROGRAMY PRAC KONSERWATORSKICH - KOREKTA Autorzy: Artur Jarkiewicz Opracowanie chronione jest prawem autorskim publikowanie jest zabronione Toruń, 22.VI.2013

2 1. DANE O REALIZACJI ZADANIA: A. ZLECENIODAWCA: GPVT Pracownia Architektoniczna s.c. z siedzibą w Poznaniu przy ul. Ryb 6 A. WYKONAWCA: Artur Jarkiewicz, ul. Witebska 14, Wrocław B. DATA OPRACOWANIA: LISTOPAD 2011, CZERWIEC korekta C. ZAKRES ILOŚCIOWY OPRACOWANIA: str. tekstu 42

3 II. ELEWACJE, WNIOSKI I ZAŁOŻENIA KONSERWATORSKIE Budynek znajduje się w bardzo złym stanie. Wątek muru w niektórych miejscach jest pęknięty wskutek niestabilności fundamentów, bądź (co potwierdziła wizja lokalna) ich niedostatecznej grubości w niektórych miejscach. Tynki w większości są odspojone od podłoża. Te, które trzymają się podłoża nie wykazują dużej spoistości, posiadają także naturalne spękania. Górne partie elewacji noszą także ślady erozji eolicznej (wiatrowej), zarówno na płaszczyznach i krawędziach ciągnionych profili, jak i na detalach i rzeźbach dekoracji cementowej. We wszystkich partiach elewacji, tynki były lokalnie reperowane tynkami cementowymi lub wymieniane i zasolone na skutek przedostawania się wody opadowej w strukturę muru; przemalowane kilka razy, farbami krzemianowymi oraz polimerowymi. Zakres prac kamieniarsko-tynkarskich zatem był standardowy dla tego typu obiektów. Powierzchnia rzeźb była przemalowana, ubytki częściowo kitowane. Wzmocnienie i izolacja fundamentów powinna być zakończona w okresie temperatur plusowych, konieczne jest strukturalne wzmocnienie murów ceglanych. Następnie należy dokonać przeglądu pokrycia dachu, rynien i rur spustowych oraz obróbek blacharskich w celu wyeliminowania możliwości zalewania elewacji przez wody opadowe. Należy ujednolicić materiał (obecnie część elementów opierzenia dachów wykonanych jest z blachy cynkowej część z blachy miedzianej). Przed przystąpieniem do robót elewacyjnych zabezpieczyć okna i drzwi folią polietylenową. Jak ilustrują to fotografie oraz przeprowadzone wstępne badania problemy na zewnątrz budynku można podzielić na: A. Wstępne prace na zewnątrz budynku przy: - osuszanie, wzmacnianie fundamentów oraz izolacji murów, - porządkowanie (ujednolicenie, uzupełnienie) opierzenia i pokrycia dachowego, - wzmacnianie słabych tynków pierwotnych preparatami krzemianowymi, - wypełnianie pęknięć tynku preparatami mineralnymi, - usunięcie wtórnych tynków i łat cementowych, - odsalanie miejscowe tynków, - oczyszczenie tynków z warstw wtórnych,

4 - zastosowanie tynków renowacyjnych, - uporządkowanie stolarki okiennej (ujednolicenie wyglądu, podziałów i detalu wtórnych okien z pierwotnymi), - oczyszczanie i wzmacnianie stolarki okiennej i drzwiowej, - oczyszczanie rzeźb i detalu architektonicznego z wtórnych warstw i porostów, - miejscowe wzmacnianie rzeźb wykonanych ze sztucznego kamienia preparatami krzemianowymi, - oczyszczanie miejscowe metalowych konstrukcji rzeźb oraz detalu architektonicznego z nawarstwień malarskich, mineralnych, organicznych oraz korozyjnych, - oczyszczenie partii przyziemia, schodów, rzeźb z porostów, - wzmacnianie i uzupełnianie partii schodów i tarasów wg pierwotnych technologii (uzupełnienie ceramicznych posadzek tam gdzie się zachowały choćby we fragmentach), - dezynfekcja w miejscach występowania ataku biologicznego na elementach budynku, - oczyszczanie, dezynfekcja i dezynsekcja drewnianej stolarki okien i drzwi, - wzmocnienie, reperacje podłoża drewnianych elementów stolarskich. B. Czynności zaawansowane - uzupełnianie ubytków zapraw tynkarskich, - uzupełnianie ubytków zapraw sztukatorskich (detale architektoniczne wykonane z zapraw murarskich), - sklejanie luźnych fragmentów, odsalanie oraz rekonstrukcje brakujących elementów oraz uzupełnianie ubytków zaprawy cementowej rzeźb znajdujących się w obrębie architektury w technice mineralnej zbliżonej do oryginału wg badań, - wzmacnianie i reperacje elementów stolarki okiennej i drzwiowej. C. Czynności wykończeniowe - gruntowanie i malowanie elewacji budynku, - hydrofobizacja i scalanie ubytków rzeźb architektonicznych oraz detalu wykonanego z kamienia sztucznego, -wykonanie zabezpieczeń antykorozyjnych i warstw wykończeniowych na elementach metalowych, - nałożenie warstwy ochronno-dekoracyjnej na podłoże stolarki okiennej i częściowo drzwiowej, - uzupełnienie szklenia w oknach i latarniach.

5 III. HARMONOGRAM PRAC Wykonanie badań specjalistycznych. 2. Wykonanie zabezpieczeń zagrożonych miejsc stemplowanie sufitów, wykonanie opasek odspojonych ubytków tynków oraz zabezpieczenie odspojonych warstw malarskich. 3. Powiększenie odkrywek pasowych. 4. Oczyszczenie z warstw wtórnych, wszystkich elementów znajdujących się w pomieszczeniu. 5. Powołanie komisji oceniającej stan zachowania możliwe zmiany projektowoprogramowe. 6. Wzmocnienie, podklejenie substancji historycznej wymagającej tego zabiegu. 7. Impregnacja, zabezpieczenie powierzchni naprawionej i poddanej procesom konserwacji. 8. Przeprowadzenie prac instalacyjnych, elektrycznych i sieci teleinformatycznej. 9. Uzupełnienie ubytków podłoży, warstw malarskich punktowanie, scalania kolorystyczne rekonstrukcje, aranżacje kolorystyczne przestrzeni bez historycznych dekoracji. 10. Wykonanie dokumentacji konserwatorskiej i pomiarowej powykonawczej. IV. PROGRAMY SZCZEGÓŁOWE KONSERWATORSKIE Wstępne czynności: A. Wykonanie dokumentacji fotograficznej stanu przed konserwacją. B. Pobranie próbek do badań szczegółowych ilustrujących stan zachowania i technikę wykonania. C. Wykonie inwentaryzacji rysunkowo-pomiarowej. D. Wykonanie badań z zakresu historii i historii sztuki. V. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM PRAC ELEWACJE, STOLARKA OKIENNA, OPIERZENIE, TARASY, SCHODY, DETALE ARCHITEKTONICZNE CIĄGNIONE W ZAPRAWIE Do prac związanych z rewaloryzacją elewacji wykorzystano opracowania oraz katalog materiałów i technologii firmy KEIM. Firmy spełniające wysokie wymogi konserwatorskie to KEIM, TUBAG, REMMERS. Można wykorzystać materiały innego producenta o takich samych parametrach technicznych, nie gorszych. Stosowanie materiałów i technologii jednej firmy jest najbardziej właściwe ponieważ gwarantuje spójność składników zawartych w poszczególnych produktach o różnym przeznaczeniu. Roboty budowlane i rzemieślnicze należy wykonać zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i konserwatorskiej, a także zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie normami i przepisami wykonawczymi - pod nadzorem osób do tego upoważnionych.

6 1. Wykonać pionowe izolacje przeciwwodne ścian fundamentowych i piwnicznych. 2. Odsłonić mury piwnic i fundamentów i wykonać pionową izolację. Oczyścić ściany do poziomu minimum 30 cm powyżej poziomu terenu. Twarde fragmenty mas tynkarskich usunąć mechanicznie. Wykonać zabieg dezynfekcji powierzchniowej murów, np. preparatem Adolit M firmy REMMERS wg karty technicznej. 3. Wilgotne mury wysuszyć. 4. Wykonać naprawy powierzchni murów masami mineralnymi i uzupełnienia brakujących cegieł. 5. Uzupełnić oraz wyspoinować wymagające usunięcia i wykruszone spoiny. 6. Wykonać wielowarstwową izolację przeciwwodną np. wg technologii REMMERS. 7. Wykopy zasypać unikając gruzu, z wierzchnią warstwą wypełnioną piaskiem o szerokości 25 cm i głębokości 30 cm. 8. Usunięcie spoin muru w strefie cokołowej na głębokość około 2 cm w miejscach o widocznej degradacji biologicznej i fizykochemicznej. 9. Wzmocnienie spoin kamieni w przyziemiu zaprawami mineralnymi, wapiennymi z dodatkiem białego cementu portlandzkiego firm Remmers, Tubag, Keim. 10. Punktowe doczyszczenie trudno usuwalnych zabrudzeń przez ponowne miejscowe zastosowanie środków chemicznych, kompresów z rozpuszczalników organicznych i innych roztworów itp. wg prób. 11. Dokonać oceny stanu otynkowanej powierzchni murów poprzez opukanie z poziomu rusztowań. 12. Wzmocnienie starych zapraw i muru preparatem krzemianowym firmy Remmers. 13. Wykonanie napraw murów. Fragmenty zdegradowane biologicznie należy oczyścić z grzybów, glonów, porostów i wyrosłej roślinności (preparaty Remmers) Zachowane istniejące tynki należy naprawić poprzez: pogłębienie pęknięć w tynkach na szerokość 3 mm. Krawędzie szczelin, oraz powierzchnię z siatką spękań zagruntować oraz wypełnić i pokryć cało-powierzchniowo masą szpachlową np. w technologii REMMERS. 15. Fragmenty zagrzybione pokryć preparatem grzybobójczym np. Adolit M w technologii REMMERS. 16. Zdjąć odspojone tynki, odkruszone fragmenty cegieł. 17. Usunięcie elementów metalowych nie związanych z konstrukcją obiektu, klinów drewnianych, kołków montażowych, starych elementów konstrukcji oświetleniowych itp. 18. Oczyszczenie mechaniczne elementów metalowych będących częścią konstrukcji budynku lub z innego powodu koniecznych odtłuszczenie acetonem, pokrycie metalu inhibitorem migrującym oraz pokrycie farbą na bazie pyłu cynkowego system Zinga, Tikurilla. 19. Usunięcie powłok farb elewacyjnych metodą chemiczną (pasty zmydlające i spęczniające spoiwa), środki wytypowane na drodze prób skuteczności działania oraz mechaniczne (szpachle). 20. Brakujące fragmenty murów i gzymsów uzupełnić materiałem ceramicznym i nową zaprawą mineralną. 21. Wykonać naprawy gzymsów cegłą i detalem ciągnionym w zaprawie i elementów sztukatorskich na elewacjach. W celu odtworzenia profili ciągnionych wykonać szablony na bazie elementów zachowanych. Do stosowania techniki ciągnionej zastosować odpowiednie sztukatorskie masy mineralne. Następnie wykonać ujednolicenie faktury detali architektonicznych poprzez nałożenie masy szpachlowej po zagruntowaniu. 22. Przeprowadzenie renowacji powierzchni ścian elewacyjnych, poprzez naprawę

7 i uzupełnienie tynków np. w technologii REMMERS tynki renowacyjne. 23. Wykonać obróbki blacharskie, orynnowanie z blachy cynkowo tytanowej. 24. Instalacje elektryczne w nowych tynkach prowadzić w rurkach podtynkowo. 25. Zawilgocone, osłabione i pozbawione spoistości cegły i spoiny należy wzmocnić poprzez przesycenie preparatami mineralnymi, krzemianowymi (Kiesol). 26. Wtórne, cementowe reperacje należy usunąć z całej elewacji. Powierzchnie poddać oczyszczaniu (mechaniczne myjka ciśnieniowa woda, metoda strumieniowo-ścierna, piaskowanie). 27. Dezynfekcja i odgrzybianie ścian, detali architektoniczne oraz rzeźby - preparat Algicid Plus, Aerodesin 2000, Sto Prim Fungal wg karty technicznej produktu. 28. Wykonanie izolacji pionowej fundamentów. Optymalnie systemem tynków renowacyjnych firmy Remers lub po gruntowaniu preparatem krzemianowymi (Kiesol) lub wykorzystanie systemu izolacji polimerowo-bitumicznej - naniesienie warstwy szczepnej preparatem Sulfatexschlämme następnie wyrównanie szpachlówką Dichtspachtel, naniesienie kolejne międzywastwy z preparatu IK Elastoschlämme oraz warstwy polimerowo-bitumicznej hydroizolacji Profi Baudicht wraz z zabezpieczeniem z maty, siatki z włókniny. 29. Tynki osłabione pierwotne wzmocnić preparatem krzemianowym (Kiesol). 30. Stabilizowanie rys w murze szpachlówka mineralna firmy Keim lub Remmers do rys szerokich i włosowatych. 31. Gruntowanie i tynkowanie ścian tynkiem mineralnym wapienno-piaskowym o delikatnie zwiększonej spoistości w stosunku do tynków pierwotnych (wzmocnionym preparatami krzemianowymi) poprzez zwiększenia udziału spoiwa lub dodatek białego cementu portlandzkiego lub np. KEIM Universalputz Fein. Odtworzenie uszkodzeń w boniowaniu i innych detalach wykonanych w zaprawie. Wykonać nowe tynki z uzupełnieniem ubytków tynków i zdobniczych elementów architektonicznych zaprawą mineralną KEIM Universalputz. 32. Stabilizowanie luźnych fragmentów spoiną mineralną na oczyszczonym mechanicznie podłożu. Oczyszczanie (metody strumieniowe) detali architektonicznych i rzeźb. Dezynfekcja i odgrzybianie ścian, detali architektoniczne oraz rzeźby - preparat Algicid Plus, Aerodesin 2000, Sto Prim Fungal wg karty technicznej produktu. Miejscowe odsalanie przy użyciu pulpy celulozowej. Wykonanie ochrony antykorozyjnej dostępnych, odsłoniętych fragmentów stalowego zbrojenia po wstępnym mechanicznym oczyszczeniu przy użyciu migrujących inhibitorów MCI Uzupełnienie ubytków zaprawą mineralną na bazie cementu portlandzkiego oraz pigmentów suchych scalenie kolorystyczne z dodatkiem preparatu kompleksującego MuCis /EXP. Hydrofobizacja powierzchni rzeźb preparatem Funcosil SNL. 33. Malowanie powierzchni tynków w odsłoniętej pierwotnej kolorystyki oraz wg wyników badań po wykonaniu odkrywki na powierzchni 8 m 2 w technice krzemianowej farbą bez udziału bieli tytanowej farby Keim Contact Plus przeznaczonej na zróżnicowane podłoża wyprawy tynkarskie z uzupełnieniami i rysami włoskowatymi, zawierającej ziarno kwarcowe, dostosowane do faktury pierwotnej. Malowanie końcowe farby KEIM wg prób z lazurami i bez. 34. Usunąć z elewacji budynku instalacje natynkowe oraz wszystkie wbite w mur metalowe uchwyty, śruby, gwoździe itp. A także zdemontować zniszczone obróbki blacharskie, ujednolicić blacha cynkowo-tytanowa. Zapewnić odprowadzenie wód opadowych i wyeliminować możliwość zalewania elewacji przez wody opadowe. Prace przy schodach i tarasach koncentrować powinny się na usunięciu starych napraw, wzmacnianiu pierwotnych warstw preparatami krzemianowymi oraz uzupełnieniach

8 w technikach pierwotnych. Po uzupełnieniu podłoża i izolacji pionowej tarasu uzupełnienie/rekonstrukcja płyt ceramicznych wg zachowanych pierwotnych fragmentów oraz wykonanie ich hydrofobizacji wraz z uzupełnieniami schodów oraz całego muru przyziemia preparatem Funcosil SNL. Remont schodów zewnętrznych oraz tarasów. Po rozebraniu istniejących elementów, usunięciu elementów wtórnych oraz luźnych, zdegradowanych wykonać: podbudowę betonową, na niej wykonać izolację: 2 x papa izolacyjna, przekładkę z folii budowlanej, następnie ułożyć 5 cm styropian twardy ekstradowany i gładź grub. 5 cm zbrojoną siatką stalową ocynkowaną z prętów śr. 4,5 mm, oczka 15x15 cm. nakładanej pędzlem po uprzednim zagruntowaniu. Oczyszczenie stopni schodowych metodą delikatnego strumieniowania piaskiem. Flekowanie w miejscach dużych ubytków, oraz uzupełnienia ubytków zaprawą mineralną. Wypełnienie szczelin pomiędzy stopniami masą silikonową stosowaną do spoinowania basenów. Gruntowanie i impregnacja silikonowa przeciw porastaniu mchami i penetracją wody deszczowej. Płytki tarasowe pierwotne należy wymontować i oddać do konserwacji. Po konserwacji nie mógłby spełniać wysokich wymagań ekspozycji w warunkach zewnętrznych. Wykonać nowe o zbliżonych wartościach estetycznych i dobrych parametrach wytrzymałościowych. Pierwotny system odprowadzania wody w postaci kanałów o kwadratowym przekroju wyłożonych blachą ołowianą należy udrożnić, oczyścić z luźnych zabrudzeń. VI. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM PRAC RZEŹBA I DETAL ARCHITEKTONICZNY SZTUCZNY KAMIEŃ 1. Wstępne oczyszczenie powierzchni na sucho z wykwitów soli rozpuszczalnych w wodzie, osadów nieorganicznych, organicznych (ziemia, porosty, glony, gniazda i odchody ptasie, siewki roślin itd); 2. Usunięcie powłok farb elewacyjnych metodą chemiczną (pasty zmydlające i spęczniające spoiwa), środki wytypowane na drodze prób skuteczności działania. 3. Wykonanie zabiegu odsalania. 4. Usunięcie zasolonych, spękanych fragmentów spoin oryginalnych, cegieł oraz wtórnych spoin, niespełniających wymogów konserwatorskich pod względem barwy jak i opracowania powierzchni. 5. Mycie powierzchni wodą pod ciśnieniem, metoda chemiczna wodą z dodatkiem substancji chemicznych jak np. produkt firmy REMMERS Alkutex Fassadenreiniger-Paste, metoda strumieniowo-ścierna - mikropiaskowanie w strumieniu wody, po doborze rodzaju ścierniwa oraz ciśnienia. 6. Dezynfekcja i odgrzybianie ścian, detali architektoniczne oraz rzeźby - preparat Algicid Plus, Aerodesin 2000, Sto Prim Fungal wg karty technicznej produktu. 7. Uzupełnienie spoin zaprawą wapienno - cementową (zaprawa wapienno - cementowa z zastosowaniem wapna hydratyzowanego i cementu portlandzkiego białego barwiona w masie produkty firm Remmers, Tubag, Keim). 8.Punktowe scalenie kolorystyczne uzupełnień i trwałych przebarwień, odbarwienie powierzchni farbami laserunkowymi silikatowymi. 9. Hydrofobizacja powierzchniowa (np. produkty firmy Remmers, Keim).

9 VII. STOLARKA OKIENNA Stolarka okienna skrzynkowa, dzielona szprosami, zakończona łukiem odcinkowym w górnej partii na parterze, prosto na piętrze. Wszystkie okna są w złym stanie technicznym, wypaczone, nieszczelne, w partiach zewnętrznych poddane erozji. Wielokrotnie przemalowywane, popękana powierzchnia kolejnych farb, osłabiona struktura drewna. Okna zewnętrzne w dużo gorszym stanie. Na oryginalnych oknach częściowo zachowały się klamki, zawiasy, okucia, kapitele odlewane ze stopu ołowiu i inne metalowe elementy. Wtórną stolarkę okienną (wymienioną współcześnie i wcześniej) należy poprawić i uzupełnić, przywrócić historyczny wystrój okien. 1. Pobranie próbek i przygotowanie ich do badań budowy technicznej. 2. Wykonanie odkrywek schodkowych, w celu określenia stratygrafii. 3. Oczyszczenie powierzchni z zabrudzeń powierzchniowych. 4. Usunięcie przemalowań, wtórnych nawarstwień. Użycie do tego celu metody mechanicznej (ostry skalpel), łączonej mechanicznej z chemiczną (pasta Skansol lub pasta Deck, w postaci wodorozcieńczalnego proszku). Nie zaleca się opalania z uwagi na transparentne wykończenie powierzchni. 5. Dezynfekcja (Per-xil 10). 6. Impregnacja, w celu wzmocnienia zniszczonych fragmentów obiektu. Użycie do tego celu 10 % roztworu Paraloidu B72 w toluenie. Metoda podciągania kapilarnego, metoda iniekcji za pomocą strzykawek, użycie pędzla. Usunięcie pozostałości po impregnacie acetonem. 7. Uzupełnienie ubytków drewna i rekonstrukcja brakujących elementów snycerskich barwiony kit trocinowy, szpachlówki Tikurilla, Araldit - preparat na bazie żywic epoksydowych. Opracowanie powierzchni uzupełnień przy użyciu skalpela i papieru ściernego. 8. Pokrycie powierzchni preparatem specjalistycznym Aidol Holzschutz-Creme w kolorze mahoniowym wg wyników badań. VIII. STOLARKA DRZWIOWA. 1. Demontaż obiektów /skrzydeł drzwiowych/, należy wykonać inwentaryzację, oznakowanie poszczególnych elementów. 2. Dezynsekcja i dezynfekcja preparatem Per-xil Oczyszczenie drewna z powłok lakieru, politury: metodą chemiczno-mechaniczną przy pomocy preparatów typu Skansol, Remosol oraz oczyszczanie na sucho skalpelem.. W przypadku skrzydeł mazerowanych należy zwrócić szczególną uwagę na to aby nie uszkodzić warstwy pierwotnej. 4. Miejscowa impregnacja osłabionego podłoża drewnianego 10 % roztwór Paraloidu B-72 w ksylenie (iniekcje, pędzlowanie, podciąganie kapilarne). 5. Uzupełnienie ubytków drewna fleki z drewna dobrane do oryginału/ sosna, dębina, orzech/ i drobnych spękań szpachlówka akrylowa do drewna, kit trocinowy barwiony na bazie POW i trocin. Uzupełnienie ubytków forniru wraz z podklejeniem pęcherzy / klej skórny, POW/. 6. Szlifowanie powierzchni drewna. 7. Scalenie kolorystyczne drewna -patynowanie bejcą. -wykonać próbki barwienia drewna i przedstawienie do akceptacji komisji konserwatorskiej.

10 8. Wykończenie powierzchni poprzez położenie szlachetnej powłoki z politury szelakowej lub lakieru o połysku jedwabistym np. Syntirol. 9. Montaż obiektów /skrzydeł drzwiowych/. 10. Ujednolicenie szyldów klamek w stolarce okiennej i drzwiowej. Konserwacja elementów wykonanych z metalu detale na stolarce. Obiekty wykonane z mosiądzu /detale na stolarce, okucia, klamki/ 1. Demontaż elementów metalowych. 2. Oczyszczenie metalu z powłok lakierów przy pomocy preparatu Remosol. 3. Oczyszczenie metalu/mosiądz/ z nawarstwień powierzchniowych kąpiele statyczne w roztworze czyszczącym winianu sodowo-potasowego w NaOH. Zabezpieczenie antykorozyjne z 1 % BTA w roztworze etanolu oraz pokrycie lakierem chemoutwardzalnym np. firmy Depont. 4. Uzupełnienie brakujących elementów detalu rekonstrukcja. Zabezpieczenie jak wyżej. 5. Montaż obiektów. 6. W miejscach braku oryginalnych elementów lub wtórnie wstawionych klamek i okuć zamontować należy nowe kopie z oryginału lub bardzo zbliżone. Konserwacja elementów wykonanych z metalu detale na stolarce. Obiekty wykonane ze stopów żelaza /detale na stolarce, okucia, klamki/ 1. Demontaż elementów metalowych. 2. Oczyszczenie metalu z powłok lakierów przy pomocy preparatu Remosol. 3. Prostowanie w razie konieczności. 4. Oczyszczenie metalu/żelazo/ z nawarstwień powierzchniowych mechanicznie szczotkami stalowymi, watą stalową, sztyftem szklanym. Zabezpieczenie antykorozyjne z 10 % taniny w roztworze etanolu oraz pokrycie lakierem chemoutwardzalnym np. firmy Depont. 5. Uzupełnienie brakujących elementów detalu rekonstrukcja. Zabezpieczenie jak wyżej. 6. Montaż obiektów. 7. W miejscach braku oryginalnych elementów lub wtórnie wstawionych klamek i okuć zamontować należy nowe kopie z oryginału lub bardzo zbliżone. IX. WNĘTRZA. PROGRAMY SZCZEGÓŁOWE. WNIOSKI I ZAŁOŻENIA KONSERWATORSKIE Wnętrza piętra jak można przypuszczać na podstawie zachowanych dekoracji były bardzo bogato opracowane z podziałem na style, tematykę. Tylko niektóre z nich zachowały dawny, pierwotny charakter. Pomieszczenia piętra są w dużo gorszym stanie zachowania niż pomieszczenia parteru. Są zniszczone, zaniedbane, ale prace koncentrować będą się wokół zagadnień konserwacji czyli oczyszczania, uzupełniana ubytków podłoży i warstw malarskich. Wiele z nich nie posiada warstw pierwotnych i ich kolorystyka będzie wypadkową kolorystyki i charakteru wnętrz do nich przylegających.

11 Z ważnych spraw konstruktorskich będzie opracowanie i wykonanie systemu zabezpieczenia stropów pomieszczeń 1 piętra gdzie technologicznie zastosowano podsufitówkę trzcinową, która miejscami jest zniszczona, bądź zniszczona jest podłoga ponad nią. Należy do tych prac wykonać stemplowanie sufitów zagrożonych pomieszczeń I piętra. Aby przywrócić pierwotny charakter bogato dekorowanych, urozmaiconych stylistycznie wnętrz należy usunąć wszystkie przemalowania. Wpłynęłoby to na wyostrzenie dekoracji rzeźbiarskich, teraz zmiękczonych przemalowaniami. Jednakże, dużym problemem wydaje się być zbieżność techniki pierwotniej i wtórnej olejnej, w wielu miejscach zwłaszcza na sztukateriach. Jedynie wykonanie wielu prób i wybranie optymalnej bezpiecznej dla oryginału oraz wykonującego a także co ważne, efektywnej metody będzie podstawą do procesu oczyszczania. Uzupełnienie ubytków zachowanych sztukaterii czy ich malarskich imitacji, a także rekonstrukcje fragmentów brakujących będzie wymagało czasu i biegłości wykonawców. Charakter wnętrzom nadają także materiały wykończeniowe. Widoczna u twórców wnętrza Pałacu kościelskiego dbałość o szczegóły i jakość ujawnia się także w zastosowanych materiałach. Powinno się dołożyć wszelkich starań aby uzupełnić bądź zrekonstruować pierwotnie zastosowane materiały tak jak np. marmurowe parapety, fornirowane drzwi, kamienne i drewniane podłogi. Tylko dobrze wyceniona inwestycja gwarantuje sukces prac konserwatorskich i restauratorskich na wymagającym tutaj najwyższym poziomie. Ogólna koordynacja prac wszystkich pomieszczeń powinna pozostać w rękach specjalistów pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. X. ZAKRES PROPONOWANYCH PRAC: - dokończenie prac przy instalacjach (c.o. elektryczna), - lokalne prace wzmacniające sufity i ściany (przywrócenie kohezji i adhezji warstw), - oczyszczanie z przemalowań sufitów i ścian, - uzupełnienie dekoracji sztukatorskiej - listwy, gzymsy, detale, - uzupełnianie ubytków podłoża oraz warstw podkładowych, - wykonanie rekonstrukcji stiuków, - uzupełnianie ubytków warstw malarskich i złoceń, - wykonanie rekonstrukcji warstw malarskich i złoceń (złocenia pierwotne wykonane szlagmetalem są w dużej mierze skorodowane, wymagają zabezpieczeni oraz rekonstrukcji), - wykonanie podłóg (pierwotne parkiety połączone z nową podłogą spełniającą wymogi mechaniczne i estetyczne nowych funkcji użytkowych będące w zgodności z kolorystyką i dekoracją ścian, odtworzenie drewnianych parkietów, rekonstrukcja lastrico), - wykonanie listew przypodłogowych w pomieszczeniach z drewnianymi podłogami,

12 - rekonstrukcje brakujących fragmentów boazerii. KLUCZOWE BĘDZIE ZNALEZIENIE METODY BEZPIECZNEGO USUWANIA PRZEMALOWAŃ. DZIELI JE NIEDŁUGI OKRES WYKONANIA ORAZ WYKONANIE W TEJ SAMEJ TECHNICE, CO POWODUJE TRUDNOŚĆ ICH ROZWARSTWIENIA BEZ ZNISZCZEŃ!!!!!!!!! WNĘTRZA 1 PARTER. ŚCIANY BEZ POLICHROMII, PODŁOGI 1. Przeprowadzić renowację powierzchni ścian wewnętrznych poprzez wykonanie powłok tynków renowacyjnych w technologii REMMERS po wykonaniu zabiegów odsalania czyli wprowadzenia soli rozpuszczalnych w wodzie do środowiska zewnętrznego (lignina). W miejscach gdzie zdjęty został tynk, wykonać czyszczenie mechaniczne muru z usunięciem uszkodzonych spoin zawierających sole rozpuszczalne w wodzie na głębokość 2 cm, następnie przeprowadzić dezynfekcję murów roztworem zwalczającym grzyby, wykonać narzut pod zaprawę tynkarską, Nałożyć tynk renowacyjny. Konieczne jest wzmocnienie tynków preparatami krzemianowymi przed i po zabiegu odsalania. 2. Na pozostałych powierzchniach wykonać naprawę i uzupełnienie tynków wg technologii REMMERS lub tynkiem wapienno-trasowym TKM-L TRASS KALK MASCHINENLIECHTPUTZ. Nałożenie wyprawy wykończeniowej STO TRASSGLATTPUTZ oraz gruntowanie preparatem STO PRIM GRUNDEX rozcieńczonym STO FLUID AF 1:1. 3. W miejscach gdzie zdjęty został tynk, wykonać czyszczenie mechaniczne muru z usunięciem uszkodzonych spoin zawierających sole rozpuszczalne w wodzie na głębokość 2 cm, następnie przeprowadzić dezynfekcję murów roztworem zwalczającym grzyby, wykonać narzut pod zaprawę tynkarską, Nałożyć tynk renowacyjny. 4. Na pozostałych powierzchniach z pozostawionym tynkiem należy usunąć stare powłoki z farb olejnych i emulsyjnych metodami mechanicznymi wspomaganymi preparatami chemicznymi. Pęknięcia i ubytki poszerzyć na szer. min.3-4 mm, zagruntować i wypełnić masą szpachlową. Następnie na całej powierzchni wszystkie nowe i naprawione tynki pokryć gładzią po uprzednim zagruntowaniu. 5. Wykonanie poziomej izolacji posadzkowej w części parteru gdzie takiej brak: 2 x papa izolacyjna na lepiku dopuszczonym do użytku wewnątrz pomieszczeń. 6. Warstwy posadzkowe na izolacji j.w. wykonać przekładkę z folii budowlanej, a następnie ułożyć 5 cm styropian twardy ekstradowany i gładź grub. 5 cm zbrojoną siatką stalową ocynkowaną z prętów śr. 4,5 mm, oczka 15x15 cm. 7. Pierwotnie w pomieszczeniach obu kondygnacji znajdowały się dębowe, intarsjowane parkiety. Obecnie złożone w depozycie w siedzibie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Po konserwacji parkiety POWINNY WRÓCIĆ NA PIERWONE LOKALIZACJE, CHOĆBY W FORMIE FRAGMENTU. W innych pomieszczeniach np. w toaletach, w których parkiety się nie zachowały należy wykonać podłogi z innego materiału o większej odporności, dostosowanego do nowej użytkowej funkcji jednostki wychowawczej. Estetycznie jednak musi on nawiązywać do pierwotnego wyglądu swoim kolorem i fakturą. Mogą to być płytki ceramiczne o fakturze i kolorze drewna (dane na dzień 10.XI.2011 r.). 1 W przypadku konserwacji złoceo należy prowadzid wzmacnianie i oczyszczanie analogicznie do olejnych partii opracowania malarskiego za wyjątkiem partii złoconych szlagmetalem, który należy zabezpieczyd po oczyszczeniu inhibitorem korozji 1 % BTA oraz powłoką z żywicy akrylowej Paraloid B-44).

13 WNĘTRZA. PROGRAMY SZCZEGÓŁOWE HALL (SALA NR 1) Posadzka i kamienne schody poddać zabiegom konserwacji. Podłoga lastriko, widoczne ubytki, zniszczenia powierzchni. Kamienie naturalne. Widoczne pęknięcia, rysy i ubytki a także późniejsze cementowe reperacje. Schody marmurowe, kominek marmurowy. Balustrada żeliwna, malowana. Kolumny stiukowe, przemalowane. Ściany i sufity malowane sztukaterie i sztablatury, dekorowane plafonami. Drzwi wejściowe Uzupełnić braki w detalach drewnianych. Ujednolicić szklenie w drzwiach. Drzwi prowadzące do piwnic wymienić na nowe dopasowane stylowo, zwracając szczególną uwagę na dopasowanie klamek, szyldów i zawiasów do oryginałów. DRZWI FRONTOWE WRAZ ELEMENTAMI NADŚWIETLA 1. Inwentaryzacja poszczególnych elementów. 2. Demontaż skrzydeł i elementów metalowych. 3. Starannie oczyścić z nawarstwień farby delikatnie najlepiej na sucho skalpelem, gdyż technika pierwotna jest zbliżona do techniki przemalowania (olejne). Kolor pierwotny jest jasny, nawiązujący do kolorystyki elewacji. 4. Uzupełnić ewentualnie brakujące elementy analogiczne do detali zachowanych. 5. Ubytki i pęknięcia po oczyszczeniu i zaimpregnowaniu żywicą akrylową zaszpachlować kitem akrylowym (Tikurilla). 6. Kolor uzupełnić farbą akrylową zewnętrzną Tikurilla Pinja Flex 30 (poprzednia nazwa Akvi Flex 30) w kolorze zachowanego i zbadanego pierwotnego wyglądu. 7. Elementy żelazne poddać oczyszczaniu metodami mechanicznymi (metoda strumieniowościerna, sztyfty. Po czyszczeniu oczyścić acetonem i pokryć 10 % taniną. Po usunięciu jej nadmiarów pokryć wypolerowany metal lakierem chemoutwardzalnym np. firmy Depont.. Dodatkowo zabezpieczenie uzyskać można poprzez nałożenie powłoki wosku mikrokrystalicznego Cosmolloid H Drzwi posiadają pewne zmiany liniowe i nie będą mogły spełnić wymogów szczelności. Proponuje się doszczelnić krawędzie zewnętrzne skrzydeł uszczelkami silikonowymi. Ponadto należy rozważyć aranżację wiatrołapu z tkaniny, który w okresie jesienno-zimowym pozwoli na oszczędność energii. HALL. PODŁOGA, LASTRICO, SCHODY KAMIENNE 1.Oczyszczenie powierzchni z zabrudzeń wodą z dodatkiem detergentów kamień, lastricopreparat Remmers Alkutex Fassadenreiniger Paste. 2. Usunięcie wtórnych uzupełnień. 3. Uzupełnienie ubytków i spękań w kamieniu (10 % pow.) i w sztucznym kamieniu (15 % pow.) preparatem mineralnym z odpowiednio dobranym kruszywem i pigmentami i zaprawy mineralnej, np. Funcosil Restauriermortel, Remmers,Keim Malgrundmasse, masa mineralna z

14 dodatkiem sproszkowanego marmuru carraryjskiego. Wymiana 8 stopnic, uzupełnienie 5 stopnic. 4. Opracowanie i wypolerowanie uzupełnień. 5. Uzupełnienie ubytków fleki z kamienia naturalnego /marmur np. noski stopni, / fleki klejone na żywicę epoksydową np. epidian 5, dodatkowo montowane na bolce mosiężne, szlifowanie fleków pastą polerską do kamienia np. Cynas na bazie tlenków metali). 6. Uzupełnienie brakujących fragmentów marmurowych okładzin kominka i całej płyty wierzchniej. 6. Impregnacja posadzki środkiem zabezpieczającym powierzchnię Keim woski syntetyczne do kamienia, posadzek, np. Cosmolloid. HALL. PŁTYKI CERAMICZNE PRZY KOMINKU 1. Przemycie powierzchni czystą wodą destylowaną. Mocniejsze zabrudzenia usunąć wodą destylowaną z dodatkiem etanolu. 2. Klejenie większych pęknięć i szczelin. Nawiercenie drobnym wiertłem otworów w miejscach pęknięć i przeprowadzenie iniekcyjnego klejenia żywicą epoksydową o niskiej lepkości po wcześniejszej impregnacji przełomów (Paraloid B-72, 10 %) 3. Uzupełnienie większych ubytków i rekonstrukcji w ceramicznym czerepie kafli. Przygotowanie masy do uzupełniania na bazie żywicy epoksydowej, piasku szklarskiego i drobno mielonego jasnego wypełniacza ceramicznego (kaolin). Proporcje spoiwa do kruszywa 1:10. Kruszywo: 1 cz. zmielonej cegły frakcji poniżej 0,15 mm, 4,5 cz. piasku szklarskiego frakcji 0,25-0,15 mm, 4,5 cz. piasku frakcji poniżej0,15 mm 4. Szlifowanie i wyrównywanie uzupełnień przy pomocy mikroszlifierki i papierów ściernych. 5. Wykonanie warstwy podkładowej, będącej bazą do rekonstrukcji warstwy zewnętrznej. Dobór składu odpowiedniej masy, która po związaniu powinna być częściowo transparentna. Wykonanie szeregu prób pozwalających wybrać najlepszy skład wypełniacza. Spoiwo - wysoko światło trwała żywica epoksydowa (np. Hxtal NYL-1) Kruszywo mieszanina drobno mielonego szkła witrażowego o odpowiednio dobranych kolorach i proporcjach. Proporcje spoiwo : kruszywo 1:3. 6. Szlifowanie i polerowanie uzupełnień. Oczyszczenie powierzchni z pyłu i odtłuszczenie. 7. Rekonstrukcja warstwy zewnętrznej i punktowanie drobnych uszkodzeń szkliwa przy użyciu farb do szkła prod. firmy Talens. 8. Zabezpieczenie powierzchni kafli werniks Paraloid B-72 wosk mikrokrystaliczny Cosmolloid H-80. HALL. BALUSTRADA ŻELIWNA, KOMINEK ELEMENTY ŻELIWNE. 1.Oczyszczenie pierwotnych elementów balustrady powierzchni z przemalowań olejnych metodą mechaniczną (skalpele, mikrościerniwa, pumeks) i chemiczną /np. preparat skansol, remosol, mieszaniny rozpuszczalników, rozpuszczalniki w formie kompresów i tamponów z waty,/. NIE NALEŻY UŻYWAĆ WODY. 2. Oczyszczanie metalu w ubytkach farby z produktów korozji żeliwa mechanicznie sztyftami z włókna szklanego. 3. Odtłuszczenie miejsc metalu z brudu acetonem. 4. Pokrycie metalu preparatem z 90% udziałem pyłu cynkowego w systemie Zinga. 5. Uzupełnienia punktowanie oraz rekonstrukcja pierwotnej kolorystyki farbami do wnętrz, do metalu firmy np. Zinga, Tikurilla.

15 6. Zrekonstruować brakujące dwa dolne odcinki balustrady, jeden górny wzdłuż tarasu (obecnie drewniane tralki) oraz drobne fragmenty elementy balustrady w technice odlewu żeliwnego i postępować jak wyżej. KOMINEK, elementy kamienne 1. Wykonanie dokumentacji fotograficznej i opisowej rejestrującej stan zachowania rodzaje przyczyny zniszczeń, mapę ubytków i zmian wprowadzonych w czasie wcześniejszych prac naprawczych. 2. Pobranie próbek do badań specjalistycznych (procentowa zawartość soli rozpuszczalnych w wodzie, analiza jonów, analiza składu). 3. Oczyszczenie powierzchni z luźnych zabrudzeń. 4. Wstępne wzmocnienie osłabionych partii preparatem krzemoorganicznym. 5. Dezynfekcja dobranymi środkami glono- i grzybobójczymi (na podstawie badań mikrobiologicznych). 6. Oczyszczenie powierzchni obiektów metodami fizyko mechanicznymi (woda pod ciśnieniem, para wodna, rozpuszczalniki organiczne i polarne). 7. Usunięcie wcześniejszych uzupełnień. 8. W zależności od wyników badań na procentową zawartość soli rozpuszczalnych w wodzie, odsolenie obiektów metodą swobodnej migracji soli do rozszerzonego środowiska zewnętrznego. 9. Uzupełnienie ubytków i spękań w kamieniu (10 % pow.) preparatem mineralnym z odpowiednio dobranym kruszywem i pigmentami i zaprawy mineralnej, np. Funcosil Restauriermortel, Remmers,Keim Malgrundmasse, masa mineralna z dodatkiem sproszkowanego marmuru carraryjskiego. 10. Scalenie kolorystyczne uzupełnień, pigmenty sypkie Kremer w spoiwie Paraloid B Uzupełnieni brakujący fragmentów okładzin kamiennych ok. 30 %. 12. Hydrofobizacja kamienia, Cosmolloid H-80. KOMINEK ELEMENTY ŻELIWNE /założenie, że nie będzie używany/. 1.Oczyszczenie poszczególnych elementów z przemalowań olejnych, brudu, osadów smółkowych metodą mechaniczną (skalpele, mikrościerniwa, pumeks) i chemiczną /np. preparat skansol, remosol, mieszaniny rozpuszczalników, rozpuszczalniki w formie kompresów tamponów z waty/. NIE NALEŻY UŻYWAĆ WODY. 2. Oczyszczanie metalu w ubytkach farby z produktów korozji żeliwa mechanicznie sztyftami z włókna szklanego. 3. Odtłuszczenie miejsc metalu z brudu acetonem. 4. Pokrycie metalu preparatem z 90% udziałem pyłu cynkowego w systemie Zinga. 5. Uzupełnienia punktowanie oraz rekonstrukcja pierwotnej kolorystyki farbami do wnętrz, do metalu firmy np. Zinga, Tikurilla. HALL. ŚCIANY, SUFIT, POWIERZCHNIA POD SCHODAMI

16 DEKORACJA ŚCIAN I STROPU WRAZ ELEMENTAMI SZTUKATORSKIMI I STIUKOWYMI PŁYCINAMI. ODSŁONIĆ ORYGINALNE WARSTWY MALARSKIE. ZACHOWANE ORYGINALNE ELEMENTY PODDAĆ KONSERWACJI I RESTAURACJI. KLUCZOWE BĘDZIE ZNALEZIENIE METODY BEZPIECZNEGO USUWANIA PRZEMALOWAŃ. DZIELI JE NIEDŁUGI OKRES WYKONANIA ORAZ WYKONANIE W TEJ SAMEJ TECHNICE, CO POWODUJE TRUDNOŚĆ ICH ROZWARSTWIENIA BEZ ZNISZCZEŃ!!!!!!!!!. Oczyszczenie w kolejności sufit i jego elementy następnie ściany i jej elementy. 1. Wzmocnienie, podklejenie substancji historycznej wymagającej tego zabiegu. 2. Zabezpieczenie powierzchni poddanych konserwacji. 3. Oczyszczenie powierzchni ścian z przemalowań olejnych i klejowych metodą mechaniczną (skalpele, mikrościerniwa, pumeks), chemiczną /np. preparat Skansol, Remosol, mieszaniny rozpuszczalników, rozpuszczalniki w formie kompresów i tamponów z waty, mirkoopalarka leister z precyzyjną regulacją temperatury i mocy nawiewu, wytwornica pary T 100 o C-110 o C /. 4. Wykonanie konsolidacji wzmacniających oryginalne, osłabione struktury zaprawy Primal AC 33, POW w dyspersji wodnej. 5. Zabezpieczenie powierzchni ścian, stiuków, detali sztukatorskich, polichromii plafonów w miejscach pęknięć i odspojeń bibułką japońską, na czas podklejania zaprawy. 6. Usunięcie starych cementowych, gipsowych i wapiennych łat i kitów. 7. Wykonanie opasek uszkodzonych, odspojonych miejsc zaprawą wapienną w kolorze lokalnym. 8. Podklejanie odspojonego tynku i spęcherzeń przy pomocy POW w dyspersji wodnej, zagęszczone trasem lub preparatami Ledan TC1 i Ledan TC1 plus, opartego na wapnie hydraulicznym z wypełniaczem mineralnym. Brzegi spękań na sufitach po wzmocnieniu przymocowane do podbitki deskowania za pomocą taśm zaciskowych z tworzywa sztucznego, podkleić zaprawą mineralna, trasowa np. STO Trass HM 0,1 modyfikowaną dodatkiem Primalu (stemplowanie powierzchni podklejanej). 9. Konsolidacja odspojonych fragmentów warstwy malarskiej z podłożem Paraloid -B72 i Primal AC Usuniecie przemalowań, odsłonięcie pierwotnego opracowania kolorystycznego ścian i innych malowanych powierzchni. 11. Pogłębienie rys i spękań i wypełnienie elastyczną masą do wypełniania, np. preparatem STO RISSFULLER. 12. Wypełnienie ubytków zaprawy kitami na bazie zaprawy wapienno-piaskowej, imitującymi fakturę powierzchni. 13. Uzupełnienie ubytków tynków, tynkiem wapienno-trasowym TKM-L TRASS KALK 14. MASCHINENLIECHTPUTZ PL. Nałożenie wyprawy wykończeniowej STO TRASSGLATTPUTZ oraz gruntowanie preparatem STO PRIM GRUNDEX rozcieńczonym STO FLUID AF 1: Punktowanie ubytków warstwy malarskiej farbami akrylowymi (suche pigmenty i żywica Paraloid B-72) w kolorach określonych na podstawie badań kolorystyki techniką ustaloną podczas komisji konserwatorskiej z udziałem przedstawiciela WKZ oraz inspektora nadzoru-doświadczonego konserwatora.

17 16. Wykonanie rekonstrukcji malarskich na ścianach nie posiadających dekoracji malarskich (ok. 30 % pow.) farbami akrylowymi do ścian określonymi na podstawie badań, np. Tikurilla, Beckers, Caparol. 17. Rekonstrukcja listwy sztukatorskiej na ścianie wschodniej ok. 70 cm. 18. Przed przystąpieniem do malowania należy wykonać próby testowe kolorów do akceptacji komisji. HALL. STIUKI 1. Stabilizacja luźnych elementów bibuła japońska, Primal AC Usunięcie przemalowań metody mechaniczne, chemiczne. OSTROŻNIE!!!!!!!! 3..Oczyszczenie powierzchni delikatne oczyszczenie wodą z dodatkiem łagodnego detergentu, delikatne pocieranie zwilżoną gąbką, natychmiast wytrzeć do sucha. 4. Usuniecie pozostałości zabezpieczeń, zanieczyszczeń woskowych tampon zwilżony terpentyną lub benzyną. 5. Wzmocnienie i utwardzenie zwietrzałych, osłabionych partii -woda wapienna, woda barytowa lub preparatem Ampli Silan Putzfestiger. f-my Caparol. 6. Konsolidacja tynku z murem /w miejscach występowania rozwarstwień i pęcherzy podtynkowych/ przy pomocy spoiwa Ledan TC1 i Ledan TC1 plus, opartego na wapnie hydraulicznym z wypełniaczem mineralnym. 7. Sklejanie rozwarstwień, spęcherzeń, odspojeń w stiuku zastrzyki z wodnej dyspersji Primalu /dociski/. 8. Uzupełnienie brakujących elementów i reperacje w miejscach uszkodzeń masa stiukowa oparta na bazie oryginalnych materiałów /gips z dodatkiem kleju glutynowego/ 9. z zachowaniem odpowiednich barw i motywu wzorniczego -użylenia oryginalnego stiuku. Uzupełnienia, po stwardnieniu poddać obróbce szlifowanie: przy pomocy kamieni polerskich, utwardzenie gorący roztwór kleju glutynowego z niewielkim dodatkiem gipsu, polerowanie szlifowanie powierzchni materiałami polerskimi o wysokiej miałkości /ziemia okrzemkowa, Cynasz. Pumeks/. 10. Zabezpieczenie powierzchni pastą na bazie wosku syntetycznego np. Cosmolloid -H. 80 SZTUKATERIE 1. Podklejanie odspojonego tynku i spęcherzeń przy pomocy POW w dyspersji wodnej, zagęszczone trasem lub preparatami Ledan TC1 i Ledan TC1 plus, opartego na wapnie hydraulicznym z wypełniaczem mineralnym. Brzegi spękań na sufitach po wzmocnieniu przymocowane do podbitki deskowania za pomocą taśm zaciskowych z tworzywa sztucznego, podkleić zaprawą mineralna, trasowa np. STO Trass HM 0,1 modyfikowaną dodatkiem Primalu AC-33 (stemplowanie powierzchni podklejanej). 2. Konsolidacja odspojonych fragmentów warstw z podłożem Paraloid -B72 i Primal AC Oczyszczenie powierzchni detalu z przemalowań olejnych i klejowych metodą mechaniczną oraz chemiczną /np. preparat Remosol, Skansol, rozpuszczalniki, kompresy i tampony z waty i wody destylowanej, preparat STO HELGOL z doczyszczaniem parą wodną ( o C ). 4. Wzmocnienie elementów preparatem Ampli Silan Putzfestiger firmy Caparol. 5. Uzupełnienie uszkodzonych fragmentów detalu masą gipsową /gips ceramiczny, gips sztukatorski/, mniejsze elementy z narzutu, większe elementy z szablonu /wykonanego z oryginału/ szlifowanie.

18 6. Zagruntowanie 7 % roztwór Paraloidu B-72 w ksylenie. 7. Uzupełnienie ubytków warstw malarskich- punktowanie oraz malowanie (TYLKO!) w partiach rekonstrukcji sztukaterii zgodnie z pierwotną kolorystyką, na podmalowaniu lawowanym np. farby akrylowe firmy Tikurilla, Remmers, Beckers. STOLARKA OKIENNA I DRZWIOWA Stolarka okienna skrzynkowa, dzielona szprosami, zakończona łukiem odcinkowym w górnej partii na parterze, prosto na piętrze. Wszystkie okna są w złym stanie technicznym, wypaczone, nieszczelne, w partiach zewnętrznych poddane erozji. Wielokrotnie przemalowywane, popękana powierzchnia kolejnych farb, osłabiona struktura drewna. Okna zewnętrzne w dużo gorszym stanie. Na oryginalnych oknach częściowo zachowały się klamki, zawiasy, okucia, kapitele odlewane ze stopu ołowiu i inne metalowe elementy. Wtórną stolarkę okienną (wymienioną współcześnie i wcześniej) należy poprawić i uzupełnić, przywrócić historyczny wystrój okien. 1. Pobranie próbek i przygotowanie ich do badań budowy technicznej. 2. Wykonanie odkrywek schodkowych, w celu określenia stratygrafii. 3. Oczyszczenie powierzchni z zabrudzeń powierzchniowych. 4. Usunięcie przemalowań, wtórnych nawarstwień. Użycie do tego celu metody mechanicznej (ostry skalpel), łączonej mechanicznej z chemiczną (pasta Skansol lub pasta Deck, w postaci wodorozcieńczalnego proszku). Nie zaleca się opalania z uwagi na transparentne wykończenie powierzchni. 5. Dezynfekcja (Per-xil 10). 6. Impregnacja, w celu wzmocnienia zniszczonych fragmentów obiektu. Użycie do tego celu 10 % roztworu Paraloidu B72 w toluenie. Metoda podciągania kapilarnego, metoda iniekcji za pomocą strzykawek, użycie pędzla. Usunięcie pozostałości po impregnacie acetonem. 7. Uzupełnienie ubytków drewna i rekonstrukcja brakujących elementów snycerskich barwiony kit trocinowy, szpachlówki Tikurilla, Araldit - preparat na bazie żywic epoksydowych. Opracowanie powierzchni uzupełnień przy użyciu skalpela i papieru ściernego. 8. Pokrycie powierzchni preparatem specjalistycznym Aidol Holzschutz-Creme w kolorze mahoniowym wg wyników badań. STOLARKA DRZWIOWA. 1. Demontaż obiektów /skrzydeł drzwiowych/, należy wykonać inwentaryzację, oznakowanie poszczególnych elementów. 2. Dezynsekcja i dezynfekcja preparatem Per-xil Oczyszczenie drewna z powłok lakieru, politury: metodą chemiczno-mechaniczną przy pomocy preparatów typu Skansol, Remosol oraz oczyszczanie na sucho skalpelem.. 4. W przypadku skrzydeł mazerowanych należy zwrócić szczególną uwagę na to aby nie uszkodzić warstwy pierwotnej. 5. Miejscowa impregnacja osłabionego podłoża drewnianego 10 % roztwór Paraloidu B- 72 w ksylenie (iniekcje, pędzlowanie, podciąganie kapilarne).

19 6. Uzupełnienie ubytków drewna fleki z drewna dobrane do oryginału/ sosna, dębina, orzech/ i drobnych spękań szpachlówka akrylowa do drewna, kit trocinowy barwiony na bazie POW i trocin. Uzupełnienie ubytków forniru wraz z podklejeniem pęcherzy / klej skórny, POW/. 7. Szlifowanie powierzchni drewna. 8. Scalenie kolorystyczne drewna -patynowanie bejcą. -wykonać próbki barwienia drewna i przedstawienie do akceptacji komisji konserwatorskiej. 9. Wykończenie powierzchni poprzez położenie szlachetnej powłoki z politury szelakowej lub lakieru o połysku jedwabistym np. Syntirol. 10. Montaż obiektów /skrzydeł drzwiowych/. 11. Ujednolicenie szyldów klamek w stolarce okiennej i drzwiowej. BALKON NAD GŁÓWNYM WEJSCIEM ELEMENTY DREWNIANE 1. Demontaż obiektów /skrzydeł drzwiowych, WTÓRNEJ BALUSTRADY TRALKOWEJ/, należy wykonać inwentaryzację, oznakowanie poszczególnych elementów. 2. Dezynsekcja i dezynfekcja preparatem Per-xil Oczyszczenie drewna z powłok lakieru, politury: metodą chemiczno-mechaniczną przy pomocy preparatów typu Skansol, Remosol oraz oczyszczanie na sucho skalpelem.. W przypadku skrzydeł mazerowanych należy zwrócić szczególną uwagę na to aby nie uszkodzić warstwy pierwotnej. 4. Miejscowa impregnacja osłabionego podłoża drewnianego Paraloid B-72 w ksylenie (iniekcje, pędzlowanie, podciąganie kapilarne). 5. Uzupełnienie ubytków drewna fleki z drewna dobrane do oryginału/ sosna, dębina, orzech/ i drobnych spękań szpachlówka akrylowa do drewna, kit trocinowy barwiony na bazie POW i trocin. Uzupełnienie ubytków forniru wraz z podklejeniem pęcherzy / klej skórny, POW/. 6. Szlifowanie powierzchni drewna. 7. Scalenie kolorystyczne drewna -patynowanie bejcą. -wykonać próbki barwienia drewna i przedstawić do akceptacji komisji konserwatorskiej. 8. Wykończenie powierzchni poprzez położenie szlachetnej powłoki z politury szelakowej lub lakieru o połysku jedwabistym np. Syntirol 9. Montaż obiektów /skrzydeł drzwiowych 10. NALEŻY WYKONAĆ NOWĄ BALUSTRADĘ NA BALKONIE NAD WEJŚCIEM GŁÓWNYM WG ZACHOWANYCH ELEMENTÓW, ZAMONTOWAĆ ZREKONSTRUOWANE W TECHNICE ODLEWU ŻELIWNEGO ZABEZPIECZYĆ I MALOWAĆ IDENTYCZNIE JAK BALUSTRADA PIERWOTNA BIEGÓW SCHODOWYCH. Inne: Brakuje żyrandola należy uzupełnić żyrandol z epoki lub wg odrębnego projektu. Uzupełnienie ubytków kamiennych parapetów, wymiana drewnianych na marmurowe.

20 SALA NR 2 (SALA BALOWA NIEBIESKA) SZTUKATERIE Sztukaterie znajdują się na suficie oraz ścianach 1. Wykonie wzmocnienia warstw malarskich do podłoża oraz przywrócenie adhezji tynków (pęcherze, odspojenia) przy zastosowaniu metody iniekcji i stemplowania materiałami mineralnymi - Ledan TC1 i Ledan TC1 plus, opartego na wapnie hydraulicznym z wypełniaczem mineralnym. 2. Wzmocnienie elementów preparatem Ampli Silan Putzfestiger firmy Caparol. 3. Oczyszczenie powierzchni detalu z przemalowań olejnych i klejowych metodą mechanicznochemiczną /np. preparat Remosol, Skansol, rozpuszczalniki, kompresy 4. i tampony z waty i wody destylowanej, preparat STO HELGOL z doczyszczaniem parą wodną ( o C ). 5. Uzupełnienie uszkodzonych i brakujących fragmentów detalu masą gipsową /gips ceramiczny, gips sztukatorski/, mniejsze elementy z narzutu, większe elementy z szablonu /wykonanego z oryginału/ szlifowanie. 6. Zagruntowanie 7 % roztwór Paraloidu B-72 w ksylenie. 7. Punktowanie oraz malowanie w partiach rekonstrukcji sztukaterii zgodnie z pierwotną kolorystyką, na podmalowaniu lawowanym np. farby akrylowe firmy Tikurilla, Remmers, Beckers. 8. Odtworzenie ok. 50 % dekoracji boazerii w technikach i kolorystyce pierwotnej. POLICHROMOWANE PLAFONY 1. Wykonanie dokumentacji fotograficznej i opisowej rejestrującej stan zachowania ze szczególnym uwzględnieniem występujących zniszczeń, ubytków i zmian wprowadzonych w czasie wcześniejszych prac naprawczych. 2. Pobranie próbek do badań specjalistycznych ( warstw malarskich, procentowej zawartości soli rozpuszczalnych w wodzie, analizy jonów, analizy składu zapraw oraz badań mikrobiologicznych) w celu określenia technologii wykonania i budowy technicznej. 3. Oczyszczenie powierzchni z luźnych zabrudzeń pędzlami na sucho. 4. Dezynfekcja obiektów odpowiednio dobranymi środkami glono- i grzybobójczymi (na podstawie badań mikrobiologicznych). 5. Zabezpieczenie i podklejenie pierwotnych warstw malarskich (MC). 6. Wstępne wzmocnienie osłabionych partii obiektów preparat zostanie dobrany po przeprowadzeniu badań warstw malarskich (Primal AC 33, POW). 7. Wykonie wzmocnienia warstw malarskich do podłoża oraz przywrócenie adhezji tynków (pęcherze, odspojenia) przy zastosowaniu metody iniekcji i stemplowania materiałami mineralnymi - Ledan TC1 i Ledan TC1 plus, opartego na wapnie hydraulicznym z wypełniaczem mineralnym (ok. 30 % powierzchni). 8. Usunięcie wcześniejszych uzupełnień nie odpowiadających właściwościom fizykomechanicznym zapraw z których wykonane są obiekty. Usunięcie wtórnych łat i kitów cementowych, gipsowych i wapiennych, 9. Usunięcie przemalowań metodami chemicznymi wspomaganymi mechanicznie.

21 10. W zależności od wyników badań na obecność soli rozpuszczalnych w wodzie oraz spoiwa warstw malarskich, odsolenie obiektów metodą swobodnej migracji soli do rozszerzonego środowiska zewnętrznego. 11. Wykonanie pogłębienia rys i spękań oraz ich wypełnienie masą elastyczną, wypełnienie ubytków kitami imitując oryginalną fakturę powierzchni. Uzupełnienie ubytków występujących w obiektach zaprawą mineralną, uzupełnienia tynków tynkiem wapienno trasowym o właściwościach i kolorze dobranych na podstawie badań składu zaprawy. 12. Zabezpieczenie oryginalnej warstwy malarskiej werniksem retuszerskim (Paraloid B-72, 5% roztwór w acetonie ) 13. Wykonanie złoceń w technice matowej na mikstion 24 godz. (izolacja szelakiem, szlagmetal) 30% powierzchni. 14. Zabezpieczeń dwukrotne złoceń (inhibitor korozji BTA roztwór 1 % w etanolu, werniks akrylowy Paraloid B-44). 15. Wykonanie uzupełnień warstw malarskich farbami akrylowymi (żywica Paraloid B-72 oraz pigmenty suche) techniką imitatorską na lawowanym podmalowaniu. 16. Zabezpieczenie polichromii werniksem końcowym (werniks akrylowy satynowy w sprayu firmy Schmincke). 17. Odtworzenie ok. 50 % dekoracji drewnianej imitującej boazerię w technikach i kolorystyce pierwotnej. SALA NR 2. KOLUMNY. PILASTRY. STIUKI 1 Stabilizacja luźnych elementów bibuła japońska, Primal AC Usunięcie przemalowań metody mechaniczne, chemiczne. OSTROŻNIE!!!!!!!! 2.Oczyszczenie powierzchni delikatne oczyszczenie wodą z dodatkiem łagodnego detergentu, delikatne pocieranie zwilżoną gąbką, natychmiast wytrzeć do sucha. 2. Usuniecie pozostałości zabezpieczeń, zanieczyszczeń woskowych tampon zwilżony terpentyną lub benzyną. 3. Wzmocnienie i utwardzenie zwietrzałych, osłabionych partii -woda wapienna, preparaty krzemianowe lub preparatem Ampli Silan Putzfestiger. firmy Caparol. 4. Konsolidacja tynku z murem /w miejscach występowania rozwarstwień i pęcherzy podtynkowych/ przy pomocy spoiwa Ledan TC1 i Ledan TC1 plus, opartego na wapnie hydraulicznym z wypełniaczem mineralnym. 5. Sklejanie rozwarstwień, spęcherzeń, odspojeń w stiuku -woda wapienna, mleko wapienne z dodatkiem gipsu, zastrzyki z wodnej dyspersji polioctanu winylu /dociski/. 6. Uzupełnienie brakujących elementów i reperacje w miejscach uszkodzeń masa stiukowa oparta na bazie oryginalnych materiałów /gips z dodatkiem kleju glutynowego/ z zachowaniem odpowiednich barw i motywu wzorniczego -użylenia oryginalnego stiuku. 7. Uzupełnienia, po stwardnieniu poddać obróbce. 8. Szlifowanie: przy pomocy kamieni polerskich, utwardzenie gorący roztwór kleju glutynowego z niewielkim dodatkiem gipsu, polerowanie szlifowanie powierzchni materiałami polerskimi o wysokiej miałkości /ziemia okrzemkowa, Cynasz. Pumeks/. 9. Pokrycie stiuków warstwą wosku (mikrowosk Cosmolloid-H-80). 10. Polerowanie powierzchni woskowanych. 11. Zabezpieczenie powierzchni stiuków. 12. Odtworzenie obwodowych wałków wykonanych z drewna, bejcowanie, woskowanie (j.w.).